ige aanslag te Parijs. Beperking kindertal. Buitenland. De strijd in China. De maatregelen tegen zeerooverij. De Zondag steeds meer in het gedrang. Belangrijkste Nieuws Binnenland MAANDAG 13 SEPTEMBER 1937 DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND 51e JAARGANG No. 291 BLAUW BAND=VOL AROMA WIT BAND EXTRA LICHT ir wel eens iren is, die mededeelt, h niet goed et gebruik, met warm led schoon- lijk nage- met water moeten re- i in schoon Aan te be- jeciale bor- b men den Men voor glas, door tuurswisse- flesch niet d. MN. kwam en itjes ineens ilde en zei, heb je dat, Hans hoor- i hij echter veel van, zien. rieten arm- haast niet n de serre met afhan- Er stond n de serre, de kamers d'r in was! ;ens uit eder achte: in daar kre- bij, dat Piet ze er thuis 5r al op en rgens keken •om zou hij zijn broek- et jes in den toen ze aan eden waren opgestapeld re broodjes, it ze lekker wel zien. eat van mee altijd dikke klein beetje er zijn hart alleen op te er twee hal- stte goed op, er namen, nemen, hoe- isten, omdat d hij. an merkten! ar spelletjes was er ook irbeuren aan n van wien toen hij voor nhoog hield, iden ze niet om het te ant hij wist j toen maar. pen en daar arschijn, zijn i, dan kwam hoofd staan, kunstje voor men omhoog, litbundig ge- de jongens Piet zag halve brood- c gerold na- rd vuurrood, ïem denken? en keek van de broodjes, ?ers op den beginnen? isluiteloos en Dodjes op en een. Die had ird, stotterde Vout's vader, was ging hij id verbeuren, it de jongens ar pret over al een paar ■aag broodjes een opstop- pfde dat toch ch al erg ge- broodjes ge ilen, waarom dat wou hij het ging de it ze bij hem ingen kregen, alletjes, maar d er nu toch >ed bij blijveu nare spotlaca Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw" Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes. Telefoonnummer 11. Postchèque en Girorekening 44455. Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL J. J. FANOY, Lange Burg 40, Tel. 28. Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal, weekabonnementen voor Middelburg, Goes en Vlissingon f0.20. Losse nummors 5 cont. Advortontiün 30 cent por regel. Ingezonden medcdeolingcn 00 cent per regel. Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85. Bij contract belangrijke korting. In het Zaterdag door ons aangehaalde rapport van Prof. Myrdel over den socia len toestand in Zweden, wordt o.m. op gemerkt, dat uit den lagen loonstandaard zonder meer de vraag naar de oorzaak van de geboortedaling kan worden be antwoordt. Deze opmerking is in haar algemeen heid niet juist. De onrustbarende daling van het aan tal geboorten in bijna alle „beschaafde" landen is niet in de eerste plaats een vraagstuk van socialen aard. De feiten spreken wat dit betreft een duidelijke taal. Terecht schreef onlangs onze „N. Pr Gr. Crt": „Het is algemeen bekend, dat èn hier èn in het buitenland de beperking van de geboorten begonnen is bij die groepen in de maatschappij, waar de welstand het grootst was. Juist de minst gesitueerde klassen ken den het grootste getal geboorten. Hoe hooger men steeg op den maatschappe- lijken ladder, des te meer was de kinder beperking te constateeren. Deze handeling der menschen, die in derdaad een bedreiging is voor de toe komst der beschaafde volkeren, vloeit niet voort uit armoede, maar eer uit zucht naar levensgemak en uit het beperken van den blik des menschen tot dit tijdelijke leven. De ordinantie Gods wordt verwaarloosd de mensoh verbeeldt zich zelf de wet te kunnen stellen, en dan komt ook