3IM3 eerste blad Dagblad voor de Provincie Zeeland Een pleidooi voor den gouden standaard. Het conflict in China. De oorlog brengt voor Japan de economische ruïne. „Engelands geduld niet onuitputtelijk". Het proces-Niemöller. Franco's succes bij Teruel. DINSDAG 8 FEBR. 1938 52e JAARGANG - No. 110 belangrijke rede van den Belangrijkste Nieuws Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw" Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes Postrekening 44455 Telefoon 11 Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel J, J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28 Abonnementsprijs f2.!0 per Weekabonnementen voor Middelburg Goes en Vlissingen f 0.20 Losse nummers 5 cent Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA Advertentiën 30 cent per regei Ingezonden mededeelingen 60 cent per regei Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75 bij vooruitbetaling Advertentiën onder letter of motto 10 cent extra Bij contract belangrijke korting Dit nummer bestaat uit 2 bladen. PRESIDENT der nederlandsche bank. In een bijeenkomst van het Departe ment Amsterdam van de Nederlandsche Maatschappij voor Nijverheid en Handel heeft vanmiddag de president van De Nederlandsche Bank, Mr L. J. A. Trip, een rede gehouden over „Eenige gezichts punten ten aanzien van den monetairen De onzekerheid aldus Mr Trip welke -zich 'vooral op internationaal ter rein doet gevoelen, maakt het helaas on mogelijk, vaste lijnen te trekken, waar langs de monetaire ontwikkeling, die voor alles een internationaal karakter draagt, zich zal bewegen. De algemeene stroo ming van kortzichtig egoïsme en natio nalisme heeft naast de politieke banden ook de band oip economisch, financieel en monetair gebied tusschen de landen ver broken. De spreker verklaarde zich er van be wust te zijn, dat het in sommige kringen mode geworden is, zich smalend over den gouden standaard en het goud uit te laten, Men vergeet intussohen, dat het niet voldoende is af te breken, doch dat ook opgebouwd dient te worden en hier van is tot dusverre nog slechts bitter weinig terecht gelbomen. De eigen opvatting ivan spreker is steeds geweest, dat het systeem van den internationalen gouden standaard, zoo als elk menschenwerk niet volmaakt is, maar wel zoodanige voordeelen biedt, dat deze den doorslag moeten geven. De heer Trip wees vervolgens op de groote beteekenis, welke gelegen is in de stabiliteit der wisselkoersen. Hierbij dient het goud als internationaal betalingsmid del. Het is onbillijk en onjuist, de con junctuur-schommelingen en prijsbewe gingen op korten termijn aan den gouden standaard te wijten. De ervaring in het laatst verstreken jaar bewijst zulks op nieuw. D'e zeer sterke prijsveranderingen, wellkie dat jaar bracht, kunnen toch zeker niet geweten worden aan den gouden standaard, die immers niet meer werkte. Wat is er dan voor dien standaard in de plaats getreden D'e heer Trip gaf bij de bespreking hiervan een uiteenzetting van den toe stand, ontstaan door de schepping ivan het z.g.n. sterlingbiok en door de houding van Amerika ten opzichte van den gou den standaard. De onderlinge verhoudingen worden echter gehandhaafd door het koopen en verkoopen van goud en zoo ziet men, dat dit edel metaal ook thans zijn onmisbaar heid opnieuw heeft bewezen en het cen trale punt vormt van de internationale verhoudingen, die op monetair gebded bestaan. Vervolgens wees Mr. Trip op de ern stige gevaren, die aan den huidigen toe stand verbonden zijn, in de eerste plaats net probleem van de z.g. „hot-money". uroote kapitalen, vele milliarden guldens uitmakende, worden in liquiden vorm aangehouden. Zij