Het einde van Oostenrijk.
De sensationeele gebeurtenissen in Oostenrijk
Dagblad voor de Provincie Zeeland
EE RSTE
BLAD
Oostenrijk ingelijfd bij
Duitschland.
MAANDAG 14 MAART 1938
52e JAARGANG - No. 139
Hitier op Oostenrijkschen bodem.
De Brenner de Grens tusschen
Duitschland en Italië.
Duitsche troepenmacht in Oosten
rijk.
Belangrijkste
Nieuws
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes
Postrekening 44455 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J, J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur - HoofdredacteurR. ZUIDEMA
Abonnementsprijs f2.30 per kwsrtaa!
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers S cent
Advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
De verbijsterende gebeurtenissen van
de laatste dagen in Oostenrijk staan niet
op zichzelf.
Zij vormen, naar een der bladen terecht
opmerkte, de betreurenswaardige bezege
ling van een noodlottig proces, dat in
Juni 1914 is begonnen met den moord
op aartshertog Franz Ferdinand.
Toen heeft Duitschland, zij het onbe
doeld, door Oostenrijk aan te moedigen
aan Servië het fatale ultimatum te zen
den, den stoot gegeven tot de latere ont
binding van de Oostenrijksch-Hongaar-
gche dubbelmonarchie.
Die ontbinding is gekomen bij het vre
desverdrag, na afloop van den grooten
oorlog, een verdrag, dat voor het voor
malige Habsburgsche Rijk, het karakter
droeg van een finale boedelscheiding.
Het oude Rijk der Habsburgers was
opgebouwd vooral ter wille van de dy
nastie, in ieder geval zonder te letten
op de nationale belangen der verschil
lende volkeren, saamgeketend tot een be
ambten staat, zei men te Parijs. Aan dien
warwinkel van Duitschers, Magayaren,
Polen, Tsechen, Slovenen, Roethenen,
Roemenen, Kroaten en nog meer natio
naliteiten moest een eind komen, zoo oor
deelde de hooge raad. En de nieuwe
Statenbouwers sneden hers en dwers de
ethnografische grenzen door, om econo
misch en strategisch een lapjesdeken te
maken uit de oude monarchie, zonder
ook hier weer rekening te houden met do
denkbeelden van Wilson over zelfbeschik
kingsrecht en wat -dier meer zdj.
Je Oostenrijksch-Hongaarsche monar
chie was ondanks haar innerlijk-brooze
structuur een waardeerbare politieke fac
tor voor de handhaving van bet Midden-
Europeesche evenwicht.
De daarna gevormde innerlijk verdeel
de dwergstaten, misten alle innerlijke
kracht.
Dit geldt dn het bijzonder van Oosten
rijk, niet ten onrechte aangeduid als een
kind met een waterhoofd, met 'het oog op
de machtige hoofdstad Weenen.
Oostenrijk zoo schreef dezer dagen
het „Vaderland" had eigenlijk geen
bestaansgrond meer na den oorlog. Het
werd kunstmatig in het leven gehouden,
omdat het belang van enkele mogendhe
den dat eischte. Frankrijk en Italië en
Tajecho-Slowakije achtten het terwille van
hun positie noodig, dat Oostenrijk een
zelfstandige staat bleef.
D'e wending van Italië, de vorming van
de spil Berlijn-Rome, is het begin geweest
van het einde der Oostenrijksohe onaf
hankelijkheid, kan men daarom zeggen.
Sindsdien bad Schuschnigg geen steun
van buiten meer. Want Engeland
wilde zich niet garant stellen voor Oos
tenrijk enFrankrijk, verdeeld als 'tis
door eindelooze politieke kwesties, is nu
te zwak om zijn positie in Midden-Europa
te verdedigen zonder hulp van Londen.
En R u s 1 a n d, waar momenteel de lei
ders stelselmatig bezig zijn elkaar te ver
moorden, is evenmin in staat om eenigien
invloed uit te oefenen.
Van deze omstandigheid heeft Hitier
op handige wijze partij getrokken tenein
de een oude wensch van Duitschland en
van een niet onbelangrijk deel van de
Oostenrijksohe bevolking te vervullen.
Of het hierbij zal blijven?
Ongetwijfeld zal de Duitsche regeering
onmiddellijk-bereid zijn de duurste eeden
te zweren, dat van verdere annexatie
pogingen geen sprake zal zijn.
Maar tegelijkertijd zullen er weinigen
ztin, die aan zulke betuigingen ook maar
eenige waarde toekennen.
