Dagblad voor de Provincie Zeeland
Minister Schacht afgetreden.
PUROL
EERSTE BLAD
De onschendbaarheid van
ons Grondgebied.
De Japanners zetten hun
opmarsch voort.
Belangrijkste Nieuws
Uit de Provincie
De grenswijzigingen op
Zuid-Beveland.
WOENSDAG 27 OCT. 1937
52e JAARGANG - No. 23
De Kabinetscrisis in België
Vetwormpjes en pukkels
Blijde gebeurtenis ten
Uitgave: N. V. Uitgeven-Maatschappij
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 7 0, does
Postrekening 44455 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur - HoofdredacteurR. ZUIDEMA
Abonneceatgprijï ps? fc?»rtsal
Weekabonnementen voor Mi^tsifurg
Goe» en Vüssingen f 0,20
Losse nummers 8 cent
Advêftsntlën 30 eeret p-?? regsS
IngïSfiaden medsdsellsiges 60 cs?st ps? regel
Kleine Adverteretiëss Dinsdag» en Vrijdag?
f0.75 bij vooruitbetaling
AsSvertentiSn onder letter of rsetto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
Hit nummer bestaat uit 2 bladen
Nederland en de Duitsche verklaring
aan België.
Op schriftelijke vragen van het Eerste
Kamerlid Van Vessem naar aanlei
ding van de door de Belgische regeering
aanvaarde verklaring der Duitsche regee
ring betreffende de onschendbaarheid en
integriteit van België en de eerbiediging
van bet Belgische grondgebied heeft de
minister van buitenlandscbe zaken geant
woord:
De regeering staat nog altijd op het
standpunt, dat de onaantastbaarheid van
h,et Nederlandsche grondgebied een axio
ma is, dat niet het onderwerp kan zijn
van met onze medewerking tot stand te
brengen regelingen.
D'at deze ongewijzigde houding, vooral
na de aanvaarding door de Belgische re
geering van de Duitsche verklaring en de
daaraan voorafgaande Britsche en Fran-
sche verklaring van 24 April j.l. den in
druk zal kunnen wekken van een beschik
baarstelling van het Nederlandsche
grondgebied als slagveld van Europa,
komt der regeering uitgesloten voor.
SPOORLIJN SJANGHAI—NANKING
BEZET.
Japanners veroveren Tatsjang en
omsingelen 100.000 man Chineesche
troepen.
De Japansche troepen die ten Noorden
van Sjanghai opereeren hebben de spoor
lijn Sjanghai—Nanking bezet op een punt
even ten Oosten van Nansiang.
De pogingen der Japansche strijdkrach
ten, om de centrale stellingen der Chi
neesche verdedigingslinies rondom Sjang
hai te verbreken, zijn geslaagd. Naar met
zekerheid wordt bevestigd, hebben de
Japansche troepen 100.000 man Chinee
sche troepen in een gebied van 10 vierk.
kilometer ten noordwesten van de inter
nationale concessie in den val laten loo-
gen en afgesneden. Gisteren hebben
de Japanners Miaohangsjen en Tat-
sjangsjen ingenomen en daarmede de
Chineesche stellingen in twee deelen ge
splitst. Tegelijkertijd verbrak een ander
detachement de Chineesche stellingen ten
westen van Tatsjang, zoodat de spoorlijn
Sjanghai-Nanking werd bedreigd. Enkele
uren later was de spoorlijn afgesneden.
Reuter meldt uit Sjanghai, dat men
van Chineesche zijde den val van Tat
sjang toegeeft.
Deze plaats viel na een gevecht, dat
het hevigste en meest verwoede is ge
weest van den alle tot. dusver in dezen
oorlog geleverde gevechten.
De Japanners lieten hun troepen voor
afgaan door een moorddadige beschie
ting door zware bommenwerpers, die ge
durende tal van dagen het terrein heb
ben voorbereid. Meer dan 100 vliegtuigen
hebben hieraan deelgenomen. Bovendien
konden door gunstige weersomstandig
heden zware gemotoriseerde eenheden
worden gebruikt.
