Dagblad voor de Provincie Zeeland I re g ~- °p s a® s tg. Its I Breede opsomming van wat bereikt werd. Besliste afkeer van den Volkenbond. Geestdrift voor de samenwerking met Italië en Japan. Erkenning van Mandsjoekwo. Versterking van de Duitsche weermacht. Tien nieuwe kazernes in het Zuiden. EERSTE BLAD Minister Eden afgetreden. De strijd in China. &|B* J 8 &g s? g I P I t££?S B.p ff ro MAANDAG 21 FEBR. 1938 52e JAARGANG - No. 121 Belangrijkste Nieuws Cranborne volgt zijn voorbeeld. 2^0 B C 3 g- g. w e| s 3 5 5*3:1 g g -1 sra-Ri anpSi P 3 r— P p P g o a hh<S2,®b B c. p p-,- 0 R- s: S* B' I (D P® S - - i S p-p C Ê3 P <-* CD i?ftp 3 g.p-'S g§§ s p" 3 5 «-»• 1—CD cj: N 3 TO t»r ft? T jS <j M UW or g p- Ef 1 S"!t= <0 C3 0 S' 0 tg>$ 2 P -J P 1 Bgw er o P PL l-j <D P M P-1 g c P I CR CO 8 g p p p, PL s> p i o |BS S- rvs ST O P co 09 m C 9 N SL£ o" p g I TO a, i^s-g- - él «-♦* 4 vs's* I p JJTO - H s,® B to S g (L ®g'g g P B m M P c CD Oq HH 2 2. S- r* pT o 2" S63 N o t*-cS e B 9"1 CD pftSêg 03 P 3 g.2 VS.S**8 8 I-s P a O B B gul 2 3 3>- P g*" PL 2 p $8*3 S u r N o p 3 VI «ecg P- "0 ta or CP 3 a m n m z a m V) s 2 s" J3 N p P 3 e-g g 8. p i 2 g. S I' P S 11 5 «fU&Ë.?- SO m x tn z p CD O g w B i-< M QjK c a® H l~" 1-3 CD c. ts o 2 CD Oq Q 0 n fi m* p c a 1° ■h Is O ts p- g "CD PSgo gH' 5l m* O *1 CD PJ M 50 3 2 S S CO P H (D S W P p p O *3 |1 g*® i TO P S, ■'- g S CR &-H p3 CD 5' 2 p w p s ^g S"öpuB(X "g 5= ^t" >-s tr' (w O B. p S E S a g I C. I I c^ 3 p or 0 2 tro s* c-+- 03 i° S. N a P ,3 P 0» CT3 <r+ <s p- P* o c: o P- •-i H S a trSS- P N. ^g' ffl CD CD tr >-j -•- 0, s- B p p ft P ft 0 P CD - CD 2 m p CD^ CD B ?S CD P gg. p to g £5 PS c g-3 g*- p SE.13-. CD &Wg* pi- (p p- LL O P e 1 Ës 1 l$K B <3 O o 1-1 f» Uitgave: N. V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw" Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes Postrekening 44455 Telefoon XI Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel J, J. F A N O V, Lange Burg 40. Telefoon 28 Abonnementsprijs f;-.«9© per i-j^rssaJ Weekabonnementen voor Miaaeiburg Goes en Vlissingen f 0.20 Losse nummers 3 cent Directeur - Hoofdredacteur: R. ZU1DEMA Advertentlën -10 cent per Ingezonden mededeellngen 60 cent per regel Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f9.75 bij vooruitbetaling Advertentiën onder letter of motto 10 cent extra Bij contract belangrijke korting De Rijksdag-rede van Hitier. In het gebouw der Kroll Opera heeft Hitler gistermiddag voor de afgevaardig den van den Rijksdag, in tegenwoordig heid van het bijna volledige diplomatieke corps en voor de dicht bezette pers tribune, waarop meer dan 100 vertegen woordigers van buitenlandsche bladen aanwezig' waren, zijn met spanning ver beide rede gehouden. Om 1 uur opende generaal-veldmaar- schalk Goering de vergadering van den Rijksdag. Hij gaf direct het woord aan den Fuerhbr tot het afleggen van de verkla ring der rijksregeering, welke als eenig punt op de agenda van den Rijksdag stond. Hitier begon met een herinnering aan de onbloedige revolutie in 1933 waarna een buitengewoon breed overzicht volg de van de prestaties op economisch ge bied, geheel in den trant van: „Is dit niet het groote Ba bel dat ik gebouwd heb?" Vervolgens werd in den breede be toogd, dat het nationaal-socialisme het geheele Duitsche leven volkomen en uit sluitend beheersoht. Er is geen instelling ir dezen staat, die niet nationaal-'socialistisch is. De grootste beveiliging van deze nationaal-socialisti- sche revolutie ligt in de volkomen omvat ting van het rijk en al zijn instellingen en instituten door