Mooie opdracht voor Philips. EERSTE BLAD DINSDAG 13 JULI 1937 DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND 51e JAARGANG No, 238 „Oostperk" idmakingen. Aanbestedingen [enVerpachtingen Wat is vrijzinnig? Buitenland. Oorlogsdreiging in het verre Oosten. Kabinetscrisis in België. Belangrijkste Nieuws De Kerkstrijd in Duitschland C. BLAUPOT Middelburg, zal op 5 Juli 1937, twee uur, in het de Koepoortstraat •ar verkoopen: tonhuis met annexe irkenshok, Kippen- Tuln, Moesgrond, wland, Weiland, in de gemeente den Veerschen 128, ter gezamen- 1 Hectaren 27 Aren 5 Gemeten 242 1 November 1937. sr landerijen op van de gebouwen en Woensdag 14 namiddags van 2 :aartje verkrijgbaar jenoemden Notaris. ICAT1E. -Crisis-Organisatie laakt bekend, dat denaturatie van j-lijk op 15 Juli a.s. Isecretaris moeten len. De denaturatie 1 genoemden datum [TUINDERS EN 1DELAREN. pche Groenten- en a'kt bekend, dat de reiken markttuin- Idelaren hun aan- 1 hebben ingediend lor steun over in tuinb ouwproduc- jig te komen, inge- ile beschikking is funi 'tot en met 31 dezen datum in- lonherroepelijk ter pg'd. 10 Juli 1937. sen. I, 12 Juli, 2.30 u. pbben het uitbag- ubesteed. Er wa- raarvan de heer Is, n.l. f525. tnboedel, Loeff. iten te velde en onhuis enz., v. lede „Oostperk" |.waxen engereed- Weil., Blaupot. |,Landsmanslust", Jtrijdersinspan, v. Klop. luis, v. Dissel, pedje en vruchten and. Weiland en iERBERICHT. ond van 13 Juli: N.W. tot Z.W. tot half bewolkt, lolking, weinig of Iddag 3 uur: Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw" Bureuux Lange Vorststraut 70, Goes. Telefoonnummer 11. Postcheque en Girorekening 44155. Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL J. J. FANOY, Lange Burg 40, Tel. 28. Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. Abonnementsprijs ƒ2.50 per kwartaal, weekabonnementen voor Middelburg, Goes en Vlissingen 0.20. Losse nummers 5 cent. Advertontiön 30 cent. per regel. Ingezonden mededeelingen 60 cent. per regel. Kleine Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij vooruitbetaling. Onder letter of motto 0.85. Bij contract belangrijke korting. /•8> zo rgen 10 u.: 761. fietsen: Hit nummer bestaat uit 2 bladen Toen onlangs te Dordrecht een liberaal tot burgemeester werd benoemd juichte de vrijzinnige pers, omdat naar haar mee ning de Merwe-stad met haar vrijzinnige meerderheid recht had op een vrijzinni gen burgemeester. Daarna heeft Hengelo een liberalen burgemeester gekregen en weer is er ge juicht omdat deze benoeming klopt met de vrijzinnige meerderheid in den Ge meenteraad. Eh de nieuw-benoemde bur gemeester zelf verklaarde, dat Hengelo hem lokt, ook omdat er een vrijzinnige meerderheid bestaat. Nu verdient het de aandacht dat men deze meerderheden alleen kan construee- ren door niet alleen de liberalen en de vrijzinnig-democraten, maar ook de socia listen en communisten bij elkaar te tellen. Door sommige bladen is er aanmerking op gemaakt, dat het, aangenomen dat er een „vrijzinnige'' meerderheid is, toch vreemd aandoet, dat in dergelijke gevallen meestal een liberalen burgemeester be noemd wordt. Dlat is ook vreemd. Dordrecht heeft 31 raadsleden, waar onder drie liberalen. Hengelo heeft 28 raadsleden waaronder één liberaal. En dan toch in beide gevallen een liberaal burgemeester! Wij laten dat echter rusten. Ons interesseert meer de vraag, omdat het een vraag is van algemeen be lang: wat verstaat men onder ©en vrij zinnige meerderheid? Door allen, die niet tot de reohtsche partijen behooren, liberalen, vrijzinnig-de mocraten, sociaal-democraten, nationaal- socialisten, communisten