eerste blad
De komende blijde gebeurtenis.
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Geen onmachtsgevoel.
Bestrijd in Spanje.
Oe strijd in China.
Belangrijkste Nieuws
MAANDAG 10 JAN. 1938
52e JAARGANG - No. 85
Abonnementsprijs f2M per IcwarLaï
Weekabonnementen voos MJd&ïk-<?s
Goog en Vllssingen f 0,20
Losse nummers 9 eert
Uitgave! N, V. Uitgever» - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes
Postrekening 44455 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J, J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen $0 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
10.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
„De Rijkseenheid" beantwoordt ten
slotte in het meer door ons geciteerde ar
tikel de vraag, of er reden is om ons
over te geven aan het beruchte onmachts
gevoel, wanneer het werkelijk waarschijn
lijk is, dat wij eens alleen komen te staan
tegenover de grootmacht Japan.
En het antwoord luidt:
„Naar onze overtuiging geen enkele.
Zeker, mocht Japan het in zijn hoofd
halen zijn geheele slagvloot tegen ons in
te zetten, dan zullen wij, militair gespro
ken, nimmer het hoofd kunnen bieden.
Dan zullen wij in zeker opzicht inderdaad
zijn de mug tegenover -den olifant, een
vergelijking welke van Japansche zijde
in dezen tijd nogal eens gemaakt wordt.
(Zeker ter demonstratie van Japans vre
delievende bedoelingen.)
Al zullen onze onderzeeboot-comman
danten en bommenwerpers, wanneer zij
eenmaal moeten vechten, zioh geen aan
trekkelijker doel kunnen wenschen dan
'svijands capital-ships en kunnen wij1 er
op vertrouwen, dat zijn slagvloot, vlieg
kampschepen enz. zeker niet onbelem
merd en onbeschadigd hun doel zullen be
reiken, terwijl Japan, wanneer zijn vloot
aan zijn bestemming is aangekomen er
nog niet is en o.m. ook nog met ons Leger
zal moeten afrekenen e.d., moeten wij toch
aannemen, dat op den duur, wanneer Ja
pan zich vol tegen ons inzet en den strijd
financieel kan volhouden, voor ons een
nederlaag onvermijdelijk zal zijn.
Wij stelden deze mogelijkheid met op
zet zoo, omdat wij er eens den nadruk op
willen leggen, dat zelfs een dergelijke
operatie tegen ons voor Japan geen een
voudige zaak zal zijn. Op een „walk over"
behoeft het niet te rekenen: Indië, zelfs
zwak verdedigd, is niet zoo eenvoudig te
veroveren. Nederland in den Archipel met
een parate harmonische vloot en een
flink offensief luchtwapen, niet zoo een
voudig beslissend te slaan.
Maar bovendien is deze mogelijkheid
naar ons oordeel uitsluitend een theore
tische, want al doet zich dan dat geval
voor, dat Nederland het alleen zal moe
ten uitvechten, dan zal een dergelijk con
flict zoo absoluut zeker dusdanige inter
nationale spanningen in het leven roepen,
dat onze Japansche tegenstander blijk
zou geven van zelfmoordneigingen, wan
neer hij zich niet in den rug dekte.
Met een intrigeerend Rusland, een van
haat vervuld China, een dreigend Ame
rika en Ehgelsche bases als Hong
kong en Singapore in den rug, zouden wij
den Japanschen vlootvoogd wel eens wil
len zien, die den moed had de kern va.n
zijn slagvloot drie tot vier duizend mijl
van de eigen kusten weg te zenden om
Ned.-Indië te veroveren.
En dus, concludeeren wij, Japan zal
alt;jd beperkt blijven in de strijdkrachten,
welke het naar ons Indië zal dirigeeren,
zeer beperkt zelfs, ja zóó beperkt, dat het
voor ons mogelijk móét zijn daar tegen
over een strijdmacht te stellen, welke met
een alleszins redelijke kans op succes den
strijd zal kunnen opnemen".
