De Van Dalen naar Sjanghai.
De strijd in China.
WOENSDAG 25 AUGUSTUS 1937
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
51e JAARGANG No. 275
Buitenland.
De Werkloosheidscijfers.
Belangrijkste Nieuws
Binnenland
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg 40, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent.
Advertentiön 80 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Men heeft in de bladen kunnen lezen,
dat Hr Ms torpedojager Van Galen in de
wateren van Sjanghai ia aangekomen om
daar de Nederlandsche belangen te be-
söhermen. iDe oorlogsbodem is al bescho
ten en beeft dus reeds met het krijgsge
vaar van nabij kennis gemaakt.
Onwillekeurig gaan onze gedachten te
rug naar 1932, toen de Van Galen ook
daarheen werd gezonden.
Toen heeft deze zending aanleiding ge
geven tot een vrij omvangrijk Kamerde
bat. De heer Albarda beeft toen n.l. be
weerd, dat de regeering géén oorlogs
schip moest zenden. Daardoor werd het
oorlogsgevaar maar vergroot.
Dit was in den tijd, dat de S. D. A. P.
nog het standpunt van de nationale ont
wapening en absolute weerloosheid in
nam.
We hebben nu nog niet gelezen van
VTagen, die omtrent de Van Galen door
een of ander rood Kamerlid zijn gesteld.
We zullen daar waarschijnlijk ook niet
van lezen, want de heeren hebben onlangs
op militairjjebied hun draai genomen, al
is het niet onmogelijk, dat er volgelingen
zijn, die van het steeds maar draaien wat
draaierig zijn geworden en al die evolu
ties in zulk snel tempo niet konden bijl-
houden.
Maar er zijn in de Kamer toch nog wel
voorstanders der absolute ontwapening
over gebleven. D'e G. D. U. b.v.
Waar blijven de protesten van die zijde
tegen het zenden van een oorlogsschip
naar Sjanghai? De Nederlandsche belan
gen mogen toch niet met wapengeweld
worden beschermd?
Of zijn ze misschien in alle stilte dank
baar, dat we omdat de regeering en de
meerderheid onzer volksvertegenwoordi
ging him gezond verstand hebben weten
te bewaren en zich gehoed hebben voor de
ontwapeningsdwaasheden i nu in staat
zijn oorlogsbodems naar de Spaamsche
wateren te zenden, om onza_ schepen te
gen zeerooverij te verdedigen en de Van
Galen naar Sjanghai te dirigeeren, om
daar voor onze belangen te waken?
Wij hopen het. In ieder geval is nu de
groote waarde van onze weermacht en het
gevaarlijke der ontwapeningsleuze weder
om gebleken.
HET JAPANSCHE PARLEMENT
BIJEENGEROEPEN.
Het Engelsche bemiddelingsvoorstel.
Volgens berichten uit Sjanghai zijn de
Japanscbe troepen, die er in zijn ge
slaagd ten Noordoosten van Sjanghai
aan land te komen, gedurende den nacht
twee kilometer opgerukt.
De correspondent van de „Asahi Sjim-
hoen" te Sjanghai beeft aan zijn blad
een beschrijving gegeven van de landing
van de Japansche troepen aan. den oever
van de Jongste.
Onder dekking van het vuur van de
artillerie der Japansche oorlogsbodems
en het bombardement van de marine-
vliegtuigen werden de manschappen in
gepantserde booten naar den oever ge
bracht te omstreeks kwart voor vier in
den ochtend, niettegenstaande den kogel
regen, welke de Ghineesche troepen van
beide oevers op de booten deden neer
dalen. Terwijl de booten naar den oever
voeren, wierpen de Japansche vliegtui
gen bommen op de Chineezen op slechts
tweehonderd meter van de plaats, waar
de Japansche troepen aan land kwamen.
De correspondent voegt hieraan toe, dat
vele Japansche soldaten werden gedood,
of gewond bij de landing, doch in vier
uu? werden de troepen aan land gezet.
De Ghineesche troepen moesten zich
drie kilometer terugtrekken.
