Een blijde tijding voor ons Volk.
I}coiU i&ztoiï
l
Buitenland.
De Kabinetsformatie.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws
Een tunnel onder de Maas
te Rotterdam.
WOENSDAG 16 JUNI 1937
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
51e JAARGANG No. 215
Radio-toespraken van
Prinses Juliana en Prins Bernhard.
Toespraak Prinses Juliana.
Toespraak Prins Bernhard.
Zij, die zich met ingang van
1 Juli 1937 op „De Zeeuw"
abonneeren, ontvangen de nog
in Juni verschijnende
nummers GRATIS.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postcheque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg 40, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingon f0.20. Losse nummers 5 cent.
Advertentiën 30 cent per regel. Ingezonden
mcdcdeclingcn 00 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
H. K. H. Prinses Juliana heeft gisteravond opnieuw een blijk gegeven
van de hartelijke verhouding, die er bestaat tusschen Vorstenhuis en volk.
Zooals zij bij hare verloving persoonlijk aan ons volk mededeeling
heeft gedaan van de blijdschap, die haar hart vervulde, zoo heeft zij ook
gisteravond door middel van de radio in haar dankwoord tot de Amster-
damsche burgerij het volk deelgenoot gemaakt van de blijde verwachting
waarin zij .verkeert.
Ingezetenen van Amsterdam, en gij allen, die Wij dezer dagen te Amster
dam ontmoet hebben,
Wij beleefden zoo juist in de hoofdstad onvergetelijke dagen, die naar
hun aard met Onze bruidsdagen alleen te vergelijken zijn, en hiervoor wil
Ik u thans Mijn dank komen brengen. Wij voelden ons overstelpt door
de breede stroomen van hartelijkheid, die van alle kanten op Ons toe
kwamen. Het was te ontroerend, om onder woorden te kunnen brengen,
om, te midden van een versiering, die zulk een licht en fleurig karakter
aan de stad gaf, U in zoo grooten getale bijeen te zien.
Hartelijk dank aan den burgemeester en het overige gemeentebestuur,
zoomede aan het Algemeen Feestcomité Mr Trip en aan de politie voor
haar werkzaamheden hierbij, voor het tot uitvoering brengen van zulk een
programma, als wat Ons in de afgeloopen week iederen dag opnieuw aan
geboden werd, en dat steeds weer de feestvreugde in andere, treffend
schoone banen wist te leiden.
Nooit had iets mij kunnen weerhouden alle deelen van het programma
mee te maken, waren het niet op zichzelf verheugende gezondheids
redenen geweest, die U zeker wilt verstaan en billijken.
Grootsch en diep is de indruk, dien Wij van deze dagen medenemen
en het is Mij een voorrecht geweest U dit persoonlijk te hebben kunnen
zeggen.
Ook ik wilde gaarne Mijn persoonlijke gevoelens mondeling op deze,
door de moderne techniek zoo gelukkig mogelijk geworden wijze
tot uitdrukking brengen.
Het is niet alleen Mijn dank, dien Ik de hoofdstad wil betuigen, maar
ook wil Ik uiting geven aan Mijn diepe ontroering over de groote liefde
en hartelijkheid, welke de geheele bevolking, groot en klein, oud en jong,
Ons iederen dag opnieuw bewezen heeft.
Bij Onze aankomst sprak de burgemeester, Dr De Vlugt, over den
traditioneelen band, welke bestaat tusschen het Huis van Oranje en Am
sterdam. Ik moet zeggen, dat deze traditie op de schoonste en voor Mij
onvergetelijke wijze in deze laatste week bevestigd en voortgezet is.
Het moet Mij nog eens van het hart, hoe overweldigd Ik was, door
het vreugdevolle medeleven der geheele bevolking en steeds zal Ik alles
doen wat in Mijn macht is, om te bewijzen hoezeer Ik het vertrouwen, dat
Ik daarin zie, op prijs stel.
Mag Ik tenslotte nog den burgemeester, het gemeentebestuur, de
huldigingscommissie en de politie Mijn buitengewoon hartelijken dank be
tuigen voor den velen arbeid en de moeite, welke zij zich hebben getroost,
en hen van harte gelukwenschen met het groote succes hunner bemoeiingen.
DE STRIJD OM BILBAO.
De stad een hel.
Een te St. Jean-du-Luz uit Bilbao aan
gekomen ooggetuige heeft verklaard, dat
er een onbeschrijfelijk gruwelijke toestand
te Bilbao heerscht.
