eerste blad
2S&
nbestedingen
Rome en Berlijn nemen
niet deel aan de Middel-
landsche Zee-conferentie.
De strijd in China.
Indië-vliegtuigen zonder
mecaniciens.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws
VRIJDAG 10 SEPTEMBER 1937
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
51e JAARGANG No. 289
a
P»
Clairgeau 12
ïs per 100 kg.
6—20; Gele
'etsen 913
Abrikoosprui-
imen 1020
Diversen; BI
38—69; B ra
il—53; Dubb.
oonen 612;
15; Rijnsche
ers 12; Toma-
Uien 1.50
toode kool 3;
100 kg.; Kro-
ikommers 1.50
ropsla 0.60
alles per 100
v. Dijke uit
heer G. v. d.
lier een woon-
1 c.A. Kooper
voor f 1070.
overname enz.
ÏBERICHT.
van 10 Sept.:
.derlijke wind,
;en, zwaar be-
waarschijnlijk
Lvankelijk iets
ig 3 uur:
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchöque en Girorokoning 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J, J. FANOY, Lange Burg 40, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingcn f0.20. Losse nummers 5 cent.
Advortontiiin 30 cont por regel. Ingezonden
mododeollngon 00 cont por rogol. Kloino
Advertontiön Dinsdags en Vrijdags 10,75, bi]
vooruitbetaling, Onder letter of motto f0,85.
Bij contract belangrijke korting.
3 u.: 771.
tsen:
Pit nummer bestaat uit 2 bladen.
Zoowel Italië als Duitschland hebben
verklaard niet aan de Middellandsche
Zee-conferentie te zullen deelnemen, in
verband met Rusland's houding tegen
over Italië. Wel zijn zij bereid aan een
nieuwe bijeenkomst der non-interventie
commissie te Londen deel te nemen.
Italië was van plan om een bevestigend
antwoord op deze uitnoodiging te geven,
maar de Russische nota bracht een
nieuw en ernstig element in de situatie.
Dit element bracht wijziging in het
standpunt van de fascistische regeering.
Nochtans zoekt Italië naar een middel
tot gedachtenwisseling tusschen de be
langhebbende mogendheden. Het meent
dat het onderwerp vruchtdragend zou
kunnen worden besproken door de com
missie te Londen.
De Duitsche regeering legt er in haar
antwoord op de uitnoodiging tot deelne
ming aan de Middellandsche Zee-confe
rentie den nadruk op, dat ziji natuurlijk
iedere poging, de door den burgeroorlog
in Spanje veroorzaakte onveiligheid in
de Middellandsche Zee te doen eindigen,
met instemming begroet.
Tevens herinnert het Duitsche ant
woord er evenwel aan, dat de Rijksregee-
ring, toen zij enkele maanden geleden
harerzijds met een soortgelijk initiatief
voor den dag kwam, bij de Britsche en de
Fransche regeering een houding heeft
ontmoet, welke haar weinig moed geeft
vertrouwen te stellen in nieuwe collec
tieve afspraken op dit gebied.
Bij de houding der Rijksregeering kon
voorts het feit, dat de Sovjet-regeering
het juist heeft geacht in deze dagen we
gens zekere voorvallen in de Middelland
sche Zee onbewezen beschuldigingen te
gen de Italiaansche regeering in te bren
gen, en daaraan vérgaande eischen te
verbinden, niet over het hoofd worden
gezien.
De Rijksregeering geeft de Italiaan
sche regeering gelijk, dat van haar niet
kan worden gevergd, deel te nemen aan
een bijzondere conferentie van dezen
aard, zoolang het door de nota der Rus
sische regeering veroorzaakte incident
niet op bevredigende wijze is afgewik
keld.
De Rijksregeering stelt in overleg met
de Italiaansche regeering voor in plaats
van een bijkondere conferentie bijeen te
roepen de Londensche niet-inmengings-
commissie de aangelegenheid te laten be
handelen.
Londen verwacht toch gunstige
resultaten van de conferentie.
