DE TROONREDE
In MANTEL- en
JAPONSTOFFEN
Het werkprogram van het
nieuwe Kabinet.
S. WIENER CE
Buitenland.
De strijd in China.
EERSTE BLAD
Belangrijkste Nieuws
DINSDAG 21 SEPTEMBER 1937
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
51e JAARGANG No. 21
30 - GOES
DE LAATSTE
NOUVEAUTÉ'S
MIDDELBURG.
GILDE S.A.
[JONGE
ORLOGER
Advertenties
worden aan»
verschillende
Posterijen.
ins de notee-
ilo, zoete f 1
illefleuren en
del nog aan-
sn afgewacht
die daarom-
verwezenlijkt
k moet afzet
binnenland;
ets; met Bei-
heen worden
*teerd.
sen op, voor
ieren betreft,
s Beurré de
voor België
igperen, goed
8 cents per
t van 10 tot
wzeer.
Fokveedag
van den in-
[enijkundigen
lat het heer-
er met zich
)t.
e vervoerver-
'he boter is
met 25 Sep-
itijdsche wij!-
cent per kg.
BERICHT.
oud van 21
wind, aan-
>t betrokken,
3n, later op-
g in tempe-
3 uur:
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Tolofoonnummer 11.
Postchöque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg 40, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs 12.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlisslngon f0.20. Losse nummers 5 cont.
Advortontiön 30 cont por rcgol. Ingezonden
mcdcdcolingon 00 cent per regol. Kleine
Advertcntiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Hare Majesteit de Koningin heeft heden de gewone zitting der Staten»
Generaal met de volgende rede geopend
Leden der Staten-Generaal,
Mij wederom in Uw midden bevindend gevoel Ik allereerst behoefte
uiting te geven aan Mijne gevoelens van dankbaarheid voor de tot dusver
voortschrijdende verbetering in het economische leven hier te lande. Deze
verbetering in belangrijke deelen van het bedrijfsleven verlevendigt de
hoop, dat de nog steeds omvangrijke werkloosheid geleidelijk verder zal
kunnen worden ingeperkt.
Alle maatregelen, die der Regeering doelmatig voorkomen om het proces
van herstel uit de langdurige depressie te bevorderen, zullen harerzijds
worden genomen of aan Uwe goedkeuring onderworpen.
De ontwikkeling van den economischen toestand in Nederlandsch-Indië
geeft reden tot voldoening; in het gunstig verloop van de opbrengst der
Landsmiddelen weerspiegelt zich de allerwegen ingetreden opleving in land
bouw, handel, nijverheid en scheepvaart, waartoe mede bijdroegen de over
het algemeen bevredigende oogsten van de voedselgewassen der inheemsche
bevolking.
Het stemt Mij tot verheugenis, dat als gevolg daarvan thans weder een
stijging valt waar te nemen van het welvaartspeil der bevolking van Neder-
landsch-Indië en dat een begin kon worden gemaakt met de verlaging van
de op haar rustende lasten. De ruimer vloeiende middelen geven gelegen
heid in meerdere mate dan de laatste jaren het geval kon zijn, gelden
beschikbaar te stellen voor de bevordering van de geestelijke en stoffelijke
belangen der bevolking.
Door toepassing van daartoe geëigende middelen zal ernstig worden
gestreefd naar verbreeding en versterking van de economische basis, ten
einde die voor de toekomst beter bestand te doen zijn tegen schokken, als
welke in de laatste jaren werden ondervonden.
Hoewel in Suriname een lichte verbetering, zoowel bij den in- en uit
voer als bij de voornaamste cultures viel op te merken, bleef de economische
en financieele toestand van dat gewest nog weinig bevredigend, in tegen
stelling met dien van Curagao, aan welk gebiedsdeel de wereldcrisis schier
ongemerkt is voorbijgegaan.
