De volgende wereldoorlog.
De
s
Buitenland.
Dreigende oorlogsverklaring
van China.
De oorlog in Spanje.
EERSTE^BLAD
ZATERDAG 7 AUGUSTUS 1937
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
51e JAARGANG No. 260
1 i l! li
Belangrijkste Nieuws
Het gras wordt minder!
Houdt de melkgift op peil
met suiker,
Berfels' Ratiokoekjes A of
Bertels' Zuivel koekjes.
Dr Dibelius door de Rechtbank te
Berlijn vrijgesproken. De eisch
luidde 6 maanden gevangenisstraf.
B C
st p. e.
3 34
37
l 32
L 40
1 36
3 31
3 34
41 44
53 49
44 39
48 42
54 42
4 34
3 40
8 33
5 35
8 36
5 36
O 36
8 34
3 34
5 33
5 33
4 39
4 34
52 47
52 47
43 35
58 42
54 42
40
40
38
44
38
40
38
39
51 42
52 42
groo to toto-
en dozo moe-
te met carbo-
yp een andere
Men bestrijkt
dat de kippen
met een ont-
tig, want deze
ideels uit een
icotinedampen
de veeren der
.ooden de lui-
jlen. Het beste
stplanken met
i luizen vallen
teen verbrand
er en daar in
n zitten en ik
>s, als de kip-
tog eens goed
vavel eenmaal
icht af en laat
iar eens goed
waar men een
of stroo heeft
ing goed zijn.
in het hok een
in voortdurend
tegen parasie-
it hij er tegen
ïennen zich en
een tot hevig
naf dat ze drie
agt hij hoeveel
loodig hebben,
pikken gedeel-
en gedeeltelijk
3en tekort aan
len) ziet men
jren nemen het
Het beste is
en met teer te
en volwaardig
m rekent men
ïlvoer per dag.
ter onderzoek
worden niet
•voor is: Rijks-
i.
E HENNEPE'.
treffende, kun-
irden gezonden
nraadsingel 84
roor antwoord
n.
RBERICHT.
id van 7 Aug.:
wind, nevelig!
eer, behoudens
lag 3 uur:
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Tolefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg 40, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vliseingea f0.2Q. Losse nummers 5 cent,
AdvertantiSn 80 sent ps? rsgaï, Ingezonden
mecIodeeiingoR öO eeni ps? rsgol. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags fö.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto fö.85.
Bij contract belangrijke korting.
,g 3 u.: 766.
ietsen:
DREIGT ER GEVAAR VAN DE ZIJDE
VAN JAPAN?
In het Augustus-nummer van het or
gaan der Kon. Nederl. Vereen. „Onze
Vloot" wordt een beschouwing gewijd
aan een boek van een Japansch zee-offi
cier Tota Ishimaru: „The Next
World War".
Bij de vraag of een nieuwe wereldoor
log dreigt, moét volgens Tota Ishimaru
niet in de eerste plaats worden gelet op
de min of meer ernstige conflicten die
zich dag aan dag voordoen.
Men moet de diepere ooizaken van een
wei eldconfliet niet meten naar den maat
staf van de hevigheid der aanleidingen.
In 1914 waren die diepere oorzaken tot
volle rijpheid gekomen, waren de brand
stoffen in zoodanig voor explosie gun
stige ligging opgehoopt dat maar een
uiterst kleine vonk ter ontsteking noodig
was. Maar het is soms heel goed moge
lijk, dat de „kwajongens in de wereld
politiek" naar hartelust kunnen „vuurtje
stoken" waarbij de vlammen hoog op
laaien, zonder dat er met de rest van de
wereld iets gebeurt.
Het hangt n.l. voor een groot deel
daarvan af, of wij ter zake van de die
pere oorzaken in een „c r i t i e k e pe
riode" verkeeren, een periode waarin
de opgehoopte brandstoffen door hun po
sitie en verdeeling een groote exploisie-
capaciteit bezitten.
Tota Ishimaru nu is van meening,
dat zulk een critieke periode" zal aan
vangen omstreeks 1939.
