Dagblad voor de Provincie Zeeland
EERSTE BLAD
PRINSES JULIANA MAAKT EEN RIJTOER
'ogramma.
Principieele politiek.
Nieuw vlootprogram van
Mussolini.
P. T. T. op den nationalen
feestdag.
In gezelschap van Prins Aschwin
Belangrijkste Nieuws
politiecorps to hand-
■nuari,
Januari 1838.
1875 M, en 415.5 M.
10.00—10.20 en 7.30—
Morgenw. 10.20 Uitz.
[ubedrijven. 12.001.45
lezing'. 2.20 Zang en
teurs-uitz. 3.20 Gram.
;est. 4.30 Esperanto-
concert. 5.40 Literaire
lelspel. 6.30 „De Wiele-
|tie. 7.00 Filmland. 7.30
van den Bijbel in ons
•b. SOS-ber. 8.03 Ber.
|ia. 8.15 VARA-orkest
ladiotooneel. 9.15 „Eu
;evarieerd programma.
10.40 Orgelspel. 10.50
[ouvenir-orkest. 11.30
301.5 M. KRO-Uitzen-
JIRO.
1.00 Gram. 11.30 Godsd.
liohten. 12.15 De KRO-
|t. 1.00 Gram. 2.00 Voor
2.30 KRO-orkest. 3.00
iam. 4.05 Causerie. 4.25
rPost. 4.35 Gram. 4.50
Drkest. 5,30 Esperanto-
Durnalistiek weekover-
7.00 Berichten. 7.15
goudovervloed?" 7.35
ltsen. 8.00 Ber. ANP.
.15 Overpeinzing mot
1.35 Gevarieerd progr
10.40 Sportoverzicht
|00 M.
1.05 BBC-Northern-or-
|..20 Orkest. 2.20 Gram.
cish Septet. 3.50 Bari-
Declamatie. 4,35 Gram.
iter en zijn Band, 7,05
Reportage. 8.20 BBC-
lolisten. 9.50 Joo Mar-
ïoans, 10,20 BBG-Har-
Orkest. 11.20 Orgel-
In 484 M.
Gram. 12.50 Omroep-
tlram. 3.20 Conservat.-
1.50 Orkest en soliste.
|tet. 6.35 Orkest. 7.20
10.30 Gram.
tam. 12.50 Orkest. 1.50
ïram. 5.35 en 6.35 Or-
|2Q Gevar. progr. 10.30
Gramof.
ISENDER 1571 M.
|950 Hakkebord, viool
1.15 Orkesten.
WEERBERICHT.
Bn avond van 8 Jan.:
pt krachtige Z.W. tot
opklarend, later weer
veinig' verandering in
ienmidaag 3 uur.
/-&
Irmiddag 3 u.: 770.
Ivoor fietsen:
Imin.
Isamenkomsten op het
Ihaar hoofd op hol ge-
In aanraking gokomen
iden, als ik het goed
haar vaak over te
„George", de 'kroeg
llaats van thuis te ko-
3or een wel opgevoed
|t u zeggen, dat ik niet
m Molly moet terecht
[oris naar huis terug,
Iden dan ze was met
|oek. Hoe echter ook,
haar goed. Ze had
tegenheid zich over te
leve gedachten en dien
I samenkomst in haar
pk niet thuis kon blij-
Imst kwamen tal van
kheden zich aan haar
moeilijkheden maak-
r voor haar in practijk
I spreekwoord „Draagt
J Het deel der lasten
■reeg was oorzaak, dat
lste sinds de ontmoe
te op den wandelweg,
lest maken. Ze kreeg
Iheid meer er over te
[als zij weer opging in
|jk van haar vader.
(Wordt vervolgd.;
ZATERDAG 8 JAN. 1938
52c JAARGANG - No. 84
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter expioitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes
Postrekening 44455 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZU1DEMA
Abonnementsprijs ft.50 per kwartaal
Weekabonnementen voor Mlddotburg
Goes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
10.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
De democratie, ook de democratie in
den goeden, den Christelijiken zin van het
woord, maakt een moeilijke tijd door.
In meerdere landen is reeds het par
lementaire stelsel vervangen door de dic
tatuur. Van den gezonden volksinvloed
is in tal van landen niets meer overge
bleven.
