De geesten beproeven.
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Dreigende woorden aan het
adres van Engeland.
C. DE LEEUW, Middelburg
Uit de Provincie
DINSDAG 1 MAART 1938
52c JAARGANG - No. 128
- urn - s
Belangrijkste Nieuws
is beter en mooier!
Luxe model f 260.—
Standaard model f245.—
Uitgave: N. V. Uitgevers-Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Qoes
Postrekening 44455 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28'
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Directeur - Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
WÜ hebben er de vorige week op ge
wezen, dat het vooral in dezen tijd, nu
aan alle kanten een Christelijk vaandel
wordt opgeheven en met Christelijke leu
zen wordt gewerkt, noodzakelijk is de
geesten te beproeven, willen wij niet
hopeloos het spoor bijster raken,
Er is een tijd geweest, dat de grenzen
vrij scherp werden aangegeven. Het was
de tijd van de neutrale school en de
neutrale organisaties en de vrijzinnige
partijen. Men wilde gaarne erkennen, dat
de godsdienst wan beteekenis kon zijn
voor het persoonlijk leven, voor de bin
nenkamer en in de kerk, maar in het
openbare leven, in de staatkunde en in
het maatschappelijk leven, was daarvoor
geen plaats, Dit waren terreinen, waar
geleefd kon en moest worden bij het licht
van de menschelijke rede.
Hierin i's echter eenige verandering ge
komen, Vrij ajlgemeen wordt nu de waar
de van den godsdienst en van het Chris
tendom ook voor het puhlieke leven er
kend. Er worden woorden gesproken en
termen gebruikt, die den indruk wekken,
dat er bij velen een radicale koersver
andering heeft plaats gehad.
En zoo is veel grooter dan vroegor,
het gevaar, dat men temidden van de
vele geestelijke stroomingen den koers
kwijt raakt, waarom nadere 'bezinning
dringend noodzakelijk moet worden ge
acht.
Wij moeten, naar 'het Apostolisch ver
maan de geesten beproeven.
En dan blijkt al spoedig dat er vaak
ecu groot verschil is tusschen s c h ij n
en wezen. Dat er vlaggen gebruikt wor
den, niet in overeenstemming met de
lading.
In sommige gevallen is dat a;l zeer
duidelijk.
Ten opzichte wan de Liberale Staats
partij b.v. hebben we slechts te verwijzen
naar den uitspraak van een harer orga
nen, de „Avondpost"', die de jongste wijzi
ging van het partij-program als zonder
innerlijke beteekenis kenschetste.
En als van sociaal-democratische zijde
betoogd wordt, dat de opvattingen, welke
het socialisme predikt in overeenstem
ming zijn met de beginselen van Christe
lijkheid, en als dan verder gesproken
wordt van de Humaniteit, welke Evan
gelische kerngedachte noodig heeft en
wordt van de Humaniteit, welke de Evan
gelie zijn doortrokken, dan is het wel
duidelijk dat hier wan „Christelijkheid",
gebaseerd op het Woord Gods, geen
sprake is.
Niet altijd ec'hter spreekt men zich zoo
duidelijk uit.
Zoo heeft b.v. de vorige week de heer
Louwes in de vergadering van den Bond
van Gediplomeerde 'Oud-leerlingen van
Landbouw- en Tuinbouwwintercursussen
in Zeeland, betoogd, dat de groote fout
die gemaakt is, deze is, dat teveel bet
feit der zonde op den achtergrond is ge
drongen, dat men ook op het platteland
teveel is opgegaan in de aanbidding van
verstand en stijlloosheid en dat ons leven
moet rusten op de zekerheden van het
Christendom.
Wij kunnen ons indenken, dat wanneer
jongelieden van Christelijke huize zulke
uitspraken 'hooren en lezen, zij een oogen-
blik onder den indruk komen en mee-
nen, dat een organisatie waar dergelijke
klanken worden gehoord, en waar dan
'verder nog gesproken wordt over „de
uorzienig'heid die ons niet heeft verla
ten toch wel op positief Chriistelijken
grondslag moet staan.
