België en de Spellingkwestie.
Dagblad voor de Provincie Zeeland
iiMIiIk
A
GEZONDHEID NIET
EERSTE BLAD
Uit de Provincie.
WAAG UW
VRIJDAG 11 MAART 1938
52e JAARGANG - No. 137
Vestigingswet Kleinbedrijf.
Boycotactie van Beleggersfront?
GOES.
Belangrijkste Nieuws
ZUID-BEVELAND.
WALCHEREN.
Uitgave: N. V. Uitgevers-Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Qoes
Postrekening 44455 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur - Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Abonnementsprijs fZ.SO per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Qoes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
10.7S bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
De opleiding voor het diploma
handelskennis.
Regeling met de middenstandsbonden.
Op de vragen van het Tweede-Kamerlid
A m e 1 i n k betreffende de opleiding voor
de handelskennis, welke vereischt wordt
ingevolge de bepalingen der Vestigings
wet-kleinbedrijf heeft de minister van
Economische Zaken het volgende geant
woord.
Reeds spoedig na de afkondiging van
de Vestigingswet-kleinbedrijf 1937 hebben
de drie Nederlandsche middenstandsbon
den, van oordeel, dat hier voor hen een
taak was weggelegd, aangeboden de op
leiding voor de minimum-eischen van
handelskennis, die bij toepassing van de
wet gesteld zullen worden, te organisee-
ren. Hierdoor zou worden bereikt, dat bij
eenige honderden, uniform geleide cur
sussen, verspreid over het geheele land,
de gelegenheid zou ontstaan zich voor
die minimum-eischen te bekwamen.
Daar bovendien door dit systeem een
concentratie van onderwijs verkregen is,
waardoor zooveel mogelijk profijt kan
worden getrokken van de niet overmatig
talrijke leerkrachten en tenslotte finan-
cièelo eischen niet gesteld werden, heeft
de minister in verband met de belang
rijke hierboven opgesomde voordeelen aan
het voorstel verbonden, het verzoek in
gewilligd, echter met dien verstande, dat
hij toegezegd heeft de bonden te zullen
steunen in hun streven om algemeen,
voor ieder verkrijgbaar handelsonderwijs
te organiseeren, zonder hun even
wel een monopolie voor dit on
derwijs te geven of toe te zeg
gen. Ook na de inwilliging van het ver
zoek is de vrijheid van onderwijs onaan
getast gebleven.
Met enkele vakorganisaties werd bij de
voorbereiding van vestigingseischen in
de betrokken branches in gezamenlijk
overleg overeengekomen, dat zij zich in
de toekomst zouden bepalen tot de op
leiding voor vakbekwaamheid en na be
ëindiging der reeds aangevangen cursus
sen de opleiding voor handelskennis aan
de middenstandsbonden zouden overlaten.
Dwingende voorschriften heeft de mi
nister niet gegeven en kon hij niet geven,
maar hij houdt zich overtuigd, dat de
vrijwillige afspraken, die ten aanzien
van de principiëele scheiding tusschen
de beide opleidingen op dit oogenblik, nu
het handels- en vakonderwijs in Neder
land over de geheele linie wordt opge
bouwd, noodzakelijk zijn om een goede
onderwijsverzorging op de schaal, waar
op die thans wordt georganiseerd, zoo
veel mogelijk verzekeren.
De minister deelt de meening, dat voor
het verkrijgen van het middenstands
diploma algemeene handelskennis vol
doende is, en dat daarbij buiten beschou
wing gelaten kan worden, op welke wijze
of bij welke instelling de verzoeker zich
deze handelskennis heeft eigen gemaakt.
Hij heeft dit reeds getoond door de pu
blicatie van de diploma's, welke geheele
of gedeeltelijke vrijstelling van het exa
men geven en door zijn reeds geruimen
tijd geleden genomen beslissing, dat de
examens algemeene handelskennis voor
iedereen, ongeacht de opleiding, open
zullen zijn.
Een verklaring in den senaat.
Minister Hoste voorstander van De Vries
en Te Winkel.
Minister Hoste heeft in den Belgischen
senaat bij de debatten over de begroo-
üng van het departement van onderwijs
gisteren 't woord gevoerd over de kwes
tie der schrijfwijze van het Nederlandsch.
He spelling-Marchant heeft den toe
stand, waarover men zich in Nederland
beklaagde, verergerd in plaats van ver
beterd.
In België bestaat eenheid en stabiliteit
in de spelling en het zou gevaarlijk zijn
(teze op het spel te zetten door over te
gaan tot een wijziging, welker resultaten
nteer dan twijfelachtig zijn.