Het Duitsch-Italiaansdhe besluit tot
het niet deelnemen aan de conferentie te
Nyon, wordt te Londen zeer betreurd. De
aanwezigheid der beide mogendheden
zou, naar Britsche meening, de practi-
sche taak der conferentie zeer vergemak
kelijkt hebben. Er kan echter geen sprake
zijn van annuleering der conferentie.
Men gelooft, dat Engeland bij de
uitwerking der voorstellen, welke ten
doel hebben een einde te maken aan de
onveiligheid in de Middellandsche Zee,
steeds^ rekening heeft gehouden met de
mogelijkheid dat Duitschland en Italië
zich van deelneming zouden onthouden.
Het aanvankelijk aanvaarde ontwerp,
dat door de afwezigheid der beide mo
gendheden is vervallen, voorzag in in
schrijving van alle duikbooten in de Mid
dellandsche Zee, afbakening van zones
huiten de scheepvaartwegen en achter
volging van alle duikhooten, die buiten
de geoorloofde zones zouden worden ge
zien. Deze maatregelen kunnen zonder
Duitschland en Italië niet worden toege
past.
Daar ook het convooistelsel in begin
sel veroordeeld wordt, schijnt de uitbrei
ding van het aantal oorlogsschepen, dat
heiast is met de verdediging der koop
vaarders, de eenige practische oplossing
te zijn. Dit systeem wordt reeds toege
past, maar men gelooft, dat de confe
rentie de doelmatigheid ervan 'zal ver
sterken: de oorlogsvloten zullen dan de
koopvaardijschepen van elke nationaliteit
beschermen, hetgeen niet alleen de taak
van Frankrijk en Engeland maar die van
alle onderteekenaars der acte zal zijn.
Daar van Albanië geen antwoord is
ontvangen, kan men aannemen, dat aan
de conferentie wordt deelgenomen door
de volgende landen: Engeland, Frankrijk,
Rusland, Turkije, Joegoslavië, Roemenië,
Griekenland en Egypte.
Te Genève is de belangstelling voor de
beraadslagingen in den Volkenbondsraad
en in de Volkenbondsvergadering, geheel
naar den achtergrond gedrongen, met
het oog op de aanstaande conferentie
over de bescherming van de scheepvaart
in de Midd&llandsche Zee.
Men neemt algemeen als vaststaand
aan, dat de Middellandsche Zee-confe
rentie te Nyon hedenmiddag zal worden
geopend.
Men houdt te Genève ook nog rekening
met de mogelijkheid dat de Middelland
sche Zee-besprekingen slechts een voor
bereidend karakter zullen dragen en dat
de beslissende beraadslagingen in de
Londensche niet-inmengings-commissie
zullen worden gevoerd, waar Duitschland
ent Italië wel aan de beraadslagingen
willen deelnemen.
Chineesche luchtraids.
Chineesche vliegtuigen hebben gisteren
de internationale concessie in spanning
gehouden tot laat in den naoht. De Ghi
neesohe piloten daalden boven de Japan-
sche oorlogsschepen, die in de Wangpoe
liggen en bestookten ze met bommen. Een
der bommen viel op een Britsche opslag
plaats, waardoor een brand ontstond, die
een schade van naar schatting een 'half
millioen dollars aanrichtte.
De dag van gisteren werd overigens
weer gekenmerkt door hevig geschutvuur
en door luchtbombardementen uit Japan-
sohe vliegtuigen.
De bloedigste strijd werd geleverd, toen
de Ghineezen en de Japanners in een
handgemeen raakten tusschen de werf
Joekong en de renbaan. De Ghineezen
verklaren, dat zij de Japanners hebben te
ruggedrongen. Toen zij echter verder op
rukten, en zonder dekking moesten ope-
reeren, schoten de Japansche oorlogs
schepen een reeks granaten af in de Chi
neesche gelederen, zoodat de Chineezen
gedwongen werden naar hun oorspronke
lijke stellingen terug te keeren.
De Ghineezen spreken de Japansche be
richten tegen, volgens welke de Japansche
troepen van Woesoeng en die van Jangt-
sepoe contact zouden hebben tot stand ge
bracht.
