GOES
bod
:/37-
effend
Het karakter van het Kabinet.
1937.
u
EERSTE BLAD
Kant en KLaatToet
naar LONDEN
2en jeeteiije
naar ENGELAND
VRIJDAG 25 JUNI 1937
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
51e JAARGANG No. 223
(N. T.)
|rs.
o.
I, Folklore
rschén weg
cent.
o e g a n g.
IUMMERS.
lanbestedinp
Buitenland.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws
Middenstand
en steunverleening.
Uit de Provincie.
Iniging De Eén-
JL6.04, Poters
|er 100 kg.
Iwerden over de
|le-Biezelinge en
it de opbrengst
id. Moutot voor
„Aller Belang"
Biezelinge voor
dhr D. Ganse-
Ln 44 gem. Ju-
fGroep en Tuin-
Pnverkocht inge-
kg.
|m. Kapelle-Bie-
21 gem. Mad.
100 kg. Kooper
gem. Jucunda
Kapelle-Bieze-
|ngehouden op
Ind "werden ten
Kram alhier
hn wassende in
pn in deze ge
en deze boom-
f2315. Ver-
lonkosten 6.5 of
Jet uitzondering
zeer matig, ter-
[RBERICHT
|d van 25 Juni:
oordel. tot N.O.
|betrokken, wei-
I verandering in
ïag 3 uur:
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw"
Buroaux Lange Vorststraat 70, Goos.
Tclofoonnuminor 11.
Postchèquo en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg 40, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs i2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingon f 0.20. Losse nummers 5 cent.
Advertcntiën 30 cont per regel. Ingezonden
mcdcdcclingcn 00 cent per regel. Kleine
Advertcntiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder ietter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Ig 3 u.: 763.
fietsen:
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
D'e vrijzinnige pers is over de oplossing
van de Kabinetscrisis slecht te spreken.
Haar critiek geldt niet zoozeer de p e fr
eonen die in bet nieuwe Ministerie
zitting hebben, maar meer bet k a r a k -
t e r van bet Kabinet.
Men bad gewild een Kabinet op z.g.
breede basis en nu is er gekomen een
Ministerie dat een z.g. rechtsche signa
tuur draagt.
Deze oplossing is naar men meent zoo
wel in strijd met verschillende uitspraken
van Dr Colijn als met de uitspraak van
de kiezers bij de jongste verkiezingen.
Wat bet laatste betreft: bet zal altijd
uiterst moeilijk zijn een stembusuitspraak
juist te interpreteeren. Maar als men re
kening houdt met de programs van de
verschillende rechtsche partijen en met
de zéér duidelijke waar
schuwingen van de libe
rale pers omtrent de b e -
teekenis van bet stemmen
op D1 r G o 1 ij n, dan zal niemand op
goede gronden kunnen volhouden, dat bet
karakter van dit Kabinet in strijd is met
den uitslag van de verkiezingen.
En wat de uitspraken van D'r Golijn bij
de behandeling van de Staatsbegrooting
en in de daarna gevoerde verkiezingscam
pagne betreft: bet is bekend, dat de heer
Golijn, niet eens, maar herhaaldelijk beeft
uitgesproken, dat voorop moet staan: er
kenning en toepassing van de groote le
venswaarheden van bet Ghristendom, ook
in hun toepassing op de staatkunde.
Aan die opvatting is de heer Golijn ge
trouw gebleven.
Maar alles wijst er op, dat men bij de
Kabinetsformatie van linkscbe zijde me
dewerking in die richting beeft gewei
gerd.
De heer Colijn wensebte blijkens zijn
Kamer-redevoeringen ook de m e d e-
werking van ben, die slechts krach
tens traditie aan de uiterlijke openbaring
van de levenswaarden van bet Christen
dom vasthouden. Wat de vrijzinnigen
blijkens wat tot nu toe omtrent de gevoer
de onderhandelingen openbaar werd
wenschten was eobter, dat z ij b e t
karakter van het Kabinet
zouden bepalen en bovendien,
dat zij, wat bet aantal functionarissen
betreft, een onevenredig grooten invloed
zouden hebben.
