De Begrooting van justitie.
Dagblad voor de Provincie Zeeland
Het echtscheidings-vraagstuk.
BERTELS'
BERT ELS'
EERSTE BLAD
De strijd in China.
Minister Goseling over het
echtscheidingsvraagstuk.
De strijd inSpanje.
Belangrijkste Nieuws
KUNSTKORREL
in de praktijk
steeds bovenaan,
ZATERDAG 13 NOV. 1937
52e JAARGANG No. 38
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Qoes
Postrekening 44455 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O V, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur - Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaa!
Weekabonnementen voor Middelburg
Qoes en Vlissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeellngen 69 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
Pit nummer bestaat uit 2 bladen
Het echtscheidingsvraagstuk begint een
steeds meer urgent karakter te krijgen.
In versterkte mate geldt thans, wat
Prof. Diepenhorst enkele jaren geleden
schreef: „Geen meer zorgwekkend ver
schijnsel in ons hedendaagsch cultuur
leven, dan de lichtzinnigheid waarmee in
literatuur en andere publicaties, in de le-
Venspractijk de banden van huwelijk en
gezin worden losgemaakt".
Het aantal echtscheidingen neemt de
laatste jaren schrikbarend toe en dit
kwaad wordt niet weinig in de hand ge
werkt, door de leugenachtige practijken
die langzamerhand burgerrecht hebben
gekregen.
De kans dat nu eindelijk door den Wet
gever zal worden ingegrepen, schijnt vrij
groot.
Immers, het Kabinet schreef in de jong
ste Troonrede, dat het karakter van het
te voeien beleid tot uiting zou komen
in een werkdadige zorg voor een ge
zonde ontplooiing van het huwelijks- en
gezinsleven.
Eh het staat wel van te voren vast, dat
het daarbij' kan rekenen op den steun van
de ïechtsohe partijen en waarschijnlijk
ook van een deel van de linkerzijde.
Men herinnert zich, hoe minister Colijn
bij het jongste algemeen debat in de Eer
ste Kamer o.m. opmerkte, dat er „bij allen
zichtbaren afval en ontkerstening, ook
een groeiend besef valt waar te
nemen, dat alleen de zedelijke krachten
van het Christendom in staat zijn om
weerstand te bieden tegen de ontworteling
van ons volksleven".
Het deed ons daarom genoegen, dat de
woordvoerder van de Chr. Hist, fractie,
Mr de 'Geer, in zijn begrootingsrede, met
nadruk een herziening van de echtschei-
dingswetgeving heeft bepleit.
Hij sprak in dit verband van een
roeping van dit Kabinet.
„Het is bekend, dat wij op dit gebied
sinds geruimen tijd in een gruwel ij
ken toestand leven. Van de meest
verschillende zijden is dit uitgesproken
en is opi een ingrijpen van den wetgever,
in welke richting dan ook, aangedrongen.
Ik herinner mij o.a. een gloedvol betoog
te dien aanzien, reeds vóór jaren, van
prof. Gasimir, den bekenden rector en
paedagoog.
De toestand is onwaarachtig. De
echtscheiding „met onderling goedvin
den" is in het Burgerlijk Wetboek verbo
den. Maar zijl heeft dagelijks plaats door
ontduiking van de wet, of, zoo
men wil, door een leemte in de wet. En
dit, ofschoon dat verbod van „onderling
goedvinden" niet maar een secundaire
bepaling is, of iets dat misschien niet zoo
erg bedoeld in de wetgeving gekomen is
(zooals b.v. het verbod van lijkverbran
ding), maar terwijl het één der essen
tialia van ons huwelijksrecht is, een der
pijlers, waarop naar de gedachte van dén
wetgever het huwelijksinstituut is ge
bouwd.
De Regeering zal zich in hooge mate
verdienstelijk maken, indien zij deze
rotte plek uitsnijdt.
Verdienstelijk niet het minst tegenover
de jonge generatie van nu en van later,
want de jeugd lijdt onder het euvel het
meest.
De bestaande toestand wordt zelfs niet
verdedigd door hen, die de mogelijkheid
van echtscheiding met onderling goed
vinden op zich zelf aanbevelen. Iets,
waarin ziji overigens m.i. ongelijk hebben.
Ik ontmoet hier den heer Albarda, die,
evenals zooveel anderen, wijist op de „on
gelukkige huwelijken". Maar voorbijge
zien wordt daarbij, dat de onbeperkte
scheidingsmogelijkheid ongelukkige hu
welijken schept. Vooreerst doordat min
der bezinning heerscht bij1 het aangaan
van een huwelijk. En in de tweede plaats
doordat gedurende het huwelijk iedere
luim van verkoeling wordt aangezien als
een belangwekkend symptoom, dat men
misschien niet bijl elkaar behoort, en het
sein wordt om te gaan overwegen, of men
niet liever scheiden zal.