de nationaal-socialis- tisc'he partij. Zijn bescherming tegenover de wereld ligt evenwel in de nieuwe nationaal- socialistische weermacht. Het Duitsche vredesleger is opgesteld, een geweldig Duitseh luchtwapen beschermt ons vader land, een nieuwe macht ter zee onze kus ten, temidden van de geweldige opvoering van onze algemeene productie werd 'het mogelijk een herwapening zonder weer ga ten uitvoer te 'brengen. Indien nu de buitenlandsche wijzen daar voldoening in kunnen 'vinden, mogen zij onzentwegen ook rustig gelooven, dat in Duitscbland tusschen weermacht en nationaal-socia lisme God weet welke verschillen bestaan. Wij gunnen hun deze manier van inner lijke zelfbevrediging zonder meer. Wanneer zij evenwel ooit tot andere conclusies mochten willen komen, zij hun hierbij het volgende gezegd: er bestaat in Duitscbland geen probleem van natio- naal-socialistischen staat en nationaal- socialistischen partij, en geen probleem van nationaal-socialistische partij en na- tionaal-socialistische weermacht. In dit rijk is ieder nationaal-socialist, die op één of andere verantwoordelijke plaats staat. Hitier bracht dank namens zichzelf en namens het Duitsche volk aan generaal- veldmaarschalk Von Blomberg en gene- raal-kolonel Von Fritsch voor hun trouw en loyalen arbeid voor het nieuwe rijk I weermacht, en aan al degenen, I die bij de verjonging van ons politieke «n militaire leiderscorps hun plaatsen I ter 'beschikking stelden van jongere poli tieke en militaire krachten. Wij weten, aldus de Fiihrer in dit ver- nand met nadruk, dat de taken voor de toekomst een sterkere concentratie van de Politieke en militaire macht vereischen n vyoeger misschien noodig was. Wan neer ik derhalve besloot na het vertrek ;Van generaal-veldmaarschalk Von Blom- I erg zelf direct het bevel op mij te ne- ®Jei1 over de drie deel en ivan de weer- acht. hoop ik, dat wij daardoor bin- t vo11120?1- k01'611 tijd zullen komen tot die ■tohCM -vai1 onze mHitaire macht- P delen, die de algemeene tijdsomstan digheden noodzakelijk doen zijn. L z.ou iet Duitsche volk als zijn geko- L„ leioer op dezen dag één verzekering L j11 §even: hoezeer wij ook gesteld zijn |n en vrede, hoezeer wij ook gesteld zijn ,i0,nze eer> en op de onvervreemdbare fechten van ons volk, hoezeer ik opkom ■ori-p Vre^e' 200 za' ik er ook ivoor "-at ons volk nimmermeer zijn utn m0n' Za^ z^en verzwakken of zelfs ïen Sir,6n'. ^at ?aar m'jn overtuiging al- r n staat is in onrustige tijden de vrede op de veiligste en meest succesrijke wijze te bewaren. En hoezeer ik de we reld ook de verzekering kan geven van de oprechte en innige vredesliefde van het Duitsche volk, zoo min zou ik er twijfel over willen laten bestaan, dat deze vredesliefde noe'h met zwakte noch zelfs met eerlooze lafheid iets uitstaande heeft. Mocht ooit de internationale ophitsing en bronnenvergiftiging den vrede van ons rijk probeeren te schenden, dan zullen staal en ijzer het Duitsche volk en het Duitsche vaderland onder hun bescher ming nemen en dan zou de wereld blik semsnel zien hoezeer dit rijk, volk, partij en weermacht, door één geest zijn bezield en van één wil doordrongen zijn. Na gewezen te 'hebben op de noodzake lijkheid de productie nog verder op te voeren, zeide de Führer: wat wij ook met een verdere vergrooting der Duit sche productie bereiken, dit zal de moei lijkheid waarbinnen het Duitsche volk moet leven, niet terzijde 'kunnen stellen. Daarom zal van jaar tot jaar de eisch om dat koloniaal bezit sterker naar vo ren komen, dat Duitschland niet eens aan andere mogendheden heeft ontnomen en voor die mogendheden thans zakelijk zoo goed als waardeloos is, doch voor ons eigen volk onontbeerlijk blijkt te zijn. 