Als redenen voor deze opvatting voert
hij aan: dat dan het Amerikaansche
vlootbouw-pirogramma zal zijn voltooid
en de zeemadhtsverhouding tusschen
Japan en Amerika voor dat laatste land
een gunstige wending zal nemen; de Eh-
gelsohe Singapore-basis dan zal zijn vol
tooid; het tweede Russische vijfjarenplan
zal zijn beëindigd; de andere mogend
heden er dan meer belang bij zullen
hebben om Japan vast te zetten; een
tweede wereldomvattende economische
crisis zal ontstaan en de Duitsche her
bewapeningsplannen dan zoo ongeveer
voltooid zullen zijn.
Hieruit blijkt zegt „Onze Vloot", dat de
Japansche schrijver aan Engeland en
Amerika agressieve bedoelingen toe
schrijft.
„Wij zullen de Angel-Saksen aan
weerszijden van den Atlantischen Oceaan
volstrekt niet als onbaatzuchtige vredes-
idealisten uitbeelden, maar de feiten
zijn nu eenmaal zóó, dat niet zij,
maar Japan het eerst de door het
vlootverdrag van Washington toegestane
maxima heeft volgebouwd, dat Japan
is overgegaan tot de verhooging van het
geschut-kaliber voor nieuw te bouwen
slagschepen en dat Engeland en Ameri
ka noodgedwongen hebben moeten vol
gen, dat Japan in de eerste plaats
geen verlenging van de te Washington
in 1922 en te Londen in 1930 gesloten
vlootbeperkingsverdragen wenschte, dal
Japan het negen-mogendheden-verdrag
ten opzichte van China heeft geschon
den. Stelt men daarnaast dat noch in het
Britsche Rijk, noch in de Vereenigde Sta
ten klanken werden vernomen die wijzen
op een drang naar expansie, terwijl dit
in Japan vrijwel onophoudelijk geschiedt,
dan vragen wij ons af, aangenomen dat
Ishimaru's meening juist is, of niet veel
eer aan Japan agressieve bedoelingen
zouden moeten worden toegeschreven.
In verhand hiermede wordt dan gewe
zen op een in 1927 door den toenmaligen
Japanschen minister-president Tanaka
hij den Keizer ingediend memorandum,
aan de samenstelling waarvan door alle
hij deze zaak betrokken burgerlijke en
militaire autoriteiten was meegewerkt en
waaraan het volgende is ontleend:
„De drie Oostelijke Provinciën (Mands
joerije) vormen een politieke vlek in het
Verre Oosten. Terwille van zelfverdedi
ging en voor de verdediging van anderen
kan Japan de moeilijkheden in Oost-Azië
niet opheffen indien het niet een politiek
van „bloed en ijzer" volgt; maar bij het
volgen van zulk een politiek zal het van
aangezicht tot aangezicht tegenover de
Vereenigde Staten komen te staan
Indien wij in de toekomst de controle
over China noodig zullen hebben, zullen
wij de Vereenigde Staten moeten ver
pletteren o.a., en tegenover deze mogend
heid moeten handelen als wij deden ge
durende den Russisoh-Japanschen oor
log. Maar om China te veroveren, moeten
we eerst Mandsjoerije en Mongolië ver
overen; om de wereld te veroveren, moe
ten we eerst China veroveren. Indien wij
erin slagen om China te veroveren zullen
al de andere Aziatische landen en de
landen in de Zuidzee ons vreezen en voor
ons capituleeren. Dé wereld zal dan be
grijpen, dat Oost-Azië van ons is en zal
geen inbreuk op onze rechten durven
makenWanneer wij eenmaal de
hulpbronnen van China onder onze be
velen hebben, zullen wij voortgaan met
de verovering van Britsch- en van Ne-
derlandsch-Indië, van Klein-Azië, van
Centraal-Azië en zelfs van Europa. Ons
meester maken van de controle over
Mandsjoerije en Mongolië is echter de
eerste stap daartoe."
De min of meer hoogdravende toon
van dit staatstuk daargelaten, zegt „Onze
Vloot" kunnen we niet anders dan het
feit constateer en, dat Japan inmiddels
de heerschappij heeft over geheel Mands
joerije (thans Mandsjoekwo geheeten),
over gedeelten van Monogolië en van an
dere gebieden van Noord-China, terwijl
aan de Chineesohe kust tot ver in het
Zuiden zich Japansche militaire en ma
ritieme steunpunten bevinden.