Morgen hierover meer.
WILLEN DE SPAANSCHE OPSTAN
DELINGEN GIBRALTAR OP DE
ENGELSCHEN HEROVEREN?
Ter gelegenheid van een parade in La
inea, waaraan 5000 man troepen deel
namen, heeft generaal Quiepo de Llano
een verklaring afgelegd, waarin hij zich
n ongekend scherpe bewoordingen richt
te tegen Ehgeland.
Nadat de troepen voorhij1 gemarcheerd
ai en, verklaarde hijl: „De Britsche avon
turiers en piraten hebben ons Gibraltar
n roofd, door een slechte regeering om
e koopen en verraad en luiheid tot hun
voordeel uit te buiten. Thans is
'braltar een buit van pi-
a t e n, maar dat zal geluk-
1 g niet lang meer duren,
nat zullen Gibraltar
- i ,r>V'
Na haar verblijf van eenige maanden ten Paleize Soestdijk is H. M. de Koningin Maandag per auto naar 's-Graven-
hage teruggekeerd.
spoedig in het moeder-
land inlijve n".
Het tot zinken brengen van de
„Alclra".
In antwoord op desbetreffende vragen
heeft minister Chamberlain in het lager
huis ten aanzien van het tot zinken bren
gen van de „Alcira" verklaard, dat de
Franco-regeering geantwoord heeft, dat
het op het bewuste oogenblik van den
aanval niet mogelijk was, de nationaliteit
vast te stellen van het schip, aangezien
dit zich niet in de territoriale wateren,
noch op de z.g. Nyon-route bevond.
D'e Britsche regeering acht dit ant
woord niet bevredigend, weshalve den
Britschen agent in Salamanca instructie
is gegeven, er officieel op te wijzen, dat
er geen moeilijkheid had moeten bestaan
in het vaststellen van de nationaliteit
van het schip.
De Britsohe regeering moet een der-
gelijken aanval beschouwen als volstrekt
niet te rechtvaardigen, of het schip zich
nu in de territoriale wateren bevond of
niet. Bovendien bestaat er geen verplich
ting voor Britsche schepen om de Nyon-
route te volgen.
De Britsche regeering
moet dan ook Salamanca
verantwoordelijk achten
en behoudt zich het recht
voor schadevergoeding te
e i sc h e n.
TOESTAND IN SJANSI KRITIEK
VOOR DE CHINEEZEN.
Reuter meldt uit Hankau, dat de Ja-
pansche troepen door de Chineesche de
fensielinies van Lingsjin zijn gebroken
en thans het Zuiden van Sjansi bin
nenrukken. Men gelooft, dat zij een po
ging zouden kunnen ondernemen om de
Gele Rivier over te steken, waar deze
samenvalt met de grens van Sjansi.
De Chineesche regeering zendt ijlings
luchtstrijdkrachten naar Sjansi teneinde
de Japansche troepen te bestoken, die
thans oprukken naar Linfen, op 70 mijl
ten Zuiden van Lingsjin, en die tevens
de stad uit het Oosten omsingelen.
Tsjautsjen en Hoengtoeng, ten Noorden
van Linfen, zijn volgens de berichten
reeds in Japansche handen. Chineesche
regeeringskringen geven toe, dat de mi
litaire toestand in Sjansi critiek is.
HOE DE NAZI'S IN OOSTENRIJK
ZICH ROEREN.
In het nationaal-socialistische kamp
van Graz heerscht nog steeds de grootste
bedrijvigheid.
Naar „Un. Press" van de zijde der
nazi-leiders verneemt, heeft het inzetten
van troepen en politie door de regeering
geen indruk gemaakt op de Hitlerianen.
Men is van meening, dat de Weensche
regeering toch de nationale vloedgolf
niet kan keeren.
