Het Russische Schrikbewind.
GEENSE'S
BRILLEN.
ao g1
BismaRex
EERSTE BLAD
ZATERDAG 19 JUNI 1937
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
51e JAARGANG No. 218
Deze krant leze men
rustig met
Buitenland.
Binnenland
RexaU HAAGPOEDER
Belangrijkste Nieuws
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Buroaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11,
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg 40, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs 12.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingcn 10,20. Losse nummers 5 cent,
AUvertcntiën 30 cent per regol. Ingezonden
mcdedccllngcn 00 cent per regel. Kleine
Advertcntiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Niet zonder huivering neemt men ken
nis van wat de laatste weken in Rusland
gebeurt.
Terecht wordt gesproken van den Moe
digen Tzaar Stalin, die een waar schrik
bewind uitoefent en van wien misschien
met recht gezegd kan worden, dat zijn
bloedroes die van Robespierre vèr over
treft.
Het eene proces volgt het andere en
het resultaat is altijd weer: de kogei. Nie
mand, en dit geldt met name van hen,
die een leidende positie 'bekleeden, is zijn
leven ook maar één oogenblik zeker.
Men heeft getracht een verklaring voor
deze gruwelijke gebeurtenissen te vinden.
IDe meening is geopperd, dat we hier
te doen hebben met uitingen van vrees
van den tyran in bet Kremlin en van zijn
ziekelijke angst voor het verlies van zijn
leven en macht. Anderen hebben gedacht
aan onderlinge naijver met het gevolg,
dat de leiders elkaar gaan beschuldigen
van pogingen van landverraad enz.
Het kan leerzaam zijn, in verband bier
mede te luisteren, naar wat Groen van
Prinsterer heeft geschreven omtrent het
Schrikbewind aan het einde van de 18e
eeuw in Frankrijk.
Groen was 'het niet eenis met hen, die
het Schrikbewind voorstelden als een on
verklaarbaar verschijnsel of die de ter
roristen beschouwden als zedelijke wan
gedrochten.
Men heeft Robespierre geschilderd als
een losbandig en zedeloos mensch, wreed
volksmenner, godloochenaar, die, door
vertooning van zedelijkheid en stoïcijn-
scihe onverwrikbaarbeid zoowel als door
schitterende talenten, den rang verkreeg,
welken misdaad, vereenigd met genie, in
dagen van -verwarring en van opgewon
denheid der hartstochten bereikte.
Groen is echter van oordeel, dat geen-
enkele trek van dit portret gelijkt.
„Robespierre zegt hij, was niet een ze
deloos mensch. Vergelijkenderwijs muntte
hij door ingetogenheid uit. Zijne onbaat
zuchtigheid was voorbeeldig. Hij' werd te
recht de onomkoopbare genoemd; de na
latenschap van den dictator beliep 460
fianken. Hij geloofde aan de deugd, aan
de onsterfelijkheid, aan God; hij was dëist.
Er is geen grond om te ondersteilen dat
hij wreed van inborst is geweest
Maar hoe kon dan zulk een man een
dergelijk bloedig schrikbewind uitoefe
nen?
Het antwoord is volgens Groen te zoe
ken in het geloof van Robespierre aan de
revolutionaire theorie, aan zijn wereldbe
schouwing, die naar hij geloofde niet
alleen waar en goed en zegenrijk was,
maar die het eenige en onfeilbare mid
del was om spoedig en overal het einde
van ramp en onheil en het begin van on
weerstaanbaar geluk te bewerken.
De revolutionaire volksmenners be
oogden de weldoeners te zijn van het Va
derland, van Europa, van de wereld.
„De mannen van het Schrikbewind wer
den door vergelijkenderwijs edele beweeg
redenen geleid." Er was wat men kan
noemen philantropische onmenschelijk-
heid.
Wreedheid is niet altijd wreedaardig
heid; strengheid is dikwerf onmisbaar.