Vreeselijke gevechten om Teruel.
De berichten over den strijd om Teruel
®Pwken elkaar weer tegen. Alleen zijn ze
'hierover eens> dat er vreeselijk ge-
achten is en wordt.
Aog steeds is niet met zekerheid te zeg-
y koe _de zaken nu feitelijk staan,
i er®oedelijk is de stad Teruel vrijwel
het bezit der regeeringstroepen. Aan
front rondom de stad zijn daarente
gen de opstandelingen in de meerderheid.
8 opstandelingen schijnen de stad zelf
f® heblf11 regeer*n£stroepel1 verloren
De verdedigers van Teruel hebben het
erg benauwd gehad. De legermachten
1 regeering concentreeren hun aanval-
van °P deze stad, welker bezit
is i/T1 Rondere strategische waarde
Punt. We^er verovering uit een oog
van moreel en prestige van groote
moet worden geacht.
°e zwaar de militairen het in de 23
dat de strijd om Teruel met wis-
veKaj -' kansen heeft geduurd, hebben
s c n 7 uit het bericht, d a t n a a r
atting minstens 60.000
nnen aan beide zijden
zijn gedood of gewond. Het
was niet alleen het oorlogstuig, dat zulke
groote verliezen heeft berokkend, doch
ook de koude. De 'helft van het aantal
slachtoffers is door de koude omgekomen,
of moest met bevroren handen en voeten
weggevoerd worden.
Ondanks dezen tegenslag blijiven de op
standelingen niet de hoop opgeven de
stad te hernemen, al is reeds thans uit de
verkenningsvluchten gebleken, dat de re
geeringstroepen zich ten noorden van
Teruel buitengewoon sterk verschanst
hebben in loopgraven met betonnen
wachtposten en prikkeldraadversperrin
gen.
Het is echter niet aan te nemen, dat de
strijd bij Teruel met de verovering van
wat er van de stad over is door de re
geeringstroepen geëindigd is. Daarmee
zou voor de buitenwereld bewezen zijin
dat Franco's macht heel wat minder
sterk is dan men eenige maanden te
rug ging aannemien. Zijn de opstande
lingen misschien van plan om de aan
vallers van Teruel van hun verbindingen
met Barcelona af te snijden?
Het opperbevel der regeeringstroepen,
dat al zijn pogingen gericht had opi de
stad Teruel, tracht met alle middelen
den 'opmarsch van de vleugels der troe
pen van Franco, die de regeeringstroepen
van hun basis dreigt af te snijden, te
beletten. Alles schijnt erop te wijzen, dat
in den strijd om Teruel een nieuwe
phaze is ingetreden.
TERUGROEPING VAN DEN
JAPANSCHEN AMBASSADEUR?
De Japansche ministerraad heeft gis
teren in buitengewone zitting vergaderd
over hetgeen Japan thans verder te doen
staat in China.
Naar in welingelichte kringen te Tokio
verluidt, heeft de regeering vastgesteld
dat de voor de vijandelijkheden in China
verantwoordelijke Chineesche persoonlijk
heden niet bereid zijn gebleken vrede te
sluiten, doch integendeel de voortzetting
van den militairen tegenstand hebben
voorbereid.
Daarmede waren voor Japan alle mid
delen voor een vreedzame bijlegging van
het conflict uitgeput.
H e t hoofdkwartier e n d e
regeering zouden thans
besloten hebben met alle
middelen strijd te voeren
voor de vernietiging van
de centrale regeering.
Gesproken wordt van een „algeheele
mobilisatie van staat, volk en economie".
