De verdeeling van het volksinkomen over de provinciën.
De
Binnenland
Belangrijkste Nieuws
Uit de Provincie
De Landdag van den B.V.L.
MAANDAG 28 JUNI 1937
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
51e JAARGANG Na, 225
Buitenland.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg 40, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent.
Advertontiön 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
STERK
UITEENLOOPENDE DAL)NOEN.
Aan een artikel In de N. R. Grt. Is het
volgende ontleend
Nu de afnemende werkloosheidscijfers
tezamen met enkele andere symptomen
van industrieels opleving, schijnen te be
vestigen, dat de periode van constanten
neergang is afgesloten en ons oecono-
misch leven zich weer in opwaartsche
richting beweegt, is het interessant om
na te gaan welk een verschillenden in
vloed de crisis gehad heeft op de finan-
cieele positie der bevolking in de elf Ne-
derlandsche provinciën.
Een en ander laat zich becijferen met
behulp van eenige oude en enkele recente
publicaties van het Centraal Bureau voor
de 'Statistiek.
Gaan wij eerst na, hoe de verbreiding
van den welstand afnam.
In onderstaande becijferingen wordt
alles uitgedrukt per tienduizend inwo
ners.
De eerste cijferkolom geeft aam hoeveel
aangeslagenen in de rijksinkomstenbelas
ting in bet rijk en in elke provincie per
tienduizend inwoners voorkwamen bij
den aanvang der crisis; de tweede kolom
geeft het huidige cijfer aan, terwijl ten
slotte de derde kolom de procentueele da
ling vermeldt. De provincies rangschikten
wij naar deze daling, in opklimmende
volgorde.
Aantal aangesl.
per 10.000 inw. Daling
Begin peroents-
Gebied crisis Thans gewijs
Utrecht 2520 1860 26.1
Groningen2035 1440 29.2
Noord-Holland 3102 2171 30
Limburg 2031 1421 30
Zeeland 1995 1381 30.8
Gelderland 1998 1347 32.5
Drente 1283 865 32.5
Nederland 2385 1598 33
Zuid-Holland.. 2673 1760 34.1
Noord-Brabant 1882 1202 36.1
Friesland 1975 1201 39.1
Overijsel 2202 1233 44
De afwijkingen van het rijksgemiddelde
en nog sterker dus de onderlinge afwij
kingen tusschen de provincies zijn wel
zéér belangrijk. Het minst werd de (be
trekkelijke) welstand in zijn verbreidheid
beperkt in Utrecht, het meest in Overijsel,
dat van de vierde naar de achtste plaats
afdaalde. Op deze overwegend-industri-
eele provincie volgt echter het agrarische
Friesland, terwijl van onze andere agra
rische provincie, Zeeland, het da-
lingsperoentage juist aanmerkelijk bene
den het rijfcsgemiddelde ligt. D© uitwer
king van de crisis op deze provinciale
cijfers is dus wel in hooge mate grillig
geweest.
Daling van het gemid
delde inkomen. De financieels
achteruitgang in de groepen, wier inko
men ook thans nog meer of minder ver
boven de minimumgrens van den belas
tingplicht uitsteekt, kon in deze cijfers
niet tot uitdrukking komen. Ten deele ia
deze wel af te leiden uit de bedragen, die
bet gemiddeld inkomen per
aangeslagene afzonderlijk aan
geven, welke bedragen wij hieronder, met
hun procentueele daling laten volgen:
Gemidd. ink.: Daling
Aanvang
percents-
crisis
Tbans gewijs
f 1982
f 1929
2.6
- 1860
- 1811
2.6
Groningen
- 2117
- 2055
2.9
Friesland
- 1915
- 1846
3.6
Noord-Brabant
- 1975
- 1896
4
Limburg
- 1860
- 1748
6
Gelderland
- 2195
- 2005
8.6
- 2117
- 1916
9.5
Nederland
- 2308
- 2087
9.5
Zuid-Holland
- 2539
- 2251
11.3
Utrecht
- 2505
- 2212
11.6
Noord-Holland
- 2480
- 2164
12.7
Ook deze dalingspercentagc s loopen vèr
uiteen. De provincies met het hoogste ge
middelde inkomen de beide Hollanden
en Utrecht moesten de grootste ver
mindering boeken. Andere provincies met
een lager gemiddeld inkomen, ondervon
den slechts een geringe daling, hetgeen
echter toe te schrijven is aan het wegval
len uit de groep belastingplichtigen van
een breeders laag van voorheen, reeds
kleine inkomens.
