Waarom naar Denemarken
EERSTE BLAD
Belangrijkste Nieuws
VRIJDAG 16 JULI 1937
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
510 JAARGANG No. 241
Breede en smalle basis.
Buitenland.
Binnenland
Uit de Provincie.
Opheffing ministerie van
Landbouw.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Yorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postcheque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg 40, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent.
Advortontiön 30 cont per regel. Ingebonden
mededeelingen 00 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Het heeft sterk de aandacht getrokken,
dat de Holland-Amerika-Lijn twee van de
drie nieuwe schepen in Denemarken be
stelde.
Voor onze scheepsbouw was dit een on
aangename tijding.
Aanvankelijk heette het, dat deze order
aan de Nederlandsche werven ontgaan is,
omdat deze te duur zijn. Maar daarna is
gebleken, dat niet aan alle Nederlandsohe
ondernemingen die daarvoor in aanmer
king komen, prijsopgaaf is gevraagd, en
zelfs weet het „Volksblad" te melden, dat
de Nederl. Scheepsbouw Mijl. te Amster
dam die aan de H.A.L. had doen weten
dat zij: zich voor deze order interesseerde,
niet in de gelegenheid is gesteld een in
schrijving te doen.
Een wonderlijke houding.
Men kan zich op het standpunt plaat
sen, dat de H. A. L. volkomen vrijl is haar
schepen te laten bouwen, waar zijl dit
wenscht, maar zooi s bet toch niet beele-
imiaal.
Toen deze Lijn evenals zoovele andere
ondernemingen in moeilijkbeden verkeer
de, beeft zijl van bet Rijk meer dan een
millioen gulden steun gekregen. En toen
de „Nieuw-Amsterdam" gebouwd werd,
heeft de Regeering daarvoor een crediet
van meerdere millioenen bschikbaar ge
steld.
Met niet onbelangrijke offers uit de pu
blieke kas is deze dure onderneming op
de been gehouden. Een vriendelijkheid,
die beantwoord wordt, met bet gunnen
van zeer belangrijke orders aan het bui
tenland:
Uit den aard der zaak kan niemand
verlangen dat een bedrijf als de Holland-
Amerikalijin de schepen die zijl noodig
heeft, duurder zal betalen, dan strikt
zakelijk is.
Maar ten eerste is, zooals gezegd, niet
eens aan alle daarvoor in aanmerking
komende werven prijsopgaaf gevraagd.
En bovendien had, wanneer gebleken
was, dat een buitenlandsche werf mis
schien daarin door de Deensche regeering
gesteund een belangrijk lagere offerte
kon doen, toch altijd contact met de Re
geering gezocht kunnen worden, teneinde
na te gaan, of het niet gewenscht kan
zijn, een poging te doen, b.v. door het ver-
leenen van een regeeringssubsidie, een
zoo belangrijke order voor onzen scheeps
bouw te behouden.
Met belangstelling wachten wijl af, wat
hieromtrent door de Regeering in ant
woord op door den heer Van den Tempel
gestelde vragen zal worden meegedeeld.
Wij .denken hier niet aan een Kabinet
op breede of smalle basis, waarvan den
laatsten tijd in de politiek meermalen
sprake is.
Toch staat, wat wij op het oog heb
ben, niet los van de politiek.
In het boekje „Wel de kerk, maar..."
wijst Dr Kruyt, een der socialistische
jeugdleiders, er op, dat de statisticus twee
soorten kerken kent, n.l. die, wier leden
tal wat betreft den leeftijdsopbouw, een
normale pyramide vertoont en die, wier
ledental een pyramide met smalle basis
aanwijst.
De Roomsch-Katholieke kerk heeft als
voorbeeld van de eerste soort, b.v. een
groot aantal jonge leden. Door elkaar
genomen is ruim 36 van het Neder
landsche volk Roomsch-Katholiek, maar
bijna 42 van de Nederlandsche kin
deren onder de tien jaren staan als R.-K,
te boek, terwijl het percentage van hen,
die boven de 40 jaar gekomen zijn, lager
is dan het gemiddelde.
