50
35
WYBERT
A
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Dagen van spanning.
Italië heeft den Volkenbond
verlaten.
De strijd in China.
De strijd in Spanje.
Belangrijkste Nieuws
MAANDAG 13 DEC 1937
52e JAARGANG - No. 63
Thans ook
met menthol-smaak!
Uitgave: N. V. Uitgevers- Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes
Postrekening 44455 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Pa. Boekhandel
J, J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur - Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Abonnementsprijs per tevrcriasS
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en VHasiugen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Advertentlën 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
Italië is uit den Volkenbond getreden.
In de praotijk brengt dit weinig veran
dering.
De plaatsen van de Italiaansche afge
vaardigden bleven de laatste jaren steeds
onbezet en meer dan eens werd met uit
treden gedreigd. Dit dreigement is nu uit
gevoerd.
Maar al brengt dit optreden practisch
weinig verandering, het is wel van be-
teekenis, omdat het vooral ook door do
brallende redevoering waarmede dit be
sluit door den Duce werd aangekondigd
- opnieuw spreekt van den ernst der tij
den die wij beleven.
Daarvan sprak ook de stemming over
de Defensiebegrooting in de Tweede Ka
men.
Het feit, dat niet alleen de vrijzinnig
democraten, maar ook met een enkele uit
zondering de sociaal-democraten voor de
sterk verhoogde Defensie-begrooting stem
den, wijst er op, dat ook deze partijen
onder den indruk zijn van de gespannen
internationale verhoudingen.
Met grooten nadruk was trouwens ook
door Minister Van Dijk op het gevaar
lijke van den huidigen toestand gewezen.
„Ik wilde zoo zeide hij bij de verde
diging van de Defensie-voorstellen dat
het mij gegeven was allen de overtuiging
bij te brengen, allen op bet hart te binden,
hoe de nood dringt, boe de
gevaren dreigen, hoe het
geboden is met alle be
reikbare middelen de vei
ligheid des lands zoogoed
mogelijk te verzekere n".
Bij de stemming over de Defensiebe
grooting toonde de Kamer van den ernst
van den toestand overtuigd te zijn.
Moge dat ook blijken vooral na de
daverende waarschuwing van Mussolini
i bij de stemming over de wijziging
van de Dienstplichtwet.
Een eensgezind votum zou, naar de mi
nister terecht opmerkte, een waarschu
wend gebaar zijn en een waarschuwende
daad tegenover ieder, die de handen zou
willen uitstrekken naar betgeen ons in
ons volksleven boven alles dierbaar is.
Rede van Mussolini in den stortregen.
Onder geestdriftig gejuich eener onaf
zienbare menschenmenigte is Zaterdag
avond van het balcon van bet Palazzo
Venezia aan Rome, Italië en de wereld
bekend gemaakt, dat Italië uit den vol
kenbond is getreden.
Om 10 uur verscheen de secretaris
generaal der fascistische partij, Starace,
op het balcon en legde de volgende ver
klaring af:
„Z warthemden. De groote
fascistische raad 'heeft
op voorstel van den Duce
besloten den Volkenbond
onmiddellijk te verlate n."
Deze mededeeling werd met daveren
de toejuichingen ontvangen. Een nieuwe
ovatie volgde, toen onmiddellijk daarop
Mussolini naar voren trad, om zijn toe
spraak te houden.
„De groote fascistische raad heeft een
historisch besluit genomen, aldus begon
de Duce zijn korte toespraak. Gedurende
ons lidmaatschap van den Volkenbond
hebben wij' vele jaren groot geduld moe
ten betrachten.
Wij hebben niet vergeten en wij zullen
niet vergeten de schandelijke poging tot
economische wurging van het Italiaan
sche volk door Genève (Verontwaardigde
kreten.)
Sommigen meenden, dat de volken
bond op een gegeven oogenblik een daad
van herstel zou stellen. Hij heeft dat
niet gedaan en heeft dat niet willen doen!
De goede voornemens van sommige re
geeringen vergaan, zoodra hun gedele
geerden in contact komen met het nood
lottig milieu van bet Geneefsche sanhe
drin, dat bestuurd wordt door verbor
gen krachten, die vijandig zijh aan ons
Italië, aan onze revolutie.
Het uur naderde, waarop een keuze
20 ct.
gedaan moest worden in bet dilemma: er
in of er uit!
Er in? (de menigte schreeuwt: „Neen!")
Er uit? (de menigte roept: „ja"!)