het ge volg, dat een volk zich allengs ten doode doemt". Zoo is 'het inderdaad. Hier werken factoren van zedelijk- geestelijken aard. En het meest bedenkelijke hierbij is wel dat dit kwaad ook in positief-Ghristelijke kringen steeds meer doorvreet. Felle strijd benoorden Sjanghai. Het zwaartepunt van den strijd lag Zaterdag in den sector Woesoeng'Paus janLotien. Na urenlange voorbereidin gen door de artillerie, gepaard gaande met luchtbombardementen, kon het Ja- pansche front met gebruikmaking van tanks vooruitgeschoven worden. Bij het invallen der duisternis zijn de Ghineezen tot een tegenaanval overgegaan. Langs het front op 10 mijlen van Paus jan naar een in de nabijheid van Lioeho gelegen punt woedt een hevige slag. Aan beide zijden is de zware artillerie in ac tie. Tal van dorpen staan in brand. Naar van officieele zijde wordt toege geven, hebben de Japansche strijdkrach ten Matsjang bezet. Naar verluidt zouden daarbij ruim 3000 Ghineezen zijn gedood of gewond. Het nieuwe doel der Japansche opera ties vormt thans de spoorweg Tsinanfoe- Tsingtao. Daar het sinds gisteren goed najaarsweer is, wordt druk gebruik ge maakt van het luchtwapen. Japansche oorlogsschepen getroffen? Chineesche piloten, die een raid onder nomen hadden, Zondagavond, boven do bij Sjanghai liggende oorlogsschepen, hebben gemeld, dat minstens vijf dezer oorlogsschepen, onder welke twee krui sers, door hun bommen getroffen zijn. Cholera in Sjanghai. De cholera, die twee weken geleden op gedoken is in Sjanghai, heeft den om-" vang van een epidemie aangenomen. Reeds zijn 500 gevallen in de internatio nale nederzetting voorgekomen en 300 in de Fransche nederzetting. Onder de aan getasten bevonden zich vijf Europeanen, van wie vier zijn overleden. Alle maat- icgelen ter bestrijding zijn genomen, spe ciale ziekenhuizen zijn geopend. Een accoord bereikt. De conferentie van Nyon, die tegen alle verwachtingen in reeds Zaterdag avond een algeheel accoord tot stand bracht, heeft een sensationeele wending genomen. Alle plannen voor het instellen van een internationale zeecontrole in de Middellandsche Zee langs zekere vast gestelde routes, welke in zones ingedeeld zouden worden en waarover reeds een principieel accoord tot stand was geko men, heeft men weer opgegeven. Het ac coord, dat te Nyon door de negen deel nemende mogendheden onderteekend zal worden, komt thans in hoofdtrekken op het volgende neer: 1. Ieder land zal zijn eigen territoriale wateren bewaken. 2. Frankrijk en Engeland nemen de controle in de geheele Middellandsche Zee buiten de verschillende territoriale wateren op zich. Italië zal door Parijs en Londen uit- genoodigd worden daaraan deel te ne men. 3. Duikbooten, die zich in strijd met de duikbootenconventie van Londen gedra gen (geen vlagvertoon; niet vóór het tor- pedeeren aan passagiers en bemanning gelegenheid geven, in de sloepen plaats te nemen; niet voor hun verdere veilig heid zorgen), zullen op het eerste gezicht tot zinken gebracht kunnen worden. )4. Wat (betreft duikbooten, die zich wel aan de Londensche conventie hou den, zullen de controleerende oorlogs schepen in dat geval niet „verplicht" zijn in te grijpen. Wat de schepen doen, tegen wie de aanval gericht is, wordt aan de betrok ken mogendheden overgelaten. Dit accoord wordt algemeen beschouwd als een echèc voor Rusland, dat aan de controle niet zal deelnemen. De gedachte, dat aan Russische oor logsschepen het politietoezicht in een deel van de Middellandsche Zee zou wor den toevertrouwd, had in Italië