'Of, aldus vervolgde Hitler, met een terugblik op het ontstaan van den Vol kenbond, macht is recht, of macht is onrecht. Wanneer macht thans onrecht is, dan was macht ook vroeger onrecht. Wanneer dus de tot nu toe bestaande toestand ter wereld ongetwijfeld is ont staan door daden van geweld, dan is deze toestand derhalve een toestand, die door onrecht is ontstaan. De Volkenbond ver dedigt daarom geenszins een toestand van recht, doch een uit een periode van 100-jarig onrecht ontstane toestand. Zou men het edele beginsel, dat een kolonie slechts dan iemand mag toebe- hooren, wanneer de inboorlingen hun uit- drukkelijken wensc'h in dat opzicht heb ben uitgesproken, uitbreiden tot bet ver leden der koloniale inbezitnemingen, dan zouden de koloniale bezittingen van onze wereldmogendheden vermoedelijk beden kelijk ineenschrompelen. Al deze kolo niale rijken toch zijn niet door volks stemmingen, vooral niet door democra tische volksstemmingen der daar wonen de volken ontstaan, doch door naakt en brutaal geweld. Ik heb er een innig be grip voor, dat de belanghebbende 'bij deze rechtsordening in den Volkenbond een aangenaam moreel forum zien voor de handhaving en zoo mogelijk voor de ver dediging van hun 'vroeger door geweld bijeengebrachte bezittingen. Wij zijn niet in den Volkenbond, om dat wij niet gelooven, dat hij een insti tuut van het recht, doch eer een instel ling voor de verdediging van het onrecht van Versailles is. Daarbij komen evenwel ook nog eenige zakelijke overwegingen 1. Wij zijn uit den Volkenbond getre den, omdat bij ons, getrouw aan zijn ge heele geboorte en verplichting, het recht weigerde, op gelijkheid van bewapening en daarmee op gelijke veiligheid. 2. Wij zullen er nimmer in terugkeeren, omdat wij niet het voornemen hebben ons op eenige plaats ter wereld bij meerderheidsbesluit van den Volkenbond te laten spannen voor de verdediging van het onrecht. 3. Wij gelooven daarmede al die vol ken een dienst te bewijzen, die het on geluk hebben op den Volkenbond te ver trouwen als factor van werkelijke hulp. 4. Wij denken er in geval van ernst geenszins aan de Duitsche natie te laten verwikkelen in conflicten, waarbij ze zelf geen belang heeft. Duitschland is vastbesloten zich bij zijn belangen en aanspraken een wijze beper king op te leggen. Mochten evenwel Duit sche 'belangen ernstig op het spel staan, dan zullen wij niet verwachten van een Volkenbond steun te kunnen krijgen, doch nemen wij bij voorbaat aan, dat wij zelf die taak op ons moeten nemen. 5. Wij hebben niet het voornemen ons in de toekomst door eenige internatio nale instelling een houding te laten voor schrijven. Ik heb thans besloten ook in dit geval de noodzakelijke historisch vereischte correctie aan te brengen. Duitschland zal Mandsjoekwo erkennen. Ik wil concludeerend dus nog eens ver klaren, dat Duitschland, en eerst recht na het uittreden van Italië uit den Vol kenbond, er in het geheel niet meer aan denkt, ooit meer in dit instituut terug te keeren. Dit beteekent niet de weigering van samenwerking met andere mogendheden. Integendeel, dit beteekent slechts de wei gering verplichtingen aan te gaan, die niet te overzien en in de meeste gevallen ook niet te vervullen zijn. Voor de samen werking met andere mogendheden heeft Duitschland vele, en naar wij gelooven, kostbare bijdragen geleverd. Het rijk is ook thans economisch noch politiek als geïsoleerd te beschouwen. Tegenover één enkelen staat hebben wij niet