ARIiHEH
Dagblad voor de Provincie Zeeland
EERSTE BLAD
De strijd in China.
ZATERDAG 20 NOV. 1937
52e JAARGANG - No. 44
Uitgave: N. V. Uitgevers-Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Christelijke of „neutrale"
organisatie?
In het Stoffenhuis
De positie van den
Middenstand.
■Charts
Belangrijkste Nieuws
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Qoei
Postrekening 44455 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
DirecteurHoofdredacteur: R. ZUIDEMA
AËgnnemecteprijs f2.58 psr kwsrtssS
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en VUssIngan f 0.28
Losse nummers 5 cent
Advertentidn 30 cent per regel
Ingezonden medadsslingen 60 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
10.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
BIJ contract belangrijke korting
Pit nummer bestaat uit 2 bladen
Wij hebben kort geleden een vriend
schappelijk debat gehad met de „Mid-
delburgsche Grt." over de A.N.W.B. in
verband waarmee de vraag aan da orde
kwam, welke de taak is van hen, die
staan op den grondslag van do positief
Christelijke beginselen, ten opzichte van
de z.g. algemeene of neutrale organisa
ties.
Wij hebben toen gezegd, daarop nader
terug te komen en wij doen dat met ge
noegen omdat ook uit „eigen kring" de
vraag gedaan werd of toepassing van de
„zuurdezemgedachte" waarop ook door
de „Middelb. Grt." werd gezinspeeld, in
dt/ practijk niet tot beter resultaat zou
leiden dan organisatie naar eigen begin
sel.
Deze laatste vraag werd meer speciaal
gedaan met betrekking tot de z.g. alge
meene of neutrale organisaties, midden-
standsvereenigingen, landbouworganisa
ties e.d. Hieraan werd de opmerking
vastgeknoopt, dat naarmate personen van
Christelijke levensopvatting zich in de
„algemeene" organisaties meer laten gel
den, ook meer met de Christelijke begin
selen rekening zal worden gehouden.
Het vraagstuk hiermee aan de orde ge
steld, is niet nieuw. Ook in „De Zeeuw"
zijn hierover tal van artikelen versche
nen. Maar al is het dan niet nieuw, het
is nog altijd actueel, en daarom kan het
zijn nut hebben .hierover nogmaals en
kele opmerkingen te maken.
De vraag waarom het hier gaat, daar
over zal wel geen verschil van meening
bestaan is ni e t of een bepaalde organi
satie inderdaad poogt haar „algemeen"
karakter zooveel mogelijk te benaderen
en of ook met de wenschen van de leden
van Christelijke belijdenis zooveel moge
lijk rekening wordt gehouden, maar w e 1
of organisatie naar eigen beginsel al of
niet geboden is.
Wat is hier eisch van het Christelijk
beginsel.
Wat wil het, ook voor het natuurlijke
leven zeggen, de Souvereiniteit Gods te
erkennen, en den Naam van Jezus
Christus te belijden?
Als Christenen belijden wij op grond
van Gods Woord, dat God de Heere den
hemel en de aarde heeft geschapen en
dat heel de schepping moet dienen om
Zijn Naam te verheerlijken en Zijn eere
uit te roepen.
Toen de Heiland, nadat Zijn Verlos
singswerk volbracht was, op het punt
stond op te varen naar den hemel, sprak
Hij tot Zijne discipelen dat machtige
woord: Mij is gegeven alle macht, in
den hemel en op de aarde.
En aan de discipelen werd de taak ge
geven van Hem te getuigen en heel het
leven te brengen onder de heerschappij
van den Christus.
Hoe kan dat nu gedaan worden? Kun
nen wij dien eisch volbrengen, door ons
te plaatsen op „algemeen" standpunt en
lid te worden van een z.g. algemeene of
neutrale organisatie?
Hierbij komt aan de orde de vraag:
Wat is dat „algemeen" of „neutraal"?