Zoo roepen wij uit, dat het genoeg is
en wij verwijderen ons zonder eenige
spijt uit dezen wankelen tempel, waarin
men niet voor den vrede werkt, maar
waar men den oorlog voorbereidt.
Natuurlijk ontbrak het gepoch ook nu
niet.
Wij hebben, aldus Mussolini, wapenen
in de lucht, te land en ter zee: talrijk en
gestaald door twee zegevierende oorlo
gen. Wij hebben vooral den heroischen
geest onzler revolutie, dien geen men-
schenmacht ter wereld ooit zal kunnen
doen buigen!"
Meer dan honderdduizend Italianen
hebben in den stortregen, die de wachten
den doordrenkte, naar de woorden van
den duce geluisterd.
Tengevolge van het slechte weer is het
telegraaf en telefoonverkeer tijdelijk on
derbroken geweest, zoodat de geheele
berichtgeving van Rome naar bet buiten
land eenigszins werd vertraagd. Eerst in
de late avonduren slaagde men er in,
de storing geheel op te heffen.
Bij vele Italianen is de rede van den
duce wel -wat tegengevallen.
De optimisten hoopten op een alge-
meene salarisverhooging van vijf pet., de
pessimisten dach'ten aan een directe oor
logsverklaring aan Spanje en sommigen
onder het publiek meenden dat de duce
een klein brok van de Afrikaansche ko-
Loniën aan Duitschland zou aanbieden.
Blijft de rest, (men kan wel zeggen de
minderheid), die het gerucht bad opge
vangen, dat Italië den volkenbond verla
ten zou, maar deze rest was de overtui
ging toegedaan, dat Mussolini voor een
'dergelijke beslissing nooit bet geheele
propaganda-apparaat van zijn partij1 in
beweging zou hebben gesteld, om een be
sluit kenbaar te maken, dat ai sinds
jaren verwacht werd.
Nanking houdt het nog.
Teleurstelling voor de Japanners.
Volgens Japansche berichten uit Nan
king wordt daar nog heftig gestreden. D'e
Chineezen doen voortdurend tegenaan
vallen. Men kan uit de verschillende be
richten opmakèn, dat de Japansche troe
pen op het laatste oogenblik onverwach-
ten tegenstand hebben ontmoet.
De geheele Japansche pers trachtte wel
den indruk te wekken, dat Nanking reeds
genomen is, doch zoover is het nog niet.
D'e stad is nog niet gevallen.
Een reusachtige optocht trok reeds door
Tokio om de overwinning van Nanking
te vieren. De officieele feesten zijn echter
uitgesteld.
Geen wonder, de bloedige gevechten om
Nanking duren nog voort en zijn nog al
lerminst geëindigd. De Japansche corres
pondenten spreken van een strijd zonder
weerga.
De verovering van Nanking blijkt op
heel wat meer moeilijkheden te stuiten
dan waarop men gerekend had. Ofschoon
de Japanners er in geslaagd zijn hun po
sitie in enkele deelen der stad te verstek
ken, hebben de troepen de laatste 24 uur
geen vorderingen van beteekenis kunnen
maken. Men heeft dan ook versterkingen
in den strijd geworpen.
Het verzet van de Chineezen is taai.
Britsche oorlogsbodems beschoten.
De Japanners hebben gisteren tot vier
malen toe in de Chineesche wateren Brit
sche schepen aangevallen.
De eerste aanval geschiedde bij Woe
hoe, toen Japansche batterijen en mitrail
leurs vuur gaven op de Britsche kanon
neerboot „Lady Bird". Een schepeling
werd gedood en een officier, zoomede een
marinier, gewond.
Japansche batterijen hebben eveneens
vuur gegeven op de Britsche kanonneer
boot „Bee", welke bodem evenwel niet ge
troffen werd.
Voorts werd de Britsohe sleepboot
„Tsjingtah" beschoten.
Des namiddags hebben de Japanners
drie luchtaanvallen ondernomen op een
groep Britsche schepen, die zich beneden
strooms van Nanking bevonden.
Tot deze schepen behoorden de kanon
neerboot „Soarb" en „Griket", die het
vuur uit maohinegeweren en luchtafweer
geschut beantwoordden.
Aan Britsche zijde is geen enkel slacht
offer te betreuren.
Bij de Japansche autoriteiten zijn stap
pen gedaan.
De beschieting van verscheidene Brit
sche oorlogsschepen door Japansche bat
terijen te Woehoe heeft in Britsche di
plomatieke kringen een zeer pijnlijken in
druk gemaakt.
