gevraagd.
EHH3ZEE
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Het groote proces to Moskon.
er Koe,
EERSTE BLAD
„Algemeene"
of Christelijke organisatie.
0e uitspraak in het proces
Niemöller.
De strijd in China.
Regeerings-Jubilé
van H.M. de Koningin.
Belangrijkste Nieuws
Vosbles
ïkmerrie.
J op dit Blad
WOENSDAG 2 MAART 1938
52e JAARGANG - No. 129
op de pijnlijke
plek, bestrijdt
HOEST, KEELPUN
GRIEP, RHEUMATIEK
STEKEN IN DEZUEKI
PIJNSTILLENDE WATTEN
Goes.
IOOP:
MET TUIN,
dorp Nieuwdorp.
aarden. Te bevra-
Makelaar, Nieuw-
ÏOOP:
5de kalf.
wepolder.
RUIL: Gebruikte
Cult., 1 Nichelson-
ge, Kortmolen, n.
ge, gebr. Wendpl.
ntroomer enz.
tAND, Brigdamme
jor geldbel.: HOF-
3080 gem. Ver-
hton, Br. m. opg,
n koopprijs onder
De Zeeuw", Lange
urg.
RDSTRAAT. Deze
ijzen van versch.
is, zwarte en gelei,
.ndelstokken. Kom
ENSEN, Noordstr,,
le met 9. 9. 10 en
dgek, ronde bruine
ƒ7 per 50 K.G.
lo meer, Op Walch,
k aan i huis te ont-
werse B 27,Grijpsk.
ïdb.w. op luchtb.,
v. 5 en 6000 k.g.;
drielingsw., drie-
lepers, assen en
racefiets.
AMSE, Ovezande,
gd wegens teleur-
JAGDIENSTBODE.
tN ZEE, Adriaan-
ÏOOP:
1ARLIJ MILLER"
m
JONCURRENT",
am gekeurd.
J.Hz., Grijpskerke.
IOOP:
C. MOL, Waarde.
r. v. Eng. Witte
Irown Bob. Roode
Zure en Prolefic.
Goliath bijz. sel.
ƒ1750 p. H.A. L.
Boomkw., Biezel.
DER, 1571 M.
Orkest en solis-
kwartet en solist.
Kleinorkest en
1G VAN
LZINGEN, CON-
TE GOES.
Beversluis,
lurenbond.
ir. gymn. vereen.
[elangen.
ijibel Genootschap.
Idienden.
lessen) van ver-
ljdig op de hoogte
fen, enz.? Het i9
de vereenigingên
|ig mogelijk is.
•ERBERICHT.
In avond van 2
lot W. wind, ge-
[nkelijk eenige re-
its, overdag wei-
Iperatuur.
iddag 3 uur:
Uitgave: N. V. Uitgevers-Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes
Postrekening 44455 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vüssingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
lag 3 u.: 774.
I fietsen:
Het mag worden gewaardeerd, wan
neer, zooals de vorige week gebeurde, in
een vergadering van den Bond van Ge
diplomeerde Oud-leerlingen van Land- en
Duinbouwcursussen, door een man als
den heer Louwes, propagandist van de
„algemeene", Landbouworganisaties, ge
sproken wordt als hij deed.
Le heer Louwes verklaarde dat de
groote fout, die de menschheid gemaakt
heeft deze is, dat zij te veel vertrouwd
heeft op de macht van onze kennis en dat
teveel het feit der zonde op den achter
grond is gedrongen.
En hijl voegde daaraan later nog toe,
dat hij met groote blijmoedigheid
het algemeen landbouworganisatiele
ven dient, want:
„Daarmede hebben wij de zeker
heid een rechten weg voor God te bewan
delen en stand en land te dienen. "Wij
zijn noch vrijzinnig, noch ongeloovig, of
neutraal. Ons leven rust op de zekerhe
den van het Christendom. De vastighe
den die ons zijn gebleven zijn: de Voor
zienigheid, het gezin, ons vaderland en
n t. .i bodem, die wacht op onzen ar-
bei
e vraag komt op, welke beteekenis
wj aan deze woorden hebben toe ie aen-
nen. Wat is bedoeld met de uitspraak
dat het leven rust op de zekerheid van
het Christendom. En welke beteekenis
heeft het als gezegd wordt: dat vastighe
den die ons zijn gebleven zijln: de Voor
zienigheid, het gezin, ons vaderland en
onzen bodem?