Het wil niet anders zeggen, dat ge
tracht wordt het algemeen belang te be
hartigen en dat zooveel mogelijk met alle
richtingen rekening wordt gehouden.
Wie als belijdend Christen lid is
van een algemeene organisatie mag
verwachten en zelfs eischen, dat zijn
gevoelens worden ontzien. Maar
omgekeerd mogen ook zij, die staan op
een tegenovergesteld standpunt, verwach
ten dat zij zich eenigermate kunnen uit
leven.
Zij zullen genoodzaakt zijn in bepaal
de gevallen water in hun vrijzinnige wijn
te doen, maar dezelfde eisch mogen zij
ook aan anderen stellen.
Daar hebben zij recht op.
Het komt niet tepas, dat een lid van
een algemeene organisatie propaganda
maakt voor zijn Christelijke beginselenen
dat hij de beginselen in Gods Woord ons
gegeven, op den voorgrond stelt en ver
langt dat dit'Woord regel en richtsnoer
zal zijn.
Wat hij van anderen eischt, moet hij
ook zelf trachten te doen: de neutra'iteit
handhaven.
Maar daar zit juist de moeilijkheid
Want het Christelijk beginsel ver
draagt zich nu eenmaal niet met neutra
liteit. Het is universeel. Het heeft zijn
eischen voor alle levensgebieden en
-verhoudingen.
Nu is het waar, dat dit ook in Chvis-
telijken kring niet algemeen wordt er
kend.
Men heeft aldus geredeneerd: „Het be
drijfsleven, ligt op het terrein der alge
meene genade en heeft als zoodanig,
naast het in de kerk vereenigde reli
gieuze leven en naast andere levenskrin
gen, eigen zelfstandige beteekenis. Eon
.scheiding tusschen geloovigen en onge-
loovigen, of tusschen Christenen en niet-
Christenen is aan het bedrijfsleven niet
inhaerent, De in het bedrijfsleven noo-
dige ideëele en materieele gemeenschap
pelijke belangon-behartiging heeft als
zoodanig met de laatstgenoemde schei
ding niets uitstaande en vindt inte
gendeel haar oorsprong en beteekenis uit
sluitend in het feit, dat men als beoefe
naars van een zeker vak of bedrijf, van
nature op elkaar is aangewezen."
Hieruit zou volgen, naar Prof. DOoye-
weerd terecht heeft opgemerkt, dat het
praotisch bedrijfsleven inderdaad een z.g.
neutrale zone is, waarin alleen zake
lijke overwegingen het beslissende
woord kunnen hebben, onafhankelijk van
de levens- en wereldbeschouwing.
Deze opvatting brengt zéér vergaande
consequenties met zich. En het is dan
ook wel merkwaardig, dat zij, die den
principieelen eisch van 'een Christelijke
vakorganisatie zoowel van patroons als
arbeiders, loochenden, voor de z.g.
stands organisatie een principieel-
Ghristelijken grondslag bleven vorderen.
In een volgend artikel hierover meer.
Keurig gekleed, toch minder besteed.
slaagt U zeker.
Op modegebied steeds toonaangevend.
Bij de behandeling van de begrooting
van Economische Zaken, werd in de af-
deelingen van de Tweede Kamer van ver
schillende zijden de bijzondere aandacht
van den minister gevraagd voor de belan
gen van den middenstand.
Opnieuw gaven verscheidene leden als
hun meening te kennen, dat de oprich
ting van warenhuizen en eenheidsprijs
magazijnen voor het bestaan van vele
middenstanders een bedreiging vormt.
Nog ernstiger achtten deze leden de
gevolgen van de ongetemperde uitbrei
ding van het grootfiliaalbedrijf.
Dit betoog werd door andere leden
krachtig bestreden.
