De toestand in Oostenrijk.
EERSTE BLAD
Belangrijkste Nieuws
Houd Uw
Nieren
Gezondl
)n, dal
iderd
lakt
vRIJDAG 18 MAART 1938
52e JAARGANG - No. 143
Toch een Poolsch
ultimatum aan Litauen?
Conflict in het Britsche
kabinet?
Sowjet Unie
roept conferentie bijeen.
Uit de Provincie.
Iet
RAO «6-0100
VERSPEENDE
(PLANTEN.
Matot en Jucun-
^ar nog een flink
«fSE, F 117, 's-Heer
td:
TIMMERMANS-
[CHT,
IET, Kolijnsplaat.
van dienstperso-
1e advertentie in
[ƒ0.75, altijd doel-
L
li-iikM.»...
van Boeyen,
Itrecht. De mi-
Kleinork. 8.50
conc. 10.30
112.50 Salonork-
1.50—2.20 Gram.
[}ram. 7.05 Har'
Ork. en solist-
at.
FR. 1571 Jt.
■10 Duitschl.ech°-
Idiotooneel. 9-f
lo Viool en Pia'
Uitgave: N. V. Uitgever»-Maatichappi]
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vor«t»traat 7 0, Goe«
Postrekening 44455 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg; Fa. Boekhandel
J, J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur - HoofdredacteurR. ZUIDBMA Dagblad voor de Provincie Zeeland
AbonnementcprtJ» f2.50 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goe» en Viiuingen f 0.20
Loece nummer» 5 cent
Advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeellngen 60 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdag»
f0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
BIJ contract belangrijke korting
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
De Mark wettig betaalmiddel.
Dezer dagen meldden wij, dat de koers
van de Rijksmark was vastgesteld op
twee schellingen.
Thans meldt D.N.B. echter uit Berlijn
dat Hitier een aantal verordeningen heeft
uitgevaardigd inzake de vereeniging van
Oostenrijk met Duitschland.
De eerste verordening bepaalt dat in
Oostenrijk naast de schelling de Rijks
mark wettig betaalmiddel is.
Tevens wordt de waarde van een Rijks
mark gelijk gesteld aan anderhalve
schelling.
De mark is thans, volgens een nader
bericht, in Oostenrijk wettig betaalmid
del evenals de schelling.
Schuschnigg beschuldigd
van hoogverraad
De bijzondere correspondent te Wee-
nen van de New-Yorksche Herald Tri
bune meldt o.m. dat veertig Oostenrijkers
van aanzien waarschijnlijk reeds volgende
week in staat van beschuldiging zullen
worden gesteld wegens hoogverraad.
Onder de beschuldigden zullen fungee-
ren o.a. Von Schuschnigg, tot verleden
Vrijdag rijkskanselier, en Richard
Schmitz, burgemeester van Weenen.
De maximum straf, die volgens be
voegde kringen Schuschnigg zou worden
kunnen opgelegd zou verbanning zijn.
Naar uit hier te lande ontvangen, be
trouwbare berichten blijkt, is Prof. Freud
niet gearresteerd.
De vervolging van Joodsehe elementen
neemt van uur tot uur scherper vormen
aan. Een groot aantal personen heeft zelf
moord gepleegd. Niet minder dan acht
rechters zijn afgezet, omdat zij- van Jood
sche afkomst zijn.
Het conflict verscherpt.
In welingelichte kringen te
Warschau wordt vernomen,
dat Polen toch een ultimatum
aan Litauen zal zenden.
D'e „Nowa Prawda", orgaan van de
arbeiderspartij die in de oppositie is,
heeft een extra-nummer uitgegeven,
waarin gemeld wordt, „dat gistermorgen
te 11 uur een Poolsche nota naar Litauen
gezonden is. Er zou sprake zijn van een
ultimatum, waarin Polen op krachtige
wijze een onmiddellijk herstel der
Poofech-Litausc'he 'diplomatieke betrek
kingen eischt. In geval van weigering zou
Polen 'de uiterste consequenties uit het
incident 'van 11 Maart trekken, met in
begrip van een militaire actie".
