De RijksMshouding. EERSTE BLAD DINSDAG 28 SEPTEMBER 1937 DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND 51e JAARGANG No. 304 Buitenland. De strijd in China. De zegetocht van Mussolini door Duitschland. Het Prinselijk Paar naar Reckenwalde. De aardbeving op Java. Belangrijkste Nieuws I Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw", Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes, Tolofoonnummor 11. Postchèque en Girorekening 44455. Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL j. J. FANOY, Lange Burg 40, Tel. 28. Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal, weekabonnementen voor Middelburg, Goes en Vlissingon 10.20. Losse nummers 5 cont. Advortontlün 30 cont por rogol. Ingozondon modedcolingon 00 cont per rogol. Klolne Advertcntiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85. Bij contract belangrijke korting. Dit nummer bestaat uit 2 bladen. De vorige week hebben we een en an der meegedeeld omtrent de begrooting 1937 en vorige dienstjaren. Wij moeten thans onze lezers nogmaals met enkele cijfers, ditmaal over de be grooting voor het dienstjaar 1938 lastig vallen. Dit is noodig, omdat deze cijfers van den grootsten invloed zijn op de houding der Regeering ten opzichte van verschil lende onderwerpen en ook.... omdat ze niet gemist kunnen worden bij de b e- oordeeling van de houding der Re geering. Niemand heeft het recht van de Re geering te eischen wat zij niet geven k a u. Omgekeerd staat sterk, wie bij het aan dringen op het nemen van nuttige en ge- wenschte maatregelen kan aantoonen, dat het daarvoor benoodigde geld ook inder daad beschikbaar is. Het overzicht over het dienstjaar 1938 in de nota betreffende den toestand van 's lands financiën begint met de mede- deeling, dat de ontwerp begrooting een tekort aangeeft van f 13.245.656. En daarbij komen dan nog de verschil lende posten waarmee indertijd, mede met 'toog op den exoeptioneelen f i - nancieelen toestand het budget werd ontlast, zooals we de vorige week hebben gezien tot een bedrag van f 71 millioen. Nu zijn hierbij verschillende posten tot een bedrag van bijna f 23 millioen, waar van het nog niet heelemaal vaststaat, dat ze in den gewonen dienst moeten worden opgenomen. De Regeering zal binnenkort nog een nader onderzoek instellen, maar zoolang dit onderzoek niet is afgeloopem meent zij het bedrag te moeten handha ven, zoodat hetwerkelijke tekort op de begrooting voor 1938 gesteld moet worden op ruim f 84 millioen. Als dus gesproken wordt van een te kort van ruim f 13 millioen, dan is het duidelijk, dat daarmee niet de feitelijke toestand wordt weergegeven, maar dat de begrooting in niet geringe mate is ge flatteerd. Voor de dekking van bet geraamde te kort worden geen bijzondere maatregelen aangekondigd. Voor 1937 waren verschil lende z.g. peTSpectiefbesparingen in uit zicht gesteld, waarvan nog resteert een bedrag van f24.5 millioen. Of deze besparingen inderdaad effec tief zullen worden kan op goede gronden worden betwijfeld, maar de Regeering kan er in de gegeven omstandigheden in berusten, dat ze als dekkingsmiddel wor den aanvaard. Hieruit volgt dus, dat nu wel een slui tende begrooting is verkregen, dat er niet meer is de aanhoudende en afmattende strijd zooals we die de laatste jaren ge kend hebben tegen dalende inkomsten aan de eene, en stijgende uitgaven aan de andere zijde, maar dat toch ook juist is de uitspraak in de millioenennota, dat nog een lange weg zalmoe- ten worden afgelegd, vóór en aleer het reëel slui tend budget is verkregen. Er zijn er, die zich door deze uitkomst teleurgesteld gevoelen. Men las de laatste maanden telkens weer van het ruimer vloeien der midde len aan de eene zijde en de dalende werk loosheid aan den anderen kant, en zoo waren er, die er al min of meer op gere kend hadden, dat de Regeering nu weer met royale hand zou kunnen en mo ge n huishouden. Nu heeft de Regeering ook inderdaad met de veranderde omstandigheden reke ning gehouden. Op grond van de tot nu toe 'bekende cij fers, heeft zij de middelen ongeveer f 60 millioen hanger geraamd. Een vooruit gang van beteekenis. Maar daar staat tegenover, dat