t&Z&il
Besprekingen te Londen
zonder resultaat afgebroken.
De nederlaag van de N. S. B.
Buitenland.
DE KABINETSFORMATIE.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws
WOENSDAG 23 JUNI 1937
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
51e JAARGANG No. §21
ZIJ, die zich met Ingang van
1 Juli 1937 op „De Zeeuw"
abonneeren, ontvangen de nog
In Juni verschijnende
nummers GRATIS.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw",
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg 40, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingcn f 0-20- Losse nummers 5 cojit,
Advertcntiën 30 cent por regel. Ingezonden
medcdeelingcn 00 cent per regel. Kleine
Advertcntiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Wij zijn bedrogen uitgekomen
In „Het Nationale Dagblad" vonden
wij 'zegt „Het Centrum" een
verslag van een N. S. B.-appèl in den
Haagsehen Dierentuin, waarop de al
gemeens propagandaleider van de N. S.
B., de op 1 Dec. 1936 ontslagen directeur
van de Chamottefabriek, Ir Koster, -die
zijn Kamerzetel voor zijn aangewezen op
volger vrij moest laten oin zich geheel aan
de beweging te kunnen wijden, een woord
van bezinning namens den algemeenen
leider Ir A. Mussert heeft laten hooren.
Na de daverend onbezonnen verkiezings
campagne van de N. S. B., welke tot een
even daverend échec leidde', komt de be
zinning rijkelijk laat. Maar, beter laat
'dan nooit, zal men zeggen.
De heer Koster verklaarde, dat de N.
S. B.-ers vol hoop en vertrouwen den ver
kiezingsstrijd zijn ingegaan, in de over
tuiging een 'belangrijk stuk van de ziel
van het Nederlandsche volk te hebben
vervuld. B'eze hoop en vertrouwen zijn
beschaamd en die overtuiging is een waan
gebleken. Wij zijn bedrogen uitgekomen,
aldus erkende 'hij.
Met deze bekentenis velt de heer Kos^
ter namens den algemeenen leider een
vernietigend vonnis over
de N. S. B. - leiding zelf, welke
zich dhs aan een waan blijkt te hebben
overgegeven en een hoop en vertrouwen
heeft aangekweekt, welke allerminst door
de realiteit gerechtvaardigd werden, ter
wijl zij zich in de ziel van het Neder
landsche volk, dat de N. S. B. exclusief
beweerde te vertegenwoordigen, totaal
heeft vergist.
Yoor zulk een leider en zulk een leiding
nog het volstrekte leidersbeginsel te dur
ven opeischen, gelijk Ir Koster dat na
mens Mussert deed, getuigt overigens nog
van meer moed dan bezinning.
De openbare zondenbelijdenis, welke in
den Haagsehen Dierentuin door Ir Kos
ter verder werd afgelegd, was niet onin
teressant. D'at het Nederlandsche volk on
toegankelijk voor de N. S. B.-„waarheid"
is gebleken, schreef hij althans voor een
belangrijk gedeelte toe aan de schuld van
de Beweging en haar leden zelf.
„Ondanks het verbazend veel en hard
werken, dat de N. S. B. gedaan heeft, is
zij er niet in geslaagd, den mensohen haar
beginselen bij te brengen. We hebben deze
beginselen niet voldoende uitgedragen en
zijn verdwaald geraakt in allerlei politiek
gedoe. Zooals een Gewestelijk Commis
saris heeft uitgedrukt: We hebben op een
eiland geleefd en daar steeds elkaar ge
zien. Toen vonden we dat het ep het
eiland druk was en dat het erg goed ging.
Maar intusschen maakte men op het vas
teland de zaak tegen ons gereed en wij
hebben dat niet bemerkt, daar niet vol
doende aandacht aan besteed.
Ook verklaarde de 'heer Koster, dat de
N. S. B.-ers door hun critiek zelf de vij
anden op een hoop hebben gedreven en
daardoor de vijanden gelegenheid gaven
hun eigen wapens uit het N. S. B.-arse-
naal weg te kapen. Met groote „knaphan
digheid" hebben de vijanden van de N.
