Om de grondslagen.
Buitenland.
De strijd in China.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws
Waarom varkens voor
lageren prijs naar Zwitser
land gingen.
DONDERDAG 9 SEPTEMBER 1937
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
51e JAARGANG No. 288
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Tolcloonnummcr 11.
Postchèque en Girorekening 41155.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg 10, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingon 10.20. Losse nummers 5 cont.
Advcrtontiün 30 cent por regel. Ingczondon
mcdcdeclingcn 00 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
In 'de „Maasbode" schrijvende over het
parlementaire stelsel, wijst Mr van Wijn
bergen ei op, dat de vraag hoe de ver
richtingen van het parlement zullen zijn
te construeeren, thans niet op den voor
grond staat.
„Zaken van meer belang, van hoogere
orde vragen thans de aandacht.
Wie onbevangen den huldigen toestand
in de wereld, met name in Europa, wil
en kan beoordeelen, zal moeten erkennien,
dat het er in de allereerste plaats op
staatkundig terrein om gaat, of met God,
gelijk Hij zic'h in Christus heeft geopen
baard, rekening zal worden gehouden, ja
dan neen.
Al wordt het helaas 1 niet gelijk in
Oostenrijk geschiedt in de Gropdwet
uitgesproken, toch mag gezegd worden,
dat, wat Nederland betreft, de vraag in
bevestigenden zin wordt beantwoord, ge
tuige 'het feit, dat al zijn nog niet
alle desiderata verwezenlijkt aan de
Kerk de vrijheid wordt gelaten de zen
ding te vervullen, die Zij van Christus
ontvangen heeft getuige voorts het
feit, dat de Staat zelf op verschillende
wijzen zijn afhankelijkheid van God, zijn
onderworpen zijn aan Zijn wet, betoont
en zich dienovereenkomstig gedraagt.
Zal dat te midden der ontzettende be
roering in gansch de wereld zoo blijven
in ons vaderland
Ziedaar de allerbelangrijkste vraag op
dit oogenblik.
Welnu, dankbaar hebben wij te zijn,
dat juist nu de leiding van 's Lands za
ken gelegd werd in handen van een Ka
binet op Christelijken grondslag, van een
Christelijk Kabinet van een Kabinet,
dat stellig zijn beste krachten zal geven
om voor ons volk te behouden, dat, waar
mede onze Westersche beschaving
voor zoover die er nog is staat of
valt.
Maar dan ook alles nagelaten, wat het
resultaat van de werkzaamheid van het
Kabinet, zelfs maar in het minst, zou
kunnen verkleinen.
Afgewacht, hoe het parlement in
z ij n geheel op de gedragingen van
het Kabinet zal reageeren, en niet bij
voorbaat eenigen tot oppositie gedrongten1,
wijl het parlementaire stelsel een oppo
sitie vraagt.
Hoe de zaken zich dan zullen ontwik
kelen
Het kan met gerustheid worden afge
wacht, nu we de 1 e i d i n g, krachtige,
stevige leiding weten in handen van
een Christelijk Kabinet.
Juist in dezen tijd van gisting is het
zoo belangrijk kans te geven aan een ont
wikkeling oolk ten goede.
Daarom welke oppositie er ook
spontaan moge komien aan niemand
worde oppositie gesuggereerd, nie
mand worde in oppositie gedrongen.
D'aarom niet gesproken van een parle
mentair-, niet van een rechts- ten niet van
een coalitie-Kabinet allemaal qualifi-
caties, die er op wijzen, dat een deel van
het parlement het Christelijk Kabinet zal
steunen, doch dat ivan een ander deel dan
ook beslist oppositie wordt verwacht.
Gesproken slechts van een Christelijk
Kabinet.