belang rijk grootere uitgaven noodig zijn door de stijging der materiaalprijzen en dat voorts de uitgaven van 's lands defensie zeer be langrijk moesten worden verhoogd, j Uitgaven, waarvan de noodzakelijkheid door niemand kan worden ontkend. Nu zal misschien gevraagd worden of de Regeering höj bet ramen van de in komsten niet al te voorzichtig is geweest, fe Het zal wel niet gemakkelijk zijn hierop een afdoend antwoord te geven. Zooals reeds werd opgemerkt zijn de cijfers gebaseerd op de tot nu toe be kende gegevens. En nu kan men zeker h o p e n op een verdere verbetering van den toestand, maar terecht waarschuwt de Minister van Financiën tegen een te groot optimisme, gebaseerd op de verbeterde conjunctuur bier te lande, omdat duidelijk is gebleken, dat deze conjunctuur in zekeren zin pa rallel loopt met de ontwikkeling van de wereldconjunctuur en er men lette slechts op wat er in verschillende landen gebeurt niet de minste ze kerheid bestaat dat de ont wikkeling der wereldcon junctuur voor de naaste toekomst in stijgende lijn door zal gaan. Nu is bet zeker mogelijk, dat er straks meevallers zullen zijn te boeken. Maar a 1 s dat het geval is, dan zal in de eerste plaats moeten worden gestreefd naar een werkelijk sluitend budget, zoodat uitzetting der uitgaven slechts daar zal mogen plaats vinden, waar ze als een onvermijdelijke noodzake- 1 ij k h e i d is te beschouwen. Nog steeds luchtbombardementen. Na den luchtaanval in den morgen heb ben Japansche vliegtuigen in den middag gisteren weer een aanval op Nanking en Poekau gedaan. Ook op Kanton zijn weer twee lucht aanvallen uitgevoerd. Tusschen 31 Aug. en 25 September is Kanton vijftien maal uit de lucht aangevallen. De woordvoerder van het Japansche ministerie van buitenlandsche zaken heeft het van Cihineesche zijne afkomstige bericht tegengesproken, volgens hetwelk tijdens de bombardementen van Woens dag en Donderdag j.l. te Kanton 2000 Ghineesche non-combattanten zouden zijn gedood. Hij: verklaarde, dat een nauwkeurig onderzoek aan het licht had gebracht, dat niet meer dan een twintigtal personen bij de luchtraids op Kanton waren gedood. Een krachtig protest te Genève. De commissie van 23, die door het toe treden van Australië en China thans een commissie van 25 is geworden, heeft gis teren te Genève een verklaring opgesteld, die waarschijnlijk in de geheele wereld veel weerklank zal vinden, namelijk een protestverklaring tegen het bombardeeren van steden in China door de Japansche luchtmacht. De tekst van deze protestverklaring luidt als volgt „De raadsleden der commissie, de kwestie van het bombardeeren van open steden in China door de Japansche lucht macht besprekend spreken hun diepe ontroering uit over de ze bombardementen, die den dood van onschuldige perso nen der burgerbevolking, met inbegrip van een groot aan tal vrouwen en kinderen ten gevolge hebben gehad, verkla ren dat er geenerlei veront schuldiging voor dergel ij ke handelingen bestaat, die in de geheele wereld een gevoel van afschuw en van veront waardiging hebben opgewekt en veroordeelen deze hande lingen." De tekst is, zooals men ziet, heel wat scherper dan mien den laatsten tijd bij dergelijke ernstige internationale geschil len van de zijde der volkenhondsorganen pleegt te vernemen. D'e Chineesche gedelegeerde, Wellington Koo, had een rede gehouden waarin hij er op wees, dat Japan sinds het beroep van China op den volkenbond voortdu rend steeds meer troepen naar China heeft gezonden, zoodat er thans 350.000 Japansche soldaten in China zijn. Wel lington Koo herinnerde ook er aan, dat Japan sindsdien meedoogenloos open steden heeft gebombardeerd. Hij verlang de, dat de volkenbond, indien deze al geen daadwerkelijken steun aan China kan verleenen, althans openlijk den Japan- sc'hen aanval en vooral de Japansche luchtbombardementen zal veroordeelen en China hij1 het verleenen van weerstand zal aanmoedigen. Pacific-conferentie te Londen? Naar men meent te weten zullen de Vereenigde Staten bereid gevonden wor den deel te nemen aan een conferentie der mogendheden, die de grootsite belan gen in de Stille Zuidzee hebben. Men op pert het