De martelaar van Dahlem.
DE DOOP VAN PRINSES BEATRIX
EERSTE BLAD
BEGIN MEI TE 's-GRAVENHAGE
VRIJDAG 4 MAART 1938
52e JAARGANG - No. 131
0s Niemöller naar een
concentratiekamp
Contact tusschen Engeland
en Duitschland.
Het proces te Moskou.
Naar wij vernemen staat het thans vast dat Prinses Beatrix
te Den Haag zal worden gedoopt.
Met het oog op het minder gunstige jaargetijde zal de doop
plechtigheid echter niet eerder dan begin Mei plaats vinden.
Belangrijkste Nieuws
De Eerste Kamer over
Sociale Zaken.
Uitgave: N. V. Uitgevers-Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes
Postrekening 44455 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J, J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur. Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA Dagblad VOOT de PrOVillCie Zeeland
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
De met zooveel spanning verwachte
uitspraak van de rechtbank te Berlijn
over Ds Niemöller heeft dan eindelijk
plaats gehad. Over den dapperen sol
daat, die gedurende dien groeten oorlog
zijn leven beschikbaar stelde voor het
vaderland, maar die zich tevens een goed
krijgsknecht van Jezus 'Christus betoon
de, werd het schuldig uitgesproken.
Het proces is in 't geheim gevoerd.
En de motiveering van het vonnis
mocht niet in 'het openbaar worden voor
gelezen.
Dit alles wegens gevaren voor de be
langen van den Staat.
Wanneer men redevoeringen als van
Hitier en Goering leest, dan krijgt men
den indruk, dat het Duitsohe Rijk on
wrikbaar vast staat. Men spréékt van een
systeem dat de eeuwen zal verduren. Een
muur van ijzer tón, staal zal elke aanval
onmogelijk maken. Heel de wereld wordt
als het ware uitgedaagd.
Maarals daar een predikant te
recht staat omdat 'hij het Woord van
God stelt boven het gebod van menschen,
dan is men zoo bevreesd, dat de deuren
zorgvuldig gesloten worden. En als het
vonnis gemotiveerd moet worden, dan ge
schiedt dat in het diepste geheim.
En als de rechter geconstateerd heeft,
dat de „schuld" door het langdurige
voorarrest geboet is, dan wordt Ds Nie-
i Her opnieuw ingesloten, bevreesd als
men is, dat hij toch weer den eisch van
Gods Woord zal laten hooren.
Zoo worden de machtige heersc'hers
in Duitschland door vrees beheerscht.
En zoo belijden zij, huns ondanks, de
wereld overwinnende kracht van het
Woord 'Gods, dat ondanks alles stand
houdt en nooit een duimbreed zal wijken.
Het thans in Duitschland gevoerde
proces is van groote beteekenis.
In de eerste plaats omdat een ieder
hier voor oogen ziet hoe het nationaal-
socialisme staat tegenover den Gods
dienst.
Maar dan ook omdat hier zoo duide
lijk blijkt hoe de vijanden van de kerk
van Christus en de verachters van Gods
Woord, in hun hart toch beven voor dat
Woord.
Alleen, men maakt hier een fatale ver
gissing.
Men kan predikanten vervolgen, ze in
sluiten in gevangenissen en concentratie
kampen en maatregelen nemen om ze
het spreken voor goed onmogelijk te
maken.
Maar men kan niet 'het Woord Gods
binden.
Want dat Woord is de Waarheid 1
„En wij vermogen niets tegen de
Waarheid."
Ook Ds Niemöller heeft het ervaren,
dat men in Duitschland nog niet vrij is,
als men zijn straf heeft uitgezeten. Er,
zijn dan nog machten, waarop de rechter
lijke macht geen vat heeft, die beletten,
dat iemand zijn vrijheid terugkrijgt. Toe
standen om jaloersoh op te zijn I 1
Het Duitsche Nieuwsbureau (D. N. B.)
meldde gisteren laconiek:
„De predikant Martin Niemöller moest
in verzekerde bewaring genomen worden
omdat over 'het zachte vonnis een zekere
opwinding bij de bevolking heerschte en
daarom betoogingen tegen bem te ver
wachten waren geweest".
Men geeft dus den schijn, alsof Ds Nie
möller in zijn eigen belang in verzekerde
öewaring werd gesteld, een bewering, die
uiten Duitschland zeker niemand ge
looft.