In officieels kringen blijft men het
diepste stilzwijgen bewaren. Het arbei-
ders'blad meent te weten, dat Polen de
volgende voorwaarden gesteld heeft
1. herstel van normale diplomatieke
betrekkingen; 2. herstel der post- 'en
spoorwegbetrekkingen; 3. accoorden over
de nationale minderheden; 4. een han
dels- en douane-overeenkomst; 5. af
schaffing van de Litausche grondwets-
aiiikelen, waarin Wilna de hoofdstad
van Litauen genoemd wordt; 6. schade-
oosstelling van het nagelaten gezin van
den doodgeschoten Poolschen soldaat.
-vader wordt gemeld, dat de extra-
eaitie van de Nowa Prawda een uur na
aar verschijning in beslag genomen is;
er waren toen reeds talrijke exemplaren
verkocht.
Gisteravond hebben meer dan 'hon
derdduizend personen te Warschau be
oogd om te protesteeren tegen de provo
caties van Litauen en te eischen, dat de
normale betrekkingen tusschen Polen en
tauen z°uden worden hersteld,
m <uhf Engelsche Lagerhuis heeft
unamiberlain op een vraag betreffende
net grensincident tusschen Polen en Li
tauen gezegd
0 Britse he ambassadeur
e Warschau heeft instructie
Sekreg en nadrukkelijk de
,he regeering te wijzen,
het belang, dat de Britse'he
ogeering hecht aan een min-
e b'k e schikking van deze
w es t i e."
Het^ conflict is in de laatste avond-
n in een zeer ernstig stadium getre-
In den loop van gistermiddag versche
nen bij Beek de gezanten van Engeland,
Frankrijk en Duitschland. De beide eers
ten bepleitten een vreedzame bijlegging
van het conflict, de laatste stelde zich te
vreden met inlichtingen.
Later kwamen uit Kaunas 'berichten,
die er op wezen dat de Poolsche nota in
haar huidigen vorm door de Litausche
regeering als onaanvaardbaar wordt be
schouwd. Geruchten voegen 'hier aan toe,
dat de nota een beantwoording vóór he
denmiddag heeft geëischt, zoodat men,
wanneer de regeering te Kaunas dan bij
haar afwijzende houding zal zijn geble
ven, rekening zou kunnen houden met
nieuwe ernstige stappen der Poolsche
regeering.
Men krijgt den indruk, dat de toestand
zich van uur tot toespitst.
Op de beurs 'heerschte gisteren in ver
band met het dreigende conflict met Li
tauen een paniekstemming, die zich in
een sterke baisse uitdrukte. Voor de eer
ste maal sinds maanden gingen deviezen
en effectenmarkt sterk achteruit.
Latere berichten melden
Het Poolsche antwoord op 'het voor
stel van Litauen, een gemengde commis
sie te benoemen is gisteravond te Kaunas
ontvangen.
Het gaat om een ultimatum
dat 6 punten bevat en een ter-
mijn van 48 uur stelt.
Het Litausche kabinet is
onmiddellijk bijeenge komen.
Het Poolsche telegraaf-agentschap Pat
verneemt, da t Polen gisteravond
een diplomatieke nota aan de
Litausche regeering heeft
overhandigd, waarin de voorwaar
de wordt gesteld om in de toekomst in
cidenten, welke den vrede kunnen ver
storen, te vermijden.
De Poolsche regeering verwacht bin
nen den gestel'dien tijd, antwoord. Men
verheelt niet, dat de toetetand ernstig is.
Een bijz ondere H a v as-cor
respond ent meldt, dat gemo
toriseerde Poolsche troepen
aan de Poolsch-Litausche
grens zouden'zijn samenge-
getrokken. In geval van
een a f wijz e nd antwoord op
het Poolsch ultimatum zou
den de Poolsche troepen het
grondgebied van Litauen
binnendringen en den weg
inslaan naar Kaunas dat 80
km. van de grens is gelegen.