Nauwkeuriger inzicht in den financi-
eelen teruggang in de provincies dan uit
de reeds geproduceerde cijfers verworven
kan worden, verkrijgt men daarom door
acht te slaan op de daling van
het belastbaar inkomen
per hoofd der bevolking,
zooals deze uit het volgende staatje 'kan
blijken:
Belastb. ink.
per hoofd Deding
Aanvang percents
crisis Thans gewijs
Groningen f 430 f 296 31.1
Zeeland - 395 - 266 32.8
Limburg- 377 - 248 34.2
Drente - 238 - 156 34.4
Utrecht - 631 - 412 34.7
Gelderland - 438 - 270 38.3
Noord-Brabant - 371 - 227 38.8
Noord-Holland - 769 - 469 39
Nederland - 550 - 333 39.4
Friesland - 378 - 222 41.2
Zuid-dlolland - 678 - 396 41.5
Overijsel- 466' - 236 49.3
Het belastbaar volksinkomen per hoofd
blijkt dus verreweg het meest gedaald te
zijn in Overijsel, terwijl Z e e 1 a n d op
één na de laagste daling te zien geeft.
BE OORLOG IN SPANJE.
Spaansch vrachtschip getorpedeerd.
Van de oorlogsfronten in Spanje is er
weinig nieuws. De Franco-troepen zijn
op weg naar Santander. Zaterdag hebben
ziji zich meester gemaakt van de kruitfa
briek te Magdaleua de San Fuentes, ten
noordwesten van San Pedro de Galcames.
Veel munitie en oorlogsmateriaal is
buit gemaakt.
Het stadje Valmageda, een industrie
centrum, dat bovendien strategische
waarde heeft doordat het een verkeers
knooppunt vormt, schijnt thans het doel
dezer troepen te vormen.
In Bilbao komen veel vluchtelingen
aan, zoodat de huisvesting en ravitail
leering moeilijkheden opleveren.
In Santander is de toestand vermoede
lijk nog heel wat ernstiger.
Minister gefusilleerd?
Uit Santander meldt Reuter:
In officieele kringen wordt medege
deeld, dat de Baskische minister van ge
zondheid, die in de handen van de troe
pen van Franco is gevallen, door een
noodlanding van zijn vliegtuig, is gefusi-
leerd te zamen met de beide andere pas
sagiers van zijn toestel.
Men gelooft verder, dat een aantal
doodvonnissen is geveld tegen Basken,
die door de opstandelingen te Bilbao ge
vangen zijn genomen.
Het vrachtschip der Spaansche regee
ring, „Coba Palos", dat van Alicante
naar Valencia was uitgevaren met een la
ding voedingsmiddelen aan boord, is op
26 Juni j.l. op 28 mijl van Alicante door
een torpedo van een niet geïdentificeerde
duikboot tot zinken gebracht. Vijf leden
van de uit 49 koppen bestaande beman
ning verdronken. De andere 44, benevens
een aan boord zijinde verpleegster, wer
den gered.
Het ministerie van Valencia deelt al
weer mee, dat vliegtuigen, welke verken
ningsvluchten ten Zuiden van de plaats
waar de „Cabo Palos" werd getorpe
deerd maakten, vijf Duitsche oorlogssche
pen hebben waargenomen.
Duitschland heeft thans
19 oorlogsschepen in de
buurt der Spaansche wa
teren, w.o. vrijwel alle mo
derne eenheden. Daaron
der z iji n. vier onderzeeërs.