De Hervormde kerk vertoont een om
gekeerd beeld; over de geheele bevolking
genomen is ruim 34 Hervormd, maai
geen 30 van de kinderen beneden de
10 jaar zijn Hervormd, terwijl niet min
der dan 44 van de zeventig- tot tach
tigjarigen Hervormd worden genoemd.
Hieruit volgt, dat indien zich geen bij
zondere overgangen van de eene naar de
andere groep voordoen, de samenstelling
van de bevolking van ons land over
eenige tientallen jaren een geheel andere
zal zijn dan thans.
Aan den bovenkant is het verval door
het sterven van de ouderen bij de R.-K.
het geringst, terwijl aan den onderkant
daar de aangroei het sterkst is.
En dit proces gaat, als er geen ver
andering komt, in de toekomst in ver
sneld tempo verder, tenzij de Prot. Chris
telijke groepen hunne roeping, hunne
levens- roeping verstaan en zij zich in
leer en leven richten naar het Woord
Goda
Goes
M. Polderman
Elecirotechnicus
Sanitair en
Centrale- Verwarming
DE STRIJD IN SPANJE.
Weer offensief der regeer ingstroepen.
Weer wordt er aan het Westelijk front
van Madrid en met name bij Villanueva
del Pardillo hevig gevochten. United
Press meldt uit Madrid, dat de opmarsch
der regeeringstroepen aan dit front steeds
verder gaat en dat de stellingen der op
standelingen bij Majadahonda en Villa-
franca del Castillo het zwaar te verant
woorden hebben. D'e roode artillerie
wordt in baar actie krachtig door de
luchtmacht geholpen,
DE JAPANNERS ZOUDEN TIJD
WILLEN WINNEN.
Hoewel de laatste uren geen ernstige
gevechten in Noord-China gevoerd zijn,
is men er in Chineesche kringen van
overtuigd, dat het gevaar voor ernstige
verwikkelingen geenszins geweken is. In
politieke kringen is men van meening,
dat de Japansche militairen tijd willen
winnen tot de militaire versterkingen
zijn aangekomen, terwijl zij tevens de
resultaten der onderhandelingen, die te
Tientsin tusschen generaal Soeng Tsje-
joean en de Japansche militairen ge
voerd worden, willen afwachten.
In een communiqué van het Japansche
ministerie van oorlog wordt volgens Ha-
vas medegedeeld, dat in verband
met den ernst van den toestand
in Noord-China besloten is
daarheen troepen uit Japan
te zenden.
Londen en Washington blijven
paraat.
President Roosevelt zal het week-end
te Washington doorbrengen in plaats van
een tocht met zijn jacht te maken. In
officiëele kringen verklaart men, dat het
ernstige karakter van den toestand in het
Verre Oosten de voornaamste reden voor
dit besluit is, terwijl ook het Engelsche
non-interventie-voorstel zijn voortdurende
aandacht heeft.
Lord Cranborne heeft op een desbe
treffende vraag schriftelijk geantwoord,
dat de Britsche regeering duidelijk aan
den Chineeschen gezant te kennen had
gegeven, dat zij iedere gelegenheid zou
aangrijpen om al het mogelijke te doen
om bij te dragen tot een vreedzame rege
ling der huidige incidenten.
„Un. Press" meldt:
De hoop op een vreedza
me bijlegging van het con
flict is Vandaag weer zoo
goed als verdwenen.
De reden hiervan is te zoeken in de
aanzienlijk uitgebreide troepenconcentra
ties aan 'beide zijden .alsmede in de giste
ren door de Japansche regeering gelaste
mobilisatie van drie millioen reservisten.
Slechts in enkele buitenlandsche diplo
matieke kringen acht men het nog moge
lijk dat de dreigende uitbarsting door een
interventie van buitenlandsche mogend
heden zal worden voorkomen.