Wij moeten deze vragen stellen omdat
in dezen tijld ook socialisten en zelfs com
munisten den naam van Christus noemen.
Maar hij nadere beschouwing blijkt
dan, dat zij) niet bedoelen den Chris
tus der Schriften, de' Zoon des
levenden Gods, Wien gegeven is alle
macht in hemel en op aarde.
Men spreekt van „de Voorzienigheid
die ons gebleven is". Wordt daarmede
aanvaard het leerstuk van de Voorzienig
heid van den almachtigen God, Schepper
van hemel en aarde, die Zich in Zijn
Woord heeft geopenbaard?
Of is hier sprake van een zekere idee,
van een geheimzinnige maoht waaraan
wijl ons nu eenmaal moeten onderwerpen.
Nadere preciseering is hier noodza
kelijk.
Wij zeggen dit niet om ons met eens
anders doen te bemoeien of om de zede-
meester te spelen, maar omdat het drin
gend noodig is, dat partij gekozen wordt.
De heer Louwes tracht de Christelijke
boeren en tuinders en speciaal de jonge
ren te brengen in de „algemeene" organi
saties.
Welnu, dan mag worden gevraagd dat
klare wijn wordt geschonken. Dat duide
lijk wordt gemaakt wat nu precies het
standpunt is, niet van enkele voormannen
van de „algemeene" organisaties, maar
van die organisaties zelf.
In de rede van den heer Louwes wer
den aangename klanken beluisterd. Maar
net is alles zoo vaag, zoo weinig positief.
V anneer de algemeene landbouworga
nisaties zich inderdaad willen stellen op
positief Christelijk standpunt, wanneer
zij van oordeel zijn dat het leven van
den landbouwer, dat de verhoudingen op
het gebied van den landbouw moeten be
antwoorden aan Gods Woord, dan zal dat
°°k openlijk moeten worden uitgesproken.
Dan moet het niet zoo zijn, dat de be-
Ulders van den Christus zich daar thuis
gevoelen, terwijl de ongeloovigen, die
wcls Woord en den Christus Gods ver
werpen, kunnen zeggen dat de organisa
tie voldoet aan de eischen die zij. meenen
te moeten stellen.
Dan zal dat ook moeten uitkomen in
e, onderwijs aan de land- en tuinbouw
scholen, hetwelk dan een positief Chris
telijk karakter moet dragen en in de be
handeling van de maatschappelijke vraag-
beginl' l0S staan van de diepere
Met algemeenheden komen wij niet
verder Hier zal een duidelijk, niet voor
weeerlei uitlegging vatbaar woord ge
sproken moeten worden.
Ir HUPKES DIRECTEUR
NEDERL. SPOORWEGEN?
Naar het „Hbld." verneemt zal ir W
ahpkes, hoofdingenieur der Nederl.
Spoorwegen en chef van d0n Diengt
ïir>mv,i t i 0 en Materieel, worden he
in T mededirecteur van het bedrijf
®p.11aats van den overleden ir E. C. W
van Dijk,
ZEVEN MAANDEN VESTINGSTRAF
GEëlSCHT.
BERLIJN. In het proces Niemöller is
hedenmiddag door het bijzonder gerechts
hof vannis geveld.
Ds Niemöller werd wegens voortgezet
vergrijp tegen par. 130a van art. 1 van
het W. v. S. (de zoogenaamde kanselpa
ragraaf) veroordeeld tot zeven maanden
vestingstraf.
Voorts werd hij wegens vergrijp tegen
de verordening van 28 Febr. 1933 tot een
geldboete van 50O R. M. en wegens een
verder gelijk vergrijp tot 1500 R. M. boete
veroordeeld.
De vestingstraf en de 500 R. M. boete
worden geacht te zijn voldaan door hel
voorarrest.
In plaats van de boete van 1500 R. M.
komt bij niet-betallng een gevangenisstraf
van drie maanden.
