De spanning in het verre Oosten.
A
eren!
De Bpel op de Openbare School
of: „De School met den Bijbel".
ÏTOR
rneming N. V.
bestedingen
s
EERSTE BLAD
1
VRIJDAG 6 AUGUSTUS 1937
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
51e JAARGANG No. 258
1
BRUIK??
U MAKEN?
en Aanbod"
mmerf 0.85
Buitengewoon Christelijk
Onderwijs.
Buitenland.
De oorlog in Spanje.
Belangrijkste Nieuws
Het Nederlandsche schip
„Maaskerk" op de rotsen
geloopen, bij Kaap Palmas
aan de kust van W.-Afrika.
4
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Yorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg 40, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg. Goes en
Vlissingen fö.20. Loaso nummers 5 cent.
Advortontiön 30 cont per regel. Ingezonden
mededeeiingen 00 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85,
Bij contract belangrijke korting.
s de goed-
indbouw- en
G, Tel. 546.
ng van 4
Spercieboo-
kg. Aanvoer
ing „De Een-
Suikerpeer
7—11, Zigeu-
1937. Aard-
mers f 2,63
71; dito bon-
e bonten en
per 100 K.G.
1, gele eigen-
00 K.G.
den archi-
nbesteed het
or den heer
melandstraat
G. Dronkers,
STisse, f2539;
F. Goede-
Breas, Goes,
f2696; Th. v.
J. v. Koeve-
s, Heinkens-
lllewoutsdijk,
144.
esteding van
kerij voor de
e Hansweert
v.h. A. de
(345; J. Ver-
3; J. Dek te
Karelse te
te Hansweert
te Schore
e Hansweert
weert f 2959.
nschrijver.
BERICHT
van 6 Aug.:
iteenloopende
volkt, droog
in tempera-
3 uur:
Hit nummer bestaat uit 2 bladen.
In de deze week gehouden jaarverga
dering van bet Nederl. Onderwijzers Ge
nootschap, is in den breede gehandeld
over de wensc'helijkheid van. onderwijs in
Bijbelkennis aan de openbare school.
Een voor dit doel aangestelde studie
commissie kwam tot de conclusie, dat, mei
erkenning van de waarde van Bijbelken
nis voor bet persoonlijk- en het maat
schappelijk leven, 'het onderwijs in Bijbel
kennis als leervak op de openbare school
niet kan worden gegeven.
Het resultaat van de besprekingen was,
zooals wij reeds hebben gemeld, dat be
sloten werd in dezen geen 'besluit te ne
men, maar het rapport als studie-objeci
te beschouwen.
Op dit moment wenscht het Genoot
schap zich niet over het toelaten van hei
Bijbelsch onderwijs als leervak uit te
spreken.
Verschillende motieven werden hier
voor aangegeven.
Ontkend werd, dat de openbare school
schuldig zou zijn aan de ontkerstening
van de natie.
Gevreesd werd, dat, door den Bijbel toe
te laten, de openbare school opnieuw in
het brandpunt van de politieke belang
stelling verzeild zou raken.
Gevreesd werd voor conflicten met de
ouders, waaronder er zouden zijn, die
misschien de onderwijzers voor de wijze
waaróp zij den Bijbel gebruikten, ter ver
antwoording zouden roepen.
Het werd onmogelijk geacht de Bijbel-
sche stof in neutralen zin, met volmaakte
eerbiediging van de godsdienstige opvat
tingen van anderen te behandelen.
Maar er waren ook voorstanders van
onderwijs in Bijbelkennis, die er op wezen
dat de religieuze stroomingen meer in
vloed op ons volk beginnen te krijgen.
Zeer werkwaardig was hierbij het ar
gument door één der heeren aangevoerd,
dat de thans bestaande gelegenheid voor
godsdienstonderwijs niet zoo groot is als
men denkt, omdat er zoo wei
nig v r ijl zinnige predikan
ten z ij n.
