Dagblad voor de Provincie Zeeland
EERSTE BLAD
De strijd in China.
De strijd in Spanje.
De luchtlijn van de K.N.I.L.M.
naar Australië.
MAANDAQ 4 OCT. 1937
52e JAARGANG - No. 3
Kentering bij de S. D.A.P.?
ië en Nederland.
Wat Hitler en Mussolini
o.m. overeenkwamen.
Dobbclvnaftn
lekker... man!
Belangrijkste Nieuws
Uitgave: N. V. Uitgever»-MaatcchappiJ
„Luctor et Emergo" ter exploitatie van
het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vor»t»traat 70, Qoe»
Postrekening 44455 Telefoon 11
Bijkantoor Middelburg: Fa. Boekhandel
J. J. F A N O Y, Lange Burg 40. Telefoon 28
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA
Abonnementaprije f2.50 per kwartaal
Weekabonnementen voor Middelburg
Qoe» en VlUsingen f 0.20
Losse nymroer» 9 cent
AdvertentlOn 30 cent per regel
Ingezonden mededeellngen 60 cent per regel
Kleine Advertenties Dinsdags en Vrijdags
f 0.75 bij vooruitbetaling
Advertenties onder letter of motto
10 cent extra
Bij contract belangrijke korting
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Er is bij de S. D. A. P. den laatsten
tijd een kentering waar te nemen.
Onder meer wat betreft de houding
ten opzichte van ons Vorstenhuis en de
landsverdediging.
Wij kunnen ons daarover verblijden.
En intusschen wachten wij af, of ^aier
inderdaad van een grondige bekeering
kan worden gesproken.
Dit zal straks blijken bij! de behande
ling van de begrooting en van de voor
stellen tot versterking van de weermacht.
Wanneer er werkelijk een principieele
koersverandering is, dan zal men moe
ten beginnen met een bundel veelgezon-
gen liederen „Het roode lied" terug te
nemen.
„De Rijkseenheid", die op dezen liede
renbundel de aandacht vestigde, voegt er
aan toe, dat hij van vrij recenten datum
is en nog geen vier jaren oud.
E'nkele aanhalingen laten wij hier vol
gen.
Op pagina 8 in „De wapens neer" leest
men:
Hart'loos haalt men ons en onze broeders
Weg van de fabriek en den ploeg,
Ontrukt aan onz' teedre moeders
Voor nut'loos soldatengezwoeg.
Om 't goed der rijken te bewaken,
Om voor hén in 'tvuur te gaan.
Tot wellicht den armsten vaderlander
is thans wel doorgedrongen, dat er in de
allereerste plaats geestelijke goederen
zijn te bewaken, die verre uitgaan boven
aardsch bezit, ja, boven het leven. En
wil men deze bewaken, dan zijn in het
zelfde lied uitspraken als de volgende
hol en waardeloos:
Broeders, laat ons de kazerne sloopen
D'uniform rukt u van het lijf.
Breekt de zwaarden over de knieën
En regimenten gaat uiteen.
In een ander lied wordt het socialisti
sche ideaal aldus bezongen
Stort neder, oude vestingwallen,
Zoodra het licht der rede gloort;
Dat troon en beurs en altaar vallen,
Maar ook de laatste kerkerpoortl
Gevraagd kan worden: wat is nu
eigenlijk het standpunt van de S.D.A.P.
Officieel laat zij zich meermalen
waardeerend uit over den godsdienst en
eveneens over ons vorstenhuis.
Maar hoe kan men dan de partijgenoo-
ten laten zingen dat troon en altaar moe
ten vallen?
In een ander vers heet het:
Het geldt den arbeid te bevrijden
Verlossing uit de slavernij!
Gevraagd kan worden: Meent de S. D.
A. P. inderdaad dat de Nederlandsche
arbeider hier in slavernij verkeert?
Er zijn landen waar van slavernij ge
sproken kan worden. Rusland b.v. Maar
Nederland?
Deze bundel bevat ook een „Soldaten
lied", waaraan de volgende regels zijn
ontleend:
Wij missen alle rechten,
Voor ons geen vaderland!
Eb verder volgt dan deze opruiende
taal:
Wie zou1 het lot niet vloeken
Van Nederlands soldaat.
Grijpt mannen, wakk're knapen
Als 'tzijh moet naar 't geweer:
De opgepTonkte apen
Bevelen dan niet meer.
