WERKZAME NIEREN
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Tot welk reëel resultaat van het Rijksbudget, dienst
jaar 1937, leiden de hoogere opbrengsten van de
Rijksmiddelen over de laatste twaalf maanden?
Spaansche bommen op een
Britsch schip.
Prinses Juliana.
EERSTE BLAD
Belangrijkste Nieuws
ZORG VOOR
VRIJDAG 21 JAN. 1938
52e JAARGANG - No. 95
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes
Postrekening 44455 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J, J. F A N O V, Lange Burg 40. Telefoon 28
DirecteurHoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Abonnementsprijs 12.50 ff» kvu.ntal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
BIJ contract belangrijke korting
In den goeden ouden tijd was er eens
een Minister van Financiën, wiens levens
dagen werden bedorven, indien de laatst
verschenen middelenstaat een belangrijke
vooruitgang gaf, in vergelijking met de
raming of met de opbrengst van bet vorig
jaar. Men zou zoo oppervlakkig zeggen,
dat in zulk een gemoedsstemming een
innerlijke tegenstrijdigheid ligt. Toch is
dit niet het geval. Dezen Minister over
kwam 'het namelijk, dat na de publicatie
van een zoodanig middelenoverzicht, zijn
ambtgenooten hem in den Ministerraad
besprongen met voorstellen tot bet doen
van nieuwe uitgaven, op grond van de
hoogere inkomsten, welke het Rijk boven
de verwachting ten deel waren gevallen.
In deze omstandigheid lag uiteraard de
oorzaak van het misnoegen van den be
waker van 's Rijks schatkist, omdat elke
hoogere opbrengst der inkomsten niet
automatisch mag leiden tot uitzetting van
de uitgaven.
Die goede oude tijd is voorbij en de
tegenwoordige Minister van Financiën,
die zich op het oogenblik ook mag ver
heugen in stijgende middelenopbrengsten
zal, naar wij veronderstellen, deze er
gernis van zijn ambtgenooten niet onder
vinden, maar wèl zijn er tal van anderen,
zelfs zijn er wel eens Kamerleden 1), die
op grond van de gunstige uitkomsten der
Rijksmiddelen van den laatsten tijd nieu
we uitgaven bepleiten.
Voor de inwilliging van die verzoeken
zou er wellicht aanleiding zijn, indien bet
Rijksbudget, als gevolg van die hoogere
middelenopbrengsten, een reëel overschot
zou verkrijgen, maar zoolang dit niet het
geval is, zijn vragen van dezen aard in
dezen tijd zeer voorbarig of eigenlijk niet
toelaatbaar te achten. De middelenstaat
over December 1937 geeft een inzicht in
het totaal der belastingopbrengsten over
het jaar 9137.
Het blijkt, dat de zuivere opbrengst der
kohierbelastingen, tot nu toe in totaal
beloopt f 110.564.000
dat de niet-kohierbelastin-
gen in totaal hebben opge
bracht - 436.836.000
Tezamen f 547.400.000
De raming voor 1937 'be
loopt - 484.025.000
Er is dus méér ontvangen
dan geraamdf 63.375.000
De zuivere opbrengst der
kohierbelastingen zal na 31
Dec. 1937, doch ten. gunste
van 1937, vermoedelijk
nog een verhooging onder
gaan, als gevolg van nog
vast te stellen kohieren.
Matig geschat zal 'dit wel
een vermeerdering geven
van - 3.000.000
zoodat wij de meevallers in
de belasting-opbrengsten
over 1937 in totaal zouden
willen schatten op
f 66.375.000
En nu zullen wij in het volgende trach
ten te beantwoorden de vraag, welke als
opschrift van dit artikel is gekozen n.l.:
„Tot welk reëel resultaat van het
Rijksbudget, dienstjaar 1937, leiden de
hoogere opbrengsten van de Rijksmidde
len over de laatste twaailf maanden?"
In de Millioenennota 1938 wordt voor
het dienstjaar 1937, op grond van de
geraamde inkomsten en uitgaven, een te
kort berekend van f33.250.000.
