Gevaarlijke stroomingen.
H. M. de Koningin in Zeeland.
BUT
EERSTE BLAD
De strijd in Spanje.
ZATERDAG 4 SEPTEMBER 1937
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
51e JAARGANG No. 284
Buitenland.
De strijd in China.
Een Middellandsche Zee-
Conferentie.
Belangrijkste Nieuws
Het gras wordt minder!
met suiker,
Berfels' Ratiokoekjes A of
Bertels' Zuivelkoekjes.
Binnenland
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg 40, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingon f 0.20. Losse nummers 5 cent.
Advortontiün 30 cent por regel. Ingezonden
mededeelingen 00 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Pit nummer bestaat uit 2 bladen.
3.
Prof. Haitjema te Groningen heeft nu
ongeveer een jaar geleden geschreven,
dat de strijd van de Hollandsche Neo-
Calvinisten en met name van de A.R.
partij tegen de dialectische theologie zijn
oorzaak vond in de vrees voor leden- en
stemmenverlies.
Deze beschouwing is niet juist. Er was
niet de minste reden om te verwachten,
dat bij: de verkiezingen van 1937 van die
zijde voor de A.R. partij ernstig gevaar
zou dreigen. En evenmin is het juist, dat
het optreden van de A. R. partij in de
eerste plaats zou worden beheerscht door
de vrees voor stemmenverlies.
Maar wel is het juist, dat ook
van Antirevolutionare zijde op het
bedenkelijke van de dialectische theologie
is gewezen, omdat doorwerking van de
van die zijde gepropageerde beginselen
tenslotte moet leiden tot een afwijzing
van alle pogingen om op staatkundig en
maatschappelijk gebied te komen tot
verdere toepassing en doorwerking van de
Christelijke beginselen.
Er is ook in eigen kring meermalen
verwondering uitgesproken, dat aan deze
theologie in de pers zooveel aandacht
werd geschonken.
Aanvankelijk heersckte toch bij velen
de meening, dat we hier te doen hebben
met abstracte theorieën, die misschien
voor theologen en dogmatici veel interes
sants kunnen hebben, maar die voor het
gewone leven niet van practische be-
teekenis zijn.
Deze opvatting is echter niet juist ge-
De invloed van de dialectische theolo
gie is veel groot er dan aanvankelijk werd
gedacht en strekt zich waarschijnlijk veel
verder uit dan wij' kunnen waarnemen.
En langzamerhand is wel duidelijk ge
worden, dat wanneer de van die zijde
verdedigde beginselen ingang vinden,
dit de dood beteekent voor alle Christe
lijke actie op sociaal en politiek terrein.
Eigenlijk is het minder juist te spre
ken van de dialectische theologie.
Terecht is de vraag gesteld of we wel
van een dialectische theologie kunnen
spreken in dien zin, dat er is een theolo
gische eenheid, een theologische richting,
met een scherp omschreven eigen karak
ter. Deze vraag is ontkennend beant
woord, omdat sinds 1929 in den kring
van de aanhangers - dezer theologie zoo
groot verschil van meening openbaar is
geworden, dat wel van een dialectische
richting maar niet van een dialec
tische theologie als eenheid kan worden
gesproken.
Prof. ~W. J. Aalders heeft dan ook op
gemerkt, dat deze theologie bestaat uit
verschillende figuren en groepen van fi
guren, die niet alleen dialectisch, dat is
in den ivorm van tegenspraak te
genover de buitenwereld, maar ook tegen
over elkaar staan. Vandaar dat ge
woonlijk van de theologie van Karl Barth
als de meest bekende beoefenaar en pro
pagandist en als de meest consequente
vertegenwoordiger van deze groep wordt
gesproken.
Op de vraag wat wij: nu eigenlijk onder
dialectische theologie te verstaan hebben,
heeft Prof. Aalders 'het volgende ant
woord gegeven: Dialectiek is gesprekvoe-
ring, redevoering, redeneering in dien
zin, dat daarbij' twee sprekers, twee re
denen elkaar ontmoeten en tegenover el
kaar staan. Want de bedoeling is niet,
dat het gesprek tot een oplossing leidt.
Integendeel. De tegenstelling tusschen j a
en neen is onoplosbaar, onoverbrugbaar
althans ivoor ons menschen. D'e oplossing
is bij G o d alleen. Wij moeten ons slechts
gelukkig prijzen als God ons de tegen
stelling^ overal doet zien en het ergste
wat wij kunnen doen is een oplossing
forceeren. De zin van de onoplosbaar
heid der problemen, theoretisch en prac-
tisch beide, is het kenmerk van het ge
loof, dat leeft van de paradox, zoo niet
van het absurde."