Dat laat men zingen terwijl tevens de
noodzakelijkheid van de verdediging van
het vaderland wordt erkend.
Nogeens, wij juichen het toe, dat hij
de S.D.A.P. een kentering valt waar te
nemen.
Maar is het een innerlijke veran
dering?
Zoo ja, dan zal dat ook hieruit moeten
blijken dat deze liederenbundel openlijk
wordt verloochend.
In het rapport der Belgische regeering
aan de Kamer met betrekking tot de uit
voering van het programma sedert de
ministerieele verklaring van Juni 1936,
constateert de regeering dat ten opzichte
van Nederland meer en meer duide
lijk blijkt, dat bestemming en belangen
van beide landen evenwijdig gaan, en dat
hun betrekkingen tengevolge daarvan ge
kenmerkt worden door een versterkt ver
trouwen.
Verwoede strijd om het bezit van den weg
van Lo-Tjen naar Lioehang.
Van Japansche zijde wordt gemeld, dat
de Ghineesche troepen, die den spoorweg
Sjanghai-Woesoeng bezetten, zijn terug
gedreven. De Japansche troepen aan het
front ten Noorden van Sjanghai hebben
Lioetsjahang en Koetsjiatse bezet.
Reeds 48 uur wordt wanhopig gestre
den om het bezit van den hoofdweg van
Lo-tjen naar Lioehang.
Volgens den woordvoerder der Ghinee-
zen is er in de stellingen geen verande
ring gekomen.
Nader wordt gemeld, dat de Ghineesche
troepen langzaam terugwijken in weste
lijke richting.
ZWARE STRIJD IN NOORD-CHINA
TE WACHTEN.
Uit Peking wordt gemeld:
Naar het schijnt staan de Chineezen op
het punt een uiterste poging te wagen tot
herstel van de militaire positie in Noord-
Ghina. 29 Ghineesche divisies zouden zich
in de nabijheid van Sji-Ts:ja T'sjoeang be
vinden, een belangrijke stad op 80 mijl ten
Zuiden van Pauting-Foe gelegen, tenein
de tot eiken prijs de Japanners tot staan
te brengen.
De voorhoede van de Japansche troe
pen bevindt zich op het oogenblik te Hsin-
lo, op slechts 30 mijlen ten Noorden van
Tsji-Tsjatjoeang. Binnenkort is dus een
beslissende strijd mogelijk.
De groote weg van Lotien naar Lioe
hang is door de Chineezen opgegeven, na
dat de versterkingen in dien sector na een
bombardement van twee dagen te land en
uit de lucht vernietigd waren.
Het aan de Ghineesche terugtocht voor
afgaande gevecht was een der hevigste
sedert het uitbreken van de vijandelijkhe
den. Aan beide zijden zijn zware verliezen
geleden.
De Ghineesche batterijen van Poetoeng
hebben een Japansch troepentransport-
schip beschadigd. De Japansche oorlogs
schepen hebben het vuur der batterijen
beantwoord met een bombardement van
Poetoeng.
Het Ghineesche agentschap Central
News heeft medegedeeld, dat zeven Ja
pansche vliegtuigen een aanval hebben ge
daan op Kanton, doch zij werden door de
Ghineesche verdediging verdreven.
Uit Japansche bron wordt echter ver
meld:
In een luchtgevecht bij Kanton zijn on
geveer twaalf Ghineesche vliegtuigen om
laag geschoten.
Bij een aanval op de militaire objecten
van Taijoean hebben de Japansche vlieg
tuigen negen Ghineesche toestellen ver
nield.
Zondagochtend hebben Japansche vlieg
tuigen een aanval gedaan op den Ghinee-
schen kruiser Yatsen. Een Ghineesche
kanonneerboot en een motortorpedoboot
werden ernstig door Japansche bommen
beschadigd.
Meer optimisme te Nanking.
Men is te Nanking thans weer opti
mistisch gestemd tengevolge van de be
tere berichten, welke van de verschillende
fronten in het Noorden binnen komen.
Naar vernomen wordt zijn de G'hinee-
c'he verdedigingswerken langs den spoor
weg Tientsin-Poekow thans geheel gereed.
In het gebied van Noord Sjansi is de Ja
pansche opmarsch tot staan gekomen en
de Ghineezen houden thans een rechte lijn
bezet van Noord naar Zuid van Taistsjau
naar Yoeaspig langs den bergketen.