Gistermorgen hield de stad nog stand.
Dten geheelen dag vlogen vliegtuigen der
opstandelingen op lage hoogte en wier
pen bommen in de nauwe straten, de be
volking terroriseerend en talrijke slacht
offers makend.
Zware vliegtuigen bombardeeren gesta
dig de voornaamste wegen, die naar San
tander leiden. Op bepaalde plaatsen zijn
ze volkomen vernield, zoo dat de event,
massa-terugtocht uit Bilbao naar San
tander zeer bemoeilijkt wordt.
Rechtsohe vliegtuigen hebben gister
middag boven Bilbao duizenden strooibil
jetten uitgeworpen, waarin de bevolking
van de Baskische hoofdstad wordt uitge-
noodigd zdöh over te geven.
Naar schatting van het nationalistisch
hoofdkwartier hebben de Basken tijdens
de gevechten van de laatste dagen min
stens 2000 dooden en 6000 gevangenen
verloren.
Dlat de Basken reeds iedere hoop, om
verder nog tegenstand te kunnen bieden
hebben opgegeven, blijkt uit verklaringen
van Baskische gevangenen, die bevel
hadden door achterhoede-gevechten het
gros der Baskische strijdkrachten gele
genheid te geven op Santander terug te
trekken.
Generaal Franco heeft verklaard zeer
tevreden te zijn over zijn troepen.
Be rechtsohe troepen hebben den ouden
„ijzeren gordel" gezuiverd. De verdedi
gers gaven zich een voor een over, on-
guveer vijfduizend man werden krijgsge
vangen gemaakt en een groote hoeveel
heid materiaal viel den opstandelingen in
handen.
De troepen van Franco rukken lang
zaam op. De luchtmacht van de opstan
delingen bemerkte een groote drukte op
den weg van Bilbao naar Santander.
D'ag en nacht begeven zich troepen en
convooien naar Santander.
DE FINANCIEELE CRISIS IN
FRANKRIJK.
De regeering vraagt machtiging tot
31 Juli a.s.
De gebeurtenissen, die zich de laatste
dagen op de Beurs hebben afgespeeld, de
aanvallen op de Fransche fondsen onder
nomen, hebben het nemen van maatrege
len op korten termijn noodzakelijk ge
maakt.
Het wetsontwerp, strekkende om de re
geering de noodige volmachten te geven,
teneinde het financieel herstel en de eco
nomische ontwikkeling des lands te ver
zekeren, is door den minister van finan
ciën, Auriol, uitvoerig toegelicht.
Er is een plan opgesteld, om voor de
komende jaren de uitgaven van de be
grooting zooveel mogelijk aan te passen
aan de inkomsten.
De tekst van het eenig artikel van het
ontwerp, strekkende om aan de regeering
de noodige volmachten te geven, teneinde
het financieel 'herstel en de economische
ontwikkeling van het land te verzekeren,
luidt als volgt
„De regeering wordt gemachtigd tot 31
Juli 1937, bij decreten, besproken in den
ministerraad, de noodzakelijke maatrege
len te nemen tot herstel van de openbare
financiën en tot bescherming van de
spaargelden en het openbaar crediet.
Deze decreten zullen binnen drie maan
den na afkondiging dezer wet worden
voorgelegd aan het parlement ter be
krachtiging, of in ieder geval in de eerste
vergadering van de buitengewone zitting
van 1937."
De Kamer besloot, nadat een voorstel
van de oppositie om de vergadering tot
Donderdag te schorsen, was verworpen,
tot directe behandeling. Gisteravond half
tien werd daarna begonnen en van
nacht beeft de Kamer de ge
vraagde volmachten aan de re
geering met 346 tegen 247 stem
men verleend.
Ongetwijfeld vonden de communisten
bet zeer ernstig, dat verhoogingen van
indirecte belastingen zullen worden inge
voerd, die het zwaarst drukken op hen,
die het minst bezitten. Maar zij hebben
zich hoogstwaarschijnlijk bij die maat
regelen neergelegd, in ruil voor zekere
toezeggingen, die bun gedaan worden, nl.
dat de regeering slephts met groote ge
matigdheid van de verkregen bevoegdhe
den zal gebruik maken en daartegenover
zekere compensatie zal toestaan, zooals
bet pensioen van den ouden arbeider, dat
een van de voorname eischen van de com
munisten uitmaakt.
Zwaarder zal de strijd in de Senaat
zijn, waar men van de financieele plan
nen van dit ministerie heel weinig heb
ben moet.