Volgens- het liberale dagblad de „Star",
zouden verscheidene ministers, die de po
litiek van Eden nog aanhangen, besloten
hebben af te treden, indien de regeering
haar politiek o.m. ten aanzien van de niet-
inmenging, niet wijzigt. De politie
ke redaoteur van het blad,
acht de positie van het
kabinet zelfs kritieker
dan in de dagen vóór het
aftreden van Eden.
Chamberlain zelf zou voorstander zijn
van een verbreeding der grondslagen van
zijn regeering en samenwerking met Chur
chill en Eden, benevens met de labourlei-
deris.
De labourleden en de liberalen der op
positie zouden hebben geweigerd, deel te
nemen aan een regeering onder leiding
van Chamberlain. Wel zouden zij deel
willen uitmaken van een nationale regee
ring in geval van een ernstige crisis,
maar alleen op de volgende voorwaarden:
1. Aftreden van Chamber
lain.
2. Onmiddellijke staking
der niet-inmenging.
3. Het richten van eei ca-
tegorische waarschuwing'
aan Mussolini en Hitier
en het proclameer en van
een politiek op de begin
selen van den volkenbond.
4. Een beroep op de democratieën en de
vredelievende volkeren ten behoeve van
de instelling van een systeem van collec
tieven vrede op den. grondslag van weder-
zijdsche waarborgen tegen iederen aanval
van den kant der -dictaturen.
Tijdens de debatten in het lagerhuis
heeft zich een incident voorgedaan. Een
aantal mannen wierp van de tribune pak
ken pamfletten omlaag onder het roepen
van: „Chamberlain moet aftreden". 'De
onrustzaaiers werden onmiddellijk door
d'e ordebewaarders verwijderd.
Litwinof passeert Japan, Duitschland
en Italië.
De regeering der Sovjet-
Unie zal tot alle groote mo
gendheden een uitnoodiging
richten de maatregelen te be
spreken, die noodig zijn ge
worden door de bezetting van
Oostenrijk en de bedreiging
van T is j e c h o s i o w a k ij e.
Deze mededeeling heeft Litwinof aan
de buitenlandsche journalisten gedaan. In
zijn verklaring werd de verzekering ge
geven, -dat de Sovjet-Unie bereid is, deel
te nemen aan een collectieve actie, die
beoogt de verdere ontwikkeling van de
aggressie tegen te gaan en het toege
nomen gevaar van een nieuwe wereld-
slachting te doen verdwijnen.
Duitschland, Japan en Italië worden
niet uitgenoodigd.
Litwinof zei-de, „dat het geen zin 'heeft
om over aggressie te confereeren met de
aanvallers zelf."
De tekst der uitnoodiging wordt thans
te Londen bestudeerd, doch op het, eerste
gezicht schijnt hij te vaag te zijn om van
veel practische waarde te zijn.
Men veronderstelt, dat de Sovjet-regee
ring door een uitnoodiging te doen, zon
der voorafgaande gedachtenwiisseling, het
veeleer van belang acht de reacties der
mogendheden daarop te vernemen als de
verwachting koestert, dat de conferentie
werkelijk zal bijeenkomen.
SCHRIKKELIJKE BOMBARDEMEN
TEN VAN BARCELONA. 320 DOODEN.
Bij de reeks luchtaanvallen der op
standelingen op Barcelona zijn gisteren
320 personen om het leven gekomen.
Het luchtbombardement van Donder
dagmiddag twee uur, het twaalfde in den
tijd van 24 uur, was zeer hevig en zeer
moorddadig. Het groote centrum der stad,
het Plein van Katalonië, waar een tal
rijk publiek zich bevond, werd bijzonder
ernstig getroffen. Een bom viel op een
café, een tweede op een zes verdiepingen
hoog gebouw, dat in brand vloog.