Gezien de da^elijksche Japansche lucht
aanvallen op de Ghineesche militaire basis
is men op verschillende plaatsen begon
nen met versterking der Ghineesche lucht
verdediging, waarmee men bijna gereed
is. Een groot aantal luchtafweer-kanon-
nen zijn op de punten van groot belang
verzameld, terwijl zeer veel gevechtsvlieg
tuigen naar de strategische centra zijn ge
zonden.
Eerlang zal een laatste groot offensief
door Rome en Berlijn ln Spanje
worden ontketend.
Volgens inlichtingen uit betrouwbare
bron, zoo schrijft de „Manchester Guar
dian" zijln Hitler en Mussolini het vol
gende overeengekomen:
ln Spanje zal een laatste groot offen
sief worden ontketend, wellicht niet om
den nationalisten terstond de overwin
ning te verzekeren, maar om hun zooda
nige successen te verschaffen, dat de uit
eindelijke overwinning nog slechts be
schouwd moet worden als een kwestie
van tijld.
Madrid zal het hoofddoelwit van het
offensief zijn.
In de komende weken zal de Spaansche
hoofdstad blootstaan aan luchtbombarde
menten door Italiaansche en Duitsche
vliegtuigen van zulk een hevigheid, dat
vólgens de berekening van Rome en Ber
lijn de bevolking zoo verzwakt en gede
moraliseerd wordt, dat de Italiaansche
vrijwilligers de stad stormenderhand
zouden kunnen innemen.
De Duitsche bijdrage tot het offensief
zou bijna uitsluitend beperkt blijven tot
de luchtmacht.
In Berlijn rekent men er op, dat Ma
drid binnen twee maanden zal vallen. De
val zou niet het einde van den burger
oorlog behoeven te beteekenen, maar zou,
vooral in Italië en Duitschland, worden
voorgesteld als gelijkstaande met een zege
van Franco.
BOMMENWERPERS BOVEN
VALENCIA.
Zondagochtend zes uur is Valencia
door twee escadrilles van vijf bommen
werpers van de luchtmacht van Franco
gebombardeerd. De toestellen vlogen op
groote hoogte en wierpen hommen op het
station en de omliggende wijken. Het aan
tal slachtoffers schijnt zeer groot te zijn.
Voor zoover tot half vier Zondagmiddag
bekend was zijn bij' dezen aanval 27 per
sonen gedood en een zestigtal gewond.
22 huizen, twee bioscopen en een markt
hal werden door de bommen vernield.
Overigens is er weinig nieuws van be-
teekenis van de oorlogsfronten in Spanje.
Het groote hoofdkwartier van Franco
deelt mede, dat in Aisturië geen krijgs-
verrichingen volbracht werden in ver
band met den zwaren regenval. In den
sector Leon hebben de rechtsche troepen
de Sierra Lago geheel bezet. Vijandelijke
aanvallen in Aragon werden afgeslagen.
Het ministerie van landsverdediging te
Valencia deelt mede, dat in den ooste-
lijken sector van het noordelijk front de
opstandelingen Pena Pellada en de Sierra
Prienne bezet hebben. Een heuvel, die
eveneens door de opstandelingen genomen
was, werd na een hevigen tegenaanval
door de regeeringstroepen hernomen.
Barcelona gebombardeerd.
Barcelona is gisteren door vliegtuigen
gebombardeerd. Het bombardement werd
uitgevoerd door drie escadrilles, die na
bommen te hebben uigeworpen, de voet
gangers met machinegeweren beschoten.
Eenige schoolkinderen zijn hiervan het
slachtoffer geworden, verder wandelaars
in de stad. Tot dusver zijn er 45 dooden
en 87 gewonden gevallen. 34 'huizen zijn
vernield of beschadigd.
HET FRANSCHE KABINET GEEFT
ECONOMISCH-POLITIEKE RICHT.
LIJNEN AAN.
In de bijeenkomst van den Pranschen
ministerraad van Zaterdag is met alge-
meene stemmen een verklaring aangeno
men, waarin o.a. gezegd wordt:
De financieele positie van Frankrijk is
gezond.
Be regeering bevestigt dat zij volkomen
gekant is tegen iedere controle op de wis
selkoersen, dwang of autarkie, en geeft
nog eens uiting aan haar wil, trouw te
blijven aan de monetaire vrijheid en aan
de politiek, die tot uiting is gebracht in
het driezijdige accoord tusschen Frank
rijk, Engeland en de Vereenigde Staten
van September 1936.
