De strijd in China.
DINSDAG 24 AUGUSTUS 1937
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
51e JAARGANG No. 274
Buitenland.
Binnenland
De „Van Galen" te Shanghai
Belangrijkste Nieuws
Uit de Provincie.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg 40, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs 12.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen 10.20. Losse nummers 5 cent.
Advertentiën 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
JAPANS DOEL IS: NANKING.
In Japansche kringen te Sjanghai
wordt verklaard, dat 't uiteindelijke
doel van de geheele Japan
se he landingsactie gericht is
tegen Nanking.
Volgens dezelfde kringen kan men
ook verwachten, dat de krijgsverrichtin
gen in het gebied van de Jangtse ver
scheidene maanden zullen duren.
Op grond van deze verklaringen ver
wacht men, dat de Japansche luchtstrijd
krachten zullen overgaan tot een ver
scherpt optreden tegen Nanking in de
eerstvolgende dagen.
Dat klinkt dus heel anders danbe
scherming van de belangen der Japan
ners te Sjanghai. De aap komt uit de
mouw.
Tegenstrijdige berichten.
Over de landing van Japansche troe
pen worden tegenstrijdige berichten ge
publiceerd. Ven Japansche zijde wordt
gemeld, dat het gros der Japansche troe
pen ten Oosten van Sjanghai ontscheept
is kunnen worden, niettegenstaande de
hevige aanvallen der Ghineesche troepen
Aan de zijde der Japanners vielen tach
tig dooden, terwijl de verliezen van de
Ghineezen veel grooter zouden zijn.
D!eze ontscheping 'ging vergezeld van
een verwoed artillerie-duel.
Twintigduizend gehouwen, waaronder
talrijke Japansohe katoenfahrieken, zijn
tijdens de gevechten in vlammen opge
gaan.
De hevigheid van het vuur iïs inmid
dels afgenomen, doch er drijven nog
steeds dikke rookwolken boven het door
branden geteisterde gebied.
In tegenstelling tot de van Japansche
zijde afkomstige berichten heeft het Ghi
neesche hoofdkwartier verklaard, dat de
pogingen der Japanners, om
troepen aan land te zetten,
verijdeld zijn.
Volgens een ander bericht nit goede
bron, is een duizendtal Japansche solda
ten te Wen Tsjau Fang, even boven
Woesoeng, gedebarkeerd, doch werd het
gros der Japansche strijdkrachten, die
aan land trachtten te gaan, teruggedron
gen.
Volgens berichten uit Japansche bron
zijn de Ghineezen, die gisternacht een
offensief hebben ontketend, aan de Noor
delijke grens van de internationale con
cessie, er in geslaagd ten Westen van
de Jangtsepoe-kreek door te breken tot
het Wayside-park.
Gisteravond om 9 uur hebben de Ghi
neezen op het Noordelijk front een alge-
meenen aanval ontketend, die echter
door de Japanners is afgeslagen.
Ota elf uur beginnen de Ghineezen ook
een aanval op het Oostelijk front, maar
ook daar werden zij met achterlating van
vele gesneuvelden afgeslagen.
Hevige ontploffingen.
Er zijn naar schatting 250 a 350 per
sonen gedood bij de ontploffing van een
granaat, welke op bet Britsche torenhuis
op den hoek van den Nanking-weg en
den Tsjekiang-weg is neergekomen.
De explosie deed de geheele stad tril
len. Tot een mijl in den omtrek zijn alle
ruiten vernield.
De plaats der ontploffing biedt een af-
grijLolijken aanblik. Deerlijk verminkte
lijken liggen in plassen bloed en overal
liggen stukken puin.
Verlaat de regeering thans
Nanking?
Een telegram uit Sjanghai meldt, dat
de secretariaten van den centralen poli-
tieken raad en van de centrale permanen
te commissie gisteren den leden van dien
raad en die commissie medegedeeld heb
ben, dat de beide lichamen van nu af aan
kunnen bijeenkomen op iedere willekeu
rige plaats en op ieder oogenblik, al naar
de omstandigheden eischen.