Als gevolg daarvan worden pogingen
aangewend om de democratie te bescher
men, door het stichten van organisaties,
waarin de principieele tegenstellingen op
den achtergrond worden gehouden en de
eenheid in de democratie op den voor
grond gesteld.
Eén zwak pogen omdat democratie op
zichzelf volstrekt geen vaststaand begrip
is. Er is 'n democratie die 't algemieene
volksbelang, 't nationale belang dient en
er is 'n democratie die er op uit is de klas
setegenstellingen te verscherpen. Er is
een democratie die begint met het gezag
van de Overheid hoog te stellen, om daar
naast ook te vragen invloed van het volk,
en er is een democratie die de volkssou-
vereiniteit proclameert, een beginsel dat
altijd voert of tot anarchie of tot dicta
tuur.
Maar het is ook een gevaarlijk pogen,
omdat het parlementaire stelsel alleen
houdbaar is, wanneer het door de groote
geestelijke beginselen wordt beheerscht.
Het is al tal van jaren geleden, dat de
„Maasbode" handelend over de toe
komst der antithese, o.m. dit opmerkte:
„Het staat/kundig leven kent natuurlijk
wisselende vormen en verschijinselen,
doch het behoort tot de groote geeste
lijke aberraties van den tijd, te meenen,
dat met het verdwijnen van tijdelijke vor
men, ook de groote vraagstukken der
mensehheid, die zich op staatkundig ge
bied doen gelden, zouden wegtrekken.
Doch in het huidig tijdsgewricht zien wij,
hoe de vorm (het parlementarisme) van
staatkundig leven slechts de mogelijkheid
van voortbestaan ziet, indien de tegen
stelling der groote geestelijke beginselen,
die in laatste instantie deze belemmeren
de wereldcrisis overheersoht, ook daar
ten volle zal worden doorleefd. En dat
het parlementarisme onafwendbaar ten
doode is gedoemd, wanneer de groote en
beslissende vraagstukken der mensehheid
van zijn terrein zouden worden geweerd.
Het kan natuurlijk zijn, dat in het land
der betrekkelijkheden, dat de staatkunde
zoo dikwijls is en wel zijn moet, de groote
vraagstukken wel eens tijdelijk op den
achtergrond moeten blijlven om de eischen
van den dag, waaraan niet te ontkomen
valt, doch wanneer de groote geestelijke
vraagstukken werkelijk zouden verdwij
nen uit het parlement, schept dit zelf de
valbijl, die het hoofd van den romp zal
scheiden.
Dit werd geschreven in 1923.
Eh sindsdien is wel gebleken hoe juist
het is, wat hier werd opgemerkt.
Wij behoeven slechts te verwijzen naar
Duitschland. Wanneer daar de groote
geestelijke beginselen op den voorgrond
waren gesteld, inplaats van samenwer
king op z.g. democratisohen grondslag,
dan zou waarschijnlijk de ontwikkeling
van den politieken toestand een geheel
andere zijn geweest.
Voor het behoud van het parlementaire
stelsel en de handhaving van een gezon
de democratie is eerste voorwaarde het
voeren van een principieele politiek, het
vasthouden aan de groote geestelijke be
ginselen.
P;ï
Weer twee slagschepen. Voorts twaalf
verkenningsvaartuigen en een groot
aantal duikbooten.
Mussolini (heeft 'het nieuwe vlootbouw-
Program vastgesteld ivoor de oorlogs
marine.
Het omvat den bouw van twee slag
schepen van 35.000 ton, de „Rome" en
iJmpero" twaalf verkenningsvaartui-
S®n en een groot aantal duikbooten. Met
den bouw der slagschepen zal direct be
gonnen worden.
De bladen wijzen er op, dat de bouw
an nieuwe Italiaansche oorlogsschepen
else volgt op de geweldige Britsche en
Amerikaansche vlootbouw-programma's,
bestemd is, om Italië de middelen te ver
schaffen, het hoofd te bieden aan de
eischen, die ontstaan zijn door de schep
ping van het imperium en de ontwikke
ling van zijn politiek in de Middelland-
sche Zee en zijn wereld omvattende be
langen.
Door den bouw van twee nieuwe slag
schepen zal Italië de beschikking krijgen
over vier schepen van dat type.
Italië bezit bovendien nog vier pantser
schepen van 26.000 ton, waarvan drie
juist zijn gemoderniseerd.
Verder bestaat de linievloot nog uit
zeven kruisers van 10.000 ton en zestien
lichte kruisers.