Van Ghineesche zijde woTdt medege
deeld, dat de Chineesche troepen opruk
ken langs den spoorweg PekingHan-
kioe.
In de omgeving van LiangSiang zijn
verscheidene plaatsen bezet en is een
aanzienlijke hoeveelheid materiaal op de
Japansche troepen buitgemaakt.
Geweldige branden.
Het hart van de internationale con
cessie is de laatste twee dagen een eiland
te midden van geweldige branden, die
overal in de Chineesche deelen van de
stad woeden. Maandagavond namen die
branden in hevigheid af, doch er hing
uog een verstikkende rook. De ergste
manden waren die aan de Jaugtsepoe
Hier begon het te branden in de Nan-
jang sigarettenfabrieken, het vuur sloeg
onmiddellijk over naar een groot waren
huis en andere winkel®. De hitte was zoo
geweldig dat Japansche mariniers, die
daar hun stellingen 'hadden, zich terug i
moesten trekken.
Het meest sensationeele feit van den
oorlog voorzoover hij Sjanghai aangaat,
was een staaltje van twee Ghineesche
vliegtuigen, idie een isnelle duikvlucht
van een hoogte van 2700 meter naar be
neden maakte tot ongeveer 600 meter en
daarbij' met doodelijke nauwkeurigheid
twee Japansche emplacementen aan de
rivier en een katoenspinnerij1 bombar
deerden. Het Japansche afweergeschut
was onmiddellijk in werking gebracht,
doch de vliegtuigen verdwenen even snel
als zij gekomen waren.
Japansche successen.
Een telegram uit Tokio meldt, dat er
een haussestemming op de beurs
heersohte onder invloed van de berich
ten uit Ghina. Er waren immers berich
ten, waarover de Japanners zich ver
heugden. In de eerste plaats is de troe
penlanding in de buurt van Sjanghai ge
slaagd; in de tweede plaats heeft het Ja
pansche leger de hoogten bij' den Nan-
kaupas bezet en bevinden de terugtrek
kende Ghineesche troepen in het Noor
den zich in een uiterst moeilijke positie.
Vooral de bezetting van Kalgar is be
langrijk. Kalgar is een stad van 60.000
inwoner® en 'böheersciht de verbindings
wegen van Noord-Ghina naar Mbngolië.
Het Duitsche blad, de Angriff, gaat
weer over Russische intrigues in Ghina
schrijven. In werkelijkheid houden de
Russen zich echter zooveel mogelijk af
zijdig. De pa® benoemde nieuwe Russi
sche gezant te Tokio schijnt zijn uiterste
best te willen doen om den vrede te hand
haven. D'e Russen achten het moment
blijkbaar 'heelemaal niet geschikt voor
eenige groote onderneming.
D'uitschland voelt zich zoo al een beet
je de bondgenoot van de Japanners.
Natuurlijk worden de Japansche suc
cessen in de berichten uit Tokio zeer
sterk overdreven. Het is dan ook niet ge
makkelijk er achter te komen hoe de si
tuatie werkelijk is. Volgens de Times-
correspondent te Sjanghai zouden de
Japanners er slechts met zeer veel
moeite in geslaagd zijn 10.000 man aan
land te zetten. Uit Tokio echter bericht
men, dat de landingsoperatie glansrijk
gelukt is en dat er nu wel 50.000 Japan
ners op den oever staan. Langs den an
deren kant komen er berichten van Chi
neesche zijde over het tot zinken brengen
van een paar Japansche oorlogsschepen
voor Sjanghai. Dezelfde correspondent
meldt echter, dat er nog geen enkel Ja-
pansch schip geraakt is.
Men moet zich dan ook maar beper
ken tot enkele groote feiten, die dan toch
wel vast staan. En die wijzen er thans
op, dat de situatie van Japan, militair
beschouwd, thans veel beter is dan
eenige dagen geleden.
China aanvaardt Britsch plan.