enz. samen te voegen, te overkoepelen door bet woord vrijzinnig, waaruit dan o.m. logisch volgt dat ziulk een vrijzinnige meerderheid recht geeft op een vrijzinnigen burge meester, spreekt men uit, dat b.v. de libe ralen en de communisten dichter bij el kaar staan dan de liberalen en de Ghris- telijfc-Historisoben of de Anti-revolutio nairen. Door te spreken zooals men bij benoe mingen deed en doet, wordt uitgesproken, dat er een algemeen vrijzinnige grond slag is die alles samenbindt wat niet „rechts" is. Door zóó te spreken en te doen, stelt men dus de anti-these, zooals vrijzinnige voormannen dat steeds gedaan hebben. Maar.en dat is het merkwaardige, tegelijkertijd ijvert men voor Eenheid door Democratie tegen nationaal-socialisten en communisten. En tegelijkertijd roept men om een Kabinet op breede basis, omdat de anti-theise uit den tijd is en omdat samen werking van alle partijen die de christelij ke grondslagen (maar zonder de aandui ding positief) van ons volksleven willen bevestigen en versterken geboden is. Met uitsluiting dus van groepen die hij' een volgende gelegenheid onder den verzamel naam „vrijzinnig" bij elkaar gevoegd wor den en op grond waarvan dan de benoe ming van liberale burgemeesters als re delijk wordt geëischt. Wat meer klaarheid is hier wel ge- wenscht. Laat met name de liberale pers eens duidelijk uitspreken wat men verstaat on der het begrip „vrijzinnig" en een „vrij zinnige meerderheid". De strijd bij Peiping weer opgelaaid. Chineesche legermacht van 85.000 man rukt op naar het Noorden. De gevechten tusschen de Japansohe en Ghineesche troepen, die korten tijd gestaakt waren, zijn gisteravond om 10 uur in de nabijheid van Peiping hervat. Naar het D.N.B. verneemt, zouden groote Japansche troepenafdeelingen uit Mand- sjoekwo in Tientsin zijn aangekomen en zouden boven Peiping en Wanpinghsien Japansohe vliegtuigen zijn gezien. Door het Japansohe ministerie van oorlog werd medegedeeld, dat de toe stand in Noord-China was verergerd. Terwijl de Japansohe troepen, aldus het communiqué, teruggetrokken waren naar de stellingen, aangegeven in 'het gisteren met de Chineesche autoriteiten gesloten accoord, begonnen de Ghineesche troepen een nieuwen opmarsch. Door de kwade trouw der Chineezen is de toestand zoo danig verergerd, dat de Japansche bevel hebbers gedwongen waren daartegen handelend op te treden. Naar United Press seint, worden van Chineesche zijde juist de Japanners er van beschuldigd, dat zij zich niet gehou den hebben aan de belofte zich te zullen terugtrekken. Ook volgens deze bron ko men er steeds meer Japansche troepen te Tientsin aan. Het Oost-station is in een legerkamp herschapen elk uur arri veer en nieuwe troepentreinen uit Sjan- hai'kwan. Verder zijn te Tientsin een pantsertrein en een trein met machine geweren aangekomen. Van Japansche zijde werd er op ge wezen, dat de troepenversterkingen slechts ten doel hebben te beletten, dat zich de gebeurtenissen te Sjanghai van 1932 herhalen, toen het Japansche leger zich plotseling tegenover een Ghineesche overmacht geplaatst zag. Omtrent de Ghineesche troe penbewegingen verneemt het Ja pansohe telegraafagentschap Domei uit Peiping, dat het 29ste Ghineesche leger en andere afdeelingen voortdurend naar het Noorden oprukken. O.a. is bericht ontvangen over een o'pmarsch van 85.000 man der Centrale Ghineesche regeering, die blijkbaar tot opdracht hebben, de provincie Hopei te omsingelen, terwijl 160.000 soldaten langs den Loenghai- spoorweg in gereedheid worden gehou den. Uit Nanking seint Havas, dat de Ja pansche