De bladen te Tokio deelen mede, dat
prins Konoye een negen punten omvat
tend vierjarenplan voor nationale hervor
mingen heeft aangenomen. Dit program
ma omvat geestelijke vernieuwing, her
vorming van de opvoeding en consolidatie
van de uitzonderingspositie, die Japan
als stabiliseerende macht in het Verre
Oosten inneemt, verhooging van de pro
ductiecapaciteit van het land door ratio
nalisatie van de industrie, teueiude het
hoofd te bieden aan de toenemende be
hoeften der landsverdediging, herverdee
ling van de fiscale en sociale lasten om
den kleinen handel en de kleine nijver
heid te beschermen en de opofferingsge
zindheid der bevolking aan te moedigen.
Vermoedelijk zal als eerste gevolg van
de besluiten in den kabinetsraad van gis
teren de Japansche ambassadeur in Chi
na, Kawagoe, worden terug geroepen.
"Welingelichte kringen te Tokio verkla
ren, dat een terugroeping van Kawagoe
niet noodzakelijk door een oorlogsverkla
ring zou worden gevolgd.
Waarnemers zijn echter van meening,
dat de beraadslagingen van Zondag be
trekking hebben gehad op de hervatting
van een krachtige campagne tegen de
Chineesche legers.
De Japansche troepen, die Zuidwaarts
oprukken naar Soetsjau, staan thans te
genover Chineesche troepen tusschen
Tsjausien en Tengsien. Tusschen de beide
legers ligt nog slechts een strook van 20
mijl breedte. Aangezien groote hoeveel
heden troepen geconcentreerd worden,
verwacht men, dat ieder oogenblik een
zware strijd kan ontbranden.
VAN ZEELAND ZWIJGT.
Besprekingen te Landen geëindigd.
De Belgische Oud-minister-president
Van Zeeland heeft zijn besprekingen te
Londen geëindigd.
Naar uit Londen wordt gemeld heeft
Van Zeeland, overeenkomstig het consig
ne van stilzwijgen, dat hij zich had opge
legd, na afloop van zijn in Londen ge
voerde besprekingen, elke verklaring ge
weigerd. Zelfs was hij niet te bewegen,
een persoonlijken indruk te geven van het
rapport over zijn economisch onderzoek,
dat hij, na zijn definitieve conclusies te
hebben vastgesteld, waarschijnlijk over 10
14 dagen aan de regeeringen van Lon
den en Parijs zal overhandigen.
HITLER'S BEZOEK AAN ROME.
Over de reis van Hitier naar Rome
loopen verschillende min of meer uiteen-
loopende geruchten. De meesten geven
als datum van aankomst van den rijks
kanselier den 21sten April aan, omdat
Rome juist op dien dag zijn stichting her
denkt.
In tegenstelling daarmede vernam de
Msb. uit de beste bron, dat Hitier een
paar weken later zal arriveeren en wel
den 12den Mei a.s.
DE GEARRESTEERDE DUITSCHE
PREDIKANTEN.
Naar verluidt bevindt zich thans nog
slechts één predikant in Duitschland in
„schutzhaft". Voor kerstmis was het aan
tal gearresteerde predikanten nog om
streeks 130. Twaalf predikanten wachten
op berechting.
HET HUWELIJK VAN KROONPRINS
PAUL VAN GRIEKENLAND.
Gistermorgen is te Athene het 'huwelijk
voltrokken tusschen kroonprins Paul en
prinses Frederika Louise van Brunswijk.
Het huwelijk werd voltrokken in de
metropolis van de kathedraal van Athene.
Na de huwelijksvoltrekking volgens or
thodoxen rythus, hebben kroonprins Paul
en de kroonprinses een rondrit door het
centrum der stad gemaakt. In het slot
vond daarop in besloten familiekring een
Duitsche protestantsche huwelijksplech
tigheid plaats.
De kroonprinses zal voortaan in plaats
van Frederika den naam Margareta dra
gen.
Op den huwelijksdag van den Griek-
schen troonopvolger was geheel Grieken
land in opgewekte, feestelijke stemming.