KRIJGSZUCHTIGE TAAL IN ITALIë
Naar officieel wordt medegedeeld, is
het sub-comité der niet-inmengingscom-
missie tegen morgenochtend bijeengeroe
pen, teneinde de kwestie der controle aan
de Spaansche kusten te bespreken.
Te Londen is een mededeeling ontvan
gen van de Tortugeesche regeering, waar
in het heet, dat genoemde regeering wel
licht haar houding zal moeten herzien
ten aanzien van het controle-systeem aan
de i ortugeesche grenzen.
Vrijdag constateerde de Duitsche pers
zekere ontspanning in den internationa
len toestand, als gevolg van de redevoe
ringen van Chamberlain en Eden in bet
Lagerhuis. Zaterdag was de Duitsche pers
weer een en al felheid naar aanleiding
van de gebeurtenissen rond Spanje.
Een zeer merkwaardig artikel is ver
sohenen in het Italiaansche „Regime
Fascists". Het artikel is van Roberto Fa-
rinacci. Hij eischt „dat de relaties met
Londen en Parijs verbroken worden en
dat bijl het eerste het beste incident krach
tige repressailles genomen worden tegen
de regeering van Valencia; repressailles,
die het karakter moeten hebben van een
uitdaging aan Frankrijk en Engeland.
De schrijver besluit met
de meening uit te spreken
dat oorlog de gewenschte
oplossing zou zijn van de
huidige spanning
HITLERJEUGD EN DE KERK.
Jongens en meisjes, die lid zijn van de
Hitlerjeugd in Duitsohland, zullen voor
taan minstens veertien dagen van te vo
ren schriftelijke toestemming moeten
vragen tot het bijwonen van bijzondere
godsdienstoefeningen. Die toestemming
zal altijd worden gegeven, indien de af
wezigheid der leden den dienst niet
sohaadt. Overtredingen zullen gestraft
worden.
De kerk komt dus op het tweede plan.
HOTELSLUITING IN FRANKRIJK.
Het comité van actie in het Franse ie
hotelbedrijf heeft inderdaad besloten tot
sluiting van hotels, café's, restaurants en
tapperijen in geheel Frankrijk als protest
tegen het invoeren van de veertigurige
werkweek en wel met ingang van Zater-
3 Juli a.s.
WAT GEBEURT ER IN RUSLAND?
Met vacantie of in de gevangenis?
De lijst dergenen, die in de Sovjetunie
als „volksvijanden" gearresteerd of van
hun functie ontheven worden, wordt met
den dag langer.
Thans is ook Josef Unschlicht, gewe
zen volkscommissaris en thans secretaris
van het centrale executieve comité der
Sovjetunie, als „vijand des volks" in
hechtenis genomen.
Wat de „zuivering" in journalisten
kringen betreft, doen in de Russische
hoofdstad geruchten de ronde, volgens
welke zich onder de gearresteerden ook
een aantal redacteuren van de „Iswestija"
bevinden. D'aar het thans echter de tijd
der vacanties is, valt niet na te gaan, of
de afwezigheid van zekere redacteuren
een gevolg is van vacantie, ziekte of ar
restatie.
DE HITTE IN AMERIKA.
82 dooden in vier dagen tijds.
De hittegolf in het Midden-Westen der
Vereenigde Staten, die nu reeds vier da
gen geduurd heeft, heeft 82 dooden ge-
eischt.
Van deze slachtoffers zijn er 31 gestor
ven door zonnesteek en 41 door verdrin-
kring, terwijl ze in rivieren en andere
wateren verkoeling zochten.
In verscheidene staten van het Midden-
Westen is wat regen gevallen en is het
tot tijdelijke afkoeling gekomen.
Het is echter nog' niet zeker, dat de
hitte hiermee voorgoed ten einde is.
De maisoogst in de staten van het
Midden-Westen heeft onder de groote
hitte ten zeerste geleden.
EERSTE KAMER.
