De hulp aan de kleine boeren.
De strijd in het verre Oosten.
De strijd in Spanje.
DONDERDAG 26 AUGUSTUS 1937
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
51e JAARGANG No. 276
Advertentlön 30 cent per regel, Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Buitenland.
Succes voor Franco.
Santander geeft zich over.
Belangrijkste Nieuws
Binnenland
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg 40, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f 0,20, Losse nummers 5 cent,
Wie eenigszins met de toestanden ten
plattelande bekend is, weet wel, dat het
vooral het kleinbedrijf is, dat in precai
re positie verkeert.
Met dankbaarheid mag erkend, dat
mede dank zij de regeeringsmaatregelen
bet agrarisch bedrijf in het algemeen
voor ineenstorten is behoed, maar de
kleine boeren hebben het nog altijd
moeilijk.
De vorige Minister van Landbouw was
hiervan ook overtuigd en gaf deze men
schen een klein bedrag ineens, een steun
echter, die, met waardeering van de goe
de bedoeling, streed met het karakter
van de landbouwcrisiswetgeving en ook
weinig effect had.
De pas opgetreden Minister van Eco
nomische Zaken heeft andere maatrege
len, zij! het nog slechts in ruwe trekken,
aangekondigd.
Deze maatregelen, aldus de minister,
beoogen vooral door een krachtige, zoo
mogelijk individueele, voorlichting, de ra
tionalisatie van dit soort bedrijven, zoo
veel mogelijk te bevorderen."
Men wil dus nu de levensvatbaarheid
van deze bedrijfjes verhoogen en niet de
ondernemers een uitkeering verleenen.
Als het gelukken mag door (vooral
practische en doelmatige) voorlichting en
het verleenen van materieele hulp, door
btv. een voorschot of oogstcrediet be
schikbaar te stellen, het klein-bedrijf er
b 1 ij v e n d boven op te helpen, kan dat
niet genoeg worden toegejuicht. Het gaat
hier om een groot deel van onzen land
bouwenden stand, om meerendeels harde
werkers, die veelal met vrouw en kinde
ren voortdurend in het touw zijh om een
bestaan te vinden. Bij velen hunner ont
breekt 'het echter helaas aan contanten
voor poot- en zaaigoed, meststoffen, enz.
Wij hebben slechts één wensch, die dan
de uitvoering raakt.
Van harte hopen wij, dat deze eenvou
dige menschen naar de voorlichting zul
len luisteren, maar ook, dat zij bewaard
zullen worden voor bureaucratie en amb
tenarij1, waaronder nu een deel van onze
plattelanders zucht, voor den rompslomp
van papieren en formulieren, waarvan
maar weinigen iets begrijpen.
Met genoegen lazen wij, dat plaatselijke
commissies zullen worden ingesteld. Als
deze nu ook maar bevoegdheid krijgen en
niet tot ondergeschikten van St. Bureau-
cratius worden verlaagd I
Deze vorm van hulp, voor deze groep
van menschen kan zeker niet naar een
uniformen maatstaf geschieden. Naar
onze meening moet in zulke mate reke
ning worden gehouden met allerlei toe
standen, omstandigheden en verhoudin
gen, niet 't minst in het gezin, dat alleen
hoogstaande personen, ter plaatse uit
stekend bekend, deze moeilijke taak kun
nen volbrengen.
De Japanners blijven successen meidén.
Blokkade van de Chineesche kust.
Het Japansche opperbevel te Tientsin
deelt mede, dat de C'hineezen aan alle
fronten in Noord-China verpletterd wor
den. „Bij den Groeten Muur rukken wij
verder op tot Hoeailai; ten Westen van
Liangsjiang (dat ten 'Zuiden van Peiping
ligt) zijn de Chineesche troepen, die uit
het Zuiden kwamen, geheel verslagen.
Tsinghai, ten 'Zuiden van Tientsin, is
definitief door ons bezet."
