Oe toestand in Oostenrijk.
De radiorede van Minister Colijn.
Geen eerbied voor het recht
Groot-Brittannië's Luchtmacht.
Dagblad voor de Provincie Zeeland
De eerste oefentijd reeds voor de lichting 1938 verlengd.
EERSTE BLAD
De strijd in Spanje.
ramma.
I
WOENSDAG 16 MAART 1938
52e JAARGANG - No. 141
Het a.s. plebisciet
Hitier onverwacht naar MUnchen.
„Het treffen van voorzorgsmaatregelen
mag in dezen tijd niet worden nagelaten"
Zal Polen aan Litauen een
ultimatum sturen?
Belangrijkste Nieuws
,n een koop: H, "W,
L,
(orloopend register
Kruiningen: vrij-
m openharen weg;
IP. J. F. B. te Ber-
of 10 d. h.
op en langs de
een rijwiel: J. V,
of 4 d. h.
er Verordening tot
het natuurschoon
'sHL Arendskerke;
lunitie voorhanden
Rijswijk f5 en f 2
[verbeurdverklaring
men vuurwapen en
lmunitie.
isingen ventverbod
Ite Helder f 1 of 1
|r vergunning van
ien verlofslocaliteit
Ide G. te Vlissingen
[er vergunning van
zanguitvoering ge-
:dam, J. G. A. te
d. h.
(Maart 1938.
1875 en 415.5 M.
|0.20 v.m. VPRO,,
6.30—7.00 RVU,,
jikenpr. 10.00 Mor-
rb. in de Gontinu-
L,Kinderen van ge-
(30 Voor de werk-
12.30 VARA-Orkest
Gram. 2.00 Knip-
)uw. 3.00 Voor de
6.00 De Ramblers,
ïaken wij van onze
i. 7.10 Zang. 7.30
ons geloof". 8.00
(Ber. ANP., VARA-
Radiotooneel. 9.10
[enkoor van „De
solisten. 10.00 Ber.
(a-Septet. 10.30 So-
en piano. 11.30
301.5 M. NCRV-
(nderwijsf. voor de
It., gew. muz. (gr.-
|Gelukw. 9.45 Gram.
Gram. 11.15 Ens.
Berichten. 12.15
nc. 1.30 Gram. 2.00
3.00 Chr. Lect.
hg, piano en Gram.
J Kinderuurtje. 5.45
Jtuinb.regl. 7.00 Be-
pr. 7.45 Reportage,
lerh. SOS-Ber. 8.10
fcnd van Chr. Zang-
losthoek van Fries
lus. „Petrus Dathe-
RNP. 10.15 D'ampr.
rmn.les 11.00 Gram.
ëzing.
M.
12.05 BBC-Nor-
1.35—2.20 Orkest,
■no. 4.20—5.10 Ves-
1 Henry Hall en zijn
Ihten. 6.40 Voor de 1
kwintet. 7.35 Orgel-
phonie-orkest, BBG-
[15 Lit. muz. progr,
484 M.
12.50 en 1.30 Sa-
1.50—2.20 Gram.
|Gram. 6.60 Gram.
Konigm befiehlt
Gram..
a. 12.50 en 1.30 Or-
5.20 en 5.50 0r-
7.35 Gram. 10.30
(fNDER. 1571 M.
jrk. en solisten. I
B0 Declamatie
110.20—11.20 Klein-
IWEERBERICHT.
den avond van 10
icht krachtige Z. tot
lelijk kans op mlSl'
lof betrokken, weinig
I nachts en des oc
ag kouder,
nmiddag 3 uur.
Jro
Uitgave: N. V. Uitgever»-Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes
Postrekening 44455 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J, J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlissingen t 0.20
Losse nummers S cent
Directeur - Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Advertentlën 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder Ietter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Dit is wel het meest benauwende in de
groote gebeurtenissen van den laatsten
tijd, dat er geen trouw en waarheid
moer is, dat met de eisohen van 't r e o h t
geen rekening wordt gehouden.
Alleen het belang, het „sacro egois-
mo" beslist. Niet 'het recht geeft den
doorslag, maar de macht.
Welbewust en opzettelijk wordt het
recht met moeten getreden.
Men herinnert zich hoe in het begin
van den wereldoorlog plechtig bezegelde
verdragen met een „vodje papier" op één
lijn werden gesteld.