Daaruit blijkt wel in welken geest
want hier was één der voorstanders aan
het woord men het Bijbel-onderricht
gegeven wenscht te zien.
In vrijzinnigen geest.
OD. w. z. dat men wel den Bijbel wil,
maar niet de Bijbel alsbet
Woord van God.
Dus een behandeling, die in de practijk
beteekent m i s -handeling, verwerping
van den Bijbel.
Voor ons ligt hierin de leering, dat wij
moeten ijveren, niet voor „de Bijbel op de
Openbare school", maar voor:
„'Dl e School met den B ij b e 1".
In de artikelen die wij hebben gewijd
aan het Buitengewoon Christelijk Onder
wijs, moest geconstateerd worden, dat
Zeeland, wat betreft de zorg voor het
geestelijk misdeelde kind nog misdeeld is,
aangezien onze provincie geen enkele
Christelijke School voor Buitengewoon
Ohderwijs rijk is.
Er begint echter verandering te komen.
Als we ons niet vergissen, dan zijn nu
reeds twee comité's gevormd, die zich de
stichting van een dergelijke school ten
doel stellen.
Van het goede te veel ineens?
Wij gelooven het niet.
Als men maar van meet af opaamen-
werking gedacht is.
Als maar alleen en uitsluitend de zorg
voor en de verzorging van deze zorgen
kinderen de bedoeling is.
3 u.: 776.
sen:
Japan ducht zending van Amerikaansche
piloten naar China.
Een Japanscb persbureau meldt, dat
een raadsheer van de Japansche ambas
sade een bezoek heeft gebracht aan den
chef van de afdeeling Oostensche zaken
van het departement van buitenlandsohe
zaken te Washington, om diens aandacht
Terwijl H. K. H. Prinses Juliana poseer
de voor den hoffotograaf Ziegler, maakte
Z. K. H. Prins Bernhard met de kleine
Leica Camera de hierboven gereprodu
ceerde foto.
te vestigen op de uit Los Angeles ontvan
gen berichten, dat Russell Hearn, de
raadsman van den vroegeren opperbevel
hebber van Mandsjoerije, Tsjang Tso Lin,
voornemens is, een groep Amerikaansche
piloten, ter sterkt© van 182 man, bijeen te
brengen, om met een aantal vliegtuigen
naar China te gaan, ten einde de Chinee-
sche luchtmacht te versterken.
In Tokio hebben deze berichten sterk
de aandacht getrokken. Naar verluidt zal
de regeering van Japan de regeering van
de 'Vereenigde Staten er op wijzen, dat
een dergelijk plan, wanneer het verwe
zenlijkt wordt, de vriendschappelijke be
trekkingen tusschen Japan en de Ver.
Staten zou schaden en dat het in strijd
zou zijn met den geest van de neutrali-
teitswet.
Verder wordt er op gewezen, dat gedu
rende het Shanghai-incident zich eenige
Amerikaansche piloten lieten inlijven in
de Ghineesche luchtmacht en actief deel
namen aan den strijd.
Naar verder uit Shanghai wordt ver
nomen, heeft een vertegenwoordiger van
de North American Aviation Incorpora
ted ten behoeve van de Ghineesche regee
ring ter waarde van vijf millioen dollar
bombardementsvliegtuigen besteld.
NOG KANS DAT EEN OORLOG WORDT
VOORKOMEN?
Afhankelijk van het resultaat van
Kawagoe's reis naar Shanghai.
Met groote belangstelling wacht men te
Nanking af het resultaat der aanstaande
besprekingen tusschen de Ghineesche re
geering en den Japanschen ambassadeur,
Kawagoe, die in allerijl van Tientsin via
Dairen naar Shanghai is vertrokken, ge
volg gevend aan instructies uit Tokio.
Sommigen zijn van meening, dat Ka
wagoe eerst eenige dagen in Shanghai
inleidende besprekingen zal voeren, alvo^
rens de onderhandelingen te Nanking te
beginnen.