Wie dit alles in bet oog houdt zal moe
ten toestemmen, dat het mislukken van
de oorspronkelijke bedoeling van Dr Go
lijn niet is te wijten aan den Kabinets
formateur, maar aan de linksche groepen,
dank zij! mede de door sommige liberale
bladen gevoerde stembus-campagne en bet
ontbreken van voldoende werkelijkheids
besef
Het is tot op zekere hoogte te betreu
ren, dat 'het zoo geloopen is. Met name
valt bet te betreuren, dat de heer Oud,
die op zoo cordiale wijze met Minister
Golijn samenwerkte en wiens groote ver
diensten wij gaarne erkennen, zich ten- j
slotte niet tot de gevraagde m e d e w e r-
king bereid toonde.
Waaruit intusschen opnieuw blijkt, dat
als bet er op aankomt tóch altijd het be
ginsel beslist.
BE OORLOG IN SPANJE.
Mislukte aanval bij Madrid.
Naar verluidt, heeft de tot Franco's
strijdmacht behoorende kruiser „Almi-
ïante Cervera" aan de Middellandsche
zeekust het Sowjet Russische koopvaar
dijschip „Kuban" aangehouden en naar
Malaga opgebracht.
D'e voor de regeering te Valencia be
stemde lading zou uit 20 vliegtuigen, 44
tanks, 9000 geweren, 1100 machinegewe
ren, 2 millioen patronen en 4500 ton an
der oorlogsmateriaal hebben bestaan.
Uit Madrid wordt gemeld, dat in de
provincie Avila de troepen van Franco
tot den aanval zijn overgegaan in de om
geving van San Bartolome de Finares,
drie kilometer ten zuidwesten van bet
Escorial.
De aanvallende infanterie werd vooraf
gegaan door tanks; de Madrileensche
troepen boden bardnekkigen tegenstand.
Ten slotte werden de aanvallers met be
hulp van vliegtuigen teruggedreven.
In de onmiddellijke nabijheid van de
hoofdstad bleef alles rustig.
HOE NU MET DE CONTROLE IN DE
SPAANSCHE WATEREN?
Kalmer opvatting te Rome.
De situatie, ontstaan door het uittre
den van Duitschland en Italië uit bet
Goe»
M. Polderman
Electrovechnicus
Zeelands prima
reparatie-Inrichting.
controle-systeem, wordt thans nauwkeu
rig onderzocht,
De Britscbe en de Fransche regeering
zullen overleg plegen speciaal ten aan
zien van de kwestie van het aanvullen
van de leemte, door de Italiaanscb-
Duitscbe beslissing ontstaan aan de Oost
kust van Spanje, maar er zal geen be
sluit worden genomen zonder goedkeu
ring van de non-interventie-commissie.
In het Engelscbe lagerhuis zijn naar
aanleiding van de gewijzigde situatie
rondom Spanje weer eenige vragen ge
steld, o.a. aangaande de geruchten over
nieuwe Italiaansche troepenlandingen te
Malaga en de berichten over Duitsche
vlootbewegingen in de Middellandsche
Zee.
Eden verklaarde, dat de niet-inmen-
gingscommissie niets had vernomen om
trent een landing van Italiaansche troe
pen te Malaga en dat ook de Britscbe
oorlogsschepen, die ter plaatse patrouil
leeren, niets dienaangaande hadden ge
meld.
Wat de berichten betreft, omtrent de
verplaatsing der Duitsche oorlogsschepen
naar het Oosten der Middellandsche Zee
gaf bij het huis den raad, de grootste re
serve in acht te nemen ten aanzien van
dergelijke geruchten. De officieele mede-
deelingen, welke de admiraliteit te Lon
den beeft ontvangen, bevestigden deze
geruchten namelijk tot dusverre niet.