De val van Tatsjang verandert de si
tuatie in dezen sector volkomen en be
dreigt de Chineesche troepen, die Kian-
goean verdedigen, met omsingeling. De
Chineezen zijn gedwongen hun terug
tocht voor te bereiden. Men acht het niet
waarschijnlijk, dat de Japanners verder
naar het Westen zullen opdringen. Het
is reeds daarom onwaarschijnlijk, omdat
de verdedigingslinie KiatingNansiang,
bijgenaamd „Hindenburglinie", onover
komelijke moeilijkheden biedt voor een
opmarsch. Vermoedelijk zullen de Japan
ners trachten zuiderwaarts op te rukken
om Tsjapei geheel te isoleeren. Dan zal
Tsjenjoe hun eerstvolgend doel zijn.
Het front ten Noorden van Sjanghai
loopt thans van Lotien in een halven
cirkel langs Nansiang naar Tatsjang en
Kiangwan.
De Japansche troepen oefenen druk uit
langs het geheele front, maar zij vorde
ren langzaam daar de Chineezen zich
zeer hardnekkig verdedigen.
Jean Batten heeft het vliegrecord Australië—Engeland verbeterd. Een overzicht tijdens de enthousiaste verwelkoming bij
haar aankomst op het vliegveld Croydon.
JAPAN ZAL DOORZETTEN.
„Tot China zijn anti-Japansche houding
heeft laten varen".
D'e woordvoerder van het Japansche
ministerie van oorlog heeft tegenover een
correspondent van Havas verklaard, dat
Japan vastbesloten is, tot het einde door
te zetten, om de anti-Japansche agitatie
in China voorgoed te onderdrukken.
Het Japansche leger zal den strijd niet
staken, voordat de Nanking-regeering van
elk verder verzet tegen Japan beeft afge
zien. Japan beeft geenerlei territoriale
ambities in China, doch bet zal geen ge
noegen kunnen nemen met beloften der
Chineezen, noch met maatregelen, die de
Nanking-regeering zal nemen, om de an
ti-Japansche agitatie te doen ophouden.
Het zal de uitwerking van deze maatre
gelen .moeten afwachten, alvorens Izijn
troepen terug te trekken.
„Japan zal, aldus vervolgde de woord
voerder, zoo spoedig mogelijk een einde
maken aan de bezetting, doch deze zal,
zoo nioodig tien of twintig jaar duren".
De anti-Japansche gezindheid zal pas
kunnen verdwijnen, nadat ©en radikale
wijziging van de onderwijsmethoden re
sultaat heeft gehad. Japan wil de integri
teit van China niet schenden en het zal
de souvereiniteit van China eerbiedigen,
doch spontane bewegingen ten gunste van
autonome, respectievelijk separatistische
regeeringen zijn onvermijdelijk, indien
Nanking „de door de bevolking gewensch-
te Chineesch-Japansche samenwerking"
blijft weigeren.
I
Koning Leopold ontvangt politieke
persoonlijkheden.
De Koning heeft gisteren een begin ge
maakt met zijn beraadslagingen in ver
band met het aftreden van de regeering-
Van Zeeland. Als eerste ontving hij den
president van den Senaat, den heer Moy-
ersoen. Daarna den oud-minister Hymans
den Kamervoorzitter Huysmans, en den
oud-premier Jaspar.
In den loop van den dag zijn de be
sprekingen voortgezet.
De liberale parlementsfracties, die'
trouw blijven aan bet programma van
Juni 1936 hebben in een dagorder ver
klaard, bereid te zijn hun aandeel in de
verantwoordelijkheid te dragen. Zij ma
ken evenwel hun deelneming onderge
schikt aan de vorming van een regeering,
waarvan „samenstelling en leiding een
garantie zijn voor een voorzichtige, doch
krachtige actie, welke het vertrouwen van
het land heeft, die verder aan kwaadwil
ligen het zwijgen oplegt en die het buiten
land eerbied voor België afdwingt".