Van veel belang wordt in dit verband
geacht de gewijzigde toon van de Ghinee
sche pers. Verklaarde de plaatselijke pers
gisteren nog openlijk, dat Kawagoe's be
zoek aan Nanking doelloos was, thans
toont zb zich nog wat sceptisch ten aan
zien van het eventueele resultaat, doch
tegelijkertijd begint zij een houding aan
te nemen van: we zullen eens zien, wat
hij heeft aan te bieden.
Ook in andere opzichten is er momen
teel weer reden om aan te nemen, dat het
tot onderhandelingen zal komen.
Hoewel men te Nanking toegeeft, dat de
militaire voorbereidingen op groote
schaal voortgang vinden, wijst men er in
officieele kringen op, dat dit nog niet
noodzakelijk wijst op een besluit van Ghi
neesche zijde, om naar de wapenen te
grijpen.
Deze voorbereidingen, aldus verklaart
men, zijn voorzorgsmaatregelen, genomen
uit zelfverdediging en zullen voortgang
vinden gedurende de onderhandelingen
met Kawagoe tot een regeling is tot stand
gekomen en de bepalingen ervan worden
nagekomen.
De worsteling om Oviedo duurt voort.
Uit Bilboa wordt gemeld:
De Asturiërs geven hun pogingen om
Oviedo te bezetten nog altijd niet op en
hebben nieuwe aanvallen gedaan op de
nationalistische stellingen bij Cuervo. Om
een loopgraaf van honderd meter te ver
overen, brachten zijl drieduizend man in
het vuur. Naar Havas verneemt, zijn alle
aanvallen glansrijk afgeslagen.
In de omgeving van Teruel worden nog
altijd gevechten van man tegen man ge
leverd. Volgens den United Press-corres
pondent te Madrid, 'zijn het vooral Moo-
ren, die aan de zijde der nationalisten
strijden. De linksohen houden verder vol,
dat zijl in de omgeving van Albarracin het
succes aan hun zijde hadden. De minister
van Defensie Prieto beeft zelfs een ge-
lukwensch-telegram aan de 24ste divisie
van het 18de leger gezonden. In het re-
geerings-cummuniqué wordt gezegd, dat
de regeerings-positie tusschen Guerla en
de heuvels van Punta Lazaro werd ver
beterd en dat daar de vijand groote ver
liezen heeft geleden.
HET LEGER EN HET ATHEÏSME IN
RUSLAND.
De chef der godloozenbeweging in de
Sovjet-Unie Jaroslawski vaardigde voor
het leger de volgende legerorder uit:
„Het leger moet drager van het atheïs
me worden, niet alleen voor de Sovjet-
Unie, maar ook in internationalen zin.
Iedere officier van den rooden generaien
staf moet communist en atheïst zijn en
de atheïstische beginselen zonder meer
en met alle kracht verbreiden. In iedere
kazerne, in iedere militaire school, aan
boord van elk oorlogsschip, onderzee- en
kanonneerboot moeten antirelegieuse cel
len worden opgericht, teneinde den strijd
in de legerrangen te voltooien. Zoolang
er nog aanhangers van eenigen eere-
dienst te vinden zijn, mag er niet van
ophouden van den strijd geweten wor
den."
Het hier genoemde legerbevel is het
resultaat van de zuiveringsactie, die in
het leger gevoerd werd en in het buiten
land zooze'er de aandacht trok. Het punt
waar het bij de bekende processen tegen
de ter dood veroordeelde opperofficieren
om ging, was, dat deze opperofficieren
het leger vrij willen houden van de „po
litiek" en zich verzetten tegen hen, die
ook het leger instrument van de atheïs
tische propaganda wilden maken. Stalin
en de zijnen hebben hierin echter an
ders beslist.
EEN MEER VOL LIJKEN.