Om een juist inzicht in de beteekenis
van deze beweging te krijgen is het goed
er aan te herinneren, dat zich na den
oorlog op geestelijk gebied twee sterke
stroomingen hebben geopenbaard, die niet
alleen in Europa maar ook ver daar
buiten grooten invloed hebben uitge
oefend en nog oefenen, n.l. de Groep-be-
weging en de dialectische theologie.
De eerste beweging heeft inzonderheid
in Engeland en Amerika ingang gevon
den, terwijl de andere veel meer opgang
maakte in Germaansche landen.
Van de eerste beweging is terecht gezegd,
dat zij meer anthropologisch dan theolo
gisch van aard is, d.w.z. dat de mensch
er meer in het middelpunt staat dan
God. Men spreekt daar wel van vernieu
wing en bekeering, maar daarbij wordt
zeer sterk de overgave van den mensch
■op den voorgrond gesteld. Deze zelfde,
we zouden kunnen zeggen menschelijlke
trek, vindt men in de beschouwing om
trent God. Op de verwantschap tusschen
God en mensc'h wordt zoo sterk de na
druk gelegd, dat de afstand die er tus
schen die beiden bestaat, bijna wegvalt.
Lijniecht hiertegenover staat de dia
lectische theologie, die de volle nadruk
legt op God en het goddelijke. Het ver
trouwen in de mogelijkheden van den
mensch, ook van den vromen mensch is
daar fundamenteel geschokt. Vooral na
de crisis van het humanisme na den
grooten wereldoorlog. In verband daar
mede spreekt men dan ook wel van de
theologie ivan de crisis.
De aanhangers van deze richting zijn
sterk onder den indruk gekomen van het
feit, dat de menschen den oneindigen af
stand tusschen God en mensch, God en
wereld uit het oog hebben verloren.
Volgens Barth is God de totaal-Andere
dan wij menschen. Tusschen Hem en
ons is alleen maar afstand, gaapt alleen
maah een onoverbrugbare 'kloof. Meer
nog, het goddelijke beteekent alleen maar
de crisis, het oordeel, het gericht over de
menschen en al 'het menscheüjke, ook en
niet het minst, over den vromen mensch
en zijn godsdienstigheid.
Het gevolg daarvan is, dat deze God
voor onsi ook steeds moet blijven de
Verborgene, de onbekende God.
Daar is wel een openbaring van Hem,
maar dat is- nooit een openbaring die ons
rechtstreekische positieve 'kennis van God
meedeelt. Die openbaring behoudt steeds
een dialectisch of paradoxaal karakter
en blijft altijd: openbaring der
verborgenheid.
CHINEESCHE SUCCESSEN.
DE JAPANSCHE LINIES
DOORBROKEN.
Het schijnt, dat de Chineezen met
leeuwenmoed vechten tegen de Japansche
indringers.
Een leger van 60.000 Japansche soldaten
bleek niet in staat aan de verwoede char
ges weerstand te bieden en op vijf plaat
sen werden de Japansche linies doorbro
ken.
Tegen middernacht was het groote Ja
pansche offensief niet slechts volkomen
tot staan gekomen, doch bovendien trok
ken de Japansche soldaten over een af
stand van minstens vijftien mijlen van
het 25 mijlen lange front terug.
De Chineezen bereikten opnieuw den
oever van de Wangpoe en dreigden hun
tegenstanders letterlijk de rivier in te
drijven, waarin ontelbare lijken drijiven.
De Japansche linies zijn doorbroken op
twee plaatsen in het Poetoeng-district
over de Wangpoe tegenover de Bundkade
benevens op drie punten op den Weste
lijken oever der rivier juist boven Woe-
soeng.
Naar aanleiding van de verontrusten
de ontwikkelingen van gisteren, hebben
de Japansche autoriteiten een waarschu
wing laten hooren, die van het grootste
belang is voor de te Sjanghai liggende
oorlogsschepen. De Japaners hebben na
melijk medegedeeld, dat, indien de 'Chi
neezen van Poetoeng, uit op de Japansche
oorlogsschepen op de rivier en de Japan
sche Stellingen aan den oever daarvan
blijven schieten, het Japansche marine
commando gedwongen zal zijn, zijn hou
ding ten aanzien van het afvuren van het
geschut der Japansche oiorloigsschepen
nabij de buitenlandsche oorlogsschepen,
herzien.
Bewogen dag voor Sjanghai.
