Q
J
9
a
j
m
Een onttroonde Koning.
Dagblad voor de Provincie Zeeland
EERSTE BLAD
De strijd in China.
HET STOFFENHUIS - GOES
De oorlog in Spanje.
WOENSDAG 3 NOV. 1937
52c JAARGANG - No. 29
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Belangrijkste Nieuws
Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes
Postrekening 44455 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vllsslngen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Directeur - Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
f0.75 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
Braakonsiek, de bekende teekenaar, gaf
in 1925 na de Kamerverkiezingen een
kostelijke politieke plaat.
Tegen een miuur gehurkt, zat daar een
kiezer, tot voor kort door alle partijen
als een Koning gezocht en geëerd, maar
nu, na afloop van de verkiezingen een
zaam en verlaten en van al de teekenen
zijner waardigheid ontdaan.
De diverse partijleiders hadden elk een
gedeelte van zijn kostbare kleeding voor
hun rekening genomen, en zonder meer
Z. M. de Kiezer, wiens diensten men nu
niet meer noodig had, achtergelaten.
Ben onttroonde Koning.
Deze plaat was niet geheel billijk. Om
dat ze teveel generaliseerde.
Met name de antirevolutionaire partij
heeft er, evenals trouwens de G.-H. Unie,
steeds zorgvuldig voor gewaakt, aan de
kiezers beloften te doen, waarvan ze wist
dat ze niet verwezenlijkt zouden kunnen
worden.
Dit neemt niet weg dat deze teekening
een les bevatte, die alle partijen en die
ook de Antirevolutionaire partijl ter harte
mag nemen.
In de verkiezingsdagen, als men de
stemmen der 'kiezers noodig heeft, wordt
er met da kiezers contact gezocht.
Ze worden bewerkt met ipropaganda-
lectuur en niet te vergeten door middel
van het huisbezoek.
De kiezers worden opgezocht.
Er wordt met hen gepraat.
Ze worden gewaarschuwd en terecht
gewezen en opmerkzaam gemaakt op de
gevaren die er dreigen.
Men tracht ze duidelijk te maken de
beteekenis van de Antirevolutionaire be
ginselen en hun oogen te openen voor de
ernstige gevaren die zich vaak achter en
onder schoonen schijn verbergen.
Eln dat is alles heel goed.
Het is een noodzakelijk werk en een
dankbaar werk.
Meermalen vindt men een geopend oor,
waar men dat niet had verwacht.
Maar als dan de verkiezingen achter
den rug zijn, dan wordt al dat werk stop
gezet en bëmoeit men zich niet meer met
de kiezers waarvoor men enkele dagen
geleden volle belangstelling had.
Z. M. de Kiezer is radicaal onttroond.
Herhaaldelijk is bijt het huisbezoek dan
ook wel de opmerking gehoord: waarom
interesseert men zich voor mij alleen in
verkiezings dagen
Waarom is met het sluiten van de
stembus ook plotseling alle contact ver
broken?
Wijj moeten ons van deze vragen niet
afmaken.
Daar zijta. niet alleen in de groote ste
den, maar ook in tal van dorpen, velen,
die dreigen weg te zinken. Het gaat niet
van harte, maar zijl hebben tegen de soms
schoonklinkende revolutionaire leuzen
geen verweer.
Bovendien is er veel ook In het 'poli
tieke leven dat ze niet begrijpen en waar
van ze de beteekenis niet doorzien, waar
door ze gemakkelijk meedrijven met ver
keerde stroomingen.
En zoo zakken ze af. Steeds verder en
dieper.
Het is daarom, dat wij! de aandacht
vragen voor den nu weer onttroonden
kiezer.
Laat vooral de vraag onder de oogen
worden gezien wat er ook in den ko
menden winter gedaan kan en moet wor
den om het in de verkiezingsdagen ver
kregen contact te behouden en hen die in
den revolutionairen stroom dreigen weg
te zinken vasten grond onder de voeten
te geven.
Regen belemmert de gevechten.
D'e 'Chineezen hebben een onverwachten
bondgenoot gekregen. Een zware regen
heeft de Soetsjau snel doen wassen, ter
wijl de oevers in een modderzee zijn ver
anderd. De kleine Japansche troepen
macht, die vasten ivoet op den Zuidelijken
oever heeft gekregen, waar zij in loopgra
ven ligt, bevindt zich, naar Reuter meldt,
in een weinig benijdenswaardige positie.