Van andere zijde wordt echter gemeld:
Twee Duitsche kruisers en
vijf torpedojagers zijn gister
avond ter hoogte van Gibral
tar gepasseerd in Oostelijke
richting. Onder deze oorlogs
bodems bevond zich ook de
„Admiraal v. Schee r."
In de Italiaansche pers en in politieke
kringen stelt men alleen Frankrijk en En
geland verantwoordelijk voor betgeen is
geschied.
De nieuwe Duitsch-Britsche spanning
is Rome niet onwelkom, al verbergt men
zorgvuldig zijn voldoening daarover.
Een persstem van het Italiaansche blad
„Tevere", dat de ineenstorting van bet
Londensche controle-systeem begroet als
een gebeurtenis, „die heel wat meer bij
draagt tot de opheldering van de inter
nationale atmosfeer, dan de huichelach
tige procedure, die geen ander doel heeft
dan een overbodig leugen-sprookje, zoo
als dat van solidariteit tusschen vijanden
er een is, in bet leven te houden."
Een D.N.B.-telegram uit Berlijn meldt,
dat de Engelscbe politiek door de ge
beurtenissen der laatste dagen in Duitsch
land geweldig aan prestige heeft inge
boet.
In gezaghebbende kringen te Parijs
verluidt, dat aan de Britscbe regeering
door Frankrijk is voorgesteld, de Spaan-
sche kusten, die tot dusver door Duitsch
land en Italië werden bewaakt, voortaan
door de Engelscbe en Fransche vloten te
doen controleeren.
Neutrale waarnemers zouden dan
plaats kunnen nemen aan boord van die
schepen, opdat die controle een maxi
mum aan waarborgen biedt.
In politieke kringen te Rome kreeg men
gisteravond den indruk, dat de gemoe
deren kalmer de internationale situatie
beschouwen en dat men weer meer hoop
heeft op een gunstige ontwikkeling van
den toestand.
Over het algemeen krijgt men den in
druk, dat de houding van Italië conci-
lianter is geworden.
Duitsch-ltaliaansche vloten
zullen samenwerken.
De Romeinsche correspondenten der
Berlijnsche bladen melden uit Rome, dat
de toekomstige houding van Italië in bet
Spaansche conflict, na de terugtrekking
van Duitschland en Italië uit de inter
nationale zeecontrole, aldus zal zijn
„De in de Spaansche wate
ren, een legitiem belangenge-
bied van Italië, vertoevende
Italiaansche schepen zullen
in geval van eenigerlei aan
val of andere verscherpingen
van den toestand, gemeen
schappelijk met de Duit-
s c-h e vloot in de Middel
landse'he Zee alle noodza-
k e 1 ii' k e maatregelen tref-
e n."
De Duitsche bladen nemen dit bericht
met groote opschriften over, zooals: „Ge
meenschappelijke Duitsch-ltaliaansche
vlootactie bij nieuwen aanval."
DE SCHANDELIJKE KERK
VERVOLGING IN DUITSCHLAND.
Nieuwe arrestaties van dominee's.
De arrestatie wordt gemeld van vijftien
dominee's en leden van de Broederraden
der Evangelische kerk, die allen gisteren
in hechtenis moeten zijn genomen.
Onder hen bevinden zicb o.a. de domi
nee's Müller, van Dohlem, Rathenau en
Bochum van Berlijn, Lucking van West-
falen en Rentdorff van Mecklenburg,
Iwand van Oost-Pruisen.
In totaal zouden tot dus-
verzes en zestig leiders
der Evangelische kerk zijn
gearresteerd.
Strenge maatregelen zijn getroffen, om
te voorkomen, dat berichten over deze
arrestaties het volk bereiken.
Het geloovige Protestantsche volksdeel
wordt wel zwaar getroffen door de ver
volgingswoede der moderne heidenen.
In Darmstadt zou onlangs een „Evan
gelische week" gehouden worden, die een
zeer druk bezoek deed verwachten.
Juist voor den aanvang werd deze bij1-
eenkomst op last van den rijksminister
voor kerkelijke aangelegenheden verbo
den, „in verhand met het instandhouden
van den kerkelijken en godsdienstigen
vrede".
