[en Nationale Feestdag
Kennisgeving aan alle Koven.
Neutraliteit van Nederland.
Dagblad voor de Provincie Zeeland
EERSTE BLAD
De strijd in Spanje.
DINSDAG 1 FEBR. 1938
52e JAARGANG N o. 104
van
.KOM!
De Zeeuw"
'taal f 2.50
f 0.20
Belangrijkste Nieuws
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 70, Qoes
Postrekening 44455 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J, J.FANOY, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Advertentlën 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel
Kleine Advertentlën Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentlën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
el. beker of blad.
ijk, dat er iets niet
ij bekeek het eten
lij verdachte, rood-
waarnam. Dit was
ig, om het vergiftig-
Daar hij er slechts
had, heeft hij van
nadeelige gevolgen
r te Rotter-
loor den Noordwes-
svater te Rotterdam
niddag op verschei-
jinnenstad en langs
nt.
elijk hebben onder
id Blaak en Wolfs-
'ieuwe Haven, Ha-
Gelderschekade,
terkade, Boompjes,
erkade.
binnenstad zijn on-
WEERBERICHT.
ien avond van 1
i Z.W. tot W. -wind,
oewolkt tot betrok-
tijidelijk opklarend,
imidclaB 3 uur:
morgen 10 u.: 742.
or fietsen:
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Met recht mogen we vandaag van een
national en feestdag spreken.
Heel ons volk hier in het Moederland
en in de Overzeesche Gewesten is toch één
in zijn blijdschap over de geboorte van
een Prinses uit het Huis van Oranje.
Niet altijd is de wijze waarop aan de
blijdschatp en dankbaarheid over de ge
boorte van een kind, ook van een
Vorstenkind, uiting wordt gegeven,
dezelfde. Bit hangt mede af van
de omstandigheden waaronder de blijde
gebeurtenis plaats heeft. Soms is er de
stille, teere blijdschap als de vreugde
gemengd is met weemoed, maar ook kan
er zijn de uitbundige vreugde, die na
dagen van spanning door alles heen
breekt, En zoo is het thans in ons land!
Ons volk schreef indertijd Prof. Ob-
bink komt niet gauw los! Maar wat
is het losgekomen bij het bekend worden
van de zoo volkomen onverwachte ver
loving onzer populaire Prinses en het
kort daarop gevolgde huwelijk.
De vreugde, die toen gezien werd, is
echter niet te vergelijken met de geest
drift waardoor thans heel ons volk is
aangegrepen.
Weken en maanden hebben we geleefd
in een vreemde zenuwachtige spaning.
En nu is dan eindelijk het langverbeide
oogenblik aangebroken en heeft Prinses
Juliana het leven geschonken aan een
Dochter, een nieuwe loot uit den alouden
Oranjestam.
Wij Nederlanders hebben den naam,
uitermate nuchter te zijn, egaal als onze
grijze luchten, weinig spontaan. Maar
hoe zijn we bezig onze reputatie te ver
loochenen! Gewoonlijk verbergen wij onze
gevoelens diep in ons hart. Doch er zijn
oogenblikken, dat wij loskomen en dan
springt de ingedrukte veer met onstui
mige kracht naar boven. Dan welt dat
gene „wat op 's herten grond leit" ons
naar de keel. Zoo is het nu!
Immers Nederland bruist en brandt en
schalt van vreugde, en misschien is nog
nooit zoo treffend aan den dag getreden
hoe ons volk gehecht is aan zijn Vor
stenhuis en hoe het de genegenheid er
voor diep in zijn hart draagt.
Een niet te beschrijven blijdschap heeft
zich van ons volk meester gemaakt. Van
Noord tot Zuid en van Oost tot West
klinken nu de feestliederen. Overal
worden de vreugdevuren ontstoken. Nu
kent, in letterlijken zin, de geestdrift geen
grenzen meer.
Hoe deze ongewone geestdrift te ver
klaren? Wat is het geheim van deze
innige verwantschap tusschen Vorsten
huis en volk?
De sleutel van dit geheim ligt in het
verleden, in de historie van de geboorte
en de ontwikkeling van het Nederland-
sche volk, waarbij altijd Oranje de spil
was, waarom het Nationale leven zich
bewoog.