Op 1 Juli 1936, nadat de nationaal-so-
cialisten bondskanselier Dollfuss hadden
vermoord, erkende de Duitsche regeering
in plechtige overeenkomst: „de volle-
Alge souvereiniteit van
O o s t e n r ij k".
Maar toen stond ook Mus
solini met 50000 man aan
oen Brenner als een drei-
®®ode waarschuwing.
Hieruit blijkt wel, dat het uitsluitend
en kwestie is van macht en geweld.
Zoodra Duitschland zijn kans schoon
ziet, zal ongetwijfeld een poging worden
gedaan om de Duitschers in Tsecho-Slo-
wakijfe te „verlossen".
En aJai ooit Italië in een oorlog wordt
gewikkeld met machtige vijanden, dan zal
FT ondanks zijn vurige vriendschaps-
Arr,U'JTln5e?' aan Mussolini niet nalaten
m Duitscth-Tirol terug te eischen.
het eind Wa'ar^' zijn nog niet aan
De gevolgen van den wereldoorlog
oen wel lang gevoeld.
En de kleine staten hebben opnieuw een
ernstige waarschuwing ontvangen om
niet op anderen te vertrouwen, maar alle
«achten in te spannen om hun zelfstan
digheid te bewaren.
wor-
Met trillende verontwaardiging en een
diepe emotie is de wereld er getuige van,
dat Schuschnigg is gezwicht, heeft móé
ten zwichten voor Duitsch geweld, merkt
de Msb op.
Duitschland heeft den vrede van Beröh-
tesgaden geschonden, zich vergrepen aan
de daar erkende, volledige souvereiniteit
van Oostenrijk.
Een ultimatum werd den kleinen bonds
staat toegeduwd, het aftreden werd ge-
eischt van Schuschnigg, het optreden van
een nieuwe regeering, samengesteld naar
Hitler's eischen.
En terwijl de enkele uren, voor inwil
liging van dat ultimatum Oostenrijk gela
ten, langzaam verstreken, stonden de
Duitsche bataljons para'at aan de grens,
om, zoo niet goedschiks Weenen zich
voegde naar Hitler's commando, geweld
te plegen.
Het waren dus, onlangs, geen ijdele
woorden van Goering, veldmaarschalk,
„dat de Duitsche weermacht en zijn lucht
eskaders geTeed waren, om, als des Füh-
rer's bevel zou afkomen, de „Duitschers
van over de grens" te hulp te snellen.
Reeds is Himmler in Weenen. Dra zal
een geheime politie over het geheele land
haar netten spannen.
Duitschland had bij zijn accoord met
Weenen in klare taal, den llden Juli
1936, de volledige souvereiniteit van den
bondsstaat Oostenrijk erkend.
Th'ans blijkt dus opnieuw, wat bij de
leiders van het land van bloed en bodem
het gegeven woord beteekent.
Maar hiermede is dan
meteen, opnieuw en open-
1 ij k weer, een element van
onrust, van wrijving en
van spanning gebleken in
Europa te bestaan, dat te
ééniger tijd tot een oorlog
leiden zal en leiden móét.
Men kent de naaste aanleiding tot dit
Duitsche, brute machtsvertoon: Het „vol
ledig souvereine". Oostenrijk had het volk
opgeroepen naar de stembus. Oostenrijk
zou zich uitspreken voor Schuschnigg,
daar was geen twijfel aan.
De Duitsche leiders hielden raad. Plot
seling werd, tegen de bepalingen van het
accoord van Berchtesgaden in, de pers en
de radio losgelaten tegen den Donau-
staat.
Duitschland heeft andermaal gezorgd
voor een internationale spanning, waar
van de gevolgen nog niet zijn te overzien.
Er heerscht een stemming in sommige
landen als in de sombere Juli-dagen van
1914. Kanselarijen beraadslagen. Interna
tionaal wordt consult gehouden.
Zullen andere „Duitsche" landen aan
de beurt komen? Hongarije? Tsjecho-Slo-
wakife?Dit laatste land heeft bond-
genooten.
Er is een tijd geweest, dat Italië's vuist
on een conferentietafel sloeg en „An
schluss" casus belli noemde. Er is óók
een tijd geweest dat was in Juni 1934
na den moord op Dollfussdat de troe-
nen van den Duce naar den Brenner ijl
den, om Duitschland. mocht het noodig
zijn, -den weg near Weenen te versperren.
Sindsdien werd Mussolini Hitler's as-
genoot. Met de gevolgen van dien.
En intusstehen voltrekt zich in Oosten
rijk het drama van geweld. Bondskanse
lier Miklas is geïsoleerd van zijn volk.