De Nederlandsche minister van Onder
wijs had ons voorgesteld, mede te wer
en aan de vorming van een commissie,
veike tot taak zou hebben de kwestie
an het geslacht der woorden en van
'voornaamwoordelijke aanduiding te
estudeeren. Deze commissie zou dus de
sPelling-Marchant als een voldongen feit
oeten beschouwen voor zoover het de
Peiling der woorden zou betreffen,
«preker verklaarde te hebben geant
woord, dat, indien de Belgische regee
ring personen zou aanwijzen om zitting
te nemen in een dergelijke commissie met
beperkte bevoegdheid, het gepast zou zijn,
te waarschuwen voor misverstand ten
aanzien van de openbare meening in
België.
Wij blijven gelooven, aldus spr., dat
de tegenwoordige spelling van De Vries
en Te Winkel te verkiezen is boven
welke andere ook en wijzen dus de ver
schillende pogingen van de hand, waar
toe men in Nederland zijn toevlucht heeft
gezocht.
In België kan slechts spellingswijziging
worden opgelegd aan de provinciale en
gemeentelijke bestuursorganen en aan de
scholen op grond van een wet, waarbij
de regeering daartoe machtiging krijgt.
Spreker hoopte, dat indien een com
missie in het leven zou worden geroepen
om de kwestie der spelling te bestudee-
ren, zij tot taak zal krijgen deze in haar
geheel onder oogen te zien, waarbij reke
ning wordt gehouden met de meening
der vertegenwoordigers van de verschil
lende takken van het maatschappelijk
leven.
RELLETJES IN OOSTENRIJK.
Talrijke gewonden.
Uit tal van berichten blijkt, dat de
spanning in Oostenrijk gevaarlijke vor
men begint aan te nemen. In Stiermarken
wordt de toestand zelfs ernstig genoemd.
Hier en daar kwam het tot botsingen,
waarbij dooden zijn gevallen.
De politie heeft zich genoodzaakt ge
zien, gebruik te maken van gummistok
ken om groote troepen nazi-demonstran
ten in Weenen uit elkaar te drijven.
Alleen reeds te Weenen zijn 25 gewon
den te betreuren.
Te Graz hebben voorts betoogingen
plaats gehad, waarbij geroepen werd:
„Geen plebisciet, weg met Scbuschniggl"
Men schat dat tusschen de 25.000
30.000 nazi's, gedurende bijina zes uren
de straten onveilig maakten.
Van Oostenrijksche officieele zijde
wordt in verband met de volksstemming
op Zondag 13 Maart a.s. medegedeeld,
dat de bondskanselier de bedoeling beeft,
met deze volksstemming zoowel in Oos
tenrijk als tegenover het buitenland het
bewijs te leveren van het eensgezind ver
langen van het Oostenrijksche volk naar.
zelfstandigheid.
Men is te Berlijn van meening, dat het
initiatief van Schuschnigg tot het doen
houden van een volksstemming, niet in
overeenstemming kan worden gebracht
met den geest van de regeling van Berch-
tesgaden.
Het „Berliner Tageblatt" schrijft o.a.:
„Er zijn niet eens kieslijsten en iedere
controle ontbreekt. Aan een vrije stem
ming is onder deze omstandigheden niet
te denken.
DE KABINETSCRISIS IN FRANKRIJK
Nadat de regeering-Chautemps in
Frankrijk was afgetreden, is Blum heiast
met de vorming van een nieuw kabinet.
Hij heeft reeds met een aantal persoon
lijkheden geconfereerd. Algemeen wordt
echter verwacht, dat Blum niet slagen zal.
DE TROEPEN VAN FRANCO
BEZETTEN BELCHITE.
Belohite is gisteravond in handen van
de troepen van Franco gevallen; een groot
aantal leden van de internationale bri
gade, voornamelijk Amerikanen, is krijgs
gevangen gemaakt.
Radio Nacional heeft gemeld, dat de
opmarsch van de opstandelingen snel
verliep. De regeeringstroepen lieten aan
zienlijke hoeveelheden materieel achter,
ook groote voorraden levensmiddelen zijn
de opstandelingen in handen gevallen.
De opstandelingen hebben een groote
hoeveelheid troepen in het veld gebracht
en worden gesteund door een krachtige
artillerie en talrijke tanks. Zij hebben het
regeeringsfront doorbroken langs een lijn
die loopt langs den weg van Montalbar
naar Belchite. De regeeringstroepen heb
ben kracbtigen weerstand geboden en zich
fel verdedigd. De felheid van de lucht
aanvallen was echter beslissend.