Ook in de kleine plaatsjes op het
land schijnt een ongekende activiteit te
heerschen. Boodschappers snellen af en
aan en op de hoofdkwartieren der nazis
wordt koortsachtig gewerkt.
De meening der aanhangers der re
geering is verdeeld. Sommigen zijn voor
stander van strenge maatregelen ter on
derdrukking, anderen gelooven, dat iets
dergelijks tot een catastrofe moet leiden
en bevelen onderhandelingen aan.
Voor zoover bekend, is Stiermarken
de eenige Oostenrijksche staat, waar de
autoriteiten de emblemen der nationaal-
socialisten tolereeren.
De Oostenrijksche nazi's zouden te
Graz een geheim plebisciet hebben ge
houden in de besturen en de werkplaat
sen. Daarbij zou gebleken zijn, dat zij
over een zeer groote meerderheid onder
de ambtenaren beschikken.
HET PROCES-NIEMÖLLER.
Uit zeer betrouwbare bronnen wordt
vernomen, dat de openbare aanklager 22
maanden gevangenisstraf voor Ds Nie-
möllor zou hebben geöischt. Men ver
wacht, dat Woensdagnamiddag het von
nis zal worden uitgesproken en algemeen
wordt aangenomen, dat dit de preven
tieve hechtenis niet te boven zal gaan.
De vraag, of aan Ds Niemöller weer
zal worden toegestaan het preekgestoelte
te beklimmen, zal aan zijn onmiddellijke
superieuren met het ministerie van ker
kelijke zaken als laatste instantie, wor
den overgelaten.
Naar wordt vernomen maakte Niemöl
ler een buitengewoon goeden indruk op
de rechters gedurende het geheele proces.
Ongekende sorteer ing voorjaarsstoffen
en mode-artikelen
HET STOFFENHUIS GOES.
Op modegebied steeds TOONAANGEVEND
(Adv.)
DE SPIONNAGEANGST IN AMERIKA.
De Duitscbers Rumrich, Glaser en Jo
hanna Hoffmann, die Zaterdag onder
verdenking van spionnage gearresteerd
zijn, zouden volgens de „New-York
Times" tot den Duitschen in
lichtingendienst be'hooren.
Tot dusverre weigeren de autoriteiten
eenige mededeeling te doen over het on
derzoek, dat drie weken geleden begon
nen is. Men verwacht intu'sschen nog
meer arrestaties.
De autoriteiten zijn van meening, dat
de arrestanten deel uitmaakten van een
groote organisatie buiten Amerika en
daarom is de bewaking van de voor
naamste sleutelpunten der verdediging
zeer verscherpt.
De werven van New-Jersey, waar twee
kruisers op stapel staan, worden bijzon
der streng bewaakt, terwijl ook op de
werf van Brooklyn speciale voorzorgs
maatregelen zijn getroffen.
NOG TWINTIG DUITSCHE PREDI
KANTEN IN VOORARREST.
Op het oogenblik bevinden zich nog
twintig predikanten van de confessio-
neele Evangelische Kerk in voorarrest, in
afwachting van hun verschijning voor
den rechter. Een predikant ondergaat zijn
gevangenisstraf en een bevindt zich nog
in een concentratiekamp. Verder zijn 50
predikanten van hun ambt ontzet, aan
69 is een verbod om te spreken opgelegd,
73 zijn uit hun parochies verbannen en
vier mogen Berlijn niet verlaten. Er zijn
29 theologische studenten van de univer
siteit te Berlijn en 11 van die te Halle
disciplinair gestraft.
Een Grieksch-Turksch pact gesloten.
Gisteravond is te Ankara een Grieksch-
Turksch pact over blijvend overleg en
permanente onzijdigheid biji een aanval
van derden op Griekenland dan wel op
ihrkije, geparafeerd. De duur van de
overeenkomst bedraagt tien jaar.
Hitier naar Rome.