Sjanghai heeft gisteren een dag be
leefd, welke door een correspondent van
Reuter, „een der meest bewogen dagen
in de geschiedenis der stad" genoemd
wordt.
Urenlang lieten de Japansche oorlogs
schepen en bombardementsvliegtuigen
hun dood en verderf zaaiende granaten
en bommen op Poetoeng, dat tegenover
Sjanghai op den rechteroever van de
Wangpoe is gelegen, neerregenen, om het
verzet van de daar nog standhoudende
Chineesche afdeelingen te breken.
In totaal heeft men ruim vijfhonderd
explosies van bomimen en granaten ge
teld, waardoor opnieuw groote branden
in Poetoeng uitbraken.
Doch ondangs den geweldigen regen
van vuur was uit Poetoeng en van de na
burige rivieroevers nog steeds het geknet
ter der Chineesche machinegeweren te
hooren, terwijl de verder naar achteren
opgestelde Chineesche batterijen onge
stoord voortgingen de Japansche oorlogs
schepen en het Japansche gebied te be
stoken.
Blijkbaar zijn de Chineesche schoten
hoofdzakelijk op het Japansche consulaat
gericht.
Bij het bombardement van het Japan
sche consulaat zijn vier Japanners ge
wond'.
Het Britsche consulaat werd door een
kartets getroffen, terwijl de Chineesche
artillerie er even later in slaagde, een
voltreffer te plaatsen in een Japansch
troepenschip. De granaat ikwam op de
brug tot ontploffing.
De overige Japansche transportsche
pen, welke in de gevechtszone waren ge
legen, zijn benedenstrooms gaan liggen.
Verscheidene granaten zijln in de buurt
van het Japansche admiraalsschip
„Izoemo" terecht gekomen, doch deze bo
dem zelf werd niet getroffen.
Om, half elf des avonds, nadat het he
vigste vuur uit de Japansohe scheeps-
kanonnen wat verminderd was, legde een
Japansch schip bij Poetoeng aan. De ma
riniers, die zich aan boord bevonden,
poogden aan wal te gaan, doch dit werd
verhinderd door de Chineesche soldaten,
die dapper stand hiedlen en een goed
onderhouden vuur op de Japanners
openden.
In buitenlandsche kringen is men van
meening, dat het onverwacht hevig verzet
der Chineezen de Japansche plannen
voor een offensief op het schiereiland
Woesoeng, dat toch al reeds uitgesteld
was, in de war heeft gestuurd.
De woordvoerder van de Japansche
marine heeft tegenover de pers verklaard,
dat de Japanners uiterst strenge maatre
gelen zullen nemen als antwoord op het
bombardement van het Japansche con
sulaat. O.a. zal worden overgegaan tot
een zuivering van het geheele gebied van
Poetoeng.
ROME WIL NIET NAAR GENEVE.
Naar Reuter verneemt," heeft de Brit
sche regeering op de volgende week te
Genève te houden conferentie der Middel
landsche Zee-mogendheden belangrijke
voorstellen te doen.
Te Londen gelooft men, dat óók Italië
een afgevaardigde naar de conferentie zal
zenden, zoodat de vertegenwoordigde lan
den zullen zijn: Engeland, Frankrijk, Ita
lië, Joego-Slavië, Turkije en Griekenland.
Omtrent de voorstellen, die Engeland
zou willen doen, verneemt Havas, dat
deze, naar het schijnt, gebaseerd zullen
zijn op het beginsel van samenwerking
der vloten en verder zullen behelzen, dat
iedere betrokken mogendheid op zich
neemt met zijn oorlogsvloot de koopvaar
dijschepen. der overige partijen te bescher
men.
Het Fransche voorstel, om parallel met
de volkenbondsvergadering te Genéve een
Middellandsche Zee-conferentie te hou
den heeft in de Romeinsche pers sterk de
aandacht getrokken.
De „Tribuna" schrijft: „De door de
dienaren van Moskou tegen den Europee-
sohen vrede en het evenwicht in de Mid
dellandsche Zee, in verband met de joug-
ste torpedeeringspogingen ondernomen
leugencampagne overtreft in geniepigheid
alles wat op dat gebied tot dusver werd
gepresteerd.
Italië verontrusten echter deze manoeu
vres niet.
Terwijl echter het Fransche volksfront
met het wild geraas zijner pers Engelai.d
tot extreme besluiten tracht te brengen,
duikt plotseling het voorstel op van een
Geneefsche Middellandsche Zee-confereu -
die, blijkbaar tot organiseering van een sy
steem van collectieve veiligheid in die
wateren.