Verscheidene leden waren van oordeel,
dat een andere, meer organische wijze
van samenstelling van de Kamers van
Koophandel aanbeveling verdient. In
deze lichamen zouden vertegenwoordigers
van de verschillende organisaties uit het
bedrijfsleven als zoodanig zitting moeten
hebben.
Andere leden zagen het nut van zulk
een wijziging niet in.
Verscheidene leden vestigden er de aan
dacht op, dat de klachten omtrent vesti
ging van buitenlanders, waaronder vele
politieke vluchtelingen, niet alleen als fa
brikanten, doch ook als agenten van bui
tenlandsche huizen, nog steeds aanhou
den. Door deze vestiging worden de be
drijven van vele Nederlanders geschaad
«MP
TWEEDE KAMER.
DE BEGROOTING VAN FINANCIëN
AANGENOMEN.
Gisteren is voortgezet de behandeling
van hoofdstuk VII B (dep. van financiën)
der rijksbegrooting voor 1938.
De heer IJzerman (S.D.) keurt het
af, dat de verbouwing van het departe
ment van financiën uit het werkfonds
geschiedt.
Minister De Wilde zegt, dat het
werk anders niet zou geschieden, even
min bijv. als de verbouwing van den
Hoogen Raad. Er zou anders geen geld
voor zijn geweest.
Bij afd. 4 (rijksinkoopbureau)
verdedigt de heer Ter La an (S.D.) het
bestaan van dit bureau tegen de daarop
gerichte aanvallen. De bezuinigingsbespa
ring, welke het bureau brengt, overtreft
verre de kosten.
De heer S t u m p e 1 (R.K.) zegt, dat
uitschakeling van den middenstand nooit
goed kan zijn. Men moet de moeilijk
heden van den middenstand niet noode-
loos verzwaren. Er schijnt dikwijls groo-
te tegenstelling te zijn tusschen de ge
dragingen van de verschillende departe
menten en de belangen van den midden
stand.
Minister De Wilde zal er naar
streven, het inkoopbureau zoo goed mo
gelijk te doen werken en de belangen van
den middenstand zooveel mogelijk te doen
behartigen. Spreker wijst op de prijsrego-
lende werking van het bureau, Spr. ge
looft niet, dat het gewonscht zal zijn,
die werking ook uit te strekken over de
gemeenten,
Bij afd. V dienst der belastin
gen vraagt de heer Ter La a n (V.D.)
naar den stand der reorganisatie bij den
belastingdienst. Spr. dringt aan op po
sitieverbetering van kommiezon, tijdelijke
schrijvers en andere groepen van perso
neel.
De heer Ame lin k (A.R.) komt op
tegen misstanden bij de groep beëedlgde
klerken.
Spr. wil een andere regeling voor het
tn diensttijd verricht particulier werk
door beëedigde klerken van het kadaster,
vooral bepleit hij de belangen van ver
schillende groepen belastingpersoneel.
De heer Krol (C.H.) betoogt, dat aller
lei klachten moeten gaan naar het ge
organiseerd overleg, in plaats van de
Kamer deelgenoot te maken van allerlei
wenschen.
De heer IJsselmuiden (R.K.)
vraagt 's ministers aandacht voor de tij
delijkheid der ambtenaren bij de omzet
belasting en vraagt of die niet in het
vaste corps kunnen worden opgenomen,
De heer Posthuma (Chr. Dem.)
vraagt betere salariëering voor de kom
miezen.
Minister De Wilde noemt den
belastingdienst een gevaarlijk vaarwater
en wil zich zoo voorzichtig mogelijk uit
drukken. Hij wil niets beloven, om later
geen spijt van zijn woorden te hebben.
Zoodra men met een zoo groot personeel
heeft te doen, komt het bezwaar der pro
motiekansen. Niet iedereen kan maar
schalk worden en vele brave menschen
blijven op hun lagen rang.
Wat de organisatie van dezen belas
tingdienst betreft, met de samensmelting
van directies zal, als zich vacatures voor
doen, worden voortgegaan. Dank zij spre
kers ambtsvoorganger werkt het georga
niseerd overleg thans uitstekend.