Te midden van de geestelijke verwarring in de wereld, waaraan ook
ons volk niet geheel ontkomt, is steeds dringender de eisch, dat in wet
geving en bestuur vóór alles Gods wet tot opperste richtsnoer worde
genomen. In zijn algemeen karakter zal het Regeeringsbeleid het kenmerk
dragen van een doelbewust streven naar beveiliging en versteviging van
de positief Christelijke grondslagen onzer samenleving. Aldus zal een beleid
kunnen worden gevoerd, dat met vermijding van toespitsing van tegen
stellingen ook door zijn innerlijke redelijkheid instemming vordert.
Het karakter van dit beleid zal tot uiting komen met name in werkdadige
zorg voor een gezonde ontplooiing van het huwelijks- en gezinsleven, be
scherming van de publieke eerbaarheid, onthouding door de Overheid van
aanmoediging van alles wat tot ontheiliging van den wekelijkschen rustdag
aanleiding geeft, en krachtige handhaving van het gezag. Eerbiediging van
de vrijheid van godsdienst en van geweten, en handhaving van den recht-
matigen volksinvloed op het landbestuur blijven hechte pijlers van ons
volksbestaan.
De Regeering overweegt een nadere regeling van het vereenigingsrecht,
ter bevordering van een meer werkdadig repressief toezicht, naar de reeds
thans in de wet neergelegde normen van openbare orde en goede zeden.
Hoewel de internationale omstandigheden veelszins aanleiding geven tot
bezorgdheid, bleef het vriendschappelijk karakter, hetwelk onze verhouding
tot andere mogendheden pleegt te dragen, ongerept bewaard. Niettemin
zal, gelet op de spanningen in de verhouding tusschen de volken en het
daarmee saamhangende gevaar van internationale verwikkelingen, zoowel
hier te lande als in Indië, moeten worden voortgegaan met de versterking
van onze weermacht. Belangrijke voorstellen daartoe zullen onverwijld aan
hangig worden gemaakt.
De Regeering zal zich beijveren de samenwerking in onderneming en
bedrijf ten bate van de geheele volkshuishouding te bevorderen.
Met handhaving van krachtige medewerking aan de bevordering van
op wederkeerigheid gegrond internationaal ruilverkeer, is noodig verster
king van onze handelspolitieke weerbaarheid, ter beveiliging van den
buitenlandschen en binnenlandschen afzet van onze producten, met inacht
neming van nauwe samenwerking tusschen Nederland en de deelen van
net Koninkrijk buiten Europa.
De landbouwcrisismaatregelen zullen, met handhaving van den voor den
landbouw nog noodzakelijken prijssteun, zooveel mogelijk beëindigd wor
den. Daarnaast zal bevorderd worden, dat nuttige regelingen door de
bedrijf sgenooten zelf zullen worden overgenomen en voortgezet of
opgebouwd.
Verschillende wettelijke maatregelen tot verhooging van het peil van
den landbouw zullen worden voorgesteld.
In voorbereiding zijn wettelijke regelingen tot beperking van den arbeid
arbeids k'^6 Vr0UW en tot bet rekeuing houden met gezinslasten bij het
Ten aanzien van de landarbeiders zal de practische uitvoerbaarheid van
een we te ïjke regeling van den arbeidstijd, voor zoover misstanden niet
oor onderling overleg van de georganiseerde belanghebbenden uit den
weg worden geruimd, worden onderzocht.
i ,et vai1 de gevolgen der werkloosheid voor hen, die daarvan
nl;l° erf.beschouwt de Regeering als een harer voornaamste
P n', ettelijke regelingen betreffende werkloosheidsverzekering en
nver eening zullen worden voorbereid. Voortgegaan zal worden met
e uitvöermg van openbare werken als middel tot werkverruiming, met de
werkverschaffing en met het cultureele werk voor de werkloozen.
'n9etreden verbetering in den economischen toestand en
na X T s,amenhan9ende stijging van de opbrengst der middelen, blijven.
l;. iePe ePressie der laatste jaren, de openbare financiën nog in
terrX X vf XX Bu"en hetgeen op economisch-sociaal
star Wil P j jed, de,r defensie onvermijdelijk is tot behoud en ver-
Ltnlu Nederlandsche volkskracht, zullen vele op zichzelf ge-
onlrlf °5 nUtt'?e maatregelen, waaronder die op het gebied van het
inwf>rl,S' ano earst,ter band genomen kunnen worden, wanneer de
inwendige positie van het budget voldoende zal zijn versterkt. De verhooging
maken nSle"U en enkele bi)20ndere financieele voorzieningen noodig
De troonrede geeft een principieel geluid.