Sdhusohnigg en zijn regeering bevinden
zich in Schutzhaft. Duitsche weermacht
rukt allerzijds Oostenrijk binnen. De dag
bladgebouwen van wat men in Duitsch
land noemt: de „cleridale" pers zijn be
zet. Reeds wordt de arrestatie gemeld
van een bisschop.
Het Oostenrijk van Dollfuss en Schusch
nigg heeft afgedaan.
De positie van Miklas.
Men verwondert zich or over, dat pre
sident Miklas, nadat hij aanvankelijk het
ontslag van Schuschnigg 'had geweigerd,
later toch Seyss Inquart heeft opgedra
gen een nieuwe regeering te vormen.
Het is waarschijnlijk, gezien den aard
van de Duitsche pressie, diat Miklas be
grepen heeft, dat het geen zin zou hebben
langer tegenstand te bieden.
Bovendien schijnt het feit, dat hij van
alle verkeer met de bevolking verstoken
was, zijn beslissing te hebben beïnvloed.
De Ravag, de Weensche radio-omroep,
is namelijk reeds zeer spoedig na de aan
bieding van het Duitsche ultimatum, be
zet door nationaal-socialisten, die weiger
den berichten om te roepen, welke niet
voorzien waren van de handteekening van
Dr Jary, den plaatsvervanger van Dr
Seyss Inquart.
Het schijnt, dat Miklas hierdoor niet
de mogelijkheid 'heeft gehad het feit, dat
hij zich verzette tegen het Duitsche ulti
matum, ter kennis van de bevolking te
brengen.
Voorts zouden tal van leiders van het
Vader landsche front zijn gearresteerd en
in de politiegevangenis ingesloten.
Oostenrijk zou een „onafhanke
lijke" staat blijven. Hitier zou
ook Führer in Oostenrijk worden
Wat de toekomst betreft is men te Ber
lijn van opvatting, dat de volksstemming,
die binnenkort (men zeigt op 20 Maart) zal
worden georganiseerd, beslissen zal over
het toekomstig lot van Oostenrijk. Het
zal, zoo zegt men, de zaak zijn van het
Duitsche volk in Oostenrijk zichzelf een
constitutie te geven en een statuut in
overeenstemming met zijn wil.
Niemand twijfelt er echter te Berlijn
aan, dat diepgaande wijzigingen verwacht
moeten worden in het internationale sta
tuut van Oostenrijk.
Sedert ongeveer een
maand zijn de organismen
te Berlijn gereed in de ver
schillende ministeries, ten
einde zich te belasten met
de verschillende afdee-
lingen der Oostenrijksohe
huishouding. Een program
voor groot ew erken en voor
hetopnemen van Oosten-
rij k s c 'h e werkloozen ligt
klaar.
Hoe gereserveerd men ook in officieele
kringen is, in Berlijn overheerscht toch
de opvatting, dat Oostenrijk formeel een
onafhankelijke staat zal blijven, eenigs-
zins in den geest van de wijze, waarop
de Britsche dominions van het Britsche
rijk afhankelijk zijn. De waarschijnlijkste
veronderstelling acht men, dat Hitier zich
bij de volksstemming zal laten aanwijzen
als Führer van de Duitschers in Oosten
rijk en zich zal laten bekleeden met de
bevoegdheden, die op het oogenblik in
handen zijn van den bondspresident.
Op die manier zou men één Führer ge
meenschappelijk voot beide landen krij
gen en twee regeeringen, één te Weenen
en één te Berlijn met aan het hoofd van
elke regeeding 1 kanselier: Seyss Inquart
voor Oostenrijk, Göring voor Duitschland.
Praag gerustgesteld door Berlijn
De Tsjecho-Slowaaksche
legatie heeft bericht ont
vangen, dat de Duitsche
gezant te Praag de Tsje-
cho-Slowuaksche regee
ring de verzekering heeft
gegeven, dat de Duitsche
regeering de rust, welke
in T s j c h o-S 1 o w a k ij e
heerscht, op prijs stelt en
slechts welwillende gevoe
lens jegens dat land koes-
te r t.
De vorige week heeft doen zien, wat
men heeft aan de verklaringen van dè
nationaal-socialisten.
De Kleine Entente pleegt
overleg.
Naar Stefani bericht, is Zaterdag in
het ministerie van Buitenlandsche Zaken
te Boekarest een bespreking gehouden
tusschen de gezanten van Zuid-Slavië en
Tsjeoho-Slo'wakije en den minister van
buitenlandsche zaken ad interim, Tata-
rescoe, den ondersecretaris van buiten
landsche zaken, Comnen, en den minister
van oorlog, Antonescoe. De bespreking
had betrekking op den toestand in Oos
tenrijk, in verband met de omliggende
landen der Kleine Entente.