De heer Drop (S.D.) noemt het be
stuur over de visscherijen in Zee
land niet economisch en niet efficient.
De dienst Domeinen bij het ministerie
van Financiën is technisch en weten
schappelijk niet op de visscherij ingericht.
De oestercultuur met name is aan roof
bouw blootgesteld.
De minister van Financiën, de heer
De Wilde, acht geen gronden aanwe
zig voor een overbrenging naar economi
sche zaken. De beer Drop heeft niet aan
gegeven welke fouten door den dienst der
domeinen zijn gemaakt en op welke wijze
die zouden kunnen worden verbeterd.
Onder het beheer van domeinen zijn
allerlei maatregelen in het belang van de
oesterteelt getroffen.
De heer Drop (S. D.) acht zich niet
verplicht aan te toonen, welke fouten door
domeinen zijn gemaakt. Domeinen zijn er
op bedacht de pachtsom binnen te balen
en stellen zich een ander doel dan de af-
deeling visscherij van economische zaken.
Hij betwist, dat domeinen alleen op de
pachtsom let.
Bij de afdeeling „e e r e d i e n s t e n"
vraagt dhr Zandt (S.G.P.) herstel van
het onrecht aan de Herv. Kerk aangedaan
door de haar opgedrongen organisatie bij
de Kon. besluiten van 1816 en 1852.
De Minister van financiën, de heer D e
Wilde, had dit vraagstuk liever bij
hoofdstuk I behandeld gezien. De Herv.
Kerk is ondanks de Koninklijke Besluiten
van 1816 en 1852 vrij zich te organisee-
ren zooals zij wil. Wie klaagt over de or
ganisatie van zijn kerk, heeft in die kerk
gelegenheid zijin wenschen kenbaar te
maken; de regeering laat de kerken in
haar organisatie vrij-.
Aangenomen wordt z. h. st. hoofdstuk
VII B der rijksbegrooting 1938 (financi
en), de begrooting van bet Gemeentefonds
19381939 en het wetsontwerp wijziging
en verbooging van bet zevende hoofdstuk
B der rijksbegrooting voor 1936 (verschil
lende onderwerpen).
Daarna is aan de orde de behandeling
van hoofdstuk IV (Justitie).
Mevr. B aik k e rN o r t (V.D.) bepleit
de erkenning van ki ankzinnigheid als
grond voor echtscheiding.
De notarissen en makelaars in onroe
rende goederen klagen dat hun vak be
dorven wordt door ondeskundigen. Het
is een belang, dat de handel in onroerend
goed aan de notarissen wordt gegeven,
met maatregelen tot het laag houden der
tarieven.
Het accountantsonderzoek op de nota
riskantoren is onvoldoende.
De beer Donker (S.D.) zegt, dat wat
de echtscheiding betreft, allen het
er over eens zijn, dat de bestaande wet
telijke regeling onvdoldoende is.
De critiek richt zich veelal tegen schei
ding door middel der verstekprocedure.
De minister snijdt de mogelijkheid tot
regeling af door de weigering de moge
lijkheid voor echtscheiding te vergrooten,
De minister legt tegen de rechtsovertui
ging van een groot deel van het volk
de huwelijksopvattingen van zijn groep
op. Het geschreven recht zal dan geen
levenspractijk zijn en het aantal onwet
tige verhoudingen zal toenemen.
De heer Truyen (R.K.) beveelt in
's ministers aandacht aan den verkoop
van onzedelijke leotuur in stationskiosken
en de brochures, die men na huwelijk of
geboorte in de brievenbus vindt.
Ofschoon het huwelijksvermogensrecht
niet dringend herziening behoeft, hoopt
spr. toch dat het den minister zal geluk
ken bet vroeger ingediende ontwerp in
bet Staatsblad te brengen.