Voorts wordt nog de aandacht geves
tigd op de uitspraak van den Japanschen
Schout bij Nacht Taneji Sosa, naar aan
leiding van een studiereis door hem in
in gezelschap van Admiraal Takeshita ge
maakt naar Ned. Indië. Deze vlagofficier
spreekt daarin met betrekking tot Indië
van „d en eiso'h tot correc
tie van onnatuurlijk kolo
niaal b e z i t'\ Indien wij niet bereid
zouden zijn tot zulk een correctie, komt
hij met het volgende beleefde drei
gement„Is deze vreedzame penetra
tie naar het Zuiden niet veel beter dan
het wagen van een oorlog?"
Ook Tota Ishimaru richt een bedrei
ging aan ons adres; hij schrijft in zijn
boek: „Au Anglo-Japanese War is Ine
vitable", dat „in geval van eenzijdige neu
traliteit van Nederland, Japan middelen
zou vinden om zichzelf op dit land te
wreken, bij voorbeeld door de inboorlin
gen van Ned.-Indië tegen de Nederland-
sohe Regeering in opstand te brengen".
I
De groote vraag is natuurlijk, hoe de
Japansche regeering over deze dingen
denkt.
Bij de beantwoording van deze vraag
wordt er op gewezen, dat er in Japan
twee partijen zijn, die beiden expan
sie voorstaan, maar waarvan de een
meer 'het accent legt op de expansie op
het vasteland van Azië
('China en Siberië) en de andere op de
expansie naar het Zuiden
(Philippijnen, Nederlandsch-
Indië, Australië).
Het merkwaardige is nu, dat de benoe
ming van Prins Konoje tot minister-pre
sident de gelegenheid schept tot een har-
moniëering tusschen de
continental gerichte ende
maritiem geriohte expan
siepolitiek.
„Onze Vloot" voegt hieraan de volgen
de waarschuwing toe:
„Men moet er rekening mede houden,
dat in de naaste toekomst een zeer krach
tig optreden van Japan te verwachten is,
waarbij ook een optreden in Zuidelijke
richting niet tot de onmogelijkheden be
hoort. Het tijdstip daarvan ligt ongetwij
feld in de „critieke periode", maar of die
periode naar het oordeel der burgerlijke
en militaire leiders van Japan ïs gelegen
omstreeks het jaar 1939, zooals Ishima
ru meent, valt natuurlijk niet te zeggen.
Er zijn sommigen, die zich aan de o.i.
gevaarlijke illusie overgeven dat Japan
aan den vooravond van een financieele
débacle staat en dat het Japansche volk
niet bereid en niet in staat zal zijn de kos
ten van leger en vloot, die nu al meer dan
de helft van de begrooting omvatten, te
dragen en dat Japan het bijgevolg niet
op een conflict in grooten stijl zal aan
durven laten komen. Maar dan ver
gist men zich in bet aan
passingsvermogen en de
opofferingsgezindheid van
de Jap anners, waar het hun
vaderland en hun keizer
betreft.
Ook moet men zich niet vergissen in de
omstandigheid, dat Japan oogenschijnlijk
op dit oogenblik zijn expansie-strevingen
in de richting van China ten uitvoer
brengt. Bij de huidige constellatie in Jas
pan kan daar namelijk a la minute een
optreden in Zuidelijke richting aan toe
worden gevoegd, bij'v. in het geval dat
Engeland in de Middellandsche Zee zóó
zou worden bezig gehouden (met de daar
aan de verbonden onttrekking van zee
strijdkrachten uit andere deelen der we
reld) dat in het Japan omringende oor
don van Europeesehe machten een zeer
zwakke plek zou ontstaan.
Bij het oploopen der span
ningen kan zulk een zwak
ke plek heel gemakkelijk
de eruptie-krater van het
wereldconflict worden I"
Zoodra Japanners landen in Tsing Tau?
Nanking-regeering zou overwegen, haar
zetel over te brengen naar Koeling of
Kioe Kiang.