groote ontstemming verwekt. Het resultaat van de conferentie te Nyon is door de Duitsche pers met gere serveerdheid ontvangen. De bladen leg gen er den nadruk op, dat Sovjet-Rus land niet aan de bewaking zal deelne men. De „Deutsche Allgemeine Zeitung" schrijft: „Men zou bij het hegin der con ferentie niet geloofd hebben, dat Rus land van de controle zou worden uitge sloten. Het is zeker niet gemakkelijk ge weest Rusland er buiten te houden." Volgens de Berliner Boersenzeitung is de uitsluiting van Rusland wellicht te danken aan Engeland, dat de banden met Berlijn en Rome niet wenscht te ver breken. Het Berliner Tageblatt schrijft dat de oplossing een geweldige concen tratie van vlootkrac-hten in de Middel landsche Zee medebrengt, een situatie, die een vorige keer tot ernstige spanning heeft geleid. Groote verwoe tingen in twee werkgevers- centrales. Twee dooden. Om 10 uur Zaterdagavond deed zich een hevige ontploffing voor in het ge bouw van het Fransche verbond van werkgevers aan de Rue Presbourg te Pa rijs en eveneens in de Rue Boissiere, waar de zetel is gevestigd van een groep metaal-industrieën. In de Rue Presbourg werd een ont zaglijke verwoesting aangericht. De straat was versperd door het puin. Twee politieagenten, die zich op het oogenblik der ontploffing op het trottoir voor het gebouw bevonden, werden onder vallend gesteente bedolven. Voorts is de concierge van het pand ernstig in zijn verstandelijke vermogens geschokt. Ook in de Rue Boissière is enorme schade aangericht, doch slachtoffers zijn daar niet te betreuren. Uit het onderzoek is tot nu toe geble ken, dat een besteller om half zeven in het gebouw aan de Rue Presbourg een kistje aan den concierge ter hand heeft gesteld, dat, naar hij zeide, stoffen be vatte, met het verzoek het te overhan digen aan den vice-president van het ver bond van werkgevers. De concierge zette het kistjo in zijn loge neer en ging kort daarna op den zich daar bevindenden divan slapen, tot hij om tien uur door de ontploffing ge wekt werd en nog juist tijd had om zich in veiligheid te stellen. In de Rue Boissière moet het kistje door den besteller in het trapportaal zijn geplaatst, daar dit perceel geen concierge heeft. Brandweermannen slaagden trin, de lijken van de twee politie-agenten, die on der het vallend puin bedolven werden, te bergen. Een onderzoek heeft uitgewezen, dat beide kistjes met explosieve stoffen een gelijksoortig apparaat bevatten, dat op hetzelfde uur was afgesteld. HITLER VOOR DE JEUGD. „Wij willen God vragen, dat Hij ons slechts fatsoenlijk laat zijn". Voor de Duitsche jeugd, die een groote manifestatie hield heeft de Führer Za terdag te Neurenberg een rede gehou den. Hij zeide daarin o.a.: Wij willen telkens en telkens weer de Voorzienigheid slechts om één ding vra gen: dat Zij ons volk gezond en goed laat zijn, dat Zij ons volk den zin voor de werkelijke vrijheid geeft en dat Zij in hetzelve het gevoel voor de eer levendig houdt. Wij willen Haar niet vragen, dat Zij ons de vrijheid schenkt, maar dat Zij ons slechts fatsoenlijk (anstandig) laat zijn, opdat wij zelf ons te allen tijde de po sitie in de wereld veroveren, die een vrij volk noodig heeft. Ook werd Zaterdag de vijfde verjaardag gevierd van het Duitsche arbeidsfront. Hitier zeide hier met zijn stem zuinig te moeten omgaan, vooral nu het weer slechter is geworden en er veel in de openlucht gesproken moet worden. De buitenlandsche berichtgevers behoe ven echter nu niet te denken, zoo vervolg de Hitier, dat het met mijn