Op het eerste gezicht zou men dus zeg
gen, dat (aangenomen, dat in de ove-
"ge gegevens waarop dit tekort is bere
kend, geen wijziging komt) het dienst
jaar 1937 een overschot zal opleveren
van f 33.125.000, nl. f 66.375.000 hoogere
middelenopbrengsten verminderd met
133.250.000 geraamd tekort.
toch zal het werkelijk budgetair resul-
aat over 1937 anders zijn en wel, be-
hoer Wijnkoop zeide b.v. bij de
eüandeling van de begrooting van on-
erwys voor 1938 '(Handelingen Tweede
Aamer-zitting 1937-1938, blz. 1101):
UR den staat der Rijksmiddelen
gebleken, dat de raming voor 1937 door
e opbrengst tot 1 December met '57 mil-
ea overtroffen; er is dus bijna 1/6
in w mge'tomen dan geraamd isl Alleen
m ovember was dat, naar ik meen, al
m et,oan 4 millioen méér. Hoe durft
p-oo.- heweren van den kant der Re-
„n/!ng' dat dergelijke dingen" (de
.,-r ®r ^ad het hier over de verlaging'
beo-;* eeC'ing0nschaal) ,,-die om te
niet r6n m^'sschien een 4 millioen kosten,
wnn nnen geschieden; dat zijn doodge-
w°ae praatjes.»
langrijk ongunstiger. Het is algemeen
bekend, dat in den loop der laatste jaren
verschillende maatregelen zijn genomen
ter vermindering van het tekort op de
begrooting, die feitelijk geen reëele ver
betering van den financiëelen toestand
hebben gegeven. Deze maatregelen zoo
zegt Minister de Wilde in de Millioenen
nota 1938 vonden uitsluitend in den
exceptioneelen financiëelen toestand hun
oorzaak.
Een opsomming van deze maatregelen,
welke tot vermindering van het ge
raamde tekort 1937 hebben geleid moge
hier nu eerst volgen.
lo. Stopzetting van -de uitkeering der
annuïteit te betalen aan het spoorweg
pensioenfonds f 9.140.000
2o. ontlasting van den -ge
wonen -dienst: a. van de
Rijksbegrooting door het te
laag ramen van den post
„onderhoud aan noodlijden
de gemeenten" - 3.500.000
b. van 'het Werkloosheids-
subsidiefonds, 'door voor
schotten ten laste van den
kapitaaldienst te verstrekken - 10.500.000
3o. het ongedekt laten van
een geraamd nadeelig slot
van het werkloosheidssub-
sidiefonds 1937 - 7.500.000
4o. overbrenging van uitga
ven van den gewonen dienst
van het Verkeersfonds naar
den kapitaaldienst van -dat
fonds - 8.000.000
öo. idem van uitgaven van
den gewonen dienst van het
Departement van Sociale
Zaken naar den kapitaal
dienst (kosten van werkver
schaffing) - 1.300.000
6o. overbrenging naar 'de
ontvangsten v. -d. gewonen
dienst van de rente der be
leggingen van het Nederl.
muntfonds - 3.250.000
7o. gedeeltelijk achterwege
laten van de stortingen in
de sociale verzekeringsfond-
sen - 33.633.000
8o. stopzetting van de bij
zondere reserveering bij de
Staatsbedrijven' - 7.720.000
9o. stopzetting van de re-
servBvorming ten aanzien
van woningbouwvoorischot-
ten - 2.500.000
verdisconteerd in de Rijksbegrooting voor
1938.
Ondanks deze omstandigheid wordt
(zie in de Mjillioenennota '38) het tekort
voor dat jaar op f 84 millioen becijferd.
W. W.
Totaal f 87.043.000
Was- dit bedrag wèl bij' de samen
stelling van de begrooting 1937 in aan
merking genomen, dan zou het geraamd
tekort voor dat jaar moeten zijn be
cijferd op (f33.250.000 f87.043.000)
is f 120.293,000.
Trekt men nu de hoogere middelen-
opbrengsten over 1937 ad f 66.375.000
van dit geraamd tekort ad f 120.293.000
af, dan blijkt, dat voor het dienstjaar '37,
ondanks de stijging in de opbrengst der
Rijksmiddelen, het werkelijk tekort moet
worden geschat op f 53.918.000 of rond
f 54 millioen.
Natuurlijk is het mogelijk, dat -dit cij
fer nog zal veranderen door mee- of
tegenvallers in de uitgaven qf in de ove
rige middelen '(niet-belastingmiddelen)
en zelfs zou men misschien per resto
uit dezen hoofde nog wel op een zekere
meevaller kunnen rekenen, maar ook met
inachtneming hiervan, zou naar onze
meening het tekort 1937 toch zeker moe
ten worden gesteld op f 45 a f 50 mil
lioen.
Hoewel men dankbaar moet zijn voor
de hoogere ontvangsten, welke ten gunste
van 1937 zijn gekomen, zullen deze be
schouwingen toch hebben aangetoond,
dat die hoogere ontvangsten geen grond
mogen geven voor aandrang tot het
nemen van maatregelen, waardoor het
Rijksbudget blijvend zal worden belast met
nieuwe uitgaven.