Toebereidselen der Valencia-regeering
om het droog te leggen.
Uit Madrid wordt gemeld: Eén 2400
vierkante meter groot meer in Casa de
Gampo, welke plaats onlangs het tooneel
is geweest van zeer bloedige gevechten,
dreigt een ernstig gevaar te worden voor
de gezondheid der troepen, daar tijdens
en na den strijd tal van lijken van ge
sneuvelden daar in het water zijn gewor
pen.
Men is thans van plan, het water naar
de daar stroomende rivier te leiden, ten
einde aldus het meer droog te leggen;
men zal daarna de lijken met chemica
liën vernietigen.
Het meer bevindt zich in handen der
Valencia-troepen. Visschen is er streng
verboden en wordt er ook, den laatsten
tijd, niet meer gedaan, daar de visschen,
die uit dat water werden opgehaald,
„zeer eigenaardig" smaakten.
De toebereidselen voor de drooglegging
van het meer zijn bijna voltooid.
TWEE GROOTE BRANDEN IN ITALIë.
Motorrenbaan te Turijn in vlammen.
In de motorrenbaan te Turijn is een
hevige brand uitgebroken. Ongeveer 6000
vierkante meter van den aanleg waren
spoedig een prooi der vlammen.
Het grootste deel der tribunes is inge
stort.
De brand woedt van uur tot uur met
onverminderde hevigheid voort. D'e
brandweren zijn koortsachtig aan het
werk, om althans een deel van de sport
hal uit de vlammen te houden.
Omtrent de oorzaken van den brand
is nog niets bekend.
Eén hevige brand is ook uitgebroken,
naar HaVas seint, in het radio-zendsta
tion van San Paolo, bij Rome.
De schade bedraagt twee millioen lire.
De brandweer slaagde er eerst na drie
uur in het vuur meester te worden.
De brand was te wijten aan oververhit
ting der condensatoren en het vuur
breidde zich zeer snel uit tot de ateliers.
Het radiostation behoort aan de Ita
liaansche militaire marine.
In tegenstelling met het bovenstaande
meldt Stefani, dat de brand in het zend
station door het snel optreden van het
militaire personeel en de brandweer on-
midellijk kon worden gebluscht en dat de
materieele schade slechts gering is; zóó
gering, dat de gewone radiotelegrafische
diensten zonder onderbreking voortgang
konden vinden.
CHINA LEENT TWINTIG MILLIOEN.
Tijdens bet bezoek, dat Koeng, de Ghi
neesche minister van Financiën, die
thans weer op den terugweg naai zijn
land is, aan Londen heeft gebracht, is,
naar Reuter verneemt, in beginsel over
eenstemming bereikt inzake de uitgifte
van een leening voor China ten bedrage
van twintig millioen pond sterling, welke
gewaarborgd wordt door de opbrengst
der douane.
Men meent te weten,, dat de leening ter
algemeene inschrijving zal openstaan en
dat Amerika, Frankrijk en België reeds
belangstelling voor dit plan aan den dag
hebben gelegd.
Voorts meent men, dat de gelden in
Londen zullen blijven en dat de Ghinee
sche regeering hierover naar behoefte
kan beschikken. "Waarschijnlijk wordt de
leening gebruikt tot conversie van de bin-
nenlandsohe Ghineesche schulden.
DERDE VLUCHT MOSCOU-AMERIKA?
Het wachten is op gunstig weer.
De Sovjet-Russische vliegers Gromow,
Joematsjew en Danilin, die de tweede
.tocht MoscouAmerika over de Noord
pool hebben volbracht, zijn vanmiddag
met de „Normandië" naar Europa ver
trokken. Een groote menigte deed hen
uitgeleide.
Ziji zouden hebben verklaard dat een
derde vlucht van Moscou naar Washing
ton wordt voorbereid en misschien reeds
binnen 48 uur zal worden begonnen. De
machines zouden slechts wachten op gun
stige berichten over het weer aan cl#
Noordpool en het Canadeesche gebied.