Het telegram voegt hieraan toe, dat
dit mogelijk een voorbereidende stap is
tot een verplaatsing van den zetel der
Ghineesche regeering uit Nanking naar
een veiliger plaats.
De Japansche admiraliteit heeft gister
avond een communiqué uitgegeven, waar
in wordt gemeld, dat de vliegtuigen der
Japansohe marine luchtraids hebben on
dernomen op de vliegvelden van Nan
king. Twee maal vielen zij aan. Zij brach
ten den vijandelijken troepen ernstige
schade toe. Alle Japansche vliegtuigen
zijn veilig terug gekeerd naar hun basis
van oorsprong. Bij een luchtgevecht op
een hoogte tusschen 3000 en 5000 m bo
ven Pausjan ten Noorden van Sjanghai,
welk: gevecht Maandagmorgen ongeveer
een half uur duurde, zijn 9 van de 27
Ghineeische vliegtuigen neergeschoten.
DE BURGEROORLOG IN SPANJE.
Het leger van Franco is gistermorgen
aan het westelijke en zuidelijke front in
de provincie Santander verder opgerukt.
Volgens berichten uit Reinosa hebben
de troepen van Franco in de eerste acht
dagen van 'het offensief tegen Santander
o.m. veertien tanks buitgemaakt, die van
Russische herkomst zouden zijn, vijf
pantserauto's, 19 batterijen, 40 in con
structie zijnde kanonnen en twee treinen
met levensmiddelen. Zij' hebben 26 vlieg
tuigen neergeschoten en 14.000 paan
krijgsgevangen gemaakt.
Op een frontbreedte van ongeveer 40
km. zijn de troepen van Franco in 'die
dagen gemiddeld 55 km. vooruitgedron
gen, zoodat him terreonwinst ongeveer
2000 K.M.2 bedraagt.
Gistermorgen vroeg hebben de troepen
van Franco aan het front van Casa del
Gampo een aanval ondernomen. De re-
geeringstroepen, die op him hoede waren,
drongen den vijand evenwel terug, zoodat
deze naar zijn linies moest terugkeeren,
zonder resultaten te hebben behaald
Weer een Britsch schip
gebombardeerd.
Hit Perpignan woidt gemeld, dat het
Engelsche s.s. Noemi Julia, dat op weg
van Marseille naar Barcelona gister
morgen gebombardeerd is, de haven van
Port Vendres is binnengeloopen. De
kapitein van het schip verklaarde te
genover vertegenwoordigers van de
pers, dat boven zijn schip tusschen acht
en negen uur op den 42-sten lengtegraad
en den derden breedtegraad twee vlieg
tuigen hadden gecirkeld, die op de vleu
gels een zwarte kokarde met een doods
kop en de nummers 528, resp. 529 droe
gen. Toen de beide vliegtuigen weer weg
gevlogen waren, was om kwart over ne
gen een bombardementstoestel versche
nen en had twee bommen neergeworpen,
die op 10 meter afstand van het schip
in het water waren neergekomen. Het
schip was niet getroffen.
De kapitein verklaarde verder, dat zijn
schip de vlag der niet-inmenging had
gevoerd en twee controleurs aan boord
had, een Engelschman en een Nederlan
der.
DE BOERENSTAKING IN POLEN.
Reeds twintig dooden.
Bij gevechten tusschen boeren en poli
tie in Klein-Polen zijn 14 dooden en 20
gewonden gevallen. Alleen in het dorp
Manino bij Jaroslaf vielen 11 dooden en
16 gewonden.
Te Glazowa nabij Rzeszof, waar 10.000
boeren waren samengeschoold, vreesden
de autoriteiten moeilijkheden. Zij lieten
derhalve den leider van de volkspartij, die
den vorigen dag gearresteerd was, vrij om
zijn aanhangers te kalmeeren.
Bij.onlusten in verband met de staking
der hoeren in Polen, welke Maandag j.l.
is begonnen en welke moet duren tot 2'5
dezer, zijn tot nu toe 20 personen gedood.