Er was voor de rede waarmede van
daag H. M. de Koningin de zitting van
de Staten-Generaal heeft geopend, meer
dan gewone belangstelling.
De eerste Troonrede onder het nieuwe
Kabinet.
Een staatsstuk waarin, naar verwacht
mag worden, de groote lijnen die dit Ka
binet wenscht te volgen, zullen worden
aangegeven.
En zoo is het ook.
Hier geldt: een nieuw Kabi
net, een nieuw geluid.
Begon het vorige Kabinet met de voor
zichtige verklaring, dat wel de erkenning
van de Christelijke aspiraties uit zijn be
leid zou spreken, maar dat terwille van
de noodzakelijke eendracht het toespitsen
van politieke en geestelijke tegenstellin
gen zou worden vermeden, thans klinkt
en daarvoor zijn we dankbaar een
meer positief geluid.
Met nadruk wordt gewezen op de drin
gende eisch dat vóór alles in wetgeving
en bestuur Gods Wet tot opperste richt
snoer worde genomen en dat bet Regee
ringsbeleid in zijn algemeen karakter het
kenmerk zal dragen van een doelbe
wust streven naar bevei
liging eln versteviging van
de positief Christelijke
grondslagen onzer samen
leving.
Dat is kloeke taal!
En hoopvol klinkt het als dan in ver
band daarmede meer speciaal wordt ge
wezen op de ontplooiing van het h u w e -
lijks- en gezinsleven, be
scherming van de publieke eer
baarheid, bevordering van de Z o n-
dagsrusten krachtige handha
ving van het gezag.
Deze verklaring komt geheel overeen
met wat door den tegenwoordigen presi
dent-minister tijdens de gevoerde verkie
zingscampagne is toegezegd.
Wij zijn er dankbaar voor!
Ook in andere opzichten onderscheidt
deze rede zich van die waarmee het vo
rige Kabinet zijn arbeid aanving.
Toen waren bet de moeilijke omstandig
heden waarin ons volk verkeerde die bet
geheel stempelden tot een somber stuk,
waarin de zorgen van den tijd in iedere
passage weerspiegelden.
Vandaag kon een meer opge
wekte toon klinken.
Met dankbaarheid kon worden gewaagd
van de voortschrijdende verbetering in
bet 'economische leven hier te lande en in
Nèderlandsch-Indië.
Dit wil echter niet zeggen, dat reeds
alle moeilijkheden zijn overwonnen. Nog
altijd is er de omvangrijke werkloosheid
en de daarmee samenhangende vraag
stukken, terwijl ook de openbare finan
cien ondanks de stijging van de opbrengst
der middelen, nog in bijzondere mate zorg
vereischen.
Maar er is toch vooruitgang.
Moesten vier jaar geleden allerlei cri
sismaatregelen wonden aangekondigd,
thans kan beëindiging van diverse
maatregelen in uitzicht worden gesteld.
Daarbij blijft het echter niet.
De Regeering is voornemens onze han
delspolitieke weerbaar-
fa e i d te bevorderen, de economische
basis te verbreeden en te versterken, po
gingen te doen om het peil van
den land bouw te verhoogen en
tevens detoedrijfsorganisatie
te bevorderen.
Daarnaast worden verschillende maat
regelen van socialen aard
in uitzicht gesteld, waarvan in het bij
zonder kunnen worden genoemd de be
perking van den arbeid der gehuwde
vrouw en de bestrijding van de werkloos
heid en de gevolgen daarvan.
Met bijzondere belangstelling zal voorts
vooral in deze omgeving zijn vernomen,
dat een onderzoek zal worden ingesteld,
naar de practische uitvoerbaarheid van
een wettelijke regeling van den a r b e i d s
tijd der landarbeiders.