Nader meldt D. N. B., dat deze maat
regel moest worden genomen, omdat hij
tijdens zijn proces duidelijk te kennen had
gegeven, dat hij het voornemen had zijn
agitatie voort te zetten.
i\r-^ei„was derhalve te vreezen, dat Ds
- ïemoller zich weldra een nieuwe aan-
°P den hals zou halen wegens de-
nla Jrj6rgrüpen' waarvoor hij thans ver
oordeeld is.
Een gevangenneming opvermoe-
lw! 1 ■<JUS', zonder dat nog eenig straf
bar feit gebleken is.
rtoia\Ximöller heeft> omringd door een
j q ,®ent, GeataPo. de gevangenis van
ht.v e, ?SC e politie-prefectuur met on-
bKende bestemming verlaten.
n efficieele kringen weigert men te
zeggen, waarheen men den predikant
heeft overgebracht en men weet dus niet,
of hij zich thans in een concentratiekamp
bevindt.
Een autoriteit der nationaal socialisti
sche partij heeft tegenover den oorrespon
dent van Reuter verklaard, dat, indien Ds
Niemöller zou 'beloven zijn predikaties
te beperken tot „zuiver godsdienstige on
derwerpen en zich niet op het gebied van
het staatsbestuur zou begeven, men er ze
ker van zou kunnen zijn, dat bij zou wor
den vrijgelaten".
Ds Niemöller wordt ongetwijfeld naar
een concentratiekamp overgebracht, doch
voor het oogenhlik bevindt 'hij zich nog in
een gevangenis te Berlijn.
Het Vad. merkt nog op:
Veronderstel eens, dat aan Ds Niemöl
ler een preekverbod zou worden opgelegd
of dat hij op pensioen zou worden gesteld
dan zou voor de staatspolitie het voor
naamste motief voor de Schutzhaft wor
den weggenomen en zou ze hem naar alle
waarschijnlijkheid wel op vrije voeten
stellen. Hij zou dan voor de staatspolitie
onbelangrijk zijn geworden.
Dit preekverbod kan echter de staats
politie hem evenmin opleggen als de
rechtbank. Daarvoor is bevoegd Dr Wer
ner, de president van den oppersten
Evangelischen Kerkeraad.
Ware Ds Niemöller door de rechtbank
tot een onteerende straf veroordeeld, dan
ware het waarschijnlijk geweest, dat een
kerkelijke tuchtrechtbank hem uit zijn
am'bt zou hebben ontzet. De rechtbank
heeft hem echter slechts vestingstraf en
boete opgelegd en aldus, ongetwijfeld wel
bewust, zijn eer onaangetast gelaten.
Blijft hij predikant, dan blijft 'hij ook in
Schutzhaft en kan hij niet preeken. Blijft
bij geen predikant, maar wordt hij op ge
dwongen pensioen gesteld, dan komt hij
weliswaar in vrijheid, maar dan kan hij
evenmin preeken.
Zoo wordt in Duitschland de kerk door
den Staat geknecht en getyranniseerd.
Hitier heeft gisteren den Britschen
ambassadeur ontvangen voor een alge-
meene bespreking over de onderwerpen,
waarbij beide landen belang hebben.
Minister Von Ribbentrop was bij dit
onderhoud tegenwoordig,
De bespreking zou zich nog beperken
tot het uitwisselen van inlichtingen;
men zegt, dat die methode gekozen is,
omdat de ervaring geleerd heeft, dat het
zeer moeilijk is de besprekingen te her
vatten, wanneer een nauwkeurig om
schreven aanbod door een der partijen
is afgewezen.
Naar Reuter verder meldt, waren gis
teravond nog geen bijzonderheden over
de besprekingen te verkrijgen,.
Aangenomen kan worden, dat tot de
vraagstukken, die voor beide landen van
belang zijn, kunnen worden gerekend de
Duitsche koloniale eisc'hen, Spanje, Oos
tenrijk, Midden,-Europa en de mogelijk
heid van algemeene ontspanning in de
betrekkingen.
KRESTINSKI BEKENT.
Krestinski beeft de groote gerechts
zaal te Moskou gisteren andermaal in op
schudding gebracht, thans door een sen-
sationeele herroeping van zijn verklarin
gen van Woensdag.
Der beschuldigde, die Woensdag een
driewerf „neen, ik ben niet schuldig" door
de rechtszaal daveren deed, was gisteren
even mak en gedwee als de twintig an
dere beklaagden.