Of dan niet een bijzondere plicht rust
op de partijen, voorheen1 vormend de
rechterzijde Ongetwijfeld; steeds heb ik
betreurd, de verwijdering, ontstaan sedert
de invoering der Evenredige Vertegen
woordiging en zeer hoop ik, dat er weer
kome een nauwere aaneensluiting, en
zoo, ten gevolge van een elkaar beter
leeren kennen en begrijpen een meer
hartelijke verstandhouding, gelijk wij die
vroeger hebben gekend. En het zijn, naar
ik meen stellig die groepen, die een
drachtig in de allereerste plaats
het Christelijk Kabinet hebben te steunen,
maar niet met een door haar uitgespro
ken uitsluiting van alle andere.
Wat een 25 jaar terug in kiem aan
wezig was, komt met den dag meer tot
ontwikkeling.
Met schrik en angst ziet men Europa
geleidelijk terugvallen in het heidendom,
ziet men den ondergang der Westersche
beschaving. En al ligt voor velen de oor
zaak daarvan nog in het duister en ver
mogen zij daarom ook niet de middelen
te ontdekken, die redding en uitkomst
zullen kunnen brengen, zoo is toch aller
minst de mogelijkheid uitgesloten, dat
de zoodanigen, getuigen van een wijs en
krachtig beleid van het Christelijk Kabi
net, tot ernstig nadenken worden ge
bracht, en zoo geneigd worden veel van
hetgeen door het Christelijk Kabinet
wordt geboden, zooal niet te steunen, dan
toch te aanvaarden.
Daarom onthoude men zich er van
op wellke wijze dan ook van te voren
bepaalde personen te -dringen in oppo
sitie."
Wat -de heer Van Wijnbergen hier
schrijft is geheel in de lijn van Minister
Golijn, die voor -de bevestiging van de
positief Christelijke grondslagen onzer
samenleving naar samenwerking op
„breede basis" heeft gestreefd.
Bij de -Kabinetsformatie is -dat niet ge
lukt. Van vrijzinnige zijde- werd samen
werking op positief Christelijken grond
slag geweigerd.
Toch zou het van groote beteekenis
zijn indien wat bij de 'kabinetsformatie
net, maar ook op het parlement een
werd.
In deze spanningvolle dagen, die ook
voor ons land een keerpunt kunnen be-
teekenen, rust niet alleen op het Kabi
net, maar ook op het parlement een
zware verantwoordelijkheid.
Het Japansch offensief vordert
slechts langzaam.
Uit de inlichtingen die van verschil
lende zijden te Sjanghai zijn binnengeko
men over de operaties der twee laatste
dagen, zou blijken, dat het Japansche
offensief, dat beoogt een aansluiting tot
stand te brengen van de fronten van
Sjanghai en Woesoeng langs de Wang-
poe, slechts moeizaam verloopt. De Chi-
neesche strijdkrachten bieden met succes
tegenstand en gaan soms tot tegenaan
vallen over.
Volgens sommilge berichten zou het
Japansche opperbevel met het reeds een
week aangekondigde groote offensief
wachten tot de ontscheping der verster
king is geëindigd. Het zal dan de be
schikking hebben over ongeveer 80.000
man, die zich geplaatst zullen zien te
genover 150.000 Chineezen, die gesteund
worden door aanzienlijke reserves.
Het feit alleen al dat de strijd om
Sjanghai zoo lang duurt, is voor Japan
ongunstig. Bombardementen zoo dicht in
de buurt van internationale concessies
leveren voortdurend gevaar voor inciden
ten. Japan krijgt door de bedreiging van
leven en goed der vreemdelingen de pu
blieke opinie van bijna de geheele wereld
tegen zich.
Volgens het Japansche persbureau Do
mei is thans langs de Wangpoe het con
tact tusschen de Japansche af deelingen
bijl Woesoeng en die in Jangtsepoe tot
stand gebracht en trekken de Chineezen
terug. Volgens Reuter hebben de Chinee
zen hun posities, ondanks de voortduren
de bombardementen der Japansche sche
pen en vliegtuigen, behouden en moesten
ziji slechts het uiterste Oostelijke gedeelte
van de renbaan prijsgeven.