zaakgelastigde Hitara en de Ja pansche militaire en marine-attaché's een bezoek 'hebben gebracht aan den Ghi- neeschen minister van Buitenlandsche Zaken, Wang Tsjoeng-hoei. Zij vroegen inlichtingen over de Ghineesche troepen bewegingen en verklaarden, dat Japan zou antwoorden op elke handeling van Nanking, welke een bevredigende rege ling van het incident van Loekautsjiau zou kunnen 'belemmeren. Wang Tsjoeng-hoei antwoordde o.a. „Het heeft geen doel, inlichtingen te vra gen over bewegingen van onze troepen op ons grondgebied, terwijl de Japansche troepen zich er vrij1 verplaatsen." De minister heeft de Japansche am bassade verder medegedeeld, dat hij ac- coorden, die de Japansche militairen met de plaatselijke autoriteiten in Noord- China sluiten niet zal erkennen, indien zij niet vooraf door de Nankingregeering zijn goedgekeurd. De Ghineesche ambassade te Londen acht, volgens Reu ter, den toestand hoogst ern- stiig en zietf; dn de Japansche actie een poging om van Noord-Chin a een tweede Mant- sjoefkwo te maken. China wenscht levendig de incidenten te beperken, maar is vastbesloten zoo noodig tot el'ken p r ij s iedere nieuwe bezetting van zijn grondgebied te weerstaan. Reeds bevinden zic'h 20.000 Japansche soldaten te Fengtai aldus de Ghinee sche ambassade en Tokio zond nog uit Japan de 5e divisie, terwijl de 10e divisie reeds gemobiliseerd is. DE BURGEROORLOG IN SPANJE. Het linksche offensief bij Madrid vastgeloopen? Uit Saragossa wordt gemeld: De rec'ht- sche troepen hebben gisteren de stellin gen veroverd, die de regeeringstroepen be zet bielden ten Noord-Westen van Albar- racin, benevens eenige stellingen ten Oos ten van dit dorp. Het D. N. B. meldt uit San Sebastian, ■dat bij het laatste offensief bij Madrid vooral internationale troepen hebben mee gestreden; bij Brunete zou een hoofdza kelijk uit Russen samengestelde formatie hebben gestreden, bij Naval Gamella en Majadakurda de 13e brigade, die hoofd zakelijk uit Zuid-Slaven, Tsjechen en Franschen moet zijn samengesteld en ver der de Engelsch-Spaansche brigade. Naar de meening van den specialen ver slaggever van Havas te Salamanca betee- kent de dag van gisteren 'het einde van de eerste phase van dezen „tweeden strijd om Madrid". Het commando der troepen van Franco is van meening, dat het link sche offensief thans volkomen is geremd. Het schat de verliezen van den vijand bij dezen strijd op ongeveer 10.000 dooden en gewonden. Franco zou leeningen sluiten te Londen en Parijs. Volgens inlichtingen uit de Londensche City heeft een groep particulieren Franco een leening van 40 millioen pond sterling verstrekt. Volgens het te Parijs verschijnende blad „Le Soir" heeft een vertegenwoordiger van Franco te Parijs onderhandelingen gevoerd met enkele belangrijke bankinstel lingen, met het doel een leening te sluiten van 2.5 milliard peseta's. De Koning heeft hei ontslag van het Kabinet niet aanvaard. Gisteren heeft de Belgische minister van justitie, Delaveleye, aan vertegen woordigers van de pers verklaard, dat hij bereids verscheidene malen den minister president zijn onmiddellijk 'Ontslag heeft aangeboden, doch dat Van Zeeland steeds geweigerd heeft het ontslag te aanvaar den. In den loop van den dag beeft Delave leye andermaal den premier zijn demissie aangeboden, ditmaal onherroepelijk. Nla afloop der nieuwe besprekingen, welke minister-president Van Zeeland heeft gevoerd, heeft het hoofdbureau der liberale partijl een communiqué uitgege ven, waarin wordt medegedeeld, dat de minister-president kennis heeft genomen van de voorwaarden, waarop de liberale