Japanners, die in het Noorden over
130.000 man beschikken, tegenover
190.000 aan Chineesche zijde, hadden
hun operaties eerst door den regen moe
ten staken. Zij begonnen gistermorgen
met een aanval op Tsinghai, aan den
TientsinPo ekau-sp o orweg, dat bun te
genstanders moesten opgeven met achter
lating van honderd dooden en talrijke
gewonden.
Ten Zuiden van Peiping konden de
Japanners zich meester maken van
Fangtsjan.
De generale staf van het Japansche
leger te Tientsin deelt mede, dat de troe
pen behoorende tot het Japansche leger
m Mantsjoe'kwo Kalgan gistermorgen be
zet hebben.
De toestand In Sjanghai.
Ooik de toestand te Shanghai ontwik
kelt zich in gunstigen zin voor Japan.
Niettegenstaande den tegenstand van de
Chineesche troepen hebben de Japansche
landingsdivisies op drie plaatsen vasten
voet gekregen en dringen de Chineezen
terug.
De fabriekswijk in het Oosten der stad
Chineesche troepen gezuiverd, ver
scheidene Chineesche afdeelingen moes
ten zich door gebrek aan voorraden
overgeven.
Sjanghai gewent zich geleidelijk aan
den oorlog op haar drempels. Behalve
enkele slecht gerichte projectielen is er,
naar men gelooft, geen groot gevaar meer
in de stad .De mogelijkheid van een Ja-
panschen of Chineeschen inval lijkt ver
der af. De aanvoer van levensmiddelen
is verzekerd en transporten worden weer
veelvuldiger. Op voorbeeld van de ban
ken zijn de meeste buitenlandsche. firma's
weer geopend. Alle vermaaksinriohtingen
blijven echter gesloten.
De aankomst van Engelsche en andere
buitenlandsche troepen heeft een kalmee-
rende uitwerking gehad. De meeste man
nen zijn geruster nu de vrouwen vertrok
ken zijn. De uittocht duurt voort.
Later wordt gemeld
In het Oostelijk stadsgedeelte van
Sjanghai zijn weer twaalf nieuwe bran
den uitgebroken.
Het tuighuis te Kiangwan en de be
lendende gebouwen zijn door de Japan
ners in brand geschoten. Het vuur grijpt
om zich heen.
Een Chineesch overzicht
De Chineesche pers geeft ©en recapi
tulatie van de gevechten, die geleverd zijh
in de streek tusschen de monding van
de Jftngtse en het kustgedeelte, dat ten
Oosten van Poetoeng is gelegen.
Geraamd wordt, dat de Japanners
5000 man hebben verloren, welke deel
uitmaakten van 3 'divisies, die aan land
trachtten te 'gaan. In de streken van Set-
seling en Lioehoe is een regiment Ja
panners in de pan gehakt. In de streek
van Wentsjaupang zijn 200 van de 500
ontscheepte Japanners gedood, de rest
verschanst zich maar bevindt zich in een
neteligen toestand. Bij Tsjangwapang
gingen 2000 Japanners aan land. Slechts
500 hunner konden de Japansche oor
logsschepen weer bereiken.
In Nanwei, ten Oosten van Poetoeng,
werden 1200 Japanners, die ontscheept
werden, gedecimeerd.
Dé correspondent van de „Jomioeri
Sjlmihoen" te Sjanghai meldt, dat maar
schalk Tsjang Kai Sjek een zijner troef
kaarten heeft uitgespeeld met het zenden
van de eerste en tweede divisie van het
eerste Chineesche leger naar Woesoeng,
om de Japansche troepen daar tot staan
te brengen.
D'eze troepen zijn de best uitgeruste
van het geheele Chineesche leger en
staan onder bevel van generaal Hoe
Tsoeng Nan, die eerst aan 'het hoofd van
honderdduizend man optrok langs de
lijn TientsinPoekau.
Tsjang Kai Sjek heeft hem evenwel
teruggeroepen, om het commando bij
Woesoeng op zich te nemen.