Dit bombardement, dat geen enkel mili
tair doel had, is wel het verschrikkelijk
ste van heel dezen ontzettenden burger
krijg.
Het was het uur, dat de boulevards der
stad vol menschen zijn. Ook de café's en
restaurants waren druk bezet.
Een ware slachting werd in de stad
aangericht, door dit moorddadig en mis
dadig bombardement.
Het station is eveneens door een bom
getroffen, waardoor een vreeselij'ke pa
niek ontstond. Naar schatting werden
daarbij alleen honderd personen gewond.
De paniek, die ontstond en dat na
zooveel aanvallen was ontzettend. Een
ontzettend gegil van vrouwen en kinderen
steeg op uit alle wijken der stad.
Toen de aanval voorhij was, viel een
doodsche stilte in, die echter spoedig ver
broken werd door het geraas van brand
weerauto's en ambulances, die zich naar
de plaatsen spoedden, waar het meest
hulp gewenscht was.
Op vrachtauto's werden de lijken weg
gereden. Het schouwspel dat de straten
boden was verschrikkelijk.
Treffend was het te zien, dat reeds na
een half uur de bevolking weer vrijwel
volkomen tot rust gekomen was.
Voornamelijk zoekt men zijn toevlucht
in de stations van den ondergrondsche
en in de spoorwegtunnels. Velen hebben
dekens en het meest noodzakelijke mee
genomen en zijn voornemens er langen
tijd te blijven in de hoop, zóó veilig
te zijn.
MEERDERHEID VOOR HET
FRANSCHE KABINET.
Met 369 stemmen tegen 169 heeft de
Fransche Kamer haar vertrouwen in de
regeering-Blum betuigd door 'het verzoek
van den minister-president, de interpel
laties tot Dinsdag te verdagen, in te
willigen.
Uit dien uitslag van de stemming blijkt
overduidelijk, -dat de zoo vurig verbeide
nationale eenheid nog steeds een vrome
wensch is. Volksfront-meerderheid en
oppositie staan weer scherp tegenover
elkaar.
De oproep van den minister-president
aan de oppositie heeft geen succes ge
had.
OOK DUITSCHLAND TER STEMBUS.
Rijksdagontbinding en nieuwe
verkiezingen verwacht.
Van betrouwbare zijde wordt aan. Un.
Press medegedeeld, dat de rijksdag
na de zitting van heden
ontbonden zal worden en
dat nieuwe verkiezingen
zullen worden uitgeschre
ven.
Deze verkiezingen zullen dan samen
vallen met het volksreferendum in Oos
tenrijk.
Naar het D.N.B. nog meldt, bevat de
agenda van de rijksdagzitting als eenig
punt het „aanhooren eener verklaring
der rijksregeering."
De „Berliner B-oersenzeitung" zegt, dat
deze zitting als de belangrijkste rijksdag
zitting van de geschiedenis beschouwd
kan worden.
Volgens hardnekkige geruchten zou
Hitler in den rijksdag mededeeling doen
Ook Ceintuurs. Sjaals, Kousen, Hand-
sohoenen en Corsages koopt U in
HET STOFFENHUIS GOES.
Op modegebied steeds TOONAANGEVEND'
(Adv.)
van zekere bestuurswijzigingen, welke in
verband met de inlijving van Oostenrijk
bil Duitschland noodig zijn.
Duitschland zou voortaan heeten het
„groote Dluitsche rijk"
Hitier zou Führer zijn van het Duit
sche volk. Goering zou kanselier worden
van het groote Duitsche rijk.
GEEN ISOLEMENT VAN AMERIKA.
De Amerikaansohe minister van bui
tenlandsche zaken Cordell Huil heeft gis
teren te Washington het woord gevoerd
voor de leden van de National Pressclub,
waarbij hij een uiteenzetting gaf van de
buitenlandsche politiek der Vereenigde
Staten.
In de wereld, waar het regiem van ge
weld nog niet door het regiem van inter
nationaal overleg is verdrongen, is het
de plicht van een groote natie een strijd
plan te bezitten, dat berekend is voor de
taak der landsverdediging, aldus zeide hij.