Het ligt verder niet in haar bedoeliDg
beperkende voorwaarden te stellen voor
de oplossing der regeeringscrisis.
De rexistische Kamerfractie beeft ver
klaard, dat de oplossing van de crisis te
vens bet punt van uitgang van een nieu
we politiek moet zijn, die meer nationaal
georienteerd is, de politieke en financieels
zeden verbetert en een oplossing zoekt
voor de sociale kwestie en voor bet pro
bleem van de Vlamingen en Walen.
De communistische partij heeft ver
klaard, dat de eenige oplossing die bet
volk kan bevredigen is, de vorming van
een regeering van democratische concen
tratie onder leiding van een socialist.
De zitting der Kamers, die gistermid
dag gehouden zou worden, is op grond
van de regeeringscrisis tot nader order
uitgesteld.
De socialisten wenschen leiding der
regieering.
De leiders der Socialistische Partij zijn
van oordeel, dat de leiding eener regee
ring van nationale eenheid aan een socia
list zou moeten worden toevertrouwd.
Zooals men weet is de Socialistische
Partij in het Parlement het sterkst verte
genwoordigd, n.l. met 70 van de 202 ze
tels. De door de Belgische Werklieden
partij aan te wijzen persoonlijkheid zou
de Minister van Financiën, De Man, zijn,
die Van Zeeland ook tijdens diens afwe
zigheid heeft vervangen.
BELANGRIJKE PRESTATIE VAN
FRANKRIJKS GROOTSTE VLIEGBOOT.
Recordvlucht van 5780 K.M. afgelegd.
De Fransche vliegboot „Lieutenant de
Vaisseau Paris" heeft het afstandsrecord
voor watervliegtuigen veroverd.
Om 13.45 uur plaatselijken tijd is zij
naar de Air France, de Fransche lucht-
verkeersmaatschappij, mededeelt, gister
namiddag te Maceio neergestreken, wel
ke plaats op omstreeks 175 K.M. ten Zui
den van Pernambuco aan de Braziliaan-
sche kust in den staat Alagos is gelegen.
Zoodoende heeft zij sinds haar vertrek
uit Port Lyautey in Marokko zonder
onderbreking een afstand van 5780 K.M.
afgelegd, waardoor zij het vorige record,
dat sedert 1935 met 5280 K.M. ten name
van de Amerikaansche vliegers Awrill,
Mac Ginnis en Wilkinson stond, met 500
K.M. verbeterd heeft.
LUXUEUS INGERICHT VLIEGTUIG
VOOR MILLIQNNA1R.
Voor kapitein George Whittell, een mil-
lionnair te San Francisco, wordt op het
oogenblik een vier-motorig, geheel uit
metaal bestaand luxueus vliegtuig ge
bouwd, dat 60.000 pond zal kosten.
Het vliegtuig zal dertien passagiers
kunnen vervoeren.
In het vliegtuig zullen zich bevinden
een eetzaal, een conversatiezaal, logeer
kamers voor vier personen en eenige
andere luxueuse vertrekken. Voor den
eigenaar zal bovendien een bad worden
gebouwd en het toestel zal daarenboven
voorzien zijn van tal van kleine comforts
als radio, koud en warmstroomend wa
ter en een ijskast.
Het vliegtuig zal een actie-radius heb
ben van 3300 mijl en een maximum snel
heid van 250 kilometer per uur.
OVERSTROOMING IN HET GEBIED
DER PYRENEEëN.
In het gehied der Pyreneeën hebben
zich ernstige overstroomingen voorge
daan. De Gave is bij Pau buiten haar
oevers getreden. Twee dorpen worden
door hoog water bedreigd. Verscheidene
bruggen zijn reeds door den stroom weg
geslagen. Een dijk, waarachter een ander
dorp nog bescherming vindt, kan ieder
oogenblik bezwijken.