Hitier garandeert de grens
aan den Brenner.
Reuter seint uit Rome: Minister Alfieri
heeft medegedeeld, dat Italië het Fran-
sche voorstel tot het ondernemen van een
gemeenschappelijke actie tot herstel der
Oostenrijksehe onafhankelijkheid heeft
afgewezen.
Hij voegde hieraan toe, dat Mussolini
een brief van Hitier heeft ontvangen,
waarin deze de gTens aan den Brenner
garanduert. In dezen 'brief zegt Hitier
o.a.:
„Mijn actie in Oostenrijk moet slechts
worden beschouwd als een daad van na
tionale verdediging. Op een critiek uur
voor Italië heb ik U de hechtheid mijner
gevoelens bewezen. Ge behoeft er niet aan
te twijfelen, 'dat in dit opzicht niets zal
veranderen. Wat ook het gevolg mag zijn
van komende gebeurtenissenik heb
de D'ui tso h e grens met Frank-
rij'k definitief vastgesteld en
bepaal thans definitief de
grens met Italië, den Bren
ner. Aan dit besluit zal nooit
getornd worden. Ik heb 'het niet
genomen in 1938, maar onmiddellijk na
den grooten oorlog."
Over 'de zitting van den grooten Fas-
cistischen raad heeft Minister- Alfieri
medegedeeld, dat de raad er kennis van
heeft genomen, dat de Oostenrijksehe re
geering Italië niet op de hoogte heeft ge
steld van het resultaat der besprekingen
te Berchtesgaden en van de beslissingen,
welke daarop volgden. De volksstemming
die zoo onverwacht door Schuschnigg
werd afgekondigd, is niet door de Itali-
aansche regeering gesuggereerd De Re-
geering heeft zich zelfs ten sterkste tegen
deze stemming uitgesproken, zoodra zij
het bericht vernam. Naar de meening van
den grooten raad is het gebeurde in Oos
tenrijk het resultaat van een reeds be-
staanden staat van zaJken en een open
lijke uiting van de gevoelens en de wen-
schen van het Oostenrijksehe volk.
De fascistische raad keurde 'de ge
dragslijn, door de regeering gevolgd ten
aanzien van de gebeurtenissen in Oos
tenrijk, goed.
Merkwaardig deze verandering in op
vatting bij Mussolini. Vroeger stond hij
op de bres voor een vrij en onafhankelijk
Oostenrijk. Nu gaat hij er mee accoord,
dat het een vazalstaat van Duitschland
wordt.
Het binnenrukken der
Duitsche troepen.
Zaterdagavond is te Weenen een offi
cieel communiqué gepubliceerd, waarin
gezegd wordt: „Vanmorgen hebben ge
motoriseerde Duitsche troepen de Oosten-
rijiksche grens overschreden om een
vriend schappelijk 'bezoek te
brengen."
Om deze gelukkige gebeurtenis, 'die
alle Duitschers in Oostenrijk met geest
drift bezielt te vieren, zijn overal de
vlaggen uitgestoken. Den Duitschen troe
pen zijn eere-compagnieën toegevoegd.
Binnenkort zal het Oostenrijksehe
bondsleger een tegenbezoek aan het be
vriende Duitschland brengen.
De hoofdweg van Müncben naar Ro
senheim deed aan oorlogstijd denken,
want daarop bewoog zich een colonne van
12 km. lang, bestaande uit gemotoriseer
de infanterie in de richting van de grens.
D'e kern der troepen en de uitrusting
is blijkbaar reeds Donderdagnacht en
Vrijdag langs de hoofdwegen vervoerd.
De eerste gemotoriseerde rijbs-Duitsche
troepen zijn om precies één uur Zater
dagmiddag onder het commando van den
bevelvoerder over een regiment bergin
fanterie aan den Brennerpas aangeko
men. Zij stelden zich op het terrein tus
schen het Oostenrijksehe en het Italiaan-
sc'he douanekantoor op.
De commandant van het regiment
berginfanterie begaf zich met zijn offi
cieren naar den Italiaanschen tolboom en
begroette den ItaJl'iaanschen bevelvoer
der.
Bijna driehonderd Duitsche vliegtuigen
vlogen boven de stad Linz en omgeving.
Pantserwagens reden de stad binnen,
waarna de Duitsche troepen tegen één
uur in den middag te Linz^ arriveerden.
Honderd en twintig Duitsche vliegtui
gen hebben een batai'llon infanterie in
oorlogstenue, bestaande uit vijfhonderd
manschappen, naar Weenen vervoerd.