Enkele lagen na den moord op Dollfuss
in 1934, toen Mussolini met 50.000 man
aan den Brenner stond, schreef de Itali-
aansche „M ess ar ag o":
„Slechts al te vaak zijn de beloften van
de Duitsche regeering niet nageleefd ge
worden. Wij zullen niet onderhandelen
op voet van zedelijke gelijkheid met lie
den, die op zóó cynische wijze de wetten
van eer met voeten treden. Iedere regee
ring in de wereld heeft thans het recht
zich volle vrijheid van handelen tegen
over Duitschland voor te néhouden".
Maar enkele jaren later nam Italië de
vrijheid om, zonder zich om de eischen
Y..ü het recht te bekommeren, Abessynië
met geweld te overmeesteren.
Toen heeft Duitschland alle medewer
king om het recht te handhaven gewei
gerd. En in ruil daarvoor kon nu Hitier
aan Mussolini telegratfeeren:
„Ik zal dit" rustig toezien, dat een
kleine staat onder den voet geloopen
wordt i „nooit vergeten".
Terecht is de opmerking gemaakt, dat
de normen, gegrond op vaste zedelijke
waarden, vrijwel zoek zijn geraakt in de
internationale politiek.
Dat is een veeg teéken. Dat is: het meest
onrustbarende in dezen gespannen tijd.
Er is geen grooter ramp dan de onder
mijning van het recht.
Wij weten niet wat de toekomst zal
brengen. Het ziet er donker uit in de we
reld nu de roep om rechtshandhaving zoo
weinig weerklank vindt.
Maar er is één lichtpunt.
De Rechter der gansche aarde, Die den
verdrukten recht doet, zal uiteindelijk het
recht handhaven.
Niet te vergeefs zegt Gods Woord:
„De verwoesting der goddeloozen zal ze
doorsnijden, omdat ze weigeren recht te
doen!"
liddag 3 u.
aor fietsen:
in.
775
Ten aanzien van de volksstemming,
welke op bevel' van Hitier den 12den
April in het voormalige Oostenrijk zal
plaats hebben, hebben wiji reeds gemeld,
dat de Joden hiervan zijn uitgesloten.
De tekst van het stembiljet, dat wordt
uitgegeven luidt:
„Spreekt gij: u uit voor onzen Fuehrer
Adolf Hitler en daarmede voor de op
13 Maar' 1938 voltrokken hereeniging
van Oostenrijk met het Duitsche rijk?"
Op den Heldenplatz te Weenien heeft
gistermorgen om half 11 de plechtige ont
vangst van Hitier door de stad Weenen
Plaats gehad. Nationaal-socialistische
formaties, vereenigingen en delegaties
van arbeiders en kantoorpersoneel waren
m grooten getale samengestroomd.
Rijksstadhouder Seyss-Inquart heette
dea Führer welkom.
TiJéens de toespraak van Seyss-Inquart
cirkelden vliegtuigen boven de menigte.
Rede van Hitier.
toespraak van Seyss-Inquart
nam Hitler het woord:
„In enkele dagen heeft zich binnen
e Duitsche volksgemeenschap," aldus
verklaarde hij, „een omwenteling voltrok-
en, welke wij! thans wel in haar omvang
ien, maar welker beteekenis eerst latere
geslachten geheel zullen kunnen beseffen.
Ik proclameer thans voor dit land zijn
nieuwe missie. De oudste „Ostmark" van
net Duitsche volk moet het jongste bol-
erk van de Duitsche natie en daarmede
van het Duitsche Rijk worden.
Dit land is Duitsch, het heeft zijn mis-
Dr. H. ColIJn
Minister Colijn heeft zich gisteravond voor de radio met de volgende
rede tot het Nederlandsche volk gericht
De gebeurtenissen van de laatste dagen in het
buitenland hebben ook op het Nederlandsche volk
een diepen indruk gemaakt. Ook onze zorgen
en moeiten zijn er door vermeerderd.
Want al is het nu zoo, dat geen onmiddellijk
oorlogsgevaar dreigt, al mag men er voor danken,
dat ook deze wolk voorbij dreef zonder ravage
over ons werelddeel aan te richten, het is niette
min juist wat de Engelsche minister-president
gisteren in het Lagerhuis getuigde, dat de jongste
gebeurtenissen een effect moeten hebben, dat men
thans nog wel niet met nauwkeurigheid bepalen
kan, maar dat toch hierop neerkomt, dat het gevoel van onzekerheid en on
veiligheid in Europa in sterke mate verhoogd is.
Juist is ook wat de heer Chamberlain opmerkte, dat men zich weliswaar
behoort te onthouden van al te haastige besluiten en van achtelooze woor
den, maar dat zulks niet mag leiden tot veronachtzaming van de noodzakelijke
voorzorgen.
