De vastheid van het gezag.
Heffing op vroege aardappelen.
Dagblad voor de Provincie Zeeland
EERSTE BLAD
ZATERDAG 26 FEBR. 1938
52e JAARGANG - No. 126
Eden licht zijn aftreden toe.
De indruk van Schuschnigg's rede
In Duitschland.
Belangrijkste Nieuws
Nationaal-Socialistische
opvoeding.
)ER, 1571 M.
[•koor en solisten.
12012.15 Orkest
jarl 1938.
en 415,5 M. 8.55
L2.00 AVRO, 5,00
po—12.00 AVRO.
ib.pr. 9.30 Gram,
lat en Maatsch.".
fl0.30 Doopsgez,
>rd van de week.
Boekbespr. 2,15
Causerie „Ge-
s". 5,30 Kinder-
-Ork. 7,00 „Tus-
gev. progr. 8.00
Gram. 9,30 Ra-
cam. 10.15 Bach-
11,00 Ber. ANP.
1,5 M. 8,30 NGRV,
17,45—11,30 KRO.
19.30 Gram. 10,30
12,15 De KRO-Me-
Ibespr. 1,20 Gram.
1 Gram. 2,50 KRO-
Gram. 3,50 Verv.
tlfuur. 5.00 Gew
fel. 5.50 Ev. Luth.
muz. (gr.pl). 7,50
Ber. ANP. Mede-
[8,30 KRO-oi»kest,
30 Gram. 9,45 De
10,30 Ber. ANP.
[ll.30 Esperanto-
[m. 1,50 De "West-
3,20 Orkest. 4.40
Itet. 6.50 OTkest.
feBG-koor en Thea-
50 Epiloog.
M.
10,35 Orgel en
J Gram. 11,50 Verv,
1,50 en 1,30—2,05
Orkest. 6.20 Vo-
bl 8,20 orkest, de
30 Orkest. 11.35
J.20 Orgel en zang.
I Belg. Saxof.kwar-
Orkest. 11,50
12,20 Verv. van
Jen 2,35 Gram. 2,45
[erette. 7,35 Gram,
b.v. solisten. 11,20
eweging is: P. S.
Id. h.
I: S. M. te Arne-
Iterschelde zonder
gene f 1 of 1 d. h.
J. R. te 'a Heeren-
verblijVen in bet
van een aan den
woning: G. de P.
oi 2 d. h.
1EDEN VAST-
PRIJS.
[onnis tegen
[zaken.
de rechtbank te
[ezen in bet proces
en Go's handel-
leenige bokser-par-
prdam.
Osterman Co's
r.V. was aan ge-
[aarin gelegen ele-
gheid te doen ver-
Persil enz. onder
telden verkoopprijs
I zich door middel
1 Oskam uit Rotter-
iit, dat, zoodra zij
[betaald hebben, zij
let bepalen van den
artikel willen ver
ft in haar vonnis
lijk gesteld, en het
verkoop van de ar-
leneden de vastge-
lmet oplegging van
[50 voor iedere ge-
bg. Voorts werd ge-
ót vergoeding van
1 bij staat.
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes
Postrekening 44455 Telefoon 11
WEERBERICHT,
■vond van 26 Febr..
lemende Z. tot Z.O.
volking, weinig 01
|er.
niddag 3 uur:
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Ab?iïiïie:?sesi$§!pf?3s ffj.SO pe?
Weekabonnementen voor Miess!sorg
Goes en Vüssingen f 0,20
Losse numaie-s 5 ent
Directeur - Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Advertertlën f.0 cent pe?
Ingezonden mecieóeeiingen óO cent per
Kleine Advertentie» Dinsdwgs en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
[iddag 3 u.: 778.
ar fietsen:
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Eenige jaren geleden werd een spreker
gevraagd om voor een Kiesvereeniging
een principieel onderwerp te behandelen.
In de keuze van het onderwerp werd hij
geheel vrijgelaten. Alleen werd hem ge
vraagd niet te handelen over het Ge
zag, omdat daarover nu langzamerhand
wel genoeg gesproken was.