S. B. buitenlandsche toestanden tegen
haar uitgebuit en de leidersgedachte heb
ben ze geëxploiteerd in een vereering van
Colijn, in „het doen ontstaan van een
Colijn-mythe", waarbij over aanpassing,
devaluatie en verwaarloozing der defen
sie niet werd gepraat. De N. S. B. heeft
te veel gepraat, te veelpa-
pier gebruikt en te veel
c r i t i e 'k op dat papier gezet. Maar
Leidend Beginsel en programma heeft zij
niet tot gemeengoed gemaakt".
Zoo ongeveer luidde de boete-preek van
den algemeenen propagandaleider".
De heer Koster zoekt de schuld van de
nederlaag der N. S. B. dus in de eerste
plaats bij de gebrekkige leiding. Dit 'klopt
met wat 'buitenstaanders ook reeds hebbten
kunnen constateeren en wat een bekend
N. S. B.-er in Zeeland enkele dagen na
de verkiezingen ook reeds verklaarde.
De heer Mussert en zijn mede-leiders
in Utrecht en in de verschillende Provin
cies hebben zich als „leiders" hopeloos
geblameerd. Wij behoeven slechts te her
inneren aan het landsgevaarlijk optreden
bij het loslaten van den gouden standaard,
aan de on-vaderlandsche campagne bij de
verloving van Prinses Juliana, en het
meer dan schandelijk optreden tegen een
man als Minister Colijn.
Uit wat de heer Koster opmerkt kan
worden afgeleid, dat de N. S. B. voortaan
zal pogen haar beginselen uit te
dragen.
Zóó komen we op den goeden weg.
Doordat de Christelijke pers niet heeft
nagelaten voortdurend op het gevaarlijke
van de beginselen der N. S. B. de aan
dacht te vestigen, is haar aanhang in
hoofdzaak tot vrijzinnige kringen beperkt
gebleven.
Gaat zij nu haar beginselen nader for
muleeren en propageeren, dan zal haar
aanhang misschien niet toenemen, maar
dan zal zij toch bij een volgende neder
laag misschien met éére kunnen vallen.
Intusschen blijkt, dat de straatjongens,
die hier en daar het „Mussert wint" in
„Mussert wind" veranderden, nog niet
zo'o'n slechte kijk op de zaak hebben ge-
bad.
Welke repressaille-maatregelen zal
Duitschland treffen?
In de nieuwe bijeenkomst, die Eden en
de ambassadeurs van Frankrijk, Duitsch
land en Italië te Londen hebben gehou
den om het incident van de „Leipzig" te
bespreken is het helaas onmogelijk geble
ken tot overeenstemming te geraken ten
aanzien van de te nemen maatregelen.
Eënerzijds was men van meening dat een
onderzoek naar de omstandigheden van
het incident diende vooraf te gaan aan
eenigen maatregel tegen de betrokken
partij in Spanje, van andere zijd© achtte
men de feiten duidelijk en vaststaand en
was men van oordeel, dat de incidenten
onmiddellijke krachtige maatregelen ver-
eischten, ten einde de solidariteit der mo
gendheden te handhaven en een herha
ling dezer incidenten te voorkomen.
Het voorstel, waarom
trent geen overeenstem
ming kon worden bereikt,
was, dat ter hoogte van de
kust voor Valencia onmid-
dellijk een vloot demon
stratie, Waarbij' de vlaggen
der vier mogendheden zou
den worden getoond, zou
worden gehouden.
Engeland en Frankrijk verlangden, dat
ten aanzien van den aanval, die op de
„Leipzig" zou zijn gepleegd, een onder
zoek werd ingesteld, alvorens zich te ver
plichten deel te nemen aan eenige demon
stratie. DUitschland en Italië wensohten
daarentegen een onmiddellijke uiting van
solidariteit der vier mogendheden.
Men verwacht niet, dat het mislukken
der besprekingen vèr-strekkenide gevol
gen zal hebben.