Volgens een verklaring van de Ghinee
sche ambassade te Londen, heeft de Ghi
neesche regeering den Britsc'hen ambas
sadeur te Sjanghai medegedeeld, dat zij
in beginsel" bereid is tot aanvaarding van
bet Britsche voorstel inzake terugtrek
king van de Japansche en Chineesche
strijdkrachten, met inbegrip der oorlogs
schepen, uit het gebied van Sjanghai, op
voorwaarde, dat Japan het voorstel even
eens aanneemt.
Naar Havos uit Sjanghai verneemt,
'heeft de woordvoerder van de Japansche
marine in een commentaar op het Brit
sche plan verklaard, dat „neutraliteit op
kleine schaal onmogelijk is, en dat de
Japansche marine de stad wel zooveel
mogelijk zou willen sparen, doch dat zij
niet kan afzien van hetgeen militair voor-
deelig is."
Dat er in Japan niet veel geneigdheid
bestaat, 'het Britsche voorstel te aanvaar
den, blijkt ook uit een verklaring, die de
correspondent van Havas van officieu
ze zijde te Tokio heeft ontvangen.
„Het Britsche voorstel tot neutralisee
ring van 'Sjanghai", aldus werd ver
klaard, „is door de gebeurtenissen ach
terhaald. Daar Japan reeds troepen aan
wal heeft gezet, moet het eerst de
Ghineesche troepen verslaan,
alvorens een regeling der kwestie te kun
nen overwegen."
Het besluit van China zal dan ook
naar het schijnt geen andere practische
uitwerking hebben, dan dat de verant
woordelijkheid voor het mislukken van
het Britsche plan op Japan 'komt te rus
ten.
Het parlement te Tokio
bijeengeroepen.
Bij' Keizerlijk decreet is tegen 3 Sep
tember een buitengewone zitting van den
Landdag bijeengeroepen, wellke vijf dagen
zal duren. In deze zitting zal een wet
worden ingediend, welke ten doel beeft
tegemoet te komen aan de „dringende
behoeften" van den toestand. Verder zul
len volmachten worden gevraagd voor de
controle op handel en industrie en op
kapitaalsinvesteeringen.
In zekere Japansche kringen wordt
verklaard, dat Japan, na de Ghineesche
legers uit het gebied van Sjanghai te
hebben verdreven, doeltreffende veilig
heidswaarborgen zal eiscben voor zijn
onderdanen te Sjanghai, o.a. bet verbie
den van de aanwezigheid van Ghinee
sche troepen in een zone van voldoende
uitgestrektheid, om iedere bedreiging van
Sjanghai onmogelijk te maken.
Japan wil de regeering te Nanking
niet ten, val brengen, doch volgens deze
kringen is het waarschijnlijk, dat de re
geering, als gevolg van de interne con
flicten, die uit den oorlog zullen voort
vloeien, zelf zal aftreden.
Een Chineesche leening.
De Ghineesche regeering heeft een
commissie gevormid, aan het hoofd waar
van de oud-minister van financiën,
Soieng, staat, ten einde den verkoop aan
te moedigen van de schatkistbons voor
het nationaal welzijn, tot een totaalbe
drag van 500 millioen dollar, aflosbaar
in twintig jaar.
DE BURGEROORLOG IN SPANJE.
De opmarsch naar Santander.
Naar de radio der opstandelingen te
Salamanca mededeelt, had het groote
•hoofdkwartier der opstandelingen gister
middag om 5 uur bericht ontvangen, dat
de troepen der opstandelingen hun op
marsch op het front van Santander voort
zetten en stellingen hadden bezet, welke
Torrelavega omringen.
Aan de kust hebben Moorscbe troepen
Laredo bezet.
Later wordt gemeld:
Navarrees che brigades
hebben Torrelavega bezet.
Door de bezetting van
deze belangrijke stad:, wel
ke aan den hoofdweg naar
Santander is gelegen, zijn
50000 man regeeringstroe-
pen van de hoofdmacht,
welke Santander verdedigt
afgesneden.
HEVIGE EXPLOSIE NABIJ CELLE.
Twaalf personen om het leven gekomen.
Bijl een ontploffing nabijl Geile in
Duitschland zijn twaalf personen gedood
en talrijke andere gewond.