De plicht tot liefhebben, die
in elk huwelijk bestaat, wordt op die
wijze verdonkerd. Het „heilige moeten",
dat een machtig schild vormt tegen ver
wijdering en zelfzucht en in zoo menig
huwelijk de schaduwen heeft verdreven
en een nieuw en hooger geluk heeft ge
bracht, verliest zijn werking.
Waar de moreele steun wegvalt, komen
er gemakkelijk „ongelukkige huwelijken"!
Eh wel is waar ligt dan de remedie klaar
in de onbeperkte scheidingsmogelijkheid.
Maar op die wijze wordt de echtscheiding
een zich zelf voortzettend kwaad en
wordt het hoofdbeginsel van onze huwe
lijkswetgeving, tevens één der kostbaar
ste vruchten van de Christelijke bescha
ving - n.l. de levenslange monogamie
in steeds ernstiger mate ondermijnd.
Ook op dit gebied zal de geestelijke op-
waking aan de Regeering tot steun zijn.
Zij! schrijve in de wet, dat in de echt
scheidingsprocedure de bekentenis geen
bewijsmiddel is, zooals ook geldend recht
was vóórdat de Hooge Raad zijn bekende
arrest gaf.
Men heeft wel gevreesd, dat dan be
drieglijke bewijsmiddelen zouden worden
geconstrueerd, maar de aard daarvan is
zóódanig, dat niet is aan te nemen, dat
ons toch fatsoenlijk volk daartoe op
groote schaal zijn toevlucht zou nemen;
te meer wijl steeds onzeker zou blijven, of
de rechter zich op deze wijs zal laten
overtuigen. Bovendien zou aan een wijzi
ging, als ik in overweging geef, wellicht
gepaard kunnen gaan een inkorting van
den termijn van 5 jaar, die na scheiding
van tafel en bed moet verloopen, tot 3
jaar, waardoor de neiging tot fraudu
leuze bewijisconstructies nog meer zou
verminderen. Tegen den laatstgenoemden
maatregel zou misschien eenig bezwaar
kunnen worden gemaakt, maar hiji zou
torenhoog uitsteken boven den erbarme-
lijlken toestand, waaronder wijl thans
leven."
Terecht voegde de heer De Geer hier
aan toe, dat indien de meening van Dr
Colijn juist is, dat ter linkerzijde het in
zicht in de beteekenis van het Christelijk
geloof voor het staatkundig leven groei
ende is, dit onderwerp te meer kans van
slagen zal hebben.
Als een bijkomstig voordeel noemde
hij voorts, dat de oplossing, indien zijl ter
hand genomen wordt, de gelegenheid zal
kunnen scheppen de geesten te toetsen
en allicht hier en daar te doen rij'pen
wat bezig is in een betere richting te
groeien.
Laatste stelling te Nantau bezet.
Teekenen van voedselschaarschte.
Een woordvoerder van het Japansche
leger heeft verklaard, dat de Japansche
troepen voorbij Nantsiang getrokken zijn
en reeds zijn aangekomen op 35 km ten
Westen van de stad, d.w.z. op 50 km ten
Wiesten van Sjanghai. Het Japansche
hoofdkwartier verwacht, dat vandaag de
troepen, die uit het Zuiden aanvallen ver-
eenigd zullen worden met de kern van
de troepen, die zich in Westelijke richting
begeven.
De Japansche troepen hebben gisteren
de laatste Chineesche stellingen in Nan
tau bezet. Het is niet mogelijk vast te
stellen, hoeveel manschappen er zijn ge
sneuveld. De strijd is zeer verbitterd ge
weest.
Nu de internationale nederzetting van
de landzijde geheel is ingesloten, begint
een schaarschte in levensmiddelen merk
baar te worden, terwijl de prijzen van 25
tot 50 pet. zijn gestegen. D'e autoriteiten
nemen maatregelen om bij eventueele le
vensmiddelenrelletjes te kunnen optreden.
De keizer moedigt het leger aan.
De keizer heeft gisteren een boodschap
gericht tot de Japansche troepen in N.-
Ghina. Hij gaf hierin uiting aan zijn war
me waardeering voor de officieren en de
manschappen die ontberingen- lijden in
hun succesvollen opmarsch en ook voor
hen die vielen, gewond of ziek zijn.