geprobeerd in nauwere betrekking te komen: Sovjet Rusland. Wij zien in het bolsjewisme, meer nog dan vroeger, de incarnatie van de mensc'helijke verniel zucht. Indien deze leer zioh nu territo riaal tot Rusland zou begrenzen, zou daarover ten slotte nog te praten zijn. Helaas evenwel probeert het joodsch-in- ternationale bolsjewisme, van zijn sovjet broedcentrale uit, de volken der wereld inwendig uit te hollen, de maatschappe lijke ordeningen ten val te brengen en de chaos te zetten op de plaats van de cul tuur, en 'hier zijn wij onverbiddelijke vij anden. Daaruit blijkt ook onze verhouding met Japan, Ik vrees, dat een Japansche ne derlaag in Oost-Azië Europa of Amerika nooit ten goede kan komen, doc'h uitslui tend het bolsjewistisclhe Sovjet-Rusland. Ik acht China moreel of materieel niet sterk genoeg om uit eigen kracht te kun nen standhouden tegen een bolsjewisti- schen stormloop. Ook in Spanje heeft Duitschland geen territoriale belangen. Maar het zou een bolsjewiseering van Spanje als 'n versto ring van het Europeesche evenwicht be schouwen. Wij verheugen ons er over, dat onze opvattingen in dezen ook door Italië ge deeld worden. De toestand van Italië ia analoog aan dien van Duitschland. Wij, die door de zelfde overbevolking te lijden hebben, heb ben begrip voor de handelingen van een man en een regime, die niet van plan wa ren hun land te gronde te laten gaan aan de fantastische idealen van den Volken bond, maar het gered hebben. In het Spaansche conflict hebben wij dezelfde opvattingen als Italië. Het natio nale Spanje moet volkomen onafhankelijk zijn. De laatste jaren, ging Hitier voort, is er veel geschreven over tegenstellingen tusschen Frankrijk en Engeland eener- zijds en Duitschland anderzijds. Wij heb ben Frankrijk geen territoriale eischen te stellen. Door de teruggave van het Saar- gebied is de periode van geschillen afge sloten. Ook met Engeland hebben wij geen geschil, afgezien dan van onze koloniale wenschen. Het eenige wat het samenleven met deze staten vergiftigt, is een onduldbare pershetze, die onder de leuze: vrijheid van persoonlijke meeningsuiting wordt ge voerd. Ik begrijp niet, dat er in die lan den geen wettelijke mogelijkheden bestaan om aan leugen en laster een einde te maken. Wij kunnen hiervoor de oogen niét sluiten, want door die hetze kan haat tegen ons ontstaan en een vijandige stem ming, waartegen wij' niets zouden kunnen doen. Dat is een gevaar voor den vrede. Ik ben niet geneigd deze methoden te ac cepteeren zonder er iets tegen te doen. Van nu af zullen wij antwoorden en wel met nationaal-socialistische grondigheid. Ook moet er een eind aan komen, dat aanmatigende brieven aan vreemde staats hoofden worden geschreven. Ik zou den Britscben afgevaardigden willen verzoe ken, mij niet meer over de vonnissen van Duitsche volksrechtbanken te schrijven. Wij kunnen de belangstelling voor Duit sche landverraders eventueel begrijpen, maar zij verbetert de betrekkingen met Engeland niet. Ik voor mij zal niet dul den, dat afgevaardigden van den Duit- scben Rijksdag zich bemoeien met Engel- sche rechtbanken. Maar over de belangen van de Duitsche rechtspraak beslis i k en niet een delegatie van Engelsche oorlog- hitsers. Daar de ophitsing van zekere bladen Reeds In Maart 1939 gereed? Naar de Telegraaf vernam, staat bet thans vast, dat nog in den loop van dit jaar in bet Zuiden des lands zal worden aangevangen met den bouw van 10 nieu we kazernes. Van deze tien nieuwe ka zernes komen er twee te Breda; de andere komen in Roosendaal, Vught, Den Bosch, Eindhoven, Weert, Grave, Roermond