De correspondent verwacht
derhalve, dat binnenkort een
beslissende slag bij Sjanghai
zal worden geleverd.
Het is wel 'heel moeilijk uit al deze
berichten zich een juist beeld van den
toestand te vormen. Men krijgt wel den
indruk, dat de landing der Japansche
troepen tusschen Woesoeng en Sjanghai
minder goed is afgeloopen dan de Ja
panners bedoeld hadden.
De Japanners hebben blijkbaar van een
massale landing af moeten zien en zij
hebben vermoedelijk met hun troepen
schepen wat been en weer moeten ma
noeuvreeren, bij1 het zoeken naar ge
schikte landingsplaatsen. Dat de verlie
zen, die bij deze landingsmanoeuvres zijn
geleden aanzienlijk zijn is zeker. Met dit
al valt niet te zeggen hoeveel man Japan
nu geland heeft; dat het in den loop van
een vier dagen meer dan 10.000 zijn,
is echter wel waarschijnlijk.
De positie der Japanners in en om
Sjanghai is nog zoo veilig niet.
In het Noorden gaat het de Japanners
oo'genschijnlijfc beter. De Nankao-pas is
in Japansche handen. Doch het bergach
tig gebied bij dezen pas is nog allerminst
van Chineesche troepen gezuiverd.
Ten zuiden van Peking zijn de Japan
ners er volgens de berichten in geslaagd
de oprukkende Chineesche troepen tegen
te houden.
Blokkade van de Cbineesche kust
Vice-admiraal Hasegawa, de comman
dant van het derde Japansche eskader te
Sjanghai, heeft verklaard, dat ng. zes uur
in den avond van 25 Augustus de Chi
neesche kunst geblokkeerd zal worden
van Sjanghai tot Hongkong. Deze blok
kade geldt alleen voor Chineesche sche
pen. Japansche schepen en schepen van
andere nationaliteit zullen de blokkade
vrij mogen passeeren.
Amerikaansche vliegtuigen naar
China.
Reuter meldt uit New York: Twintig
Bellanca-vliegtuigen, die voor militaire of
burgerlijke doeleinden worden gébruikt,
zijn naar China verscheept. De bijzonder
heden van deze vliegtuigenverschepingen
zijn in het duister gehuld.
Later wordt nog gemeld: Slechts 19
vliegtuigen zijn aan boord van de Wi
chita verscheept. Het 20ste zou nog vast
gehouden worden om te worden voorzien
van een bommenrek en van 5 mitrailleurs.
Men gelooft, dat de andere toestellen op
dezelfde wijze zullen worden uitgerust in
China.
Gisteren schijnt een opstand uitgebro
ken te zijn onder de bevolking van San
tander, die eischte, dat de stad zou wor
den overgegeven, In de straten werd ge
vochten.
Alle regeeringsstrijdkrachten, die nog
te Santander zijn gebleven, en waarvan
de sterkte op 15.000 man wordt geschat,
hebben hun onderwerping aangeboden.
Het opperbevel der opstandelingen
voor Santander deelde om half twee gis
termiddag mee, dat de autoriteiten in
Santander officieel verklaard hebben,
dat de stad zich aan de troepen van
Franco overgeeft.
De zender der opstandelin
gen aan bet front van Madrid
deelde mee, dat om zes uur
gistermiddag verscheidene
bataillons van Franco in San
tander zijn binnengeru kt<
Per radio is bekend gemaakt,
dat de opstandelingen beden
bun triomfalenintocbt inSan-
tander zullen houden.
Met de bezetting van Santander heeft
het Francobewind zijn positie zeer ver
sterkt. Het is te voorzien, dat het beele
Noorden en Westen van Spanje nu wel
dra van Salamanca en Burgos uit gere
geerd zullen worden. Daarenboven be-
teekent deze nieuwe overwinning weer
een belangrijke verbetering van Franco's
economische positie. Santander zelf is een
stad van zoowat 80.000 inwoners, in een
aantal kleinere plaatsen in de omgeving
zijn uitstekende havens. In de meeste
van die kleine havens vindt men tame
lijk veel industrie.