Dit doet sommigen onderstellen, dat
Blum besloten is zich op deze kwestie te
laten omverwerpen, omdat hij dan met
eere kan heengaan.
In financieele kringen houdt men den
val van het ministerie voor zeer goed
mogelijk.
De opbrengst van de voorgestelde maat
regelen bedraagt nauwelijks een kwart
van hetgeen de schatkist dit jaar nog
noodig beeft. En die omstandigheid zal
vooral in den senaat wegen als de bij
zondere volmachten gevraagd worden.
Donderdag a.s. zaJl hier met de debat
ten begonnen worden.
Men boort de opvatting uitspreken, dat
indien de controle op de bankoperaties
mocht worden ingevoerd, de deposito's
onmiddellijk in massa zullen worden op
gevraagd. De regeering, die 30 milliard
noodig heeft, waarvan zij er 5 uit nieu
we belastingen denkt te vinden, is voor
de rest op leeningen aangewezen. Maar
onder de nieuwe omstandigheden, zal
leenen geheel onmogelijk zijn.
DE STRIJD TUSSCHEN KERK EN
STAAT IN DUITSCHLAND
Weer predikanten verhoord en
gearresteerd.
D's M. Niemoeler, een van de krachtig
ste tegenstanders van het nationaal-socia-
lisme, is in de laatste dagen eenige ma
len door de Gestapo verhoord. Ook an
dere leden van de confessioneele kerk zijn
in verhoor genomen. Drie van hen, waar
onder dominé Fritz Mueller van Dalhem,
zijn niet naar hun woning teruggekeerd;
bun familie weet niet waar zij zich be
vinden.
Bovendien heeft men de passen van de
leden van de confessioneele kerk, die naar
het evangelisch congres te Oxford in Juli
as. wilden gaan, ingetrokken.
VON NEURATH NAAR LONDEN.
Dë Dhitsche minister van buitenland-
sehe zaken, Von Neuratb, zal zich op 23
dezer naar Londen begeven.
Men kan verwachten, dat het bezoek
aanleiding zal geven tot een gedachten-
wisseling over de vraagstukken, welke de
landen beide betreffen, in het bijzonder
de Spaansche kwestie.
Naar vernomen wordt, zullen de be
sprekingen die Von Neurath te Londen
zal voeren, voornamelijk gewijd zijn aan
de mogelijkheid een nieuw Westelijk pact
te sluiten.
E'den en Von Neurath zullen spreken
over de mogelijkheden tot verbetering van
bet stelsel der controle in Spanje en over
de evacuatie van de buitenlandsche vrij
willigers, doch te dien aanzien wijst men
er nogmaals op, dat hier alleen van ge-
dachtenwisselingen gesproken kan wor
den, aangezien werkelijke onderhande
lingen slechts door de non-interventie
commissie kunnen worden gevoerd.
Caféhouders in Belgische steden staken.
Dë staking der caféhouders is te Brus
sel nieit algemeen. Dë restaurants zijn nog
open.
In de provincie schijnt daarentegen de
staking in de groote steden wel algemeen
te zijn. Të Gent en Antwerpen echter is de
staking op een mislukking uitgeloopen.
Expresstrein naar Parijs ontspoord.
Dë E'xpress-trein WeenenParijs is
gisteren bij het passeeren van het station
Dr H. Colijn heeft een vrij langdurig
onderhoud met de Koningin.
H. M. de Koningin heeft gisteravond
ten paleize Huis ten Bosch, waar H. M.
gistermiddag te kwart over vier was
aangekomen, dr H. Colijn in gehoor ont
vangen. De kabinetsformateur, die te on
geveer kwart voor negen aan het Huis
ton Bosch aankwam, heeft een vrij lang
durig onderhoud met de Koningin gehad
Dës middags had H. M. den minister
van Buitenlandsche Zaken, jhr mr A. G.
de Graeff, reeds in gehoor ontvangen.
Dfeze audiëntie, eveneens in verband
staande met de kabinetsvorming, heeft
gistermiddag plaats gevonden, omdat het
op het laatste oogenblik, anders dan de
aanvankelijke bedoeling was, niet moge
lijk bleek, dat minister D'e Graeff te Am
sterdam zijn opwachting maakte bij de
Koningin tegelijk met zijn ambtgenooten,
mr P. J. Oud en jhr O. G. A. van Lidth
de Jeude, die Maandagochtend achtereen
volgens door de Koningin in gehoor zijn
ontvangen.