Nederland is in vergelijking met andere
landen nooit arm geweest aan staats
lieden van beteekenis. Maar in de uren
van gevaar, in de dagen, dat het ging
om leven of dood, om opgang of onder
gang, trad altijd Oranje op den voor
grond en bracht Oranje de beslissing.
Altijd weer heeft Oranje vooraan ge
staan als het ging om de handhaving
van de rechten en de vrijheden van het
Nederlandsche volk.
Dat is begonnen bij Prins Willem de
Eerste, van wien in den meest letterlijken
zin kan worden getuigd, dat hij goed
ea bloed en leven lijf en goed
al te samen heeft feil gehad voor
de vrijheid van het Nederlandsche volk.
En zoo is het gebleven de eeuwen door!
Als gevaren van buiten dreigden, dan
was het een Oranje, die op de bres stond!
Als machtige regenten het volk zochten
0 knevelen en van zijn vrijheid te he
rwen, dan was het een Oranje, die uit-
'omst bracht. Alle gaven van hart en
verstand, goed en bloed, hebben de Oran-
ie gegeven voor het welzijn van het
waaraan zij zich zoo innig verknocht
gevoelen.
Oranje is altijd geweest een schild
oor het zwakke, een beschermer van het
recht!
Ek zal handhaven!
kii„a-n(*kav6n de geestelijke en staat-
dige rechten van het volk!
'J doen geen moeite voorbeelden uit
istorie van ons volk bij te brengen,
o arJ?repgen slechts in herinnering hoe
steir n'n8in steeds de grootste belang-
luk lng lleeft Ketoond, voor wat het ge-
to .?n Haar volk raakte, op Haar groote
kij het behartigen van Hare
gin 'i e ta&k als constitutioneel Konin-
Het woord van Koningin Emma: Nooit
kan Oranje genoeg voor Nederland doen!
heeft diepen weerklank gevonden in het
hart van onze Vorstin. Zoo zelfs, dat toen
enkele jaren geleden ook in ons land
een beweging ontstond, die ons volk van
zijn burgervrijheden poogde te berooven,
een overtuigd republikein openlijk wees
op onze Vorstin, die nooit zou toelaten,
dat de rechten en vrijheden van ons volk
zouden worden gekrenkt.
Zoo is er een innige, een mystieke band
geweven tusschen Vorstenhuis en volk,
tusschen Nederland en Oranje.
Van dien innigen band sprak wel zeer
duidelijk wat zich in 1914 bij het uit
breken van den oorlog op het Noordeinde
in Den Haag afspeelde.
Pas gemobiliseerde troepenafdeelingen
trokken voorbij hun Vorstin, die met
Prinses Juliana aan de hand, zich voor
het Paleis had opgesteld.
Daar stond zij, de trekken wit als het
kleed, dat zij droeg, gespannen van in
gehouden emotie, innige diepe bezorgd
heid op heel het gelaat, de linkerhand
zenuwachtig spelend met de blonde haren
van de Prinses, die zij nu en dan als
instinctmatig tegen zich aandrukte.
Een geheele divisie was langs haar
heengetrokken. Het leger bracht zijn
Koningin het saluut.
Eh tegenover het Paleis stonden de
duizenden op de trottoirs geschaard, diep
onder den indruk van den ernst van het
oogenblik. Eindelijk was de troep voorbij
getrokken. En toen gebeurde er iets, wat
zelfs de meest geroutineerde verslag
gevers nooit hadden meegemaakt.
Plotseling greep de Koningin het
handje van de Prinses, en zoo, met haar
kind naast zich, trad zij met snelle schre
den naar het volk toe. En toen, met dat
zeldzaam getimbreerde geluid, dat op wie
't hoort zijm bekoring nooit mist, gaf
Hare Majesteit, de rechterhand omhoog
geheven, het sein tot een: Leve het Va
derland! Eh steeds maar die kreet 'her
halend, die nu duizenden echo's vond,
schreed Zij langs Haar volk.