Ds Niemöller is tevens veroordeeld tot
betaling der kosten van het proces. Men
verwacht dat hij onmiddellijk op vrije
voeten zal worden gesteld.
Het publiek Is nog niet op de hoogte
van de uitspraak.
De bladen hebben er nog niets van ge
publiceerd.
Belangwekkend is nogi, dat het 0. M.
tegen Ds Niemöller één jaar en tien
maanden had geëischt.
FELLE REDE VAN GOERING TOT DE
MANNEN VAN HET DUITSCHE
LUCHTWAPEN.
.ontembare strijdlust en stralende
overwinningszekerheid.
Duitsohland vierde gisteren den „dag
der luchtvaart". Daarbij heeft Goering een
felle redevoering gehouden over de macht
en de taak van de Duitsche luchtvloot.
De organisatie der luchtvloot is eerst
nog in het geheim geschied, wijl Duitsch-
land nog te zwak was, om openlijk bet
vredesverdrag met voeten te treden.
Op 15 Maart 1936, toen het leger van
alle banden bevrijd werd, is Duitsohland
weer begonnen een groote mogendheid te
worden.
Geweldig is de industrialisatie van de
luchtvaart opgevoerd.
Wanneer eenmaal het
sein tot het inzetten der
luchtmacht zal. worden
gegeven, dan zal niets ter
wereld in staat zijn, ons
te weerhouden, er zonder
eenig voorbehoud op los
te slaan. O1 nze luchtmacht
moet de schrik der vijan-
den worden.
Een ontembare strijdlust en de stralen
de zekerheid der overwinning doorgloei
en ons wapen.
„MET SCHUSCHNIGG VOOR
OOSTENRIJK".
Van Zondag af zal het Vaderlandsche
Front onder de leuze: „Met Schuchnigg
voor Oostenrijk" over geheel Oostenrijk
groote betoogingen houden.
Er zullen duizenden vergaderingen be
legd worden tot in de kleinste plaatsen.
Als sprekers zullen alle leden der regee
ring en van het parlement, leiders van
het Vadbrlandsche Front enz: optreden.
Te Linz hebben vertegenwoordigers der
boeren van Opper Oostenrijk een groote
betooging gehouden ten gunste van de on
afhankelijkheid en de souvereiniteit van
Oostenrijk.
De minister van Landbouw, Mandorfer,
hield 'bij deze gelegenheid een rede, waar
in hij o.m. verklaarde: „De Oostenrijksche
boeren gaan niet gaarne de straat op,
maar zoo noodig zullen zij verschijnen om
te verklaren, dat Oostenrijk vrij en onaf
hankelijk moet blijven".
De betooging eindigde met een motie
van onwankelbare trouw aan Schuchnigg.
HET MODERNE HEIDENRQM IN
HET DERDE RIJK.
Krijgt de S.S. kerken ter harer
beschikking?
Naar uit Berlijn wordt gemeld is de
slotkerk van Quedlenburg, waarin zich
het grafmonument van Hendrik I be
vindt, onder beheer en ten gebruike ge
steld van de S.S. troepen.
De crypte met het koningsgraf is uit
fluitend voor de S.S., terwijl de Protes-
tantscbe gemeente bet schip nog mag
gebruiken. Alleen voor bijzondere gele
genheden zal de 8.8. ook de kerk ter be
schikking krijgen.
Thans is men bezig om altaar en kan
sel verplaatsbaar te maken; blijkbaar om
deze bij gelegenheid van nieuw-heiden-
scbe godsdienstoefeningen te verwijde
ren.
De protestantsche gemeente heeft bij
de desbetreffende autoriteiten protest in
gediend. D'e sleutels van de kerk zijn
echter reeds op 6 Februari aan de S.S.
ter band gesteld, die onmiddellijk de
S.S.-vlag op de slotkerk beeft laten hij-
schen.
Sjansi weldra onder Japans controle.
Het kan niet lang meer duren, voordat
de Japanners de volledige controle over
de provincie Sjansi verkrijgen.
De Ghineesche troepen zijn in vollen
aftocht en de Japansche colonnes doen
in alle richtingen aanvallen op de terug
trekkende Ghineezen.
