m )L Verdwijnende tegenstelling Ernstig vliegongeval in Indie. ïl Dagblad voor de Provincie Zeeland EERSTE BLAD De strijd in China. Marine-vliegtuig de T 13 verongelukt. De negen inzittenden gedood. De strijd in Spanje. PU WOENSDAG 13 OCT. 1937 5 2 e JAARGANG - No. 11 ;elemaker, Stal- denknecht Meid huishoudster Duitschldnd België. Belangrijkste Nieuws 5=5*55 ft Uitgave: N. V. Uitgevers - Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw" Bureaux Lange Vorststraat 7 0, Qoes Postrekening 44455 Telefoon 11 Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel J. J. F A N G Y, Lange Burg 40. Telefoon 28 Directeur - Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA Abonnementsprijs *2.S0 per fcwsa-taa! Weekabonn ementen voor Middeiburg Qoes en Viissingen f 3,20 Losse nummers 5 cent Advertentiën 30 cent per regel Ingezonden mededeelingen 60 cent per regel Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75 bij vooruitbetaling Advertentiën onder letter of motto 10 cent extra Bij contract belangrijke korting Pit nummer bestaat uit 2 bladen er feest -product. Al staat stol vin- Sanostol ^ertraan dag, al ïrs voor- 45 thee- psterijen. ODUCT i A Oo CT\ A R T S D IJ K. en Advertentiën omen door VERSCHUURE, A 314. KOOP: ERTROUWDE RDEN. laanderen 97, Tele- burg. lagd te Goes: een ER WOONHUIS. aaf van huurprijs, goesche boek- van klaveren, landauer, g. wie- stel sterke voor tas, 4 banden 32X6 n binnenbanden, leditiebedr. Kolen- nge. DE WOLF, Grijps- M. KLAP, Nieuw- vliddelburg. IGE HULP IN DE OUDING, ijd, in gezin van Brieven letter H., w" te Goes. al nd geen bezwaar, ewegen bij Goes. van adverten- tiillende bladen el wat moeite. i niet het juiste bekend met de En dan heeft het schrijven de portkosten. n zou men zich ordt gratis door ige prijsverhoo- wij ons met de advertentiën in uw tijd en geld laat ons voor en. DE ZEEUW", ge Vorststraat, 11. In de brochure van Mr J. J, A. Schmal „Democratie en levensbeschouwing", waarop wij de vorige week de aandacht vestigden, wordt o.m. betoogd, dat in ons land het politieke landschap een an der beeld gaat vertoonen. Hij wil niet beweren, dat de laatste en diepste tegenstellingen bezig zijn te verdwijnen, maar toch... „Tientallen jaren heeft een antithese ons politieke leven bewogen. Het ging over de vraag wat Christendom en poli tiek met elkander te maken hebben. Links meende men: weinig of niets, rechts daarentegen: alles. Die stellingen zijn thans vrijwel verlaten. De eigen beteekenis van den godsdienst voor het staatkundige leven, wordt èn rechts èn links, ondubbelzinnig en on bekrompen aanvaard. Lang na zijn ver scheiden stelt de historie een vaderlan der als wijlen De Savornin Lohman in het gelijk. Want zooveel hebben wij als christelijk-historischen toch wel allen van Lohman geleerd, dat althans in politicis de antithese tijdelijk van aard zou blij ken. Nu deze antithese gaande weg uit het gezicht raakt, kun nen wij langzamerhand aan synthese denken. Dat is de groei, waarvan wij mogen getuigen; dat zijn de nieuwe lente en het nieuwe geluid, die dit wereldtij ons bracht." Wij hebben enkele uitdrukkingen onderstreept. Mr Schmal blijkt van meening te zijn, dat de linkerzijde haar oude stellingen heeft verlaten en dat nu de anti-these gaandeweg uit het gezicht raakt. Het zou verblijdend zijn, als het waar was. Maar is het juist? Tot onzen spijt moeten wij verklaren, dat in de practijk van die verandering nog bitter weinig gebleken is. Wel het tegendeel. Wij denken hier aan burgemeesters benoemingen. Wanneer in een of andere gemeente, waar de liberalen met de vrijz.