De correspondent van de „Nitsji Nisji
Sjimboen" te Shanghai bericht, dat maar
schalk Tsjang Kai Sjek last heeft ge
geven, dat generaal Han Foe Tsjoe te
Sjantoeng, Japan den oorlog moét ver
klaren, zoodra Japansche troepen te
Tsing Tau aan land worden gezet.
Generaal Jen Sji Sjan moet uit Sjansi
oprukken en de flank bedreigen van de
Japansche troepen uit Peiping en Tien
tsin, zoodat deze niet kunnen doordrin
gen in Sj'ansi en Soei Joean.
Verder moet Lioe Sjiang met twee di
visies uit Tsjetsjoean oprukken naar de
Gele Rivier, terwijl generaal Joe Han
Moe in Kanton de Zuidkust van China
moet verdedigen tegen een Japanschen
aanval.
Ten laatste moet generaal Loeng Joen
de provincies Joenan en Tsjetsjoean be
waken, aangezien dat de laatste bolwer
ken van de regeeringstroepen zijn.
De correspondent bericht verder, dat de
regeering van Nanking overweegt, om
haar zetel over te brengen naar Koeling
of Kio Kiang, indien gevaar zou dreigen
voor Nanking en dat in uitersten nood
de regeering zou worden overgebracht
naar Sian of Tsjengtoe.
De correspondent van de „Asahi Sjim
boen" te Nanking bericht, dat de troe
pen van de centrale Chineesche regeering
oprukken tegen de Japansche garnizoe
nen te Peiping en Tientsin. De corres
pondent schat het aantal der regeerings
troepen op twintig divisies met een to
tale sterkte van ongeveer 200.000 man.
Sedert 4 Augustus zijn volgens den
correspondent 80.000 man Chineesche
troepen aangekomen bij de spoorlijn
Tientsin-Poekau die, in samenwerking
met 150.000 man uit de omgeving van
Pau-Ting Foe, Peiping en Tientsin wil
len heroveren.
Verder zouden 250.000 man Chineesche
soldaten te Soetsjau, Tsjeng Tsjau en
Loyang in reserve worden gehouden.
DE JAPANSCHE OORLOGS-
BEGROOTING WORDT VERHOOGD.
Het Japansche huis van afgevaardig
den heeft de wet inzake de tweede aan
vullende begrooting ten bedrage van 410
millioen yen voor het Noord-China-con-
flict goedgekeurd. De wet gaat thans naar
het Hoogerhuis, dat deze aangelegenheid
vandaag zal behandelen.
In het Lagerhuis heeft de minister van
oorlog, Sugirjama, tijdens de debatten
naar aanleiding van de berichten over
aanzienlijke Chineesche troepenconcen
traties langs de naar het Noorden lei
dende spoorlijnen en straatwegen ver
klaard, dat, indien het gebied van Pei
ping en Tientsin bedreigd zou worden,
Japan zich genoodzaakt zou zien, zijn
tot nog toe gevolgde politiek te laten
varen, welke er op gericht was, de zaken
niet nog ernstiger te maken dan ze al
zijn.
Japan zou in dat geval stappen moe
ten doen, om het hoofd te kunnen bie
den aan den door een dergelijke bedrei
ging geschapen ernstigen toestand.
DE CHINEEZEN HEROVEREN
LIANG SIANG.
Be belangrijke stad Liang Siang, welke
ongeveer 25 km ten Zuid-Westen van
Peiping aan de spoorlijn naar Pau Ting
Foe is gelegen, is volgens Chineesche be
richten door troepen van de Nanking-re
geering bij verrassing op de Japanners
heroverd.
Momenteel zetten de Chineesche troe
pen, naar het centrale nieuwsagentschap
meldt, bij stroomenden regen hun op-
marsclh voort in de richting van Nan-
toeng. Blijkbaar willen zij met hun actie
de ten Noord-Westen van Peiping staan
de Chineesohe strijdkrachten der 89e en
184ste divisie ter hulp komen, die door
de Japansche aanvallen langs de spoor
lijn van Peiping en Soei Joean in het
nauw zijn gedreven.
Naar verluidt, hebben de Chineezen
loopgraven aangelegd voor den belang
rijken Nankau-pas.