Amerikaansch oorlogsschip door
Japansche vliegtuigen getorpe
deerd.
Het Departement van Marine der Ver-
eenigde Staten deelt mede, dat de Regee-
ringskanonneerboot „Panay" tot zinken is
gebracht.
Het is nog niet bekend, hoeveel perso
nen daarbij om het leven kwamen.
De „Panay" is tusschen Nanking en
Woehoe tot zinken gebracht.
Naar vernomen wordt zijn 55 overle
venden van de „Panay" er in geslaagd de
kust te bereiken. Eenigen van hen zijn
zwaar gewond.
De regeering der Vereenigde Staten zal
een nauwkeurig onderzoek doen instellen.
Madrid en Barcelona gebombardeerd.
Om half acht gisteravond beeft de ar
tillerie der opstandelingen bet bombar
dement op Madrid hervat. Een tiental
projectielen is terecht gekomen in de bin
nenstad.
Volgens een offioieel communiqué van
bet ministerie van luchtvaart, hebben
drie vliegtuigen der opstandelingen Za
terdagmiddag Barcelona gebombardeerd
waarbij' vier personen gedood werden.
Uit Barcelona wordt gemeld dat veer
tig vliegtuigen der opstandelingen de
vliegvelden Bujaraloz en Candasnos
trachtten te bombardeeren. De regee-
ringsluchtmacht aanvaardde de strijden
twee jachtvliegtuigen der opstandelingen
werden omlaag geschoten, terwijl drie
toestellen werden gedwongen op vijande
lijk terrein te dalen. De regeeringsluoht-
maebt verloor een jachtvliegtuig, de pi
loot kon zich met zijn parachute redden.
Later bestookten achttien vliegtuigen
der opstandelingen de steden Barbarstro
en Castejon aan bet front van Aragon.
Hierbij zouden 20 regeeringstoestellen
zijn neergeschoten.
Voorts hebben oorlogsbodems der op
standelingen Alicante gebombardeerd.
Nadat de regeeringsvloot meer dan een
jaar op non-activiteit beeft gelegen, heeft
Prieto de nieuw uitgeruste vloot bevel
gegeven, de haven van Cartbagena te
verlaten, om zich naar Barcelona te be
geven, de blokkade te verbreken en in
dien mogelijk, slag te leveren met de
schepen der opstandelingen.
De regeeringsvloot is superieur aan die
van Franco, tenminste wat betreft bet
aantal eenbeden.
HET SPOORWEGONGELUK
SCHOTLAND.
IN
Volgens de laatste berichten omtrent
het spoorwegongeluk bij' Castlecary is het
aantal dooden thans gestegen tot 35,
maar bet is waarschijnlijk, dat er nog lij
ken zullen worden gevonden onder de
verbrijzelde spoorwegwagons.
D'e oorzaak van bet ongeluk is nog on
bekend, Het is mogelijk, dat de machinist
het signaal dat op onveilig stond, door de
sneeuw niet beeft kunnen zien.
BELGISCHE 4 PCT. LEENING IN
LONDEN.
„De Peuple" meldt, dat de Belgische
minister van financiën, De Man, te Lon
den met een Britsch bankiersconsortium
een leening van 5 millioen pond heeft
gesloten, tegen een rente van 4 pet. een
koers van uitgifte van 97 pet. en een
looptijd van 20 jaren.
INCIDENTEN BIJ DE ONTVANGST
VAN DELBOS TE BELGRADO.
Een doode en eenige gewonden.
Bij aankomst van den Franschen mi
nister van buitenlandsche zaken, Del-
bos te Belgrado, de hoofdstad van Joego
slavië is bet tot incidenten gekomen.
Het Fransche persagentschap Havas
baast zich te melden, dat er een sterk
pro-Fransche betooging gehouden zou
zijn en dat D'elbos geestdriftig is toege
juicht.
Volgens geruchten, die te Belgrado de
ronde doen, zouden bij de betoogingen in
totaal een persoon gedood en verscheide
ne gewond zijn. D'en gebeelen morgen
heerschte in de stad een opgewonden
stemming, Herhaaldelijk kwam het, voor
namelijk van de zijde van studenten, on
der den kreet „Leve Frankrijk" tot be
toogingen. De betoogers werden overal
weldra verspreid; zij zijn extreme aan
hangers der oppositie.
ONDERHANDELINGEN IN HET
GEHEIM?
Aanbod van Eden aan Duitschland
sn Italië?
De diplomatieke redacteur van het
blad „The People" beweert, dat op het
oogenblik in het geheim langs diploma-
tieken weg pogingen in het werk worden
gesteld om voor de komende veertig
jaren den vrede in Europa te verzekeren.