De Japanners trachten telkens weer on
der bescherming van een rookgordijn
nieuwe pontonbruggen te slaan, doch dan
komen de Chineezen naar voren en we
ten de pogingen met bun machinegeweren
te verijdelen. De Japanners zijn er dan
ook niet in geslaagd hun stellingen ten
Zuiden van de Soetsjau uit te breiden.
De Japansche vliegers hebben weer
aanvallen op de stellingen hunner tegen
standers gedaan. Zij hebben daarbij voor
bet eerst gebruik gemaakt ivan 25 groote
driemotorige gevechtsvliegtuigen, die ge
wapend zijn met machinegeweren en te
vens bommen kunnen werpen.
Buitenlandsche militaire deskundigen
schatten het aantal Japansche soldaten,
dat zich thans op den Zuidelijken oever
van de Soetsjaukreek bevindt op tien
duizend man. De Japanners zijn daar
evenwel nog slechts één kilometer naar
het Westen opgerukt, daar het verwoede
mitrailleurvuur der Chineezen een verde
ren opmarsch belemmert.
Voor Rouw- en Trouwjaponnen
op modegebied altijd toonaangevend
Anti-Britsche stemming in
Japan neemt toe.
Het uiterst rechtsche Japansche blad
Kokoemin schrijft in een hoofdartikel, dat
nooit in de geschiedenis ivan Japan een
zoo duidelijk tegen Engeland gericht ge
voel aan den dag is getreden.
Sedert den aanvang van het conflict,
aldus het 'blad, heeft Engeland China het
maximum aan diplomatieken, economi-
schen, militairen en journalistie'ken steun
gegeven, aldus de plichten, die bet als
neutraal land bad, verwaarloozende. Het
is onmogelijk te beletten, dat de Japan
sche openbare meening neigt tot een ver
breking der diplomatieke betrekkingen
met Engeland.
Welingelichte kringen schijnen echter
te gelooven, dat het hier veeleer gaat om
manoeuvres, teneinde druk uit te
oefenen op Britsche openbare meening.
AAN DEN VOORAVOND VAN DE
BRUSSELSCHE CONFERENTIE.
Wie wordt voorzitter?
Gisteravond liepen er stellige geruch
ten, dat de verkiezing van den Belgischen
minister van Buitenlandsche Zaken, mr
Spaak, tot president van de conferentie
zoo goed als zeker is.
Vanmorgen elf uur zal de Belgische
minister van Buitenlandsche Zaken de
openingsrede uitspreken.
Het is nog niet zéker, dat de Belgische
minister van Buitenlandsche Zaken de
functie van voorzitter zal aanvaarden;
doet hij het wel, dan zouden Eden en
jhr de Graeff respectievelijk tot eer
sten en tweeden vice-president worden
benoemd.
Bijna alle delegaties zijn Dinsdag te
Brussel aangekomen.
Officieuze 'besprekingen tusschen de
gedelegeerden zijtn reeds gehouden.
De vooruitzichten omtrent het resul
taat, dat door deze conferentie kan wor
den bereikt, worden sterk uiteenloopend
beoordeeld. De groote moeilijkheden
spruiten natuurlijk voort uit het weg
blijven van Japan.
TEGENSTELLINGEN TE LONDEN
NIET NADER TOT EEN OPLOSSING
GEBRACHT.
Gisteren heeft te Londen de onder
commissie der niet-inmengingscommissie
ItWeer vergaderd.
In de bijieenkomst heeft de Rus Maisky
verklaard, dat de Sovjetregeering zich in
dezelfde mate als iedere andere onder
teekenaar door de overeenkomst van
niet-inmenging gebonden acht, maar in
het licht van de gebeurtenissen der laat
ste vijftien rqaanden gelooft zij, dat de
niet-inmengingspolitiek volkomen ge
faald heeft.
Maislky zeide verder: „Wijl gelooven
niet in de mogelijkheid van een werke
lijke niet-inmenging in de bestaande om
standigheden: Gijl gelooft daar wel in.
Wij geven de niet-inmenging daarom nog
een kans. Le weg is vrij, gaat aan bet
werk, en indien daden en niet woorden
het resultaat van uw inspanning zullen
zijn en die daden ons er van overtuigen
dat wij ten onrechte sceptisch zijn ge
weest, dan zullen wij wellicht onze hou
ding herzien.