Na de krachtige aanvallen, die de Cbi-
neesche troepen in Hongkjoe, Jangtse
poe, Woesoeng en Lotien hebben gedaan,
zijn de Japanners tot een tegen-offensief
overgegaan, waarbij zij voor het eerst
van tanks gebruik maakten.
Het valt te betwijfelen of Japan van
dit wapen in deze laag gelegen landen,
die door talloozo grachten doorsneden
worden, veel voordeel zal hebben.
De blokkade der Chineesche kust.
Hoewel practisch van geen invloed op
het internationaal handelsverkeer van
China, dat geheel door buitenlandsche
schepen wordt onderhouden, brengt de
Japansche blokkade aan het economisch
leven van China een zware slag toe. De
blokkade heeft n.l. een einde gemaakt
aan de vaart van talrijke jonken en 700
stoombooten, die onder Chineesche vlag
varen, en waarvan de totale tonnage op
180.000 ton wordt geschat. Millioenen
visschers zijin tot ellende vervallen en
25.000 zeelieden zijn hun broodwinning
kwijt.
China's luchtmacht gaat Japan
sche schepen bombardeeren.
In een Chineesche nota wordt ver
klaard, dat de Chineesche luchtmacht
wegens de Japansche blokkade gedwon
gen zal zijn een passende actie tegen de
Japansche oorlogsschepen langs de Chi
neesche kust te beginnen. China verzoekt
den oorlogsschepen en koopvaarders van
de bevriende mogendheden derhalve er
nauwgezet voor te zorgen, dat zij op
een bepaalden afstand van Japanscho
oorlogs- en transportschepen blijven, ten
einde buiten gevaar te zijn. Den schepen,
welke naar China komen, wordt verzocht
de landskieuren zeer duidelijk op het dek
te schilderen.
DE MIDDELLANDSCHE ZEE
CONFERENTIE TE NYON.
Het Dultsche en Italiaansche antwoord.
Het Duitsche antwoord op de Fransch-
Engelsche uitnoodiging tot deelneming
aan de Middellandsche Zee-conferentie is
gisteravond verzonden. Het antwoord is
gezonden aan de niet-inmengrngscommis-
sie.
Men is ivan meening, dat het
Duitsche antwoord begeleid
wordt door zooveel reser
ves en bezwaren, dat het ge
lijk staat met een afwijzing.
Medegedeeld wordt, dat het Italiaan
sche antwoord o:p de Fransch-Britsche
uitnoodiging hedenochtend zal worden
overhandigd.
Naar vernomen wordt, zou de Brit-
sche regeering vast besloten zijn om, of
nu alle mogendheden bereid zijn de con
ferentie van Nyon bij te wonen of niet,
haar voorstellen te laten bespreken. Het
doel van Engeland op de conferentie van
Nyon zal zijn, zooveel mogelijk de be
sprekingen te beperken tot het werkelijke
probleem der veiligheid in de Middel
landsche Zee. De beschuldigingen van de
Sovjet-Unie worden in Britsche en
Fransche kringen te Londen beschouwd
als een diplomatieke kwestie, die recht
streeks geregeld moet worden tusschen
Italië en Rusland.
De voorstellen, welke Engeland aan de
Middellandsche Zee-conferentie zal voor
leggen, indien Italië en Duitschland deze
niet zouden bijwonen, zouden een con-
voyeer-systeem omvatten, dat reeds ge
durende den wereldoorlog met succes
door Engeland tegen onderzeeërs werd
toegepast.
Rusland niet bevredigd.
Het telegraafschap der Sovjet-Unie
meldt, dat de Sovjet-regeering haar am
bassadeur te Rome opdracht heeft gege
ven te verklaren1, dat zij het Italiaansche
antwoord op de Sovjet-Russische nota
onbevredigend acht en haar beschuldi
gingen handhaaft.
De toestand blijft dus onveranderd en
het is onmogelijk thans te voorspellen,
welke maatregelen de regeering te Mos
kou eventueel onder de oogen zal zien.
HONGER EN DORST IN MADRID.