D'e heelmeester moet een vaste hand heb
ben ter genezing van de wond; vooral
niet, uit onzinnig medelijden, een bedor
ven lid sparen, bedeivend voor het gan-
sche lichaam. Kortstondig en heilzaam is
de smart. Robespierre zeide: „het is nog
geen tijd om het goede te verrichten",
later, later, later; eenmaal althans zou
het Fransche volk uitmunten door ver-
eeniging van zachtmoedigheid en kracht."
Groen wijst dan verder op de treffende
overeenkomst die er is tusschen de han
delingen van Robespierre en de wijsbe
geerte van Rousseau, op de nauwe over
eenkomst die er tijdens het Schrikbewind
bestond tusschen revolutionaire gedachte
en revolutionaire daad.
Eu zoo komt hij dan ook tot de conclu
sie dat de schuld van de bloedroes lag'
bij hen, door wie hot geloof aan de Open
baring geschokt werd; dat de zwaarste
verantwoordelijkheid rust niet op hen die
voor droombeelden hebben geijverd, maar
op hen, die deze 'hersenschimmen der
waanwijsheid hebben doen ontstaan; die
in het volle genot van den Evangelie-
zegen zich tot de afgoden eener eigen
schepping hebben gewend.
Wij zullen verstandig doen deze les van
Groen van Prinsterer goed in het oog te
houden.
Wat thans in- Rusland gebeurt onder
het gruwelijke bewind van Stalin; in
Dhitschland waar de belijders van den
Naam des Heeren worden vervolgd; in
Spanje waar onzalige machten zijn losge
broken, staat niet op zichzelf, maar het is
de ijzeren consequentie van beleden be
ginselen.
Wij mogen dankbaar zijn dat ons volk
getoond heeft van de toepassing zoowel
der communistische als der nationaal-
socialistische beginselen afkeerig te zijn.
Maar nu rust ook op ons de taak die
heillooze beginselen zelf te bestrijden en
tegen de Revolutie te blijven stellen bet
E'vangelie.
DE „DEUTSCHLAND" WAS GEREED
SPAANSCHE VLIEGERS TE
BESCHIETEN.
Bij de begrafenis van de manschappen
der „Deutsohland", die bij het incident
van Ibiza werden gedood, heeft admiraal
Rader, zooals gemeld, een rede gehouden,
waarin hij nog eens een beschrijving gaf
van de omstandigheden, waaronder de
„Deutschland" werd gebombardeerd, e n
waarbij hij voor het eerst er
kende, dat op de „Deutschlan d"
bevel was gegeven de Spaan-
sche vliegtuigen te beschieten
vóór deze hun bommen hadden
laten vallen.
„Ondanks de ongunstige omstandighe
den werden de vliegtuigen vóór de bom
men 'vielen door den uitkijk opgemerkt en
ook dadelijk gemeld, hoewel er nog twijfel
bestond, of het niet om witte vliegtuigen
ging, daar aan den voorkant geen rood
kenteeken was te onderscheiden. De com
mandant, die zich op zijn post bevond,
beval na deze mededeeling onmiddellijk
„luchtalarm" en „het vuur openen".
„Onmiddellijk daarop vielen de bom
men. Toen de vliegtuigen wegvlogen,, kon
den zij niet meer onder vuur worden ge
nomen, daar de rook van de branden, die
op het dek waren ontstaan, de vliegtui
gen aan het gezicht der manschappen
van het luchtdoelgeschut onttrok."
Het is opmerkelijk dat deze passage
van admiraal Rader's rede niet in alle
Duitsche bladen voorkomt.
Naar Reuter uit Berlijn meldt, zijn ver
scheidene wijzigingen aangekondigd in de
bevelvoering op de voornaamste Duitsche
oorlogsschepen.
Kapitein ter zee Fanger, die het hevel
voerde op het pantserschip „Deutsch
land", is tot commandant van de fortifi
caties op de Noord-Friesche eilanden,
langs de westkust van Sleeswijk-Holstein
benoemd.
Ais commandant van de „Deutschland"
wordt hij opgevolgd door kapitein ter
zee Wenneker, oud-marine-attaché in
Tokio.