stem is afgc- loopen. Zij zullen haar nog heel dikwijls te hooren krijgen. STALIN HOUDT ZICH SCHUIL. Hoe de heerscher van het Kremlin zich laat bewaken. Sedert het uitbreken van de tegen woordige crisis vertoont Stalin, de ijze ren heerscher van Rusland, zich vrijwel nooit meer in het openbaar. Het grootste deel van den dag brengt hij door in zijn werkkamer acihter de hooge muren van het Kremlin. Slechts een enkele maal be geeft hij zich per auto naar zijn eenige kilometers buiten Moskou gelegen land huis. Tijdens een bezoek aan de Russische hoofdstad twee jaar geleden, aldus een correspondent van de Msb., zag ik Sta lin driemaal in zijn luxueusen wagen door de straten rijden. Ditmaal trof ik niemand, die hem de laatste weken ook maar één enkelen keer in het openbaar gezien had. Ongetwijfeld is Stalin zich doorloopend van het gevaar van een aan slag bewust, vooral sedert de vermoor ding van zijn ouden partijgenoot Kiroff. De aanslag op Kiroff immers toonde aan dat zelfs de hoogste vertegenwoordigers van het Sovjet-regime niet meer veilig zijn. Toen de Russische recordvliegers naar Moskou terug keerden nam men algemeen aan, dat Stalin hen aan het station zou begroeten. Op den dag van hun aankomst was heel Moskou feestelijk versierd. Heel de stad was op de been. Wie echter niet verscheen was Stalin. Hij ontving de vlie gers later in particuliere audiëntie in het Kremlin. Als Stalin zijn verblijf verlaat, wordt hij strenger bewaakt dan eenig staats hoofd ter wereld. In een van de groote in Rusland gebouwde automobielen, die veel weg hebben van een Packard of een Lin coln, rijdt 'hij full speed over den weg, die naar zijn villa voert. Deze weg wordt door mannen van de N. K. V. D. (de vroegere Gepoe) met tusschenruimten van slechts enkele honderden meters dag en nacht gecontroleerd. De weg wordt voortdurend door politie mannen in burger op en afgereden. Elke wagen, die ook maar een paar minuten stopt, trekt onmiddellijk de aandacht van de patrouilleerende auto's. Stalin's landhuis wordt bewaakt door een speciale lijfgarde, welke hoofdzakelijk bestaat uit landgenooten van hem, Geor- giërs en Kaukasiërs. Verschillende afdee- lingen van deze lijfgarde patrouilleeren in de omliggende bosschen. Alle schreden van den Sovjet-heerscher worden streng geheim gehouden. Zelfs zijn familieleden en naaste medewerkers weten dikwerf niet, waar hij vertoeft. Van alle staatshoofden ter wereld leidt Stalin wellicht het eenvoudigste leven. In zijn drie vertrekken in het Kremlin draagt 'hij gewoonlijk het bekende op een kiel gelijkende hemd, een korte broek en hooge laarzen. Hij heeft een afkeer van weelderig eten en houdt van den eenvou- digen zwanen kost van zijn geboorteland Georgië. Dikwijls kauwt bij, wanneer hij aan zijn bureau werkt of bezoekers ont vangt, op een hard, ongezouten broodje, zooals men ze in den Kaukasus bakt. Niet zelden brengt hij 12 tot 16 uur per dag door aan zijn schrijfbureau met het doorzien van stapels rapporten en met besprekingen met zijn medewerkers. De zenuwschokkende gebeurtenissen van den laatsten tijd schijnen bij Stalin geen zichtbare sporen te hebben nagela ten. -Ook de steeds weer terugkeeren- de geruchten over de ziekte van Stalin zijin tot dusver door niets bewezen. TYPHOON TEISTERT WEER JAPAN. Vele personen gedood en zware schade aangericht. De Japansche eilanden zijn opnieuw door een typhoon geteisterd. In de stad Obajama richtte hij groote verwoestingen aan. De electriciteitsvoor- ziening werd verstoord, terwijl het spoor