Ten aanzien van de Duitsch-Italiaan-
Sche verklaring, dat eenstemmigheid noo
dig zou zijn voor de besluiten der com
missie, zeide Maisky, dat hier sprake is
van een poging tot sabotage van den ar
beid. Maisky verwees naar de procedure
bij den Volkenbond, volgens welke leden,
die zich van stemming onthouden, als af
wezig worden beschouwd, indien een
stemmigheid noodig is.
In de zitting der ondercommissie is
Je voornaamste kloof, die betreffende de
toekenning van rechten van oorlogvoe
renden, nog niet overbrugd.
Hevig bombardement op burger
bevolking van Lerida.
Negen bombardementstoestellen der
opstandelingen uit Saragossa hebben
Dinsdagmiddag de ver van het front ver
wijderde stad Lerida gebombardeerd.
Vooral de gemeentelijke gebouwen had
den onder het bombardement zwaar te
lijden. Eén bom trof een lagere school.
Niet minder dan vijftig kinderen werden
gedood. Het totaal aantal gedoode
burgers bedraagt honderd en twintig.
Het aantal gewonden is eveneens aan
zienlijk. Behalve met hommen, werd de
bevolking met machinegeweervuur be
stookt.
Volgens het Spaansche persagentschap
zijn in den nacht van 28 op 29 October 1.1.
te Malaga vijf a zesduizend Italianen
ontscheept. Zij werden aangevoerd door
drie rebellenkruisers uit Melilla, bege
leid door Italiaansche torpedojagers. Bit
Rome wordt dit bericht evenwel tegenge
sproken.
GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN
TE LONDEN.
In Londen, waar 27 gemeenteraden
moesten worden gekozen, heeft de Arbei
derspartij 58 zetels gewonnen en drie
verloren. In de provincie, waar 274 ge
meenteraden moesten worden gekozen,
beeft de Arbeiderspartij! 121 winsten en
105 verliezen geboekt. De Arbeiderspar
tij 'beeft thans in zeventien van de 28
Londensche gemeenteraden een meerder
heid. Dit is een vooruitgang van twee.
Buiten Londen veroverde de Arbeiders
partij een meerderheid in 40 steden; dit
is een vooruitgang van drie.
DE KABINETSCRISIS IN BELGlë.
Moeilijkheden met de socialisten.
Pierlot, de kabinetsformateur in België
heeft verklaard, dat hiji overeenstemming
heeft verkregen met de liberalen en de
r.-katholieken, doch dat er aan socialis
tische zijde nog zekere moeilijkheden be
staan.
DE NIEUWE WENDING IN DE
ZAAK BARMAT.
De arrestatie te Amsterdam van Julius
Barmat heeft te Brussel heel wat sen
satie teweeggebracht. Men verwacht dat
Barmat op verzoek van de Belgische re
geering zal worden uitgeleverd en deze
week nog voor de rechtbank te Brussel
zal verschijnen. Dit zou aan de zaak-Bar-
mat, welke thans door de Brusselsche
boetstraffelijke rechtbank wordt behan
deld, een nieuwe wending kunnen geven.
Het gerechtelijk onderzoek in de zaak
Flora heeft uitgewezen, dat Julius Bar
mat 100.000 mark heeft verduisterd, door
in Dhitschland aandeelen van de steenko
lenmijnen Flora te verkoopen voor
150.000 mark en slechts 50.000 mark te
verantwoorden. Aangezien dit bedrag in
de balans is opgenomen, is er sprake van
een vervalsching van een balans en het
gebruik maken van een valsche balans.
Er is eveneens sprake van bedriegelijke
bankbreuk wegens verduistering van het
actief vein een failliet verklaarde maat
schappij.
Muiterij te Paraguay.
Uit Asuncion is bericht ontvangen, dat
gisterochtend te Conception, 150 mijl ten
Noorden van de hoofdstad, een regiment
aan het muiten is geslagen.
De opstand werd door regeeringsge-
trouwe troepen onderdrukt; de regeering
heeft versterkingen gezonden.
Nader meldt Reuter uit' Asuncion,
dat de staat van beleg is afgekondigd,
maar dat de regeering den toestand ge
heel in de hand heeft.
D'e Minister van Oorlog heeft den aan
voerder van de muitende troepen gesom
meerd zich onmiddellijk over te geven.
Hakenkruisvlag wordt ook de officieele
vlag van Danzig.