Aan beide zijden worden de militaire
voorbereidingen met den grootsten spoed
voortgezet.
HET BRITSCHE
COMPROMIS-VOORSTEL.
Uit diplomatieke kringen wordt verno
men, dat Mussolini bereid is, bet Britsche
compromisvoorstel van het toezicht op de
niet-inmenging in den Spaansehen bur
geroorlog als basis van besprekingen te
aanvaarden. -
D'e Duee is het weliswaar met verschil
lende punten van het plan niet eens, doch
hij is niettemin bereid om het voorstel
punt voor punt te behandelen.
Naar officieus wordt medegedeeld, zijn
de nieuwe Britsche voorstellen in hun
geheel voor de twee strijdende partijen
in Spanje onaanvaardbaar.
MIJNRAMP IN DE VEREEN. STATEN
Twintig mijnwerkers omgekomen.
Uit Sullivan (Indiana) wordt geseind:
In de Bakermijn op 10 km ten Noord-
Oosten van Sullivan gelegen, heeft zich
een mijngasontploffing voorgedaan.
Volgens de laatste berichten zijn bij de
ontploffing twintig mijnwerkers om het
leven gekomen.
Drie lijken zijn reeds geborgen, terwijl
de zeventien anderen onder in de mijnput
liggen.
Op het oogenblik dat Re ontploffing
plaats bad, bevonden zich 203 arbeiders
in de mijn.
OCEAANVLUCHTEN.
Uit Londen wordt geseind: De Ameri
can Clipper is gisteravond om 7.25 uur
van Foynes vertrokken naar Botwood
(New Foundland).
D'e Britsche vliegboot Caledonia is gis
teravond 22.26 (Greenwichtijd) te Bot
wood (New Foundland) opgestegen met
bestemming naar Foynes (Ierland).
De Clipper is om 11 u. 40 te Botwood
geland na een vlucht, welke 16 u. 24 min.
geduurd heeft.
Korte Berichten.
Bij Cieza, op 15 K.M. ten Noorden
van Marcia (Spanje) is een trein op een
spoorwegovergang in botsing gekomen
met een vrachtauto, die munitie vervoer
de. Bij de hevige explosie, die op deze
botsing volgdo, zijn twintig personen ge
dood en negentien gewond.
BRITSCH INDISCH VORST IN ONS
LAND.
Bezoek aan de hofstede Oud-Bussum.
Gistermiddag heeft de bekende model
boerderij Hofstede Oud-Bussum bezoek
van een Britseh-Indiseh vorst gehad.
De vorst reisde streng incognito, doch
staat in het hotel de l'Europe te Amster
dam, waar hij verblijf houdt, ingeschre
ven als Maharadja van Bombay.
Hij was vergezeld van zijn vrouw en
dochter en een secretaris en was in In
disch costuum gekleed.
De Maharadja die, naar hij opgaf, lid
is van de vereeniging tot verbetering van
den veestapel in Britsc'h-Indië, bleek goed
op de hoogte te zijn van de moderne vee
cultuur en ook zijn vrouw en dochter ble
ken hierover de noodige kennis te heb
ben vergaard.
Heit bezoek, dat ongeveer twee en een
half uur duurde, strekte zich uit tot het
geheele bedrijf; zelfs werden alle weilan
den bezocht en de vorstelijke bezoekers
toonden) groote belangstelling voor het
vee en alle onderdeelen van 'het bedrijf.
Nadat de 'hooge 'bezoekers alle gewensch-
te inlichtingen hadden verzameld, bleek
dat de Maharadja veel interesse had voor
rood fokvee en dit wel wenschte te impor
teeren. Zoo werd naar de prijs van een
roodbonte fokstier geïnformeerd.