D'e regeering zal de buitenlandsche
politiek, zooals die tot dusver gevoerd
is, handhaven. In overleg met Engeland
wil zij van de andere landen de eerbie
diging der non-interventie in Spanje ver
krijgen.
Dje regeering herinnert alle burgers
aan de noodzakelijkheid van openbare
orde en sociale orde. Zij doet o.a. een
beroep op de werkgevers en de arbeiders,
opdat deze zich niet meer schuldig maken
aan onwettigheden, zooals schending van
collectieve contracten of bezetting van
fabrieken, t.a. waarvan de overheid vast
besloten is geen herhalingen meer toe te
laten.
Zij is vastbesloten aan bet ageeren van
vreemdelingen op Fransch grondgebied
een einde te maken, en zal strenger toe
zicht uitoefenen op en strenger optreden
tegen alle vreemde agitateurs, welke ook.
DE BEROERING IN PALESTINA.
Dreigbrieven aan tal van Brltsche
ambtenaren.
Naar verluidt heeft de Britsche regee
ring voornamelijk in een aantal aan
oudere Britsche ambtenaren in Palestina
gerichte dreigbrieven aanleiding gevon-
Voldoening In Australische kringen.
Naar aanleiding van bet feit, dat de
K.NI.L.M. thans definitief toestemming
heeft gekregen tot het onderhouden van
een luchtverbinding tusschen Neder-
landscb-Indië en Australië, welke luchtlijn
binnenkort geopend zal worden, schrijft
bet te Sydney verschijnende dagblad
„Daily Telegraph":
„Het bericht dat een nieuwe Neder
landsche luohtdienst tegen bet einde van
dit jaar Londen op een afstand van nog
geen acht dagen van Sydney zal brengen
behoort eiken Australiër welkom te zijln.
De regeering heeft verstandig gehan
deld door de vestiging goed te keuren van
dezen luohtdienst, waarvan de details op
het oogenblik geregeld worden.
Australië herinnert zich vroegere ban
den met Nederland in de geschiedenis
van het pionierswerk op luchtvaartge
bied. De eerste vlucht over den Stillen
Oceaan door Kin'gford Smith, Charles
Ulm en hun beide metgezellen, werd ge
maakt in een vliegtuig, dat was ontwor
pen door den Nederlander Fokker.
Een door Nedei landers geëxploiteerd
en bestuurd verkeersvliegtuig bezette op
prachtige wijze de tweede plaats in den
wedstrijd Londen—Melbourne en ver
voerde daarbij nog eenige passagiers.
Er zijn practische redenen, waarom
onze samenwerking met Nederland in de
vestiging van een verbinding tusschen
Oceanië en Etiropa natuurlijk en wen-
schelijk is. Java is ons buurland. De Ne
derlanders hebben dezelfde belangen als
het Britsche rijk bij de vestiging en in
standhouding van een luchtverbinding
tusschen de oude wereld en de Australi
sche wateren. Het meestbegunstigings-
principe binnen het Bïitsche rijk doet de
kwestie rijlzen van de heffing van extra
rechten op door Nederlandsche vliegtui
gen getransporteerde post uit Australië.
Het is te hopen, dat het tarief niet zoo
hoog zal zijtn, dat het een te groote beper
king vormt voor de verbinding met Enge
land in een vier dagen korteren tijd dan
op het oogenblik mogelijk is.
Onze overzeesche luchtverbindingen
moeten gelijken tred houden met den
snellen groei van het internationale
luchtverkeer."
den. strenge maatregelen te treffen tegen
de leidende Arabisch© personaliteiten.
In deze dreigbrieven werden de Engel-
sche ambtenaren aangemaand, hun post
te verlaten, aangezien hun anders een
zelfde lot zou treffen als dat van den
districtscommissaris van Nazareth.
Tal van leidende Arabieren, die in aan
merking komen voor den post van den uit
zijn functie ontheven groot-Moefi, hebben
eveneens dreigbrieven ontvangen, waarin
van hen werd geëischt, dat zij; de functie
niet zouden accepteeren.
Uit Jaffa meldt Reuter, dat daar een
algemeene stalking der Arabieren dreigt
uit te breken. Drie notabelen zijn te Jaffa
gearresteerd en de gemoederen zijn tot
•bet uiterste verhit.