Tenslotte verklaarde de keizer vertrou
wen te hebben in het Japansche leger,
dat alle pogingen in het werk zal stellen
om zijn doel te bereiken, n.l. een duur-
zamen vrede in het Verre Oosten, welk
doel nog lang niet is bereikt.
DE HOUDING VAN JAPAN.
Japan's redenen voor zijn weigering.
De Japansche minister van buiten-
landsche zaken heeft den Belgischen am
bassadeur een nota overhandigd, waarin
Japan de tweede uitnoodiging van de
conferentie te Brussel van de hand wijst.
De keizerlijke regeering is diep over
tuigd, dat haar optreden geschiedt uit
zelfverdediging, welke Japan is opge
drongen door de uitdaging van China en
dus niets te maken heeft met het negen-
mogendhedenverdrag en dat er dus geen
reden is voor het bespreken van de toe
passing van dit verdrag.
Het is haar zeker onmogelijk de uit
noodiging tot de conferentie te aanvaar
den.
Aangezien de situatie
een gevolg is van de s p e -
ciale toestanden in Oost-
Azië, kan een rechtvaardi
ge oplossing alleen worden
bereikt door onmiddellij-
ke besprekingen tusschen de
twee betrokken partijen.
De mogendheden, welke deelnemen aan
de conferentie verklaren, dat alle mo
gendheden belangen hebben in het Verre
Oosten, welke worden bedreigd door de
vijandelijkheden en dat de geheele wereld
met bezorgdheid afwacht, welken terug
slag deze vijandelijkheden hebben op den
vrede en de veiligheid van de gemeen
schap der volken. In verband hiermede
.wil de keizerlijke regeering er nogmaals
op wijzen, dat uit haar verklaringen dui
delijk is gebleken, dat zij alles doet wat
in haar macht is om de rechten en belan
gen van de vreemde mogendheden in
China te eerbiedigen en dat zij een vrede
in Oost-Azië tot stand wil brengen door
een bevredigende oplossing van het
geschil!!
Te Brussel wordt het Japansche ant
woord beschouwd als een beleefd dicht
slaan van de deur voor de mogelijkheid
van verdere onderhandelingen met de
conferentie van Brussel.
De leider van de Chineesche delegatie
ter Negenmogendhedenconferentie, Wel
lington Koo, heeft tegenover een verte
genwoordiger van Havas over het ant
woord van Japan op de tweede uitnoodi
ging verklaard; „Het antwoord is uiter
mate hard, niet sympathiek en grenst
aan onbeschaamdheid. Het houdt geen
rekening met den geest van gematigd
heid, terughouding en verzoening, die
door alle conferentieleden aan den dag is
gelegd. Het is een oorveeg voor de ge
heele conferentie en karakteristiek voor
het temperament der regeering, die in de
klauwen van de oorlogspartij zit."
HET BEZOEK VAN KONING LEOPOLD
AAN LONDEN.
Onderhandelingen over een nieuw
Westelijk pact?
De „Star" is van oordeel, dat bij gele
genheid van het a.s. bezoek van koning
Leopold aan Londen belangrijke bespre
kingen zullen plaats vinden.
Het blad schrijft: Koning Leopold hoopt
het verdrag van Locarno te vervangen
door een Westelijk pact en zoekt tot dat
doel de medewerking van Frankrijk, En
geland, Italië en Duitschland. Dat is een
der redenen van 's konings bezoek aan
Londen.
Op economisch gebied zal de Belgische
koning met de Britsche staatslieden be
sprekingen voeren over de middelen tot
verbetering van den wereldhandel en tof
v rmindering van de internationale econo
mische spanning, ontstaan door de in-
en uitvoer-belemmeringen.
De „Star" meent te weten, dat de re
sultaten van het bezoek van koning Leo
pold tijdig genoeg bekend zullen zijn, om
de Britsche regeering in staat te stellen,
zoo noodig, aan lord Halifax voor zijn
vertrek naar Berlijn, nieuwe instructies
te geven.
DE CONFERENTIE TE BRUSSEL.
Voor een week onderbroken.
De conferentie te Brussel zal een week
worden onderbroken, daar Eden te Lon
den verwacht wordt in verband met het
bezoek van koning Leopold. Als zij weder
bijeenkomt, zullen de deelnemers moeten
beslissen, of zij' bereid zijn, collectieve
pressie op Japan onder oogen te zien.
Het eenige middel om die pressie uit te
oefenen, dat menernstig overwogen
heeft, is, naar de Un. Press meent, 'het
versohaffen van wapens, munitie en cre-
diet aan China.