KOREA DOOR NOODWEER
GETEISTERD.
Meer dan 130 dooden en een 100-tal
gewonden.
In Noord-Korea zijn tengevolge van
zwaar noodweer 130 menschen om het
leven gekomen. D'e materieele schade is
buitengewoon groot.
Sedert een tweetal dagen wordt ook do
omgeving van Nanking en Sjanghai door
een hevige typhoon geteisterd. Een begin
van brand, dat in den afgeloopen nacht
uitbrak, werd daardoor zoodanig aange
wakkerd, dat in korten tijd twee groote
magazijnen in vlammen opgingen. Ook
elders is door den typhoon aangerichte
schade enorm. Tot dusver zijn twee doo
den en een honderdtal gewonden te be
treuren.
OOK ENGELAND SCHAFT HET
LUCHTPOSTRECHT AF.
Voor brieven naar Oost-Europa.
Het Britsehe ministerie van Posterijen
deelt mede, dat van Maandag a.s. af ge
woon gefrankeerde brieven en briefkaar
ten voor Duitschland, OoiStenrijk, de Oost
zeelanden, de Donaulanden en Zuid-Rus
land, wanneer zij des middags op de post
worden gedaan, des avonds per vliegtuig
naar Berlijn zullen worden gezonden. Al
leen des Zondags zal er geen vliegtuig
van Croydon vertrekken.
DREIGENDE STAKING VAN SPOOR
WEGPERSONEEL.
Er dreigt in Amerika een reusachtige
loionstaking van spoorwegpersoneel uit te
breken.
Naar de leider van den bond van
spoorwegmachinisten en stokers, David
Robertson; mededeelde, hebben 350.000
leden van vijf vakvereeni'gingen van
spoorwegarbeiders vrijwel eenstemmig
voor de staking gestemd, indien hun
eischen niet ingewilligd worden. Twee
dagen geleden hebben reeds 800.000 le
den van 14 andere vakvereenigingen van
spoorwegarbeiders voor de staking ge
stemd.
De autoriteiten trachten nog door be
middelend op te treden het uitbreken van
de staking te verhinderen.
Hei Amerikaansche vlaotprogrammaw
Admiraal Leahy heeft gister het nieu
we vlootprogram bekend gemaakt. Aan
het congres zullen credieten worden ge
vraagd voor den bouw van twee linie
schepen, twee lichte kruisers van 7500
ton elk.
Twee linieschepen van 35.000 ton, die
in het najaar op stapel werden gezet, zijn
reeds goedgekeurd, maar het vliegtuig-
moederschip Yorkstöwn zal wegens eeni
ge technische gebreken pas volgend jaar
in dienst kunnen worden gesteld.
PRINSES JULIANA OP DE KORTEN-
HOEFSCHE PLASSEN.
Döor niemand opgemerkt, heeft Prin
ses Juliana "Woensdagmiddag met twee
hofdames een roeitocht op de Kortenhoef-
sche plassen gemaakt. Dit schijnt de
Prinses bijzonder te zijn bevallen, ten
minste gisteren opnieuw verscheen zij
met het kleine gezelschap te Kortenhoef
om per roeibootje het mooie plassenge-
bied te doorkruisen. Thans echter merkte
de bevolking haar op en bij haar terug
reis is de Prinses overal langs den weg
hartelijk toegejuicht.
RICHTINGAANWIJZERS OP
RIJWIELEN.
De A.N.W.B. meldt: Vooral voor oude
ren, die niet gaarne het stuur van de
fiets loslaten en ook voor bezorgers e.d.,
die slechts één hand aan het stuur hou
den en met de andere iets dragen, is het
aangeven van richtingverandering een
lastige kwestie.
Binnenland.
Nederlandsch schip op een rots geloopen.
Afschaffing van de tarwe-steun?
Verplichte keuring vee-auto's.