partiji haar medewerking aan de regee ring zou kunnen voortzetten. De liberalen hebben aangegeven, welke punten van het regeeringsprogram zijl ge preciseerd zouden wenschen te zien, met name de kwestie der verdediging van de belangen van den geheelen middenstand en de onmogelijkheid van iederen vorm van staatsbeheer of corporatie. Zij gaven ook de grondlijlnen aan, waarop een liberale vertegenwoordiging in de regeering zou moeten worden gere geld. Er werd overeengekomen, dat al deze kwesties zouden moeten worden be studeerd en geregeld vóór de Kamers in October weer bijeenkomen. Deze regeling zou er op berekend moe ten zijn, de meerderheid van de nationale parlementaire unie te handhaven. Het communiqué bevestigt, dat het be sluit van Delaveleye, om direct af te tre den als onherroepelijk moet worden be schouwd. In verband hiermede heeft heden het Kabinet vergaderd. Na afloop daarvan heeft de Minister president den Koning bet ontslag van bet Kabinet aangeboden. D e Koning gaf den Mini a- t e r-p resident te kennen, dat h ijl onder de huidige omstandigheden dit ont slag niet kan aanvaarden. Delaveleye zal dus de eenige Minister zijtn 'die wordt vervangen. MISS EARHART NOG STEEDS NIET GEVONDEN. Kans van één op het millioen Nog steeds zoekt men met onvermin derden ijver naar Amelia Earhart en Noo- nan, echter 'bijna zonder nog resultaat te kunnen verwachten. Zestig vliegtuigen zoeken koortsachtig den geheelen Oceaan rond Howiand-eiland en de Phoenix- eilanden af; van de vermisten hebben zij evenwel nog geen spoor ontdekt. De Amerikaansohe militaire autoritei ten, die met de leiding van bet zoeken zijn belast, schatten de kans dat Amelia Ear hart nog zal worden gevonden, als één op het millioen. GROEIEND ARABISCH VERZET IN PALESTINA. De eenheid in de Arabische gelederen versterkt. Dó ontevredenheid der Arabieren te gen bet voorstel, vervat in het rapport der Britsche Koninklijke commissie, neemt voortdurend toe. Zaterdag zal te Jeruzalem een Ara bisch congres worden gehouden. Een Ara bische legatie zal zich na dit congres naar Genève begeven om deel te nemen aan de zitting der mandatencommissie van den Volkenbond, welke op 30 Juli zal worden gehouden. Voorts ligt bet in het voornemen dele gaties te zenden naar Irak, Saudië en Je men en misschien ook naar Indië. Het van den minister-president van Irak ontvangen antwoord, waarin hij'zien uitspreekt tegen het plan, heeft sterk de aandacht getrokken. Onder den druk van het verzet worden thans besprekingen gevoerd tusschen de partij van den Moefti en de partij van Nasjasjibi met bet doel de eenheid in de Arabische geleden te herstellen. Uit Washington wordt gemeld: Ste phen Wise, de president van het Joodsch Amerikaansch Congres beeft Huil een memorandum overhandigd, waarin ds omstandigheden der Poolsche Joden wor den beschreven en waarin verzocht wordt om interventie van de Vereenigde Staten, die toestemden in de vorming van een on afhankelijk Polen, op voorwaarde, dat de nationale minderheden gerespecteerd zou den worden. Ook sprak Wise het misnoe gen uit der Amerikaansche joden over het Britsche besluit om Palestina te ver- deelen. DE AMERIKAANSCHE VLOOT. Een der autoriteiten van het departement van marine te Washington heeft meege- De verlichtingsinstallatie in het Volkenbandspaleis. Naar gemeld wordt, is de uitvoering van 't groote project der verlichting van het Volkenbondspaleis te Genève opge dragen aan de Philipsfabrieken te Eind hoven. Het 'betreft hier een zeer uitgebreide installatie, zoowel in de vergaderzaal van de Assenxblée, welke 3000 personen kan