Ook het pantserschip „Admiraal Graf
Spee", het linischip „Schlesien" en de
kruiser „Karlsruhe" hebben nieuwe com
mandanten gekregen.
BILBAO STRIJDT TOT HET
UITERSTE.
De stad op tal van plaatsen
ondermijnd.
Alle belangrijke punten van Bilbao, o.a.
de bruggen, zijn ondermijnd en gereed
om tot ontploffing te'worden gebracht. In
verscheidene straten zij'n barricades op^-
igericht.
De Baskische troepen zouden O'runa
hebben prijsgegeven. Rechtsche patrouil
les zijn de plaats binnengedrongen.
Uit mededeelingen van uit Bilboa ont
snapte burgers zou bevestigd worden,
dat de regeeringsmilitie zich er op voor
bereidt, de verdediging tot in de stad
zelf voort te zetten.
De artillerie der opstandelingen blijkt
zeer beweeglijk. Wederom bevonden zich
gisteren zware stukken geschut in stel
ling, op plaatsen waar den vorigen dag
nog niets anders waar te nemen viel dan
korenvelden.
Een heel net van veldtelefoons volgt de
bewegingen van de infanterie.
Vliegtuigen der opstandelingen daal -
den gistermorgen tot onmiddellijk boren
de Baskische loopgraven en bestookten
ze met een doodelij'k vuur uit hun ma
chinegeweren. Ziji werden hierin door de
Baskische luchtvloot, welke zich niet liet
zien, niet belemmerd.
Gisteren hebben de opstandelingen een
stormaanval op het radiostation Bilboa
gedaan. De roodón hadden zich in 't biji-
zonder in een op dezelfde hoogte gelegen
casino, waarnaar een zweefspoor omhoog
voert van de stad, verschanst en in bijna
elk venster een machinegeweer opgesteld.
De stellingen waren door de rooden
ondermijnd; na de bestorming werden de
mijnen tot explosie gebracht.
Naar verhouding waren de nationale
verliezen daardoor aanzienlijk, in totaal
ongeveer 100 man. Toch behielden zij de
stelling.. Waarschijnlijk is de Westelijke
stelling van den berg tot aan den rand
van de stad in meerdere sectoren ver
deeld, die alle ondermijnd zijn.
Het moeilijkste hebben de
troepen dus nog voor zich;
Ook volgens berichten van overloopers
zijn de huizen van de heele rand van de
stad, tot machinegeweernesten gemaakt.
WEER DUITSCHE PREDIKANTEN
GEARRESTEERD.
Reuter meldt uit Berlijn, dat de geheime
politie nu haar actie schijnt te hebben
gericht tegen de Evangelische Kerk in de
provincie. Allerwegen worden predikan
ten van de oppositie aan verhooren on
derworpen en opnieuw zijn twee predi
kanten gearresteerd, namelijk Midden-
dorf uit Oldenburg en Heinen uit Schei-
demühl.
Sinds Kerstmis heeft het Nazi-bewind
ongeveer vijfhonderd predikanten en ker
kelijke ambtenaren in gevangenissen of
concentratiekampen geplaatst.
DE CRISIS IN FRANKRIJK.
In de wandelgangen van de Fransche
kamer worden de berichten welke van
dt=n senaat worden ontvangen, druk be
sproken.
Men hoopt, dat dit regeeringslichaam
zijn onverzoenlijke houding niet zal hand
haven en dat men tot een compromis zal
komen.
De Senaatscommissie blijft echter op
haar stuk staan. Zij is bereid de regee
ring de wapens te verschaffen, welke zij
zal vragen voor den strijd tegen de specu
lanten en de vluchtelingen voor den fis
cus, maar is tegen het geven van vol
machten.
Slaagt men er voor vanmiddag drie uur
niet in een compromis te vinden, dan is
het niet duidelijk hoe de regeering een
échec vermijden moet.
BEZOEK VAN MUSSOLINI AAN
DUITSCHLAND.