- democraten en de socialisten in de meer derheid zijn, een vacature ontstaat, dan wordt op grond daarvan de benoe ming van een burgemeester van v r ij - zinnige richting redelijk geacht. Waarom? Waarom wordt, als toch de antithese gaandeweg uitslijt, in zulk een gemeente de benoeming van b.v. een anti-revolutionair of christelijk-historisch burgemeester gewraakt? Eenvoudig, omdat de linksche partijen, ook al wordt erkend, dat „het ethische- en het godsdienstige gemoedsleven voor de vorming van geest en karakter on vervangbare waarden bevatten" (Beg. program van den Vrijheidsbond), zich toch zonder uitzondering stellen op vrij zinnig standpunt. En wat dit beteekent, heeft nog pas de heer C. K. Elout in een opstel over „De liberale positie" in het A1 g. Han delsblad duidelijk uiteengezet. „Vrijzinnigheid, zoo zegt hij daarin, is geen maatschappelijke, maar een reli- gieus-philosofische figuur. Ze kan noch in het sociale, noch in het economische leven toepassing vinden. Men kan geen „vrijzinnige" ziekteverzekering maken of een dito handelspolitiek voeren. Wel in beide gevallen een liberale. „Vrijzinnig duidt een geestelijke gesteldheid aan, die zich richt tegen orthodoxie en dogmatiek, tegen eiken religieuzen canon, tegen elk geestelijk :a-priorisme." De heer Elout betoogt dan verder, dat het begrip „liberaal" niet gedekt wordt door het begrip „vrijzinnig", maar hij zal toch niet kunnen ontkennen, dat de z.g. linksche partijen hierin overeen stem men, dat zij zich steeds gesteld hebben en nog steeds stellen op vrijzinnig stand punt. M.a.w. dat de antithese nog altijd wordt gehandhaafd. Het is noodig hierop sterk den nadruk te leggen. Synthese is een mooi woord. Maar als we tot synthese komen door Verdoezeling van de antithese, dan is de kracht van de rechtsche partijen ge broken. Hieruit volgt niet, dat er dus van samenwerking geen sprake kan en mag zijn. Integendeel. Maar niet als het ge volg daarvan zou moeten zijn, dat niet meer van. de toepassing aan de positief Christelijke beginselen in het staatsleven kan worden gesproken. Want nog altijd geldt het woord van Groen, dat in isolement, dat is in het vasthouden aan eigen beginsel, kracht schuilt. Kracht ook voor het behoud van ons nationale leven. Verklaring van Berlijn inzake de onschendbaarheid van België. De Berlijnsche correspondent van de Brusselsche „Standaard" meldde Maan dagavond aan zijn 'blad: „Het gerucht doet hier te Berlijn de ronde, dat tusschen België en Duitschland een niet-aanvalspact zou worden onder teekend. Dit feit zou in verband staan met de onafhankelijke positie van België, zooals zij o.a. in de laatste rede van Koning Leo po-ld tot uiting kwam en te Berlijn wor den beschouwd als een consolidatie van de nieuwe politiek van België". Dit bericht heeft, zooals te begrijpen is, eenige opschudding veroorzaakt. Uit nadere berichten blijkt, dat het hier niet een niet-aanvals-pact betreft. Volgens de „Soir" zal de Duitsche re- gieering een eenzijdige verklaring publi- ceeren, waarin zij haar houding ten op zichte van België kenbaar maakt, alsmede Duitschlands wil, de onschendbaarheid van het Belgische grondgebied te eerbie digen. De tekst der Duitsche verklaring zal vanmiddag te Berlijn en te Brussel wor den gepubliceerd. De Duitsche verklaring zal geen en kele tegenprestatie van de zijde van Bel gië impliceeren. Er wordt aan herinnerd, dat nog on langs op bet socialistencongres de Belgi sche minister van Buitenlandsche zaken Spaak, uitdrukkelijk beeft verklaard, dat België trouw wil blijven aan den Volken bond en aan de verplichtingen, welke het op zich nam. Men verzekert, dat de Duit sche verklaring daarin geen wijziging zal brengen. Minister Spaak heeft doen weten dat hij voornemens is, de commissies voor bui tenlandsche zaken van Kamer en Senaat tegen Donderdag a.s. bijeen te roepen, om haar op de hoogte te stellen van de Duit sche verklaring ten opzichte van de vei ligheid van België. Verder wordt er op gewezen, dat de terzake van de eerlang te verwachten Duitsche verklaring gevoerde besprekin gen haar oorsprong vinden in de rede, die Hitier 30 Januari j.l. heeft gehouden met betrekking tot België's neutraliteit. LUCHTGEVECHT BOVEN NANKING. Vijf Japansche bommenwerpers onschadelijk gemaakt. Japansche vliegtuigen