De situatie in het Noorden.
Het Japansche ministerie van oorlog
verklaart officiëel bevestiging te hebben
ontvangen van de verovering door de Ja
panners van Tientjen, halverwege Kalgan
en Tatüeng gelegen.
Omtrent den strijd in het Noorden
wordt van Chineesche zijde medegedeeld,
dat langs den spoorweg Peiping<Soei-
joean hevig gevochten wordt. D'e Chinee
zen verdedigen dezen spoorweg tegen twee
Japansche brigades en tegen Mongoolsche
soldaten, in totaal twintig- tot dertigdui
zend man sterk. Over den strijd bij Tient
sin heet het, dat de Japanners daar met
10.000 man een aanval hebben gedaan.
Zij werden echter afgeslagen.
Buitenlandsohe deskundigen schatten 't
totaal der Japansche effectieven, die se
dert het begin der vijandelijkheden via
Tientsin in Noord-Ghina zijn binnenge
komen, op 215.000 man, ongerekend de
effectieven van het Kwantoengleger en de
versterkingen, die via Jehol en Tsjahar
zijn aangekomen.
De Japansche generale staf te Tientsin
heeft de buitenlandsc'he consuls er van in
kennis gesteld, dat de Japanners voorne
mens zijn, de krijgsverrichtingen langs de
spoorlijn bij Kalgan voort te zetten om in
Sjangsi door te dringen.
Een zeer felle slag woed d e
gisteravond in de streek
van Joemeng, halverwege tus-
sohenJangtsepoe en Woe
soeng; aan beide kanten
zijn de verliezen zwaar.
China zou vjiegtuigen betrekken
van Sowjet-Rusland.
Van Japansche zijde wordt gemeld, dat
een trein, bestaande uit honderd Sowjet-
Russische vrachtauto's, geladen met vlieg
tuigen en ander oorlogsmateriaal, te Sian
do hoofdstad van de provincie Nsjensi, is
aangekomen, waarheen de Nanking-re-
geering, naar het schijnt, bet hoofdkwar
tier van de luchtmacht heeft verplaatst.
Volgens hetzelfde bericht zouden Sow-
jet-Russische instructeurs te Sian Chi
neesche vliegers opleiden.
OPNIEUW ENGELSCH SCHIP DOOR
SPAANSCHE OPSTANDELINGEN
OPGEBRACHT.
De Molton vrijgelaten.
Het Engelsche schip Stanwold (1000
ton), met een lading levensmiddelen aan
boord, is op weg van Bordeaux naar
Gijon bij het plaatsje Riva d'Estelle door
een torpedoboot der Spaansche opstan
delingen aangehouden en naar Santan
der gebracht. De aanhouding geschiedde
binnen de Spaansche territoriale wate
ren en de Britsche consul heeft reeds te
Hendaye bij den vertegenwoordiger van
Franco geprotesteerd.
Officieel wordt te Londen bevestigd,
dat de autoriteiten der opstandelingen
hebben besloten het Engelsche stoom
schip Molton, dat gedurende verschei
dene weken door haar is vastgehouden,
vrij1 te laten. Niettemin zal het schip niet
uit Spanje kunnen vertrekken, alvorens
zekere kosten, die sedert de aanhouding
gemaakt zijn, zijn betaald.
ITALI8 ZAL RUSLAND NIET
ANTWOORDEN.
De Italiaansche regeering zal niet ant
woorden op de tweede Sovjet-Russische
nota. Ook eventueels verdere Sovjet-Rus
sische nota's over hetzelfde onderwerp
zullen door Italië stilzwijgend worden
voorbijgegaan.
Tegelijkertijd wordt er op gewezen dat
Italië zich gedwongen zou kunnen zien
de mogelijkheid van zijn deelneming aan
de a.s. werkzaamheden der niet-inmen-
gingscommissie aan een nieuw onderzoek
te onderwerpen, ingeval Sovjet-Rusland
vóór het bijeenkomen der commissie een
soortgelijke manoeuvre zou ondernemen
als voor het bijeenroepen van de confe
rentie van Nyon.