trekken, op het eerste weken van gevaar, van land tot land. kortdurende schokken en moeilijkheden hn hiervan de gevolgen. Hst tweede gevaar is gelegen in de neiging om, nu de gouden standaard niet leer werkt, den tijd rijp te achten voor Pwmmtsn op monetair gebied. Ook in - euerland staan groote geesten gereed ons land liever vandaag dan morgen n cte meest drastische experimenten te a neerpen. Veel behoeft hierover niet ega te worden, aangezien vertrouwen g gekoesterd worden in het gezonde vniir verstand van overheid en Bnt™ 71? °°k internationaal bij de ver- J®* autoriteithen geen bereid- bl», volgen van dergelijke opge- denaaviezeii kan geconstateerd wor- in^m°0teruS vwellicht bet gevaar, dat ook daU,:!61 adigde kringen eenige sym- om h nd wordt voor het denkbeeld koprsL 4?n sc'bommelen van de wissel- striim™, 'systeem te verheffen, als in voer de overheidspolitielk om beeld te beïnvloeden. Dit denk- het eovi daarom gevaarlijk, omdat het in bereid r1*1 van de velen, die steeds weersta,,'weg Tan minsten Bassin* volgen en hopen, door toe- de en da^ denkbeeld, de gevrees- üiödPTi v ,aanPassing te kunnen ver moet yaetT iedf' 'die de praktijk, kent, '"t vnnrts' an; dat een dergelijk systeem 0n™st.' speculatie en tigheid aanleiding zou geven. Een nieuwe roos, welke op de kwee- kerij der firma Buisman te Heerde (Veluwe) gekweekt werd kreeg den naam „Prinses Beatrix". Welke moeten de desiderata voor do toekomst zijn? Hierbij staat voorop bet wegnemen van de fundamenteele oorzaken van de be staande onrust en van bet gebrek aan vertrouwen. Voor alles is hiertoe noo- dig, dat de overtuiging gevestigd worde, dat de politieke verhoudingen op vreed zame wijze een bevredigende regeling zul len vinden. Daarna zal een duurzame sta biliteit der voornaamste wisselkoersen niet ontbeerd kunnen worden. De beslis sing op het monetaire terrein ligt in de handen der groote mogendheden. In af wachting daarvan zal Nederland zijn uiterste krachten moeten inspannon om zijn eigen huishouding, met name op het gebied der openbare financiën, in orde te brengen en, met vermijding van schokken en wilde experimenten, zich het vertrou wen waardig te toonen, dat de wereld on miskenbaar in ons land stelt. Ook zal Nederland goed doen zijn hui dige monetaire politiek te handhaven zoo lang internationaal geen stappen op den weg naar grootere stabiliteit gedaan wor den. In groote trekken komt die - politiek hierop neer, dat, zoolang de groote mo gendheden zich niet binden, ook Neder land zich daarvan dient te onthouden, terwijl anderzijds met behulp van het egalisatiefonds een zekere stabiliteit ten opzichte van de valuta's der groote lan den wordt nagestreefd. De wereld verkeert in chaotische en uiterst onzekere omstandigheden. Neder land, dat in zoo sterke mate op het in ternationale verkeer is aangewezen, kan zich niet aan den invloed van hetgeen buiten zijn grenzen voorvalt, onttrekken. Wanneer groote schokken in de interna tionale ontwikkeling uitblijven en wan neer de overheid de budgetaire positie der publiekrechtelijke lichamen in orde brengt, kan Nederland met zijn uitne mend bedrijfsapparaat, met zijn energie ke en werkzame bevolking en bedrijfslei ders de toekomst met vertrouwen tege moet gaan. Spr. eindigde met den wensch, dat dit vertrouwen niet beschaamd moge wor den. Matsoei spoort het Japansche leger tot discipline aan. Naar aanleiding van de voortdurende berichten over uitspattingen der Japan sche troepen in China en de vernietigen de commentaren daarop, heeft generaal Matsoei op het parade veld te Nanking de Japansche legeraanvoerders bijeenge roepen en hun instructie gegeven de dis