Het is niet nu voort het eerst, dat o o k de Nederlandsche regeering zich
verplicht achtte om rekening te houden met de politieke spanningen om ons
heen en om de voorzorgen te treffen die noodig werden geacht.
Het feit, dat wij niet het geheele jaar door de beschikking hebben over
geoefende militairen noopte reeds éénmaal nu twee jaar geleden tot
een buitengewone voorziening van tijdelijken aard. Daarna heeft de regeering
een wijziging van ons legerstelsel in overweging genomen, dat er op gericht
was deze zwakke stee in ons defensiestelsel te doen verdwijnen en in gemeen
overleg met de Staten-Generaal is de wet van 21 Februari 1938 tot stand
gekomen, waarbij de duur van de eerste oefening voor de infanterie van 5x/2
maand tot 11 maanden werd verlengd. De aldus gewijzigde Dienstplichtwet
is 5 Maart j.l. in werking getreden en daardoor is de weg gebaand om het
geheele jaar te kunnen beschikken over een, zij het niet zeer sterke, voldoend
geoefende troepenmacht, die in staat is het eerste verzet te bieden tegen aan
tasting van ons grondgebied.
Tot nu toe waren er vele maanden in het jaar, dat geen enkel
verzet tegen plotselinge verrassingen mogelijk was. In het licht van het zeer
snelle verloop van militaire acties als thans mogelijk bleek, mag zulk een toe
stand onder de huidige omstandigheden geen dag langer bestendigd worden.
Het is daarom, dat de regeering besloten heeft gebruik te maken van
de bevoegdheid, die zij krachtens de gewijzigde Dienstplichtwet bezit, om
den verlengden eersten oefentijd reeds te doen gelden voor de lichting
1938, dus ook voor dat deel er van, dat in het begin van October 1937 voor
eerste oefening onder de wapenen is gekomen.
Het gevolg hiervan is derhalve, dat dat deel der lichting 1938, dat 25
Maart a.s. met groot verlof naar huis zou zijn teruggekeerd, na dien datum
onder de wapenen zal b 1 ij v e n.
Aanvankelijk was dit de bedoeling der regeering niet. Zij hoopte, om
allerlei redenen, dat zij de verlenging van den eersten oefentijd eerst zou
behoeven toe te passen op de lichting 1939, waarvan het eerste deel in
October a.s. onder de wapenen moet komen.
De omstandigheden dwingen ons thans dat voornemen prijs te geven.
De hoogste belangen van het land nopen daartoe. Voor sommigen zal dit
regeeringsbesluit ongetwijfeld een teleurstelling zijn, maar ook zij zullen
begrijpen, dat de algemeene politieke toestand niet toelaat om op-zien-komen
te spelen; ook zij zullen inzien, dat het treffen van voorzorgen in dezen tijd
niet mag worden nagelaten. En voor het overige ligt het in het voornemen
van den minister van defensie om met ernstige persoonlijke belangen, met
inbegrip van die van verwanten, zooveel als 's lands belang toelaat, ter dege
rekening te houden.
Ten slotte doe ik een beroep op het geheele vaderland om kracht te
toonen door rustige aanvaarding van wat noodzakelijk is. En ik besluit met
de bede, dat de Almachtige God ons werelddeel en daardoor ook ons vader
land behoede voor een nieuw armageddon.
sie begrepen, het zal haar uitvoeren en
het zal door niemand overtroffen worden
in trouw aan de groot-Duitscb e volksge
meenschap.
Als Führer en kanselier van de Duit
sche natie en van het rijk, meld ik voor
de historie thans het toetreden van mijn
„Heimat" tot het Duitsche rijk."
Een parade.
Gistermiddag is een groote parade van
Duitsche en Oostenrijksche troepen ge
houden op den Heldenplatz.
Alle wapens namen aan het défilé deel.
Ohder de Duitsche troepen viel vooral op
het regiment „Generaal Goering" en de
tweede brigade taniks.
De lijfwacht van Hitler in zwarte uni
form en met witte handschoenen, besloot
den stoet.
De parade, die van 2 tot 4 uur duurde,
werd door de menigte begeleid met een
voortdurend „Sieg Heil". Terwijl de Oos
tenrijksche afdeelingen zwak bewapend
leken, kon van een waar Duitsch wapen-
vertoon gesproken worden.
De Duitsche luchtmacht nam een groot
aandeel in het militaire feest. Een kwar
tier lang was de lucht vervuld van het
gebrom der vliegtuigen.
Hitier vertrokken.
Hitler is, na de feestelijkheden te "Wee
nen, naar Muenchen vertrokken, waar hij
even over zeven gisteravond arriveerde
en door weermacht en partij plechtig ont
vangen werd.