bevatten, als in de groote feestzaal en de galerijen er om been, waarbij zeer hooge eischen worden gesteld aan den aesthe- tischen aanblik en de lichtteohnische op stelling der meer dan 4000 lichtpunten, die een gezamenlijk vermogen van circa 200 KW hebben. Het aanvaarde project, ontwerp van 'het Philips lichtadviesbureau, is een instal latie, waarbij van den beganen grond af niet één lamp zichtbaar is; de geheel© verlichting is indirect, alle lichtpunten zijn opgesteld achter lijsten en in wand- kolven. Zoo worden b.v. de manneren paneelen, die de negen enorme vensters van de feestzaal omgeven, elk afzonderlijk door rijen lampen beschenen, welke on zichtbaar zijn opgesteld achter bronzen lijsten. Ten dienste van filmjournaals en pers- opnamen is een permanente installatie geplaatst, 'die bestaat uit eenige batterijen van zoeklichten met een vermogen van 60 K.W. Deze zoeklichten kunnen met een enkele 'handbeweging in werking gesteld en op elk gewenscht punt van de verga derzaal worden gericht. deeld, dat het nieuwe 16-duims geschut een draagwijdte heeft van 17,5 zeemijl. Dfc'ze kanonnen schieten granaten van on geveer 1Ö0O kg. De slagschepen zullen 9' van zulke 16-duimsstukken hebben, van welke er in eiken toren drie zullen wor den geplaatst. SPIONNAGE-AFFAIRE IN LUIK ONTDEKT. Een brigadier voortvluchtig. Te Luik heeft men in de kazerne Fonck waar het derde regiment artillerie is ge legerd, een spionnage-affaire ontdekt. Een kast, waarin belangrijke documen ten lagen, was opengebroken en de inhoud ontvreemd. Dó vermoedelijke dader is voortvluch tig. Men denkt, dat hij is uitgeweken naar een naburig land, voor welks rekening hij heeft gewerkt. De gestolen documenten waren opge borgen in een kast, welke geplaatst was in het bureau van den staf. Het slot van de kast was vernield. Behalve documenten werd ook een be drag aan geld meegenomen. Dó auditeur militaire werd dadelijk verwittigd. Hij stelde direct een onderzoek in en bet ap pèl houden, waarbij bleek, dat een 'briga dier (korporaal) ontbrak. Deze man wordt er van verdacht de agent te zijn van een buitenlandsehen spionnagedienst. 'Daar men vermoedt, dat er ook bur gers bij de zaak zijn betrokken, houdt ook bet parket van Luik zich met deze aan gelegenheid bezig. GUNSTIGER WERKLOOZENCIJFER UIT AMERIKA. Dó National Industrial Conference Board meldt, dat bet aantal werkloozea sedert Januari 1937 met 2 millioen is verminderd en In Mei 6.246.000 bedroeg, vergeleken met 6.876.000 in April. Dit zijn ietwat betere cijfers dan die van de American Federation of Labor over de zelfde periode. SLECHT WEER IN DUITSCHLAND. Sneeuw in het Beiersche Oberland. In gansch Dhitschland heerscht sedert 48 uur zeer slecht weer. D'en vorigen nacht is in het Beiersche Oberland en de Allgau sneeuw gevallen. Te Berlijn is er van Zondag tot Maandagavond 24 liter per vierk. meter en in de laatste 48 uur ongeveer 38 liter per vierk. meter regeu gevallen of ongeveer evenveel als gedu rende de tachtig laatste jaren gemiddeld in de gansche maand Juli. JAPANSCH VLIEGTUIG DOOR RUSSEN BESCHOTEN. Te Tokio is officieel bericht ontvangen, dat een lijnvliegtuig van de „Mandsjoek- wo Luchtvaartmaatschappij", door Rus sische grens-patrouilles bij Hoensjoen- sien is beschoten. Geen der passagiers werd echter ge troffen. Binnenland. Vergadering Prov. Staten van Zeeland. Meer reserve-officieren onbereden artil lerie. Mooie opdracht voor Philips. Aardschokken in Noord-Sumatra. Buitenland. De kerkstrijd in Duitschland. Groeiende onrust in Palestina. Spionnage-affaire in Duitschland. Het conflict China-Japan. Dr