Straten en pleinen waren versierd en in
de rijk bevlagde straten der hoofdstad
verdrong zich een menigte Grieken, die
uit de provincie herwaarts was gekomen,
om te genieten van het prachtvolle
schouwspel van den bruidstoet.
DE KOUDE IN EUROPA.
De koude heeft in Roemenië tal van
slachtoffers gemaakt. De temperatuur is
gedaald tot 32 graden onder het vries
punt.
In Boekowina zijn tal van boeren op
de landwegen doodgevroren.
In Bessarabië en de Dobroedzja zijn
geheele dorpen 'bedolven onder de sneeuw
die 'vaaJk drie meter dik ligt.
In het Noorden des lands zijn groepen
wolven gesignaleerd. Treinen hebben er
groote vertraging, terwijl op sommige
lijnen 'het verkeer geheel moest worden
gestaakt.
Te Boekarest vriest het 20 graden.
Aan de kusten der Zwarte Zee heerscht
vreeselijke koude. Te Constantza zijn gis
teren vijf menschen doodgevroren.
Ook Rome heeft ernstig van de koude
te lijden gehad. Op een periode van felle
vorst volgde een druilende regen, die de
straten in spiegelgladde ijsvlakten ver
anderde. Zoo gevaarlijk werd het, dat het
busverkeer urenlang moest worden stil
gelegd. Tal van kleinere aanrijdingen
kwamen voor.
Een groot deel van Griekenland is met
een dikke laag sneeuw bedekt. In Mace
donië heerscht een felle koude en het
verkeer in het gebergte is geheel verbro
ken.
Twee personen zijn tengevolge van de
koude om het leven gekomen.
Op zee hebben twee schepen schipbreuk
geleden.
Russische priesters in arrest.
De in Nisjni NowgTod verschijnende
„Gorkowskaja Kommuna" meldt, dat te
zamen met den metropoliet Teofan Tulja-
kof, zeven kerkelijke hoogwaardigheids-
bekleeders door de G.P.Oe zijn gearres
teerd. Zij worden beschuldigd van sabo
tage, spionnage en terrorisme.
Ook de metropoliet van Moskou, Ser-
gius, het hoofd van de geheele Russische
orthodoxe kerk schijnt in arrest te zijn
gesteld. Het totale aantal bisschoppen,
dat tot dusverre gearresteerd is bedraagt
ruim twintig.
Naar gemeld wordt, zijn in het zieken
huis „Bronovo" de verpleegsters, die aan
gewezen zijn om bij de blijde gebeurtenis
op het Paleis Soestdijk hij de verpleging
behulpzaam te zijn, geconsigneerd om op
het eerste teeken naar Soestdijk te ver
trekken. Bagage en andere benoodigdhe-
den zijn reeds derwaarts gezonden. De
Haagsche gynaecoloog, Dr J. de Groot,
is reeds naar Soestdijk vertrokken en hij
heeft zioh tijdelijk in de nabijheid van bet
Paleis Soestdijk gevestigd.
Gistermiddag hebben Prins Bernhard
en Prinses Juliana met enkele gasten een
wandeling gemaakt in het uitgestrekte
park achter het Paleis Soestdijk. Prins
Bernhard verscheen ook nog even voor
het Paleis en keek naar de menschen,
die zich nog steeds voor het hek verza
melen.
Nu de groote dag hoe langer hoe meer
nadert, wordt ook het bezoek van buiten-
landsche journalisten grooter. Verschei
dene zijn Zaterdag in den loop van den
dag aangekomen en hebben zich in de na
burige hotels ingekwartierd.
In verhand met de noodzakelijkheid
van algemeene rust ten Paleize Soestdijk
gedurende den eersten tijd na het plaats
vinden van de blijde gebeurtenis en met
het oog op de beperkte ruimte op het
voorplein, zal geen gelegenheid gegeven
worden voor het inschrijven in de regis
ters en zullen de hekken gesloten blijven.
DE KONINGIN VOOR EENIGE DAGEN
TE SOESTDIJK.