Naar gemeld wordt, zal de heer T.
Nauta, (A.R.) burgemeester van de ge
meente D'antumadeel, die bij1 de jongste
verkiezing voor de Eerste Kamer tot lid
van dit college benoemd is, deze benoe
ming niet aannemen.
Zijn opvolger op de A.R. lijst is prof
mr P. S. Gerbrandy, te Amsterdam.
BEZOEK UIT ZUID-AFRIKA AAN
FRIESLAND.
Minister Havenga en dr Van Broekhuizen
in gezelschap van den Zuid-Afrikaanschen
minister van financiën, de heer Havenga,
in gezelschap van den Zuid-Afrikaanschen
gezant te 's Gravenbage, dr H. D. van
Broekhuizen te Leeuwarden aangekomen.
In den vooravond hebben de bezoekers
een autotocht gemaakt door een deel van
Friesland. De heer Havenga, die zelf
landbouwman is, toonde zich zeer inge
nomen met hetgeen hij1 zag. Hij vond het
heerlijk door een der vruchtbaarste land
bouwgebieden te rijden en roemde zeer
hetgeen hij aanschouwde.
Zaterdag hebben de heeren geruimen
tijd vertoefd op de boerderij van den vee
fokker, den beer J. N. Wassenaar te Jel-
sum, waar het vrije beslagvee is bezich
tigd.
Nadat een bezoek was gebracht aan den
secretaris van het rundveestamboek, dr
E. van Weideren baron Rengers in het
stamboekhuis te Leeuwarden, reden mi
nister Havenga en de gezant naar Dei-
num, waar zij het fokkerij-bedrijf van
den beer Smeding bezochten. Ook over
het Friesche vee liet de minister zich zeer
waardeerend uit. In den middag zijn de
heeren naar 's Gravenhage teruggekeerd.
RIJKSBETREKKINGEN VOOR WERK-
LOOZE ONDERWIJZERS.
Een regeling op komst.
Naar men verneemt zal dezer dagen in
de Staatscourant een regeling tot plaat
sing van weiklooze onderwijzers in
dienst van het Rijk, worden bekend ge
maakt.
Op grond van deze regeling zullen man
nelijke Nederlanders, die in het bezit zijn
van de akte van bekwaamheid als onder-
Radlo-conferentle ie Ouchy.
Te Ouchy ia thans de halfjaarlljksche
vergadering begonnen van de Union In
ternationale de Radiodiffualon. Van Ne
derland zijn aanwezig een der hoofdamb
tenaren van de P. T. T., Prof. Gerbrandy
en Ir. Dubois.
De verwachting is, volgens het Hdbl.,
dat te Ouohy de Nederlandsche delegatie,
zij het officieus, de kwestie van de mi
sère op onze lange golf onder de aan
dacht van de radio-wereld zal brengen,
al weet men, dat de conferentie ten deze
niets kan uitrichten. Inmiddels wordt dan
toch bereikt, dat men internationaal tot
het inzicht komt, dat Nederland wei
gert op den duur genoegen te nemen
met een practisch onbruikbare lange golf,
onbruikbaar, naar men weet, tenge
volge van de storingen, ondervonden van
Bod (Roemenië), welk station eveneens
op 1875 m. werkt. Zoodra de zomer ten
einde loopt, worden die storingen weer
zoo hinderlijk, dat een goede en zuivere
ontvangst der omroep-programma's op
die golf hier te lande vaak tot de on
mogelijkheden gaat behooren.
In 1938 zal te Kaïro een wereld-confe
rentie inzake „de radio" worden gehou
den, waarop alle landen officieel verte
genwoordigd zullen zijn. Deze conferentie
zal zoo noodig, de richtlijnen aangeven
voor een herziening van het thans vigee-
rende plan van Luzern inzake de ver
deeling der golflengten, welke herziening
dan verder door de Union tot stand moet
worden gebracht. Ook met het oog op
Kaïro is 't dus zaak, dat reeds nu te
Ouchy opnieuw duidelijk blijkt, dat Ne
derland niet in den buidigen toestand
kan berusten.