De door de boerenstaking ontstane toe
stand is volgens tot dusverre nog niet be
vestigde berichten weer toegespitst. D'e
arbeiders in de stad Kielce zouden n.l. in
sympathiestaking zijn gegaan. Het zou,
naar verluidt, den stakenden leden van de
boerenvolkspartij gelukt zijn een wapen
arsenaal te bestormen. Volgens een an
dere mededeeling zouden de in handen
der boeren zijnde wapenen van buiten-
landschen oorsprong zijn.
Later wordt gemeld: De toestand te
Malapoleka schijnt eenigszins gekalmeerd
te zijn. Gisteren en Zondag echter heb
ben zich talrijke relletjes voorgedaan, o.m.
te Ponice en Melstyn, waarbij drie dooden
en talrijke gewonden zijn gevallen.
DE KERKSTRIJD IN DUITSCHLAND.
Thans 103 predikanten in arrest.
Zondag is in de Duitsche kerken ge
beden voor de gevangen genomen predi
kanten. Hun aantal bedraagt thans 103;
bovendien mogen er 31 niet preeken en
zijn 42 uit hun gemeenten verbannen. De
generaal-superintendant der kerk van da
Niemöller, Vist, heeft in zijn preek ver
klaard, dat het geloof der menschen
niet hetzelfde is als het Christe
lijk geloof. Ziji, die iets dergelijks' omtrent
de Christelijke kerk meenen, kennen hun
bijhei niet, aldus spreker.
FRANKRIJK EN BELG IE.
Economische besprekingen afgebroken.
Volgens mededeeling van het Belgische
Ministerie van Buitenlandsche Zaken zijn
de economische besprekingen met Frank
rijk, welke ova. betrekking hadden op het
vervoer via de haven van Duinkerken,
afgebroken.
Woensdag zal de Ministerraad bijeen-,
komen, teneinde den toestand te bespre
ken, die thans is ontstaan.
EEN SCHEEPSRAMP NABIJ
ALEXANDRIE.
Reeds dertig slachtoffers.
Een groote kotter, die .gistermorgen
terugkeerde van de feesten, die elk jaar
op het strand van Agami, tegenover de
haven van Alexandrië, worden gehouden,
is, waarschijnlijk wegens overbelasting,
gekenterd.
Het aantal slachtoffers zou zeer groot
zijn. Tot nu toe heeft de zee dertig lijken
op het strand geworpen.
Gezondheidszorg in Duitschland.
Op het derde internationaal congres
voor geneeskunde, waaraan door verte
genwoordigers van 33 staten werd deel
genomen en dat te Berlijn werd gehou
den, liet de Rijksartsenleider dr Wagner
zich o.m. als volgt uit:
De voornaamste taak van de Duitsche
geneeskunde ligt op het groote gebied
der positieve maatregelen in het helang
der bevolkingspolitiek. Men is thans be
zig een gezondheidshalans van het Duit
sche volk op te maken. Iedere Duitscher
krijgt eerlang een „gezondheidspas",
waarop alles genoteerd staat wat voor
den medicus van belang kan zijn.
De Duitsche geneesheer zal niet lan
ger zweren bij het dogma van zijn uni
versiteit, maar zich ook vertrouwd mak
ken met de methoden der natuurgenees
wijze, de homoeopathie en de volksge
neeskunde. DUitsch geneeskundige-zijn
is geen op winst berekend beroep meer,
maar een door de wet geregelde publieke
taak.
Het Duitsche drukkerijbedrijf.
1500 Dlrufckerijbezitters uit het Duit
sche rijk hebben te Dresden vergaderd.
Dr Wuerfel, leider van het Wirtschaffe-
amt der deutschten Bnckdruckersvereins,
heeft over de regeling van de markten en
het probleem der grondstoffen in het
drukkerijbedrijf gesproken. Dit bedrijf wil
door groote spaarzaamheid in het ge
bruik van papier, metaal en kleurstoffen
er toe bijdragen Duitschland onafhanke
lijk te maken van buitenlandsehen in
voer.
Het verbod van vestiging voor nieuwe
drukkerijbedrijven zal voorloopig moeten
worden gehandhaafd.