cipline onder hun troepen te verscherpen om het prestige van het keizerlijk leger te vergrooten. Het optreden van Matsoei is, naar men verklaart, in de annalen van het Japansche leger zonder prece dent. De schadeloosstelling van China aan Japan. In antwoord op interpellaties in de be- grootingscommissie van bet Huis van Af gevaardigden inzake de schadeloosstelling van China te eischen, en betreffende bet Chineesche betaalmiddel, zeide Hirota, dat de Japansche regeering blijft bij de ivier punten van baar vredesvoorwaarden, die zij beeft gesteld voor onderhandelin gen met bet nieuwe regiem in China. Daartoe behoort ook de kwestie der scha deloosstellingen. Hij was van meening, dat de schadeloosstellingen niet alleen in baar zouden moeten worden betaald, doch ■dat ook rekening zou tmoeten ïvorden gehouden met de positie van Japan en China. JOE-HANG DOOR DE CHINEEZEN HEROVERD? Volgens berichten ivan Chineesche zijde hebben de Chineesche troepen bet op 24 km. ten Westen van Hang-Tsjau gelegen Joe-Hang heroverd. De Chineezen hebben een nieuwen aan val op Woe-Hoe ingezet, Zij beweren Loe- Kiang, een dorp op 8 km. ten Westen van Woe-Hoe gelegen, bezet en een groo te hoeveelheid Japansche voorraden buit gemaakt te hebben. Krampachtige pogingen om den wissel koers te handhaven. Reuter meldt uit Tokio: De oorlog be gint zich voor bet binnenland meer en meer te doen gevoelen. Alle groothan- delsprijzen bewegen zich in stijgende lijn. Vergeleken met einde 1936 kan bet prij1- zenniveau per einde 1937 in menig op zicht sensationeel worden genoemd. Land bouwwerktuigen, die in een dringende behoefte van de boeren die meer dan de helft van de bevolking uitmaken voorzien, zijn in prijs met 26 pet. geste gen, steenkool met 31 pet., granen met 12 pet., industrieele en chemische pro ducten met 16 pet., bouwmaterialen met 82 pet. en metalen met niet minder dan 52 pet. Be regeering spant alle krachten in om de handelsbalans zoo gunstig mogelijk te houden en de yenkoers te handhaven op 1 S. 2 d. Aangekondigd wordt, dat de regeering de verscheping van goud naar het bui tenland zal staken, welke verschepingen naar men weet sinds Maart van 1937 hebben plaats gehad met het doel het nadeelig saldo van de betalingsbalans te overbruggen. In plaats van dit middel zal een stren gere controle worden ingesteld over den wisselkoers. D'e aankoop van grondstof fen, bestemd voor de vervaardiging van exportgoederen zal worden vergemakke lijkt. Daarentegen zal de invoer van grondstoffen voor binnenlandsoh verbruik worden gecontingenteerd. Het land staat voor een ernstige crisis. De bezorgdheid in zakenkringen wordt tot uitdrukking gebracht door Baron Sei- nosuke Goh, president van de Japansche Economische Federatie. „Japan is geplaatst voor de ernstigste crisis, die het land ooit heeft meege maakt," zei deze kortelings in een door hem gehouden rede. Het is moeilijk om ten aanzien van Japan's toekomst eenige voorspelling te doen zoowel op interna tionaal politiek als financieel gebied. Het was volgenp spr. onmogelijk te ramen, hoetveel de oorlog met China zou kosten en hij bepleitte een ruime inschrijving op de oorlogsleeningen der regeering. Dit was volgens den President noodzakelijk om de betalingsbalans in evenwicht te brengen. Indien dit evenwicht wordt ver loren, zal er een nationale ineenstorting volgen. De koers van de Yen dient dan ook ten koste van alles te worden ge handhaafd. De spr. critiseerde vervol gens de inmengingspolitiek van de re geering in het zakenleven, die volgens hem in het iverleden niet bijzonder ge lukkig was geweest. Radicale veranderin gen in het economisch systeem achtte 