Desgevraagd zei Eden in het Lager
huis: „Ik kan definitief mededeelen, dat
de Britsche regeering geenszins voorne
mens is, deel te nemen aan vlootdemon-
straties ter hoogte van Valencia".
Wat zal Duitschland nu doen?
Gistermorgen heeft Hitier den minister
van oorlog, maarschalk Von Blomberg,
den minister van buitenlandsche zaken,
Von Neurath, den minister van lucht
vaart, generaal Goering, en den opperbe
velhebber der Duitsche vloot, admiraal
Raeder, ontvangen.
Het gericht gaat te Berlijn, dat Hitier
besloten 'heeft, na het raadplegen van deze
burgerlijke en militaire autoriteiten, be
den een ministerraad bijeen te roepen,
ter bespreking van den algemeenen poli-
tiefcen toestand.
In politieke kringen geeft men te ver
staan, dat Duitschland thans; met in acht
nemen van de overeenkomst van 11 Juni
zijn vrijheid van handelen zal hernemen
en de maatregelen zal treffen welke het
dienstig acht om te antwoorden op den
aanval op den kruiser „Leipzig".
Men verwacht thans min
stens een indrukwekken
de demonstratie van de
Duitse 'he vloot in de Mid
del 1 an d s c h e Zee.
'Het is evenwel op het oogenblik niet
mogelijk een nadere aanduiding te ver
krijgen omtrent den aard van deze de
monstratie en het is dus op zijn minst
genomen voorbarig om te spreken van een
bombardement van Valencia, het nemen
van een schip der Spaansche regeering
of een krachtige blokkade van de Spaan
sche Middellandsche Zee-kust. Toch de
den al deze geruchten in den middag de
ronde te Berlijn.
De houding van Italië.
Men meent zekere teekenen
te zien, welke er op duiden, dat
Mussolini van den ernstigen
toestand, welke thans is ont-.
staan, gebruik zou willen ma
ken, om Franco steun te zen
den.
Zelfs spreekt men van de mogelijkheid,
dat Mussolini een openlijke interventie
in Spanje voorbereidt.
Aanleiding tot deze diplomatieke zor
gen is een te Rome circuleerend bericht,
waaraan geloof wordt gehecht en vol
gens hetwelk, een, zoo niet meer divisie-
generaals van het geregelde leger, order
heeft ontvangen, zich gereed en marsch-
vaardig te houden voor den buitenland-
schen dienst.
De divisie van bedoelden generaal moet
15.000 man sterk zijn. Wordt het bevel
tot vertrek gegeven, dan zou deze di
visie zich naar Spanje inschepen.
Verder wordt verzekerd, dat de laatste
weken wederom talrijke bombardements
vliegtuigen van het nieuwste type naar
Spanje zijn gezonden.
DE STRIJD IN SPANJE.
Franco verwacht erkenning als
oorlogvoerende partij.
In officieele kringen der opstandelin
gen verwacht men, dat het Spanje van
Franco binnenkort door de meeste mo
gendheden zal worden erkend als oorlog
voerende partij. Dit is aan alle souvereine
mogendheden verzocht, waarbij er op
werd gewezen, dat Franco meester is in
tweederde van Spanje en de koloniën en
protectoraten.
Het leven in het door hem beheerschte
gebied is normaal, de rechtbanken func-
tioneeren en een strenge discipline
heerscht in leger en vloot. Zes mogend
heden hebben de regeering van Burgos
erkend als de eenig wettige regeering en
verscheidene landen hebben met deze re
geering handelsovereenkomsten gesloten.
Vliegtuigen van de luchtmacht van
Franco hebben manifesten boven San
tander omlaag geworpen, waarin de be
volking wordt aangespoord zich over te
geven.
In het manifest wordt gewezen op de
overwinningen van de rechtschen, niette
genstaande de sterke verdediging rond
Bilbao. D© verdediging van Santander
zou dus evenmin succes hebben.
DUITSCHLAND BLIJFT BIJ ZIJN
BEWERING.