D'eze soldaten hebben het vliegveld van
Aspern militair bezet.
Zes auto's met Duitsche generaals en
andore hooge officieren zijn te Weenen
aangekomen. Zij werden gevolgd door de
gemotoriseerde troepen, 'die - ter sterkte
van een divisie te Weenen arriveerden.
De 'geheele Zaterdag en Zondag duur
de 'de militaire bezetting van Oostenrijk
door de Duitsche troepen voort. Er zijn
18.000 man Duitsche troepen in de hoofd
stad aangekomen. Men schat de totale
Duitsche bezetting van Oostenrijk op on
geveer 200.000 tot een kwart miilioen
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Binnenland.
De bedrijfstoestand in 1937.
Het rijtijden-besluit.
Buitenland.
'Oostenrijk bij Duitschland ingelijfd.
Het monster-proces te Moscou.
Frankrijk heeft een nieuw Kabinet,
Ook wollen stoffen voor Japonnen, Man
tels en Complets koopt U in
HET STDFFENHU1S GOES.
Op modegebied steeds TOONAANGEVEND'
(Adv.)
man. Hierbij komen nog de 40.000 man
van het Oostenrijksehe natiouaal-socialis-
tische legioen, dat naar 'Oostenrijk is te
ruggekeerd.
Van de Duitsche luchtmacht zijn bij
Weenen 200 bommenwerpers geland, als
mede kleinere aantallen bij de verschil
lende centra des lands.
De gelijkschakeling geschiedt overal in
een snel tempo. Het economische 'leven,
de arbeidsorganisaties, de pers, radio, dit
alles is reeds in nazi-handen of zal daar
in weldra overgaan.
Hitier spreekt te Linz.
Na bij zijn aankomst in Oostenrijk zijn
geboorteplaats Braunau te hebben be
zocht en vervolgens door Leonding
te zijn gereden, waar het graf zijner
ouders 'l'igt, is Hitler per auto naar Linz
gegaan, waar volledig uitgeruste Duit
sche troepen op het voornaamste plein
der stad hem opwachtten.
De begroeting, welke bij aankomst in
de stad Lin« hem ten deel viel, was over
weldigend. Aan het gejuich scheen geen
einde te zullen komen.
De kreten „Siegheid" en „ein Volk,
ein Reich" waren niet van de lucht.
Honderden oorlogsvliegtuigen cirkel
den boven de stad.
In de begroetingsrede, waarmede Hit-
Ier door den nieuwen bodskanselier, Seyss
Inquart, op het stadhuis te Linz werd
ontvangen, werd o.a. gezegd
Eindelijk is het Duitsche volk één ge
worden en heeft het den weg gevonden
om als één volk te bestaan. Thans is er
in werkelijkheid: één volk, één rijk, één
Führer.
Oostenrijk heeft thans de zijde van den
Führer gekozen '(langdurig gejuich en
Heil-geroep).
Namens millioenen Oostenrijkers werd
aan den Führer dank gebracht voor zijn
hulp aan Oostenrijk.
Hierna nam Hitier zelf het woord om
op de eerste p'laats uiting te geven aan
zijn diepe bewogenheid over het verloop
der gebeurtenissen, die 'Oostenrijk ten
slotte tot het beoogde doel gevoerd heb
ben.
Onder bet geestdriftig rumoer ging
voor de radio-toehoorders de belangrijke
mededeeling van Hitler bijna verloren
een mededeeling, welke een Reuter-tele-
gram later duidelijk weergaf n.l. dat
in Oostenrijk een volksstemming zal wor
den gehouden.
„Wij weten nog niet op welken dag"
aldus de rijkskanselier „doch wij
hopen, dat het niet lang zal duren."
Het viel op, dat Hitier zeer moeilijk
uit zijn woorden kon komen en slecht
verstaanbaar was.
EEN WET AFGEKONDIGD.
De bondsregeering heeft de volgende
wet afgekondigd:
Artikel 1: Oostenrijk is een
land van het D' uitsoheRijk.
Artikel 2: Zondag 10 April
zal een vrije en geheime
volksstemming worden ge
houden over de hereeni-
ging van Oostenrijk met
het Duitsche Rijk. Hieraan
zullen alle Duitsche man
nen en vrouwen in Oosten-
rijk, ouder dan twintig
jaar, deelnemen.
Artikel 3: Bij de volksstemming beslist
de meerderheid van stemmen.
Artikel 4: Dte uitvoeringsmaatregelen
zullen bij decreet worden vastgesteld.
Arikel 5: Deze wet wordt van kracht op
den dag van afkondiging; met de uit-