Hij herriep, zijn betuigingen van on
schuld. „De desbetreffende verklaringen
had hij afgelegd in een toestand van
ziekte en omdat hij geen uitweg meer
wist". Maar nu zag hij in, verkeerd te
hebben gehandeld en erkende hij', dat alle
legen hem ingebrachte beschuldigingen
j 'ist zijn.
j e beklaagden blijiven zich beijveren
zich aan de meest ernstige en fantasti
sche misdaden schuldig te verklaren.
T'jernof verklaarde, dat. overeenkomstig
de opdracht van den Duitschen geheimen
dienst fokvee geslacht werd, terwijl in
sommige gebieden varkens en ander vee
met bacillen van pest en roode loop be
smet werden.
Iwanof beticht Boecharin van allerlei
misdaden. Boecharin, zeide hij, heeft
reeds in 1918 een samenzwering op touw
gezet tegen Lenin. Later heeft Boecharin
hem, Iwanof, opdracht gegeven, in het
Noorden van den Kaukasus boerenop
standen te organiseeren, teneinde de col
lectivisatie van den landbouw te sabo-
teeren.
Tijdens zijn verboor zeide Grinko, dat
mevrouw Jakofleva met zes anderen on
langs „uit het openbare leven is verdwe
nen". Sinds November is niets meer van
haar vernomen. Volgens Grinko zit zij in
de gevangenis. Mevrouw Jakofleva, die
thans 53 jaar is, heeft 33 jaar lang deel
uitgemaakt van revolutionaire partijen.
Van 1918 tot 1921 is zij presidente ge
weest van de Tsjeka te Petrograd. Thans
wordt zij: van spionnage, Trotskiïsme etc.
beschuldigd.
Nadat deze onthulling was gedaan,
verklaarde de openbare aanklager, dat na
afloop van dit proces mogelijk een ander
zal volgen, warbij ook ex-prins Osinski,
die leider is geweest van de Sovjet-auto-
fabrieken, terecht zal staan.
DIJKDOORBRAAK IN BELGIE.
Gisteren is te Viersel een dijk doorge
broken van het Albert-kanaal. Een gewel
dige hoeveelheid water heeft de omliggen
de velden overstroomd.
De dijk is over een lengte van plm. 40
m weggespoeld.
Zoo spoedig mogelijk werden grond
werkers naar de plaats van de ramp ge
zonden, om de bres te stoppen. Dit ging
met groote moeilijkheden gepaard. Hon
derden hectaren land zijn onder water ge-
loopen.
DE OVERSTROOMINGEN IN
CALIFORNIA
124 dooden.
Schade op 25 milliaen dollar geschat.
Naar radio Los Angelos bericht, zijn
124 personen om het leven gekomen bij de
overstroomingen in Zuid-Califoruië, 57
lichamen zijn aangespoeld, 16 hiervan
zijn herkend; 67 personen worden nog
vermist.
De materieele schade wordt op 25 mil
lioen dollar geraamd. Het overstroomde
gebied bedraagt 10.000 km2.
1500 huizen zijn onbewoonbaar ge
worden. Het water is thans weer aan
het zakken.
SCHAARSCHTE IN SPANJE.
In verband met de sohaarschte aan
grondstoffen voor de papierfabrikatie,
worden de dagbladen door de opstande
lingen thans gerantsoeneerd. Indien een
blad zijn hoeveelheid pagina's vóór het
einde der maand heeft opgebruikt, zal het
zijn publicatie tot het begin der nieuwe
maand moeten staken.
Bovendien is er een campagne ingezet
om te voorkomen, dat oude dagbladen
roekeloos worden weggegooid.
Uit Madrid meldt Reuter, dat de aldaar
heerschende sohaarschte aan lucifers ge
leid heeft tot een rantsoeneering. Per fa
milie wordt een maximum van 400 was
lucifers gedistribueerd.
Het vleesch is blijkbaar wederom over
vloediger te Madrid, daar het gemeente
bestuur een verhooging der rantsoenen
van 100 op 150 gram overweegt.
DE VRIJWILLIGERS IN SPANJE.
Nog steeds moeilijkheden.
Reuter verneemt, dat de onderhande
lingen over de gedetailleerde toepassing
van de Britsche formule voor het terug
trekken der vrijwilligers langs diploma-
tieken weg te Londen worden voortge
zet.