Onder de bevolking van de provincie
Santander heeft de roode propaganda be
trekkelijk weinig succes gehad. Dit ver
klaart bet plotselinge einde van den
strijd.
Overigens schijnen de regeeringstroe-
pen daar nooit een krachtige eenheid ge
vormd te hebben. Na den val van Torre-
lavega was de val van Santander zoo
goed als onvermijdelijk geworden.
Ook in Bilbao binnenkomende berich
ten uit Santander bevestigen, dat de ci
viele bevolking tegen de militaire auto
riteiten van Santander in opstand is ge
komen eü de belangrijkste regeerings-
gebouwen heeft bezet.
Twintigduizend man troepen, die de
stad tegen de aanrukkende legers der
opstandelingen moesten verdedigen, heb
ben zich overgegeven en laten ontwape
nen.
Het bericht van den opstand te San
tander en de daarop volgende mededee-
ling, dat de stad praktisch gevallen is,
hebben te Bilbao groote geestdrift ge
wekt. De menschen liepen op de drukke
punten der stad tezamen om het nieuws
te bespreken en zongen patriottische
liederen.
Intusschen duurde de uittocht der be
volking van bet gebied van Santander
nog steeds voort.
Vreeselijke toestanden te
Santander.
Engelsche uitgewekenen uit Santander,
die te St. Jean de Luz zijn aangekomen,
hebben een correspondent van Reuter
verteld, dat Santander gisteren zonder
water, zonder licht en zonder burgerlijke
organisatie was. Er werd geplunderd en
gestolen. Blindelings werd in de straten
geschoten. Een zuivere anarchie bad haar
intrede gedaan. Honderden kleine booten
der visschers maakten zich gereed man
nen, vrouwen en kinderen uit de stad
te brengen. Er werd gevochten om een
plaats.
De ooggetuigen wijten de snelle ineen
storting van de verdedigingslinies van
de stad en de onbeperkte wanorde aan
het volkomen ontbreken van discipline
bij de verdedigingstroepen van Santan
der en Asturië en aan het volkomen
afwezig zijn van een doelmatige organi
satie.
De algemeene vlucht werd het grootst
toen gisteren vernomen werd, dat de weg
naar Asturië was afgesneden.
Te Bayonne zijn gisterenmiddag vijf
schepen aangekomen met vluchtelingen
uit Santander; er waren soldaten, vrou
wen en kinderen.
Volgens de verhalen van de vluchtelin
gen heerschte er groote opwinding te
Santander.
Vreugde te Rome.
De gistermiddag laat te Rome bekend
geworden val van Santander is daar met
levendige vreugde vernomen, De bladen
spreken bet vermoeden uit, dat met deze
succesvolle actie de nationaal-Spaansche
oplossing een groote stap vooruit beeft
gedaan en dat dit in Londen en Parijs
op de houding der regeeringen invloed
kan uitoefenen.
Een Stefani-telegram uit Rome meldt,
dat het tot enthousiaste straatdemonstra
ties gekomen is, waarbij men juichte
over de Italiaansche vrijwilligers in Span
je. Voor Santander schijnen deze zich
bijzonder dapper gedragen te hebben. In
bet militaire kamp te Bufalotta sprak de
commandant de duizenden jonge fascis
ten toe en kwam bet ook tot geestdriftig
vreugdebetoon over den nieuwen triomf
van den Latijnscben geest in Spanje,
BESPREKINGEN TE LONDEN.
Bemiddelingspogingen worden voortgezet.
De twee 'groote internationale proble
men, China en Spanje, zijn gisteren be
handeld in besprekingen, die de speciaal
uit Schotland overgekomen Engelsche
premier Chamberlain beeft gehad met
zijn minister van Buitenlandsche Zaken,
Eden, en den lord-president van den
ministerraad 'lord Halifax.