Mussolini heeft een uitnoodiging van
Hitier aangenomen om van 20 tot 23 Juli
een bezoek aan Munchen te brengen tij
dens de feesten van de Duitsche Kunst-
week.
De uitnoodiging werd namens Hitier
overgebracht door veldmaarschalk Von
Blomberg hij diens bezoek onlangs aan
Rome. Het bezoek wordt officieel van
particulieren aaid genoemd. De DUce zal
niet naar Berlijn komen.
In Duitschland zal hij volgens den cor
respondent verblijf houden op het roman
tische kasteel Neuschwanstein, door ko
ning Ludwig II van Beieren gebouwd.
Het wordt waarschijnlijk geacht, dat
Mussolini, als de politieke toestand dit
veroorlooft, het volgende jaar een offi
cieel bezoek aan Duitschland zal brengen.
Nader wordt gemeld, dat de datum van
het bezoek van Mussolini nog niet vast
staat.
TROTZKI SEINT AAN MOSKOU.
Trotzki heeft het centraal uitvoerend
comité van de sovjet-unie het volgende
telegram gericht:
„De politiek van Stalin voert naar een
algeheelen ondergang, zoowel in het bin
nen- als het buitenland.
Het eenig heil is te vinden in een radi
cale hervorming tot een sovjet-democra
tie, te beginnen bij een openbare herzie
ning van de laatste processen.
Op dezen weg bied ik u mijn volle
dige medewerking aan."
w.g. TROTZKI.
Korte Berichten.
- Dd niet-inmengingscommissie te Lon
den is het eens geworden over den tekst
van den oproep, welke tot de beide in
Spanje strijdende partijen zal worden ge
richt tot humaniseering van den burger
krijg.
Het stoffelijk overschot van den
Franschen ex-president D'oumergue zal
op staatskosten begraven worden.
DE NEDERLANDSCHE MARINE
SCHEPEN IN DE STRAAT VAN
GIBRALTAR.
De O 15 zai naar Nederland terugkeeren.
In verband met de zich geleidelijk ge
wijzigd hebbende omstandigheden in de
Straat van 'Gibraltar, heeft de comman
dant van Hr Ms Johan Maurits van Nas-
san, na door den minister van defensie
daartoe gemachtigd te zijn, aan de hem
toegevoegde duikboot O 15 opdracht ge
geven naar Nederland terug te keeren.
Hr Ma Hertog Hendrik blijft gedurende
haar oefeningsreis in de buurt der Atlan
tische eilanden, reserve voor den con-
vooidienst in de Straat van Gibraltar.
NIEUWE GEÏLLUSTREERDE BRIEF
KAARTEN.
Door den P.T.T.-dienst verkrijgbaar
gesteld
Met uitbreiding van de bestaande soor
ten zal thans een serie van 24 nieuwe ge
ïllustreerde briefkaarten op de postkan
toren verkrijgbaar worden gesteld. Deze
kaarten vertoonen, in tegenstelling tot de
tot dusverre gangbare, over de geheele
keerzijde een fotogiafische afbeelding van
bekende historische gebouwen e.d. in Ne
derland, waarvan de omschrijving op de
adreszijde zoowel in het Nederlandsch
als in het Esperanto is vermeld. Zij zijn
door middel van fotodrukprocédé op z.g.
broomzilverpapier vervaardigd.
D'e kaarten zijn van een zegelafdruk
van 7V2 cent voorzien (frankeering voor
buitenlandsch verkeer) en worden voor
denzelfden prijs verkocht.
TEKORT AAN GESCHOOLDE
ARBEIDERS?
De Vereeniging van Nederlandsche ar
beidsbeurzen zal op 22 en 23 Juni a.s. te
Eindhoven haar algemeene vergadering
houden. In de ochtendvergadering van 23
Juni komen aan de orde de praeadviezen
over het onderwerp: „Is reeds in bepaal
de bedrijfstakken geMeken dat een tekort
aan sommige categoriën van geschoolde
arbeideis is te verwachten, en dat zich
een dergelijk tekort zal voordoen bij her
leving der bedrijvigheid?