denkbeeld, zulk een conferentie in October te Londen te houden. Zullen Mussolini en Hitier Japan moreel steunen De „Asahi" meldt uit Rome, dat Hitier en Mussolini besloten 'hebben, Japan in het conflict in het Verre Oosten moreel te steunen. Volgens een bericht aan de „Nitsji- Nitsji" uit Berlijn, zou Mussolini het voornemen te kennen hebben gegeven, toe te treden tot het Duitsch-Japansc'he anti communistisch pact. Van Essen naar Berlijn. De reis van Mussolini en Hitler van het Roergebied naar Berlijn is een ware tri-' omftocht geworden. Overal langs de spoorlijn van Essen tot Berlijn toe, ston den duizenden en duizenden toeschou wers, die den beiden heerschers met don derende ovaties hulde brachten. In de steden en dorpen, waarlangs de treinen passeerden, dromden ontzaglijke men- schenmassa's rond de stations samen, of zij stonden op de daken en balkons, om de dictatoren te zien en hun een heil toe te roepen. Feestelijk waren overal de huizen nabij de stations versierd, en met vlaggen getooid. In Hannover, waar de beide treinen een kort oponthoud hadden, leken het stati onsplein en de omliggende straten één deinende menschenzee en het jubelend geluid dat uit die massa opsteeg, daver de als een geweldige orkaan over de stad. Namens de Neder-Saksische bevolking werd hier aan Mussolini een kostbaar renpaard ten geschenke gegeven en een herinneringsoorkonde aangeboden. Onbeschrijfelijk was de jubel rond het Heerstrasse-station te Berlijn, waar, om 17 uur 39, de beide speciale treinen, die van Mussolini en die van Hitier, tegelij kertijd ieder op een eigen perron aan kwamen. Door Berlijn. De tocht ging door eere-poorten, langs fonkelende, vlammende zuilen, langs troepen in het gelid, vlaggen en stan daards zonder getal, en door een brui sende menschenzee, die pleinen en stra ten vulde en jubelde, aldoor jubelde met eindeloos Heil-geroep. Wat wij voorspeld hadden, schrijft het Hdbld, is niet alleen uitgekomen, het is nog verre overtroffen. Wij overdrijven niet, als wij zeggen, dat op dit vijftien kilometer lange huizenfront aan beide zijden van den grooten, vrijwel kaars rechten hoofdweg van het Westen naar de City zich drie millioen menschen had den opgesteld. Opgesteld in rijen op de straat, tien, twaalf, twintig naast elkaar opgesteld in de tienduizenden vensterra men ,op ladders, op de daken, op de ver keersmiddelen. En die ontzaglijke menigte nu heeft Mussolini een honderdvoudig „Ducel" niet toegejubeld, maar toegebruld. Wij kunnen ons waarlijk niet herinne ren, in onze verslaggeversloopbaan ooit tevoren iets dergelijks op het gebied van volksuitbarstingen te hebben beleefd. Eén ding valt op: dat dit bezoek een zeer geprononceerd militair karakter draagt. En dat de Duitschers het er op aanleggen, Mussolini er van te overtui gen, dat het Duitsche volk een scherp zwaard aan het smeden is, figuurlijk en na het bezoek aan Krupp ook letterlijk, om als bondgenoot van beteekenis naar waarde te worden geschat. „Un. Press" meldt nog: De menigte om het station trachtte de cordons te verbreken. Verschillende toe schouwers werden onder den voet geloo- pien en door S.S.-mannen weggebracht. Vele toeschouwers hadden trapjes mee gebracht en op verscheiden plaatsen vie len die trappen met hun kijklustigen last om, midden tusschen de menigte. Vele toeschouwers wuifden met papie ren vlaggen in de Italiaansche kleuren. Meer dan 50.000 S.S.-mannen hielden de menigte, die overigens zeer welgemoed was, in bedwang. Intusschen was de intocht, boe triom fant ook, voor tienduizenden een teleur stelling. De reden was, dat tengevolge van de ietwat verlate aankomst de op tocht te laat onderweg ging en dientenge volge overvallen werd door een te vroege en snel-invallende duisternis. Het gevolg was, dat velen na urenlang wachten slechts heel vluchtig een schimp opvin gen van de beide leiders. Gala-receptie. Gisteravond was het gala-recepitie. De aankomst van de gasten bood den B'erlijhers een nieuw en prachtig schouw spel. Den geheeleni dag trouwens hadden auto's af en aan gereden, uitgelezen wij nen en toebehooren voor het souper bren gend. Zeldzaam kostbare bloemen waren per vliegtuig uit Italië ontvangen. De gasten werden bediend door een schare speciaal uitgekozen S.S.