Wat betreft de echtscheiding, waar
deert spr. de uiteenzettingen van den mi
nister in de Memorie van Antwoord. Het
huwelijk is van Goddelijk bestel en de
menschelijke wet mag er de wezensele
menten niet van raken. De rechtspraktijk
stelt de wet dikwijls ter zijde. Dit mag
niet worden geduld, niet terwille van de
wet en niet terwille van de naleving van
het Goddelijk bestel. De afwijzing van het
denkbeeld van echtscheiding bij onder
ling goedvinden na scheiding van tafel
en bed, juicht spr. toe.
De heer Rost van Tongeren (N.
S.-B.) houdt een kleine scheldpartij tegen
de „Staatsgreeppartij" en de Joden, wat
hem met den hamer van den voorzitter
in aanraking brengt.
Dinsdag voortzetting.
Japanners melden succes bij Sjanghai.
De Japanners melden, dat de linker
vleugel van de Chineesche frontlijn o-ver
een afstand van 20 km tusschen de Jangt-
se en Tsjangtsjoe, geheel vernietigd is.
Deze stellingen vormden een belangrijk
deel van de Chineesche „Hindenburg"-
linie. T'sjangsjoe viel, na uit drie richtin
gen aangevallen te zijn.
De Japanners bereiden thans een flank
beweging tegen Soetsjau voor.
Het Chineesche „Central News" spreekt
intusschen de inneming van Tsjangsjoe
tegen, evenals die van Kasjing.
Het schijnt de bedoeling van de Chi
neesche autoriteiten te zijn Nanking prijs
te geven, als de Japanners er in zouden
slagen tot Wachoe door te dringen. Men
zou op die manier de hoofdstad voor
vernieling willen vrijwaren.
DE KABINETSKWESTIE IN BELG IE.
Janson aangewezen als formateur.
De liberale staatsminister Janson, die
zooals men weet te Londen aan koning
Leopold verslag was gaan uitbrengen
over zijn informatorische opdracht in
verhand met de regeeringscrisis in België,
is Vrijdagavond met den koning en met
den socialistischen minister van buiten
landsche zaken, 'Spaak, -die den koning
naar Londen bad vergezeld, in de Bel
gische hoofdstad teruggekeerd.
Hij- heeft zich onmiddellijk met ver
schillende politieke persoonlijkheden in
verbinding gesteld en vervolgens van den
koning opdracht ontvangen, te trachten
een nieuw kabinet te vormen.
Een avondblad geeft zelfs reeds een
voorloopige samenstelling van -de regee
ring, waarmede Janson voor -den dag zou
komen.
Men acht het intusschen mogelijk, dat
op het laatste oogenblik wijzigingen in
de lijst moeten worden gebracht in ver
band met de verdeeling der portefeuilles
over Waalsche, Vlaamsche en Brusselsche
candidaten.
DE VLIEGCATASTROFE BIJ
OSTENDE.
'Onder groote belangstelling heeft gis
teren te Brussel de plechtige begrafenis
plaats gehad van de drie leden -der be
manning van het Belgische Sabena-vlieg-
tuig, dat bij Oostende is verongelukt.
Bij de uitvaart werd belangstelling ge
toond niet alleen door hooge personali
teiten van het Belgische vliegwezen, maar
ook door vertegenwoordigers van Fran-
sche, Duitsche, Engelsche en Nederland-
sche -luchtvaartmaatschappijen.
De overbrenging van het stoffelijk over
schot van de vijf-leden van de groot-her
togelijke familie van Hessen geschiedde
te Darmstadt met militaire eer.
RUZIE IN HET KREMLIN.
De drastische „zuivering", door Mos
kou ondernomen in de rangen der sovjet-
diplomaten, heeft aanleiding gegeven tot
een ernstig meeningsverschil in 't Krem
lin meldt de Moskousche correspondent
van een te Helsingfors verschijnend blad.