Eden zou aan Duitschland en Italië de
volgende concessies hebben aangeboden:
1. Erkenning van de overwin
ning van Abessinië.
2. Toe wij zing van koloniën aan
Duitschland na een confe
rentie der mogendheden, die
koloniale gebieden bezitten.
3. Afschaffing van de sanctie-
clausuleinhetVolken bonds-
pact.
4. Scheiding tusschen het Vol
kenbondspact en het ver
drag van Versailles.
In ruil hiervoor zouden Italië en Duitsch
land zich tevreden verklaren met hun
koloniale bezittingen, de volledige onaf
hankelijkheid van Spanje verzekeren, de
eerbiediging van de tegenwoordige Euro-
peesche grenzen garandeeren, en tenslotte
een niet-aanvalspact met Frankrijk en
Engeland onderteekenen.
DUITSCHE BOEREN MOETEN ALLE
KRACHTEN INSPANNEN OM DEN
HONGERSNOOD TE VOORKOMEN.
In Goslar heeft de minister voor de
voedselvoorziening Darré, gisteren een
rede gehouden, waarin hij de richtsnoe
ren voor den „productieveldslag" aangaf.
Hij zeide, dat men noodzakelijk regel
matig overvloedige beetworteloogsten
moet hebben om het vee te voeden en
ook den verbouw van andere planten,
die voor hetzelfde doel gebruikt worden,
moet bevorderen.
Braakliggende graslanden moeten zoo
mogelijk in akkergrond veranderd wor
den. De staat zal alles doen om te voor
zien in het bestaande tekort aan land
arbeiders door jongelieden van de Hitler-
jeugd te werk te stellen. De boeren zullen
ook meer landbouwmachines dienen te
gebruiken.
De Fuehrer, aldus besloot Darré, heeft
tot den productieveldslag besloten om de
vrijheid van Duitschland te verzekeren
en het Duitsche gezag te handhaven.
„Duitsche boeren, arbeidt met al uw
kracht, want, indien er op het land niet
gewerkt wordt, zal er hongersnood heer-
schen."
ER DREIGT IN ZUID-AFRIKA
VOEDSELTEKORT.
De provisiekast der Unie van Zuid-
Afrika is bijna ledig.
Dë jongste gegevens, verstrekt door het
departement voor ramingen en statistie
ken, toonen aan, dat de botervoorraden in
de Zuid-Afrikaansche Unie belangrijk
minder zijn dan anders.
Ook de voorraden rundvleescb in de
unie vertoonden aan bet einde van Octo
ber een aanzienlijke verlaging ten op
zichte van 1936. Meel was ook minder
dan in hetzelfde tijdperk van verleden
jaar, terwijl de tarwevoorraden waren af
genomen.
Voor dezen verontrustenden toestand
worden twee redenen opgegeven. De eer
ste is dat de Zuid-Afrikaansche Unie ge
leden heeft onder een periode van groote
droogte.
De tweede is de gevolgde politiek, wel
ke de Zuid-Afrikaansche producenten
aanmoedigt, hun producten in perioden
van opgaande lijn naar Groot-Britannië
uit te voeren, waardoor de Unie van de
onontbeerlijke voorraden beroofd wordt.
D'e regeering ziet zich voor een twee
voudig vraagstuk geplaatst, n.l. aanvoer
te vinden voor de steden en verlichting te
brengen aan de gebieden, welke door de
droogte geteisterd zijn.
In de steden maakt de schaarschte aan
voedsel den toestand van het minder be
deelde deel van de bevolking weinig ge
makkelijk. Botertekort vormt de hoofdoor
zaak van de ongerustheid.
Johannesburg en de randstaten voelden
het tekort bet eerst. Arme menschen kun
nen zich nauwelijks het allernoodzake
lijkste verschaffen.
TERUGGAVE BEZITTINGEN AAN
HABSBURGERS.
Naar officieel wordt gemeld beeft de
Oostenrijksche ministerraad ingevolge de
wet tot opheffing der uitwijzing en terug
gaaf van bet vermogen van bet Huis
Habsburg besloten thans over te gaan tot
bedoelde teruggaaf.
De bezittingen, welke zullen worden te
rug gegeven zijn de volgende: kasteel
Buitenland,
De Eerste Kamer over ds Crisisinvoerwet.
De postbestelling op het platteland.
Binnenland.
Italië uit den Volkenbond.
Geheime onderhandelingen van Edon
met Duitschland en Italië?