Nu kunnen we ook van het goede te
veel krijgen en in zooverre is de hier ge
uite wensch dan ook wel te verstaan
Maar aan den anderen kant is het ook
zóó, dat het geen kwaad kan, wanneer
het gezagsvraagstuk meermalen aan de
orde wordt gesteld.
Het gaat hierbijl toch om een van de
kardinale punten. Wij bevinden ons hier
niet op neutraal terrein.
Als het gaat om het gezag, om de bron
en den grond van het Overheidsgezag,
dan worden de geesten openbaar. Het is
niet een kwestie van meer of minder,
maar van voor of tegen.
Daarbiji komt nog, dat er bij' dit vraag
stuk groote belangen op het spel staan.
Immers voor het welzijn van het volks
leven is gezagshandhaving een eerste ver-
eischte. Er moet, zal het wel zijn, een
Overheid wezen, die het voor het zeggen
heeft, die gehoorzaamheid kan afdwin
gen.
Nu is dat in de praktijk ook steeds het
geval. Niet alleen in landen waar de
Overheid belijdt te regeeren bij de gra
tie Gods, waar de Overheid erkent dat zij
het gezag handhaaft, omdat zij! zich d i e-
naresse Gods weet, maar ook in die
landen waar een revolutionaire groep
de macht heeft gegrepen, evengoed als
in rijken waar dictatoren met ijzeren
hand regeeren.
Hoewel zij erkennen dat zij revolutio
nairen zijn, dat zij in den weg van re
volutie aan de macht zijn gekomen en ook
in dien zin, dat zijl geen goddelijke macht
boven zich erkennen en het gezag van den
souvereinen God verwerpen, eischen zij
toch, dat hun gezag zal worden geëerbie
digd.
Zelfs doet zich het verschijnsel voor,
dat zij in „gezagshandhaving" uiterst ver
gaan. In Rusland, het is bekend, is
iemand die ook maar eenigen twijfel aan
de wettigheid van het gezag der tegen
woordige heerschers zou openbaren, geen
oogenblik zijn leven zeker. En in landen
als Duitschland is het zoo, dat predikan
ten, die op grond van Gods Woord eer
bied eischen voor de Overheid, die niet
nalaten voor de Overheid te bidden, maar
die eveneens op grond van het Woord
des Heeren vermanen Gode méér gehoor
zaam te zijtn dan de menschen, in de ge
vangenis worden geworpen of onschade
lijk gemaakt in een concentratiekamp.
Zoo bevreesd is men, dat hun gezag zal
worden ondermijlnd.
Dat blijkt wel uit het proces-Niemöller.
Wanneer aan dezen predikant ten laste
konden worden gelegd staatsgevaarlijke
handelingen, dan zou zijln zaak zeker met
open deuren worden behandeld. Maar zoo
is het niet. De misdaad, waarvoor hij nu
reeds zoovele maanden in de gevangenis
zucht, is dat hij- buigt voor het souverein
gezag des Heeren.
En nu herhaalt zich de geschiedenis,
'loen de discipelen van Jezus terecht
moesten staan wegens het door hen ge-
Predikte Woord, werd hun scherpelijk
geboden niet meer te spreken in den
uaam van. Jezus. Als zijl van Hem, van
Zijn Naam en Zijln Woord slechts wilden
zwijgen, dan zou hun geen haar worden
gekrenkt. Ds Niemöller mag zoo gods
dienstig zijin als hij wil, mits hiji niet rept
van het recht Gods. Als hij slechts zwij
gen wil van de souvereine majesteit des
Heeren, van den eisch, dat alle knie zich
heeft te buigen voor den Koning der ko
ningen en dat ook de Overheid de godde
lijke ordinantiën heeft te eerbiedigen.
Dit optreden is zeer verklaarbaar.
De dictatoren zijn zich min of meer be-
Wvi'1 koewei ZÜ over de macht be
drukken en het geweld van ijzer en staal
eu hunnen dienste staat, hun positie
toch innerlijk zwak is, omdat aan hun
gez^ den waren grond ontbreekt.