Het bestuur van deze Evangelische
week achtte zich door dit gebod niet ge
bonden, daar deze bijeenkomst geen an
der doel had, dan de verdieping van het
geloofsleven.
Daarop werd tegen de huitenlandsche
inleiders een spreekverbod uitgevaardigd,
terwijl hun voor het land van Hessen
geen verblijfsvergunning werd verleend.
Ook de landsbisschop dr Wurm werd
de toegang tot Hessen ontzegd. Ds Busch
uit Essen, wiens naam als spreker in het
programma vermeld stond, was op het
aangegeven uur aanwezig, om te spreken
over het onderwerp: „Jezus Christus
onze Heiland en Heer".
Een groote politiemacht was op de
been, die wist te verhinderen, dat een
groote menigte Protestantsche geloovigen
de zaal betrad, waar het congres zou ge
houden worden.
Toen hield ds Busch zijn toespraak in
de kerk, terwijl duizenden buiten met ont
roering stonden te luisteren naar de
preek, die met groote luidsprekers ook
huiten verstaanbaar werd gemaakt.
De politie arresteerde ds Busch, die
per auto naar de gevangenis werd over
gebracht, begeleid door het biddende en
zingende volk.
Er werd herhaaldelijk luid geroepen:
„In herbergen en theaters mogen we bin
nentreden, maar de toegang tot de kerk
wordt door de politie versperd".
's Anderdaags hielden twee sprekers
uit Zwitserland hun voordracht zonder
dat zij eenigerlei moeilijkheden ondervon
den. Doch denzelfden avond werden de
dominee's Knoll, Weinberger en Wolf uit
Darmstadt, die met de congresleiding wa
ren belast, by de geheime staatspolitie
ontboden en gearresteerd.
Den volgenden dag werd Vikar Wolf
uit Frankfurt a. d. Main gevangen geno
men. De spreker van dezen dag, ds O.
Brandt Bethel, werd eveneens gearres
teerd, nadat hij zijn voordracht gehouden
had.
Daarna werd de kerk gesloten en met
een politiecordon afgezet.
De overige lezingen en voordrachten
moesten in een clublokaal gehouden wor
den, daar de kerk tot na afloop van het
congres gesloten bleef, zoodat ook geen
godsdienstoefeningen konden worden ge
houden.
Daarop werden de vijf dominees weer
in vrijheid gesteld.
Tenslotte valt nog het volgende bericht
te vernielden:
De gemeenteraad van Gömmersbach
heeft het contract met de Protestantsche
diaconessen van Kaiserswerth, die reeds
jaren lang haar zegenrijk werd in dienst
der ziekenverpleging vervulden, tegen 15
'Jhiili a.s. opgezegd De Protestantsche
diaconessen worden dan door nationaal-
socialistische bruine zusters vervangen.
VERBODEN VLIEGZONE IN
DUITSCHLAND.
Langs de Nederlandsche grens.
In het Duitsche staatsblad wordt aan
gekondigd, dat het gebied Oldenburg-
Bremen-Paderborn-E'hrenbreitstein-Keu-
len tot aan de Nederlandsche grens tot
verboden vliegzone is verklaard.
Het verbod houdt waarschijnlijk ver
band met luchtmanoeuvres welke in dit
gebied worden gehouden. Het is van 28
Juni tot 2 Juli van kracht.
Van Zeeland bij Roosevelt.
Van Zeeland is gisteren te Washington
aangekomen. Hij begaf zich onmiddellijk
naar het Witte Huis, waar hij door Roo
sevelt werd ontvangen, 's Avonds heeft
Roosevelt hem op het Witte Huis een
groot diner aangeboden.
per St.Mij. ZEELAND
Van Donderdagavond tol Zotfda^nior^en.
In juli en .Augustus eiken Donderdag,
uitgezonderd Donderdag t a Augustus.
REISKOSTEN VLISSINGEN LONDEN v.v..