De papierindustrie is in staat de pro
ductie nog te verhoogen.
Korte Berichten.
In Juli hebben 68.000 toeristen, be
halve 8000 zakenlieden Engeland bezocht.
Het aantal toeristen was 3000 'hooger
dan in de recordmaand in 1934. Meer
dan 40.000 vreemdelingen kwamen uit
de Yereenigde Staten.
Uit Campana (Argentinië) wordt ge
meld, dat in een petroleum-opslagplaats
van de „India Company" brand is uit
gebroken. Twee honderd millioen liter
petroleum wordt door het vuur bedreigd.
De brandweer tracht uitbreiding van het
vuur te voorkomen.
Het hooggerechtshof te Dortmund
heeft de onmiddellijke invrijheidstelling
bevolen van den evangelischen predikant
Klose, die wegens een geschil met de
nationaal-socialistische autoriteiten in
de gevangenis te Bochum was opgesloten.
Frankrijk heeft een tekort aan mijn
werkers. Dit tekort heeft dergelijke vor
men aangenomen, dat de drie mijnwer
kersbonden van de departementen Nord,
Pas-de-Calais en van het district Anzin
op verzoek van de regeering een beroep
hebben gedaan op alle Fransche arbei
ders, ook op hen, die nog nimmer in
de Fransche mijnen gewerkt hebben, zich
thans als mijnwerkers aan te melden.
H. M. DE KONINGIN NAAR
VARSSEVELD.
H. M. de Koningin heeft het plan op
gevat de Landbouw- en Nijverheidsten-
toonstelling („Laneijto") te Vaxsseveld,
die heden geopend wordt en tot en met
Donderdag zal duren, met een bezoek te
vereeren. Het staat nog niet vast, welken
dag de Koningin zal komen. Zeer waar
schijnlijk zal dit op Donderdag, den dag
van het concours 'hippique, gebeuren.
Prins Bernhard uit België teruggekeerd.
Gisteravond kwart over zeven is Prins
Bernhard van zijn bezoek aan Koning
Leopold te Laeken op Het Loo terugge
keerd. De Prins heeft de reis per auto
gemaakt en chauffeerde zelf.
MINISTER VAN BOEIJEN
ONGESTELD.
De Minister van Binnenlandsche Za
ken, de heer H. van Boeijen, is in het
ziekenhuis Bronovo te 's-Gravenhage op
genomen.
Hij' heeft wegens ongesteldheid zijn
vacantia, welke hij1 in Zwitserland door
bracht, moeten onderbreken en is Don
derdagavond naar huis teruggekeerd.
De toestand van den minister geeft
geen reden tot ongerulstheid.
EEN AANVARING.
Het departement der Marine deelt
mede, van den torpedojager „Van Galen"
bericht te hebben ontvangen, dat deze
gisteren bij het aanbreken van den dag
de monding van de Yangtse zou hebben
bereikt op weg naar Sjanghai.
Aneta verneemt nog, dat driehonderd
Ghineezen, van Java afkomstig alsmede
eenige Nederlanders uit Sjanghai wen-
schen te vertrekken, waartoe de as
sistentie van de „Van Galen" zeer ge-
wenscht zal zijn.
Nadat de passagiers met assistentie
van de „Van Galen" zijn opgehaald, zul
len zij door de Java-China-Japan-lijn
verder naar Java worden overgebracht.
Een later bericht meldt:
Hr. Ms. Van Galen is gistermiddag om
15 uur te Sjanghai aangekomen.
Hij is aan een groot gevaar ontsnapt.
Hij is n.l. in aanvaring geweest met een
Britsche sleepboot. Het scheepsverkeer
op de Wangpoe is in deze bewogen da
gen volkomen ontwricht en men kan van
een chaotischen toestand spreken. Aan
varingen zijn hierdoor bijna niet te voor
komen en deze groote verwarring was
er dan ook de oorzaak van, dat een sleep
boot, die de Britsche vlag voerde, de
„Van Galen" ramde. De botsing was zoo
sterk, dat de Nederlandsche oorlogsbodem
bijna kapseisde.