Gistermorgen waren de opstandelingen
er nog niet in geslaagd een beslissende
overwinning te behalen. Voor Belchite
zullen de opstandelingen op een zeer goed
voorbereid fortificatiesysteem stuiten.
Dr SCHACHT HERBENOEMD.
Aangezien de ambtsperiode van den
president van het directorium der Rijks
bank, Rijksminister Dr Schacht, 16
Maart 1938 ten einde loopt, heeft de
Führer Dr Schacht wederom voor den
HR 30
duur van vier jaar benoemd tot presi
dent van bet directorium der Rijksbank.
RIBBENTROP TE LONDEN.
Gistermiddag heeft de Duitsche minis
ter van buitenlandsche zaken, von Rib-
bentrop wederom een bezoek gebracht
aan bet Foreign Office te Londen.
Naar men gelooft beeft Halifax in
zijn gesprekken met von Ribbentrop de
meening der Britsche regeering uiteen
gezet omtrent de Midden-Europeesche
vraagstukken en in het bijzonder die
welke Oostenrijk en Tsjecho-Slowakije
betreffen.
Het voornaamste doel van de bespre
kingen van gisteren was vast te stellen
wat het geschiktste oogenblik is voor bet
aanknoopen. van onderhandelingen.
Naar men meent is de Britsche regee
ring niet minder verlangend met Duitsch-
land tot overeenstemming te geraken als
met Italië. Het standpunt van Duitsch-
land is echter, dat de eenige kwestie, die
tusschen Duitschland en Engeland be
staat, die der koloniën is terwijl Enge
land van oordeel is dat dit een punt is,
waar ook andere landen bij betrokken
zijn. Engeland is van meening dat een
eventueele bespreking van de koloniale
eischen van D'uitscbland vastgekoppeld
moet worden aan het breedere vraagstuk
van den vrede in Europa.
Volgens het Duitsche standpunt staat
tusschen Duitschland en Engeland ver
der alleen nog de kwestie van de pers-
aanvallen op Duitschland waarover Hit-
Ier zich onlangs in zulke bittere bewoor
dingen heeft uitgelaten.
m
Naar wij vernemen overweegt het be
leggersfront een boycot-actie gericht te
gen de Gemeenten, Waterschappen en
andere lichamen welke binnen een jaar
tot een tweede conversie van dezelfde
leening zouden overgaan.
Het front zou in dit geval besluiten
gedurende vijf jaar niet in te teekenen
op een nieuwe emissie van een dergelijk
lichaam.
Wanneer overeenstemming met parti
culiere beleggers is bereikt kan een defi
nitieve beslissing worden verwacht.
STEUN AAN TUINDERS.
De minister van oeconomische zaken
Leeft bepaald, dat uit het landbouw-cri-
tisfonds aan hen, die bij de Nederland
sche groenten- en fruitcentrale als
markttuinder of als teler-kleinhandelaar
zijn aangesloten en op den dag der uit-
keering geacht kunnen worden hun be
drijf alsnog uit te oefenen, steun kan
worden verleend tot een bedrag van ten
hoogste f 150.000. Bijzonderheden ver
meldt de St.ct. no. 49.
P. T. T.-OPBRENGST IN JANUARI.
Het P.T.T.-bedrijf heeft in Januari
1938 in totaal rond f 67.000 meer opge
bracht, dan in Januari van het vorige
jaar.
Gespecificeerd waren de opbrengsten
posterijen f 2.595.360 (minder f 30.070),
telegrafie f 295.455 (minder f 53.818),
telefonie f2.195.353 (meer f 116.086),
postchèque- 'en girodienst f 678.943 '(meer
f34.958).
Opleiding reserve-officier en
dienstplichtig officier.
De minister van Defensie heeft be
paald, dat bet aantal dienstplichtigen
der lichting 1938, aan te wijzen voor
opleiding tot reserve-officier, ten hoogste
393 mag bedragen, waarvan 22 voor gas-
officier en 20 voor officier bij de mili
taire administratie.
Het maximum van het aantal voor op
leiding tot onderofficier aan te wijzen
dienstplichtigen der infanterie dier lich
ting is bepaald op 2274, waarvan 136
voor onderofficier-administrateur.
KINDJE IN LEEGE TREINCOUPE
GEVONDEN.
In een leege derde klasse-coupé van
den trein, welke gistermiddag om vief
uur uit St. Nicolaas (België) te Hulst
aankwam, is een kindje gevonden van
ongeveer zes weken oud.