Te Rome wordt verklaard, dat voor het
oogenblik en onder de tegenwoordige om
standigheden het verbreken der diploma
tieke betrekkingen met de Sovjets niet
onder de oogen wordt gezien.
VAN ZEELAND BLIJFT AAN.
Algemeen werd verwacht dat de heer
Van Zeeland nog in den loop van deze
maand den koning van België zijn ont
slag zou aanbieden.
Alsgemeen was dan ook de verrassing
toen de minister-president gisteren in
den Senaat verklaarde dat hij weliswaar
voornemens is geweest zijn taak neer te
leggen, maar dat hij besloten heeft het
ondernomen werk voort te zetten.
Deze mededeeling werd door de regee-
ringsp ar tijen geestdriftig toegejuicht.
Het heengaan van den heer Van Zee
land zou zeer waarschijnlijk een zeer
langdurige en netelige kabinetscrisis
hebben veroorzaakt.
ZAL MINISTER SCHACHT TOCH
AFTREDEN?
In verband met het a.s. aftreden vau
dr Schacht als minister voor economi
sche zaken, verklaren gezaghebbende
kringen, dat Schacht president van de
rijksbank zal blijven.
De samenvoeging van de functies van
ïijksbankpresident en minister van eco
nomische zaken, zoo zeggen zij verder,
was te inspannend geworden voor één
persoon.
Sinds de benoeming van Goering als
commissaris voor het vierjarenplan was
de taak van Schacht aanzienlijk inge
krompen.
Hij vertegenwoordigde in den boezem
van het kabinet de gematigde richting en
had niet geaarzeld, herhaaldelijk te waar
schuwen tegen de radicale strevingen
van zekere nationaal-socialistische krin
gen.
VIER NIEUWE ONDERZEEëRS DER
OPSTANDELINGEN IN DE
MIDDELL. ZEE?
Tijdens een interview door een corres
pondent van Reuter zou generaal Queipo
de Llano zich als volgt hebben uitge
laten:
„Noch wij, noch de rooden bouwen
onderzeeërs, zij koopen ze, juist als wij.
Wij hebben er vier gekocht, die nu in de
Middellandsche Zee zijn."
Engelsch Vakvereenigingscongres
verwerpt Volksfront.
Met groote meerderheid heeft het En
gelsche vakvereenigingscongres een motie
verworpen, waarin den algemeenen raad
verzocht werd, onmiddellijk maatregelen
te nemen om op zoo groot mogelijke
schaal, nationaal en internationaal, sa
menwerking tusschen alle organismen
der arbeidersklasse te verzekeren.
Door deze motie te verwerpen bleef
men trouw aan de politieke lijn van het
vorige congres.
Staat van beleg in Paraguay.
In geheel Paraguay is de staat van be
leg afgekondigd.
De Fransche herfstmanoeuvres.
Vijfenveertigduizend man zullen deel
nemen aan de Fransche herfstmanoeu
vres, die aan het einde van deze week
in Normandië gehouden zullen worden
Het is jaren geleden dat er manoeuvres
op zulk een groote schaal zijn gehouden.
Men zal uitgaan van de veronderstel
ling, dat de vijand aan de kust geland ie.
De verdedigers zullen trachten deze troe
pen naar de zee terug te dringen. Onge
veer '4000 motorrijtuigen zullen aan de
manoeuvre deelnemen en voor het eerst
treedt er een bataillon van motorrijders
met machinegeweren op. De aanvoerders
van beide legers krijgen een zoo groot
mogelijke vrijheid van handelen, zoodat
de oefeningen zoo werkelijk mogelijk
schijnen zullen.
Nieuwe maatregel op 1 Maart a.s. In
werking?
Voortaan stewards aan boord.
Omtrent de plannen van de K.L.M. om
de boordmecaniciens van de Indië-vlieg
tuigen af te nemen en te vervangen door
mecaniciens, die op de verschillende tus-
atfhenlandingsterreinen langs de route
permanent gestationneerd zullen worden,
vernemen wij, dat de onderzoekingen
naar de practische uitvoerbaarheid van
dezen maatregel in een zeer vergevorderd
stadium gekomen zijn.