■Na de voltooiing van de 12 torpedo
jagers van het groote type, stijgt het aan
tal flottieljeleiders tot 32. De oorlogsvloot
bevat verder nog 45 torpedobootjagers
van 1000 tot 1500 ton en 50 torpedoboo
ten van 600 tot 700 ton, alsmede vijf
aviso's.
De vloot van 87 duikbooten zal, zooals
boven gemeld, uitgebreid worden met een
„groot aantal", terwijl verder verschil
lende marinebases worden aangelegd.
DE STRIJD OM TERUEL.
Van dezen verwoeden strijd vertelt de
„Maasbode":
Hoeveel troepen beide partijen bij Të-
ruel op de been gebracht hebben is niet
bekend, maar door de operaties van do
laatste dagen is het slagveld zeer inge
krompen. Het beslaat nog slechts een
ruimte van weinige kwadraat K.M. en
daarin wordt door beide partijen als ra
zenden geschoten. Begrijpelijkerwijze har
pert onder deze omstandigheden de voed
selvoorziening nog al eens en ook de zorg
voor de gewonden. In Teruel is de hel ook
losgebroken. Aranda tracht de ver
dedigers door middel van vliegtuigen van
het noodige te voorzien en dat tracht de
vliegmacht der regeeringstroepen natuur
lijk te verhinderen. Anderzijds hebben de
laatsten nu hun kanonnen schier met de
monden tegen de getouwen geplaatst,
waarin de Franco-mannen zich het
sterkst verschanst hebben en deze braken
ononderbroken hun vuur er tegen uit.
De thermometer zonk tot 17 graden on
der nul en tegelijk stak er wind op en
ging het sneeuwen. Artillerie zoowel als
vliegtuigen raakten daardoor buiten em
plooi en de handgranaat ging hun plaats
innemen.
Wanhopig wordt er geworsteld, man te
gen man. Er kan eenvoudig geen rust
intreden, want een oogenblik stil liggen,
staat met den dood door bevriezing ge
lijk.
Wanneer eenmaal de balans van deze
verschrikkelijke worsteling opgemaakt zal
worden, zal misschien blijken, dat er nog
meer soldaten den dood door de kou von
den dan door de kogels van den vijand.
ALS DE VRIJWILLIGERS SPANJE
VERLATEN.
De kosten worden op meer dan
f3.5 millioen geraamd.
De onder-oommissie der non-interven-
tie-commissie zal zich in haar Dinsdag
a.s. te houden bijeenkomst bezig hebben
te houden met het" door de deskundigen
opgestelde plan inzake de terugtrekking
der vrijwilligers uit Spanje.
De kosten, aan dit plan verbonden,
zullen naar schatting ongeveer 400.000
pond sterling, d.i. ruim f 3.5 millioen be
dragen. Deze kosten zullen door de non-
interventiecommissie worden bestreden
uit de contributies der landen, die in de
commissie vertegenwoordigd zijn.
Dat de kosten zoo hoog zijn, komt om
dat het plan de volgende maatregelen om
vat:
Het vormen van basiskampen, op flin-
ken afstand achter het front gelegen,
waarin de vrijwilligers bijeengebracht zul
len worden in groepen van niet meer dan
2000 tot 3000 man.
Het voeden en kleeden der vrijwilligers
gedurende den tijd, voorafgaande aan de
terugtrekking.
Het verschaffen van schepen en an
dere vervoermiddelen voor de eigenlijke
evacuatie.
Daar het aantal betrokken vrijwilligers
wordt geschat op 100.000 is het vraagstuk
van voeding en kleeding een belangrijk
punt.
NIEUW OFFENSIEF IN SPANJE?
Naar medegedeeld wordt zouden de
Italiaansche en Duitsche troepen, die zich
op het oogenblik te Malaga bevinden, be
zig zijn hun oorlogsuitrusting te vol
tooien met het oog op een groot offen
sief der opstandelingen tegen Almeria.
Naar verder verluidt zou Queipo de
Llano binnenkort uit Sevilla te Malaga
aankomen om over de aanvalsplannen
met de Italiaansche en Duitsche deskun
digen overleg te plegen.
AMERIKAANSCH DIPLOMAAT LAAKT
DUITSCHLAND.
Godsdienst- en geestesvrijheid aan
banden gelegd.