Zoo ja, welke maatregels# kunnen wor
den genomen, zoowel ten aanzien van
jeugdige als van volwassen werklooze ar
beiders, om tijdig in zoodanig tekort (e
voorzien en de werkloozen wederom in
het bedrijfsleven te brengen?"
Prae-adviseurs zijn de heeren ir L. Th.
H. Hesselfeldt, inspecteur van het nijver
heidsonderwijs te 's Gravenhage, T. van
Lier, referendaris-adviseur bij het depar
tement van Sociale Zaken, H. Lindeman,
secretaris van het Ned. verbond van vak-
vereenigingen, en J. E. van Riet, direc
teur vau de gemeentelijke arbeidsbeurs te
Rotterdam.
WEESINRICHTING TE NEERBÜSCH.
Onder voorzitterschap van Dr W. G.
Posthumus Meyjes uit Hoogland, werd
gisteren de jaarlijksche algemeene verga
dering gehouden van de Weesinrichting
te Neerbosch. In deze vergadering heeft
de predikant-directeur, Ds H. Kluin, het
jaarverslag uitgebracht.
De achteruitgang van de inkomsten,
waarvan vorige jaren reeds melding was
gemaaikt, kwam niet tot stilstand. Groo-
tere giften werden zeer weinig ontvan
gen, terwijl de inkomsten van de druk
kerij en andere werkplaatsen eveneens
een achteruitgang vertoonden. De ongunst
der tijden deed zich ook gevoelen in de
mogelijkheid de jongens in een betrek
king te plaatsen. Er zijn jongelui van
negentien, soms van twintig jaar, die nog
steeds moesten blijven wachten. Ondanks
de teleurstellingen hield het moreel der
jongens zich echter goed. Dat nog voor
36 jongens een plaats kon worden gevon
den, stemt tot dankbaarheid, terwijl 23
meisjes in een betrekking geplaatst wer
den.
Het aantal kinderen was op 31 Decern^
ber 1936 iets teruggeloopen en 'bedroeg
423, terwijl het jaar begonnen was met
446. Er kwamen 39 jongens en 30 meis
jes in de inrichting. De gezondheidstoe
stand was dit jaar zeer goed; er kwamen
twee sterfgevallen voor.
De financieele toestand vraagt nog
steeds veel zorg. De totale uitgaven be
droegen f 304.218.49, tegen een totaal aan
ontvangsten van f 177.793.90, derhalve
een nadeelig slot van f 126.424.90.
DE AUSTRALISCHE MINISTER
PRESIDENT NAAR ONS LAND.
Naar het A.N.P. verneemt zal de
Australische minister-president Lyons,
die een kort bezoek aan ons land zal
brengen en o.a. een onderhoud zal hebben
met dr Golijn, Maandagmiddag omstreeks
twaalf uur met een speciale vliegboot
van de Imperial Airways uit Engeland
te Schellingwoude arriveeren. De premier
zal veiguzeld worden door zijn echtge-
noote en dochter. Het zou in de bedoeling
van den heer Lyons liggen onmiddellijk
door te reizen naar Dén Haag.
DE NOODTOESTAND IN HET
SLAGERSBEDRIJF.
De Nederlandsche Slagershond heeft
zijn 46e jaarvergadering gehouden te
Hilversum.
Scherp heeft de bondsvoorzitter, de heer
E. Wei ma uit Leeuwarden, den toe
stand en den noodlottigen invloed van
de overheidslasten op het slagersbedrijf
geteekend.
De strijd om het bestaan, zoo zei spr.,
lepeltje BISMA-
zal onmk
REX zal onmiddellijk
het beklemde gevoel na
den maaltijd wegnemen en
overtollig maagzuur neutra-
v Hseeren. Het bestrijdt oprisping en
.Indigestie en beschermt den maag-
^wand. Gebruik eenigen tijd BIS-
V-REX en U zult weer voedsel
kunnen verdragen, dat U
zich jarenlang heeft moe
ten ontzeggen. U kunt
het probeeren met een
groefflacon van 25 ct.