wegverkeer in de geheele omgeving werd lamgelegd. Tokio werd niet noemenswaard ge troffen. De scheepvaart in het Westelijk gedeelte der Japansche binnenzee had zeer onder den orkaan te lijden. Wij lezen in „De Rotterdammer": „Het wordt steeds meer, een harde strijd voor hen, die den Zondag in ons land in eere willen zien gehouden, omdat zij wenschen te bukken voor het gebod: Gedenkt den Sabbatbdag. Twee zaken trokken daarbij de laatste dagen ongemeen de aandacht. In de eer ste plaats de mededeeling omtrent de da gen, waarop straks het schaaktournooi tusschen Br Euwe en Dr Aljechin zal plaats hebben. Ons was bekend, dat van Christelijke zijde beproefd werd den Zon dag nu eens uit te schakelen. Waarom kan hier niet geschieden, wat in Enge land mogelijk is? Thans zijn de data voor het spel vast gesteld. Dertig dagen zijn aangegeven, waarbij vier Zondagen. Het Comité voegt hieraan toe, dat er „slechts" vier Zon dagen zijn gekozen, om alzoo tegemoet te komen aan den wensch, geuit door vele Christelijke schakers. Van tegemoetkoming is hier evenwel geen sprake. Dertig dagen is gelijk aan vier weken. Percentsgewijze vallen in dertig dagen vier Zondagen. Daar is hier nu de erkenning van het goede recht der Christelijke schakers? In de tweede plaats heeft het zeer velen getroffen, dat het jacht, door het Neder- landsche volk aan het Prinselijk Paar aangeboden, tot dusver voor het eigenlijke doel slechts alléén op den Zondag is ge bruikt. Ook het Christelijk volksdeel droeg biji tot dit geschenk. Maar van véél meer waarde is de bemerking, dat dit toch ze ker niet bijdraagt tot het hooge doel, waartoe de Zondag is ingesteld. Wij ge- looven, dat ook vele medeburgers, die niet zoozeer behooren tot wat wij dan noemen onze geestverwanten, het in dit geval met ons eens zijn. In Nederland zal de strijd, om den Zon dag zijn oorspronkelijk karakter te doen behouden, er niet gemakkelijker op wor den. Toch mogen wij niet zwijgen, al zal natuurlijk het oogenblik van spreken met voorzichtigheid moeten worden gekozen". Wij kunnen hieraan nog toevoegen, dat ook gisteren de „Piet Hein" weer met de Koninklijke Familie is uitgevaren. De orkaan veroorzaakte in Osaka een hevige vloedgolf, tengevolge waarvan zeshonderd huizen in de havenwijk onder water werden gezet. In Okajama verlo ren elf menschen het leven, terwijl negen andere werden gewond. Vele kleine vaartuigen gingen ver loren. Volgens tot dusver ontvangen berich ten, heeft de typhoon 48 slachtoffers ge- eischt. De wervelstorm heeft in de omgeving van Osaka de grootste schade aange richt. In de prefectuur Kagawa zijn 15 men schen om het leven gekomen en 46 hui zen ingestort. Duizend huizen zijn over stroomd en 2000 visschersbooten gezon ken. Volgens een bericht uit Nikko zijn daar 12 personen, leden van het perso neel van het waterkrachtstation, omge komen, toen hun kantoorgebouw onder een aardstorting bedolven werd. Droogte in Frankrijk. D'eze zomer is voor Frankrijk de droog ste geweest sedert 1921 en, dat jaar niet meegerekend, van de laatste 50 jaar. Vele pachters zijn de wanhoop nabij. D'e ont zettende dorheid der weidegronden is de voornaamste oorzaak van de prijsstijging der melk. De droogte heeft weliswaar geen schade toegebracht aan de graan-opbrengst, maar overal, waar de oogst reeds is binnengehaald, blijkt de grond zóó hard, dat hij bijna niet te beploegen is voor deo uitzaai van winterkoren. Tusschen 1 Juni en 31 Augustus van dit jaar is slechts een hoeveelheid van 79 m.m. regen gevallen. De normale regenval