De Kabinetsformatie.
De Conferentie te Brussel.
DAMPO
Dagblad voor de Provincie Zeeland
EERSTE BLAD
De strijd in China.
Belangrijkste Nieuws
lieren
DONDERDAG 4 NOV. 1937
52e JAARGANG - No. 30
Verkouden kinderen?
October,
5, Helena Ma-
us de Jonge en
uten; 25, Leaa,
i on P^lernolla
s Adriaan Ver
en en Adriana
dis van de Lin-
Laura Harinck,
is, 20 j. jm. en
te Ierseke.
Johannes Ver-
Arendskerke en
0 j. jd.
llem van Liere,
ttarina Hoffius.
uwd: 7, Janes
te Goes en Ma-
len, 22 j.; Bas-
■beem, 27 j. te
Jacomina van
v. Sjoerd War-
!tha Koning; 7,
[arinus Glas en
Jannetje Jo-
ïker Koeman en
ina, d.v. Johan-
Ghristina Bos-
tje, d. v. Chris-
Wilhelmina van
I
ia Heinsdijk, 42
Mol; 13, Gorne-
man van Gatha-
10, een kind van
ilia Adriana van
Maatje, d. v. J.
3seAgatha Eli-
ker en J. Goud;
Eversdijk en G.
Wilhelmina, d.v.
Stevense, 79 j.,
we; Stoffel Kor-
Pieternella Sla-
van Boven; Ja-
echtgen. van Ja.
16, Anthonia
Sluis en Maria
iandee, 50 j., we-
Nieuwenhuize en
te Koudekerke.
en; IB, Johanna,
en Maria Mar-
na, d. v. Willem
tharina Mol.
Damme, 24 j. jm.
L.
Schipper, 51 j
>2 j. jd.; 22, Kor-
jm.
rouwd: M. van
iaanse, 22 j.
geb. Jobse, z.
Ier, z. (M. C.)
vd: A. P. Ris-
ïeule, 28 j.
ssen, 24 j. jm. en
jd.
Bever en geb. Van
(M. G.)
Geene.
ius, 23 j. en G.
r Welle, echtgen.
5, Pieter Jacob,
Loon; 6, Willem
de en H. G. van
d. v. J. P. Mos
ul; 16, Kornelis,
J, v. Dijke; 27,
Sande en I. A.
sherpenisse, 89 j.,
M. v. Noord, 56
aos; 15, J. Schut,
l. Gouwe; 17, A.
van M. J. Schot,
eukelaar, 27 j. en
Verburg Rz., 26 j.
fd., 26 j.
ion goed na het
gebruiken, dan
a en wordt gaaf
dag opnieuw met
leren. (Adv.)
ddag 3 u.: 700.
fietsen:
EERBERICHT.
fond van 4 Nov.:
wind, gedeeltelijk
of geen neerslag,
iddag 3 uur:
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes
Postrekening 44455 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Viissingen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Directeur - HoofdredacteurR. ZUIDEMA
Advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeeiingen 60 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder Ietter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Ook in de afdeelingen van de Tweede
Kamer werd, evenals zulks in de pers
meermalen gedaan werd, betoogd, dat Dr
Golijn, door een Kabinet te formeeren als
thans zitting heeft, in strijd zou hebben
gehandeld, met vóór en tijdens de ver
kiezingen door hem afgelegde verklarin
gen. i i
Vóór de verkiezingen zou Dr Colijn
voorstander geweest zijn van een Kabinet
op „breede basis", terwijl door hem een
Kabinet werd gevormd op „smalle basis".
Met name werd hierbij gedacht aan de
redevoeringen door den heer Golijn ge
houden bij de behandeling van de Rijks-
begrooting in de Staten-Generaal.
In de Memorie van Antwoord, waar
van wij gisteren reeds een breed overzicht
gaven, wordt hetgeen in de Tweede en
Eerste Kamer hieromtrent werd opge
merkt, nogeens afgedrukt.
Wij meenen in het belang der zaak goed
te doen, deze aanhalingen hier in hoofd
zaak te laten volgen.