Naar verluidt, moet Litwinoff Stalin
Binnenland.
De Tweede Kamer nam de begrooting van
Financiën aan en ving de behandeling
van die van Justitie aan.
Mooie opdracht van Shell aan de Neder-
landsche werven.
Meer foiggenmerken voor 1938.
Buitenland.
Succes der Japanners.
De Kabinetskwestie in België.
Halifax bij Hitier.
hebben gewaarschuwd, dat een voortzet
ten van de thans gevoerde politiek van
terugroepen en arresteeren van zoo vele
Russische diplomaten bet sovjet-prestige
in het buitenland grootendeels zal scha
den.
Molotof, de president van den raad der
volkscommissarissen, is het met den com
missaris voor buitenlandsche aangelegen
beden, Litwinoff, ten deze heelemaal
eens. Ook bij is van meening, dat men on
middellijk moet ophouden met dat maar
raak arresteeren van diplomaten, die bij
buitenlandsche mogendheden zijn geac
crediteerd. Daar de „zuivering" onder
't diplomatencorps geschiedt op instigatie
van Jeshof, volkscommissaris voor bui
tenlandsche zaken en leider van de Ogpoe
(staatspolitie), zijn de relaties tusschen
dezen sovjetbaas. en Litwinoff uiterst ge
spannen.
HITLER EN HALIFAX SPREKEN
OVER INTERNATIONALE POLITIEK.
Hitier heeft gisteren op den Obersalz-
berg in tegenwoordigheid van von Neu-
rath, den minister van buitenlandsche
zaken, den Engelschen Minister, lord
Halifax ontvangen.
De staatslieden hadden een langdurig
onderhoud over de vraagstukken der in
ternationale politiek, waarbij Duitsch-
land en Groot-Brittannië betrokken zijn.
Korts Berichten.
De „Paris Soir" meldt, dat in een
vrachtauto, toebehoorende aan een firma
te Rijissel, geweren en parabellums zijn
ontdekt. Op bet oogenblik worden in de
woningen van de betrokken personen
huiszoekingen verricht.
- Koning Leopold is gistermorgen om
10.20 u. van bet Victoria-station te Lon
den naar Brussel vertrokken. Hijl werd
door Koning George uitgeleide gedaan.
TOEKENNING VAN BIGGEN-
MERKEN VOOR 1938.
Een verhooging met ruim 139.000
tegenover het vorig jaar.
Naar men van bevoegde zijde mede
deelt, beeft de minister van oeconomische
zaken besloten, het aantal toe te kennen
biggenmerken voor 1938 te bepalen op
..295.000, hetgeen een verbooging inhoudt
van ruim 139.000 merken tegenover het
vorig jaar. Door -den berekeningsfactor
voor bet geheele land op 12 vast te stel
len, zal in 1938 in verhouding tot bet
aantal toe te kennen biggenmerken, een
grooter aantal fokzeugen kunnen worden
aangehouden dan in 1937.
De toekenning zal in hoofdzaak opde-
zelfde gronden geschieden als in 1937,
met dit verschil, dat in plaats van 20.000
merken het volgend jaar 80.000 merken
beschikbaar zullen zijn ter verdeeling on
der kleine zelfstandige landbouwers en
landaibeiders, die geen biggen mogen fok
ken en voor wie de aankoop van biggen
voor de mesterij uit financieel oogpunt
groot bezwaar oplevert. De overige voor
waarden, waaraan deze kleine varkens
houders zullen moeten voldoen om voor
deze toekenning van ten hoogste twee
merken in aanmerking te komen, zijn on
veranderd gebleven.
Ten slotte zijn de gewichtsgrenzen bin
nen welke de biggen van metalen oormerk
en tatoueermerk voorzien moeten zijn, ge
bracht op 15 en 30 kg., waardoor de ge
legenheid om niet gemerkte biggen te ver
handelen, eenigszins is verruimd.