Van bevoegde zijde wordt omtrent den
duikbootaanval op den kruiser „Leipzig"
nog medegedeeld, dat in den middag van
den 18en Juni een torpedo in de richting
van de Leipzig" werd afgeschoten, het
geen door middel van de onder-water-
luisterapparaten en door waarneming
van de bellenbaan duidelijk kon worden
geconstateerd.
Het schip veranderde als afweerma-
noeuvre onmiddellijk van koers in de
lichting van de bellenbaan. Toen over
de plaats werd gevaren, waar de torpedo
moet zijn gelanceerd, heeft men op drie
plaatsen in het schip een harden slag te
gen de buitenhuid van het schip gehoord,
alsof een metalen voorwerp van voren
naar achteren langs den scheepswand
schuurde.
Een op 20 dezer ingesteld duiker-
onderzoek bracht aan het licht, dat de
buitenwand van de .Leipzig" een deuk
met een doorsnee van ongeveer 15 c.M.
vertoonde.
Men acht daardoor bewezen dat de
kruiser of wel in aanraking is gekomen
met den bovenbouw van een onderzee
boot, of geraakt is door een niet tot ont
ploffing gekomen torpedo, die afgegle
den is.
DE DUITSCHE KERKSTRIJD.
Zondag geen verkiezingen.
Volgens een mededeeling van den
„Dienst aus Deutsohland" is het door bui
tenlandsche bladen genoemde aantal dei-
geestelijken, die wegens wetsovertreding
zijin gearresteerd, overdreven, en is ook
de bewering qpjuist, dat de kerkelijke ver
kiezingen a.s. Zondag zullen worden ge
houden.
DE KERKVERVOLGING IN
DUITSCHLAND.
„Kerken zijn er in Duitschland al genoeg,
misschien teveel."
De Duitsche praatminister Goebbels
heeft in bet Olympische Stadion ter ge
legenheid van een zonnewendefeest een
redevoering uitgesproken waarin hij o.m.
zeide, dat in deze plechtigheid een oud
gebruik weer opleeft.
Kerken zijn er in Duitschland al ge
noeg, misschien wel te veel. Wat het
standpunt van het nationaal-socialisme
tegenover 'de kerken betreft, verklaarde
Goebbels o.m.: „Wij willen geen twist met
de kerken. Wij willen ze slechts beper
ken tot haar eigen gebied. Niemand belet
den predikanten Gods Woord te predi
ken, maar het nationaal-socialistische
rijk zal niet toelaten, dat de politieke
geestelijkheid in Duitschland het buiten
land als handlanger oproept om twee
spalt in ons volk te brengen".
Een Kabinet van rechtsche signatuur.
In politieke kringen neemt men als
vaststaande aan, zegt de T e 1 e g rdat
het kabinet, dat Dr Colijn thans weldra
aan H. M. de Koningin zal voordragen,
van stellig rechtsche signatuur zal zijn.
Zeker acht der ministers zullen behooren
tot de drie groote rechtsche partijen.
Naast hen zullen twee bewindslieden van
niet-politieken huize deel er van uitma
ken, n.l. aan Waterstaat (Mr Dr Ir J. A.
M. van Buuren) en aan Buitenlandsche
Zaken, voor welke portefeuille nog niet
een „vakminister" schijnt te zijn gevon
den.
Men neemt aan, dat minister Colijn
voorloopig a d interim Buitenlandsche
Zaken zal waarnemen.
Dit klopt in hoofdzaak met wat ook
van andere zijde wordt gemeld.
In elk geval schijnt de oplossing van
de Kabinetscrisis thans zeer nabij te zijn.
Gemeld wordt nog dat aan Prof. Slote-
maker de Bruïne de portefeuille van On
derwijs is aangeboden. Voor Justitie
wordt Mr Goseling genoemd.
Gistermiddag heeft de Kabinetsforma
teur een bezoek afgelegd bij den direc
teur van het Kabinet der Koningin, Jbr
Mr G'. G. W. van Tets van Goudriaan.