In de Tweeede Kamer ver
klaarde de heer Colijn op 13 November
1936:
„Voor (zulk) een harmonische samen
werking tusschen Parlement en Kabinet
is een algemeen geestelijke verwantschap
onontbeerlijk en die geestelijke verwant
schap is slechts bestaanbaar hij de erken
ning van het feit, dat de Nederlandsche
natie een Christelijke natie is en dat de
grondbeginselen van het Christendom
haar erkenning behooren te vinden in het
Staatsbestuur.
Men kan daarbij de grens intusschen
niet te eng trekken omdat anders de prac-
tijk tot nihilisme zou voeren.
Bij de hopelooze versplintering, ook on
der het positief-Ghristelijk volksdeel in
ons land, zou dit leiden tot negatie van
eiken Christelijken invloed op de staat
kunde. Daarom komt het mij voor, dat
men allen bij de samenwerking moet be
trekken, die de groote levenswaarheden
van het Christendom bereid zijn te aan
vaarden, ook in haar toepassing op de
staatkunde.
En dan sluit ik in dezen tijd van gren-
zelooze geestelijke verwarring in een ge
spleten en gebroken wereld zelfs hen niet
uit, die slechts krachtens traditie aan de
uiterlijke openbaring van de levenswaar
den van het Christendom vasthouden, die
gehandhaafd en gesterkt willen zien. Ook
zij, die zich vaak uit traditie keeren
tegen een Christelijke staatkunde, kun
nen toch moeilijk het oog sluiten voor het
feit, dat een krachtige Christelijke levens
overtuiging den eenigen waarborg biedt
tegen de ontbindende en verwoestende
krachten van dezen tijd. Wie uitsluitend
steunend op de menschelijke rede den
strijd wil voeren tegen de geestelijke ver
wording, die onzen tijd kenmerkt;, zal er
varen, te hebben geleund op een rietstaf,
die de hand doorboort.
Onze groote volksgoederen zijn alleen
veilig verankerd in de erkenning van 'het
Goddelijk gezag over den mensch, over
de maatschappij en in den Staat. Daarin
alleen ligt ook de waarborg voor het
voortbestaan van een gezonde democratie.
Daarom worde op die basis en in ruimen
zin naar eenheid gestreefd, ook als straks
de vorming van een nieuw Kabinet ter
sprake komt".
Ook bij het algemeen debat in de E e r-
ste Kamer was er voor Dr Golijn
gelegenheid zich over dit punt uit te spre
ken.
Handelend over de moeilijkheden, die
het verbrokkelde partijwezen ten onzent
voor samenwerking oplevert, liet hij
daarop volgen:
„Dit neemt intusschen niet weg, dat
samenwerking van personen in een Kabi
net slechts mogelijk is tusschen hen die de
Christelijke grondslagen van onze volks
cultuur erkennen, die haar willen helpen
handhaven en den invloed van die levens
opvatting ook op staatkundig terrein tot
gelding willen helpen brengen.
'Die bereidwilligheid is, indien ik het
goed zie, thans over het algemeen min
der beperkt dan vroeger wel eens het ge
val is geweest, althans wanneer men de
beperkingen, die men vroeger onder rech-
sche kabinetten, wegens verschil van in
zicht, verplicht was te aanvaarden, ook
nu nog bereid is te aanvaarden. En zou
men daartoe niet bereid zijn, dan acht ik
ook samenwerking tusschen de groepen
der voormalige rechterzijde een tot on
vruchtbaarheid gedoemde poging. Alleen
bij wederzijdsche inschikkelijkheid on be
paalde punten zal men tot vruchtbare sa
menwerking kunnen komen.
Ik zeide, dat de bereidwilligheid tot
erkenning en handhaving van de Christe
lijke grondslagen van ons volksleven in
ruimeren kring1 aanwezig schijnt dan
voorheen wel eens gebleken is. En toch is
bij allen zichtbaren afval en ontkerstening
ook een groeiend besef waar te nemen,
dat alleen de zedelijke krachten van het
Christendom in staat zijn om weerstand
te bieden tegen de ontworteling van ons
volksleven. Wie bereid is mee te werken
aan de instandhouding en versteviging
van die krachten, mag niet worden ge
weerd, maar moet bij die handhaving
worden betrokken, omdat aller samen
werking noodzakelijk is".
Wie deze uitspraken onbevooroordeeld
leest, zal moeten erkennen, dat Dr Colijn
hier tweeërlei gedachte naar voren brengt.