Wij willen, alvorens dit artikel te be
ëindigen, nog wijzen op de omstandig
heid, dat in de Rijkssbegrooting voor het
dienstjaar 1938 de middelen, zooals deze
in de maandelijksche overzichten worden
opgenomen, zijn geraamd als volgt
Kohierbelastingen f 116.400.000
Overige 'belastingmiddelen,
met inbegrip van de loods
gelden - 429.225.000
Raming 1938 f 545.625.000
De opbrengst dezer middelen zal over '37
vermoedelijk beloopen (f 547.400.000
f3.000.000) f550.400.000, zoodat hieruit
Mijkt, dat de hoogere middelenontvang
sten over 1937 reeds vrijwel geheel zijn
VERSCHEIDEN DOODEN EN
GEWONDEN.
Amerikaansch schip opgebracht.
Tijdens een bombardement van Tarra
gona door drie vliegtuigen van de lucht
macht van Franco zijn enkele bommen
terechtgekomen bij het B-ritsohe schip
„Thorpeness", dat in de haven voor an
ker lag.
Twee leden van de bemanning werden
gedood en zeven gewond.
Nader wordt vernomen, dat van de be
manning van het Britsche schip „Thor
peness" nog vijf man worden vermist.
Vermoedelijk zijn ook zij omgekomen,
zoodat het totaal aantal dooden van de
bemanning zeven zou bedragen.
Volgens een mededeeling van het Mi
nisterie van Defensie zijn 4 leden van de
bemanning van de „Thorpeness", die wa
ren gewond door een bom, die uit een
Rechtsch vliegtuig op het schip viel, be
zweken. Het schip heeft weinig schade
geleden.
Uit Gastellon wordt gemeld, dat de ka
pitein van het Engelsche sohip „Glon-
clare" heeft doen weten, dat een duikboot
van onbekende nationaliteit te 13.30 uur
een torpedo op zijn schip- afschoot, die
geen doel trof.
Het Amerikaansche petroleumtank-
schip „Nantucket Chief" is ten noorden
van de Balearen door oorlogsbodems van
de vloot van Franco aangehouden en op
gebracht.
Het schip heeft zevenduizend ton pe
troleum aan boord, bestemd voor de
Spaansche regeering.
Het schip was 18 Nov. uit Port Arthur
in Texas vertrokken met een bemanning
van 35 Amerikanen. Het heeft een lading
petroleum naar Barcelona gebracht en is
vandaar naar Batoem vertrokken. Het
sohip keerde thans naar Barcelona terug.
Verliezen der regeeringsiroepen
bij Teruel.
De aanvallen, gisteren door Franco's
troepen aan het Teruel-front onderno
men, werden bekroond met de bezetting
van La Pedriza en El Muleton.
De laatste drie dagen hebben de op
standelingen de regeeringstroepen over
een front van 10 K.M., 6 K.M. terugge
drongen.
Aan den stormaanval van gisteren
ging een hevig artillerie- en luchtbom
bardement vooraf. De stellingen der re
geeringstroepen waren buitengewoon
goed versterkt, eenige met twintig ma
chinegeweren van het zwaarste en mo
dernste kaliber.
De omsingeling van de stad Teruel vol
trekt zich langzaam maar zeker.
Hier en daar schijnt het verzet tegen
de opdringende Franco-contingenten
weer iets toe te nemen.
In het officieele legerbericht wordt
meegedeeld, dat de slag die gisteren aan
het front van Teruel is geleverd, tot de
verwoedste gevechten van den burgeroor
log kan worden gerekend. De opstande
lingen die door tal van vliegtuigen wer
den gesteund, deden tal van aanvallen
op vlaktes en heuvels van Melidas, doch
zij werden teruggeslagen. Na zware ver
liezen konden de opstandelingen zich van
Muleton meester maken. Er zijn verder
twee luchtgevechten geleverd waarbijl aan
beide zijden vijandelijke vliegtuigen wer
den neergeschoten.
RUSSISCH-ESTLANDSCH INCIDENT.
Gisteren is een groep Sowjet-Russisc'he
grenswachten over het ijs van het Peipsi-
meer op Estlandsch grondgebied aange
land; zij hebben verscheiden Estlandsche
visschers gearresteerd.
Na een waarschuwingsschot van een
Fstlandsehe patrouille, openden de Sow-
jet-Russische grenswachten het vuur op
de Estlandsche patrouille, die dit beant
woordde.
Twee Russische grensbewakers werden
gedood.
ENGELAND EN IERLAND.
De Valera niet optimistisch.