HET NIEUWE FRANSCHE KABINET.
De nationale raad der Socialisten heeft
zich met 3972 tegen 1369 stemmen (bij
52 onthoudingen) voor deelneming aan
het kabinet Chautemps uitgesproken.
Toen dit bekend werd was het duidelijk
dat de vorming van het ministerie spoe
dig tot stand zou komen. Inderdaad heeft
Chautemps zijn kabinet gisteravond om
elf uur aan den president der republiek
voorgesteld.
In de Kamer, ook in meer gematigde
kringen, wordt het nieuwe ministerie,
■dat geen communisten bevat, gunstig be
oordeeld.
Chautemps wordt minister-president
zonder portefeuille; Blum vice-premier;
Sarraut en Violette, staatsministers;
Dalalier krijgt defensie en Bonnet finan
ciën.
DE ERTSLEVERING VAN SPANJE
AAN ENGELAND.
De liberale afgevaardigde in bet Eh-
gélsche Lagerhuis, Sir Percy Harris, ver
klaarde ongerust te zijn over de Britsohe
belangen bij de mijnen in het gebied van
Bilbao en hij vroeg welke maatregelen de
regeering in deze dacht te nemen, opdat
het ijlzererts uit deze mijnen niet naar
Duitschland of Italië zal worden ver
scheept.
Oliver Stanley, de minister van handel,
antwoordde, dat de Britsohe regeering
van generaal Franco de officieuse verze
kering had ontvangen, dat het ijzererts
naar Engeland zal kunnen worden ver
scheept.
Korta Berichten.
Gisteren is het passagiersvliegtuig
van de geregelde lijn van Korea naar
Moekden in Noordwest Antoeng veron
gelukt. Twee passagiers werden op slag
gedood. Zeven anderen werden meer of
Vijf vliegtuigen zijn te San José
(Costa Rica) opgestegen om in het Zuid-
O'ostelijk deel van Costa Rica nasporing
te doen naar een toestel, dat sinds Zon
dag vermist wordt en aan boord waar
van zicb zes menscben moeten bevinden.
- Het Engelsche Lagerhuis heeft met
32'5 tegen 17 stemmen het voorstel van
Neville Chamberlain aangenomen om de
vergoeding voor leden van het Huis te
verhoogen van 400 tot 600 pond sterling
per jaar.
De sneltrein Brussel-Luxemburg is
gisteren tegen vier uur in het station van
Genval ontspoord. De oorzaak van de ont
sporing was het breken van een as van de
locomotief. Persoonlijke ongelukken kwa
men niet voor.
WEER EEN TINBAGGERMOLEN
NAAR INDIë.
Ditmaal wordt de emmerladder niet op
de ponton opgesteld.
D'e „Doejoeng", een tinbaggermolen,
die in afmetingen wijlen de „Kantoeng"
overtreft en derhalve met recht aan
spraak maakt op den titel „grootste bag
germolen ter wereld", is nu op de werf
van J. en K. Smit te Kinderdijk bijna
voltooid.
In Juli moet het object over zee om in
Indië aan de Billiton-maatsehappij te
worden afgeleverd.
Behoorde de „Kantoeng" toe aan een
gouv6rnementsbedrijf, dat als zoodanig
de scheepvaartinspectie niet behoefde te
kennen in het overbrengen van het werk
tuig, de „Doejoeng" behoort aan een par
ticulier bedrijf en ditmaal zal het
Binnenland.
Het nieuwe Kabinet.
D'aling van het aantal werkloozen.
Naar een rechtsch kabinet?
Buitenland.
Besprekingen te Londen afgebroken. Wat
zal Duitschland doen?
Het nieuwe Fransc'he kabinet.
De 40-urige werkweek voor het textiel
bedrijf te Genève aanvaard.
transport dan ook geschieden, zooals
deskundigen dat noodig achten.