In den loop van het gesprek verzocht
de Maharadja of het mogelijk was jonge
lui uit Britsoh-Indië als volontair op de
boerderij te plaatsen om op de hoogte te
komen met de fokmethoden en de 'hygi
ënische melkverzorging. Voorheen werden
deze jongelieden naar Engeland gezon
den.
D'aar de 'hofstede „Oud-Bussum" dik
wijls volontairs uit 't buitenland heeft
momenteel is er een derde Palestijnsche
volontair kon het verzoek worden in
gewilligd.
Invoer Deensch vleesch.
Volgens een mededeeling van het statis
tisch departement te Kopenhagen zijn in
de week van 5 tot 11 Juli uit Denemar
ken naar Nederland uitgevoerd 497.100
kg. rundvleesch en 73 paarden.
Burgemeesters.
Bij Kon. besluit van 14 Juli is met in
gang van 1 Augustus benoemd tot burge
meester der gemeente Boxmeer mr A. J.
J. M. van Hëllenberg Hubar, thans vo
lontair te Rijswijk.
Wettelijke regeling van de werkloos
heidsverzekering.
Naar „Het Volksblad" vernam, heeft
de regeering een wettelijke regeling der
werkloosheidsverzekering op haar pro-
gam geplaatst.
Echter staat omtrent de uitwerking
van het beginsel en de practijk van 'de
regeling nog niets vast.
Ged. Staten naar de Wieringiermeer.
Het college van Ged. Staten heeft een
uitnoodiging ontvangen van de directie
der Wieringermeer, om dezen polder te
komen bezichtigen.
Het college heeft deze invitatie aanvaard
en zal begin volgende week per club coach
de reis ondernemen.
Veertigjarig schooljubileum.
In den loop der volgende maand zal
het veertig jaar geleden zijn, dat de Chr.
school te Driewegen, gemeente Terneuzen,
werd gesticht. Uit de oud-leerlingen zal
een comité worden gevormd, dat voor de
organisatie en leiding bij de herdenking
zal zorgen.
Goes. Gisteravond sprak in de zoo
goed als geheel bezette zaal van de Prins
van Oranje Prof. G. Wisse te Drie-
Het nieuwe
Departement van Economische Zaken.
Aan het thans verschenen staatsblad
tot instelling van een departement van
economische zaken wordt het volgende
ontleend.
Met ingang van 15 Juli 1987 wordt op
geheven het ministerie van landbouw en
viss'cherij.
Met dien datum wordt de zorg voor de
zaken, waarmede dit departement was
belast, met uitzondering van die betref
fende de rentambten, opgedragen
aan het departement van handel, nijver
heid en scheepvaart.
De zorg voor de zaken betreffende de
rentambten wordt opgedragen aan 'het
departement van financiën.
Voorts wordt de volkshuisves
ting overgebracht van het departement
van sociale zaken naar het departement
van binnenlandsche zaken, terwijl van het
departement van handel, nijverheid en
scheepvaart de zaken betreffende de b i n-
nensoheepvaart, overgaan, naar
het departement van waterstaat.
Ten slotte wordt de naam van het de
partement van handel, nijverheid en
scheepvaart gewijzigd in dien van M i -
nisterie van Economische
Zaken.
bergen een tijdxede uit over: „De
boodschap van Horeb". Spr. 'bepaalde
zijn gehoor hij' 1 Kon. 199 v.v. en ver
klaarde de teekenen van storm, aard
beving en vuur, waarmede de Heere Elia
antwoordde op diens mistroostigheid,
in hun beteekenis ook voor onzen tijd.
De vraag rijst nu als toen of Gods werk
niet het onderspit staat te delven. Even
als Elia kon zeggen geldt oo'k nu: het
verbond verlaten; sedert de helft van de
18e eeuw vinden wij de officieele breuk
met het christendom, tengevolge waar
van de altaren zijn omvergeworpen c.a.,
d.i. de verwerping van de geopenbaarde
religie, om plaats te maken voor atheïs
tisch communisme, en pantheïstisch fas
cisme. God antwoordde door storm, dat
zag op Hazaël, door aardbeving (Jehu),
door vuur (Elisa). Dan zou uitkomen,
dat God een woord mee sprak, en dan
zou in het gericht uitkomen, dat in Baal
geen kracht schuilt; dan zou omgekeerd
duidelijk worden dat niet de zaak Gods
maar die der wereld er slecht voor staat.