De marine-autoriteiten in Den Haag
hebben bericht ontvangen van den com
mandant van de „Van Galen", dat een
Engelsche sleepboot bij bet manoeuvree
ren tegen onzen oorlogsbodem is aange
varen. Hierdoor beeft de „Van Galen"
een deuk in den voorsteven gekregen.
De averij wordt als onbeteekenend be
schouwd. De zeewaardigheid van ons
oorlogsschip is intact gebleven. Het ge
heele ongeval wordt dan ook als niet
van ernstigen aard beschouwd. Op het
verblijf van de „Van Galen" te Sjanghai
zal dit incident dan ook niet van in
vloed zijn.
Burgemeesters.
Biji Kon. besluit van 18 Augustus is
aan J. H. A. Frieswijk, op zijn verzoek,
met ingang van 1 October, eervol ontslag
verleend als burgemeester der gemeente
Doornspijk.
Bij Kon. besluit aan J. J. Janssensi,
op zijn verzoek, met ingang van 15 Sep
tember, eervol ontslag verleend als bur
gemeester der gemeente S chijn del.
Bij Kon. besluit is aan A. Schram, op
zijn verzoek, met ingang van 1 October,
eervol ontslag verleend als burgemeester
der gemeente Ghaam.
Met ingang van 1 November a.s. heeft
de heer K. Slomp, burgemeester van
Nijeveen, eervol ontslag uit die betrek
king verzocht.
RIJDENDE PONT IN HET
MERWEDE-KANAAL.
Het gevaarte geïnstalleerd.
Gistermiddag is de pont op wielen, die
in het Merwede-kanaal tegenover 'tOud-
Diemerlaan dienst zal doen, ter plaatse
gearriveerd. Het 8 m hooge gevaarte werd
aan de takels gehangen en voorzichtig op
de rails geplaatst. Vrijdag j.l. waren deze
rails, die door de Ned. Droogdok-Mij. uit
één stuk vervaardigd zijn, reeds op den
bodem van het kanaal gemonteerd. Deze
rails hebben een lengte van ruim 109 m.
Nadat een duiker had gecontroleerd of
de pont goed op het spoor stond, heeft
het gevaarte zijn eerste rit heter gezegd
zijn proefvaart, daar de pont geheel als
vaartuig beschouwd moet worden ge
maakt. Zij volbracht deze tot aller vol
doening.
De rijdende pont is voorzien van een
Kromhout Gardner motor. Zij biedt aan
vier kleine auto's plaats. Het overvaren
zal anderhalve minuut duren. De opritten
zijn nog niet geheel gereed, doch ver
wacht wordt, dat zulks in September het
geval zal zijn. Dan kan de pont op wielen
in gebruik genomen worden en zal men
de sensatie kunnen ondergaan het Mer-
wedekanaal over te rijden.
DE TWEEDE KAMER OVER
NATURALISATIES.
De Tweede Kamer heeft voorloopig ver
slag uitgebracht over 57 naturalisatie-
ontwerpen, te zamen betreffende 1165
menschen. Naar wij in dit verslag lezen,
meenden enkele leden, dat het Nederlan
derschap niet verleend dient te worden
aan menschen, wier opneming in ons volk
de toCh reeds bestaande noodlottige ver
deeldheid zou vergrooten; alleen de norm
van geest- en stamverwantschap zij hier
beslissend. In dit verband geven zij te
kennen, dat huns inziens het antisemie
tisme onder ons volk groeiend is; zij acht
ten het niet wenschelijk, dat steeds meer
Joden van huiten in onze volksgemeen
schap worden opgenomen.
Binnenland.
De stand van groenten en fruit.
Onze stijgende tuinbouwexport.
De Van Galen te Sjanghai aangekomen
en beschoten.
Buitenland.
De gevechten in China. Dg bedoeling van
Japan. Offensief der Japanners ge
opend.
Nog steeds successen van Franco in
Spanje.
De, kerkstrijd in Duitschland.
Verscheidene andere leden verklaarden
daarentegen niet in te zien, dat naturali
satie van Joden de verdeeldheid in ons
volk zou vergrooten. Van een groeiend
antisemietisme is huns inziens ook geen
sprake.