Bij zijn aankomst te Kingstown heeft
de Valera tegenover de journalisten een
verklaring afgelegd over de te Londen ge
voerde besprekingen. Hij zeide o.m., dat
de standpunten der beide partijen in en-
Prinses Juliana heeft gistermiddag, ver
gezeld van een hofdame, een autotocht
van ruim drie kwartier gemaakt in de
bosschen van de Vuursche, welke achter
het paleis Soestdijk zijn gelegen. H.K.H.
zag er gezond en opgewekt uit. Met een
vriendelijken glimlach en een hoofdknik
dankte zij voor den groet, welken ieder,
die 'haar op haar tocht ontmoette, haar
bracht.
Na terugkomst heeft de Prinses met
de Koningin een wandeling in het park
van het paleis gemaakt.
kele kwesties lijnrecht tegenover elkaar
stonden, zoodat het niet gemakkelijk zal
zijn, tot overeenstemming te komen.
Wanneer de delegaties elkaar opnieuw
ontmoeten, zullen zij' snel moeten kunnen
vaststellen, of het al of niet mogelijk is tot
overeenstemming te komen.
DE CRISIS IN AMERIKA'S
BEDRIJVEN.
De zakenwereld belooft Roosevelt steun.
Vijftig vooraanstaande leiders uit het
Amerikaansche zakenleven hebben presi
dent Roosevelt Woensdagavond hun mede
werking toegezegd om den teruggang in
het bedrijfsleven te bestrijden.
Zij wezen er echter op, dat een beper
king van de wet op de loonen en werk
tijden, een wapenstilstand met de open
baar-nutsbedrijven, geen uitvoering van
het voornemen om de holding companies
af te schaffen en geen verdere ma
nipulaties met de valuta, nood
zakelijke elementen zijn om als hulp
middelen in dezen strijd te dienen.
Éénstemmig was men van oordeel, dat
de werkverschaffing in de particuliere
industrie het kritieke vraagstuk is, waar
voor het land zich op het oogenblik ge
plaatst ziet en dat het gevoel van onzeker
heid, hetwelk in veler harten leeft, moet
worden weggenomen.
President Roosevelt deelde de commis
sie mede, dat de regeering bezig is zich
met verschillende groepen te verstaan
over een vereenvoudiging der politiek van
de „New Deal" en dat, naar hij meende,
het voorgenomen programma alle onder-
deelen van het Amerikaansche bedrijfs
leven zou omvatten.
De president zal a.s. Vrijdag besprekin
gen voeren met een groep vooraanstaande
automobielfabrikanten en financiers.
GEGEVENS
OVER DE ENGELSCHE LUCHTMACHT.
Behalve over reservevliegtuigen be
schikt de luchtmacht van Groot-Bittannië
over 2031 toestellen de z.g. eerste linie,
waarvan zich 1542 in het moederland be
vinden. Hiervan zijn 840 bommenwerpers
en 162 verkenningsvliegtuigen; deze cij
fers zijn 150 pet. hooger dan die van voor
1985.
De meeste escadrilles jachtvliegtuigen
bestaan uit gladiator-tweedekkers, die een
snelheid kunnen bereiken van 410 km
per uur; zij zijn bewapend met vier ma
chinegeweren, waarvan twee in de vleu
gels gebouwd zijn. Dit vliegtuig zal ver
vangen worden door eendekkers die meer
dan 482 km per uur kunnen afleggen; tal
van vliegers geven evenwel de voorkeur
aan den tweedekker boven den eendekker.
HET PROCES TEGEN DS NIEMÖLLER.
Het proces tegen Ds Niemöller, dat op
7 Febr. a.s. aanvangt, zal, naar wordt
verwacht, drie weken duren met moge
lijk korte tusschenpoozen.
Er is een groot aantal getuigen gedag
vaard in dit proces, dat volgens veler
verwachting de opzienbarendste „cause
célèbre" zal worden sedert het Rijksdag-
brandprooes. Drie beroepsrechters van
aanzien zullen bet gerechtshof presidee-
ren, terwijl ds Niemöller verdedigd zal
worden door drie der uitmuntendste ad
vocaten.
DOODVONNISSEN IN PALESTINA.
Te Jeruzalem zijn gisteren drie perso
nen ter dood veroordeeld: twee wegens
'het dragen van wapens en, opstand in
Nabloes en Jeruzalem en een derde te
Haifa wegens een misdadigen aanslag.
Verscheidene aanslagen zijn weer ge
pleegd op Joodsche kolonies in de streek
van Jeruzalem. Er zijn daarbij echter
geen slachtoffers gevallen.