In tegenstelling tot een officieus com
muniqué, 'dat van een brand sprak, werd
later vernomen, dat het ongelulk zich
beeft voorgedaan in de omgeving van een
artiileriesöhietveld in de nabijheid van
het groote manoeuvrekamp bij Münster.
Er deed zich door tot dusverre nog niet
opgehelderde oorzaak in een kruitopslag-
plaats in de nabijheid van Unterlüss een
kleine ontploffing voor.
Tijdens het blusschingswerk deed zich
een tweede ontploffing voor, die onder
de brandweermannen twaalf dooden
maakte. Bovendien werden 67 arbeiders
meerendeels licht gewond.
Eén brandweerman wordt nog vermist.
VLIEG-ONGELUKKEN IN AMERIKA.
Negen dooden.
Te San D'iego (Galifornië) is tijdens
nachtelijke oefeningen een Amerikaansch
marine-vliegtuig verongelukt. Van de
acht inzittenden kwamen er zes om het
leven. De beide andere werden gewond
Te San Louis is een vliegtuig neerge
stort en verbrand. Drie leden der beman
ning kwamen om het leven.
DE AARDBEVING IN DE
PHILIPPIJNEN.
Het kleine eiland Alabat, gelegen op
100 mijl Zuidoostelijk van Manilla, is na
de jongste hevige aardbeving van den
20en Augustus voortdurend door schok
ken geteisterd. De 6000 bewoners van
het eiland brengen den nacht door in de
buitenlucht, daar in de dorpen Alabat,
Perez en Quezon verscheiden woningen
en kerkgebouwen zijn ingestort.
De bewoners verkeeren in een staat
van paniek, daar men den indruk krijgt,
dat het eiland bezig is in zee weg te
zakken, omdat geconstateerd is, dat de
zeespiegel voortduiend stijgt. Uit Manilla
zijn geleerden gestuurd om den staat van
zaken te bestudeeren.
De schade, die de jongste aardbeving
alleen al in het Zuidelijk gedeelte van
het eiland Luzon heeft aangericht, wordt
op 3.5 millioen dollar geschat. De Ma
nilla Tribune raamt de totale schade op
7 millioen dollar en schrijft, dat de aard
beving van Vrijdag j.l. de hevigste is ge
weest van de laatste 60 jaar.
DE BOERENSTAKING IN POLEN.
Nieuwe arrestaties.
De politie te "Warschau heeft wederom
een aantal leidende personen der boeren-
volkspartiji, die op het ©ogenblik een sta
king van het leveren van levensmiddelen,
vooral in Galicië, tracht uit te voeren, ge
arresteerd.
Naar van officieele zijde wordt mede
gedeeld is 'het tot bloedige botsingen ge
komen bij Jaroslaw en in Limanowa in
Midden-Galicië. Stakende leden der boe- -
renvoükspartij hadden boeren, die levens-
Eind Juli 1937 bijna 62.800 minder
geregistreerde werkloozen dan eind
Juli 1936.
Het Centrale bureau voor de statistiek
deelt de volgende cijfers mede betreffende
het aantal geheel werkloozen bij alle or
ganen der openbare arbeidsbemiddeling
als werkzoekende ingeschreven.
Opgemerkt zij, dat niet alle werkloozen
in Nederland zich als werkzoekende hij
de openbare arbeidsbemiddeling laten in
schrijven.
Aantal geheel werk
loozen op 't einde van
Juli '37 Juli '36 Juni '37
Gemeenten met
100.000 en meer inw. 140.301 162.322 137.616
50.000100.000 inw. 42.352 50.818 41.349
20.000— 50.000 inw. 41.198 46.670 40.440
Minder dan 20.000 inw. 89.056 115.864 91.211
Totaal 312.907 375.674 310.616
Het totaal aantal geregistreerde werk
loozen bedroeg blijkens bovenstaand over
zicht op het einde van Juli 1937 62.767
minder dan 'n jaar geleden en 2291 meer
dan einde Juni 1937.