De Japansche minister van Financiën,
Kaja, 'heeft nadere bijzonderheden over
de buitengewone militaire begrooting me
degedeeld. Een bedrag van 3257 millioen
van de geheele begrooting, die 4850 mil
lioen yen beloopt, is bestemd voor het
leger, een bedrag van 1043 millioen voor
de vloot, terwijl 550 millioen door het
ministerie van financiën in reserve ge
houden wordt.
In de begrotingscommissie van den
landdag heeft de minister van oorlog,
Soegiama, een uiteenzetting van den mi
litairen toestand in China gegeven.
In Sjansi, Honan en Sjantoeng ontwik
kelt de toestand zich gunstig voor de Ja
panners sedert die op 11 Februari j.l. het
offensief hervat hebben. In het bezette
gebied heersc'hen weer orde en vrede.
D'e communistische troepen hebben zich
in het bergland van Sjansi genesteld,
doch zij maken slechts vijf procent van de
Ghineesche troepen uit.
Het is bet voornemen van Tsjang Kai
Sjek, den strijd voort te zetten. Tsjang zal
wellicht voldoende menschen ter beschik
king hebben, doch hij zal moeite hebben
met het aanschaffen van oorlogsvoorra-
den, zoodat hij niet gemakkelijk een leger
met een groote gevechtskracht zal kun
nen "vormen. Hij rekent blijkbaar op bui-
tenlandsohe inmenging, voert 'n guerrilla
en vermijdt regelmatige gevechten met de
Japansche troepen.
DE VLAMINGEN KRIJGEN HUN
ACADEMIEI
Het pleit voor de Vlaamsche Academie
is thans beslist I
Er komt een zelfstandige Vlaamsche
Academie voor Wetenschappen.
Deze zal uit drie afdeelingen bestaan.
Zij zal den titel dragen van Koninklijke
Vlaamsche' academie van België. Iedere
afdeeling zal ten hoogste 30 leden tellen.
De eerste tien leden, die de kern zullen
vormen van de drie afdeelingen, zullen
door den koning worden benoemd. De
andere leden worden vervolgens benoemd
door coöptatie. Iedere afdeeling zal een
bestuurder hebben die benoemd wordt
door de leden. De koning benoemt den
algemeen bestuurder van de academie.
Bovendien wordt een permanente secre
taris-generaal aangesteld.
De drie afdeelingen samen mogen ten
hoogste 50 buitenlandsche leden tellen.
De zetel van de Koninklijke Vlaamsche
Academie van België wordt te Brussel
gevestigd.
AMERIKA'S VLOOTBOUW.
De vlootcommissie van het Ameri-
kaansche huis van afgevaardigden heeft
een aanvang gemaakt met de behande
ling van het ontwerp voor Roosevelt's
vlootbvuwprogram, dat een milliard dol
lar zou kosten.
Dit programma zal de Vereenigde
Staten een vloot geven, die een der
grootste is uit de wereldgeschiedenis, al
zal zij niet zoo groot zijn als de vloot,
die Engeland voornemens is te bouwen,
hoewel zij' een uitbreiding beteekent van
47 oorlogsschepen, 42 hulpschepen, 950
vliegtuigen, waardoor de luchtmacht op
3000 machines gebracht wordt.
Behalve drie slagschepen van 35000
ton heeft Amerika er twee op stapel en
twee, die op de vlootbegrooting voor
1939 staan. Voorts zullen gebouwd wor
den twee vliegtuigmoederschepen, 19
lichte kruisers, 23 torpedojagers, 9 duik-
booten.
Korte Berichten.
Volgens een mededeeling van het
openbaar gezondheidsbureau worden de
Vereenigde Staten op het oogenblik ge
teisterd door een zware mazelenepidemie.
Het is de ernstigste ziektegolf van de
laatste tien jaar.