hebben Nanking gistermiddag gedurende 25 minuten ge bombardeerd en bommen geworpen op het vliegveld en het arsenaal. Het luchtafweergeschut vuurde op de aanvallende toestellen, die tevens aange vallen werden door Ghineesche jachtvlieg tuigen. Uit Batavia wordt geseind: Gisteravond om half 10 maakten de T 16 en de T 13, twee nieuwe Marine-vliegtuigen, die een tocht hadden gemaakt van Priok naar Soerabaja, een noodlanding bij Andjoeng-Awarawast, aan de Noordkust van Java, aangezien het onmogelijk was, tengevolge van het slechte zicht om het Westgast van Soerabaja binnen te loopen. De T 13, welke zich in de nabijheid van de T 16 bevond, is lood recht neergestort. Het moet ais zeker worden aangenomen, dat alle inzittenden zijn gedood. Het toestel is nog drijvende. De cabine is geheel verbogen. Visschers- prauwen, welke in de buurt waren, verleenden onmiddellijk hulp. Zes vlieg tuigen zoeken de omgeving af naar drenkelingen. De inzittenden van de T 13 waren Kap.-luitenant ter zee Z. G. de Bruyne, H. Urbanus, officier van Marine", M. Vethake, le officier vlieger, P. Spronk, sergeant vlieger, F. H. Plezier, korporaal telegrafist, P. J. S. de Groot en G. J. Zuyderhoudt, matrozen en de korporaal vliegtuigmakers G. J. Rutte en A. Goedhart. Nader wordt gemeld, dat de T 13 een Fokker type T IV was, zoowel bommenwerper als zeeverkenner. Het departement van Defensie heeft indertijd 14 vliegtuigen bij Fokker besteld ter versterking van de Marinemacht in Ned.-Indië. Het toestel behoorde tot de modernste en snelste toestellen. Twee Japansche machines werden neer geschoten, terwijl drie Japansche toestel len werden beschadigd. Twee daarvan moesten bij Nanking een noodlanding ma ken, terwijl het derde bij Soetsjau veron gelukte. Ook een Ghineescb vliegtuig werd ver nield. Dle verbitterde gevechten te Sjanghai hebben den geheelen dag onafgebroken voortgewoed. Aan weerszijden werden zwa re verliezen geleden. De Japansche voorspelling, dat de Chi- neezen binnen 48 uur verdreven zouden worden is echter niet in vervulling ge gaan. Met groote vasthoudendheid handhaven de Ghineesche troepen zich in hun posi ties. Het zware geschut der Ghineezen be schoot met groote heftigheid de Japan sche troepenconcentraties. Het Japansche offensief, dat voor gis teren was aangekondigd, is nog niet be gonnen. Van Chineesche zijde wordt mee gedeeld, dat aan den oever van de Jangtse ten noordwesten van Lioeho onder be scherming van de scheepskanonnen Jan- pansche landingstroepen aan wal zijn ge gaan. De landingstroepen werden door de Ghineesche mitrailleurs onder vuur ge nomen, zoodat zij zich terug moesten trek ken. De Japansche oorlogsbodems bescho ten vervolgens de Ghineesche batterijen. D'e Japansche luchtmacht heeft de op- marschwegen van de Chineesche troepen achter het front bestookt. In Noord-Ghina schijnt het de Japan ners voorspoediger te gaan. De snelle opmarsch der Japanners in Noord-Ghina heeft bij vele waarnemers de meening gevestigd, dat de militaire operaties in Noord-China haar einde na deren en dat de beslissing wellicht zal vallen in de vlakten van Sjansi. De Chineezen leggen in allerijl verster kingen aan bij Sjoen-Te Foe, 380 K.M. ten zuiden van Peking. BELGISCHE STAP TE TOKIO. De Belgische ambassadeur te Tokio heeft den minister van buitenlandsche zaken ervan in kennis gesteld, dat de Belgische regeering bereid is, er mede accoord te gaan, dat de negen mogendhe- denconferentie overeenkomstig de voor stallen van de Engelsche regeering tegen 25 October te Brussel wordt gehouden. Hij voegde hieraan toe, dat de Belgische minister-president, overeenkomstig arti kel 7 van het verdrag, de deelhebbende landen zou uitnoodigen. D'e ambassadeur stelde in verband hier mede de vraag wat de houding der Ja pansche regeering zou zijn, indien zij zou worden uitgenoodigd. Madrid weer beschoten. Uit Gijon wordt gemeld, dat de stad Cangas de Onis, gelegen op eenigen af stand van