'e groote flacon k
f. 1.25 is voordeeliger
voor regelmatig ge
bruik.
I
Bi) Apothekers
en Drogisten.
Verkrijgbaar o.a. te Goes: A. G. v. d. Rest,
Ass.-Apotheker, Lange Kerkstraat, Fa
Gebr. Mulder, Korte Kerkstraat, Fa J. M.
den Herder, Kade; en te Middelburg: Fa
Sohulte T'hieme, Lange Delft, Fa F. H.
J. D'amen, Korte Noordstraat, Fa P. van
Sluijs, Vlasmarkt. (Ingez. Med.)
Binnenland.
Moeilijkheden bij de kabinetsformatie.
Australische minister-president naar ons
land.
Buitenland.
Mussolini naar Duitschland?
Db dreigende crisis in Frankrijk.
Zware strijd in Bilbao te wachten.
Weer predikanten in Duitschland gearres
teerd.
nam in het afgeloopen jaar afmetingen
aan als nooit te voren. Noodzakelijke ver
beteringen, zooals de accijnswet, vleesch-
keuringswet, lieten op zich wachten. De
crisis, de overbezetting, de dalende koop
kracht, de Regeeringsmaatregelen, de
moordende concurrentie, zij alle vorm
den een nameloos leed en verscheurden
ons bedrijf totaal.
Het vleeschverbruik liep opnieuw be
langrijk terug. Vergeleken bij de eerste
twee maanden van 1936 was over Jan.
en Februari 1937 de teruggang voor Am
sterdam 323.301 kg of 7.6 procent, voor
Den Haag 156.380 kg of 6 procent, voor
Utrecht 60.207 kg of 5.6 pet. Sindsdien is
de toestand nog verergerd.
Spr. betoogde verder, de beteekenis van
den landbouw, waarvoor de Regeering
maatregelen heeft getroffen, niet te on
derschatten en genegen te zijn daarvoor
een offer te brengen, maar er bezwaar
tegen te hebben aan de landbouwbelan
gen geheel te worden opgeofferd.
Voorts besprak de heer Weima de ach
terstelling van het middenstandsbedrijf
van den slager bij de distributie van
overheidswege van goedkoope levensmid
delen aan werkeloozen en armlastigen
en deed hij een beroep op de Regeering
om het ook den slagersstand, omvatten
de 11000 gezinnen met pl.m. 20.000 man
personeel, weer mogelijk te maken het
dagelijksch brood te verdienen.
Na de pauze werd een aanvang ge
maakt met de behandeling van het zeer
uitgebreide aantal afdeelingsvoorstellen.
Over de vraag wat gedaan moet wor
den om van de 10 procent crisishef
fing op het rundvleesch bevrijd
te raken, ontwikkelde zich een breede
discussie.
Tenslotte ging de vergadering met 214
tegen 14 stemmen accoord met het prae-
advies van het bondsbestuur, waarbij dit
verklaart den strijd voor afschaffing der
crisisheffing op rundvleesch met den
meesten ernst te zullen blijven voeren,
omdat deze heffing als een ramp voor
het slagersbedrijf moet worden be
schouwd.
Eveneens ging de vergadering accoord
met het prae-advies van het bondsbestuur
met betrekking tot de voorstellen der af-
deelingen, waarin op afschaffing
der omzetbelasting werd aange
drongen. Het bondsbestuur is het er vol
komen mee eens, dat ook deze belasting
zoo spoedig mogelijk dient te verdwijnen
en zal hiervoor ook blijven ijveren; even
wel wees het er op, dat einde 1938 deze
belasting automatisch afloopt.
Burgemeesters.
Bij K. B. van 17 Juni 1937, is met in
gang van 1 Juli 1937 benoemd tot bur
gemeester der gemeente Pannerden: G. L.
G. M. Cremers, volontair ter secretarie te
Westervoort.
Met ingang van 1 Juli 1937 is benoemd
tot burgemeester der gemeente Eijsden:
mr W. H. M. J. Lambooy, thans werk
zaam op een notariskantoor te Hilver
sum.