-j hebben de macht weten te grij
pen en het zoover weten te brengen,
u k™ &eza& kunnen laten gelden,
aar altijd is er bij hen de heimelijke
ees, dat er een ander op zal staan, die
erker is dan zijl, en die op zijn beurt
eu greep doet naar de macht.
to n waarom °°k niet? Dat er hier een
akke plek is, hebben zij, die op revolu-
nair, of wil men, op vrijzinnig stand-
v sjaan> altijd gevoeld,
w! vf dat men allerlei theorieën
bedacht, om een redelijken grond
te vinden voor het hooghouden van het
gezag met verwerping van het hooge ge
zag van den souvereinen God.
Natuurlijk begon men daarbij met den
mensch, met het in zichzelf genoegzame
souvereine individu. Die individuen, zoo
neemt men aan 1 hebben eens een ver
drag gesloten, waarbij1 ze hun souvereine
rechten hebben opgedragen, niet alleen,
maar ook definitief overgedragen, aan
een persoon of een groep, van personen,
die nu als absolute heerscher kan op
treden en naar welgevallen over leven en
eigendom van de „onderdanen" beschik
ken.
Neen, hebben anderen gezegd, zóó is
het niet. Elr is wel een zekere overdracht
geweest, maar die overdracht was niet
definitief. Het volk blijft souverein en
behoudt zijn rechten.
Zoo heeft men allerlei constructies be
dacht om het eigenwillige gezag te redden
en het een schijn van vastheid te geven.
Maar de grondslag is en blijft uiterst
wankel.
Vast daarentegen staat, wie met ver
werping van den volkswil of wat dan
ook erkent, dat de bron van het souve
rein gezag alleen ligt in G 0 d.
HIJ ACHT DE HERVATTING DER
BESPREKINGEN MET ITALIË
BEDENKELIJK VOOR DE POSITIE
VAN ENGELAND.
De afgetreden Britsche Minister van
Buitenlandsche Zaken, Eden, heeft gis
teravond zijn kiezers te Leamington toe
gesproken.
Eden zeide te hebben gehoord, dat het
gerucht was verspreid, dat zijn aftreden
iets te maken 'had met zijn gezondheids
toestand. Dit was algeheel onwaar. Ieder
een kon zien, dat hij niet ziek was.
Hij had zijn beslissing genomen, omdat
er geen andere weg voor hem openstond.
Ik kan thans na een week zeggen, dat ik
meer dan ooit overtuigd ber.
juist te hebben gehandeld,
zeide hij. Ik zou mij zelf hebben moeten
verachten, ails ik anders had gedaan.
Er is gezegd, dat ik had moeten toe
geven. Dat is niet mijn inzicht, daar ik
a's minister van Buitenlandsche Zaken
aan het parlement en aan de natie ver
antwoordelijkheid verschuldigd ben voor
de wijze waarop de buitenlandsche poli-
leik wordt gevoerd. Indien ik niet was
afgetreden, dan zou het mijn plicht zijn
geweest in het Lagerhuis mijn meening
over de hervatting der besprekingen met
Rome te geven. Teneinde de eenheid in de
regeering te bewaren, had ik moeten zeg
gen het eens te zijn met de door mijn
collega's gevolgde politiek en dat ik ver
trouwde, dat deze zou leiden tot den
vrede ia Europa.
Daar ik echter precies het tegenover
gestelde geloof, zou ik een hypocriet zijn
en zou een dergelijke handelwijze unfair
zijn geweest jegens het parlement en de
natie.
Ik heb volkomen loyaal met den
minister-president samengewerkt en hij
met mij. Ik heb getracht de verschillen te
overbruggen. Tegen het einde van de vo
rige week begreep ik, dat ons verschil
van inzicht zeer diep was. Daarom was
de eenige weg, dien ik kon volgen af te
treden. D'at was in het belang van de
natie.
Laten wij nu het tweede punt beschou
wen. Men heeft gezegd, dat mijn manier
van onderhandelen er in be'stond van de
andere partij te eischen, dat zij als een
boetvaardige zondares tot ons moest
komen. Dat heb ik nimmer gewild. Wat
ilk wilde was, dat wij niet zouden onder
handelen, zoolang de andere partij haar
beloften niet nakwam. Naar mijn vaste
overtuiging hadden wij door ferm op te
treden dezelfde resultaten kunnen herei
ken, zonder de gevaren te loopen die de
huidige politiek met zich brengt.