Men vermoedt, dat bet kind door een
jonge blonde vrouw, die te Antwerpen
een kaartje nam naar Hulst, is achter
gelaten. De vrouw was met het kindje
nog gezien in de wachtkamer te St. Ni-
colaas.
Ook Ceintuurs. Sjaals, Kousen, Hand
schoenen en Corsages koopt U in
HET STOFFENHUIS GOES.
Op modegebied steeds TOONAANGEVEND1
(Adv.)
Twee Middelburgers te Antwerpen
gearresteerd.
Gommet K., 20 jaar oud, en Janus L.,
19 jaar oud, beiden van Middelburg,
hadden op 7 dezer de ouderlijke woning
verlaten, nadat L. een som geld verduis
terd had ten nadeele zijner ouders. De
twee schelmen hadden het inzicht te
kennen gegeven naar Spanje te vertrek
ken. Zij verlieten Middelburg per motor,
reden tot Putte„ waar zij hun motor
achterlieten en verder per autobus naar
Antwerpen vertrokken.
In den nacht van Dinsdag op Woens
dag kwamen zij in een herberg te Ant
werpen aangeland. Daar de herbergier
weigerde hun drank te geven, begonnen
zij te dreigen, terwijl toen de politie was
gearriveerd schoten werden gelost, naar
later bleek uit een alarmpistool. Het
waren de 19-jarige J. L. en G. K. De
eerste werd in bewaring gesteld.
Vereeniging voor Alg.
Wetenschappelijke Belan
gen. De laatste lezing in dit seizoen, uit
gaande van bovenstaande vereeniging,
die gisteravond in 't Schuttershof plaats
had, was druk bezocht. De voorzitter, de
heer Van Ballegoijen de Jong, schreef
dit in zijn openingswoord toe aan de be
kendheid, die de spreker, de heer dr L.
H. M. Berger, psycholoog-paedagoog,
te B' e n H a a g, geniet.
Ds Berger sprak daarna over: „Hoe
onderzoekt men tegenwoordig geheugen,
opmerkzaamheid, verstand, enz.?"
Het is, aldus Spr., van groote beteeke-
nis de verschillende eigenschappen en
functies van den mensch te onderzoeken.
Men denke slechts aan de keuze van be
roep, van onderwijs, van school, enz.
Het is maar niet voldoende dit intuï
tief aan te voelen. Hoe groote waarde
Sbr. ook toekent aan de mededeelingen
van ouders en onderwijzers, het is be
kend, dat de waardeeringen over hetzelf
de kind sterk uiteenloop en en dat dezelf
de leerlingen van verschillende onderwij
zers zeer uiteenloopénde cijfers ont
vangen. Het feit, dat men dagelijks met
iemand omgaat, maakt vaak subjectief in
het oordeelen. De wetenschap dient hier
objectief te onderzoeken.
Vele ouders hebben te hoogen dunk van
hun kinderen. Slechts 20 pet. van de kin
deren, die op de H.B.S. of het gymnasium
komen, halen het einddiploma. Een be
tere selectie is dus in het belang van den
Staat en van de kinderen zelf. Het hoog
ste geluk van een kind is niet een school
te bezoeken, die te zwaar is, maar een,
die de gewenschte bevrediging en aanpas
sing en een grootere kans voor bet sla
gen in de maatschappij biedt.
Bij rapporten en examens moet men
schijn en werkelijkheid onderscheiden.
Naast kennis spelen hier ook lef en an
dere factoren een groote rol. Vergissingen
komen niet zelden voor.
Nog moeilijker is het met het karakter
gesteld. Sommige kinderen heeten dom,
maar zijn het niet. Gebrek aan ijver, aan
concentratievermogen, verder nervositeit,
angst, sterke fantasie, enz. zijin vaak in
het spel. Om te genezen, enz. zijn vaak in
eerst de oorzaak van de kwaal te vinden.
Welke waarde heeft nu het psycholo
gisch of psycho-technisch onderzoek? In
de waardeering hiervan moeten we voor
zichtig zijn. Het heeft groote, maar be
trekkelijke waarde. Naast het psycholo
gisch onderzoek wil Spr. niet graag de
gegevens van de school en de ouders
missen.
Het hoogst slaat spr. aan- het onder
zoek naar het intellect. Op dit gebied zijn
voor de verschillende leeftijden betrouw
bare proeven te nemen. Hier is inderdaad
veel bereikt. Maar het onderzoek moet
door deskundigen worden geleid. Geen
beunhazerij.
Het onderzoek naar het karakter is
veel moeilijker en hier past groote voor
zichtigheid.