Zaterdagavond ongeveer half zes is de
Koningin, vergezeld van een hofdame,
voor een verblijf van eenige dagen, op het
paleis Soestdijk aangekomen. H. M. had
de reis uit Den Haag per auto gemaakt,
ditmaal was over Utrecht gereden.
De Koningin ging bij aankomst den
hoofdingang van het paleis 1 innen. Zij
heeft Haar eigen apartement in het
hoofdgebouw betrokken.
De koninklijke auto werd pas opge
merkt toen hij voor het bordes van het
paleis stilstond. Den talrijken persfoto
grafen is het hierdoor niet gelukt de aan
komst op de gevoelige plaat vast te leg
gen.
PRINS ASCHWIN NAAR
DUITSCHLAND.
Zondagmorgen te half negen is de
broeder van prins Bernhard, prins Asch-
win, van Soestdijk naar Duitschland ver
trokken. De prins begaf zich van Soest
dijk per auto naar Amersfoort, om zijn
reis vandaar per trein te vervolgen.
NED. CHR REISVEREENIGING.
Herdenking van het 15-jarig bestaan.
De Ned. Chr. Reisvereeniging heeft in
een der zalen van „American Hotel" haar
jaarlijksche algemeene vergadering ge
houden, in welke vergadering tevens het
15-jarig bestaan der vereeniging is her
dacht.
Aan den vooravond der algemeene ver
gadering heeft in de groote zaal van het
A.M.V.J.-gebouw een begroetingssamen
komst plaats gehad, welke was georgani
seerd door de afdeeling Amsterdam der
N.C.R.V.
Zaterdagmorgen is de algemeene ver
gadering geopend door den voorzitter'dr
A. van Deursen, met een rede, waarin hij
er op wees, dat de N.C.R.V. de wonderen
des Heeren in natuur en cultuur aan
haar leden wil doen genieten en langs
dien weg geluk en blijdschap geven.
Hierna kwamen de jaarverslagen aan
de orde. Aan dat van den secretaris, den
heer H. A. B'ijkstra van Den Haag, ont-
leenen we, dat het ledental met 12041 op
30 Sept. 1936 steeg op 12143 op 30 Sept.
1937. 1918 nieuwe leden werden inge
schreven en 1816 leden afgeschreven. De
vereeniging organiseerde in 1937 159 rei
zen en sinds haar bestaan totaal 1646 rei
zen.
Het verslag van den penningmeester,
den heer J. M. G. H. v. Dijk, maakt mel
ding van een eindcijfer van de rekening
van baten en lasten van f 40.353.12, de
balans van f 33.924.61 en de exploitatie
rekening van het orgaan van f 11 079.99.
Aan contributies werd ontvangen
f 19.610.19.
De verslagen werden goedgekeurd en
de peningmeester van zijn beheer gede
chargeerd. De begrooting werd vastgesteld
met een eindcijfer van f30.050.
De aftredende bestuursleden de heeren
dr A. v. Deursen en H. v. d. Tol te Rotter
dam werden herkozen. Gekozen werd in
de vacature P. Rullmann de heer H. Al-
pherts te Bussum.
Na een ontvangst ten stadhuize werden
Binnenland.
De brandstoffenbijslag aan werkloozen.
De gebeurtenissen bij den reinigingsdienst
te Middelburg.
Ernstige steekpartij te Tholen.
Buitenland.
Verwoede strijd om Teruel.
'De koude in Zuid-Oost-Europa.
Hitiers bezoek aan Rome.
SPIRITUS THEELICHTJE
I Verbruik: slechts één
vijfde cent per uur
in de middagvergadering verschillende
voorstellen behandeld.
Een voorstel Den Haag om op geregel
de tijden leidersvergaderingea te hcuden
werd verworpen. Eén voorstel van het
H.B. om een proef te nemen met districts
verga der'ngen werd aangenomen.