STALEN OP AANVRAAG
De buitenlandsche para
graaf hoe kan het anders moest
min of meer in mineur worden gesteld.
Wel kon worden gewaagd van het
vriendschappelijlk karakter van onze ver
houding tot andere mogendheden, maar
onmiddelijk moest daaraan worden toe
gevoegd, dat de spanningen in de ver
houding tusschen de volken en het daar
mee samenhangende gevaar van interna
tionale verwikkeling, versterking van
onze weermacht noodzakelijk maken,
waarivoor dan ook onverwijld, be
lang rijke voorstellen aanhangig
zullen worden gemaakt.
Een droeve noodzakelijkheid. Maar
toch no o d z a k e 1 ij k.
Het gevolg is, dat de defensie
uitgaven belangrijk verhoogd zullen
moeten worden, wat weer althans mee
tengevolge heeft, dat verschillende op
zichzelf gewensChte maatregelen voor-
loopig achterwege zullen blijven.
Als we deze Troonrede in zijn geheel
overzien, dan kan worden gezegd, dat de
inhoud tot tevredenheid stemt. Ook wan
neer we rekening houden met verschil
lende maatregelen van socialen- en an
deren aard, die in uitzicht worden ge
steld.
Het is een werkprogram, dat vertrou
wen wekt, al zal in meerdere opzichten
eerst de uitwerking van wat hier
wordt toegezegd moeten worden afge
wacht.
Of dit program afgewerkt zal kunnen
worden
Dit zal voor een groot deel afhangen
van de medewerking van de Staten-
Generaal.
Maar ook 'hier geldt dat het tevergeefs
is als de bouwlieden arbeiden wanneer
God daarover Zijnen zegen niet gebied.
En daarom stemmen wij gaarne in,
met de innige bede aan bet slot: dat aan
Regeering en parlement door den Al-
smachtigen God de kracht en de wijsheid
mogen geschonken worden, die Hij alleen
geven kan.
China's beroep op den Volkenbond.
Naar Reuter meedeelt, hebben de Ver-
eenigde Staten besloten een raadgevenden
vertegenwoordiger af te vaardigen naar
de commissie van 23, ter bespreking van
het Ohineesch-Japansche conflict.
Aan den vooravond van de vergadering
der commissie van 23 geven officieuze
Japansche kringen te kennen, dat de Ja
pansche regeering een einde zou moeten
malken aan de samenwerking, die nog
met verscheidene Geneefsche organen be
staat, indien de Volkenbond tegen Tokio
gerichte maatregelen zou nemen.
Japan gaat dus reeds dreigen en inti-
mideeren.
Aan het front van Sjanghai hebben de
Japansche troepen gistermorgen te Lo-
Naast de reeds genoemde voorzieningen stelt de Regeering zich voor een
regeling tot coördinatie van het goederenverkeer te land en te water tot
stand te brengen, terwijl een herziening van de woningwet in voorbereiding
is en een wettelijke regeling van de opleiding der onderwijzers zal worden
aanhangig gemaakt.
De toewijding, waarmee Leger en Vloot, zoomede de ambtenaren in
burgerlijken dienst in het geheele Koninkrijk, hun taak vervullen, stemt
Mij tot erkentelijkheid.
In het komende zittingjaar zal weer veel arbeid en toewijding in hartelijke
samenwerking van Regeering en Staten-Generaal worden gevraagd. Met
de innige bede, dat ons allen door den Almachtigen God de kracht en de
wijsheid geschonken worden, die Hij alleen geven kan, verklaar Ik de
gewone zitting der Staten-Generaal geopend.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Binnenland.
De Troonrede door H. M. de Koningin
uitgesproken.
De R.-K. en de werkloozensteun.
Ds van Duyl en Mr Pont uit de N.S.B.
Reorganisatie der Ned. Herv. Kerk.
Buitenland.
Rede van den Engelschen Minister Eden
te Genève.
Wat Frankrijk noodig heeft.