In een bijeenkomst der nationaal-so-
cialistische partij heeft Forster ver
klaard:
„Danzig dat door de willekeur der ver
dragen aan het Rijk ontrukt werd, zal
weldra gerechtigheid geschieden, de vlag
van het D'erde Rijk zal ook die van D'an-
zig zijn."
Forster zeide verder, dat de Joden wel
dra genoodzaakt zullen zijn, D'anzig te
verlaten, daar geen Duitscher meer iets
bij' hen zal koopen.
Korte Berichten.
i Tengevolge van den overvloedigen
regenval zijn in het Zuiden van Frank
rijk vele rivieren en béken buiten hun
oevers getreden. De dijken zijn doorge
broken en talrijke landerijen staan blank.
Talrijke bruggen zijn, ingestort, zoodat
het verkeer gestremd is.
Uit Leningrad wordt gemeld, dat de
Gepoe daar een organisatie heeft ontdekt
welke sabotage pleegde door op groote
schaal levensmiddelen te laten bederven.
Zes beklaagden zijn reeds ter dood ver
oordeeld en terechtgesteld.
kIHWB
HET PRINSELIJK PAAR OP HET LOO.
Gistermiddag ongeveer half drie zijn
Prinses Juliana en Prins Bernhard, ver
gezeld door klein gevolg, voor een bezoek
van eenige dagen naar Het Loo vertrok
ken.
Het ligt in de bedoeling van Prins
Bernhard aldaar eenige dagen aan de
jacht deel te nemen.
Ds VAN DUYL IN DE EERSTE KAMER
In de Avondvergadering der Eerste
Kamer heeft Ds G. van Duyl, die, zooals
men weet, als lid der N. S. B. heeft be
dankt, den zuiveringseed en den eed op
de grondwet afgelegd. Daarna heeft hij
een vergadering van de derde afdeeling
der Kamer bijgewoond.
Toen de heer Van Duyl het gebouw der
Eerste Kamer verliet, aldus het A. N. P.,
hebben wij hem gevraagd, of hij het voor
nemen had, thans voor het lidmaatschap
der Kamer te bedanken, dan wel als lid
.te blijven zitten.
De heer Van Duyl antwoordde hierop,
dat hij daaromtrent niets kon mededee-
len.
De Eerste Kamer was tegen gisteravond
slechts voor een louter formeele verga
dering bijeen geroepen, opdat door de
Tweede Kamer goedgekeurde wetsontwer
pen in de afdeelingen aan de orde kon
den worden gesteld, doch het was uitge
lekt, dat ds G. van Duyl zich in het Ka
mergebouw had aangemeld en beëedigd
zou worden.
De publieke tribune was grootendeels
met N.S.B.-ers bezet.
Gisteravond zijn ook beëedigd prof. R.
H. Woltjer (A.-R.), en jhr mr. E. J. W. M.
von Bönninghausen (N.S.B.).
HET DEPARTEMENT VAN
ALGEMEENE ZAKEN.
Aan de memorie van antwoord aan
de Tweede Kamer inzake de begrooting
van het departement van algemeene za
ken is het volgende ontleend:
Nadat de Grondwetsherziening haar
beslag zal hebben gekregen, zal de moge
lijkheid bestaan van benoeming van
ministers zonder portefeuille. Bij de in
stelling van dit instituut is in de eerste
plaats gedacht aan den voorzitter van
den ministerraad. Om nu echter te accen-
tueeren, dat niet lichtvaardig zal worden
overgegaan tot gebruikmaking van dit
nieuwe instituut, is een afzonderlijk klein
departement ingesteld, welks hoofd
slechts eenige aangelegenheden van alge-
meenen aard zal hebben te verzorgen. De
voorzitter van den raad van ministers,
hoofd van dit nieuwe departement, zal
weinig in beslag worden genomen door
de verzorging van zijn eigen departement
en zijn tijd beschikbaar hebben voor al die
zaken, waarin zijn leiding ivereischt
wordt. Men denke bijvoorbeeld aan die
aangelegenbeden, waarin de werkkring
van bet eene departement ingrijpt, in
dien van het andere. In dit verband zijn
te noemenhet Werkfonds, de
oeconomische politiek, de
financieeïe politiek, de so
ciale politiek. Vooral 'kan
hier worden genoemd 't voor
zitterschap van ministe-
rieele commissies. De leiding van
deze commissie moet in handen zijn van
den voorzitter van den raad van minis
ters, wil deze leiding effectief zijn.