en Tilburg. Te Breda zal een nieuwe kazerne worden gebouwd op de Gasthuisvelden vlak bij de tegenwoordige Seeligkazer- ne. Hierin zal een gedeelte van het derde regiment veldartillerie worden gelegerd. Een tweede nieuwe kazerne zal verrijzen op het terrein der tegenwoordige Chassé- kazerne en is bestemd voor 240 man der strategische veiligheidstroepen. Te V u g h t komt een kazerne op de Vughteitheide. Hierin zal het te vormen regiment motorrijders worden onderge bracht. Ten behoeve van het regiment wielrijders zal inDenBosch een nieu we kazerne worden gebouwd op het ter rein der bestaande Isabella-kazerne. Met het oog op den grondaankoop kan thans nog niet worden medegedeeld, waar in de andere plaatsen de kazernes zullen wor den gebouwd. De te Roosendaal te bouwen ka zerne is bestemd voor het tweede ba> taljon van het 3e regiment infanterie uit Bergen op Zoom; die te W e e r t voor den staf I en II van het 17e regiment infan terie uit Venlo; die te Grave voor het eerste en tweede bataljon van het 15e re giment infanterie uit Nijmegen; die te Eindhoven voor het tweede bataljon van het 4e regiment infanterie uit Lel den; die te Tilburg voor het tweede bataljon van het regiment jagers uit Den Haag en die te Roermond waar schijnlijk voor het tweede bataljon van het 2e regiment infanterie uit Venlo. Het ligt in het voornemen het daar heen te leiden, dat de tien nieuwe ka zernes zooveel mogelijk op 1 Maart 1939 in gebruik kunnen worden genomen. een element van gevaar beteekent voor den vrede, heb ik besloten een, versterking van de Duitsche weermacht door te voe ren, die ons de zekerheid geeft, dat die oorlogsdrijvera Duitschland niet in ge vaar kunnen brengen. Die maatregelen zijtn sedert 4 Februari aan den gang en zij worden snel en vastberaden uitge voerd. Duitschland wil gaarne vol vertrouwen samenwerken met alle groote mogendhe den van Europa. Als het niet lukt, ligt het niet aan ons. Na verder gewezen te hebben op de tien millioen Duit3chers, wier één-wording met het Duitsche rijk niet mag worden verhinderd, sprak hij zijn blijdschap uit over de samenwerking met Polen en over de overeenkomst met Oostenrijk waarvan 'het gevolg is, dat het nationaal- socialistische deel der bevolking van Oos tenrijk dezelfde rechten heeft als de an dere bevolkingsgroepen. Duitschland zoo heette het verder zal niets nalaten om den vrede te bevor deren. Zijn betrekkingen met de Europee sche en niet-Europeescbe landen zijn goed en hartelijk, zooals uit de handelsbalans kan blijken. Voorop staat echter onze sa menwerking met de landen, die evenals wij bet bolsjewisme bestrijden, Italië en Japan. Overigens verheugen wij ons over elke ontspanning in den algemeenen po- litieken toestand, wijl het algemeen nut slechts kan worden bevorderd door een verdieping der internationale betrekkin gen. Het Duitsche volk is in wezen niet oor logszuchtig. Het wensoht geen oorlog, maar het vreest hem ook niet. Het be mint den vrede, maar ook de vrijheid. Tot zijn peroratie komend, zeide Hitier met het grootste vertrouwen de toekomst tegemoet te zien. „Toen ik als onbekend frontsoldaat mijn strijd begon, deed ik dat uit liefde voor het Duitsche volk, en omdat ik aan het Duitsche volk geloofde, niet aan zijn instellingen of partijen maar aan zijn eeuwige innerlijke waarde, aan de millioenen mannen en vrouwen, die als het ware naamlooze dragers zijn der volksgemeenschap. Hitier dankte zijn me dewerkers en sprak de bede uit, dat de leiders behoed mogen worden voor val- schen hoogmoed en laffe onderworpen heid, en geleid zullen worden