'hij uit den booze. De spr. gaf ook te kennen, dat indien de soldaten uit den oorlog zouden terug komen, het een moeilijk en delicaat pro bleem zou worden, om hen in het be drijfsleven in te schakelen. BROODNOOD IN ITALIë. Brood van maïs, rijst, boonen en aardappelen. In verband met den eventueelen onvol doenden korenoogst, zijn maatregelen aan gekondigd om voor de broodbereiding een zeker percentage mais, rijst, boonen en aardappelmeel te gebruiken. STIJGENDE WERKLOOSHEID IN ENGELAND. Op 17 Januari j.l. bedroeg 'het aantal werkloozen in Engeland 1.827.607, dat is 16'2.200 meer dan op 13 December 1937 en plm. 195.000 meer dan op ongeveer denzelfden datum een jaar geleden. De burgemeester van Zundert, dr W. Brokx, is benoemd tot waarnemend bur gemeester van Rijsbergen, Waarschuwing aan Franco In een Lagerhuisrede onderstreept. De Britsche minister van Buitenland- sche Zaken, Eden, beeft gisteren in het Lagerhuis een verklaring afgelegd in zake de herleefde piraterij in de Middelland- sche Zee. Hij' somde in deze uiteenzetting o.a. de maatregelen op, welke Engeland zich voorstelt te nemen, wanneer met deze daden van zeerooverij zou worden voortgegaan en die reeds bekend zijn uit de krachtige nota, welke Engeland aan het hoofdkwartier van generaal Franco ■gezonden 'heeft. D'e ondervinding 'heeft gefleerd, zoo lichtte Eden de maatregelen toe, dat de bepalingen van Nyon, zooals deze op bet oogenblik worden toegepast, niet voldoen de zijn om de koopvaardij te bescher men tegen onwettige aanvallen. Onder deze omstandigheden kwam de Britsche regeering tot de conclusie, dat het nood zakelijk was uitgebreider maatregelen te treffen, teneinde voor een voldoende be veiliging voor de scheepvaart te zorgen Aangaande bet tot zinken brengen van de „Alcira" zeide minister Eden, dat er alle reden was om aan te nemen, dal de aanval ondernomen werd door lucht strijdkrachten, welke in dienst stonden van generaal Franco. Men heeft den Britschen gezant te Salamanca dan ook opdracht gegeven, 'het bewind van Fran co er op te wijzen, dat Engeland het in cident zeer ernstig acht. De Engelsche patrouilleschepen In de Middellandsche Zee zullen in hun sector voortaan alle ondergedoken duikbooten beschieten. Deze zullen n.l. worden ge acht voornemens te zijn, koopvaardij schepen aan te vallen. Deze opmerking werd door het parle ment met applaus begroet. Eden besloot met de woorden „Franco moet thans weten dat de Britsche regeering zich bet reobt ivoorbehoudt, zonder verdere mede- deeling in geval van een herhaling van deze incidenten, die maatregelen te ne men, die door elk geval afzonderlijk ge- ëischt worden." Zijn eisch: openbare behandeling wordt afgewezen. Ds Niemöller beeft, tijdens de zitting gistermiddag geëischt, dat de behandeling van zijn zaak in bet openbaar zou ge schieden. „Ik wil bewijzen, dat ik geen verrader ben", zeide bij aan het einde. De rechtbank wees zijn verzoek ech ter af en beval zelfs, dat een ieder, die in het gebouw van de rechtbank niets te ma ken had, zich zou verwijderen. D's Niemöller verzocht daarop, dat dit besluit aan zijn bonderden vrienden, die buiten wachtten, bekend gemaakt zou worden. D'en leiders der belijdeniskerk is, naar verluidt, door de Gestapo verboden de hoofdstad te verlaten en evenzeer zou bet den leden der kerk, die in de provincie verblijven, verboden zijn zich naar Berlijn te begeven. Blijkbaar wil men bet onmogelijk ma ken, dat over de zaak-Niemöller gediscus sieerd wordt. Ds Niemöller betrad de zaal door een ingang, die rechtstreeks van zijn cel naar de zittingszaal voerde, zoodat hij geen contact met het publiek bad. Naar vernomen wordt, beeft