Het voorstel heeft reeds een aanzienlijk
aantal intriges en listige manoeuvres te
voorschijn geroepen.
In welingelichte kringen te Rome wijst
men er op, „dat Genève als conferentie'
stad voor Italië niet in aanmerking kan
komen en dat overigens een dergelijke
conferentie grondig zou dienen te worden
voorbereid!.
Overigens is Italië ook geeszins van
plan, naar Genève te gaan, om er aan de
werkzaamheden van den volkenbond deel
te nemen, terwijl het Abessijnsch cadaver
nog steeds de lucht verpest".
Verdere opmarsch der opstandelingen.
Na de jongste successen van de op
standelingen bevinden de troepen van
Franco zich thans op ongeveer 29 km.
ten zuiden tvan Gijon, terwijl zij in wes-
Hare Majesteit de Koningin zal a.s.
Maandag een kort bezoek brengen aan
onze provincie.
Een bezoek, dat door de Oranjelieven-
de Zeeuwen op boogen prijs wordt ge
steld.
Dat zal blijken te Hulst en in de plaat
sen die Hare Majesteit op baar tocht
daarheen passeert, maar meer nog te
Middelburg de hoofdstad van onze pro
vincie.
Middelburg wordt Maandag over
stroomd door duizenden bezoekers uit de
provincie, die uiting willen geven aan
hun liefde tot het Oranjehuis en meer
in 't bijzonder tot onze Landsvrouwe,
die zulk een groote plaats in het hart
van ons volk heeft gekregen.
Bij alle verdeeldheid is ons volk in
zijn oivergroote meerderheid hierin één
en dat geldt niet het minst van de Zeeu
wen dat zij trouw zijn aan ons Vors
tenhuis.
Van die liefde en trouw zal ook al
geldt het niet een officieel bezoek aan
de provincie a.s. Maandag op ondub
belzinnige wijze blijk worden gegeven.
Oranje boven I
God zegene onze geliefde Vorstin 1
telijke richting nog ongeveer veertig km.
van de stad verwijderd zijn.
D'e geruchten, die de ronde doen over
onderhandelingen betreffende de onvoor
waardelijke capitulatie van Katalonië,
worden te Salamanca bevestigd noch
tegengesproken.
Luchteskaders en zware artillerie der
opstandelingen hebben de stellingen der
regeeringstroepen bij Quinto aan de Ebro
onder vuur genomen.
Ook in de lucht is fel gestreden en
volgens berichten uit Saragossa hebben
de opstandelingen verscheiden toestellen
der regeeringstroepen omlaag geschoten.
Madrid meldt, dat de regeeringstroepen
bij Carabanchel een succes hebben be
haald. Drie dorpen werden 'huis voor
huis door de regeeringstroepen veroverd.
BEZOEK VAN MUSSOLINI THANS
OFFICIEEL AANGEKONDIGD.
Het Duitsche nieuwsbureau meldt:
„In de tweede 'helft van September zal
het hoofd der Italiaansche regeering,
Mussolini, den Fuehrer op zijn verzoek
een bezoek in Duitschland brengen.
D'e bijeenkomst zal ten doel hebben,
opnieuw de nauwe ideëele verwantschap
en verbondenheid der geweldige revolu-
tionnaire bewegingien aan den dag te leg
gen, wel'ke in de beide landen tot een
nieuwe vorming van het geheele volks-
en staatsleven geleid hebben.
SOVJET-DREIGEMENTEN.
Ook in de sovjet-unie is thansi plotse
ling de verontwaardiging losgebroken
over de piraterij in de Middellandsche
Zee en speciaal tegen de „afschuwelijke
misdaad" van de Italiaansche zeeroovers,
die de „Timiziazew" torpedeerden.
In alle deelen des lands worden mani
festaties georganiseerd en resoluties naar
Moskou gezonden, waarin aan de bol-
schewieksche verontwaardiging wordt
uiting gegeven.
D'e resoluties zijn uiterst scherp van
toon. Er wordt in geëischt, dat de sovjet-
regeering de fascisten tot zwijgen brengt..
De herfstmanoeuvres in Duitschland.
Voor bet eerst sedert den oorlog zullen
bij; de groote Duitsche herfstmanoeuvres
leger, vloot en luchtmacht samenwerken.
In het Rijdschrift „Dtie Wehrmacht"
schrijft luitenant-kolonel Jost, van het
ministerie van oorlog, dat deze manoeu
vres zullen worden geleid door den minis
ter van oorlog, Von Blomberg, als opper
bevelhebber der weermacht.
