Dr ABRAHAM KUYPER.
Dagblad voor de Provincie Zeeland
GEZONDHEID NIET
De strijd in China.
EERSTE BLAD
WAAG UW
Rede van Mussolini.
Belangrijkste Nieuws
VRIJDAG 2 9 OCT. 1937
52e JAARGANG - No. 25
Uitgave: N, V. Uitgevers-Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Goes
Postrekening 44458 Telefoon IX
Bijkantoor Middelburg: Pa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
AJbonneessroitaprljs per lïw-TtsaJ
Weekabonnementen voor Middelburg
Goes en Vlisslngen f 0.20
Losse nummers 5 cent
Directeur- Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Advertentiën 30 cent per regel
Ingezonden mededeellngen 60 cent per regel
Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags
10.78 bij vooruitbetaling
Advertentiën onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
Het is vandaag honderd jaar geleden,
dat Dr A. Kuyper te Maassluis geboren
werd.
Bij zijn sterven in 1920 schreef de sa
mensteller van een toen verschenen Ge
denkboek, dat het verzamelen en bewer
ken van de persartikelen een weemoedige
arbeid was geweest, omdat dit de laatste
maal was, dat de Pers zich over hem,
die nagenoeg vijftig jaren de Vaderland-
sche pers in beroering bracht, zóó kon
uiten.
Dit is echter niet juist geweest.
Want nu, bij de herdenking van Kuy-
pers honderdsten geboortedag, is weer
opnieuw zoo ongeveer heel de Vaderland-
sohe pers in de weer en wordt in bladen
en tijdschriften aan het leven en den ar
beid van dezen merkwaardigen man, die
op den gang van zaken in ons land zoo
grooten invloed heeft uitgeoefend, volle
aandacht geschonken.
Het is eigenlijk een onbegonnen werk
van een zóó veelzijdige figuur als Dr Kuy
per was, in een kort artikel een beeld te
geven.
Bij zijn sterven is terecht de opmer
king gemaakt, dat hij was een man van
grooten bedrijve, singulier in alles, door
God met buitengewone gaven gesierd.
Hij bewoog zich op velerlei terrein.
Maar waar hij zich ook bewoog, overal
werden zijn bijzondere kwaliteiten erkend.
Als predikant hingen de scharen aan
zijn lippen.
Als schrijver was hij schier onnavolg
baar.
'Hij was de strijder bij uitnemendheid,
maar hij was ook de teedere meditator,
zoodat duizenden door zijn Schriftbe
schouwingen in „De Heraut" werden ver
kwikt en getroost.
Als geleerde wordt nog altijd zijn naam
met eere genoemd.
Als staatsman had hij een vèrreikenden
invloed.
En bij dit alles was hij de slagvaardige
journalist, de grootmeester van de Ne-
derlandsche dagbladpers, wiens afwezig
heid tijdens de vacanties een wonderlijke
leegte gaf.
In een blad als het onze, het spreekt
vanzelf, herdenken we Dr Kuyper in de
eerste plaats als den organisator der An
tirevolutionaire partij, als den man, die
gedurende bijna een halve eeuw vóóraan
stond in de politieke worsteling.
Het was een merkwaardige tijd waar
in Dr Kuyper leefde.
Een tijd waarin de geesten botsten als
nooit tevoren; een tijds gewricht
dat voor de toekomst van beslissende be-
teekenis was.
Temidden van die geweldige worsteling,
die geen enkel levensterrein onbewogen
liet, in het brandpunt als het ware, stond
Dr Kuyper als een held, die van geen
wijken weet, om de vijanden, die van alle
kanten kwamen aanstormen af te slaan,
en tegelijkertijd het eigen leger te dres-
seeren en te organiseeren.
Wonderlijk zijn Gods wegen.
Wie had kunnen voorspellen, dat voor
den jeugdigen predikant, die in 1862 in
het kleine dorpje Beesd zijn intrede deed,
lichamelijk betrekkelijk zwak en geestelijk
i nog niet volgroeid, zulk gep machtige taak
was weggelegd?
Voor de Schriftuurlijke, Calvinistische,
Antirevolutionaire beginselen had hij toen
nog geen oog.
Van Groen van Prinsterer, de eenzame
strijder voor waarheid en recht, was hij
volstrekt geen bewonderaar.
Maar God heeft, door de diepte heen,
zijn leven zóó geleid, dat hij een leidende
plaats kreeg, niet alleen in het kerkelijke,
maar ook in het staatkundige leven.
Toen Dr Kuyper aanvankelijk evenals
Jhr de Savornin Lohman, daartoe gedre
ven door den schoolstrijd, zich op politiek
gebied ging bewegen, was er van een An
tirevolutionaire partij nog geen sprake.