Bij de beschouwing van bovengenoemde
cijfers houde men in bet oog, dat de be-
bevolking van Nederland toeneemt (op 1
Juni 1937 in 'n jaar tijds met bijna 86000
zielen) en dat daarmede dus gepaard gaat
een nieuw aanbod van arbeidskrachten.
middelen op de markt hadden trachten
te brengen, aangevallen. Toen de politie
de aangevallen boeren in bescherming
nam, kwam het tot botsingen. Volgens de
officieele mededeelingen werden daarbij
zoowel in Jaroslaw als in Limanowa vijf
personen gedood.
Hiertegenover staan de mededeelingen,
die verstrekt zijn door de leiding dei? boe
renvolkspartij, volgens welke in het ge
heel zeventig personen bij de botsingen
bet leven hebben verloren.
De volkspartij heeft een algemeens sym
pathie- en solidariteitsstaking ten gunste
van de stakende boeren aangekondigd in
Krakau, Botsjinia en Wielicza. Deze sta
king zou beden beginnen.
Te Tarkow is gisteren gestaakt. Alle
winkels waren gesloten. Evenals de vorige
dagen hebben zich relletjes voorgedaan,
o.m. te Buczacz, waar hoeren met groen
ten geladen autobussen hebben omgewor
pen. Er zouden 22 gewonden zijn geval
len.
Weer een samenzwering in Portugal
ontdekt.
Naar Reuter uit Lissabon meldt, is
reeds eenigen tijd geleden een nieuwe sa
menzwering tot vermoording van minis
ter-president Salazar ontdekt. De aan
slag had op 1 Augustus moeten geschie
den, doch de politie was tijdig van de
plannen op de hoogte. Na het mislukken
van den aanslag van 1 Juli, toen een
electrisch tot ontploffing gebrachte bom
Salazar miste, hadden de samenzweer
ders het plan beraamd, een gewone bom
in den auto van Salazar te werpen.
Negen doodvonnissen in Rusland.
Dte Leningradskaja Prawda van 23 de
zer meldt, dat de militaire rechtbank van
het district Leningrad den vorigen dag
een nieuwe groep van negen menschen
ter dood veroordeeld heeft, die deel uit
maakte van de contra-revolutionaire
trotskistische terroristische organisatie.
Het vonnis is onmiddellijk ten uitvoer
gelegd.
Korte Berichten.
Vier en twintig bisschoppen en
functionarissen der R.K. Kerk zijn aan
wezig op een conferentie te Fulda (Hes
sen). Groote reserve wordt in acht ge
nomen omtrent de gevoerde besprekin
gen.
Minister Eden is gisteren te Londen
teruggekeerd. Hij zal, naar men gelooft,
beden met staatssecretaris Halifax den
toestand in het Verre Oosten bespreken.
Minister-president Chamberlain zal
heden uit Schotland te Londen terugkee
ren.
Aan de Poolsche kust heerscbt een
hittegolf. De temperatuur is er gestegen
tot ongeveer 115 graden Fahrenheit.
Beieren wordt op het oogenMik
door hevige slagregens en overstroomin
gen bezocht. De spoorwegverbindingen
tusschen München, Zuid-Tirol en Vorarl-
berg zijn verbroken. Op sommige punten
staan de wegen op grooten afstand een
halven meter onder water.
i Het g'eheele dorp Edderhitz in An-
halt zal ongeveer een kilometer worden
verplaatst. Onder de plaats waar thans
het dorp ligt is een rijke ader Bitumi
neus® kool ontdekt en om de ontginning
mogelijk te maken moet thans het dorp
op kosten van de mijnhouwmaatschappij
verplaatst worden.
Binnenland.
De werkloosheidscijfers van eind Juli.
De melkslijtersstaking te Eindhoven.
Buitenland.
De Japanners boeken successen iu Ghina.
Het Japansch parlement hijeen geroepen.
De opstandelingen in Snanie rukken naar
Santander op.
De boerenstaking in Polen.
Aardbeving op de Philippijnen.
MINISTER COLIJN IN DEN HAAG
TERUG.
D'e minister-president, dr H. Golijn, is
gisteren van vacantie in Den Haag terug
gekeerd.