De vroegere ambassadeur van de Ver-
eenigde Staten in Duitschland, Dodd, is te
New-York teruggekeerd. Hij heeft de
redenen uiteengezet, waarom hij Duitsch
land heeft verlaten.
„Wat kan een vertegenwoordiger van
de Yereenigde Staten doen in een uitge
strekt gebied, waar de godsdienstige vrij
heid wordt ontkend, waar intellectueel
initiatief en ontdekkingsgeest niet wor
den toegestaan, waar rassenhaat iederen
dag wordt aangekweekt."
Hij: voegde hieraan toe, dat vele emi
nente Duitschers 'het met hem eens waren,
toen hij in den afgeloopen zomer weiger-
Beperking van den dlensL
Op den eersten werkdag, volgende op
den dag van de geboorte van een Prins
of een Prinses, zullen de kantoren voor
den Postdienst om 13 uur worden geslo
ten. De openstelling voor den telegraaf-
en telefoondienst blijft ongewijzigd.
De avond-postbestelling zal op dien dag
niet worden uitgevoerd en bet aantal bus-
lichtingen wordt beperkt.
Door het centrale girokantoor worden
op den nationalen feestdag de afrekingen
betreffende de boekingen van dien dag
niet verzonden, zoodat de rekeninghou
ders des daags na den feestdag geen ai-
rekeningen zullen ontvangen. De ohèque-
adviezen, die bij den aanvang van den
dienst om half zes aanwezig zijn, worden
echter op de gewone wijze behandeld.
Overigens geschiedt alleen de behande
ling van stortingen, girobiljetten en
chèque-advieaen met spoedbehandeling en
telegrafische spoedbehandeling, voor zoo
ver deze vóór elf uur aan het girokantoor
zijn ontvangen.
de het partijcongres te Neurenberg bij te
wonen.
Verder verklaarde hij, dat
het logisch gevolg van de uit
gebreide oorlogsvoorberei
ding een nieuwe oorlog zal
zij n.
Tenslotte beschuldigde Dodd de groote
Duitoche zakenlieden en industrieelen, dat
zij de noodzakelijkheid van internationale
samenwerking niet inzien.
COMMANDANT VAN TERUEL GEEFT
ZICH OVER.
De kolonel der opstandelingen, Rey
d'Hancourt, militair commandant der
stad Teruel, heeft zich met 1500 man
overgegeven.
De kolonel verklaarde, dat zioh in het
St. Klarisse-klooster nog een groep op
standelingen bevindt, waarmede hij geen
verbinding bad.
ERNSTIGE OVERSTROOMINGEN IN
TURKIJE.
Tengevolge van de hevige regens der
laatste dagen in sommige gebieden van
Anatolië zijn de rivieren buiten haar
oevers getreden. Gelukkig konden de be
woners nog tijdig een goed heenkomen
zoeken. Drie personen zijn evenwel om
gekomen. Het spoorwegverkeer is bijna
onmogelijk geworden.
Men werkt met koortsachtige haast
aan de versterking der dijken.
Het publiek, de persmenschen en de
fotografen, die gistermiddag, trouw en
hardnekkig als steeds, 'kou en modder
trotseerend, voor het Koninklijk Paleis te
Soestdijk wachtende waren, zijn op een
gegeven moment voor dit wachten be
loond. Even voor 3 uur reed een groote
donkere auto den tuin van het Paleis
binnen en bleef eenigen tijd wachten voor
den zijgang, die leidt naar den Prinse
lijken vleugel. Klokslag drie uur zag men
de Prinses en Prins Aschwin de trap
afdalen en de auto, waarvan inmiddels
de aóhterkap geopend was, bestijgen.
Toen de auto den weg opreed in de
richting van de Vredehof straat, zagen de
wachtenden voor het eerst, dat inderdaad
de Prinses zelf, gekleed in een zwaren
bontmantel, in de open auto zat. Lachen
de hield zij de beide gehandschoende
handen voor het gelaat, zoodat de meeste
fotografen geen kans hadden haar te kie
ken.
De auto reed in een zeer matige vaart
van amper 20 'km., langs Hotel Trier de
richting in van Soest, door enkele pers
auto's haastig gevolgd.
Het publiek voor het Paleis was eigen
lijk te verbijsterd om hoera te roepen. De
meesten volstonden met hun hoed of pet
af te nemen, terwijl de veldwachters eer
biedig saluut brachten.