Want het staat wel vast, dat alle inter
nationale onderhandelingen om Neder
land uit de impasse te helpen, zijn d o o d-
geloopen. De Haagsche conferentie
van April van dit jaar, is, naar men zich
herinneren zal, zonder resulaat gebleven.
Het destijds geopperde plan om Kootwijk
wat te laten opschuiven evenals Oslo en
Lahti, is mislukt, vooral tengevolge van
de tegenwerking van Duitschland. Ook
andere plannen, destijds te berde ge
bracht en later internationaal getoetst,
hebben tot niets geleid; de door Noor
wegen vrijgegeven golflengte van 1186 m.
bleek al evenmin voor ons land waarde
te hebben. Tegen de noodige verschuivin
gen kwamen bezwaren èn van Duitsch
land èn van Amerika, Lahti wenschte
niet te verhuizen en zoodoende kon Ne
derland noch op 1186 m, noch op plm.
1800 m. de noodige ruimte vinden. En
Roemenië bleef zwijgen in duizend talen
en is dus niet van plan ons ook maar
eenigszins tegemoet te komen.
wijzer, en die deze akte hebben behaald
vóór 1 April 1937, voorzoover zij niet als
onderwijzer in vasten dienst zijn ge
plaatst of geplaatst geweest en zij" den
leeftijd van 21 jaar hebben bereikt, doch
hun 36e levensjaar nog niet zijn inge
gaan, desgewenscht zooveel doenlijk in
voor hen geschikte betrekkingen in over
heidsdienst buiten het onderwijs worden
geplaatst.
De besturen van provinciën en gemeen
ten worden uitgenoodigd op overeenkom
stige wijze te handelen.
Degenen, die van deze regeling gebruik
zouden wenschen te maken, kunnen zich
uitsluitend schriftelijk wenden tot den di
recteur van het Centraal capitulanten
bureau te 's Gravenhage, Raamweg 3.
R. C. VERWEYCK. f
Op 78-jarigen leeftijd is Zondagavond-
te Amsterdam overleden, de heer R. C.
Verweyck, oud-redacteur van de „Stan
daard" en oud-adjunct-secretaris van hel
Centraal Comité van A.R. Kiesvereenigin-
gen.
De overledene heeft jarenlang de
„Standaard" en de A.R. partij met eere
gediend. Bij de lezers van de „Standaard"
genoot hij: inzonderheid bekendheid door
zijn „Brieven van Bijltje". Hij was sinds
eenige jaren honorair secretaris van de
A.R. partij.
De verjaardag van den Prins.
Dé minister van Defensie heeft bij le
gerorder bekend gemaakt, dat de ver
jaardag van Prins Bernhard op dezelfde
wijze zal worden gevierd als gebruikelijk
is voor dien van Prinses Juliana.
Aan het rijkspersoneel kan derhalve op
dien dag, voor zoover de dienst zulks toe
laat, des middags vrijaf worden gegeven.
Burgemeesters.
Op 63-jarigen leeftijd is te Bergen (N.H).
overleden de heer P. Slot A.Pz., burge
meester van Broek op Langendijk.
Binnenland.
De landdag van den R.V.L. te Goes.
Rijksbetrekkingen voor werklooze onder
wijzers.
'De malversaties bij' den Vrijw. Landstorm
in Zeeland.
Buitenland.
D'reigende taal In Italië.
Hotelsluiting in Frankrijk.
Arrestaties in Rusland.
De hitte in Amerika.
Groote belangstelling. Uit
stekend geslaagd.
De Landdag van den Zeeuwschen Bijz.
Vrijw. Landstorm, die Zaterdag te Goes
ia gehouden, is in alle opzichten een suc
ces geworden en mag uitstekend geslaagd
worden genoemd. De regeling was keurig
in orde, zoodat het geheel© programma re
gelmatig en op de aangegeven uren werd
afgewerkt. Het bezoek was druk, zoadat
er op het terrein (en in de stad tot
's avonds laat) een groote levendigheid
heerschte. D'e vele vlaggen van de
Goesche huizen uitgestoken waren een be
wijs, dat de B.V.L.'ers in de Ganzestad
hartelijk welkom waren.