Deze gangen Go'ds zijn ook thans waar
te nemen, wat spr. in den breede illus
treerde in de hedendaagsche internatio
nale volkenworsteling en botsingen; vol
kenhond en alle humanisme ten spijt; het
komt ook uit in de worsteling der maat
schappijl en in het faillissement van
bet materialisme, wat spr. aan de hand
van de verschillende verschijnselen en
resultaten der ongeloofsstelsels teekent.
De Baaldienst blijkt krachteloos te zijn en
tot verwanhoping te voeren. Daartegen
over zien we telkens alle bestrijding der
religie ten spijlt de opwaking on het ge
bied van de geestelijke en religieuse ele
menten in de menschheid. Religie blijkt
te behooren tot de fundamenten der men-
sehélijke natuur. In het tweede gedeelte
zijner rede stond spr. nog in 't hijzonder
stil bij de 'boodschap Gods aangaande de
zeven duizend die de knieën niet voor
Baal gebogen hadden. De handhaving der
religie c.a. rust in het woordIk heb
miji overgehouden etc. Religie en gods
vrucht is uit Gods welbehagen, daardoor
is het nu Gods zaa'k en God wordt door
God gewaarborgd; wat nader door spr.
werd uitgewerkt. Ten slotte waarschuwde
spr. zeer ernstig tegen valsche fusies,
die ten slotte ons op schade komen te
staan; en tegen het humanistisch chris
tendom, hetwelk als caricatuur minstens
zulk een gevaarlijke vijand is als de
openlijke tegenstander.
Met groote aandacht werd door de
aanwezigen naar deze boeiende en ern
stige rede geluisterd.
ii D'e collecte voor de commissie
van samenwerking bracht deze week
f38.05 op.
Wolfaarlsdijk. Burgemeesterin
stallatie. Omtrent de installatie van
den nieuw benoemden burgemeester zij
nog gemeld, 'dat behalve de reeds ge
noemde sprekers ook nog het woord héb
ben gevoerd het raadslid de beer Boot;
de gemeente-secretaris de heer J. Goet-
'heer, Ds van Dijk. de burgemeester van
Goes (die wegens ongesteldheid van Mr
Mes, burgemeester van Beinkenszand,
sprak namen® de collega's) en Ds P. van
Oeveren uit Axel.
Zichtbaar aangedaan dankte de bur
gemeester al de sprékers voor de goede
en hartelijke woorden tot hem en zijn
gezin gericht. Van verschillende zijden
werden bloemen aangeboden. Des mid
dags heeft de burgemeester het zieken-
Binnenland.
Ophefing Ministerie van Landbouw.
Het noodweer van gisteren.
Moeilijkheden met de officieren van de
Thorpehall te Vlissingen.
Buitenland.
Het Engelsche compromis-voorstel.
Welke plannen heeft Japan? Engeland
en Amerika paraat.
Mijnramp in Amerika.
huis te Goes bezocht en daar aan de pa
tiënten uit Wolfaartsdijk als attentie
'bloemen overhandigd. Ook werden de
verschillende bedeelden door den burge
meester bedacht met krentenbrood en
boter enz.
Lateer zullen de schoolkinderen in over
leg met het onderwijzend personeel door
den burgemeester worden getracteerd.
Om 5 uur werd stoeltje gereden te
paard. Daarna gaf de burgemeester re
ceptie te Oostlkerke in de kleuterschool
en te 'Oudsabbinge in een der lokalen van
de openbare school, beide malen opge
luisterd door het strijkje O.K.G.