Het bezoek van Hitier aan Italië is
vastgesteld voor de eerste helft van Mei.
Hitier zal ongeveer acht dagen in Italië
vertoeven en bezoeken brengen aan
Rome, Florence en Napels. Op het pro
gram staan een vlootrevue, een parade
van het leger en demonstraties der lucht
strijdkrachten.
In welingelichte kringen verluidt, dat
het bezoek van den Poolschen minister
van buitenlandsche zaken, Beek, aan
Italië begin volgende week kan worden
tegemoet gezien. Waarschijnlijk zal Beek
Dinsdag 8 Maart te Rome aankomen.
BEGIN VAN DEN ZOMERTIJD.
Bij Koninklijk besluit is bepaald, dat
de zomertijd, dit jaar zal aanvangen 15
Mei en zal eindigen 2 October.
HET UITVOERCONTINGENT VOOR
EIEREN.
Het uitvoercontingent voor eieren is
voor Maart 10 pet. hooger dan in Fe
bruari, voor eendeneieren 50 pet.
DE VLASBEWERKINGSPREMIE.
Vragen van een Kamerlid.
De heer Hilgenga heeft den mi
nister van oeconomische zaken gevraagd:
1. Is het juist, dat voor den oogst 1938
de bewerkingspremie voor vlas is inge
trokken?
2. Is het den minister bekend, dat voor
de provincie Friesland van de opheffing
van die bewerkingspremie wordt ver
wacht belangrijke vergrooting van bet
getal werklooze landarbeiders en daar
door verzwaring van de financieele las
ten van een aantal gemeenten, wijl veel
vlas onbewerkt de provincie Friesland
zal verlaten?
3. Is verder den minister bekend, dat
opheffing van voormelde premie tevens
het gevaar in zich sluit, dat de arbeid
van de ook met overheidsgelden tot
stand gekomen stichting voor warmwa-
terroting in de provincie Friesland zal
worden bemoeilijkt, zoo niet onmogelijk
gemaakt?
4. Wil de minister bij een bevestigend
antwoord op voorgaande vragen alsnog
ernstig overwegen, voor 1938 wederom
een vlasbewerkingspremie toe te staan?
LAGE ROGGEPRIJZEN.
De heer D i e t e r s, lid der Tweede
Kamer, heeft aan den minister van Eco
nomische Zaken- de volgende vragen ge
steld:
1. Is het den minister bekend:
a. dat onze rogge, haver en gerst op
het oogenblik op zoodanige lage prijzen
zyn gesteld, dat een loonende productie
onmogelijk is; b. dat ondanks deze lage
prijzen de verkoop van genoemde pro
ducten bijna' onmogelijk is, zulks terwijl
zoo veel mais in ons land aanwezig is,
dat dit product reeds weer wordt uitge
voerd; c. dat de bedrijven, waar men
deze granen niet kan verkoopen, eerst
daags, vaak groote, bedragen moeten op
brengen ter betaling van de verschillen
de kunstmeststoffen?
Is de minister bereid op korten ter
mijn maatregelen te nemen, waardoor
aan dezen noodtoestand een einde wordt
gemaakt?
VESTIGINGSWET EN GOUD- EN
ZILVERHANDEL.
Verzoek aan minister Steenberghe.
Naar wij vernemen, heeft de federatie
ter behartiging van de belangen van den
handel in gouden en zilveren werken-tot
den minister van economische zaken
het verzoek gericht om de vestigingswet-
kleinbedrijf zoo spoedig mogelijk op het
goud- en zilvervak van toepassing te
verklaren.
Mr S. E. J. M. van Lier. f
Op 62-jarigen leeftijd is te 's Graven-
hage plotseling overleden mr S. E. J. M.
van Lier, advocaat-generaal bij den
Hoogen Raad der Nederlanden.
Een kleine advertentie in de rubriek
„Vraag en Aanbod" kost slechts 75 cenl
bij vooruitbetaling.
Binnenland,
De zomertijd in 1938.