Niemöller in vrijheid en weer gearresteerd. Ds Niemöller, de leider van den Ber- lijnschen Broederraad der Belijdende Kerk, is Zaterdagochtend door den rech ter van instructie van verdere vervolging ontslagen, omdat de acte van beschuldi ging niet voldoende was om een proces tegen hem aanhangig te maken. Hoewel dit ontslag van Ds Niemöller uit de voorloopige hechtenis beteekende en ook bevel tot vrijlating was uitgevaar digd, is de predikant geen oogenblik op vrije voeten geweest. De geheime staats politie heeft hem namelijk zonder nadere motiveering uit het Huis van Bewaring van Moabit afgehaald en overgebracht naar de politiegevangenis op den Alexan- derplatiz. Wat thans bót lot van ®r Niemöller zal worden is volkomen onzeker. Hoe geheimzinnig deze overbrenging in baar werk is gegaan, blijkt wel uit het feit, dait (Ds Dlibelius, die Zondag den dienst in de kerk van Ds Niemöller te Dahlem leidde, nog een brief voorlas van den populairen leider der belijdende kerk, welke uit het huis van bewaring aan de gemeente van Dahlem was geschreven, terwijl Ds Dibelius 'daaraan nog toevoegde „dat de gezondheidstoestand van Ds Nie möller naar omstandigheden redelijk wel was". Het behoeft geen betoog, dat deze nieu we willekeurige maatregel der geheime staatspolitie in de kringen der belijdende kerk groote verslagenheid heeft teweeg gebracht, terwijl de vrijlating van de pre dikanten Jacobi en Niessel na de vrij spraak die volgde omdat het openbaar ministerie geen reden tot veroordeeling aanwezig achtte de hoop rechtvaardig de, dat Ds Niemöller en de 36 andere zich nog in arrest bevindende predikanten ook spoedig op vrije voeten gesteld zouden worden. Het begint er thans naar uit te zien, dat, nu de rechterlijke macht weigert, verdere justitieele vervolgingen in te stel len, de geheime staatspolitie de zaak over neemt en op eigen gezag verder gaat te gen de leiding der belijdende kerk op te treden. Er zijn eenige gearresteerde predikan ten op vrije voeten gesteld, onder wie de voorzitter van den voorloopigen confes- sioneelen kerkeraad, Müller en Prof. Bar ling, voorzitter van het kerkbestuur van D'ahlem. Op het oogenblik moeten nog 39 leden der belijdeniskerk in de gevangenis zitten. DE VLIEGTOCHT MOSKOU- SAN FRANCISCO. Reeds korten tijd na het vertrek van het vliegtuig A.N.T. 25 werd een radioverbin ding tot stand gebracht. Bij het 'krieken van., den dag, om 3.32 u. plaatselijken tijd, zijn gisteren opnieuw drie Russische vliegers opgestegen voor een non-stop-vlucht Moskou-Noordpool- San Francisco. De vliegers zijn voorne mens, den 9760 K.M. langen afstand met record-snelheid af te leggen. Het toestel, waarvan zij bij hun tocht gebruik maken, is van hetzelfde type als de A.N.T. no. 25, waarmede de vorige maand Tsajof, Baidoekof en Beljakof de vlucht Moskou-Noordpool-Vancouver (in den staat Washington) hebben volbracht en ook de route, die thans gevolgd wordt, is tot het Canadeesche vasteland dezelfde, namelijk via Frans Josep'hland. Vervol gens zal echter zooveel mogelijk de kust der Stille 'Zuidzee gevolgd worden. Tegen negen uur bevond het vliegtuig zich ter hoogte van Archangel. Het vloog boven de wolken in de sub-stratosfeer. Eenigen tijd later bevond het toestel zich op 800 'kilometer van de Noordpool, vol gens een te Alaska opgevangen bericht. Om ruim tien uur (Russische tijd) vloog het toestel over Rudolf eiland. Volgens dit 'laatste bericht zouden de weersom standigheden in 'het Noordpoolgebied niet gunstig zijn. Aan boord is alles wel.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1937 | | pagina 1