Het onderdrukken van de terreur wordt
met kracht voortgezet.
De Arabieren 'blijven hun politiek van
verzet tegen de verdeeling van Palestina
voortzetten. Het 'hooge Arabische comité
heeft een proclamatie gepubliceerd, waar
in wordt medegedeeld, dat het absoluut
vijandig blijft staan tegenover de verdee
ling van Palestina.
Binnenland.
De verdeeling van gelden uit het klee
ding-, schoeisel- en dekkingsfonds.
Steunverruiming voor meest behoeftigen.
Installatie staatscommissie inzake hulp
verleening aan werkloozen en* kleine
zelfstandigen.
Buitenland.
Spaansche bommen op een Engelsch
sohip.
Hevige gevechten om Teruel.
De spanning in Palestina,
Het proces tegen Ds Niemöller.
Russiseh-Estlandsoh incident.
Concentratie van Russische troepen in
het verre Oosten.
M IEMAND verdraagt verstopping der Inge*
1 wanden, maar traag funotlonneerende
nieren, die ernstige gevolgen kunnen hebben,
worden dikwijls verwaarloosd. Rugpijn, ver
stoorde slaap, duizeligheid, rheumatlek, leohlaa
ot spit zijn de er vaak uit voortkomende gevol
gen. Deze verschijnselen waarschuwen u, dat
de werking der nieren verstoord raakt. Houd
derhalve uw nieren In goeden staat door een
dluretlsoh middel. Stel uw gezondheid niet In
de waagschaal, maar laat Foster's Rugpijn
Nieren Pillen u nieuwe kracht en vitaliteit
geven. Foster's Pillen bevatten geen gevaar
lijke bestanddeelen en hebben In Holland ruim
80 Jaren ongeëvenaard succes behaald.
SOVJET-LEGER IN ACTIE.
Troepenconcentraties in de aan Noord-
China en Mandsjoekwo grenzende
gebieden.
De „Daily Telegraph and Morning
Post" meldt uit Tokio, dat militaire be
wegingen van het sovjet-Russische leger
in het Verre Oosten worden gesignaleerd.
D'eze bewegingen geschieden op groote
schaal en in samenwerking met den
bondgenoot van Sovjet-Rusland, Buiten-
Mongolië.
Naar verklaard wordt, concentreert
Rusland troepen en vliegtuigen in de aan
Noord-'China en Mansjoekwo grenzende
gebieden.
Volgens het dagblad „Asahi" heeft Sov-
jet-'Rusland onlangs zijn strijdkrachten
langs de grens van Mandsjoekwo uiige-
breid.
Gemeld wordt, dat de Britsche regee
ring besloten zou hebben, Sovjet-Rusland
twintig duikbooten en meer dan tien stuk
ken zwaar geschut te leveren.
Het blad beweert verder, dat
Groot-Brittannië samen
werkt met Rusland, om de mi
litaireoperaties van Ja
pan te doen mislukken.
De Jodenhaat In Roemenië.
In het centraal gebouw van justitie te
Boekarest hebben zich verschillende bot
singen voorgedaan, toen advocaten van
de christelijk-nationale partij trachtten
hun Joodsche collega's uit het gebouw
te verdrijven. Verscheidene personen wer
den daarbij gewond.
Volgens het dagblad „Capitala Gentile"
hebben de advocaten besloten, de wacht
te vormen, teneinde den Joodschen advo
caten te beletten, in het gerechtsgebouw
binnen te komen.
Het besluit, dat in Joodsc'he huishou
dingen geen niet-joodsch personeel mag
dienen, schijnt ten gevolge te hebben ge
had, dat in Czernivitsch duizenden ont
slagen meisjes zich tot de autoriteiten ge
wend hebben en verklaarden, dat zij1 on
mogelijk naar huis kunnen, daar er geen
werk op het land voor hen is. De auto
riteiten hebben daarop den joden ver
zocht, de meisjes in dienst te houden.
Via Weenen wordt gemeld dat voortaan
de Joden niet het recht zullen hebben,
wapens te bezitten. Indien zij een ver
gunning hebben, moet -die worden inge
leverd.
De strijd om de taalwetten in België.
Uit Tienen meldt men, dat gistermor
gen in twee autobussen Grammens teza
men met een aantal Leuvensche studen
ten is aangekomen. Zij stapten uit en
begonnen onmiddellijk met bijlslagen de
Fransche naambordjes te verwijderen. De
politie heeft behalve Grammens een 50-
tai studenten gearresteerd. Later zijn zij
weer vrij gelaten, nadat proces verbaal
1 tegen hen was opgemaakt.