Duizenden hoeden en zakdoeken gin
gen aan uitgestoken handen de lucht in;
vrouwen en meisjes snikten en mannen
Ibedwongen hun tranen niet. Eén ge
juich als van een orkaan brak los.
even een moment van stilte.en toen
zong heel de menigte als een reusachtig
gemengd koor onder het klankbord van
den zonbestraalden hemel het volkslied.
En midden op den Rijksweg, met het
Prinsesje dicht naast zich, zong de Ko
ningin, terwijl Haar betraande gelaat een
hoogere bezieling kreeg, met haar volk
het oude lied, waarin Oranje spreekt van
God den Heer als Zijn schild en betrou
wen.
Mystiek en innig is de band tusschen
het Nederlandsche Volk en zijin Vorstin.
Daarom leefde ons volk in al zijn gele
dingen mee met ons Vorstenhuis in de
sombere dagen van 1933. En daarom is
er nu bij ons een niet te temperen vreug
de, nu voor ons Oranjehuis een nieuwe
blijde dag is aangebroken; daarom jui
chen en jubelen wij, nu daar te Soestdijlk
nieuw leven uitsproot aan den Oranje
stam.
Maar daarnaast is er nog iets anders,
waardoor verklaard wordt de ongewone
vreugde, die zich van ons volk heeft
meester gemaakt.
Het is dit, dat de blijdschap voor wat
men ontvangt, grooter is, naarmate er
met meer verlangen naar is uitgezien.
Iets daarvan hebben we ook gezien bij
de geboorte van Prinses Juliana. Er was
toen voorafgegaan een tijdperk van
groote zorg en bange verwachting.
Zeven jaar had ons volk na het hu
welijk van Koningin Wil'helmina verlan
gend uitgezien naar de geboorte van een
Prins of Prinses uit 't Huis van Oranje,
doch steeds tevergeefs. Er was eenmaal
een goede hope geweest, maar die hoop
werd verijdeld en de vrees begon ons volk
te bekruipen, dat onze Koningin de laat
ste der Oranje's zou zijn.
Geen wonder dat zich een zenuwach
tige spanning van ons Volk meester
maakte toen in Dec. 1908 door Minis
ter Heemskerk in de Tweede Kamer
werd medegedeeld, dat H. M. de Konin
gin in blijde verwachting verkeerde.
Geen wonder dan ook, dat toen op 30
April de geboorte van Prinses Juliana
bekend werd, ons volk in een ware feest
roes verkeerde.
E!n nu, enkele jaren later, bekroop ons
volk de vrees, dat het met Oranje dan
toch gedaan zou zijn, dat de aloude band
tusschen Nederland en Oranje, dan toch
zou worden verbroken.
't Werd langzamerhand stil in het Ko
ninklijk Paleis. In 1933 stierf Koningin
Emma, en enkele maanden later ontsloot
zich opnieuw de Koninklijke grafkelder
te Delft voor de bijzetting van Prins Hen
drik. Nog slechts twee eenzame vrouwen
bleven achter.
Eh toen kwam in September 1936 plot
seling de blijde tijding van de verloving
van Prinses Juliana met Prins Bern-
hard, enkele maanden later gevolgd door
het Vorstelijk huwelijk.
Nog levendig ligt in onze herinnering
de golf van vreugde waardoor ons land
in die gelukkige dagen als overspoeld
werd.
En de blijdschap werd zoo mogelijk
nog inniger, toen Prinses Juliana op
zoo sympathieke wijze ons volk, haar
volk, deelgenoot maakte van de blijde
verwachting door Haar gekoesterd.
Opnieuw kwam er de spanning, toen
aan Prins Bernhard een zoo ernstig on
geluk overkwam, dat zelfs een oogenblik
voor zijn leven werd gevreesd.
Maar God heeft de gebeden verhoord.
Hij heeft met ons Vorstenhuis ons Volk
gezegend.
Prinses Juliana ontving haar man als
uit den dood terug en thans is zij niet
alleen een gelukkige echtgenoote, maar
ook een blijde Moeder.
En nu juicht ons volk! De spanning is
gebroken.
Nu luiden -de klokken, nu donderen de
kanonnen, nu wapperen de vlaggen en
klinkt alom het feestlied.
Nu stijgt onzen dank tot God voor den
zegen aan ons Vorstenhuis geschonken,
nu rijst het gebed omhoog, dat God het
leven van onze Prinses en Haar 'kind en
van heel ons Vorstenhuis vele jaren
moge sparen.