GOED HOTEL. ALLE MAALTIJDEN.
SIGHTSEEING met TOURING
CAR; ALLES INBEGREPEN
slechts
VLISSINGEN-HARWICH v.v.
OVERTOCHT 1ste KLASSE.
INCLUSIEF LOGIES
EN ONTBIJT s,echts
De Duitsche „volkskerk" reeds weer
verboden.
De chef der Gestapo, Himmler, heeft
op grond van de verordening tot be
scherming van volk en staat de „Duit
sche Volkskerk" (beweging van Dinter)
voor geheel Duitschland ontbonden en
veihoden. Dit besluit is onmiddellijk van
kracht geworden.
Arthur Dinter, de leider der ontbon
den beweging, heeft gedurende de laat
ste jaren getracht een religieuze bewe
ging op te bouwen, waarbij gestreefd
werd naar een van „Joodsche bestand-
deelen" ontdaan Christendom op den
grondslag der rassenleer.
Het is pas acht dagen geleden, dat
de „Duitsche Volkskerk" als godsdien
stige beweging door den rijksminister van
hinnenlandsche zaken erkend werd.
VOORZITTER RADIORAAD.
Naar het „Etdbl." vernam komt prof.
mr P. S. Gerbrandy te Amsterdam ern
stig in aanmerking om te worden be
noemd tot opvolger van den heer H. van
Boeijen (die minister van Binnenlandsche
Zaken is geworden), als voorzitter van
den Radioraad, voorzitter van den Raad
van Beheer van de Nozema en voorzitter
van verschillende Radio-controle-commis
sies.
Naar de „Msb." echter ter oore is ge
komen, wordt voor deze functie ook ern
stig gedacht aan oud-minister, mr T. J.
Verschuur, die oud-lid is van den Radio-
raad.
WERKVERSCHAFFING EN
STEUNVERLEENING.
Het bericht, gisteren geplaatst, inzake
tijdelijke stopzetting werkverschaffing, is
naar het „Volksblad" weet te melden on
juist.
In één inspectie, omvattende Overijsel
en Gelderland buiten de Betuwe, is de
werkverschaffing voor de kleine 'boeren
ingekrompen. Overigens worden inspectie
voor inspectie en gemeente voor gemeen
te afzonderlijke regelingen vastgesteld op
de wijze, uiteengezet in het antwoord der
regeering op de schriftelijke vragen van
het Tweede Kamerlid Drees. Er is geen
kwestie van, zegt genoemd blad, dat er
een voor het geheele land geldend besluit
zou zijn genomen.
ZU1D-AFRIKAANSCHE MINISTER
HAVENGA IN ONS LAND.
Bezichtiging van eenige landbouw
bedrijven.
Gisteravond is te 's-Gravenhage aan
gekomen de Zuid-Afrikaansche minister
van financiën, de heer Havenga. Z. Exc.
werd verwelkomd door den gezant van
de unie van Zuid-Afrika, Dr H. D. van
Broekhuizen, wiens gast de heer Havenga
gedurende eenige dagen zal zijn.
Minister Havenga, die op de wereld
tentoonstelling te Parijs het Zuid-Afri
kaansche paviljoen officieel heeft ge
opend en via Brussel, waar hij een korte
■bespreking had, naar ons land is geko
men, zal hier te lande niet-officieel o.a.
eenige landbouwbedrijven bezichtigen.
Zoo zal hij heden, Vrijdag, vergezeld van
den gezant een bezoek brengen aan
Leeuwarden en omgeving, teneinde eenige
stamhoekbedrijven in oogenschouw te ne-
men. Verder staan voor Maandag a.s.
Binnenland.
Wie wordt voorzitter van den Radioraad?
De pers over de Kabinetsvorming.
Vragen over de Breede Watering bewes
ten Yerseke beantwoord.
Buitenland.
D'e controle in de Spaansche wateren.
De Kerkvervolging in Duitschland.
eenige landbouwbedrijven in Noord- en
Zuid-Holland op het programma.