De zaak is vrijwel in kannen en krui
ken, hoewel eenige kleinere details nog
nader zullen moeten geregeld. Hierna zal
men dan overgaan tot het houden van
een soort enquête onder de werktuigkun
digen van de K.L.M., ten einde te zien,
of zich eventueel personen vrijwillig voor
de te bezetten plaatsen zullen aanmelden.
Men verwacht, dat hiervoor zeor groote
belangstelling zal bestaan.
Als voorloopige datum voor invoering
van de nieuwe regeling nerd van bev leg
de zijde genoemd 1 Maart W3S.
In de voorbereiding van het systeem
ligt opgesloten de opleiding tot boord
werktuigkundige, die de tweede piloten
van de K.L.M. momenteel ontvangen Zij
zullen aan boord dtr vliegtuigen de laak
der voormalige boordwerktuigkundigen
moeten overnemen. De gronddiensten op
de tusschenlandingsplaatsen zullen dan
bewezen worden door de geslationneer-
de mecaniciens.
Verder is bij de K.L.M in op'eiding
een aantal stewards, die met ingang van
2 October a.s., wanneer de Indiö-lijn
driemaal per week zal worden gevlogen,
in de vliegtuigen zullen meereizen.
In Juli van dit jaar, toen de D C. 8-
vliegtuigen op de Indië -route kwamen,
kon men er nog niet toe overgaan ste
wards aan de bemanning toe te voegen,
omdat dan de bemanning te. groot zou
zijn. Nu echter de dienst driemaal per
week zal worden gevlogen, gaat het wel,
te meer, daar kort daarna de boordwerk
tuigkundigen niet meer zullen meegaan.
Tijdelijk bestaat de bemanning der Indië-
vliegtuigen dus uit vijf personen, te we
ten: eerste piloot, tweede piloot, radio
telegrafist, werktuigkundige en steward.
Na 1 Maart 1938 wordt de bemanning
dan weer op vier personen teruggebracht.
Zoo hebben steeds wijzigingen en ver
beteringen in den dienst op Indië plaats.
Thans zijn 475 vluchten m heide richtin
gen gemaakt en wat is er sedert de eer
ste vlucht al niet veranderd. De 500ste
heen-vlucht zal plaats hebben op Zaitr-
dag 13 November a.s. Stap voor stap
schrijdt de K.L.M. verder op den weg, die
leidt tot verwezenlijking van het ideaal
van den beer Plesman: „Naar Indië in
2 X 24 uur".
WENSCHEN VAN MIDOENSTANDERS
Audiëntie bij den minister van
Economische Zaken.
Nadat reeds aanstonds na het optreden
van den nieuwen minister van economi
sche zaken diens aandacht was gevraagd
voor enkele aangelegenheden van hoogst
urgenten aard, heeft het hoofdbestuur
van den Ned. R.K. Middenstandsbond
het op prijs gesteld dezer dagen zijn op
wachting te maken bij Mr M. P. L. Steen-
berghe, ter bespreking van den algemee
nen toestand van het middenstandsbe-
drijf en ter toelichting van enkele door
de organisatie naar voren gebrachte
wenschen.
Ter sprake kwam achtereenvolgens de
noodzakelijkheid van lastenverla
ging voor het bedrijfsleven, de wette
lijke beteugeling van het ca
deaustelsel en in het bijzonder het
op het jongste congres van den Ned.
R.K. Middenstandsbond te 's-Hertogen-
bosch behandelde vraagstuk van maat
regelen ter rechtstreeksche bescher
ming van het kleinwinkelbe-
d r ij f.
Het hoofdbestuur heeft de gelegenheid
aangegrepen den minister zijn levendige
ingenomenheid en erkentelijkheid te be
tuigen in verband met de voor het sla-
gersbedrijf getroffen maatregelen en mede
in het bijzonder met het daarin vervatte
begin van uitvoering, dat gegeven is aan
de vestigingswet-klein-bedrijf.