WEER BOMMEN OP MADRID.
Gistermorgen tegen balf tien is de
hoofdstad opnieuw door het geschut van
Franco gebombardeerd. Langer dan een
uur vielen de granaten in vrij snel tempo
in bet centrum der stad. Er zijn verschei
dene slachtoffers te betreuren. Vier per
sonen werden in de Via Almarco ernstig
gewond; bij een garage werd een voorbij
ganger op slag gedood. De bevolking ver
loor baar kalmte echter niet.
De linksche troepen hebben het bom
bardement beantwoord door vooral de
vijandelijke stellingen bij Carabitas onder
vuur te nemen.
Uit Cuenoa wordt gemeld dat vliegtui
gen der rechtsohen een dertigtal bommen
op de buitenwijken der stad bebben ge
worpen. Men beeft tot dusver twaalf doo-
den geteld, voor het meerendeel vrouwen
en 'kinderen. Verscheidene bewoners heb
ben verwondingen opgeloopen.
De Zwitsersohe Bondsraad heeft het
Zwitsersche Roode Kruis gemachtigd
mede te werken aan de door het Inter
nationale Roode Kruis ondernomen actie
tot het transport van 4000 vrouwen en
kinderen uit Madrid. De Bondsraad heeft
een crediet van 8000 francs ter beschik
king der Internationale Roode Kruis-
commissie gesteld.
GEEN SOW JET-HULP VOOR CHINA?
Zoowel uit Russische als uit Chinee
sche bron wordt vernomen, dat bet ge
rucht,, als zou generaal Blücher belast
zij'n met het sluiten van een militair en
handelsacooord met Tsjiang Kai Sjek, op
geen enkel feit berust.
De Chineesche ambassadeur te Moskou
heeft verklaard, dat de onderhandelingen
over een Russisoh-Chineesch handelsver
drag reeds twee jaar slepende gehouden
worden en dat China op het oogenblik
slechts aandacht heeft voor zdjh verdedi
ging, die, aldus de ambassadeur, gevoerd
wordt zonder eenige hulp van buiten,
hoezeer ook de opinie in Rusland aan de
zijde van China staat.
„DAILY EXPRESS" IN DUITSCHLAND
GECONFISQUEERD.
Wegens publicatie foto's van bi] Madrid
neergeschoten Duitsch vliegtuig.
De Londensche „D'aily Express" van 5
Augustus is door de politieke politie in
beslag genomen.
Het Ehgelsche blad had op zij'n front
pagina foto's afgedrukt van een Duitsch
vliegtuig met zijn Duitsche bemanning,
dat in den sector van Madrid door de roo
de troepen omloaggeschoten was.
Het blad heeft ook de namen van de
Duitsche vliegers afgedrukt, namelijk
Walter Schellhorn, mitrailleur, Hermann
Schmidt, sergeant-radio-telegrafist, luite
nant Seidl en de piloot Georg Kohl.
Onlangs heeft de „Daily Express" een
interview afgedrukt, dat zijn correspon
dent had gehad met sergeant Schmidt.
HERSTEL VAN DE MONARCHIE IN
SPANJE?
Het feit, dat ex-koning Alfonso XIII
van Spanje op 't oogenblik in Zwitser
land vertoeft, waar hij besprekingen
schijnt te houden met vooraanstaande
Spanjaarden, brengt heel wat pennen in
beweging.
De correspondent van de „Petit Jour
nal" weet te melden, dat de ex-koning
door zijn adviseurs wordt aangeraden de
kwestie van restauratie eerstdaags aan
de regeeringen in Parijs en Londen voor
te leggen. Koning Alfonso zou spoedig
mededeelingen doen en verzekert, dat hij
niet met Parijs en Londen in overleg zal
treden, alvorens zich de bemiddeling van
een kleine Europeesehe mogendheid ver
worven te hebben. De naam van koning
Leopold zou in dit verband meermalen
genoemd zijn.
In de E'ngelsche pers wordt vermeld,
dat de vorst ook reeds overleg gepleegd
heeft met vertegenwoordigers van
Franco.
DE WERELDTENTOONSTELLING 1939
TE NEW-YORK.