De Salat is eveneens buiten haar oevers
getreden en overstroomt thans Gouflens,
waar het water tot aan de eerste
verdieping der huizen staat. Het dorp
Salau is volkomen geftsoleerd.
Tot dusver zijn geen slachtoffers te be
treuren.
INSTORTING IN POOLSCHE MIJN.
Ingenieur bij bergingswerk gedood.
In de steenkolenmijn Woejek 'bij Kat-
tpwitz is een gang ingestort, waarbij1 drie
arbeiders werden bedolven. Een reddings
brigade, welke terstond in de mijn af
daalde, slaagde er in de drie slachtoffers,
die zwaar gewond waren, te bergen. Tij
dens bet bergingswerk deed zich een nieu
we instorting voor, waarbij een ingenieur
gedood en een mijnwerker gewond werd.
Göring heeft het pleit gewonnen.
Dr Schacht heeft medegedeeld, dat bij
ontslag beeft genomen als minister van
economische zaken van bet Duitsche Rijk
en dat hij als president van de Rijksbank
tot April 1938 in functie zal blijven, om
zich dan geheel uit bet politieke leven te
rug te trekken.
Door dit aftreden is een einde gekomen
aan de officieele opperheerschappij van
dr Schacht op economisch gebied. In
werkelijkheid was bij al sinds April van
bet vorige jaar niet meer de „economi
sche dictator van bet Dterde Rijk" zooals
sommigen hem, bij zijn benoeming tot
minister in 1934 noemden. In April 1936
toch werd minister Göring belast met bet
toezicht op de buitenlandsche deviezen en
de invoer van grondstoffen, een gebied
dat voordien tot de onbeperkte bevoegd
beden van dr Schacht had behoord. Deze
beperkingen gingen nog verder door de
benoeming van Göring tot leider van bet
economische vierjarenplan in begin 1937.
Göring is dus overwinnaar geworden in
den strijd, die zich achter de schermen
hoeft afgespeeld.
Een nieuw meer in Zwitserland.
Zaterdag j.l. is op plechtige wijze de
groote electrische centrale nabij1 den E't-
zelberg, tusschen de bedevaartplaats Ein-
siedeln en het meer van Zurich, in dienst
gesteld. Ten behoeve van bet krachtsta
tion is de grootste hoogvlakte van Zwit
serland veranderd in een bergmeer met
een inhoud van 92 millioen kublieke me
ters, dat een oppervlakte van 11 millioen
vierkante meters beslaat. Het ligt 480
meter hooger dan bet meer van Zürich
en dit verval dient voor de aandrijving
van de tuibines, welke een vermogen van
120.000 pk. ontwikkelen.
Aan bet nieuwe meer zijn 107 boeren
woningen ten offer gevallen. Voor bet
grootste gedeelte der betrokken gezinnen
worden nieuwe buizen beschikbaar ge
steld.
De kosten van bet werk, waardoor het
landschapsbeeld volkomen is veranderd,
bedragen 65 millioen Zwitserscbe fran
ken.
Dalende geboortecijfers in Engeland.
Na de groote vacantie zijn op alle scho
len van Groot Londen 540.000 kinderen
voor de laagste klassen ingeschreven. Dit
is een vermindering van 58.000 kinderen
in één jaar. In 1930 was bet aantal nog
650.000 geweest.
Vier millioen radiotoestellen in Frankrijk
Volgens een statistiek van het ministe
rie van P.T.T., zijn in Frankrijk op het
oogenblik meer dan vier millioen radio
ontvangtoestellen in gebruik, dus onge
veer één toestel op elke tien inwoners. In
het afgeloopen jaar is het aantal met on
geveer een millioen toegenomen.
DIRECTEUR-GENERAAL
BELASTINGEN.
DER
Naar gemeld wordt, zal de secretaris
generaal van Financiën, jhr mr Van
Asch van Wijck de functie van directeur-
generaal der belastingen waarnemen tot
de definitieve benoeming van een opvol
ger van dr Sinninghe D'amsté, die is af
getreden, omdat bij raadsheer in den
Hoogen Raad is geworden, is geschied.