Oviedo, met den grond gelijk gemaakt is door de luchtstrijdkrachten der opstandelingen. Honderden gewone en brandbommen maakten de stad tot een puinhoop. Gisteravond hebben de opstandelingen wederom gedurende een half uur Madrid met hun kanonnen beschoten. Het bom- Het standpunt onzer regeering. Naar aanleiding van het bericht om trent het sluiten van een verdrag door België en Duitschland, meenen wij 'goed te doen, zegt het Hdbl., het standpunt der Nederlandsche regeering zooals dat tot uiting gekomen is na de rede van den Duitsc'hen rijkskanselier op den 30sten Januari van 'dit jaar in her innering te hrengen. Op schriftelijke vragen van het Eerste Kamerlid, Mr Van Veissem, heeft n.l. den 13den Febr. 1937 de toenmalige minis ter van Buitenlandsche ZaJken, jhr De Graeff, het volgende geantwoord Dat wij met alle waardeering voor de uit het aanbod sprekende goede bedoelingen, niet bereid zouden zijn no pens de onaantastbaarheid van ons grondgebied met eenig land een verdrag te sluiten. Die onaantastbaarheid is voor ons een axioma, dat zich niet leent als onder werp voor een door ons te sluiten ver drag." Uiteenzetting van het standpunt der Ne'derlandsc'he regeering, welke door minister De Graeff bij de behandeling der begroeting van Buitenlandsche Zaken in de Eerste Kamer op den 17en Maart 1937 is herhaald. bardement was zeer hevig en het aantal slachtoffers moet groot zijn. Een officiëele mededeeling maakte melding van een twintigtal dooden en ongeveer vijftig ge wonden, maar deze cijfers blijven hoogst waarschijnlijk ver beneden de werkelijk heid. Ook de materiëele schade is zeer aan zienlijk. ITALIë'S TROEPENZENDINGEN IN LYBIë. Ongerustheid in Egypte. Niettegenstaande de Itaiiaansche ver zekeringen, dat de troepenconcentraties in Lybië niet tegen Egypte zijn gericht, heorscht, volgens „Un. Press" in poli tieke kringen te Alexandrië groote onge rustheid. Tengevolge van de algemeene onzeker heid over de ontwikkeling van den toe stand openbaarde zich ter beurze een aanzienlijke prijzenreactie. De E'ngelsche minister van marine, Duff Cooper, die zich thans op een in spectie-reis in de Middellandsche Zee be vindt, zal Vrijdag- te Alexandrië arrivee- ren, om met den Britschen commandant der Malta-vloot, sir Dudley Pound en met de bevelhebbers van Engelands lucht vloot in de Middellandsche Zee van ge dachten te wisselen over den toestand. WEER EEN BRITSCH-JAPANSCH INCIDENT. D'rie auto's van de Britsche ambassade, die van Nanking onderweg waren naar Sjanghai, hebben blootgestaan aan een beschieting met machinegeweren uit zes vliegtuigen in de buurt van Mintsjong, op 25 K.M. ten Zuiden van Sjanghai. Nie mand werd geraakt. Het heet, dat het Japansche vliegtuigen zijn geweest. De Britsche onder-attaché voor het vliegwe- zen zat in een der auto's, welke met En gelsche vlaggen waren kenbaar gemaakt als Britsch en die uit de lucht gemakke lijk moeten herkenbaar zijn geweest. De Britsche autoriteiten hebben aan de Ja pansche autoriteiten kennis gegeven van het gebeurde, doch deze hebben geant woord, dat zij geen kennis hadden gekre gen- van het feit, dat er auto's uit Nan king naar Sjanghai op weg waren. Naar de „United Press" nog meldt, is het slechts te danken geweest aan de om standigheden, dat -de inzittenden de auto's verlaten hadden, dat niemand is gewond. Gebleken is namelijk, dat verscheidene kogels den wagen van den Britschen luchtvaartattaché doorboord hebben bij de plaats, waar bij gezeten had. Naar later wordt gemeld hebben de Ehgelsche auto's een anderen weg ge volgd dan dien, welken bet plaatselijke consulaat had aangegeven aan de Ja pansche militaire autoriteiten. D'it schijnt het gevolg te zijn geweest van een mis verstand en de Britsche autoriteiten be- .chouwen bet incident daarom als niet es nstig. De mand- en klauwzeer-epidemie in België. De mond- en klauwzeer-epidemie, welke sedert geruimen tijd. de Belgische veesta pel teistert, heeft