Ook Nederland zal vertegenwoordigd zijn
De regeeringspersdienst deelt met be
trekking tot de wereldtentoonstelling,
welke in 1939 te New-York zal worden
gehouden mede, dat de Nederlandsohe
regeering, mede namens de overzeescbe
gewesten, de uitnoodiging tot deelne
ming, welke van de regeering der Ver
eenigde Staten is ontvangen, zal aan
vaarden.
Nadere berichten omtrent de organisa
tie van deze deelneming zullen t.z.t. wor
den gepubliceerd.
DE ENGELSCH-ITALIAANSCHE
BETREKKINGEN.
Eind September zullen waarschijnlijk
de besprekingen beginnen.
Volgens de „Daily Telegraph", zal de
Britsche ambassadeur in Rome, air Erio
Drummond, waarschijnlijk eind Septem
ber de voorgenomen EngelschItaliaan-
sohe besprekingen openen.
Men hoopt, dat tegen dien tijd Enge
land het Italiaansche gezag in Oost-
Afrika zal hebben erkend. Inzake het
Westelijk pact verluidt, dat de meening
van Mussolini, dat eerst de Spaansche
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Binnenland,
Het Prinselijk paar op de Loosdrechtsche
plassen.
Do roofmoord te Vlissingen.
Salarissen der Rijksambtenaren.
Buitenland.
Dlreigende oorlog in China.
Dr Dibelius vrijgesproken.
Herstel van de Spaansche monarchie
EngeLsch-Italiaansche toenadering.
door bijvoedering met
Berfels' Lijnzaad koekjes
Bestelt bij Uw leverancier
of direct aan de fabriek.
burgeroorlog tot een oplossing moet wor
den gebracht, alvorens de onderhande
lingen inzake dit pact een aanvang kun
nen nemen, door de Britsche regeering
wordt gedeeld.
Verdere kwesties, die nog te berde ge
bracht moeten worden, zijn de toelating
van Engelsche zendelingen in Abessynië
en de practische uitvoering der bepalin
gen van het Engelsch-Italiaansche han
delsverdrag.
VLIEGRAMP IN ROEMENIë.
Vliegtuig van de luchtlijn Praag
Moskou verongelukt.
Een vliegtuig van de Tsjecho-Slo-
waaksch-Russische luchtvaart-maatschap
pij, dat op weg was van Praag naar Mos
kou, is bij het dorp Sratzel in het Roe-
meensche departement Bistritza, neerge
stort.
Het vliegtuig werd volkomen vernield
door een hevigen brand, welke terstond
na den val uitbrak.
Uit de wrakstukken zijn de totaal ver
koolde lijken geborgen van de twee Tsje-
cho-Slowaaksehe passagiers en de vier
leden der bemanning.
De tot nog toe van de plaats des on-
heils ontvangen berichten melden niet, of
bet bier een Russisch dan wel een Tsje-
cho-Slowaaksch toestel betreft.
Ook de oorzaak van de ramp is nog
niet bekend.
EEN HEETE DAG IN ENGELAND.
Het was gister de warmste dag in En
geland sinds 4 jaar. De thermometer
steeg in Londen tot 87 graden in de
schaduw en in Hampshire kwamen tem
peraturen van 89 graden voor of even
hoog als op 6 Augustus 1933 te Londen.
In Lancashire is eenige keeren een on
weer losgebarsten, maar in het Zuiden
snakt men naar regen.
Te Berlijn is de reeks van processen
geopend tegen vooraanstaande predikan
ten en leiders der Belijdende Kerk, die in
den loop der laatste twee maanden ge
vangen zajn gezet of tegen wie vervolgin
gen werden ingesteld.
Het was gisteren dr Bibelius, die voor
een speciale rechtbank ter verantwoor
ding werd geroepen wegens een open
brief, welken hij aan den rijksminister
voor Kerkelijke Aangelegenheden, Kerrl,
gezonden had.
Dr Dibelius is aangeklaagd wegens het
zenden en naderhand publiceeren van
een open brief aan minister Kerrl naar
aanleiding van diens rede op 13 Fe
bruari van dit jaar gehouden. Daar dr