Ten eerste wordt de eisch gesteld, dat
het regeeringsbeleid haar uitgangspunt
moet vinden in een „krachtige Christe
lijke levensovertuiging", dat die overtui
ging ook op staatkundig terrein tot gel
ding dient te komen en dat de zedelijke
krachten van het Christendom in hare
toepassing op het Staatsbestuur „verste-
stevigd" dienen te worden.
De tweede gedachte, die in de beide
genoemde redevoeringen tot uitdrukking
werd gebracht vond haar kortste samen
vatting in de woorden, dat tot bereiking
van dit doel „behooren samen te werken
allen, die bereid zijn, de groote levens
waarden van het Christendom te schra
gen, te handhaven en te versterken" ook
op Staatkundig en maatschappelijk ter
rein.
Japanners naderen de hoofdstad
van Sjansi.
Japansche artillerie op den noordelij
ken oever van de Soetsjau heeft gisteren
den geheelen dag de Chineesche stellin
gen op den zuidelijken oever bestookt. Het
vuur werd door de Chineesche batterijen
beantwoord.
Van Chineesche zijde wordt medege
deeld, dat de Japanners die de Soetsjau
zijn overgetrokken aan drie zijden zijn
ingesloten, zoodat hun nog alleen de te
rugtocht over de kreek overblijft.
Uit Sjansi wordt gemeld, dat de aldaar
opereerende Japansche strijdkrachten,
zoowel uit noordelijke als uit oostelijke
richting oprukkend, thans tot op vijftig
km. afstand van de hoofdstad Taijoean
zijn genaderd. Gisteren hebben zij Sjin-
sjien, ten noorden van Taijoean, na ver
bitterden tegenstand van de Chineezen,
veroverd. Volgens het Japansche militaire
hoofdkwartier in dezen sector, zouden de
Chineesche verliezen 30.000 man bedra
gen.
D'e Chineezen hebben zich voor de op
dringende Japansche troepen uit Nan-
T'ao teruggetrokken naar Loeng-Hwa, de
Zuid-Westelijke voorstad van Shanghai,
waar zij zich thans concentreeren. Het
terugtrekken schijnt te zijn geschied op
verlangen van de Chineesche bewoners,
die niet wilden, dat Non-T'ao eenzelfde
lot trof als T'sja-Pei, Woe-Soeng of Poe-
Toeng.
D'e materieele verliezen van de Chinee
zen in deze wijken worden op 5000 mil-
lioen joean geraamd.
DE CHINEESCHE GEDELEGEERDE
AAN HET WOORD.
Gisteren heeft in de Brusselsche con
ferentie de Chineesche gedelegeerde Wel
lington Koo het woord gevoerd.
In Noord-China, zoo zei hij, zijn
thans reeds de drie provinciën, Hopei,
Tsjahar en Soei-Joean, door de Japan
ners bezet. Deze provinciën hebben der
tig miliioen inwoners, een spoorwegnet
van meer dan drie duizend kilometer en
een oppervlakte van zeven honderd dui
zend vierkante kilometer, wat ongeveer
neerkomt op de oppervlakte van Enge
land en Duitschland samen.
De Japanners hebben ook gedeelten be
zet van de provincies Shantoeng en
Sjansi, met vijf en veertig miliioen in
woners, een spoorwegnet van ongeveer
twee duizend kilometer en een opper
vlakte van ongeveer drie honderd veer
tien duizend vierkante kilometer, gelijk
aan die van Italië.
Te Sjanghai zijn zij in Tsja-Pei en
Kiangwan doorgedrongen.
Vijf geweldige Japansche legers, die
vijf honderd duizend man sterk zijn, val
len voortdurend op vijf fronten tegelijk
de Chineesche verdedigingslinies aan,
niet alleen met 'het doel om een spoedige
overwinning te behalen, doch ook om in
druk te maken op de conferentie van
Brussel.
Met hetzelfde doel heeft de Japansche
marine de Chineesche kust aangevallen.
Volgens verklaringen van de Japansche
admiraliteit op 14 October j.l. werden
reeds twee en zestig steden door de
marine en de luchtmacht gebombardeerd.
Japan zet zijn onwettige activiteit voort,
ondanks de wetten van de internationale
moraal en ondanks zijn verdragsverplich
tingen.