Van 711 was er concert door de mu-
ziekvereeniging Advendo met medewer
king van de gymnastiekvereeniging Udi,
de beide zangvereenigingen, het kinder
koor de Zangvogeltjes en de mondhar
monicaclub Kunstvrienden uit Goes. Zoo
wel op Oostkerke als Oudsabbinge werd
geconcerteerd.
Ook zij' gemeld, dat de geheele ge
meente was versierd. Het feest werd tot
in de kleine uurtjes voortgezet. Geen
wanklank is gehoord.
lerseke. Het onweer. Tijdens het
korte maar hevige onweer van Donder
dagmiddag weigerde het electrisoh licht
gedurende ongeveer een half uur. De
bliksem sloeg in een boom nabij! de hof
stede van den landbouwer Jan Boone aan
den Kapelleweg. De boom werd geheel
versplinterd.
i Aangereden. Donderdagmiddag
fietste de 16-jarige G. Polderman langs
de Oude To'renstraat, juist op de gevaar
lijke kruising hoek PaardenmarktAch
terweg, toen een motorrijder uit Rotter
dam zonder richting aan te geven den
rijweg overstak. Rijwiel en berijder wer
den gegrepen. De fiets werd totaal ver
nietigd. Polderman zelf kwam er met
eenige ontvellingen af. De motorrijder er
kende zdjh schuld en vergoedde de sohade.
Met ingang van 19 Juli a.s. is be
noemd tot kommies biji de invoerrechten
en accijnzen te Achtmaal (N.B.), de heer
N. van de Vrede, employé aan de gas
fabriek alhier.
Kruiningen. Het onweer. Donder
dagmiddag ontlastte zich hoven deze ge-
meedtte een kort doch hevig onweder,
gepaard met hevigen wind en regen. Bijl
den landbouwer J. R. sloeg de bliksem in
een boom, welke in tweeën gespleten
werd.
De kerkvoogdij! der Ned. Herv. Ge
meente alhier doet de laatste jaren al het
mogelijke om het in- en uitwendige der
monumentale kerk te verzorgen en te ver
fraaien. Zoo is vorig jaar de cementen
laag welke de mooie zandsteeen der in
gangen en steunberen ontsierde verwijl-
derd, en is alles in zijn oorspronkelijken
fraaien staat teruggebracht. Dit is door
vrijwillige bijdragen bekostigd. Thans is
men bezig de eindgevel, waaraan vroeger
het koor stond (dat in 1806 is afgebrand)
bloot te leggen. De vrees, dat veel onder
de cementlaag zou ontbreken, werd be
schaamd. De eindgevel blijkt echter in
zoodanigen staat te verkeeren, dat de
één Meter dikke miuren van binnen reus
achtige scheuren en ruimten vertoonen,
waardoor de raming wel zal worden over
schreden. Een klein gedeelte is reeds
klaar en toont welk mooi geheel straks
zal worden verkregen. Dank zij het uit
breidingsplan der gemeente en de groote
verbindingsweg zal juist deze gevel des te
meer in het zicht komen. Met den mooien
toren en den keurig onderhouden tuin
(vroeger kerkhof),, omgeven door een ijze
ren hekwerk op steenen muur, vormt het
geheel een sieraad voor de gemeente.
Vrouwepolder. Donderdagavond (hield
de ring Walcheren van het Ned. Jong.
Verbond een ringvergadering alhier in
de Ned. Herv. kerk. Dhr Sturm van
Vrouwepolder hield een bijbelbespreking
over Marcus 1 1620. Ds Simoons van
Sint-Laurens sprak over „De strijd om
de Jeugd". In deze vergadering nam ds
Korevaar van Biggekerke afscheid als
ringvoorzitter. De ringsecretaris K. Me
lis te 'Oostkapelle bracht ds Korevaar
dank voor het vele werk door hem ver
richt en bood namens het ringbestuur
een boekwerk aan. Als nieuwe voorzitter
is gékozen dhr Schipper, hoofd der Herv.