Nu zeggen wij:
Dankt, dankt nu allen ,God,
Met blijde feestgezangen.
Van Hem is 't heuglijk lot,
Het heil dat wij ontvangen.
Hij ziet in Christus ons,
Altijd genadig aan.
En heeft ons dag aan dag,
Met goedheid overlaan!
Gisteren zijn aan alle Europeesche ho
ven door H. M. de Koningin telegrammen
gezonden, waarin Zij mededeeling deed
van de geboorte van Haar kleindochter.
De telegramformulieren lagen reeds
klaar. Er behoefde slechts het woord
„Prince" en „Princesse" te worden inge
vuld.
Interview van Randolph Churchill
met Dr Colljn.
De Evening Standard publi
ceert een onderhoud van Randolph Chur
chill met den Nederlandschen minister
president Dr H. Colijn, dat een geheele
pagina in beslag neemt.
Hierin heeft Dr Colijn verklaard, dat
aangezien hij geen doeltreffend optreden
van den volkenbond verwacht, de Neder
landsche politiek nog steeds is: neutrali
teit en hij hoopt dit te kunnen volhou
den.
Dr Colijn antwoordde dit op een vraag
over de neutraliteit van Nederland in ge
val van een algemeenen Europeeschen
oorlog. De Nederlandsche minister-presi
dent voegde hieraan toe, dat Nederland
bij een oorlog alles heeft te verliezen en
niets te winnen. De geheele buitenland-
sche politiek van Nederland, de diplo
matie en 'de maatregelen van landsver
dediging, alles is gericht op dit doel.
Tenslotte zeide Dr Colijn; Ik kan niet
zeggen, of wij hierin zullen slagen. Het
zal zeker veel moeilijker zijn, dan den
vorigen keer.
DE LUCHTRAIDS OP BARCELONA.
Bijna drie honderd dooden.
De jongste aanvallen van de lucht
macht van Franco op de stad Barcelona
hebben een zeer groot aantal dooden ge-
eischt, terwijl het aantal gewonden be
trekkelijk gering is.
Om 11 uur Zondagavond werd het aan
tal dooden tengevolge van de twee lucht
aanvallen op deze stad officieel met 288
aangegeven.
De berichten over uitbreiding van de
luchtaanvallen op de Spaansche steden
en het groote aantal slachtoffers, dat
deze eischen, hebben te Londen een die
pen weerzin gewekt.
Naar men weet, is in den afgeloopen
zomer op initiatief der Britscbe regeering
een internationale oproep tot de beide
partijen in Spanje gericht, waarin er op
humanitaire gronden op aangedrongen
werd, geen open steden en objectieven
van geen militair karakter .te bombar
deeren.
Naar men meent te weten, overweegt
de Britsche regeering, welke maatrege
len thans nog genomen zouden kunnen
worden, om het bombardeeren van de
achter het front gelegen steden tegen te
gaan.
Franco stichtte gisteren officieel den
nationalistischen staat door de plechtige
onderteekening van de wet, waarbij de
politieke en administratieve structuur
van den staat wordt geregeld en de eer
ste normale regeering wordt benoemd.
President van den staat is Franco zelf.
Volgens de nieuwe wet is Franco tevens
opperbevelhebber van leger, vloot en
luchtmacht. Een dictatuur-staat dusl
NANKING-INCIDENT GEREILD.
Het Amerikaansche staatsdepartement
heeft genoegen genomen met de veront
schuldigingen, welke de Japansche regee
ring heeft aangeboden voor het incident
In lange rij wachten de belangstellenden voor het paleis Noordeinde te Den Haag om er de felicitatieregisters te teekenen.
Binnenland,
De feesten in ons land.
Buitenland.
Prof. Rutgers te Genève aan het woord.
Grensverkeer tusschen Oostenrijk en Joe-
go-Slavië stopgezet.
Hevige storm in Eingeland en Frankrijk.
De luchtaanvallen op Spaansche steden.
met den Amerikaanschen gezantschaps
secretaris, Allison, te Nanking. Deze ont
ving n.l. een klap in zijn gezicht.