Door LRrecht werd voorgesteld het H.B.
uit 12 leden te doen bestaan. Na bestrij
ding door de heeren W. L. B. J. Dekker
te Goes namens de afd. Zuid-Beveland,
van Egmond van Groningen, en D'r L. H.
van Bruggen namens het H.B. werd het
voorstel met 137 tegen 17 stemmen ver
worpen.
Bij de rondvraag deed de voorzitter na
mens het H.B. voorlezing van een verkla
ring dat als principieele eisch voor het
lidmaatschap gesteld wordt: aanvaarding
van den Bijbel als Gods Woord, terwijl
wordt uitgesproken dat kerkelijke inzich
ten op toeristisch gebied geen invloed uit
oefenen. Bij het stellen van candidaten
voor het H. B. is steeds evenredigheid be
tracht.
Ir. M. H. DAMME GEPROMOVEERD.
Eere-doctor aan de Delftsche Hoogeschool
Zaterdag is te Delft in een 'buitenge
wone senaatsvergadering de gedenkdag
van de Technische Hoogeschool gevierd,
waarbij, onder zeer groote belangstelling,
Prof. Dr Ir W. Tb. Bahler den directeur-
generaal van de P.T.T., Ir M. H. Damme,
promoveerde tot doctor honoris causa,
welke onderscheiding de senaat der Tech
nische Hoogeschool Ir Damme ter ge
legenheid van deze diesviering heeft toe
gekend.
Prof. 'Dr Ir W. Bahler 'hield, alvorens
de doctorsbul aan Ir Damme uit te rei
ken, een uitvoerige promotierede.
Op grond van zijn veelzijdige en vrucht
bare werkzaamheid als ingenieur in het
algemeen, en in het bijzonder wegens zijn
buitengewone verdiensten als bevorderaar
van de ontwikkeling, toepassing en orga
nisatie van de electrische verbindings
techniek, verklaarde spr., namens de se
naat der Technische Hoogeschool, Mari-
nus Hendricus Damme tot doctor in de
technische wetenschap honoris causa.
Onder applaus overhandigde Prof.
Bahler het doctoraal diploma aan Dr Ir
Damme.
MUTATIES IN DE HOOGERE RANGEN
DER LANDMACHT.
Naar wij vernemen, zullen de gene-
raals-maj. J. T. v. d. V ij v e r, comman
dant der Ille divisie en U. J. W. R o 1 -
d a n u s, directeur van het materieel der
landmacht, tevens hoofd der IVe afd. b
van het departement van defensie in het
aanstaande voorjaar den militairen dienst
met pensioen verlaten. Tot commandant
van de Ille divisie zal worden benoemd
kolonel van den generalen staf J. Har-
terts, toegevoegd aan den chef van den
generalen staf, sous-chef van dien staf,
tot opvolger van generaal-majoor Rolda-
nus kolonel der artillerie H. D. S. Has-
s e 1 m a n, commandant der He artille
rie-brigade.
In verband daarmede zal tot sous-chef
van den Generalen Staf worden benoemd
kolonel van den Gen. Staf N. T. Gar-
stens, toegevoegd aan den chef, direc
teur van het Etappen en Verkeerswezen.
Luitenant-kolonel van den Generalen
Staf V. E. W i 1 m a r zal kolonel Car-
stens als directeur van het Etappen en
Verkeerswezen opvolgen. Inplaats van
luitenant-kolonel Wilmar zal met het bu
reau Technischen Dienst van den Gene
ralen Staf worden belast kapitein van
den Generalen Staf J. Govers, thans ad
junct-chef van den Staf der lie Divisie.
ADELBORSTEN MET DE „JAVA"
NAAR INDIë?
Naar uit betrouwbare bron vernomen
wordt is het niet uitgesloten, dat de laat
ste jaars adelborsten van het Koninkl.
Instituut van de Marine te Wil
lemsoord ditmaal niet beëedigd zullen