De Japansc'he activiteit beteekent een
aanval tegen de souivereiniteit, de onaf
hankelijkheid en de territoriale en ad
ministratieve onschendbaarheid van
China, tot de eerbiediging waarvan Ja
pan zich op plechtige wijze had ver
plicht.
De Chineesche delegatie betreurt 'het,
dat Japan geweigerd heeft aan deze con
ferentie deel te nemen. Deze weigering is,
aldus Wellington Koo, een bewijs te meer
van Japans schending van de verdrags
verplichtingen.
China heeft nooit Japan uitgedaagd,
de gewapende macht van China heeft
nooit een enkel Japansch grondgebied
bezet evenmin als ooit Japansc'he steden
door Chineesche vliegtuigen zijn gebom- i
bardeerd.
Men heeft gezegd, dat het doel van
den Japanschen aanval bestond in het
verlangen naar samenwerking met China.
Indien dit het werkelijke doel zou zijn,
dan moeten wij zeggen, dat Japan daar
voor heel zonderlinge methodes gebruikt.
Wat China betreft, dit land begroet
met wreugde alles wat deze conferentie
zal doen, om te trachten het geschil bij
te leggen.
China zal intusschen tegenstand blijven
bieden, aldus besloot Wellington Koo,
zoolang de Japansche agressie voort
duurt, want niet een vrede tot iederen
prijs zal China recht doen wedervaren.
Wij willen een oplossing, gebaseerd -op
het eerste artikel van het negen mogend-
hedenverdrag.
Eden, Norman Davis en de Castro,
eerste gedelegeerde van Portugal, hebben
na de zitting tvan gisteren een lang
durig onderhoud gehad. Andere ge
sprekken hadden in den loop van den
avond plaats. Doel ivan deze besprekingen
was nog vóór de vergadering van Don
derdagmiddag een beroep op Japan tot
deelneming aan de Brusselsche confe
rentie gereed te maken.
NOG GEEN KABINET IN BELG IE.
Socialisten willen niet medewerken.
De poging van Pierlot, een regeering
der nationale eenheid te vormen, schijnt
geen succes te zullen hebben.
De algemeene raad der Belgische werk
liedenpartij heeft Vandervelde namelijk
opgedragen Pierlot mede te deelen, dat de
socialisten hebben gemeend, zich niet te
mogen aansluiten bij het programma op
de basis waarvan is onderhandeld.
Na de weigering der socialisten om
met hem mede te werken in een nieuw
ministerie, zal Pierlot den koning ver
slag uitbrengen van het mislukken zijner
opdracht.
DE STRIJD TUSSCHEN SCHACHT EN
DE GOERING-KLIEK IN
DUITSCHLAND.
De nationaal-socialistische „Deutsche
Volkswirtscbaft" (die in zoo nauwe rela
tie staat met Dr Schacht), bevatte dezer
dagen een opzienbarend artikel.
In dit artikel werd o.a. critiek geuit op
de militaire experts, die Goering met de
leiding van bet vierjarenplan hebben be
last.
Zij werden „buitengewoon bekwaam"
genoemd, maar tevens als menschen zon
der voldoende ervaring gekarakteriseerd.
Menschen met economische kennis, prac-
tische ervaring, onderscheidingsvermo
gen en energie werden door den artikel-
schrijver noodig geacht, menschen, die
bovendien niet door eenzijdigheid beperkt
worden.
Naar een Havas-telegram uit Berlijn
thans meldt, is het tijdschrift wegens pu
blicatie van bet bedoelde artikel in beslag
genomen.
Men verklaart dit door den wensch der
autoriteiten, te beletten, dat de pers de
oorzaken der crisis-Schacht bespreekt, die
nog niet opgelost schijnt te zijn.
NIEUW OFFENSIEF VAN FRANCO
OP KOMST?
Nu de consolidatie van het Noordfront
haar einde nadert, worden de groote
troepenbewegingen der opstandelingen,
die men waarneemt beschouwd als een
voorteeken van het aanstaande offensief
over het geheele 1500 kilometer lange
front, dat zich van de Pyreneeën tot aan
Almeria uitstrekt.
Echter wordt de grootste geheimhou
ding bewaard omtrent het punt, van waar
dit offensief za'l beginnen.
z.. iv lï Knns ueinhaio oiacni Maandag een bezoek aan de weit van de Ned. Scheepsbouw Mij.
t« Amsterdam voor hat bezichtigen van den aldaar in aanbouw zijnden flottieljeleider «Tromp»
Binnenland.