Naar Havasmeldt, zou de
Fuehrer het besluit, naar
Muienchen terug te keeren,
plotseling genomen heb
ben. Eén uulr vóór zijta. vertrek werd door
de „N.S. Telegraaf" nog medegedeeld,
dat de Fuehrer nog eenige dagen in Oos
tenrijk zou blijven, teneinde belangrijke
beslissingen te nemen ten aanzien van de
inlijving van Oostenrijk bij het rijk.
Hitier zal zich naar Berlijn begeven.
Ook de Duitsche minister van buiten-
landscbe zaken, von Ribbentrop, is per
vliegtuig naar Muenchen vertrokken.
O'nder groote geestdrift zijn de grens
palen te Salzburg verbrand en opge
ruimd. Een symptoom van de snelheid
waarmede Oostenrijk verdwijnt als een
zelfstandig geheel.
Goud- en deviezenvoorraden
naar Berlijn.
De goud- en deviezen
voorraden van de Natio
nale Bank van Oostenrijk,
ten bedrage van totaal 410
millioen schelling, zullen
in den loop van deze week
naar Berlijn worden ver
voerd!
Verdere maatregelen.
De eedsaflegging door militairen en
autoriteiten vordert snel, De eedsformule
luidt: „Ik zweer voor God met dezen hei
ligen eed onvoorwaardelijk trouw aan
Hitier, den Führer van het Reich en van
het Duitsche volk, den opperbevelhebber
van de weermacht, en ik zweer als trouw
soldaat bereid te zijn te allen tijde mijn
leven voor dezen eed te wagen."
Himmler, de chef van de „Gestapo",
heeft allerlei maatregelen getroffen om
de Oostenrijksche politie te vereenigen
met de Duitsche en haar geheel gelijk, aan
de Duitsche te organiseeren.
Von Ribbentrop heeft het beheer van
het Oostenrijksche ministerie van buiten-
landsche zaken op zich genomen. De zoo
genaamde Oostenrijksche Ministers zijn
dus knechtjes van Berlijn.
Chamberlain weigert zich te
binden.
In het Engelsche Lagerhuis heeft
Chamberlain ontkennend geantwoord op
een vraag van Attlee, of hij1 in staat was
een verklaring af te leggen over de regee-
ringspiolitiek ten, opzichte van buiten
landsche zaken.
„Er is, aldus voegde Chamberlain aan
zijn ontkenning toe, een nieuwe toestand
ontstaan, die de aandacht van de regee
ring zal krijgen, maar ik zou mij, niet
gaarne binden aan een nieuwe, bepaalde
en niet te wijzigen politiek."
Maandag a.s. zal de conservatief Adams
den eersten minister de vraag stellen, of
bijl een bepaalden waarborg wil geven
van de Tsjecho-Slowaaksche onafhanke
lijkheid.
De Franscbe ambassadeurs en gezan
ten in Warschau en de hoofdsteden der
landen der kleine entente hebben de re
geeringen van Polen en der landen, die
lid van de kleine entente zijn, medege
deeld, dat Frankrijk volledig zal voldoen
aan zijlui verplichtingen tot hulpverlee
ning aan Tsjecho-Slowakije indien dit
land zal worden aangevallen.
De onderstaatssecretaris voor de En
gelsche luchtmacht, Muirhead, heeft in
het lagerhuis de begrooting voor de lucht
vaart ingediend.
De uitgaven worden geraamd op 103
millioen pond, waarbijl zijn inbegrepen de
'dertig millioen van de verdedigings-
leening. Dit beteekent een vermeerdering
der uitgaven met 25 pet. in vergelijking
met het vorig jaar.
„Wij zijn, aldus verklaarde Muirhead,
wat onze toestellen van de eerste linie be
treft, thans gekomen tot een aantal, dat
ongeveer het midden houdt tusschen de
1500 toestellen, welke wij1 in Maart 1937
hebben moesten en de 1750, welke in
Maart 1939 gereed moeten zijn.
Er is reden te gelooven,
dat zoowel ons personeel
als ons materiaal beter
zijn dan van eenige bui-
tenlandsche mog endhei d."
Met betrekking tot de geruchten om
trent een Poolsch ultimatum aan Litauen
verneemt het Duitsche Nieuwsbureau van
welingelichte zijde:
Men is besloten een ulti
matum op te stellen, dat
als: voorwaarden zal be
vatten bet herstel der
diplomatieke en consulai
re betrekkingen, zoomede
de erkenning van den sta
tus quo door Litauen, d.w.z.
Litauen zal definitief af
moeten zien van Wilna.