de laatste dagen een groote uitbreiding genomen. In totaal zijn thans niet minder dan 502 gemeenten op een totaal van ongeveer 2000 in het ge- heele land besmet. De regeering heeft dan o-ok gisteren in de Staatscourant ge publiceerd, dat alle veemarkten gesloten Binnenland. Marinevliegtuig in Indië neergestort. Ne gen dooden. Nadere Ministerieels circulaire over den B-steun, Buitenland. Madrid weer gebombardeerd. No-talwisseling tusschen Duitschland- en België. Luchtgevechten boven Nanking. Weer een Britsch-Japansch incident. Italië's troepenconcentratie in Lybië. moeten zijn met uitzondering alleen van de markten voor slachtvee te Brussel, Antwerpen, Brugge, Gent, Luik, Kortrijk en eenige kleinere plaatsen. Teveel winkels in België. D'e Belgische regeering zal spoedig een wetsontwerp indienen, waarin zekere voorwaarden worden gesteld voor ieder een, die een winkel wil openen. D'ie wet zal geen beperking' van de vrijheid ople veren, maar een eind maken aan de „amateurwinkeliers". Korta Berichten. i President Roosevelt heeft het con gres tegen 15 November a.s. in buitenge wone zitting bijeengeroepen. TT ki [Y !S] üsiia DE OPBRENGST VAN DE ZOMER- POSTZEGELS. Blijkens de thans ontvangen officieele gegevens heeft -de bruto-opbrengst boven de frankeerwaar-de van de zomerpostze- gels 1937 f 86.921.92 bedragen. Na aftrék van de onkosten blijft als netto-opbrengst ongeveer f 77.300 over. Bovendien is wegens extra port, ge plakt op voor den luisterwedstrijd van de A.V.R.O. gebruikte briefkaarten f 9.131.30 beschikbaar. De opbrengst van -den te verkoopen voorraad gebruikte izomerzegels is nog niet bekend. DE UITBREIDING VAN DE WEERMACHT. De behoefte aan onderofficierskader. Wanneer de plannen nopens de uitbrei ding van de weermacht tot uitvoering ge raken, zal zich een sterke behoefte aan onderofficierskader doen gevoelen. Met htt oog daarop worden reeds nu maat regelen getroffen om in die behoefte te voorzien. Hiertoe zal worden nagegaan, wie 'der dienstplichtige onderofficieren van de verschillende regimenten of korpsen, be- hoorende tot een der lichtingen 1934, 1935 en 1936 en geboren op of na 1 Ja nuari 1914, alsnog genegen zijn om voor den tijd van zes maanden op den voor capitulanten geldenden voet, vrijwillig in werkelijken dienst te komen (c.q. te blij ven). D'egenen onder hen, die zich tijdens hun diensttijd goed hebben gedragen en een nauwgezette plichtsbetrachting heb ben getoond, kunnen voor het bekomen van de vergunning tot dat verblijf in werkelijken dienst in aanmerking worden gebracht. Zoodra belanghebbenden drie maanden zullen hebben gediend, zal nader op hun aanvraag worden beslist. Het laat zich aanzien, dat alle voor onderofficier-capitulant geschikt beoor deelden mogen blijven. Zij, die de functie van capitulant niet begeeren, zullen er op hebben te rekenen, dat zij' na ommekomst van de zes maan den weder in het genot van groot verlof zullen treden. Voor bedoeld vrijwillig verblijf in wer kelijken dienst komen ook in aanmerking de dienstplichtige onderofficieren, die bij de school voor dienstplichtige onderoffi cieren der administratie tot administra teur of fo-urier zijn opgeleid, alsmede zij', die anders 'dan uit hoofde van een minder gunstige beoordeeling in eerste instantie niet als capitulant geplaatst konden worden. UIT DEN VRIJZ. DEM. BOND. Mr M. Slingenberg candidaat voor het voorzitterschap. Uit den thans verschenen beschrijvings brief voor de algemeene vergadering van den Vrijz. D'em. Bond op 27 en 28 Novem ber te Leeuwarden te houden, blijkt, dat mr M. Slingenberg te Haarlem, de eenige candidaat is ter vervulling van de vaca ture ontstaan door de periodieke aftre ding van prof. mr R. Kranenburg, als voorzitter van de partij'. Mrs A. M. Joe- kes en P. J. Oud, die eveneens candidaat waren gesteld, hebben voor deze candi- datuur bedankt. Pi I rw 1 'rf-'

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1937 | | pagina 1