Eden eindigde met te. zeggen, dat bij
den tegenwoordigen stand van zaken
geen rekening kon worden gehouden met
persoonlijke gevoelens.
Ontstemming! te Berlijn uit zich in
stilzwijgen.
Noch de ochtendbladen, noch de avond
bladen in Duitschland zijn ook maar met
één woord op de groote rede van den
Oostenrjjkschen Bondskanselier terugge
komen.
Sommige bladen hebben een uitvoe
rig, andere een sterk besnoeid uittreksel
van deze rede gegeven. Of de niet zeer
sterke „Deutschlandsender" bij Berlijn,
die de rede volledig doorgaf, overal in
Duitschland is gehoord, moet betwijfeld
worden.
Gemeld wordt, dat Hitier, die te Mün-
chen vertoefde, het eerste deel van de
rede in de radio heeft gehoord. Hij moest
zich toen naar de samenkomst van de
oude garde der partij 'begeven waar hij
zelf het woord voerde.
Men moet nu wel aannemen, dat 'hij
na kennisneming van den geheelen tekst
van 'het door Dr -Schuschnigg gesprokene
last heeft gegeven, daarop in de Duit-
sche pers niet te antwoorden.
Intusschen is ook in dit geval geen
antwoord toch weer wel een antwoord.
Het stilzwijgen geeft n.l. nog beter de
sterke ontstemming der Duitsche regee
ring weer, dan eenige bitse opmerkingen
het hadden kunnen doen.
De Duitsche kranten publiceeren wel
lange stukken uit de rede van Schusch
nigg. Alleen de „Angriff" vermeldt zelfs
met geen woord, dat de Oostenrijksche
bondskanselier een rede heeft gehouden.
Hieruit kan men opmaken, dat Schusch
nigg's rede niet in overeenstemming is
geweest met de propaganda-politiek van
het Derde Rijk wat 'betreft het accoord
van Berchtesgaden.
Vooral de verzekering: „tot hiertoe en
niet verder" van Schuschnigg heeft de
nationaal-socialisten in Duitschland ont
stemd.
„JAPAN VERANTWOORDELIJK VOOR
OORLOGSSCHADE".
Een nota der Vereenigde Staten.
De Amerikaansche minister van Bui
tenlandsche Zaken, Huil, heeft medege
deeld, dat de Japansche waarschuwing,
dat tot bombardementen van Ghineesche
steden wordt overgegaan, geen wijziging
kan 'brengen in Amerika's standpunt ten
aanzien van de verantwoordelijkheid van
Japan voor aan Amerikaansche onder
danen toegebrachte schade. Amerikaan
sche burgers hebben bet recht in China
te wonen en al mochten zij maatregelen
nemen in verband met aangekondigde
luchtaanvallen, Japan zal toch eventueele
schade moeten vergoeden, welke uit mi
litaire operaties voorvloeit.
HALIFAX BRITSCH MINISTER VAN
BUITENLANDSCHE ZAKEN.
Gisteravond is officieel bekend gemaakt
dat Lord Halifax tot minister van bui
tenlandsche zaken .en Richard Austen
Butler tot onder-minister van dit depar
tement zijn benoemd.
Omtrent de benoeming .van Lord Hali
fax wordt nader vernomen, dat, aange
zien de nieuwe minister lid is van het
Hoogerhuis, de minister-president voor
nemens is in het Lagerhuis alle belang
rijke aangelegenheden op het gebied van
de buitenlandsche politiek persoonlijk te
behandelen.
Lord Halifax zal de functie van Lord
President of the Council blijven waarne
men.
DE ERKENNING VAN ITALIE'S
IMPERIUM.
De nieuwe Fransche ambassadeur in
de Vereenigde Staten, graaf Doynel de
St. Quentin, heeft bij zijn aankomst te
New-York verklaard, dat Frankrijk
Groot-Brittannië's voorbeeld zou volgen,
indien dit land zou overgaan tot de er
kenning van de Italiaansche verovering
van Abessynië.
Hij voegde hieraan toe, dat het af
treden van Eden geen wijziging zou bren
gen in Frankrijte politiek. „Engeland,
zoo zeide hij, is een goed vriend van
Frankrijk. "Wij zijn er zeker van, dat
beide landen zullen blijven samenwerken
voor den Europeesc'hen vrede".