De Eerste Kamer over de begrooting van
Economische Zaken en over de land
en tuinbouwhelangen.
Buitenland.
Willen de Spaansche opstandelingen Gi
braltar heroveren
De actie der Oostenrijksche Nazi's.
DKW
Vraag onze serie sohitterende
prijscouranten
Tel. 669, Vlissingschestraat 39-41.
JAARVERGADERING KINDERZORG.
In de des middags voortgezette verga
dering kon de voorzitter, ds Vossers, wel
kom heeten mr baron van der Feltz, of
ficier van justitie, mr van Empel, secr.
van den voogdijraad, de heeren van Lin-
sohoten, secr. van den Armenraad, Fon-
teijlne, commissaris van politie en later op
den middag ook den -kinderrechter mr
v. d. Hoop.
Hierna deelde spr. mede, dat de col
lecte aan de koffietafel f 33,19 heeft opge
bracht.
Het stembureau voor de bestuursver
kiezing had in de pauze zijn werk ver
licht en deelde den voorzitter mede, dat
herkozen zijn jonkvrouwe S. H. van
Doorn te Vlissingen, mevr. H. M. van
lAldrichem BoogaertHeijse te Oostka-
pelle; ds C. v. d. Waa te 's H. Arends-
kerke en ds A. Vrijilandt te Biervliet en
gekozen ds A. Dronkers te Kloosterzande;
ds P. P. Saraber te Burgh en ds J. W. v.
Kooten te Koudekerke, zulks in de plaats
resp. van ds E. Raams, die bedankte, ds
J. Gerritsen en ds G. de Ru, die beide de
provincie verlaten.
De opvoeding van
oudere meisjes.
Vervolgens verwelkomde de voorzitter
dr J. Lammerts van Bueren uit Zeist,
oud-predikant-directeur van de stichtin
gen te Zetten, die zou spreken over „De
opvoeding van oudere meisjes".
Dteze opvoedkundige bij uitnemendheid,
heeft er eerst op gewezen, dat vier facto
ren grooten invloed uitoefenen op de vor
ming van het kind, n.l. het gezin, de kerk,
de staat en in casu ook de vereenigingen.
Men moet zich maar eens trachten in te
denken in den gemoedstoestand van kin
deren, die de rijke mogelijkheden, die de
gezinsbanden kunnen geven,, moeten mis
sen. Spr. geeft een voorbeeld uit zijn veel
zijdige practijk, namelijk van een 'kind,
dat aan een ander vroeg; „laten wij nu
nog eens vadertje en moedertje spelen".
Het andere had daarin geen zin, het ken
de dat alleen als een aaneenschakeling
van ruzie en vechten. Men moet in de
eerste plaats streven naar beveiliging en
opbouw van het gezin.
Ten tweede noemde spr. de kerk en
herhaalde de vraag of deze iets speciaals
voor de oudere meisjes kan doen. Spr.
kan zich wel vereenigen met Schweitzer
als hij een bijzondere kinderkerk niet
noodig vindt, want het moet een voor
recht worden genoemd voor een kind om
met vader en moeder ter kerk te gaan.
Maar men moet door de catechisatie en
op andere wijze ook de ouderen, die tot
nu toe buiten den godsdienst stonden, de
bijbelsche verbalen leeren waardeeren
en op die wij'ze, zoo is sprekers ervaring,
is nog heel wat te bereiken. De kerk heeft
nog toegang tot veler hart.
Als spr. de vraag stelt, wat de staat in
dezen kan doen, dan moet men alom de
boodschap van Oxford over het belang
der jeugdbeweging leeren begrijpen. Spr.
wijst er in dit verband o.a. op, dat
men van uiterst links tracht de jeugd in
Amsterdam tot zich te trekken, op den
leeftijd als zij' anders naar de Zondags
school worden geroepen.
Wat de staat wel doet voor de oudere
meisjes, dat is het voorbereiden van het