in die maanden is 170 m.m. Vier Britsche vliegers omgekomen. Opnieuw beeft een ernstig ongeluk plaats gehad met een militair Britsch vliegtuig, dat nabij Guisborough geduren de mist en regen tegen een heuvelrug bot ste en neerstortte. Alle vier inzittenden werden gedood. Dit is het vijfde ongeluk met doodelijken afloop, dat deze maand aan een Britsch militair vliegtuig is over komen. In het geheel zijn er dit jaar 62 ongelukken gebeurd met militaire vlieg tuigen, waarbij 101 militaire vliegers het leven hebben verloren. ROOSEVELT NOEMT DEN WERELDTOESTAND ERNSTIG. President Roosevelt heeft te Hyde Park verklaard, dat de regeering der Vereenigde Staten alles zal doen om het land buiten een oorlog te houden. Binnenland. De burgemeester van Domburg over leden. De Indische pensioenen. Wijziging Crisis-Invoerwet. Buitenland. De strijd tusschen Japan en China. Bomaanslag te Parijs. Japan door typhoon geteisterd. Tevoren had de president in een pers conferentie gezegd, dat alle democrati sche landen reden hebben om ongerust te zijn over den onverklaarden oorlog in het Verre Oosten en de Europeesche crisis. Hij noemde den toestand der wereld ernstig. Korta Berichten. Bij Catania is de bliksem ingeslagen in een boerenwoning. De geheele familie, bestaande uit vijf personen, kwam om het leven. Op 26 September a.s. zullen 130 vliegtuigen aan de bevoegde Poolsche autoriteiten worden overgedragen. Deze toestellen zijn door de in het buitenland levende Polen aan hun land geschonken. De oud-president van Tsjechoslowa- kije Massaryk is ernstig ziek, zoo ern stig, dat Zondag reeds het einde van den staatsman werd gevreesd. Een Dhitsch vliegtuig, dat den dienst onderhoudt tusschen Gleiwitz en Breslau is in een mist boven Tsechisch grondgebied uit den koers geraakt. Het kwam tegen een boom terecht en is bij Freiwart Supikovince (Saubsdorf) ver ongelukt. Dte bestuurder kwam om het le ven. Een passagier werd ernstig gewond, twee andere passagiers hadden de te genwoordigheid van geest uit het toestel te springen. Déze beide personen werden slechts licht gewond. H. M. DE KONINGIN TE SOESTDIJK. H. M. de Koningin is Zaterdag te kwart voor zeven voor het brengen van een kort bezoek aan het Prinselijk echtpaar uit Het Loo ten paleize Soestdijk aangeko men. MINISTER COLIJN NAAR GENEVE. De minister-president, dr H. Colijn, is Zaterdagochtend naar Genève vertrok ken ter bijwoning van de Volkenbonds conferentie. WIJZIGING IN DE CRISIS- INVOERWET. Comité van verweer uit den handel opgericht. Dezer dagen had te Amsterdam een be spreking plaats van verscheidene orga nisaties uit den handel naar aanleiding van het door de regeering ingediende wetsvoorstel tot wijziging van de crisis- invoerwet, waarbij de regeering blanco volmachten vraagt om op het gebied der contingenteering alle maatregelen te treffen,die zij uit handelspolitiek oogpunt wenschelijk acht, zonder daarin het par lement te kennen. Het wetsontwerp kenmerkt zich o.a. door een gewijzigde considerans, waar door het criterium van overmatigen in voer geheel vervalt, terwijl de bevoegd heid van den minister in zake de uitvoe ring der contingenteering van zoodani- gen aard is, dat de ter vergadering (aanwezige organisaties de bedrijfsvoe ring van den handel, die toch reeds zoo bemoeilijkt wordt door de bestaande con- tingenteeringsmaatreleen, hierdoor ten sterkste bedreigd achtten. Hoewel de besprekingen een voorloo- pig karakter droegen, werd in verband

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1937 | | pagina 1