Het spreek vanzelf, dat de ministerieels
verantwoordelijkheid van iederen minis
ter voor de zaken, zijn departement be
treffende, waartoe het kabinet heeft be
sloten, blijft bij den betrokken minister.
Er is dus geen sprake van, dat gedacht
zou zijn aan een minister-presidentschap
met vergaande eigen bevoegdheden. Een
zoodanig minister-presidentschap kent
ons staatsrecht niet.
DE Z.G.N. DEFENSIEVERBODEN.
Met betrekking tot hetgeen reeds is be
richt over een mogelijke opheffing van
de z.g.n. defensieverboden, lezen we thans
nog in dé Memorie van Antwoord aan de
Tweede Kamer, inzake de Rijks'begroo-
ting (Hoofdstuk I) het volgende:
Nauwgezette overweging van een mo
gelijke opheffing yan de z.g.n. defensiever
boden betreffende S.D.A.P. en N.V.V., in
het licht der tegenwoordige omstandig
heden en verhoudingen heeft doen zien,
dat dit vraagstuk niet op zichzelf kan
worden beschouwd. De voorschriften no
pens het verbod van ambtenaren in het
algemeen om deel te nemen aan de werk
zaamheden van bepaalde vereenigingen
of groepen, zijn mede in de nadere over
weging moeten worden betrokken. On-
Binnenland.
Minister 'Colijn verdedigt de tot stand
koming van het kabinet.
Verhoogde belastingen voor de weer
macht.
A.R. partij-conferentie.
D'e nieuwe film der Ned. Chr. Radio-ver-
eeniging.
D'e hegrooting van sociale zaken voor 1938
De regeering en de landbouwsteun.
D'e spellingkwestie.
Geen salarisverhoogingen.
Buitenland.
De Brusselsche conferentie.
Regen belemmert de gevechten in China.
De tegenstellingen te Londen.
voorwaardelijk moet worden vastgehou
den aan den eisch, dat het Overheidsper
soneel, zonder eenig voorbehoud onder
alle omstandigheden zijn taak getrouwe
lijk zal vervullen. In dit opzicht moet de
sterkst mogelijke waarborg worden ge
vorderd. Gewijzigde voorzieningen, waar
in vorenbedoelde waarborg is verankerd,
zijn in een ver gevorderd stadium van
voorbereiding. Het mag als bekend wor
den verondersteld, dat in die voorberei
ding ook bet Georganiseerd Overleg in
Ambtenaarszaken moet worden betrok
ken.
DE SPELLING.
Samenstelling van een commissie
voorbereid.
Naar de regeering in de Memorie van
Antwoord aan de Tweede Kamer inzake
hoofdstuk I der Rijiksbegrooting meedeelt,
wordt de samenstelling van een com
missie voorbereid die op zeer korten ter
mijn de regeering zal kunnen adviseeren
omtrent de problemen, die rij'zen met be
trekking tot de schiijfwijze der taal.
De bedoeling is, dat in deze commissie
verschillende kringen van ons maat
schappelijk leven zullen samenwerken.
De regeering beijvert zich voorts nog
om zooveel mogelijk in 'harmonie te han
delen met de Belgische regeering.
ARBEID GEHUWDE VROUW.
Omtrent de beperking van den arbeid
der gehuwde vrouw zal een voorontwerp
van wet weldra aan den Hoogen Raad
van Arbeid kunnen worden toegezonden.
VRIJE UNIVERSITEIT.
Reportage aanbieding kapitaal
V.U.-plan 1937.
Hedenavond van half 8 tot 8 uur zal
door de N.C.R.V. reportage worden ge
geven van de vergadering in de Apollo-
bal te Amsterdam, waarin het door bet
vrouwen-comité gespaarde bedrag aan
directeuren van de Vrije Universiteit
werd aangeboden.
MAAND'ELIJKSCHE VERKEERS
ONGEVALLENS IJ FERS.
De K.N.A.'C. schrijft
Sinds Mei van dit jaar worden door
het 'Centraal Bureau voor de 'Statistiek op
korten termijn voorloopige cijfers gepubli
ceerd omtrent de ernstige verkeersonge
vallen.
D'e cijfers vertoonen van Mei tot en
met September bet volgende beeld
1937: Gedood: Ernstig gewond
Mei
Juni
Juli
Augustus
September
61
41
47
64
61
446
453
390
471
417
Sinds Augustus is dus weer een kleine
verbetering ingetreden. Toch zij' wederom
bij alle weggebruikers op aandacht en