De zware emmerladder van 127 em
mers wordt in gedemonteerden toestand
aan dek mee vervoerd. E'eze installatie
wordt tijdens de reis niet bedrijfsklaar
aan dek opgesteld, zooals op de „Kan
toeng" is geschied, die daardoor haar
stabiliteit verloor en door de hevige wer
king van de ponton die er het gevolg van
was, lek sloeg.
Sleepbooten van L. Smit en Co. zullen
met het transport worden belast.
PLAATSING VAN ONDERWIJZERS
ALS AMBTENAAR.
Het rapport bij Minister Colijn ingediend.
De commissie '(onder voorzitterschap
van den heer C. P. van Ginkel), door
Minister Colijn ingesteld tot het beramen
van maatregelen ter bevordering van de
plaatsing van houders der akte als on
derwijzer bij het lager onderwijs in amb
tenaarskringen huiten het onderwijs, heeft
haar rapport dezer dagen aan den voor
zitter van den raad van Ministers inge
diend.
HET NICHTJE UIT DUITSCHLAND.
Verhaal dat op fantasie berustte.
Op de vragen van den heer A1 b a r d a
betreffende formaliteiten, welke door een
Nederlandsohen ingezetene te Utrecht op
een bureau van de nationaaal-soeialisti-
sche beweging (N. S. B.) moesten war
den vervuld, ter verkrijging van toestem
ming voor het verleenen van gastvrijheid
aan een bloedverwante uit Duitschland,
hebben de ministers van buitenlandsche
zaken en waterstaat geantwoord, dat de
laatstgenoemde minister naar het betrok
ken courantenbericht reeds een onderzoek
heeft doen instellen.
Dit heeft uitgewezen, dat het in het
bericht bedoelde verhaal onjuist is en op
fantasie berust.
DE K. D. P. VERLIEST HAAR
VOORZITTER.
Reeds op de vergadering van het par
tijbestuur van de Katholiek Democrati
sche Partij' van 5 Juni j.l., heeft de voor
zitter van deze partij, mr A. P. G. Pe
ters, medegedeeld, dat indien geen vol
doende politieke, organisatorische en fi-
nincieele grondslag voor het doorgaan
met de actie van de partij werd aan
gegeven, hij zijn functie zou neerleggen.
Thans heeft mr Peters uitvoering gege
ven aan zijn voornemen en aan het be
stuur van-de K.D.P. officieel doen weten,
dat hij het voorzitterschap van de partij
en het redacteurschap van haar weekblad
beeft neergelegd.
CONVENTIE INZAKE 40-URIGE
ARBEIDSWEEK IN DE TEXTIEL
INDUSTRIE TE GENEVE AANVAARD.
Op de 23ste internationale arbeidscon-
ferentie te 'Genève hebben de eindstem
mingen plaats gehad over de drie ont-
werp-conventies inzake de verkorting van
den arbeidstijd in de textiel, de chemi
sche- en de grafische industrie.
Bij. de stemming over het ontwerp-
conventie inzake de 40-urige arbeidsweek
in de textielindustrie spande het geducht.
Maandag was dit ontwerp-conventie in
eerste lezing aangenomen met 72 tegen
42 stemmen en daar bij de eindstemming
een meerderheid van minstens twee der
den vereischt was, was het weinig waar
schijnlijk, dat deze ontwerp-conventie zou
worden aangenomen. Het is echter gelukt
nog een voldoende aantal regeeringsgede-
legeerden, die zich eerst van 'stemming
hadden onthouden, op het laatste oogen
blik tot voorstemmen te bewegen. Som
migen van hen, zooals de regeeringsge-
delegeerde van Brazilië, erkenden rond
uit, dat hun eigen land echter voorloopig
nog niet tot toepassing en ratificatie der
conventie zal overgaan. Desniettemin za
gen zij geen bezwaar bun stem aan de
conventie te geven.
Op deze wijze werd het mogelijk, dat
■de conventie over de 40-urige arbeids
week in de textielnijverheid nog juist de
volstrekte meerderheid van stemmen ver
kreeg, en met 88 tegen 41 stemmen bij
38 stemonthoudingen werd het aangeno
men.