Allison heeft telegrafisch medegedeeld,
dat de bevelvoerende officier en twintig
soldaten, die bij het incident betrokken
waren geweest, onder wie de soldaat, die
hem in het gezicht geslagen heeft, gear
resteerd zijn en voor den krijgsraad zul
len moeten verschijnen.
Nader wordt medegedeeld, dat de Ame
rikaansche ambassadeur te Tokio, Grew,
er op had aangedrongen, dat er op de
mondelinge protesten, weike de Vereenig-
de Staten hadden ingediend, binnen de
vier-en-twintig uur een bevredigend ant
woord zou worden gegeven. Het minis
terie van buitenlandsche zaken te Tokio
is voor dezen aandrang gezwicht.
Men wijst er op, dat deze Amerikaan
sche eisch, dat het antwoord zoo snel ge
geven zou worden, een zeer ongewone
gang van zaken is, die aanduidt, dat de
Vereenigde Staten de zaak
zeer ernstig hebben opgevat.
JAPANNERS BREKEN DOOR
CHINEESCHE LINIES HEEN.
Van Japansche zijde wordt medege
deeld, dat de Japansche troepen door de
Chineesche stellingen ten Westen van
Mingkwang zijn heengebroken en thans
oprukken langs den spoorweg Tientsin
Poekau in de richting van Pengfoe.
STORM OVER ENGELAND EN
FRANKRIJK.
Dooden en gewonden.
Een orkaan heeft Zondag boven Enge
land gewoed. De wind, die op sommige
plaatsen een snelheid had van 160 km.,
heeft den dood van minstens drie perso
nen veroorzaakt, terwijl een groot aan
tal werd gewond.
Een der slachtoffers, een vrouw te
Abergavenny, werd gedood, terwijl zij te
bed lag, door een fabrieksschoorsteen, die
op haar huis viel. Zij werd onder de
puinhoopen begraven.
Ook de scheepvaart, de treinen en het
verkeer op den weg, ondervonden groo-
ten hinder van den orkaanachtigen wind;
De orkaan heeft echter geen vat gehad
op de marine en op de luchtvaart. Veer
tig oorlogsschepen van de Homefleet heb
ben, zonder ongeval, Portland met be
stemming Gibraltar, verlaten.
Anderzijds heeft de orkaan de pilo
ten aan twee nieuwe records voor com-
mercieele vliegtuigen geholpen. De „Aire
France" b.v. vloog van Londen naar Pa
rijs in 56 minuten en een vliegtuig van
de K.L.M. van Londen naar Amsterdam
in één uur; beide vliegtuigen konden de
vroegere records met 1 minuut verbete
ren.
Intusschen veroorzaakte de hevige
wind in geheel Engeland en Schotland
veel last en ongemak en werden verschil
lende personen door omvallende schoor-
steenen en muren gewond, o.a. drie werk
lieden, die aan den bouw van de syna
goge te Birmingham werkten. Zij werden
door een 24 voet hoogen muur, die neer
stortte, getroffen.
De zware stormen, die over geheel
Frankrijk gewoed hebben, hebben op ver
schillende plaatsen tot ongelukken geleid.
In Parijs ontwortelde de wind niet
slechts dertig meter hooge boomen en be
roofde hij verscheidene huizen van hun
daken, ook een 15 meter hooge fabrieks
schoorsteen met een gewicht van ruim
3000 kg. en de veertig meter lange muur
van het Fransche koopvaardij-paviljoen
op het tentoonstellingsterrein stortten in.
In een der Parijsche voorsteden werd
een elfjarig meisje door een windhoos
met zoo'n geweld tegen den grond ge
slingerd dat het kind op slag dood was.
GRENSVERKEER TUSSCHEN
JOEGOSLAVIË EN OOSTENRIJK
GESLOTEN.
Uit Graz wordt gemeld, dat Joegosla
vië van gistermiddag af de grens met
Oostenrijk voor alle bewoners van het
grensgebied heeft gesloten.
Van Joegoslavische zijde wordt dit be
sluit gemotiveerd als een represaillemaat
regel tegen het besluit van de Oostenrijk-
sche autoriteiten van Dinsdag j.l., waar-