DE STRIJD IN CHINA.
De beslissing in Sjansi gevallen?
Reuter meldt uit Tokio: D'e felle strijd
om Lingsjin is in het voordeel der Ja
panners geëindigd. Dé Japansche troe
pen hebben de stad -bezet, zoodat thans
de weg naar Zuid-Sjansi voor hen open
ligt.
Stakingen in Engeland.
Uit Londen: Te Birmingham zijn 3000
arbeiders van een ijzergieterij in staking
gegaan, aangezien zij met den nieuw in-
gevoerden werktijd niet accoord gaan.
In een mijn bij Deal, in het graafschap
Kent, zijn eveneens 3000 arbeiders in
staking gegaan. Zij verlangen hoogere
loonen.
Joodsche correspondenten uit
Duitschland gezet?
D'e bedreiging tegen de „Joodsche op
ruiers in Duitschland", welke Hitler in
zijn rede te München gisteravond heeft
geuit, is voor het „Acht Uhr Abendblatt"
Geen verlaging tot f 30 te verwachten
In antwoord op de vragen van het
Tweede Kamerlid, den heer Wijnkoop,
verklaart de minister van Economische
Zaken, dat hij niet bereid is de heffing
op de teelt van vroege aardappelen te la
ten vervallen of baar te verlagen tot f 30
per ha.
De verhoogde heffing is noodig voor
de instandhouding van een voor de vroe-
ge-aardappelentelers noodzakelijk geaoh-
ten steun.
Chique Mantel- en Japonstoffen koopt
U in
HET STOFPENHUIS GOES.
Op modegebied steeds TOONAANGEVEND
(Adv.)
aanleiding om te veronderstellen, dat de
Joodsche correspondenten van de buiten
landsche bladen uit Duitschland zullen
worden gezet, tezamen met de Duit'sche
joden, die hun inlichtingen verschaffen.
Het blad vindt het een schandaal, dat
sommige bladen juist Joden als corres
pondent naar Duitschland zenden en het
blad sluit met de verzuchting „dat men
ons in de toekomst in 's hemelsnaam
geen Joodsche correspondenten meer
sture, want men moet hopen, dat zelfs in
de groote democratische landen nog en
kele niet-Joodsche journalisten zijn."
FRANSCHE POST PER K. L. M. NAAR
HET VERRE OOSTEN?
K. N. I. L. M.-lijn naar Saigon.
Een oud meeningsversohil tusschen den
Franschen dienst der F. T. T. en de „Air
France", hierover loopende, dat eerstge
noemde Fransche post voor Oost-Azië wil
meegeven met den snelsten dienst, onge
acht nationaliteit, terwijl de „Air France"
bevoorrechting van den nationalen dienst
bepleitte, was oorzaak, dat de K. L. M.
tot dusver alleen vergunning had te Mar
seille, om technische redenen, te landen
en dat 'het verzoek van de K. N. I. L. M.
om een luchtlijn op Saigon te mogen, ope
nen, werd afgewezen, daar de „Air Fran
co" bevreesd was voor een aftappen van
haar vervoer, door de, met de K. N. I. L.
M. samenwerkende K. L. M.
Thans onderhandelt de K. L. M. met
de „Air France" over het recht van lan
den te Marseille met commercieele doel
einden, voor het meenemen van de Fran
sche post naar het Verre Oosten tegen
zekere compensatie van de K. L. M. aan
de „Air France". Indien de besprekingen
tot overeenstemming leiden is de lucht
lijn der K. N. I. L. M. naar Saigon te
vens verzekerd.
UIT DE PAPIERINDUSTRIE.
Slapte in het bedrijf.
De directie der N. V. Vereenigde Pa
pierfabrieken Eerbeek beeft aan het per
soneel ter kennis gebracht, dat in ver
band met het gebrek aan orders de fabrie
ken met ingang van heden worden stop
gezet tot Woensdag 2 Maart 's morgens
6 uur.
Mocht echter de toestand in die dagen
zich niet verbeteren, dan bestaat de mo
gelijkheid, dat de stilstand langer zal du
ren. In dit geval zal het tijdig ter kennis
gebracht worden.