Belgische defensie-maatregelen.
tiensjen onder dekking der artillerie, een
algemeen offensief geopend op de Ghi-
neesche troepen, die zich daarop in Z.-
Westelijke richting terugtrokken.
Japansche troepen in Noord-China
in een gevaarlijke positie.
Het Japansche telegraafagentschap
Domei meldt, dat zich een uitzonderlijke
strategische situatie heeft voorgedaan
achter het front der Japansche troepen.
Bij hun opmarsch in de richting van
Pautingfo hebben deze troepen alle Chi-
neesche linies doorbroken en achter zich
Ghineesche troepenelementen gelaten, die
thans hardnekkig de Japansche achter
hoede aanvallen. De Chineesche troepen,
die aldus in het achterland der Japan
ners zijjn gebleven, worden geraamd op
2550.000 man, zoodat zij sterker zijn
dan de troepenmacht der Japanners, die
naar het Ghineesche binnenland oprukt.
Wanneer deze Ghineesche troepen be
hoorlijk zouden zijn uitgerust, zouden zij
de Japansche eenheden hebben kunnen
omsingelen en de verbindingslijnen met
de kern van het leger afsnijden. De Ja
pansche militaire deskundigen verklaren
echter, dat de beweging der Japansche
troepen vergemakkelijkt wordt, doordat
luchtstrijdkrachten aan Ghineesche zijde
ontbreken, hetgeen een nauwkeurige
waarneming der Japansche bewegingen
onmogelijk maakt, terwijl de Japansche
vliegtuigen den op den grond opereeren-
den Japanschen strijdkrachten iedere be
weging van den tegenstander kunnen
melden en met bommen en mitrailleur-
vuur de Ghineesche concentraties kunnen
uiteen drijven.
Worden de schepen te Nanking
verhaald?
De Britsche en Fransche admiraals,
die met hun schepen te Sjanghai liggen,
hebben categorisch geweigerd, gevolg te
geven aan het verzoek van den Japan
schen vice-admiraal Hasegawa, om hun
schepen te Nanking te verplaatsen, in
verband met het 'door de Japanners aan
gekondigde bombardement van de Ghi-
neesohe hoofdstad.
De Amerikaansche admiraal Yarnell
heeft geantwoord, dat de Amerikaanscho
oorlogsschepen „Luzon" en „Guam" te
Nanking moeten blijven, zoolang er nog
Amerikanen in de stad wonen. Hij heeft
Hasegawa verzocht, den Japanschen pi
loten opdracht te geven, deze schepen te
vermijden.
D'e „Luzon" zal met het personeel der
Amerikaansche ambassade elf mijl ver
der stroomopwaarts gaan liggen en eiken
keer, als contact met de Ghineesche re
geering noodig is, naar Nanking terug-
keeren. Het personeel van de Sovjet-am
bassade weigert Nanking te verlaten en
door de Britsche ambassade werd mede
gedeeld, dat bet personeel althans voor
het oogenblik in elk geval zal blijven.
Latere berichten uit Washington schij
nen er op te wijzen, dat Amerika toch wel
zijn schepen heeft teruggetrokken. Het
departement van staat heeft namelijk la
ten verklaren, dat deze terugtrekking
slechts een tijdelijke maatregel is, en in
het geheel niet gezien mag worden als
een prijsgeven van de Amerikaansche
ambassade in China te Nanking voorzoo-
ver de diplomatieke betrekkingen tus
schen China en de Vereenigde Staten er
bij betrokken zijn.
Het besluit der Amerikaansche ambas
sade te Nanking, stroomopwaarts een
standplaats te betrekken, heeft, naar uit
Sjanghai gemeld wordt, zeer de ontstem
ming gewekt van de Ghineesche autori
teiten, die opmerken, dat de andere am
bassades blijkbaar wel te Nanking blij
ven, en verklaren, dat de Vereenigde Sta
ten tot dusver alle Ghineesche verzoeken
hebben afgewezen, doch iedere gelegen
heid aangrijpen, om aan de wenschen
van Japan te voldoen.
De Ghineesche autoritei-
ten beschouwen dit alseen
verraad aan de vriendschap
tusschen China en Amerika.