Er waren wel anti-revolutionairen,
maar zij vormden geen aaneengesloten ge
heel, terwijl het politieke besef bij de
massa schier alles te wenschen overliet.
En toen is Kuyper begonnen met de
verstrooide troepen en groepen te organi
seeren, nadat hij' ze eerst tot het besef
had gebracht, dat alleen in isolement, in
het vasthouden aan de eigen beginselen,
kracht schuilt.
Al strijdende met de tegenstanders, die
hem geen oogenblik rust gunden, heeft
hij onvermoeid gearbeid om het Antire
volutionaire leger te oefenen in de kennis
der beginselen en tegelijkertijd 'het aaneen
te binden.
Een Program van Beginselen werd op
gesteld en de eischen van dat Program
werden toegelicht en voor het volk open
baar gemaakt.
De troffel werd gehanteerd; rustig en
naar vast bestek werd er gebouwd.
Maar in de andere hand was er het
geweer om de tegenstanders te bestoken.
Het scheen een hopelooze arbeid.-
Want tegenover het kleine en vaak ook
in zichzelf verdeelde legertje, dat Dr Kuy
per bezig was te vormen, stond in die
dagen de machtige slagorde van het libe
ralisme, onoverwinbaar naar het scheen.
Een troep onwetende, ongeletterde, on
geoefende en financieel zwakke franc ti-
reurs tegenover een keurbende die de
beschikking had over ervaring, weten
schap, geld en wat niet al.
Maar Kuyper gaf geen kamp.
Nadat eerst het eigen leger georgani
seerd was, werd samenwerking gezocht
met hen, die nabij stonden en het eind
was, dat het liberalisme voorgoed versla
gen werd en dat in het vanouds Chris
telijk Nederland, de Christelijke beginse
len meer en meer toepassing vonden.
Wie over deze dingen nadenkt staat
schier verbijsterd.
Want alles moest als van. den grond
worden opgebouwd.
Er was geen organisatie, er was geen
eigen pers, er waren geen leiders omdat
er niet was een universiteit waar ze ge
vormd konden worden, maar wel was er
ook in eigen kring onverstand, misver
stand, oneeni^heid, wantrouwen.
En daarna werd tientallen jaren met
niets ontziende kracht, maar tegelijk met
taai geduld naar vast bestek gearbeid om
althans iets van het beoogde doel te be
reiken.
Het beoogde doel.
Dat was niet, dat Kuyper groot zou
worden of dat zijn partij aan invloed zou
winnen, maar dat w3s, om Gods heilige
ordinantiën weer vast te zetten, 'tvolk
ten baat.
Van den arbeid door Dr Kuyper ook
op politiek gebied verricht, mogen wij
thans de rijke vruchten plukken.
En daarom past ons op dezen gedenk
dag dankbaarheid, niet voor wat Dr Kuy
per in zichzelf was, maar voor wat God
door zijn arbeid heeft gewrocht.
Nu dreigt er ook bij deze herdenking
een gevaar.
Het gevaar, dat wij over Kuyper en zijn
werk spreken en schrijven, met véél ent
housiasme misschien, maar dat we geen
poging doen om de erfenis, die hij ons
heeft nagelaten, te bewaren en het werk
door hem begonnen, voort te zetten.
En dan is heel onze herdenking geoor
deeld.
Willen wij de nagedachtenis van Dr
Kuyper eeren en onze dankbaarheid too-
nen voor wat God de Heere ons in hem
geschonken heeft, laten we het dan doen
door ieder op zijn eigen wijze en met de
krachten ons geschonken, evenals Kuyper
te arbeiden om
de ord'ningen des Heeren,
W1aar Woord en Schepping van getuigt,
In 'tvolk zóó helder te graveeren,
Tot mee dat volk voor God zich buigt.
Japanners blijven Tsjapei bestoken.
De krijgsbedrijven 'bij1 Sjanghai bleven
gisteren in hoofdzaak beperkt tot gevech
ten tusschen Japansohe bombardements
vliegtuigen en 'C'hineesche artillerie en
machinegeweerposten. Beide partijen
consolideeren hun nieuwe stellingen.
De Jap'ansche troepen doen nog steeds
aanvallen op Tsjapei. D'e C'hineesche troe
pen hebben mitrailleurnesten aangelegd
van waaruit zij de oevers van de Soetsjau
onder vuur nemen en de Japanners belet
ten den rechteroever te bereiken.
Van Japansohe zijde wordt verklaard,
dat de Ghineesche troepen ten noord
westen van 'Sjanghai zijn gevlucht voor
de Japansche aanvallen.