De Vereen. Staten kunnen zich isolee-
ren. Het standpunt der isolationisten zou
de wereld onherroepelijk terugvoeren naar
den mid'deleeuwschen chaos, waarheen
sommige doelen van het Oosten en Wes
ten al hard op weg zijn.
Isolatie beteekent ge-en veiligheid, doch
is een bron van onveiligheid.
ZOU HET WAAR ZIJN?
Het is wel frappant, dat terwijl Berlijn
aan Londen en Parijs te kennen gaf, dat
het in de Oostenrijksche kwestie geen be
moeiingen van anderen duldde, het in
zake Tsjecho-Slowakije en minderheden-
behandeling niet alleen 'de Britsche stap
pen niet afwees, maar deze zelfs met
waarborgen-hiedende verklaringen beant
woordde.
Deze omstandigheid krijgt te meer be-
teekenis, merkt 'de Maasbode op, nu uit
niet-officieele bronnen omtrent de oor
spronkelijke opmarsch-plannen van
Duitschland bijzonderheden beginnen
door te lekken, -die het niet geheel en al
onaannemelijk maken, dat Tsjecho-Slo
wakije, tegelijk met 'Oostenrijk, direct
bedreigd werd en niet alleen in een min
of meer ver verwijderde toekomst.
Volgens die bij 8 onder'heden
was het oorspronkelijk
Duitse h lands bedoeling ge
weest, niet alleen Oostenrijk
te bezetten, maar ook Tsjecho-
Slowakije binnen te rukken.
Deze mededeeling vindt min of meer
steun in het feit, dat Duitschland in Oos
tenrijk een troepenmacht en een leger-
materiaal 'heeft geworpen, van zulk een
omvang, dat men zich afvraagt of 'het
alles bij elkaar nn niet al te overweldi
gend was voor een „vriendschappelijk
bezoek" aan een bevriend volk.
Het krachtige optreden van
Engeland zou Duitschland er
van weerhouden hebben, ook
maar meteen door militaire
bezoeken aan Tsjech o-SIowa-
k ij e, of althans aan de
Duitse 'h spreken de gebie
den in -dat land, van zijn
„vriendschap" te doen b 1 ij-
k en.
Korte Berichten.
In bet district Salzburg is een ar-
taillerietractor van het Duitsche leger
door de gladheid van een beijzelden weg
geslipt en omgeslagen, waardoor zeven
soldaten om het leven kwamen.
Duitschland zou, naar verluidt, voor
nemens zijn, binnenkort een ministerie
van marine in te stellen en een minister
van marine te benoemen.
VERVROEGDE PROMOTIE TOT
KAPITEIN.
Geen kader-bataljon te Laren.
De commandant van het Veldleger, lui
tenant-generaal baron Van Voorst tot
Voorst, heeft te Roosendaal bij een be
spreking van de legeroefeningen in Wes
telijk Noord-Brabant, voor de bij deze
oefeningen betrokken officieren terloops
opgemerkt, dat op zeer korten termijn een
vervroegde 'bevordering van een aantal
eerste luitenants tot kapitein is te ver
wachten.
Deze vervroegde bevordering is een ge
volg van bet tekort aan kapiteins-com
pagniescommandanten, welk tekort zal
ontstaan bij de organisatie der grensba-
taljons, waarin een groot deel van de
eerste groep der lichting 1938, welke nu
5V» maand langer onder de wapenen moet
blijven, zal worden ondergebracht.
Binnenland.
De boter wordt goedkooper.
Buitenland.
Toch een ultimatum van Polen aan
Litauen. De toestand gespannen.
Conflict in het Ehgelsche kabinet?
Vreeselijke gevolgen van luchtbombarde
ment te Barcelona.