Tal van Arabische zaken te Jeruzalem
hebben spontaan hun deuren gesloten.
Men vermoedt, dat de campagne zich ook
tot andere steden zal uitbreiden.
Naar uit Jeruzalem gemeld wordt, is
de Britsche kruiser „Sussex" met vier der
gisteren gearresteerde leiders uit Haifa
vertrokken, doch na korten tiid terugge
keerd. Men gelooft, dat de Arabische
leiders overgebracht zijn op een ander
oorlogsschip.
UIT DEN VOLKENBOND.
Resolutie Inzake Spanje verworpen.
D'e achttiende volkenbondsvergadering
heeft Zaterdag in een voltallige bijeen
komst de resolutie inzake Spanje be
sproken. Het gevolg van de beraadslagin
gen die drie uren lang duurden, was, dat
de resolutie de vereischte eenstemmig
heid niet heeft verkregen, daar Albanië
en Portugal tegenstemden. De resolutie
kreeg 32 stemmen vóór, 14 delegaties
hebben zich van stemming onthouden en
twee stemden tegen, terwijl vier staten
geheel en al afwezig waren gebleven.
De resolutie kon dus niet voor aange
nomen worden verklaard en, tenzij zich
nog op het laatste oogenblik verrassin
gen voordoen, zal do achttiende volken -
bondsvergadering vandaag eindigen, zon
der dat een enkele resolutie inzake
Spanje zal zijn aangenomen.
BELGIë'S PLICHT VOOR DEN
EUROPEESCHEN VREDE.
De Belgische regeering heeft bij de
Kamer een rapport ingediend over het
ten uitvoer brengen van het programma,
dat vervat is in de ministerieele verkla
ring van 24 Juni 1936 en waarin werd
verklaard, dat België vastbesloten is zich
Zelfs een héél-preciese,
héél-critische huisvrouw
kèn zeggen; „die pijp
ruikt lekker."
Mannen, die goede
tabak rooken, geurige,
vriendelijke, volle en
rijpe tabak (dat wil zeg
gen: IBIS SHAG) kun
nen daarvan getuigen.
IBIS SHAG maakt
een huis geurig, maakt
Uw pijp óveral welkom.
Binnenland.
Kamer van Koophandel te Middelburg.
Beteugeling cadeaustelsel.
Uitbreiding van het mond- en klauwzeer.
De C.A.O. in het drukkersbedrijf.
Buitenland.
Het Japansch-Chineesche conflict.
Hitler en Mussolini steunen Franco.
D'e burgerkrijg in Spanje.
te verzetten tegen elke schending van zijn
grondgebied en een politiek van begrijpen
en goeden wil wenscht te volgen ten aan
zien van al zijn buren.
In het rapport wordt gezegd, dat de
strijdmacht, welke België eventueel in
het vuur zou kunnen brengen, van dien
aard is, dat zij iederen aanvaller tot na
denken moet stemmen. Door het afwen
den van het gevaar van een aanval op
zijn gebied, doet België zijn plicht ten
aanzien van het handhaven van den
Europeeschen vrede.
HITLER NAAR ITALIë.
In welingelichte kringen te Rome ver
klaart men, dat het bezoek van Hitier
aan Italië niet in October of November
te verwachten is.
De Duitsche rijkskanselier zou eer»t in
het volgende voorjaar naar Rome komen.
Versterking van de Italiaansche vloot.
Te Spezzia en Tarente zijn Zondag op
nieuw twee duikbooten van 650 ton, de
„Gondar" en de „Uebi-Scebeli" van sta
pel geloopen. Van de twaalf duikbooten,
tot den bouw waarvan een jaar geleden
besloten werd en die namen uit den Abes-
synischen veldtocht zullen dragen, zijn
er thans reeds acht te water gelaten.
Te Fiume is Zaterdag de torpedoboot
„Libra" van de helling gegleden.
Doodvonnissen In Rusland.
D'e „Leningradskaia Pravda" van Za
terdag deelt mede, dat acht ambtenaren
van de administratie van de graanvoor
raden te Pskov, ter dood veroordeeld zijn
onder beschuldiging van contra-revolu
tionaire sabotage.
In het nummer van 30 September deelt
het blad „De Arbeider" te Bakoe mede,
dat 'het opperste gerechtshof van de re
publiek Adjarisan acht leden van een
vereenigd contra-revolutionair centrum