De beslissing zal pas na den vandaag
te verwachten terugkeer van den Pöol-
schen minister van buitenlandsche zaken
Beek worden genomen.
In welingelichte kringen te Warschau
verklaart men, dat de regeering nog geen
beslissing heeft genomen omtrent bet ul
timatum dat aan Litauen zou worden
gezonden.
De Ministerraad zal direct na aankomst
van Beek bijeenkomen om het incident
van 11 Maart te bestudeer en.
Binnenland.
Radio-rede fan dr H, Colijn. De lichting
1938 blijft onder de wapenen.
De toeslag op boter,
Buitenland.
Hitier naar München vertrokken.
D'o toestand voor de Spaansche regeering
precair?
Dé Engelsche luchtmacht wordt versterkt.
Doodvonnissen in Rusland voltrokken,
Eén Poolsch ultimatum aan Litauen?
Britsoh-Iersche besprekingen zonder re
sultaat gebleven.
Ook Ceintuurs. Sjaals, Kousen, Hand
schoenen en Corsages koopt U in
HET STOFFENHUIS GOES.
Op modegebied steeds TOONAANGEVEND'
(Adv.)
Situatie der regeering uiterst kritiek.
Uit betrouwbare bron verneemt Un.
Press, dat Negrin, de minister-president
der Spaansche regeering te Parijs een
laatste poging doet, om Blum en Bon
cour te bewegen tot een directe interven
tie in Spanje.
Negrin zal er de Fransche regeering
zeer ernstig op wijzen, dat tengevolge van
de laatste successen der opstandelingen
de toestand in Barcelona verergerd is.
Er zouden reeds onlusten hebben plaats
gehad.
D'e regeeringstroepen staan machteloos
tegenover het moderne materiaal van
Franco, zoo zou Negrin betoogd 'hebben.
Naar verder verluidt, heeft de Fran
sche regeering het verzoek van Negrin
rijpelijk overwogen, doch de Spaansche
vertegenwoordiging bericht, dat zij haar
politiek van non-interventie niet zal ver
anderen, zoolang andere mogendheden
het zelfde principe blijven bandhaven.
In Barcelona zou een paniek-stemming
heerschen.
Intusschen wordt uit Londen verno
men, dat het Spaansche gezantschap al
daar beslist ontkent, dat er in Barcelona
een paniek zou zijn uitgebroken. Dat de
Fransche regeering om interventie zou
zijn gevraagd, wordt eveneens gedemen
teerd.
Het Spaansche gezantschap
te Londen weet verder mede
te deelen, dat het ministerie
van buitenlandsche zaken te
Barcelona bericht heeft ont
vangen, dat Duitschland zich
op een nieuwe interventie in
Spanje voorbereidt. 30.000 man
stormtroepen en officieren
met speciale opleiding voor
infanterie en artillerie zou
den Duitsch 1 and met Duitsche
schepen verlaten hebben met
bestemming naar Spanje.
D'it zal dan zeker de wederdienst zijn,
die Hitier aan Mussolini bewijst.
In Port Sendres, de Fransche haven
■aan de Middellandsche Zee, wordt het
binnenloopen verwacht van een Fran
sehen torpedojager, die 500 vluchtelingen
aan boord moet hebben uit Barcelona en
Valencia.
Van de zijde der opstandelingen wordt
vernomen, dat in de zes dagen, die het
offensief aan het front van Aragon
duurt, de troepen van Franco over een
afstand van 100 km. zijn opgerukt over
een frontbreedte van zestig km. De re
geeringstroepen bieden nog slechts zwak
ken tegenstand en laten groote hoeveel
heden materiaal en talrijke gevangenen
achter.
'Ook Raimundo, 15 km. oostelijk van
Alcaniz, is bezet.
Raimundo is een belangrijk knooppunt
van wegen.
Slechts de weg langs de kust blijft den
regeeringstroepen nu nog open voor de
verbinding tusschen Barcelona en Valen
cia en Madrid.
De bezetting van Raimundo door de
nationalisten beteekent, dat de regee
ringstroepen, die in centraal en noord
Aragon staan vrijwel geheel zijn geiso-
leerd.
De situatie voor de regeering is gedu
rende de laatste drie dagen uiterst cri-
tiek geworden.
Fransche oorlogsschepen naar
Barcelona.
De Fransche minister van buitenland
sche zaken heeft geconfereerd met Blum
en met dezen vanmiddag een bezoek ge
bracht aan den oppersten oorlogsraad.
Er is reden, om aan te nemen,
dat deze -conferenties ver
band houden met de mili
taire situatie in Spanje, waar
de republikeinse'he troepen