In de hoofdstad van de provincie Soei-
joean, is, naar van semi-officieele Japan
sche zijde wordt medegedeeld, een auto
nome regeering van Binnen-Mongo'lië ge
vormd.
DE STRIJD IN SPANJE.
De regeering gaat verhuizen.
Ten 'gevolge van overstroomingen, ver
oorzaakt door den aanhoudenden regen
val, is iedere militaire actie aan het ge-
heele front in Aragon onmogelijk gewor
den.
D'e schade door de overstroomingen is
aanzienlijk. Op sommige plaatsen moes
ten de regeeringstroepen hun stellingen
verlaten met achterlating van alle mate
riaal.
D'e Spaansehe regeering verhuist van
Valencia naar Barcelona, waar zij met
ingang van Zaterdag a.s. haar arheid zal
voortzetten.
Met ingang van gisteren is Palma de
Mallorca de eenige marinebasis der op
standelingen geworden.
De vloot zal de blokkade van de Spaan
sehe kust der regeering van de Fransc'he
grens tot Almeria ondernemen.
ONRUST IN FRANSCH MAROKKO.
De maatregelen van de Fransche auto
riteiten tot onderdrukking van de onlus
ten in Marokko worden met strengheid
toegepast.. In Sale en Rabat zijn ver
scheiden nationalistische agitatoren in
hechtenis genomen. In de meeste geval
len zijn de arrestanten onmiddellijk voor
het gerecht gebracht en tot gevangenis
straffen veroordeeld.
Ofschoon in de meeste steden en dor
pen de orde kon worden hersteld, heerscht
toch practisch in gansch Marokko de
staat van beleg.
DE AMERIKAANSCHE RIVIEREN
STIJGEN WEER.
Een nieuwe overstrooming bedreigt
thans bet reeds vorig jaar zoo ernstig
geteisterde gebied der groote rivieren in
Noord-Amerika. Het peil van het rivier
water in de omgeving van Pittsburgh en
Johnstown stijgt snel en heeft op som
mige plaatsen reeds het hoogste punt be
reikt. Enkele rivieren zijn reeds 'buiten
de oevers getreden.
De bewoners van de door overstroo-
ming bedreigde gebieden hebben de waar
schuwing ontvangen, ten spoedigste hun
buizen te verlaten.
Zijn wachtwoord voor het volgend jaar is
„vrede!"
Mussolini heeft gisteren ter eere van
de viering van den 15en verjaardag van
den „Marscb naar Rome" in een bijeen
komst van functionarissen van de fascis
tische organisaties een rede uitgesproken
waarin hij de verdiensten van het fascis
tische regime in het licht stelde en als
wachtwoord voor het 16de fascistische
jaar het woord „vrede" gaf.
De duce sprak zijn vreugde uit over de
komst der Duitsche gasten; hun aanwe
zigheid zeide hij, beteekent, dat zich naast
de politieke as een steeds nauwere soli
dariteit tusschen de régimes ontwikkelt
en een steeds reëelere vriendschap tus
schen de beide volken.
Kameraden, zoo vervolgde bij, in welk
teeken willen wij bet zestiende fascistische
jaar inzetten? Dit teeken is vervat in dit
simpele woord: vrede.
Opdat echter de vrede duurzaam pu
vruchtdragend zij, is bet noodig dat bet
bolsjewisme uit Europa wordt verdreven,
te beginnen met Spanje.
Voorts is noodig, dat bepaalde belache
lijke en onzinnige bepalingen der vredes
verdragen worden herzien. En tevens, dat
een groot volk als bet Duitsche opnieuw
de plaats krijgt, welke het toekomt, en
welke bet onder de Afrikaansche zon in
nam. Tenslotte is het noodzakelijk, dat
Italië met rust gelaten wordt.
DE KABINETSCRISIS IN BELGIë.
De Man kabinetsformateur.
De koning beeft oud-minister de Man
belast met de vorming eener nieuwe re
geering; de Man beeft deze opdracht aan
vaard.
Gisteravond heeft hij reeds eenige per
soonlijkheden ontmoet, in de eerste plaats
den afgetreden minister-president Van
Zeeland.
Alvorens deze taak aan de Man op te
dragen, heeft de koning van der Velde,
den leider der socialistische partij', de op
dracht tot kabinetsvorming aangeboden.
Van der Velde heeft evenwel geweigerd.