De manoeuvres zullen worden gehou
den in Pomm.eren, Mecklenburg en op
de Oostzee.
Acht joden te Jeruzalem gearresteerd.
De politie heeft te Jeruzalem acht revi-
sionnistische Joden gearresteerd, die be
schuldigd worden van deelneming aan de
onlusten. Zij zijn in het concentratie-
kamp te Saint Jean d'Acre opgesloten.
Verscheidene andere Joden, die in de
provincie Samaria waren gearresteerd,
zijn tot een maand gevangenisstraf ver
oordeeld.
Om het soldatenleven aantrekkelijker te
maken.
Om het soldatenleven in Engeland nog
aantrekkelijker te maken heeft minister
Hore Belisha goedgekeurd, dat de nieu
we recruten boven de 21 jaar buiten de
kazernes of barakken mogen slapen. Tot
Binnenland.
D'e Koninklijke familie te Kampen.
Vereen, voor Gemeentebelangen vergadert
te Middelburg.
Muiterij op een Spaansch schip te Rot
terdam.
Buitenland.
Chineesche successen. De Japanners ge
klopt.
Een conferentie der Middellandsche Zee
mogendheden.
Het a.s. bezoek van Mussolini aan
Duitschland.
Houdt de melkgift op peil
door bi/voedering met
Beitels' Lijnzaadkoekjes
Bestelt bij Uw leverancier
of direct aan de fabriek
Oliefabrieken N.V. Amsterdam
nu toe genoten aïleen onderofficieren
van den rang van sergeant-majoor af dit
voorrecht. De eenige voorwaarde is dat
er geen klachten zullen komen over wan
ordelijk gedrag. Recruten van 1921
jaar zullen op dezelfde voorwaarde het
weekend hij 'hun ouders of voogden mo
gen slapen.
DE KONINKLIJKE FAMILIE ONVER
WACHT TE KAMPEN.
H. M. bezichtigt de „Piet Hein".
Geheel onverwacht zijn gistermiddag
tegen half zes H. M. de Koningin, Prin
ses Juliana en Prins Bernard te Kampen
aangekomen, alwaar H. M. de „Piet
Hein" kwam bezichtigen.
Het jacht had reeds sinds gistermor
gen half tien aan de IJsselkade gelegen.
D'en geheelen dag stonden drommen be
langstellenden de komst van de ko
ninklijke familie af te wachten.
Onder luid gejuich der menigte bega
ven de vorstelijke personen zich aan
boord. Na een korte bezichtiging vertrok
het jacht voor een tocht.
Na een tocht van drie kwartier op den
IJssel in de richting' van het Keteldiep,
kwam het jacht terug. Onder luid gejuich
betrad de Koninklijke Familie do kade
om weldra weer in de auto plaats te ne
men en den terugtocht naar het Loo te
aanvaarden.
In de stad reed de auto zeer langzaam,
hetgeen door de bevolking zeer werd ge
waardeerd. Hartelijk wuivend verlieten
de vorstelijke personen Kampen.
DE NEDERLANDSCHE DELEGATIE
TE GENèVE.
In de Nederlandsche delegatie ter acht
tiende volkenbondsvergadering, welke op
13 September te Gtnève zal aanvangen,
zijn benoemd als vertegenwoordigers: dr
H. C'olijn, minister van buitenlandsche
zaken a.i., leider van de delegatie; jhr mt
A. C. D. de Graeff, oud-minister van
buitenlandsche zaken, plaatsvervangend
leider van de delegatie; mr J. Limburg,
lid van den Raad van State; mr W. M.
van Lanschot, lid van de Eerste Kamer,
met dien verstande, dat tijdens de aan
wczigheid van dr Golijn te Genève de
heer van Lanschot zal worden beschouwd
als plaatsvervangend vertegenwoordiger.
Als plaatsvervangende vertegenwoordi
gers zijn aangewezen: dr A. Loudon, bui
tengewoon gezant en gevolmachtigd mi
nister te Bern, permanente vertegenwoor
diger van Nederland bij' den Volkenbond;
prof. mr dr J. P. A. Frangois, admini
strateur, chef van de afdeeling Volken
bondszaken van het departement van bui
tenlandsche zaken, buitengewoon hoog
leeraar aan de handelshoogeschool te Rot
terdam; mevrouw G. A. Kluyver, referen
daris aan het departement van buiten
landsche zaken.
DE OMZETBELASTING OP MACHINES
Opheffingi gevraagd.
De Kamer van Koophandel voor fabrie
ken voor Tilburg en Omstreken heeft een
adres tot den minister van oeconomi-