Eenige leden merkten op dat terecht
onderzocht pleegt te worden, of de ver
zoekers zich, actief met de Nederlandsche
politiek bemoeien. Ten aanzien van een
der verzoekers vestigen deze leden er de
aandacht op, dat hij in 1934 in zijn woon
plaats (Rheden (G.), bestuurslid van de
plaatselijke afdeeling van do N. S. B.
was; hij heeft hiervoor bedankt, omdat
hem anders het verblijf hier te lande zou
worden ontzegd. De politie rapporteert
over hem, dat hij rustig van aard en bang
is, zoodat hij zich wel als een goed Ne
derlander zal gedragen".
Gaarne zouden de hier aan het woord
zijnde leden nader over dezen verzoeker
worden ingelicht. Het politierapport, zoo
merken zij verder op, maakt, althans een
zeer zonderlingen indruk; blijkbaar heeft
de politie te Rheden eigenaardige opvat
tingen omtrent de eischen, aan een goed
Nederlander te stellen; men vertrouwt dat
de minister de opvattingen van de politie
niet deelt.
Het had de aandacht van_ verscheidene
leden getrokken, dat onder hen, aan wie
de Regeering bij deze ontwerpen het
Nederlanderschap wenseht te verleenen,
zich een groot aantal personen bevindt,
werkzaam bij bet onderwijs. Weliswaar
zijn dit voor het grootste deel personen,
die Nederlandsche diploma's, benevens
de vereischte vergunning tot het geven
van onderwijs in Nederland bezitten, ter
wijl zich in de dossiers verklaringen be
vinden van den Minister van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen, inhoudende,
dat deze tegen de gevraagde naturalisatie
geen bezwaar heeft, doch de leden, die
deze opmerking maakten, betwijfelden
toch, of het verstandig is al deze perso
nen in het Nederlandsche staatsverband
op te nemen. Zij herinnerden daarbij aan
de groote werkloosheid, die nog steeds
onder het onderwijzend personeel hier te
lande heerscht. En ook vestigden zij er de
aandacht op, dat juist ten aanzien van de
onderwijzers geëisoht mag worden, dat
dezen ^geheel in het Nederlandsche volks
leven zijn opgenomen. Zij hadden niet de
overtuiging, dat dit laatste van allen, oin
wie het hier gaat, gezegd kan worden.
Van andere zijde wordt er op gewezen,
dat een belangrijk percentage der te natu-
raliseeren personen, die bij het onderwijs
werkzaam zijn, bestaat uit religieuzen.
Het bezwaar, ontleend aan de werkloos
heid! onder bet onderwijzend personeel,
kan hier niet zoo zwaar wegen als het
geval zou zijn, wanneer het leeken betrof.
Het 10.000ste sehip in den Waterweg.
Zondagochtend is het Engelsche stoom
schip Melito, komende van Swansea, als
tienduizendste schip den Nieuwen Wa
terweg binnengekomen en opgevaren
naar Rotterdam. Verleden jaar werd bet
tienduizendste schip voor den Nieuwen
Waterweg geboekt op 25 September, dus
ongeveer een maand later. Dit feit wijst
ook weer op een drukkere scheepvaart en
een verblijdende opleving in 1937.
Schietwedstrijd Vrijwillige Burgerwacht.
Op de Zaterdagen 4 en 11 September
a.s. zal de jaarlijksche schietwedstrijd van
de Vrijwillige Burgerwachten in Zeeland
worden gehouden op de militaire schiet
banen te Vlissingen. (VI. Grt.)
Middelburg. Een parade op 31
Augustus. Op 31 Augustus a.ls. zal
tor gelegenheid van den verjaardag van
H. M. de Koningin door het garnizoen
een parade worden gehouden op het
Molenwater.
Na afloop van de parade wordt een
marsch door de stad gemaakt.
Veertigjarig bestaan
van Handelsbelang. Gisteren
was het de dag, dat de Vereeniging Han
delsbelang 40 jaar bestond en het was
zeker een 'goed idee van het bestuur om