op den weg naar het lot, dat de Voorzienigheid voor het Duitsche volk heeft weggelegd". De voorzitter Goering hield een korte toespraak, waarin hij zijn trouw aan den Führer hernieuwde, waarmede de aanwe zigen instemden door een driewerf Sieg Heil. Dit nummer bestaat uit 2 bladen. Binnenland. Beperking vestiging industrieele bedrij ven. Steunregeling kleine boeren. Wijziging van de Onderwijzers-oplei ding. Nieuwe kazernes in het Zuiden. Buitenland. De groote Rijksdagrede van Hitier. Minister Eden is afgetreden. Werkloosheid in de Vereen. Staten. Moderne stoffen voor Mantels, Complets en Japonnen. HET STOFPENHUIS. Op modegebied toonaangevend. (Adv.) De Britsche Minister van Buitenland sche Zaken, Anthony Eden, heeft zijn ontslag ingediend, evenals de onder staatssecretaris van hetzelfde departe ment, lord Cranborne. Morgen zal Eden in het Lagerhuis een verklaring afleg gen, waarna de premier eveneens een uiteenzetting van de situatie zal geven. Als oorzaak van Eden's aftreden kan men de diepgaande meeningsverschillen beschouwen, welke allengs tusschen hem en Chamberlain aan den dag getreden zijn met betrekking tot de politiek, die möt 'ff&me ten opzichte van Duitschland en Italië gevolgd moet worden. Het be sluit werd bekendgemaakt na afloop van een bijeenkomst van het Britsche kabinet, De groote vraag is thans, of het voor beeld van Eden behalve door lord Cranborne ook nog door andere mi nisters zal worden gevolgd, van wie het bekend is, dat zij de zienswijze van den afgetreden minister deelen. Eden söhijnt den wensch te koesteren, dat zijn heen gaan zoo min mogelijk stoornis in het Britsche regeeringsbeleid teweeg zal brengen. Wat hemzelf betreft, zoo wordt vernomen, dat zijn besluit tot aftreden onherroepelijk vaststaat. Japanners staan aan de Gele Rivier. De Japanners zijn bij hun offensief, ondanks den tegenstand der Chineesche troepen, er in geslaagd langs den spoor weg van Peking naar Hankau, den noor delijken oever van de Gele Rivier te be reiken. Zijf beweren zelfs, deze reeds te hebben overgestoken. Van Clhineesche zijde wordt evenwel verklaard, dat een poging daartoe is mis lukt. De Chineezen hebben de groote spoorwegbrug, die niet minder dan vijf kilometer lang is, opgeblazen en zouden ondanks het zware bombardement van den noordelijken oever en de vliegtuig- aanvallen van Japansche zijde, moedig stand houden. Indien de Japanners er in slagen de Chineesche troepen bier terug te drijven, ligt het spoorwegknooppunt Tsjentgtsjau en de Leongahispoorweg voor hen open. Ook aan het front langs den spoorweg van Tientsin naar bet zuiden is hevig ge vochten, zonder eenig belangrijk resul taat voor een der partijen. TERUEL WEER GEVALLEN. Naar vernomen wordt zijn de troepen van Franco er Zondagmorgen in ge slaagd Teruel te omsingelen. Zij zijn de buitenwijken der stad binnengedrongen. D'e laatste sprong der rechtschen naar Teruel heeft tot verbitterde gevechten met de blanke wapens aanleiding gege ven. De verdedigers van Teruel lieten zich ter plaatse dooden. HET PROCES-NIEMÖLLER. Vrees voor openbaarheid. Strenge maatregelen tot geheimhouding, V„or het gerechtshof van Moabit vindt bet proces tegen Ds Niemöller voortgang. De geheime politie heeft buitengewoon strenge maatregelen getroffen, om te ver hinderen, dat iets over het proces naar buiten uitlekt en de wandelgangen van het paleis van justitie, waar het proces gehouden wordt, staan onder zorgvuldige bewaking. De getuigen worden door po- litie-beambten vergezeld, die er voor wa-

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1938 | | pagina 1