Binnenland.
De financiën van Nederlandsch-Indië.
Verkorte opleiding van officieren.
D'e luchtdienst AmsterdamBandoeng.
Buitenland.
Hevige gevechten in China aan den gang.
Duitschland en Italië nemen niet deel
aan de conferentie te Nyon.
Treedt Minister Schacht toch af?
Van Zeeland blijft aan.
Een Europeesche
vermaardheid
de
WITTE KRUIS
poeders, cachets
en tabletten.
Afdoend
bi] hoofdpijn, griep,
menstruatiepijnen,
rheumatiek, tand- en
kiespijn
bq Apothtlctn «n Oroglstvn Voor Ntdorland
Outlm 0>gitg**i«
Hoofdagentschap voor Zeeland:
Firma GEBRS MULDER, Tel. 415, Goes.
RADIO-WERELDUITZENDINGEN.
De instelling der commissie van advies.
Zooals wij hebben gemeld, heeft de
Minister van Binnenlandsche Zaken een
commissie van advies ingesteld voor de
radiowerelduitzendingen.
Naar nader vernomen wordt, is deze
commissie bedoeld als een soort contact-
oommissie voor genoemde uitzendingen.
Op het oogenblik worden, gelijk men
weet, reeds werelduitzendingen ver
zorgd door den K.R.O., den V.P.R.O. en
den Pbobi. D'aar bet in de bedoeling ligt
de werelduitzendingen uit te breiden,
werd het wenschelijk geacht, dat de ver
schillende omroepvereenigingen met
elkaar overlegden over de samenstelling
van eenen schema voor de werelduitzen
dingen en over de onderlinge samenwer
king op dat gebied. Om tot dit overleg
te komen zijn de verschillende omroep
vereenigingen hier te lande, benevens do
Phohi, in de zoo juist benoemde commis
sie vertegenwoordigd.
Men denkt zich in de toekomst niet
alleen werelduitzendingen te organisee-
ren op cultureel gebied, zooals tot nu toe
het geval is geweest, maar ook op econo
misch terrein. De economische uitzendin
gen zullen niet het karakter dragen van
een gewone reclame voor een bepaald ar
tikel, maar in het algemeen de aandacht
vestigen op de economische mogelijkhe
den van Nederland, op de Nederlandsche
industrie, op de Nederlandsche havens
enz., een en ander binnen de omraming
van muziek.
Een vast-omlijnd programma voor deze
uitzendingen bestaat nog niet. Dat te
ontwerpen behoort mede tot de taak der
commissie.
NEDERLANDSS BUITENLANDSCHE
HANDEL.
In Augustus verminderd, in eerste acht
maanden toegenomen.
Volgens de voorloopige cijfers om
trent den buitenlandschen handel van
Nederland, door 'het Centraal Bureau
vooxL de statistiek medegedeeld en die
hieronder zijn vermeld, is zoowel de in-
als de uitvoer in Augustus gedaald ton
opzichte van dien in Juli. Vergeleken
met den handel in Augustus 1936 is er
echter een belangrijke toeneming inge
treden.
De handel heeft in de eerste acht
maanden van het loopende jaar dien in
het overeenkomstige tijdvak van 1936
sterk overtroffen.
Hieronder volgen de cijfers.
Augustus Jan./Aug.
1936 1937 1936 1937
Invoer 82 123 628 1015
Uitvoer 63 96 441 730
Percentage invoer,
gedekt door uitv. 77.4 78.2 70.3 71.9
DE NOOD IN DE SCHOENEN
INDUSTRIE.
Uitbreidings- en vestigingsverbod
bepleit.
De afdeeling Oisterwijk-Moergestel van
de Federatie van Nederlandsche Schoen
fabrikanten besloot het federatiebestuur
te verzoeken, op korten termijln actie te
voeren, teneinde doorvoering te verkrij
gen van de navolgende punten in bet be
lang van werkgever en werknemer.
a. spoedige inwerkingtreding van een
uitbreidingsverbod van bestaande en ves
tigingsverbod van nieuwe schoenfabrie
ken.