Binnenland,
De Provinciale begrooting 1.938.
Geen Zeppelin-verbinding met Indië.
D'e onschendbaarheid van ons grondge
bied.
Do nieuwe burgemeester van O. en W.
Souburg.
Buitenland.
D'e Japanners veroveren Tatsjang.
De kabinetscrisis in België.
ontsieren het gelaat.
Pure! doet ze verdwijnen en
maakt de huid zuiver en gezond
In doozen 30-60 ct Bij Apoth. en Drog.
IMIJNHARDTI
Naar de „Telegraaf" vernam is bet zoo
goed als zeker, dat de blijde gebeurtenis
aan het Hof ten Paleize Soestdijk zal
plaats vinden. Alle maatregelen en voor
bereidingen worden bier thans getroffen.
DE STAND DER WERKLOOSHEID.
Eerste gegevens over October.
De directeur van den Rijksdienst der
"Werkloosheidsverzekering en arbeidsbe
middeling deelt mede, dat in de week van
4 t.e.m. 9 October 1937 bij gesubsidi
eerde vereenigingen met werkloozenkas
waren aangesloten 466.800 personen
(landarbeiders met 73.700 leden zijn
hierin niet begrepen).
Van deze 466.800 verzekerden was in
genoemde week de geheele week werk
loos 22.6 pet. (in de vorige verslagweek,
20 t..m. 26 September 1937, was dit per
centage 22.5). Het werkloosheidspercen
tage voor bn, die de geheele week
werkloos waren, was in de eerste verslag
week van de maand October in de laatste
jaren a.v.: 1934: 24.4; 1935: 28.1; 1936:
28.7; 1937 22.6.
Bijl de organen der openbare arbeids
bemiddeling stonden op 9 Oct. 1937 in
totaal 344.277 werkzoekenden ingeschre
ven, onder wie 323.526 mannen. (Het
aantal ingeschreven werkloozen op 25
September j.l. ad 332.564 vermeld in het
vorige persbericht is abusief, het moet.
zijn 322.564).
Van deze werkzoekenden waren er
327.030 werkloos, onder wie 311.865
mannen.
Blijkens een opgave van den directeur-
generaal van werkverschaffing en steun
verlening waren einde Augustus 1937
42.803 arbeiders geplaatst bij een werk
verschaffing.
Hiet bestuur van het-Werkfonds 1934
beeft opgegeven, dat op 12 October 1937
rond 8540 arbeiders aan bet werk waren
met behulp van dit fonds.
NIEUW SCHIP VOOR NEDERLAND.
Komt te Bremen op stapel.
Naar „Het Volk" meldt, beeft de Stoom
vaartmaatschappij Nederland een nieuw
vrachtschip besteld bij een werf in Bre
men. Deze boot wordt in 1938 op stapel
gezet en zal een jaar later worden opge
leverd. Reeds is bet bouwbureau van de
Nederland druk bezig met de noodige voor
bereidingen.
Dat dit schip in Duitschland wordt be
steld, vindt zijn oorzaak in de deviezen-
moeilijkbeden, waarmede Duitschland te
kampen heeft. Door deze bestelling kan
dit land een aanzienlijke partij tabak be
talen.
Onder soortgelijke omstandigheden is
reeds eerder een schip voor Nederland
scbe rekening in Duitschland gebouwd.
Kloetinge niet enthousiast.
Het Dagbl. voor Zeeland meldt:
Maandagmiddag beeft de Commissaris
der Koningin met de leden der grens
wijzigingscommissie, de beeren mr Joh.
Stieger en J. M. van Bommel van Vloten
en eenige ambtenaren der Prov. Griffie
een bezoek gebracht aan de gemeente
Kloetinge, wat naar wij vernamen in ver
band staat met de bekende grenswijzi
gingshistorie. Nul minister Van Boeyen
er niets voor voelt om de gemeente Kat-