De bekende Italiaansche dichter en
schrijver, die ook een groote rol heeft ge
speeld in de politiek van zijn land, Ga-
briele d'Annunzio, is gisteravond in zijn
H. M. WENSCHT GEEN STANDBEELD
Uit de briefwisseling, welke gevoerd is
naar aanleiding van aanvragen van ver-
eenigingen aan H. M. de Koningin, om
een, standbeeld van H. M. te mogen op
richten ter gelegenheid van haar a.s. re-
geeringsjubileum, moet worden afgeleid,
dat het H. M. niet aangenaam zou zijn,
wanneer bij haar leven reeds standbeel
den voor haar tot stand zouden komen.
Ongekende sorteering voorjaarsstoffen
en mode-artikelen
HET STOFFENHUIS GOES.
Op modegebied steeds TOONAANGEVEND
(Adv.)
villa „II Vittoriale" aan het Garda-meer
overleden.
Aan de vlootschouw, die ter gelegen
heid van het bezoek van Hitier voor
Napels zal worden gehouden, zal voor
den eersten keer bijna de geheele vloot
deelnemen met inbegrip van de beide
groote gemoderniseerde slagschepen van
25.000 ton, Cavour en Guilio Cesare, en
meei dan 80 duikbooten.
EEN COMPLOT, DAT IN 1918 TEGEN
DE SOVJETUNIE EN TEGEN LENIN,
STALIN EN SWERDLOF ZOU ZIJN OP
TOUW GEZET.
Thans zijn alle bijzonderheden bekend
geworden van de beschuldiging tegen de
21 bekende figuren uit de Sovjetunie, wier
proces vandaag begint. Men beweert o.a.
dat zij reeds in 1918 plannen zouden ge
smeed voor een Duitschen aanval op Pe-
trograd en een Duitsche bezetting van de
Oekrajina. Ook wordt gezegd, dat Trots-
ki, Rykof en Boeoharin in 1918 een com
plot smeedden om Lenin, Stalin en Swerd-
lof te vermoorden.
Men gelooft, dat 'het deze 21 zijn ge
weest, die „het derde en opperste spion
nen- en terroristencentrum" hebben ge
vormd, dat do.or Karl Radek genoemd
werd tijdens zijn proces in Januari 1937.
Men acht het niet onwaarschijnlijk, dat
Radek, die toen tot tien jaar gevangenis
straf werd veroordeeld, als getuige zal
worden opgeroepen.
Uit het onderzoekingsmateriaal blijkt
voorts, dat de deelnemers aan het „blok
van rechtschen en Ttrotskisten" al hun
hoop in den strijd tegen de Sovjetregee-
ring en voor het herstel van de macht
der burgerklassen uitsluitend gevestigd
hadden op - de gewapende tusschenkomst
van buitenlandsche aanvallers, die deze
hulp aan de samenzweerders beloofd had
den in ruil voor de verdeeling en de los
scheuring van de bovengenoemde deelen
en republieken der Unie.
„Voorts blijkt uit het nader onderzoek,
dat vele leiders en deelnemers aan deze
samenzwering oude agenten waren van
buitenlandsche spionnagediensten, die ge
durende vele jaren reeds spionnagewer'k-
zaamheid ten gunste van buitenlandsche
mogendheden verricht hadden. Dit betreft
in de eerste plaats een der aanstokers van
dit complot, den volksvijand Trotski, die,
zoo als nu wer d vastgesteld, reeds samen
werkte als spion met een buitenlandsche
spionnagedienst sedert 1921 en deze spi
onnagediensten sedert 192'6 ook ten gun
ste van andere buitenlandsche staten uit
breidde.
Zondagavond hebben de Russische bla
den de eerste berichten over dit monster
proces gebracht. Die berichten waren
even zooveel onthullingen, want het pro
ces was in alle stilte voorbereid.
Het groote nieuws van heden is, dat
Stalin wellicht als getuige zal optreden
en een lange lijst van grieven en beschul
digingen tegen de 21 verdachten zal laten
hooren. Voorts, dat de zitting wel is waar
„openbaar" zal zijn, maar dat alleen zij,
die over een speciaal toegangsbewijs be-
sohillen, zullen worden toegelaten. En tot
de bevoorrechten zal in elk geval geen
gewoon publiek, en zullen b.v. ook geen
leden van het corps diplomatique behoo-
ren.