In Madrid wordt honger geleden zegt
de burgemeester. Er is ook gebrek aan
water en aan bier. Vroeger verbruikte
Madrid gedurende de zomermaanden
220.000 L. water per dag. Thans wordt er
nog 48.000 L. per dag geproduceerd,
waarvan 75 pet. voor de troepen aan het
front bestemd is.
Teneinde de burgerbevolking van
Madrid te dwingen de stad te verlaten,
waardoor de proviandeering gemakkelij
ker wordt is voorgesteld om aan vrou
wen, kinderen en grijsaards geen levens
middelen meer te beschikking te stellen.
In Barcelona is geen melk meer te krij
gen, zelfs niet voor zuigelingen.
OPSTAND IN PARAGUAY SCHIJNT
WEER BEDWONGEN.
Volgens uit Paraguay ontvangen be
richten zouden de troepen van president
Payva den opstand, die te Asuncion is
uitgebroken, onderdrukt hebben en den
toestand meester zijn.
Krachtige maatregelen worden geno
men om nieuwe onlusten te vermijden.
FRANSCHE PILOOT BIJ GIJON
GEDOOD.
Vernomen wordt, dat een verkeersvlieg
tuig van de Fransche maatschappij! „Air
Pyrénées", aan boord waarvan zich al
leen de Fransche piloot Abel Guidez be
vond en dat het vliegveld Parme bij Biar
ritz gisteren om 16 uur 50 had verlaten,
door een escadrille der opstandelingen
achtervolgd is, toen het in het gezicht
van Gij'on was aangekomen. Onder het
vuur der machinegeweren stortte het
Fransche toestel brandende neer nabij
het plaatsje Riba de Gella; de piloot
kwam in de vlammen om.
Belgische Kamer aanvaardt motie van
vertrouwen.
Er was gistermiddag voor de voort
zetting van het debat over de zaak van
de Nationale Bank heel wat minder be
langstelling in de Belgische Kamer dan
den dag tevoren.
In de vergaderzaal heerschte een veel
rustiger stemming dan Dinsdagmiddag.
Nadat nog vele sprekers het woord
hadden gevoerd, werd overgegaan tot
stemming over een motie van vertrouwen
in de regeering.
D'eze motie werd aangenomen met 130
stemmen vóór, 34 tegen en 21 blanco.
Korta Berichten.
Uit Berlijn wordt- gemeld: In de
omgeving van Minister Schacht verklaart
men de berichten over zijn voorgenomen
aftreden voor verzinsels.
Prof. Pierre Quesnay, de directeur-
generaal der Bank voor Internationale
Betalingen, is hedenmiddag bij het
plaatsje St. Léomer in Frankrijk door
verdrinking op tragische wijze om het
leven gekomen.
Wie adverteeren wil gebruikt daarvoor
„DE ZEEUW".
Dat is verstandig.
PRINSES EN PRINS NAAR
SOESTDIJK.
Hartelijk toegejuicht door tal van
toeschouwers.
Gistermiddag te vijf uur zijn Prinses
Juliana en Prins Bernhard van Het Loo
naar Soestdijk vertrokken. Het vertrek
geschiedde per auto van het Koninklijk
paleis, waar de opmerkzaamheid van be
langstellenden getrokken werd door de
auto van den Prins, die reeds geruimen
tijd voor het bordes stond.
H. M. de Koningin deed het Prinselijk
Paar uitgeleide tot ivoor het Paleis. De
Prins nam zelf achter het stuurrad
plaats en in snelle vaart verdween de
auto in de richting Soestdijk via de Ko
ningslaan.
Onmiddellijk na het vertrek van Prin-
sens en Prins maakte de Koningin een
rijtoer in een open landauer in de om
geving van Apeldoorn. De Koningin werd
vergezeld door een hofdame.
Te ongeveer half zeven arriveerde het
Prinselijk Paar na van 30 Augustus af
afwezig te zijn geweest, per auto, welke
de Prins zelf bestuurde en welke werd
vooraf gegaan door twee hofauto's, op
het Paleis Soestdijk. Het talrijke publiek,
dat zich in den loop ivan den middag
voor het Paleis had verzameld, heeft de
Prinses en den Prins bij aankomst har
telijk toegejuicht.