Maandagavond zal met minister Ha
venga de Nederlandsche minister-presi
dent, Dr Golijn, als gast aanzitten aan
een maaltijd ten huize van Dr van
Broekhuizen.
Prof. Mr P. J. M. Aalberse.
Prof. Mr P. J. M. Aalberse, voorzitter
der Tweede Kamer, die dezer dagen uit
Genève, waar bij de leider der Nederland
sche delegatie op de internationale Ar-
beidsconferentie was, te 's-Gravenhage is
teruggekeerd met een lichte keelaandoe
ning, is thans goed vooruitgaande.
Protest tegen uitschakeling bij
steunverleening.
De Kamer van Koophandel en Fabrie
ken voor Gooiland beeft zoo schrijft zij
in een vertoog tot de gemeentebesturen
met ernstige bezorgdheid kennis ge
nomen van den inhoud van de circulaire,
op 4 Febr. door het ministerie van sociale
zaken aan de gemeentebesturen verzon
den, waarin aangedrongen wordt op ge-
centraliseerden inkoop van goederen, be-
noodigd voor de steunverleening B aan
werkloozen. Ziji toch is van oordeel, dat,
indien daartoe metterdaad van de zijde
der gemeentebesturen zou worden over
gegaan, daarvan een onvermijdelijk ge
volg zal zijn, dat de aldus ingekochte goe
deren door de gemeentebesturen recht
streeks onder de werkloozen zullen wor
den gedistribueerd, hetgeen zeggen wil,
dat de middenstand bij' deze distributie
geheel wordt uitgeschakeld.
Hiertegen is de kamer van meening,
dat ook deze distributie tot de taak van
den middenstand behoort en dat het niet
juist gezien is het distributie-apparaat,
waarover de maatschappij beschikt en
dat uit den aard der zaak voor de vervul
ling van deze functie bij; uitstek geschikt
is, uit te schakelen.
Een dusdanige uitschakeling is niet in
het belang van den middenstand, zij' lij'kt
het evenmin te zijn in het belang van de
technisch goede vervulling dezer functie.
Het komt de kaïner zeer gewensebt
voor, dat biji distributies aan werkloozen,
waarbij' de middenstand door de gemeen
tebesturen ingeschakeld is of wordt, een
eenigszins behoorlijke winstmarge wordt
toegekend. In verschillende gemeenten
van Nederland is dit niet bet geval. Zoo
komt het voor, dat bij1 de distributie van
margarine en goedkoop vet de diensten
door den middenstand geheel gratis moe
ten worden verricht. Dat de middenstand
desondanks veelal bereid is gevonden
daartoe over te gaan, valt alleen te ver
klaren uit de omstandigheid, dat hij' an
ders vreest cliëntele te verliezen.
De kamer is er van doordrongen, dat
bij enkele aan snel bederf onderhevige
goederen alleen rechtstreeksche distribu
tie door middel van de gemeente zelve
mogelijk is. Dit echter zijn uitzonderings
gevallen, die feitelijk alleen bij' versche
groenten en bij versche visch voorkomen.
In alle andere gevallen bestaat, voor
moeilijkbeden als gevolg van snel bederf
van de te distribueeren goederen, geener
lei vrees.
President Roosevelt over Zeeland.
De Belgische minister-president Van
Zeeland is thans de gast van president
Roosevelt. Gister heeft president Roose
velt, sprekende tot de journalisten de vol
gende aardige woordspeling gebruikt: Ik
verheug mij1 in het bezoek van den heer
Van Zeeland. Immerswij (de
Roosevelten) zijn ook Zee
landers. De president doelde hier
klaarblijkelijk op het feit, dat zijn familie
uit Oud-Vossemeer stamt.
Verplaatst met ingang van 1 Juli
a.s. de adjunct commies bij den trein
dienst J. M. Beun van het spoorwegpost
kantoor no. 2 te Vlissingen naar het
spoorwegpostkantoor no. 2 te Roosen
daal.