het gerecht twee uren lang beraadslaagd, alvorens het besliste, dat de zaak-Niemöller met geslo ten deuren zou behandeld worden. Superintendant Diestel en ds Boehm zullen echter de zitting mogen bijwonen als afgevaardigden der synode van de be lijdeniskerk. Binnenland. Hotel „De Abdij" te Middelburg gaat ver dwijnen. De defensiebelangen van ons land. Een pleidooi voor den gouden standaard. Buitenland. Het conflict in China. Krasse nota van Engeland aan Franco. Japan worstelt met economische moeilijk beden. De regeering is insgelijks vertegen woordigd. De advocaten van Niemöller hebben (evenals de dominee zelf, zooals men weet) tegen de behandeling met ge sloten deuren krachtig geprotesteerd. Vandaag wordt de behandeling der zaai voortgezet. De belangstelling voor het proces-Nie möller is ook in Engeland bijzonder groot. Bij de opening van de voorjaarsbijeen- komst verzocht de aartsbisschop van York, die bij afwezigheid van den aarts bisschop van Canterbury de bijeenkomst leidde, een oogenblik stilte en gebed voor ds Niemöller. Rechtschen verzekeren 3000 gevangenen ie hebben gemaakt. De jongste van het front bij Teruel ont vangen berichten bevestigen, dat de stel lingen der republikeinsche troepen in de Sierra Palomera gisteravond geheel om singeld waren. De dorpen en de verdedi gingswerken zijn in handen der rechtaehe troepen. Er zouden meer dan 3000 man gevangen genomen zijn, terwijl 30.000 man tot den terugtocht gedwongen zou den zijn. Twee batterijen, bonderden automatische wapenen en 20 munitie depots vielen den troepen ivan Franco in banden. Tegen den middag werd het dorp Rillo genomen, waarna Fuentes Calientes en Viesiedo bezet werden. Het geschut open de daarna bet vuur om den weg Perales- Mesquita, den eenigen weg waarlangs de linkscbe troepen nog konden terugtrek ken. Er vertoonden zich geen vliegtuigen van de republikeinen; de luchtmacht van Franco was intusschen voortdurend in actie en bombardeerde de vijandelijke concentraties. Het luchtdoelgeschut ver stomde na den middag, evenals de artil lerie waaruit men opmaakte, dat de link- sc'he troepen toen tot een algemeenen te rugtocht waren overgegaan. Bij bet val len van den avond werd Perales geno men. Een geheel betaljon werd gevangen genomen. Korts Berichten. De D'uitsche regeering heeft bet ge bruik van goud verboden bij bet vervaar digen van brilmonturen en voor vulpen nen. Dit verbod geldt niet voor artikelen welke bestemd zijn voor bet buitenland. DE TWEEDE KAMER. Evenredige vrachtverdeeling, Indische begrooting en ruilverkaveling. De Tweede Kamer is bijeengeroepen op Dinsdag 22 dezer des namiddags te 1 uur. Op de agenda staan o.m. het wetsont werp tot wijziging van de Wet van 5 Mei 1933 houdende tijdelijke maatregelen ter bevordering van een zooveel mogelijk evenredige vrachtverdeeling in de binnen scheepvaart, de wetsontwerpen nopens goedkeuring van de besluiten van den gouverneur-generaal van Nederlandsch- Iudië tot vaststelling van de begrooting van Nederlandsch-Indië 1938 en bet wets ontwerp betreffende nieuwe bepalingen omtrent ruilverkaveling. DE C. A. O. VOOR DE BOUWBEDRIJVEN. Door den algemeenen bond aanvaard. De bondsraad van den Alg. Ned. Bouw- arbeidersbond is gistermiddag te Amster dam bijeengekomen om te beslissen over de voorstellen tot herziening van de lan delijke collectieve arbeidsovereenkomsten in de bouwbedrijven. Met meerderheid van stemmen werd het bondsbestuur gemachtigd deze over eenkomsten op den grondslag van bet re sultaat der met de werkgevers-organisa ties gevoerde onderhandelingen, aan te gaan.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1938 | | pagina 1