Hoewel het plan door alle regeeringen
in beginsel is aanvaard, moeten nog
eenige moeilijkheden uit den weg ge
ruimd worden. Duitschland en Italië
wenschen, dat het toezicht te land her
steld wordt, zoodra de twee commissies
die de terugtrekking der vrijwilligers
moeten organiseeren, vertrokken zijn,
terwijl Frankrijk en Rusland van mee
ning zijn, dat het toezicht eerst hersteld
kan worden op het oogenblik, dat met de
terugtrekking begonnen wordt. Anders,
zoo zeggen deze landen, zou de Fransch-
Spaansche grens gesloten zijn gedurende
een periode, waarin Franco vrijelijk
over zee munitie kan invoeren.
Men wijst er in Fransche kringen op,
dat er geen plan voor toezicht in de
lucht ontworpen is, terwijl er ernstige
vermoedens bestaan, dat de opstandelin
gen via Majorca door de lucht voorra
den krijgen.
Verdere moeilijkheden zijn de verdee
ling der kosten en de vaststelling van
het aantal vrijwilligers, dat teruggeroe
pen zou moeten worden, vóór de rech
ten van oorlogvoerende worden toege
kend.
De sovjet-regeering heeft medegedeeld,
genoegen te kunnen nemen met een te
rugtrekking van 20.000 man, terwijl
Duitschland en Italië er de voorkeur aan
geven, dat de oorlogsrechten worden toe
gekend na terugtrekking van 10.000
man.
GROOTE FRAUDE IN BELGIE.
Het parket van Brussel heeft een in
structie geopend naar aanleiding van be
langrijke 'verduisteringen, welke gepleegd
zouden zijn bij het filiaal van een Brus-
selsche bank te La louvière. Deze ver
duisteringen zouden loopen over een be
drag van eenige millioentón. De verduis
terde bedragen werden grootendeels aan
gewend voor speculaties.
Het parket is overgegaan tot de arres
tatie van den directeur, den procuratie
houder, verscheiden kassiers en andere
ledien van het personeel van het filiaal
der bankinstelling te La Louvière, zoo
mede van den directeur van de crediet-
instelling.
Korte Berichten.
Nog steeds heerscht er in het groot
hertogdom Luxemburg een ernstig tekort
aan geschoolde krachten voor het boe
renbedrijf. Deze week zijn andermaal
tweehonderd Poolsche boerenknechts en
boeren dienstboden in Luxemburg aange
komen, teneinde dit tekort aan te vullen.
De Duitsche ex-kroonprins, die
sinds ruim drie weken in een vacantie-
oord heeft doorgebracht, is naar Duitsch
land teruggereisd.
OVEREENKOMST MET BELGIE.
Nop ens beteeken Ing van stukken.
De minister van Buitenlandsohe Zaken
heeft aan de Tweede Kamer doen toeko
men afschriften van tusschen den Belgi
schen gezant te 's-Gravenhage en den mi
nister gewisselde nota's, houdende een
overeenkomst nopens de rechtstreekso'he
beteekeningvan gerechtelijke en buiten
gerechtelijke stukken in de beide landen
door deurwaarders, als voorzien van art.
6 van het op 17 Juli 1905 te 's-Graven
hage gesloten verdrag betreffende de bur
gerlijke rechtsvordering.
DE OPLEIDING
VAN DEN MIDDENSTANDER.
Vragen van 't Tweede Kamerlid Amelink.
Het Tweede Kamerlid, de heer Ame
link, heeft aan den minister van Econo
mische Zaken de volgende vragen gesteld:
1. Is het juist, dat met medewerking
van het departement van economische za
ken de opleiding voor de handelskennis,
die vereischt wordt ingevolge de bepalin
gen der Vestigingswet kleinbedrijf, uit-
siitend gegeven zal worden in handen
van de drie middenstandsbonden, respec
tievelijk van de onderwijlsinstellingen de
zer organisaties?
2. Is het juist, dat vakorganisaties of
onderdeelen daarvan, die zich reeds be
zighouden met de opleiding voor handels
kennis, die opleiding op voorschrift van
het departement van economische zaken
moeten beëindigen?
3. Indien 'het onder 1 en 2 gevraagde
juist is, wil de minister dan mededeelen
op welke wettelijke 'bepaling deze beslis
sing steunt?
4. Is de minister niet van meening, dat
het voor het verkrijgen van het midden
standsdiploma algemeene handelskennis,
afgegeven door een der middenstandsbon
den, noodzakelijk voor het ontvangen van
een bedrijfsvergunning ingevolge de Ves
tigingswet-Kleinbedrijf, voldoende is, dat
de verzoeker de vereischte handelskennis
bezit en dat daarbij buiten beschouwing
gelaten kan worden, op welke wijze of bij
welke instelling de verzoeker zich deze
handelskennis heeft eigen gemaakt?