Ten aanzien van China werden in
hoofdzaak de reeds genomen besluiten
goedgekeurd en werd nogmaals vastge
steld, dat alles moet worden gedaan om
de leven® en eigendommen der Britten
te Sjanghai te beschermen).
De Britsehe regeering had zoowel aan
China als Japan het voorstel gedaan, om
de vijandelijkheden te Sjanghai te sta
ken. De Britsehe regeering is van plan
haar pogingen in die richting voort te
zetten.
Met voldoening is verder kennis geno
men van het beroep, dat de Amerikaan
sche minister van Buitenlandsche Zaken,
Huil, op beide partijen heeft gedaan, om
de vijandelijkheden te staken. Evenals
de re geer in g der Vereen.
Staten is de Britsehe re
geering ongerust over het
onheil, dat door het conflict
het geheele Verre Oosten
bedreigt. De ministers toonden zich
voldaan over de nauwe samenwerking
met andere regeeringen, speciaal die van
Frankrijk en Amerika. Zij achten het van
het 'grootste belang, dat die samenwer
king wordt voortgezet.
Bescherming van schepen.
De ministers hebben ook aandacht ge
wijd aan de toenemende aanvallen op
Britsehe koopvaardijschepen in de Mid-
dellandsche Zee. De Britsehe regeering
is van plan in bet Westelijk gedeelte van
de Middellandsche Zee voortdurend min
stens een flottilje torpedojagers en twee
grootere schepen te handhaven voor de
bescherming der Britsehe schepen. Af
gezien van de oorlogsschepen,
die tijdelijk in de Middelland
sche Zee vertoeven, blijven er
bijgevolg elf schepen.
DE STAKINGSGOLF IN POLEN.
Roode sympathie-actie met de hoeren^
Het door de socialistische partij te
Krakau uitgegeven parool voor een 24-
urige staking uit sympathie met de hoe
ren, is in het geheele district opgevolgd.
Alle industrie- en handelsondernemingen
zijn door de staking getroffen, evenals
de transportdiensten.
In de stad rijdt geen enkele tram of
taxi. De electriciteits-, gas- en waterlei
dingbedrijven ondervinden evenwel geen
stagnatie.
De toestand wordt in politieke kringen
nog steeds als zeer ernstig beschouwd.
In enkele steden van het district
Galicië zou de hoerensta'king reeds merk
baar worden door gebrek aan levens
middelen.
Uitdeeling volksgasmaskers in Berlijn.
Op 1 September zal te Berlijn de uit-
deeling beginnen van volksgasmaskers.
De prijs der maskers is vastgesteld op
5 mark. Behoeftigen kunnen een lageren
prijs betalen. Alle burgers, behalve dege
nen, die een militair zakboekje hebben,
ontvangen deze maskers.
Korts Berichten.
Verschillende gevallen van vergifti
ging worden gemeld door de artsen in
de wijk St. Pancras te Londen. Een der
patiënten is reeds overleden. Na een
medisch onderzoek meent men, dat deze
vergiftigingen veroorzaakt zijn door het
gebruik van ham van minderwaardige
kwaliteit.
In politieke kringen in Berlijn blijft
men rekening houden met de mogelijk
heid van een bezoek van Mussolini aan
Hitler. Bij geruchte verluidt thans, dat
Mussolini eind September zou komen om
de groote manoeuvres bij te wonen.
De overstroomingen), welke op het
oogenblik de Alpenlanden teisteren, heb
ben zioh uitgebreid tot bij' Weenen. Ia
één van de voorsteden van Weenen,
Schwechat, zijn verscheidene straten on
der water gezet en het verkeer tusschen
Binnenland.
H. M. de Koningin komt naar Zeeland.
Moeilijkheden bijl werkverschaffingen.
Werkkamp) voor dienstweigeraars.
Buitenland.
Santander geeft zich aan de troepen van
Franco over.
De situatie iu China. Blokkade der Chi
neesche kust.
Besprekingen te Londen.