TOESTAND! VAN MINISTER VAN
BOEIJEN.
In verband niet bet bericht van de
opneming van Minister van Boeijen in
de diaconesseninrichting Bronovo te Den
Haag, wordt 'gemeld, dat er geen reden
tot ongerustheid bestaat en dat men ver
wacht, dat de minister na een dag of
veertien het ziekenhuis weer kan verla
ten. Men voegde er aan toe, dat de minis
ter met zijn secretaris-generaal in het
ziekenhuis nog dagelijks de zaken van
het departement bespreekt.
Gisteravond gaf de toestand reden tot
tevredenheid.
EEN SCHOOL VOOR RIJKSOPLEIDING
VAN VERKEERSVLIEGER OP
SCHIPHOL
He beer A. Plesman, directeur van de
K. L. M., 'heeft het plan opgevat om voor
de Rijks opleiding voor verkeersvlieger op
Schiphol een schoolgebouw te laten bou
wen, waarin de geheele opleiding zou
worden ondergebracht.
Thans is de opleiding voor verkeers
vlieger wel wat verdeeld. Hoofdzakelijk
vindt zij plaats in de Kweekschool voor
de Zeevaart, terwijl des zomers ook wel
les gegeven wordt in een schip, dat dicht
bij Schiphol in de Ringvaart ligt.
Vliegend personeel 'heeft de K. L. M.
al. sedert langen tijd tekort en het jaar-
lijksche contingent dat de Rijksopleiding
aan afgestudeerde jongelui levert, is niet
zoo heel groot en geenszins in staat bet
tekort voldoende aan te vullen. Er moeten
dus jaarlijks meer afgestudeerden komen
en dat kan onmogelijk zoolang de toe
stand blijft zooals hij is.
De heer Plesman nu heeft een plan om
tot concentratie te komen, wat hij wil be
reiken door bet laten bouwen van een
school op het vliegveld.
HOOGE INNINGSKOSTEN
MOTORRIJTUIGENBELASTING.
De K. N. A. C. dringt op verlagiing aan.
In een adres aan den Minister van Wa
terstaat heeft de K. N. A. G. verzocht het
daarheen te willen leiden, dat de innings-
kosten der motorrijtuigenbelasting, zoo
veel als mogelijk is, zullen worden beperkt
Op de Verkeersfondsbegrooting 1937
werd voor de inning van de Motorrijtui
gen- en Rijwielbelasting een bedrag van
niet minder dan f 1.2 millioen uitgetrok
ken, waarvan 9 ton voor de motorrijtui
gen- en 3 ton voor de rijwielbelasting.
Aangezien bet aantal motorrijtuigen in
Nederland volgens de statistiek slechts
iets meer dan 190.000 bedraagt en bet
aantal overige motorrijtuigen, hetwelk in-
ningskosten voor de motorrijtuigenbelas
ting veroorzaakt blijkens de inrichting
van genoemde statistiek slechts gering
kan zijn, mag naar schatting worden aan
genomen, dat het uitreiken van belasting
documenten voor rond 200.000 voertuigen
bet bedrag vordert van 9 ton, hetgeen ge
middeld per jaar neerkomt op f4,50 per
voertuig.
Maakt men een berekening naar bet
aantal benoodigde handelingen voor de
inning der belasting, dan komt men op
ongeveer f 1 per handeling, hetgeen ge
zien den eenvoudigen aard dezer hande
lingen eveneens zeer hoog moot worden
geacht.
De inningskosten staan op de Verkeers
fondsbegrooting onder de uitgaven van
het Hoofdstuk Landwegen geboekt, waar
door voor velen ten onrechte de indruk
wordt gewekt, dat dit bedrag aan wegen
bouw wordt besteed.
LEDEN VAN EEN SYNDICALISTISCHE
VAKVEREENIGING „BEZETTEN"
HAAR KANTOOR.
15 leden van de Synd. federatie van
metaalbewerkers te Ainsterdam, die aan
gesloten is bij het syndicalistische vakver
bond (een afscheiding van het N. Ai. S.),