BINDENDVERKLARING VAN ZOUT-
CONVENTIE?
Naar het Nederlandsch Weekblad
voor Kruidenierswaren verneemt heeft
de minister van Fóonomische Zaken zich
in principe bereid verklaard tot inwil-
Binnenland.
De Eerste Kamer over de begrooting van
Sociale Zaken.
Buitenland.
Ds Niemöller naar een concentratiekamp?
Contact tusschen Engeland en Duitsch
land.
De kwestie der vrijtwilligers in Spanje.
liging van het verzoek van eenige zout-
zieders om de zoutconventie, die in Ja
nuari door opzegging was geëindigd, al
gemeen bindend te verklaren.
TWEE NOTARISSEN GESCHORST
OMDAT ZIJ BUITEN HUN STAND
PLAATS WOONDEN.
De Civiele Kamer der arr. rechtbank
te Amsterdam heeft gisteren uitspraak
gedaan in de voor dit college in raadka
mer gevoerde strafprocedure tegen twee
Amsterdamsche notarissen, die zich te
verantwoorden hebben gehad wegens
overtreding van de wet op het notaris
ambt.
Beide notarissen zijn door de recht
bank veroordeeld tot een schorsing van
8 dagen, omdat zij in strijd met art. 5
van de wet op het notarisambt hun
werkelijk en gestadig verblijf" hielden
buiten de hun aangewezen stand
plaats (in dit geval Amsterdam).
De Officier van Justitie had tegen
beide notarissen een schorsing van een
maand gevorderd.
D'e straf, bij artikel 5 van bedoelde
wet bedreigd, is uitsluitend schor
sing en wel tot een maximum van zes
maanden.
Burgemeesters.
Bij Kon. besl. is met ingang van 15
Maart 1938 benoemd tot burgemeester
der gemeente Ooststellingwerf mr G. A.
Bontekoe, met toekenning van gelijktij
dig eervol ontslag al0 burgemeester der
gemeente Sleen.
Wegens het bereiken van den pen
sioengerechtigden leeftijd heeft de heer
J. A. R. Bosma, burgemeester van W i n-
t e r b w ij k, met ingang van 1 Juni a.s.
eeivol ontslag aangevraagd.
Keurcollectie Voorjaars-Nouveauté's,
Sjaals, Handschoenen en Kousen.
HET STOFFENHUIS GOES.
Op modegebied steeds TOONAANGEVEND
(Adv.)
DE 40-URIGE WERKWEEK.
BEROEPSARBEID VAN DE GE
HUWDE VROUW.
De Eerste Kamer heeft gisteren een
begin gemaakt met de behandeling van
de begrooting van Sociale Zaken.
Van sociaal-democratische zijde had
Minister Romme tal van critische
opmerkingen in ontvangst te nemen.
De heer De la Bella betoogde dat
er veel te weinig gedaan is voor de werk-
loosheidbestrijding. Zijn partijgenoot Van
de Bilt hield een vurig pleidooi voor
de 40-urige werkweek en een wettelijke
vacantie-regeling, evenals de 'heer
H i e m s t r a, die tevens een verbod van
overwerk zou wtónschen en aandrong op
een scherpe toepassing van de Arbeids
wet.
In de middagvergadering was het
woord aan Prof. Diepenhorst, die
als gewoonlijk het oor der Kamer had.
Spr. merkte op, dat de 40-urige werk
week nationaal en internationaal aan de
orde is gesteld als middel van werkloos-
heisbestrijding. Italië heeft hierbij
het voorbeeld gegeven. Hetgeen eerst
primair was bij de beweging voor de 40-
urige werkweek, de werkloosheidsbestrij
ding, 'begint echter op den achtergrond te
geraken; een nieuwe doelstelling is naar
voren gekomen, als schakel in de sociale
beweging. Doch waar m'en deze ervaring
heeft opgedaan, is deze teleurstellend.
Met name in Frankrijk zijn er verschijn
selen die naar zelfs van 'soc.-dem. zij
de wordt erkend een waarschuwend
voorbeeld zijn voor invoering der 40-urige
werkweek.
De 40-urige werkweek is ook altijd in
verband gebracht met internationale bin
ding; alleen kan Nederland niet veel be
ginnen. Gelooft men, dat er van een in
ternationale conventie veel terecht komt?
Spr.'s hoofdbezwaar is dat de 40-urige
arbeidsweek noch economisch,
noch ethisch recht kan worden ge
houden. De eisch der 40-uren week is
noch geboden noch gewenscht.