Buiienland.
De spanning in het Oosten.
Groote brand te Antwerpen.
Wat de laatste categorie betreft, wordt
zelfs in sommige gevallen door de poli
tie op grond van het feit, dat het den
bestuurder van een fiets mogelijk moet
zijn een richtverandering behoorlijk aan
te duiden, waarschuwend of bekeurend
opgetreden.
Een verbetering zou hierin te verkrij
gen zijn, wanneer de rijwielen voorzien
werden van behoorlijke richtingaanwij
zers. Op het oogenblik evenwel, laten
de wettelijke bepalingen dit niet toe,
wanneer men zich althans op het stand
punt stelt, dat deze richtingaanwijzers
bij donker verlicht moeten zijn, hetgeen
ongetwijfeld gewenscht is.
In verband met een en ander heeft
het bestuur van den A.N.W.B. den mi
nister van Waterstaat verzocht het be
treffende artikel van de motor- en rij
wielbeschikking zoodanig te wijzigen, dat
het ook voor den wielrijder mogelijk
wordt verlichte richtingaanwijzers te ge
bruiken. Verwacht mag worden, dat de
industrie in staat zal zijn een practische
oplossing voor dit vraagstuk te leveren,
LEGITIMATIE ALS NEDERLANDER
IN BELGIE.
Aangezien het herhaaldelijk voorkomt,
dat in België reizende Nederlanders,
slechts voorzien van een door een Bel
gisch consulaat afgegeven identiteitskaart
de hulp inroepen van Nederlandsche con
sulaire ambtenaren, vestigt het ministerie
van Buitenlandsche Zaken er de aan
dacht op, dat zulk een stuk niet voldoende
is om zich bij een Nederlandsch consulaat
in België als Nederlander te
legi timeeren.
AARDSCHOKKEN GEVOELD TE
KOETARADJA.
Gisterochtend zijn te Koetaradja eenige
hevige aardschokken gevoeld, waardoor
o.a. de klokken bleven stilstaan. De mate
rieele schade was over het algemeen ech
ter gering.
Het meteorologisch ..observatorium te
Batavia registreerde 's ochtends te 7 u. 9
Java-tijd een beving. Richting en afstand
van deze heving waren moeilijk vast te
stellen.
Notariaat.
Bij Kon. besluit is aan den heer D. L.
de Koe op zijn verzoek met ingang van
1 December eervol ontslag verleend als
notaris te Sappemeer.
Waarschijnlijk geen persoonlijke
ongelukken.
Lloyds te Londen heeft via Lagos een
draadloos telegram ontvangen, dat het
Nederlandsche schip „Maaskerk", van de
Holland-West-Afrika-Lijn, gistermiddag
om drie uur had verzonden, en waarin
wordt gezegd, dat de „Maaskerk" bij
Kaap Palmas, de zuidelijkste punt van
Liberia West-Afrika), op de Brenton-
rots is geloopen, om 10 uur 24 minuten.
De gezagvoèrder heeft de passagiers
bevel gegeven zich in de booten te be
geven, daar hij de positie van het schip
hopeloos acht en geen andere keus had,
dan het schip aan den grond te zetten.
Een nader bericht meldt, dat de lui
ken 1 en 4 lekken. Luik 5 is zwaar be
schadigd en lekt eveneens. Alle pompon
zijn aan het werk om te redden, wat
te redden valt, doch het water stijgt in
het schip, dat niet meer voor- of achter
uit kan.
Olietank 1 de „Maaskerk" kan met
olie worden gestookt is beschadigd en
staat onder water, de olietanks 2, 4 en
5, zoowel aan stuurboord als aan bak
boord gelegen, zijn beschadigd en lekken.
De positie, waar het schip gistermid
dag om twee uur Greenwichtijd lag, is
4 graden, 22 minuten 20 seconden Noor
derbreedte en 7 graden, 44 minuten 40
seconden Westerlengte.