De stakingen in Polen.
de huizen wordt met booten in stand ge
houden.
Ook Stiermarken wordt door de over
stroomingen getroffen. De materieele
schade is aanzienlijk.
Te Laeken '(België) is een locomo
tief, die dienst deed bij' de werkzaam
heden aan het Albert-kanaal, ontploft. De
stoker werd door ontsnappenden stoom
zoo ernstig gewond, dat hij korten tijd
later overleed. De machinist en een ar
beider werden levensgevaarlijk gewond.
fi Uit Hongkong wordt gemeld, dat
daar nog steeds een eholera-epidemie
woedt.
Gisterochtend 9 uur waren in de stad1
reeds 800 ziektegevallen geweest, waar
van 60 pet. met den dood eindigde.
HET PRINSELIJK PAAR.
Het Prinselijk paar zal morgen ten
paleize Soestdijk terugkeeren.
In verband met den verjaardag van do
Koningin zullen de Prins en de Prinses
Maandag weer naar Het Loo vertrekken
en daar nog ongeveer een week verblij
ven.
PRINS BERNHARD IN DE
HARSKAMP.
Prins Bernhard heeft Dinsdag van het
paleis Het Loo uit per auto een bezoek
aan de legerplaats Harskamp gebracht.
PUBLIEKE BELANGSTELLING VOOR
HET LOO.
Het paleis Het Loo trekt in deze dagen
wegens de aanwezigheid van de geheele
Koninklijke Familie en Prinses Armgard
met Prins Aschwin, die vermoedelijk tot
na den verjaardag van de Koningin op
Het Loo zullen blijven, zeer groote belang
stelling van de inwoners, maar vooral ook
van de toeristen. Dagelijks staat er een
groote schare van 's morgens tot 's avonds
te wachten om iets van de vorstelijke per
sonen te zien te krijgen. De voorgaande
dagen 's middags tegen 5 uur is het eenige
keeren voorgekomen, dat de Koningin op
het bordes verscheen, om het publiek te
groeten; daardoor is het nu geregeld te
gen dien tijd zeer druk bij het paleis.
DE ZIEKTE VAN MINISTER
VAN BOEIJEN.
Inzake de ziekte van Minister van
Boeijen, die ter observatie in het Diaco-
nessenhuis Bronovo opgenomen is, ver
neemt de Ned., dat de patiënt zich Dins
dagavond nogal vermoeid gevoelde, zoo
dat hij' zooveel mogelijk rust houden moet
Wat het onderzoek betreft, dit moet nog
beginnen en dus kan nog steeds niets
nieuws gezegd worden over den duur van
het verblijf in het ziekenhuis. Wat een
der couranten meldde, namelijk dat de
minister weer na veertien dagen het zie
kenhuis zou kunnen verlaten, moet dus
voorbarig worden geacht, al bestaat er
natuurlijk de mogelijkheid, dat de heer
Van Boeijen na een paar weken voor ver
der herstel te zijnen huize het zieken
huis zal kunnen verlaten.
EEN SPERTIJD VOOR DE VESTIGING
VAN KRUIDENIERS GEVRAAGD.
De directie van den Nederlandschen
r.-k. kruideniersbond heeft een adres ge
zonden aan den minister van oeconomi-
scbe zaken met het dringende verzoek
ten spoedigste maatregelen te doen voor
bereiden tot instelling van een spertijd
voor de vestiging in de kruideniers
branche.
De perzik der slagers smaakt blijkbaar
naar meer. Toch is te hopen, dat minis
ter Steenherghe de vestigingswet naar
baar strekking en bedoeling zal toepas
sen en dat bet abnormale, dat ten op
zichte van de slagers heeft plaats gehad,
geen navolging vinde.
WERKKAMP VOOR DIENST
WEIGERAARS.
Zooals reeds eerder gemeld, zullen de
dienstweigeraars, die daarvoor in aan
merking komen, in een werkkamp wor-
den ondergebracht.