-mannen, die in plaats van in het gebruikelijke ziwarte uniform, wit fluweelen kuitbroe ken en zijden rok droegen. Toespraken van Hitier en Mussolini. Aan het staatsbanket, dat gisteravond werd gehouden, bracht Hitier de volgen de toast uit: In een tijdperk, dat de wereld vol span ningen is, vol onrust en verwarring, en de gevaarlijkste elementen der samen- H.K.H. reist per trein, Z.K.H. per auto. Ter gelegenheid van het bezoek van Prins Bernhard aan de Parijsche we reldtentoonstelling hebben het Neder landsche tentoonstellingscomité en de commissaris-generaal gistermiddag in het Nederlandsche paviljoen een zeer ge slaagde thee aangeboden. Op hetzelfde uur, dat Prins Bernhard in het Nederlandsche paviljoen de Pa rijsche Nederlanders ontving, heeft het Parijsche comité van ontvangst namens de Nederlandsche kolonie te Parijs aan Prinses Juliana bloemen doen aanbie den. Toen de Prins dit vernam, toonde hij zich zeer getroffen door deze attentie Naar wij vernemen vertrekt H.K.H'. Prinses Juliana van avond met den trein van 21.19 van het station Amersfoort naar Reckenwalde. H.K.H. reist per ge wonen slaapwagen en wordt vergezeld van Haar hofdame jonkvrouwe A. H. de Brauw en Haar secretaris mr J. G. ba ron Baud. Hedenmiddag vertrekt Z.K.H. Prins Bernhard, vergezeld van zijn broeder Aschwin van Parijs per auto naar Reckenwalde, terwijl het gevolg van Z.K.H. per trein naar Nederland terug keert. Het ligt in de bedoeling, dat de Prins en de Prinses elkaar te Berlijn zullen ontmoeten, om dan gezamenlijk naar Reckenwalde te gaan, waar zij veer tien dagen hopen te blijven. leving trachten, de oude cultuur van Eu ropa te vernietigen, hebben Italië en Duitschland de handen tot politieke sa menwerking ineen geslagen. Wijl zijn van meening, dat onze politie ke arbeid tot de beveiliging van den vre de en den bloei der Europeesche cultuur niet kan worden opgevat als een tegen andere Europeesche staten gerichte blok vorming. Integendeel, wij zijn overtuigd, dat wij door onzen gemeenschappelijlken arbeid niet enkel de belangen onzer beide landen dienen, maar daarbovenuit bet ons bei den ter harte gaande doel der algemeene internationale overeenstemming. In dezen geest zullen Italië en Duitsch land, zij aan zij, de politieke problemen onderzoeken en behandelen, ten einde aldus iedere eventueele poging te weren, om de beide naties te schenden of te gen elkaar uit te spelen- Op de tafelrede van Hitier antwoordde 'Mussolini o.m.: Sinds ik den Duitschen bodem betrad, heb ik overal de geestelijke atmosfeer om mij heen gevoeld van een groot be vriend volk. Ik groet in den Führer den herschep per van het volk, waarmede het fascis tisch Italië door zoo vele banden van geest en arbeid verbonden is. De fascistische revolutie en de natio- naal-socialistische revolutie waren en zajta scheppende revoluties. De Duitsch-Italiaansche solidariteit is een levende en actieve solidariteit. Zij is geen resultaat van politieke berekenin gen of diplomatieke spitsvondigheden, doch de uitdrukking en het resultaat van door de natuur gegeven saamhoorigheid en gemeenschappelijke belangen. Zij is niet en wil niet zijh een in zich gesloten bloc, dat zich wantrouwend en angstig tegen de overige wereld afsluit. Italië en Duitschland zijn bereid, met alle andere volken samen te werken, die van goeden wil zijn. Wat zijl verlangen is eerbiediging en begrip van 'hun behoeften, hun nooden en hun gerechtvaardigde aanspraken. Als eenige voorwaarde voor hun vriendschap verlangen zij slechts, dat men de principes van onze roemrijke Europeesche cultuur niet poogt aan te tasten. De besprekingen streng geheim. Volgens een eigen bericht van het D. N.B. zij:n alle berichten in de 'buitenland sche pers met nadere bijzonderheden over den inhoud van de besprekingen tus schen Benito Mussolini en Adolf Hitler, alsmede over een uitnoodiging van Mus solini aan Hitier om een bezoek te bren gen aan Italië of over een aanstaand beroep van beide staatslieden op de Westelijke mogendheden, voortijdige voorspellingen, welke op zuiver fantasie