DE AANSTAANDE BLIJDE
GEBEURTENIS.
Niet opnieuw een beroep op de burgerij
In verband met geruchten omtrent
plannen, welke reeds thans zouden be
staan tot het aanbieden van geschenken
naar aanleiding van de te verwachten
blijde gebeurtenis in het Prinselijk Gezin,
verzoekt men ons mede te deelen, dat
hoezeer ook ieder blijk van belangstel
ling en medeleven in dezen zal worden
gewaardeerd, het op prijs zal worden ge
steld, indien niet opnieuw een beroep
wordt gedaan op de burgerij tot het be
schikbaar stellen van gelden voor het
aanbieden van kostbare geschenken in
grooter of kleiner verband.
Met groote dankbaarheid terugdenken
de aan de vele prachtige en waardevolle
geschenken, welke, ter gelegenheid van
zijn huwelijk werden aangeboden, meent
het Prinselijk Paar, in navolging van den
bereids door H. M. de Koningin kenbaar
gemaakten wensch met betrekking tot de
herdenking van Haar aanstaand regee-
ringsjubileum, het verzoek te moeten
doen met betrekking tot bovenvermelde
heuglijke gebeurtenis zooveel mogelijk
eenzelfde gedragslijn te volgen.
SLUITING VAN ZITTING DER
STATEN-GENERAAL DOOR MINISTER
COLIJN.
Naar gemeld wordt, zal wegens afwe
zigheid door ziekte van den minister van
Binnenlandsche Zaken, den heer Van
Boeyen, de sluiting van de zitting van
de Staten-Generaal op 18 September a.s.
namens H. M. de Koningin geschieden
door den voorzitter van den raad van
ministers, Zijine Eixcellentie dr H. Golijn.
VRIJE ZATERDAGMIDDAG BIJ P.T.T.
Op vragen van mevrouw BakkerNort
betreffende het voornemen, dat zou be
staan om den vrijen Zaterdagmiddag
voor arbeidscontractanten bij het hoofd
bestuur der Posterijen, Telegrafie en Te
lefonie in te trekken, heeft de Minister
van Binnenlandsche Zaken geantwoord:
Het grootste deel van het personeel op
arbeidsovereenkomst, werkzaam aan het
hoofdbestuur der Posterijen, Telegrafie
en Telefonie, is sinds jaren in het genot
van den vrijen Zaterdagmiddag. Er be
staat niet het voornemen daarin veran
dering te brengen.
OPBRENGSTEN DER P. T. T.
De ontvangsten der P. T. T. over de
maand Juli bedroegen
Opbrengst over Juli 1937: Posterijen
f3.129.269, Telegrafie f315.126, Telefo
nie f 2.257.706, Postchèque- en girodienst
f635.025, totaal f 6.337.126.
Opbrengst Januari tot en met Juli
1937: Posterijen f20.394.469, Telegrafie
f2.256.252, Telefonie f 15.182.155, Post
chèque- en girodienst f4.579.698. Totaal
f42.412.574.
Nieuwe militaire uniformen
De Minister van Dtefensie heeft eten
commissie benoemd die hem zal moeten
adiviseeren over het al of niet bestaan
van de noodzakelijkheid de kragen van
de veldjassen van het personeel der Ko
ninklijke landmacht een ander model te
geven.
Buitenland.
De toestand van Minister Van Boeyen.
De goedkoops varkens voor Zwitserland.
Binnenland.
Het Duitsche en Italiaansche antwoord
inzake de Middellandsche Zee-confe
rentie.
"Weinig of geen Japansche vorderingen
in China. De blokkade der Chineesche
kust.
Opstand in Paraguay onderdrukt.
„Het is onmogelijk steeds dezelfde
prijzen te bedingen".
Marktpositie gaf den doorslag.