Elngeland, Frankrijk, Rusland en de
andere landen zijn er echter waarschijn
lijk niet voor te vinden, een dergelijke
actie te beginnen zonder zeker te zijn
van de Vereenigde Staten. Het is dan ook
te begrijpen, dat men met aandacht de
handelingen van het congres der Vereen.
Staten zal volgen in afwachting, of het
misschien stappen zal nemen tot wijzi
ging van de neutraliteitswet.
Bij de besprekingen over de middelen,
waarmede men pressie op Japan zou
kunnen uitoefenen, hebben de Engel-
schen, Franschen en Amerikanen dade
lijk iederen maatregel uitgeschakeld, die
kans op oorlog zou kunnen opleveren.
Dït is de reden, dat men economische
sancties, zooals boycot van Japansche
goederen of embargo op olieverschepin
gen naar Japan, niet heeft willen over
wegen.
Tegenover dit alles staat de verschaf
fing van wapens en crediet aan China.
Dit zou geen rechtstreeksche maatregelen
tegen Japan zijn, doch het zou indi
rect het Japansche leger treffen.
HALIFAX ZAL VOLGENDE WEEK
HITLER ONTMOETEN.
In het Lagerhuis heeft Minister Simon,
in antwoord op een vraag van den La-
Aan de memorie van antwoord inzake
de begrooting van justitie ontleenen wij-:
De minister meent goed te doen in deze
memorie van antwoord nopens het voor-
loopig verslag op het begrootingshoofd-
stuk, dat hij voor het eerst te verdedigen
heeft, zijn standpunt ten aanzien van het
echtscheidingsvraagstuk in enkele groote
en naar hij vertrouwt cluidelijke lijnen
aan te geven. Uiteraard hangt dit stand
punt ten nauwste samen met zijn prin-
cipieele opvatting omtrent wezen en doel
van het huwelijk.
Het huwelijk ziet hij als de eerste en
voornaamste natuurlijke gemeen
schap, die het staatsverband omsloten
houdt, en die gericht is op de voortplan
ting van het menschelijk geslacht. D'e we
zenstrekken zijn: eenheiden onver
breekbaarheid. Dit alles niet naar
eenige menschelijke ordening, die naar
goeddunken kan worden gewijzigd, maar
krachtens goddelijk bestel. In
dividu en staat hebben ook in dit opzicht
Gods wet te eerbiedigen; ook de staat,
die geen regelingen mag treffen, die het
huwelijk in zijn wezenlijke elementen
raken.
In de Nederlandsche burgerlijke wetge
ving heeft deze opvatting slechts ten deele
haar weerslag gevonden. Maar vooral
in de toepassing wijkt de practijk
op schrijnende wijze af van hetgeen, naar
de vorengeschetste opvatting, ten aan
zien van de onverbreekbaarheid van
het huwelijk geboden is.
De minister is zich den ernst van het
vraagstuk volkomen bewust en zal niet
nalaten zich verder te verdiepen in het
zoeken naar bruikbare middelen tot ver
betering.
Dat zal intusschen duidelijk zijn: me
dewerking tot verruiming der mogelijk
heid tot echtscheiding is van den minis
ter niet te verwachten.
bour-afgevaardigde Greenwood meege
deeld, dat burggraaf Halifax, de uitnoo
diging, een bezoek te brengen aan de
jachttentoonstelling te Berlijn, had aan
vaard, en dat hij' zich tegen het midden
der volgende week derwaarts zou begeven.
Ofschoon het bezoek van Halifax ge
heel van particulieren en niet-officieelen
aard is, aldus deelde -Simon verder mede,
heeft Hitier, na zich op de hoogte te heb
ben gesteld, te kennen gegeven, dat bij
Halifax bij zijn bezoek gaarne zou ont
moeten. Halifax had deze uitnoodiging
aanvaard.
DUITSCH VLIEGTUIG NEERGESTORT.
Tien dood en.
De Deutsche Lufthansa meldt, -dat een
vliegtuig van de lijn BerlijnMannheim
in laatstgenoemde plaats is verongelukt.
Zeven passagiers, allen Dhitschers, en
drie leden der bemanning vonden den
dood, terwijl nog twee passagiers zware
verwondingen opliepen
Het ongeluk vond plaats bij; een lan
dingspoging.
Nog meer Britsche troepen naar
Palestina
Arabische bladen melden uit Amman,
Transjordanië, dat 10.000 man Engelsche
troepen in Akaba, aan den Noordelijken
oever van de Roode Zee zijn aangekomen.
Dit legercontingent is intus-schen naar
Augat el Hafir getransporteerd, dat 25
km. van de grens van Palestina is ge
legen.
Bommen op Pamplona.