De Chineezen in Nanking bieden taai
verzet,
Engelsche oorlogsschepen door de Japan
ners hs3choten.
Dreigend voedseltekort in Zuid-Afrika.
Incidenten te Belgrado.
VR A-ANT I VRIES
ANTIROEST
U Vraagt UW garagehouder
f 3.50 p e r >5 l i t e r" b u s
Laxenburg bij Weenen, kasteel Mürzsteg
in Stiermarken, de heerlijkheid Orlh met
kasteel Eckartsau, de landgoederen Pögg-
stall, Mannersdorf aan het Leithageberg-
te en Vösendorf in Ne.der-Oostenrijk, als
mede de inventaris van bet kasteel Neu-
berg in Stiermarken.
KERK EN STAAT IN DUITSCHLAND.
De Duitsche minister voor kerkelijke
aangelegenheden, Kerrl, heeft de zeven
tiende verordening uitgevaardigd ter uit
voering van de wet inzake de Duitsche
evangelische kerk.
De verordening behelst, dat de leiding
dezer kerk voor aangelegenheden buiten
de kerk berust bij den chef der kerkelijke
kanselarij. Deze is bevoegd verordeningen
uit te vaardigen, met uitzondering van
kwesties van belijdenis en eeredienst. Voor
de benoeming en het ontslag van ambte
naren der kerk is de toestemming noodig
van den rijksminister voor kerkelijke aan
gelegenheden. De leiding der districtsker-
ken berust bij de aan bet bewind zijnde
kerkelijke regeeringen.
In een gesprek met den hoofdredacteur
van de te Hannover verschijnende „Nie-
dersachsische Tageszeitung" heeft minis
ter Kerrl verklaard, dat er geen sprake is
van een scheiding van kerk en staat iu
dien zin, dat de staat zich van de kerk
zou aftrekken, of baar zelfs schade zou
willen toebrengen. D' e nat. - socialis
tische staat tan echter geen
„staatsvrije ruimten" dulden.
HET VIERJARENPLAN IS, INDIEN
NOODIG, EEN PLAN VOOR DEN
OORLOG.
Ds 'Göbbels heeft te Koningsbergen een
redevoering gehouden.
Ten aanzien van het vierjarenplan ver
klaarde minister 'Göbbels: Wij wilden een
uit eigen kracht levende souvereine staat
zijn. Alle offers, die voor het vierjaren
plan moesten worden gebracht, zullen
door die successen drievoudig worden ge
compenseerd.
i Wanneer men zegt, dat het vierjaren
plan voor den oorlog is, antwoord ik:
„Zeer zeker, natuurlijk is bet ook, indien
noodig, een plan voor den oorlog. Het is
er niet voor ons plezier. Het eischt na
tuurlijk opofferingen. Het is waar, dat
de boter zeldzamer wordt, maar wanneer
's nachts vliegtuigen boven onze hoofden
brommen, weten wij, dat het geen Engel
sche, Russische of Tsjechische vliegtui
gen, doch Duitsche vliegtuigen zijn".
Ik kan niet zeggen, aldus
Dr Göbbels, wanneer wij kolo
niën zullen hebben, maar
ik kan wel zeggen dat wij
deze op een dag zullen
k r ij g e n".
Accoord in de haven van Gent.
Op een bijeenkomst van de twee belang
hebbende partijen in het conflict, dat te
Gent is uitgebroken tusschen werkgevers
en havenarbeiders en waarbij de arbei
ders bij de binnenscheepvaart en den
sleepdienst booger loonen eischen, is be
sloten weer aan bet werk te gaan.
De werkzaamheden zullen voorloopig
hervat worden onder voorbehoud van de
toepassing van een minimum en maxi
mum vrachtloon en tevens onder de voor
waarde, dat in de komende maand een
definitief accoord wordt gesloten.
De oogst van aardappelen, peulvruchten
en hooi in Duitschland meegevallen.
Volgens de definitieve schatting der of
ficieele rapporteurs zal over het loopende
jaar de oogst van late aardappelen, in
totaal 53.6 mill, ton bedragen, zoodat met
inbegrip van den 1.7 mill, ton bedragen
den oogst van vroege aardappelen, de ge
heele Dditsche aardappelen oogst in 1937
55.3 mill, ton zal bedragen. D'at zijn 9
mill, ton of 19.4 percent meer dan in
1936.
Ook de oogst van peulvruchten is beter
uitgevallen dan aanvankelijk werd ge
schat. Volgens de definitieve schatting