President zal zijn de gevreesde rechter
Ulrich, die ook het proces tegen de Vi-
ckers-ingenieurs in 1936 heeft gepresi
deerd en dat tegen Toechatsjefski en ze
ven generaals van het roode leger in 1937.
De Gepoe 'heeft ontdekt zoo beweert
men dat Dr Lewin, die thans zal te
recht staan, Gorki heeft geïnfecteerd met
tuberculose-bacillen en dat hij den Sovjet
leider Ordsjonikidze met een cyaankali
preparaat heeft willen dooden. Een soort-
Binnenland.
De Eerste Kamer behandelt de begroo
ting van Buitenlandsche Zaken.
Wijziging der Tabakswet.
Het voor-ontwerp Werkloosheidsverze
kering.
Buitenland.
Gevaarlijke rede van Goering.
De uitspraak in het proces-ds Niemöller.
Weer een groot proces in Rusland.
dooien 6
55 en 56 et.
gelijke methode wilde men ook op Stalin
toepassen. Daartoe moesten echter ook
eenige andere artsen voor het complot
gewonnen worden. Dit zou gelukt zijn.
Het oompiot verliep nu, naar de Russi
sche bladen verhalen, aldus: Prof. Vino-
gradof, Stalin's lijfarts, constateerde, dat
Stalin leed aan angina pectoris. Hij con
sulteerde Prof. Pletnjef. Prof. Pletnjef
achtte een injectie noodig. Daartoe con
sulteerde hij Dr Lewin, die zich tot de in
jectie bereid verklaarde.
Maar, men had 'buiten het inzicht van
vadertje Stalin gerekend, aldus de Rus
sische bladen. Want Stalin vond, dat ook
buitenlandsche artsen hem eerst eens
moesten onderzoeken. En die buitenland
sche artsen kwamen tot de conclusie, dat
Stalin geen angina pectoris had en dus
ook geen injecties behoefde. Stalin's leven
was gered.
De verdachte van den hoogsten rang in
de Sovjet-'hiërarchie is Faizula Khodjaef,
tot voor kort een van de zeven presiden
ten der Sovjet-Unie. Sinds de stichting
der Oesbekenrepubliek is hij daarvan pre
sident geweest; hij' was in het bezit van
alle roode onderscheidingen die er zijn.
Volgens hetgeen de Russische bladen
thans over hem mededeelen, leidde 'hij
een dubbel leven: ofschoon hij president
was eener Sovjet-republiek, werkte hij
onder allerlei vermommingen tevens aan
de losmaking van Oesbekistan uit het
Sovjet-verband.
BEPERKING OVERBODIG OVERWERK
Z. Exc. Minister Romme doet een beroep
op het bedrijfsleven.
D'e regeeringspersdienst meldt:
Tot de onderwerpen welke de door den
minister van Sociale Zaken ingestelde z.g.
werkcommissie werkloosheidsbestrijding
mede in onderzoek heeft genomen, behoort
het vraagstuk van het overwerk. De com
missie is voornemens in de diverse be-
drijfsraden en bedrijfscommissies, voor
zoover de 'betreffende bedrijfstak zich
daarvoor leent, dit onderwerp een punt
van bespreking te doen uitmaken.
In afwachting van het resultaat dezer
besprekingen 'heeft de minister van So
ciale Zaken intusschen, op voorstel van
de werkcommissie, zich tot de drie cen
trale werkgevers-organisaties gewend met
een schrijven, waarin reeds thans de aan
dacht der werkgevers er op wordt geves
tigd, dat de bestrijding van de werkloos
heid in niet onbelangrijke mate gediend
zou 'kunnen worden door beperking van
het aantal overuren.
De minister is blijkens deze aanschrij
ving voornemens krachtig voort te gaan
in de richting van vermindering van het
overwerk. Zijn volle effect zal dit streven
intusschen slechts kunnen hebben zoo
wordt opgemerkt indien het weerklank
en steun vindt in de kringen der werkge
vers.
In verband hiermede wijst de minister
erop, dat ingeval van drukte of andere
bijzondere omstandigheden door samen
werking van overheidsorganen en belang
hebbenden dikwijls wegen gevonden kun
nen worden, welke het verrichten van
overwerk overbodig maken en leiden tot