Rapport van de landbouworganisaties
over de rundveeteoltregeling.
Adviescommissie inzake de collectieve
arbeidsovereenkomsten.
Voorloopig Verslag der Tweede Kamer
over de begrooting van Binnenlandsche
Zaken.
Buitenland.
De negen-mogendhedenconferentie te
Brussel.
Kabinetsformatie in België weer mislukt.
De stakingskoorts in Parijs.
Wrijf dan dadelijk rug en borstje in met
Wonderlijk zooals dat helpt!
Pot 50 ct. Doos 30. Bij Apoth. en Drogisten
Het offensief zal gesteund worden
door de zeestrijdkrachten, die samenge
trokken zijn op het eiland Mallorca.
VIERHONDERD EXECUTIES IN
VIJF WEKEN.
Tusschen 5 September en 10 October
zijn volgens den correspondent van Ha-
ivas, in Rusland 403 personen gefusil
leerd. De „vijanden van het volk" wor
den als volgt gerangschikt: spionnen en
terroristen in het Verre Oosten 182, land-
bouwsaboteurs 112, industrie-saboteurs
34, saboteurs in de graanpakhuizen 52,
agitatoren 12, gewezen koelaken of an
deren, die het Stac'hanof-systeem hebben
gesaboteerd.
WEER NIEUWE STAKINGEN TE
PARIJS.
Parijs is plotseling voor een staking
van de brandstoffenleverantie gesteld.
Men begrijpt wat dat beteekent in een
stad, waar de bevolking in étages is op
gehoopt, die geen bergruimte hebben.
Deze staking is weer te danken aan
de communistische cellen.
Ook dreigde er een staking in de Over
heidsbedrijven. Om te beginnen zou het
vuilnis niet worden opgehaald.
Het café- en hotelpersoneel aarzelt
nog. D'e toestand in de metaalindustrie
en het bouwbedrijf is nog steeds drei
gend.
Later wordt gemeld De delegatie van
vertegenwoordigers uit de openbare
diensten, die gisteren door den minister
van binnenlandsche zaken werd ontvan
gen, teneinde de protestactie voor van
daag te verhinderen, 'heeft een commu
nique gepubliceerd, volgens hetwelk de
syndicaten uitgenoodigd worden, hun
actie op te schorten, maar hun tevens
gevraagd wordt, in alarmtoestand te blij
ven voor het geval, de gegeven beloften
niet gehouden worden.
ALLE BELASTINGEN IN FRANKRIJK
WORDEN VERHOOGD.
In de financieele Kamercommissie
heeft de Fransche minister Bonnet een
uiteenzetting gegeven van de maatregelen,
die hij genomen heeft om de begrooting
in evenwicht te brengen. Een tekort van
acht milliard maakte een aanzienlijke
verhooging der belastingen noodzakelijk.
O.a. zullen de directe belastingen, zoo
wel als de indirecte belastingen en de
douanerechten worden iver'hoogd. Voorts
zijn maatregelen genomen tegen belas
tingfraude.
Piccard zoekt het niet meer hoogerop,
maar meer in de diepte.
Professor Piccard heeft tegenover een
vt rtegenwoordiger van „Deinière Heure"
verklaard, dat hij' het plan heeft negen
duizend meter in zee af te dalen, een
diepte, welke alleen in den Stillen Oceaan
bereikt kan worden. Tevoren zal Piccard
echter piqefduiken in den Atlantiscben
Oceaan tot diepten van drie- en vierdui
zend meter.
Professor Piccard zal in zee afdalen
in een kogel, welke evenals een luchtbal
lon in geen enkele verbinding met de op
pervlakte zal staan. Slechts de wetten
van de zwaartekracht en de stroomingen
van het water zullen bij de afdaling een
rol spelen.
De opstijging naar de oppervlakte van
het water, zal precies gaan als bij een
ballon: de kogel, waarin de professor
zich bevindt, is voorzien van een looden
gewicht, dat slechts losgemaakt behoeft
te worden.
De geheele onderneming brengt slechts
weinig moeilijkheden mede.' Men behoeft
slechts een waterdichten kogel te con-
strueeren, welke in staat is aan den
enormen druk van het water weerstand
te bieden.