Tien vliegtuigen -der regeeringstroepen
hebben Pamplona gebombardeerd. Een
aantal belangrijke gebouwen is getroffen.
Het aantal slachtoffers schijnt groot te
zijn. De projectielen kwamen in het cen
trum der stad neer.
D'e opstandelingen zijn van meening,
dat de vliegtuigen Pamplona slechts heb
ben kunnen bereiken, door over Fransch
grondgebied te vliegen.
Slechts op deze wijze, meent men, heb
ben zij de batterijen der opstandelingen
en een vervolging -door jachtvliegtuigen
kunnen vermijden.
In officieele kringen heerscht over dit
incident groote opwinding, men wijst er
op, dat dit de eerste maal is, dat een
dergelijke tactiek wordt toegepast en is
van meening, dat dit een nieuwe aan
leiding tot wrijving tusschen de Fransche
regeering en Franco's partij' is.
Droeve statistiek uit Noorwegen.
De laatste bevolkingsstatistieken van
Noorwegen brengen trieste cijfers. Er
blijkt uit, dat het geboorteoverschot van
alle Noorsche steden, tezamen geteld, zes
menschen bedraagt.
Binnenland.
Minister Goseling over het echtschei
dingsvraagstuk.
Algemeene beschouwingen over de Rijks-
begrooting. Dinsdag de Ministers aan
het woord.
Buitenland.
De conferentie te Brussel onderbroken.
Het Japansche antwoord.
Vliegramp in D'uitschland.
Koning Leopolds bezoek aan Londen.
Halifax naar Hitier.
Pamplona (Spanje) gebombardeerd.
De Heer Fr. Sterkens, Hoender
park, Heusdenhout(N.Br.) schrijft
ons dato 8 September 1937j
„Hierbij deel ik U mede, dat
ik 180 W. Leghorns bezit, ge
boren op 8 Maart 1937, en
opgefokt met Derfels' Opfak-
voer C.O. en daarna gevoe
derd met Bedels' Kunstkorrel.
Reeds half Juli legden de die
ren 30 eieren, en toen deze
Leghorns 5 maanden oud wa
ren, kreeg ik reeds ÏOO eieren
per dag. De toename van 30
tot 100 eieren ging met spron
gen tegelijk, d.w.z. per dag
een toename van gemiddeld
15 eieren. Nu heb ik reeds
enkele weken iederen dag 116
eierende dieren zijn in pracht
conditie. Het is dus van zelf
sprekend dat ik zeer tevreden
ben."
OLIEFABRIEKEN N.V., A'DAM (O.)
Eén ander treurig telresultaat is, dat
men heeft moeten vaststellen, dat het
aantal echtscheidingen geregeld stijgt en
een jaargemiddelde vap 4339 bereikt
heeft. Het aantal gesloten huwelijken
stijgt eveneens, echter zonder dat bet
geboortecijfer daarmee gelijken tred
houdt.
Rekent mien in de laatste record-jaren
ongeveer 20.500 gesloten huwelijken, dan
komt men tot de conclusie, dat meer dan
een vijfde deel wederom door echtschei
ding wordt gevolgd. Van het aantal ge
sloten huwelijken moet men dan ook nog
eigenlijk aftellen het getal der hertrouw
de gescheidenen.
Ontstellende cijifersl
Typhus-epidemie te Croydon.
Te Croydon heerscht een typhus-epi
demie. Er zijn tot nu toe 44 gevallen
aangegeven. Drie lijders zijn overleden.
Bij navraag bij de K.L.M., of deze epi
demie nog eenigerlei maatregelen tenge
volge- zou kunnen hebben ten aanzien
van het vliegverkeer, deelde men van de
zijde der bedoelde maatschappij mede,
dat de epidemie in het dorp Croydon
heerscht, en dat niet bekend is, dat zij
ook maar eenigen invloed zou kunnen
hebben op den gang van zaken bij de
luchtvaartdiensten, die van de luchthaven
Croydon gebruik maken.
Korta Berichten.
Nabij Dinant is een militair Vlieg
tuig verongelukt. De beide inzittende
onderofficieren zijn gedood.
Bij' het vliegveld Ciampio is een.
militair vliegtuig verongelukt. De beide
inzittenden zijn om bet leven gekomen.
De memorie van antwoord van Minister
Goseling.
Aan de Memorie van Antwoord aan de
Tweede Kamer over de Justitiebegroo-
ting 1938 ontleenen wij:
De voorbereiding van de invoering der
Pachtwet wordt met kracht bevor
derd. Een definitieve toezegging omtrent
het tijdstip der inwerkingtreding kan
evenwel nog niet worden gedaan.