Ook naar de moraliteit heeft men wel
A LS DE NIEREN niet behoorlijk werken, kun
nen verschijnselen optreden als rugpijn,
spit, stijve en pijnlijke gewrlohten, verstoorde
nachtrust en verlies van kraoht. En wel,
doordat het bloed dan niet gezuiverd wordt
van de erin voorkomende onzuiverheden door
deze bloedflltreerende organen. Laat het zoo
ver niet komen: voorkomen Is beter dan
genezen. Gebruik tijdig Foster's Rugpijn
Nieren Pillen, sinds Jaren bekend als het
dluretlsoh middel bij uitnemendheid. Zorg,
dat uw bloed steeds zuiver, kraohtlg en leven
gevend blijft.
Buitenland.
De Bedrijfsvergunningenwet door de
Tweede Kamer aangenomen.
Interpellatie over ItaliëAhessynië.
Binnenland,
België en de spellingkwestie.
De kabinetscrisis in Frankrijk.
Successen der Spaansche opstandelin
gen.
Spanning tusschen Duitschland en Oos-
teniijk.
onderzoekingen ingesteld, maar hieraan
hecht Spr. niet veel waarde. Bij een ge
nomen proef bleek, dat gevangenen de
opgaven het best hadden ingevuld.
Na de pauze gaf Spr. verschillende in
teressante proeven en demonstraties,
waarvoor veel belangstelling bestond.
Waarde. Woensdagavond werd in de
zaal van A. Nagelkerke, de film van het
Nederl. Jongel. Verbond „Van Bondsdag
tot Bondsdag" vertoond.
De leiding had de heer E. J. M. Fa-
ber, een der - secretarissen van het Ver
bond. Op duidelijke wijze werd de film
toegelicht. D'oor woord en beeld werd
men op de hoogte gebracht van bet
groote werk, dat dit Verbond doet. Voor
de mooie film was groote belangstelling.
De zaal was tot in alle hoeken gevuld,
's Middags werd een kindervoorstelling
gegeven, waarvoor eveneens veel belang
stelling was.
Kruiningen. Donderdagvoormiddag
bad een auto-ongeval plaats dat wonder
goed afliep. Een personenauto waarin
twee beeren uit Kampen waren gezeten,
reed in de bocht even buiten Kruiningen
op den Rijksweg. Doordat de bestuurder
bet stuur niet meer meester was, vloog
de auto over de paaltjes ter zijde van den
weg, in de diepe sloot. De zwaar bescha
digde auto is later door een kraanwagen
uit Bergen op Zoom er uit gehaald. De
beide inzittenden kwamen er boven ver
wachting zonder noemenswaardig let-
Nieuw- en St. Joosland. Woensdag
hield de afdeeling van Het Groene Kruis
een algemeene vergadering. Van de 258
leden waren er 12 aanwezig. De reke
ning over 1937 werd goedgekeurd met
een bedrag aan ontvangsten van f 687.01
en aan uitgaven f 268.14, alzoo een batig
saldo van f 418.87. Bij de rondvraag
werd de vraag gesteld of de jaarwedde
van den magazijnmeester-bode niet ver
hoogd -diende te worden met bet oog op
de steede meer aanwezig zijnde verple-
gingsartikelen. Hierover zal in een vol
gende vergadering worden beslist.
O.- en W.-Soeburg. Oranjever-
eeniging. Gisteravond hield de Oran-
jevereen. baar jaarlijksche ledenvergade
ring. De voorzitter dhr J. C. Gabriëlse
heette in bet bijzonder Welkom bet eerelid
Ds Spijkerboer.
Uit het jaarverslag van den secretaris
bleek dat het ledental van 250 op 244 is
gedaald; 6 buurtvereenigingen zijn aange
sloten. Spr. hoopt, dat alle buurtvereeni
gingen zich aansluiten. De financiën slo
ten met een batig saldo van f 94,85. Hier
van moeten nog betaald de kosten van bet
feest op 5 Febr.
Onder applaus werd burgemeester
Stemerding benoemd tot eere-voorzitter.
Voorts vond plaats de prijisuitdeeling van
bet laatst gehouden feest. De buurtvereen.
N. Vliss. weg schonk haar prijs aan de
kas der Oranjevereeniging.
Alsnu kwam in behandeling de Mar-
nix-herdenking. Hieromtrent deed de
voorzitter de volgende mededeelingen:
Het voorgenomen openluchtspel moet
om hij'zondere redenen vervallen, maar de
herdenking gaat in elk geval door. Bij
onderhandelingen in Antwerpen is komen
vast te staan dat 10 schepen op 10
Sept. naar Soeburg komen. Ook op dien
dag zullen wij Marnix-herdenking vieren