Binnenland.
De posterijen op den nationalen feestdag.
Dó Nederlandsche industrie in Indië.
Buitenland.
Italië versterkt zijn oorlogsvloot.
Het terugtrekken der vrijwilligers uit
Spanje.
Dë strijd om Teruel.
Een Zeppelinstad In wording.
In het Hessische woud, naast de enor
me nieuwe luchthaven ten Zuiden van
Frahkfurt, ontstaat een nieuwe stad, Zep-
pelinheim genaamd en tot eersten burge
meester hiervan is zoojuist benoemd een
luchtschip-commandant, kapitein von
Schiller, die zijn ambtseed heeft afgelegd
in handen van den gouverneur van Hes
sen.
In de 78 reeds opgetrokken woningen
wonen thans 240 employé's van de Zep
pelinmaatschappij'. Zij zijn verplaatst van
hun vroegere woningen op het vliegveld
van Fredrichshafen
Het voornemen bestaat, om in Zeppe-
linheim woningen te bouwen voor 4.000
a 5.000 menschen, t.w. personeel van de
Zeppelinmaatschappij van de Lufthansa
en beambten van de douane en P. T. T.
MINISTER EN GIJZELING.
Geen bevoegdheid die eventueel te
beëindigen.
Op de vragen van bet Tweede Kamer
lid Van der Waerden in verband met de
gijzeling van den heer Hansen, heeft de
Minister van Justitie geantwoord, dat hij
niet beschikt over middelen om een einde
te maken aan een door den rechter inge
volge artikel 221 van het Wetboek van
Strafvordering bevolen gijzeling.
Overigens hebben de vragen inmiddels
voor het onderwerpelijke geval practische
beteekenis verloren, aangezien de be
doelde gegijzelde bij beschikking van de
rechtbank te 's^Gravenhage uit de gijze
ling is ontslagen.
Bij de betrokken gijzeling zijn geen fei
ten of onstandigheden gebleken, welke
den minister tot eenige nadere voorzie
ning aanleiding zouden kunnen geven,
DE JONGSTE MOTORSTORINGEN BIJ
DE K. L. M.
Een onbeduidend onderdeel dat
verwisseld moest worden.
„Aneta" verzocht inlichtingen aan
gaande de herhaalde motorstoringen,
welke zich bij de K.L.M.-vliegtuigen thans
voordoen. De volgende mededeeling is
hieromtrent ontvangen:
Dé technische dienst van de K.L.M. te
Schiphol ontdekte bij revisie een klein
en onbeduidend mankement, dat nog geen
aanleiding heeft gegeven tot breuk, dooh
waarhij de mogelijkheid van breulk zich
zou kunnen voordoen. Onmiddellijk is
toen aan alle gezagvoerders van de ver
schillende toestellen opdracht gegeven dit
onderdeel te verwisselen en onder geen
voorwaarde verder te vliegen, voordat de
motoren geheel in orde zijln. Voorzoover
dit onderdeel in reserve aan boord was,
kon herstelling ter plaatse worden ver
richt; in andere gevallen moest op toe
zending worden gewacht. In geen enkel
opzicht bestaat er reden tot ongerust
heid of vrees.
DE NEDERLANDSCHE INDUSTRIE
IN INDIE.
Mr A. N. Molenaar, algemeen secreta
ris van het Verbond van Ned. Werkge
vers, zal in de tweede helft van 1938 een
bezoek aan Ne'd.-Indië brengen in aan
sluiting aan zijn reeds aangekondigde
reis, welke verband houdt met een uit-
noodiging aan het Internationaal Ar
beidsbureau van de zijde der Zuid-Afri-
kaansche regeering, om een studie te
maken van de arbeidstoestanden bij' de
inheemsche arbeiders in Zuid-Afrika.
Met de reis van Mr Molenaar naar In
dië zal volgens de Ned. Werkgever, or
gaan van het verbond, worden bevorderd
het inzicht in de opvattingen, wenschen
en behoeften over en weer en tevens wor
den gestreefd naar versterking van het
reeds gevestigde contact. Bij de betrek
kingen tusschen Nederland en Indië dient
rekening te worden gehouden met de
mogelijkheden voor nieuwe kapitaal-in-
vesteeringen, alsmede voor nieuwe in-
voermogelij'kheden tengevolge van de toe
neming van de welvaart in Ned.-Indië.