„Verkiezingen" in Duitschland
Rusland roept een conferentie bijeen.
fiBZONDE, kr»aohtfge nieren
zijn Uw zekerste beveili
ging tegen rugpijn, rheumatl-
sohe pijnen, dat gevoel van
zwakte In den rug, stijve en
pijnlijke gewrlohten, duizelig
heid en hoofdpijn. Immers
dan worden de schadelijke
onzuiverheden als urinezuur
enz. voortdurend uit het
bloed gefiltreerd en vla ds
urinewegen uit het llohaam
venwIJderd.De nieren bestaan
uit een groote menigte teere
filters, welke de onzuiverhe
den aan het bloed onttrekken
en als zij verstopt raken,
blijven deze aohter en veroorzaken kwalen ata da
bovengenoemde. Zorg dat de nieren behoorlijk blijven
werken door het gebruik van een dluretlsoh middel en
als zoodanig kennen FOSTER'S Rugpijn Nieren Pillen
hun weerga niet. f 1.—.f 1.75 en f8.—w
De commandant van het VeldlegeT liet
bij deze mededeeling duidelijk uitkomen,
dat door de legerorganisatie, vooral voor
de eerste-luitenants van het oogenblik, de
promotiekansen ten zeerste zijn gestegen.
Naar verder gemeld wordt, zal, in ver
band met bet nijpend tekort aan onder
officierskader, welk tekort nog nijpender
wordt, nu na 31 Maart a.s. het dubbel
aantal dienstplichtigen van normaal on
der de wapenen zal zijn, van de oprich
ting van 'het kader-bataljon, dat te Laren
zou worden gelegerd, worden afgezien.
Bij dit kaderbataljon zou, zooals be
kend, de opleiding geschieden van de
dienstplichtige onderofficieren, die zich
hebben aangemeld voor een verbintenis
als onderoffici er- cap itul ant. Deze dienst
plichtige onderofficieren zullen nu direct
bij alle onderdeelen, waarvoor zij bestemd
zijn, worden ingedeeld en zullen derhalve
bij den troep bun opleiding tot onderoffi-
cier-capitulant ontvangen.
GOEDKOOPER BOTER IN ZICHT.
Heffing verlaagd tot 50 cent.
Het bedrag van de heffing en de steun-
uitkeering op boter, behoudens tusschen-
tijdsche wijziging, is voor de week van
17 tot 24 Maart vastgesteld op 50 cent
per kg.
Dit beteekent voor de consumenten een
prijsverlaging. De heffing was nl. 65 cent
Daarvan zal echter niet aanstonds gepro
fiteerd kunnen worden.
Een detailverkooper van boter ves
tigt onze aandacht er op, zegt „Do
Telegr.", dat eerst heden boten voor deze
nieuwe lagere prijzen in 'de fabrieken
wordt gemaakt, zoodat bet zeer waar
schijnlijk tot Dinsdagochtend zal duren,
voordat de winkelier in staat is de goed-
koope boter te leveren.
Daar de noteering thans op 84 cent is
vastgesteld tegen vorige week 82 cent, be
draagt de prijsverlaging dus niet de volle
15 cent, doch waarschijnlijk 13 cent.
NED. CHRISTEN VROUWENBOND.
Dr Colijn spreekt op de jaarvergadering.
Naar gemeld wordt zal de Ned. Ghr.
Vrouwenbond dit jaar zijn jaarverga
dering in Den Haag houden en wel op
30 Juni met de afgevaardigden en op
1 Juli met alle leden van den Bond, die
ter jaarvergadering zullen optrekken.
De minister-president Dr H. Golijn
heeft zich bereid verklaard als spreker
op te treden.
Er wordt een zeer druk bezoek ver
wacht.
Burgemeesters.
Bij K. B. is met ingang van 1 April
1938 benoemd tot burgemeester der ge
meente Zoeterwoude H. J. J. A. Smeets.
De verplaatsing van den assistent
der directe belastingen enz., P. M. van
Baren, van Kapelle naar Haamstede, en
die van den assistent G. Verburg van Bor-
sele naar Kapelle, is uitgesteld tot 1 Juli
1938.