Precies op den aangekondigden tijd had
de officieele ontvangst in de Raadzaal ten
Stadhuize plaats. Van de vele autoritei
ten daarbij aanwezig noemen wij: den
Commissaris der Koningin in deze pro
vincie, jhr mr J. W. Quarles van Ufford;
den voorzitter van de Nat. Landstorm
Commissie, luit. gen. b. d. L. F. Duymaer
van Twist; den militairen bevelhebber
van Zeeland Gen. Majoor J. F. v. d. Vij
ver; H. de Jongh, res. Gen. Majoor, insp,
B. V. L.; den onder-commandant der ma
rine te Vlissingen H. J. v. d. Stad; over
ste H. Bierman, voorzitter van het ver
band Zeeland, Kol. G. P. Bruckel, comm.
6e infanterie Brigade; overste G. Berg-
huijs, garnizoens-commandant te Middel
burg; overste Th. Boeree, garnizoenscom
mandant van Bergen op Zoom; vele
burgemeesters uit omliggende gemeen
ten; de beeren Stieger en v. d. Wart,
leden van Ged. Staten enz.
Ook mevrouw Be Wilde, echtgenoote
van den minister van Financiën was aan
wezig.
Na de rede van den burgemeester volg
de een driewerf hoera voor H. M. de Ko
ningin.
De voorzitter van de Nationale Land
storm-commissie, generaal Duymaer
van Twist, beantwoordde deze rede
met een gemoedelijk speechje. Eerst druk
te Spr. er zijn spijt over uit, dat Minis
ter de Wilde hier niet aanwezig was,
om na des burgemeesters rede het woord
te voeren. We weten, dat deze Minister
met zooveel enthousiasme spreekt van het
mooie Goesche land waaraan hij zoo nauw
is verbonden. Maar tot onze groote te
leurstelling is hij verhinderd, al verblijdt
het ons, dat Mevr. de Wilde hier wel
aanwezig is.
Spr. dankte verder voor de vriendelijke
ontvangst in het aardige Goes, het cen
trale punt van Zeeland.
Het is een goed gedachte geweest van
de Gewestel. Landstorm-Commissie om
hier een landddag te organiseeren.
Spr. zegde den burgemeester dank voor
zijn sympathieke woorden voor den B.V.L.
die inderdaad veel goeds brengt en veel
kwaads tegen houdt. Wij weten, aldus
eindigde Spr.„dat in Zeeland warme Oran
jeliefde wordt gevonden. God geve, dat
Goes moge blijven een centraal punt van
bloei, waarin het wettig gezag wordt hoog
gehouden.
Nadat de eerewijn was aangeboden be
gaven de aanwezigen zich naar hotel de
Korenbeurs of hotel Centraal, om de
lunch te gebruiken.
Het défilé.
Klokslag half 2 ving het défilé aan.
Voor het Stadhuis stonden de burgerlijke
en militaire autoriteiten opgesteld. Vóór
hen trokken 1 terwijl een tweetal mili
taire muziekkorpsen en Hosanna terzijde
op het marktplein stonden opgesteld
de landstormafdeelingen, waarvan de
meeste voorzien van vaandels, uit de ver
schillende deelen der provincie voorbij1,
We zagen ze van allerlei leeftijd, jonge
mannen en oud-gedienden, maar allen
den B.V.L. trouw gebleven. Een keurigen
indruk maakten ook de matrozen, die in
kwieken pas voorbij marcheerden, en de
onder-officieren van „de veld" uit Ber
gen op Zoom te paard. Ongezadeld reden
ook de Zeeuwsche boeren op hun stevige
paarden in den stoet mee.
Toen allen op bet ruime en hiervoor
zoo uitstekend geschikte terrein aan den