Op de vragen van den heer Van der
W e ij d e n aangaande levering van var
kens door de Veehouderij-Centrale aan
een bepaalde firma tegen lageren prijs
dan aan anderen werd berekend, heeft
de minister van economische zaken het
volgende geantwoord:
Het is niet juist, dat de Veehouderij-
Centrale aan een bepaalde firma voor
uitvoer naar Zwitserland 6632 varkens
van bijzondere kwaliteit heeft geleverd
voor 22 pet. minder dan aan anderen
werd berekend.
Genoemde Centrale heeft echter wel
eenige verkooptransacties voor varkens
gesloten met een Zwitsersch Import-
Consortium en daaraan varkens geleverd
voor een prijs, welke geacht kan worden
gemiddeld ongeveer 22 pet. lager te zijn
dan die, welke aan anderen, o.a. aan dr
Deterding, werd berekend.
Met genoemd Zwitsersch Import-Con
sortium zijn n.l. door de Veehouderij-
Centrale respectievelijk op 27 October
1936, 30 Januari 1937 en 5 Februari
19137 verkoopeni gesloten voor respec
tievelijk 5000, 1216 en 5000 varkens van
100110 kg a 32 cent, 32 cent en 34 cent
per kg levend, met volgens handelsusance
4 kg tarra.
Op deze contracten zijn geleverd res
pectievelijk 5000, 1216 en 629 varkens.
Daarenboven zijn in het tijdvak van 5
December 1936 tot 14 April 1937 aan
hetzelfde Zwitsersch consortium nog
1910 levende zware varkens van 170—
180 kg verkocht tegen prij'zen, varieeren-
de van 30 tot 34 cent. Op de Zwitsersche
contracten, gesloten nadat met dr Deter
ding de bekende overeenkomst was geslo
ten, zijn na 1 Januari 1937 in totaal ge
leverd 3557 varkens. De minister voegt
hieraan toe, dat alle leveringen aan
Zwitserland zijn geschied rechtstreeks
door de Centrale als monopoliehoudster
aan meergenoemd consortium. Dit con
sortium had echter met het toezicht op
dezen export een Hollandsche firma, n.l.
de N.V. Zilversmit en Pinto's Handels
maatschappij! te Rotterdam, belast.
De minister is van meening, dat de uit
voer van levende varkens naar Zwitser
land tegen de hierboven genoemde voor
waarden verantwoord mag worden ge
noemd, gezien de positie, waarin de var-
kensmarkt toentertijd verkeerde.
Deze marktpositie was zoodanig, dat
iedere mogelijkheid om de markt te ont
lasten moest worden aangegrepen. Dit
heeft o.a. geleid tot de met den heer De
terding aangegane transacties voor den
uitvoer van 30.000 varkens en 2.700.000
kg spek naar Duitschland. Toen dan ook
in het najaar de uitvoer naar Zwitser
land naar welk land sedert vele jaren
geen uitvoer van levende varkens had
plaats gehad mogelijk werd, is het be
grijpelijk, dat ooik van deze gelegenheid
tot uitvoer gebruik is gemaakt. Dat de
hierbij gemaakte prijzen laag zijn ge
weest, geeft de Minister gaarne toe.
Naast de dringende noodzaak om de var-
kensmarkt te steunen er zijn nof in
Februari en Maart j.l. 14.000 varkens in
gevroren i hebben verwachtingen om
trent toekomstige gunstiger transacties,
als Zwitserland weer eens als meer ge
regelde afnemer van varkens zou optre
den, den bedongen prijs aannemelijk
doen zijn.
Voorts wijst de Minister er op, dat hot
bij de ten aanzien van export van var-
Ikens heersohende verhoudingen onmo
gelijk is steeds dezelfde prijzen te be
dingen. Immers ieder land heeft in meer
of mindere mate maatregelen getroffen,
die den uitvoer van varkens of varkens-
producten beperken, waarbij zeer ver
schillende factoren den prijs, welken deze
landen willen besteden, bepalen.
Indien de positie van de varkensmarkt
in Nederland zoodanig is, dat het nood
zakelijk moet worden geacht van de ex-