berusten. De besprekingen tusschen den Führer en zijta. gast worden streng ge heim gehouden. VOORLOOPIG TWEE DOODEN EN DRIE GEWONDEN GEMELDl Belangrijke materieele schade. Omtrent de aardbeving op Java, waar van wij gisteren melding maakten, wordt uit Soerabaja nog nader gemeld Gistermiddag te 4.27 uur ia (hier Binnenland. De aardbeving op Java. Prinses en Prins naar Reckenwalde. Het mond- en klauwzeer in ons land. Buitenland. Protest van den Volkenbond tegen de luchtbombardementen der Japanners. D'e intocht van Mussolini in Berlijn. Een kleine advertentie in de rubriek „Vraag en Aanbod" kost slechts 75 cent bij vooruitbetaling. een aardbeving waargenomen, die 10 se conden aanhield. Even later werd uit Magelang bericht ontvangen, dat daar een vrij sterke aard beving gevoeld was, die ongeveer twee minuten aanhield en zich in de richting ■NoordZuid voortplantte. Deuren en ra men kletterden en loshangende voorwer pen slingerden heen en weer. Een merk waardige bijzonderheid is, dat de gouver neur-generaal zich juist te Magelang be vond. Men acht het niet onwaarschijnlijk, dat deze aardbeving in verband staat met vulkanische werking van den Merapi. Aneta meldt nog, dat te Klaten twee personen zijn gedood, één zwaar gewond en twee 'licht gewond door het instorten van huizen. Voorts gaf Aneta nog de volgende be richten over de materieele schade, die is aangericht Te Magelang is eten 'huis ingestort. Te D j o c ij' a zijn bijna alle huizen ge scheurd; het stationsgebouw aldaar ver toont scheurtjes van weinig beteekenis. Ook te Tjilatjapi zijn vele muren van 'kantoren en woonhuizen gescheurd; de dalken van een aantal huizen zijn ver schoven. Te Demakidjoe is een schoorsteen omgevallen. De schoorsteen van de sui kerfabriek Medarie te Pefcaiongan is zwaar gescheurd; de fabriek zelf 'heeft echter geen schade opgeloopen. Van de suikerfabriek Beran (in de buurt van Jocja'karta) is een deel van den voor gevel ingestort. Berichten dat de aardbeving gevoeld is zijn nog ontvangen uit Batavia, Ban doeng, Madioen, Solo, Randja-Ekek (Priangan), Kediri (waar de menschen de straat op vluchtten), Wonosobo en Cheribon. Het spoorwegverkeer heeft van de aardschokken geen hinder ondervonden. Ook in de Bilt waargenomen. Gistermorgen om negen minuten over negen werd de aardbeving in het Seis- mografisöh observatorium van het Meteo rologisch Instituut te De Bilt geregis treerd. D'e seismograaf noteerde op dat moment een matige aardbeving op elf- a twaalfduizend kilometer afstand en het duurde enkele uren eer de bodem weer geheel tot rust gekomen was. Het was zeer zeker niet een van de 'zwaarste he vingen, welke in De Bilt zijn geregis treerd; er zijn hier in den loop der jaTen verschillende aardbevingen, waarvan de baard in Ned.-Indië lag, opgeteekend, die een veel grootere beroering in den bodem veroorzaakten. DE OORLOG IN SPANJE. Hernieuwde activiteit. De druk der opstandelingen in de Oos- tersöhe sectoren bij Santander is gisteren toegenomen. De afdeelingen die langs de kust optrekken, hebben Belmonte bezet. Het offensief der regeeringstroepen in Aragon, dat verwacht werd, is gisteren met een aanzienlijke troepenmacht op de linies tusschen Jaca en Teruel ingezet. Tijdens den aanval die de opstandelin gen gisteren op de stellingen der regee ringstroepen voor Toledo hebben onder nomen, zijn zij er in geslaagd, zich van het op ongeveer 4 km ten Zuiden der stad gelegen Gasa de la Legua meester te ma ken. ■D'e hevigheid en 'het verrassende karak ter van den aanval der troepen van Fran co noodzaakte de regeeringstroepen, hun linies in dezen sector eenigszins te recti- ficeeren. GERUCHTEN OVER EEN OPSTAND IN ABESSYNIE. De correspondent van de „EVening Standard" meldt uit Dzjibuti, dat reizi gers uit Abessynië de hardnekkige ge ruchten bevestigen, dat de Italiaansche garnizoenen en Italiaansche burgers te Aldoea, Aksoem en verscheidene andere steden in het noorden van Abessynië zijn uitgemoord. D'e geheele provincie Tigre moet in opstand zijn en de verbinding tusschen Asmara in Erytrea en Addis Abeba moet zijn verbroken.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1937 | | pagina 1