Van der Velde heeft verklaard de op
dracht tot bet vormen eener regeering
te hebben geweigerd omdat hij van mee
ning is, dat zijn persoon de oplossing der
crisis niet zou vergemakkelijken met bet
oog op zijn standpunt betreffende dp in
ternationale politiek, en omdat hij' zich
vrijheid van handelen wilde voorbehou
den.
Het beroepsgeheim van artsen.
Een nieuwe wet op de uitoefening van
het medische beroep bevrijdt artsen in
Duitschland in sommige gevallen van de
verplichting het beroepsgeheim te bewa
ren. i
De desbetreffende verordening ver
klaart: „een arts is niet strafbaar, wan
neer hij een beroepsgeheim onthult, ten
einde een juridischen of moreelen plicht te
vervullen of wanneer hij, dit doende han
delt in overeenstemming met het gezon
de verstand van het volk."
In de motiveering wordt gezegd, dat
men de verouderde opvatting van het
waarborgen van gerechtvaardigde belan
gen heeft laten varen en heeft vervangen
D'e heer A. H. S. Stemerding te Rotterdam
is benoemd tot burgemeester van
Oost- en West-Souburg,
Hit nummer bestaat uit 2 bladen
Binnenland.
De dr Kuyper-herdenking te Amsterdam.
De financiën van Amsterdam.
Vereenvoudiging van het crisisapparaat?
Buitenland.
Rede van Mussolini.
De Man kabinetsformateur in België.
Onrust in Fransch Marokko.
DE NIEREN niet behoorlijk werken, kun
nen verschijnselen optreden als rugpijn
spit, stijve en pijnlijke gewrichten, verstoorde
nachtrust en verlies van kracht. En wel,
doordat het bloed dan niet gezuiverd wordt
var de erin voorkomende onzuiverheden door
deze bloedflltreerendo organen. Laat het zoo
ver niet komen: voorkomen Is beter dan
genezen. Gebruik tijdig Foster's RuruIJn
Nieren Pillen, sinds jaren bekend als het
dluretlsch middel bij uitnemendheid. Zoi g.
dat uw bloed steeds zuiver, krachtig en leven
gevend blijft.
door het beginsel, dat het algemeen wel
zijn voor het particuliere belang gaat.
Korte Berichten.
Gistermiddag is nabij' Nienhagen
bij Halberstadt een trein ontspoord. Twee
locomotieven, een goederenwagen en een
personenwagen vielen om. Twee spoor
wegbeambten kwamen om het leven; 21
personen liepen kwetsuren op.
Hr. Ms. GELDERLAND NAAR DE
WEST.
Gistermiddag één uur is Hr Ms. Gel
derland uit de haven van Nieuwediep
vertrokken ter aanvaarding van haar reis
naar Ned. West Indië. Het schip staat
onder commando van kolonel P. B. M.
van Straelen.
DE WIJZIGING VAN DEN DIENST
PLICHT EN HET BELANG DER
GROOTE GEZINNEN.
Het R.-K. Werkliedenverbond heeft
zich met een brief gericht tot den Minis
ter van Defensie en daarin eenige opmer
kingen gemaakt en wenschen naar vo
ren gebracht ten aanzien van de sociale
kanten van het biji de Tweede Kamer aan
hangig gemaakte wijzigingsvoorstel
Dienstplicht.
Het verbond vraagt of het niet moge
lijk is de keuringseischen minder zwaar
te maken.
Milder keuringseischen openen de mo
gelijkheid de grootere gezinnen tegemoet
te komen door de vrijstelling wegens broe-
derdienst in een of anderen vorm te
handhaven.
Voorts wordt verzocht in het ontwerp
alsnog een artikel op te nemen, krachtens
hetwelk voor eiken jongeman, dien een
gezin aan het leger moet afstaan boven
het gemiddelde, dat uit alle gezinnen ge
nomen wordt, een financieeie tegemoet
koming zal worden gegeven.
GEMEENTEN GAAN SCHADE VAN
EVENTUEELE FRAUDE SAMEN
DRAGEN.
Een dezer dagen is te Den Haag een
vergadering van vertegenwoordigers van
gemeenten gehouden, waarin is opgericht
een vereeniging tot het onderling dragen
van het risico, verbonden aan het gelde
lijk beheer van gemeenten en andere pu
bliekrechtelijke lichamen.
De vergadering stond onder leiding van
mr P. Drooglever Fortuyn, burgemeester
van Rotterdam.
In zijn openingswoord wees de voor
zitter er op, dat het voor de Nederland-
sche gemeenten een belangrijke dag is.
Reeds hebben 686 gemeenten hare me
dewerking toegezegd.
De nieuwe vereeniging zal den naam
dragen van frauderisico-onderlinge van
gemeenten (F.O'.G.)