Op een te Eerbeek gevestigde papier-
warenfabriek is met ingang van 1 April
aan 13 arbeiders ontslag aangezegd.
DE MILITAIRE LUCHTVAART
DER KONINKLIJKE LANDMACHT.
Op het oogenblik zijn plannen in ern
stige overweging om de militaire lucht
vaart der Koninglijke Landmacht binnen
afzienbaren tijd te maken tot een afzon
derlijk wapen, met alle consequenties
daaraan verbonden.
VEREENIGING
VAN NEDERLANDSCHE GEMEENTEN
Nieuwe directeur benoemd.
Het bestuur der vereeniging van Ne-
derlandsehe gemeenten heeft den adjunct
directeur, den heer N. Arkema, benoemd
tot directeur der vereeniging.
D'e heer Arkema was, alvorens in dienst
te treden bij de vereeniging van Neder-
landsc'he gemeenten enkele jaren werk
zaam ter gemeente-secretarie te Rotter
dam. Op 16 Augustus 1920 trad hij' in
dienst der vereeniging van Nederland-
sche gemeenten, aanvankelijk als hoofd
ambtenaar en sedert 1 Januari 1927 als
adjunct-directeur.
Het wapen van H. K. H. Prinses Beatrix.
Binnenland.
De K.L.M. en de Fransche post.
De beffing op vroege aardappelen.
Buitenland.
Eden over zijn aftreden als minister.
Duitschland ontstemd over Schuschnigg's
rede.
Japansch succes in China.
INFANTERIE-KAZERNE IN ERMELO.
De beslissing van den minister van
Defensie, om op het terrein „Sparrendal"
in Ermelo een kazernecomplex te bou
wen voor het 18de regiment infanterie,
dat thans te Amersfoort is gelegerd, kan
elk oogenblik tegemoet worden gezien.
Door de genie is reeds een lokaliteit ge
huurd als teekenkamer en voor de officie
ren en technisch personeel der genie is
reeds pension besproken. De verkoop van
dennen op bet terrein „Sparrendal" onder
leiding der genie werd reeds door de do
meinen aangekondigd.
Het terrein dat door de gemeente Er
melo'aan 'het rijk voor kazernebouw aan
geboden werd, ligt aan den weg Ermelo-
Leuvenum, dicht bij den in aanleg zijn-
den groeten asfaltweg, welke Harderwijk
met Apeldoorn rechtstreeks zal verbinden
MR T. J. VERSCHUUR VOORZITTER
VAN DE R. K. STAATSPARTIJ.
In de gisteravond te Utrecht geopende
vergadering van den partijraad der R.K.
Staatspartij, welke vandaag wordt voort
gezet, is tot voorzitter der Staatspartij
gekozen, inplaats van Mr C. M. J. F. Ge
seling, die wegens zijn benoeming tot
minister van Justitie afgetreden is, Mr
T. J. Verschuur, oud-minister van Eco
nomische Zaken, thans rijksbemiddelaar
in het vierde district.
De vergadering, welke gisteravond een
geheel besloten karakter 'had, ging daar
na dadelijk over tot de verkiezing van
een voorzitter der partij.
Na korte beraadslagingen verkreeg Mr
T. J. Verschuur 82 van de 116 uitge
brachte stemmen, waarna de vergadering
onder applaus 'hem als gekozen verklaar
de.
De partijraad koos voorts tot leden van
het dagelijksch bestuur der partij de hee
ren Mr Dr P. J. Witteman te Overveen,
A. C. de Bruyn, lid der Eerste Kamer en
voorzitter van het R. K. Werkliedenver
bond, Mr E. H. J. Baron van Voorst tot
Voorst te Beek (G.) en Mr J. J. A. Hou-
ben te Breda, resp. met 100, 106, 79, 102
van de 118 uitgebrachte stemmen.
Het zedelijkheidsgevoel van het ras,
bóven Gods Woord.
De nationaal-socialistische rijksstad
houder van Hessen heeft onlangs de vol
gende proclamatie uitgevaardigd over den
vorm van het godsdienstonderricht in
alle scholen:
„Overeenkomstig het grondbeginsel dat
de opvoeding der Duitsche jeugd uniform
in den geest van het Nationaal-socialisme