Daalas in Ariberg ontspoord. Negen wa
gons, waaronder de restauratiewagen,
liepen uit de rails. Zeven passagiers wer
den licht gewond, terwijl een achtste ern
stiger kwetsuren opliep. Het ongeluk
schijnt te moeten worden toegeschreven
aan het slechte functioneeren van een
wissel. Gelukkig had de trein zijn vaart
geminderd.
De St. Bemardshonden blijven.
Naar aanleiding van het feit, dat een
der honden van het vermaarde St. Bern-
hardklooster in een vlaag van dolheid een
klein meisje, dat aan het skieën was, had
aangevallen en dusdanig had gebeten, dat
het kind spoedig overleed, heette het dat
de St. Bernhardshonden allen zouden
worden afgemaakt, daar zij wegens een
geconstateerde ontaarding van het ras
hun schoone eigenschappen zouden heb
ben verloren.
Dierenvrienden kwamen hiertegen op
en thans lezen wij, dat het Internationaal
Bureau voor Dierenbescherming tot de
conclusie is gekomen, dat ruime, moder
ne kennels, met veel licht en lucht en
goed verwarmd in den winter, de honden
viijwaren voor verdere „degeneratie". Ze
zouden dan geen gevaar meer opleveren
en de monniken zouden het fokken kun
nen voortzetten.
Het bureau heeft 15000 francs ter be
schikking van het klooster gesteld voor
den houw van nieuwe kennels.
500 jaar Ruhrort.
Duuburg-Ruhrort, de grootste bin-
nenvaarthaven ter wereld, zal dit jaar
222 jaar bestaan. Tegelijkertijd zal het
stadsdeel Ruhrort zijn 500-jarig bestaan
herdenken.
Deze plaats heeft zich van een klein
visschersdorp ontwikkeld tot een stad,
welke in 1905 vereenigd met Duisburg,
meer dan 200.000 inwoners telde.
Ruhrort heeft zich sinds 1715, toen het
haventje in een arm van de rivier nau
welijks een oppervlakte van een H.A. be
sloeg, ontwikkeld tot een havencomplex,
dat thans een uitgestrektheid van 885
H.A. omvat.
Verleden jaar hebben 45.351 schepen
de haven van Duisburg-Ruhrort aange
daan. Het geheele scheepvaartverkeer in
1936 betrof 17.366.000 ton, waarvan 12
millioen voor Ruhrort.
LOTING DIENSTPLICHT.
Dit jaar op 28 Juni.
De loting ter bepaling van den inge
schrevene, die in elke gemeente of in
elke groep van gemeenten het eerst in
aanmerking komt om tot gewoon dienst
plichtige te worden bestemd, geschiedt
in het openbaar voor de lichting 1939 op
Maandag 28 Juni 1937, des namiddags 2
uur, te 's-Gravenhage, in de „Rolzaal",
Binnenhof 8.
DE INDISCHE REGEERING OVER DE
PENSIOENKORTING.
Blijkens de rede, waarmede de Gouver
neur-Generaal den Volksraad heeft ge
opend, acht de Indische Regeering het
gewenscht de bestaande mogelijkheid om
op de toegekende pensioenen een redelijke
korting toe te passen, te bestendigen.
In verband met de beperking van den
werkingsduur van de Kortingswet tot 1
Januari 1938 dient echter, zoo verklaarde
de Gouverneur-Generaal, rekening gehou
den te worden met de mogelijkheid dat
de korting geheel of ten deele vervalt. Met
het oog op den onzekeren toestand is een
algemeene reservepost van f 15 millioen
op den gewonen dienst geplaatst.
Binnenland.
Radio-toespraken van Prinses Juliana en
Prins Bernhard. De Prinses in blijde
verwachting.
Besprekingen over de kabinetsformatie.
De loting voor den dienstplicht.
Een tunnel onder de Maas te Rotterdam.
De toestand in Indië belangrijk verbeterd.
Buitenland.
De strijd om Bilbao.
Het Fransche kabinet vraagt volmachten.
Von Neurath naar Londen.
Maarschalk Peiain bij Dr Coiijn.
De Fransche maarschalk Petain, die
als particulier een bezoek aan ons land
brengt, is gistermorgen door minister Co
lijn op het departement van Koloniën
ontvangen.
De aanvang van het werk.
Na langdurige technische voorbereiding
is gisteren te Rotterdam met den eigen
lijken bouw van de tunnel onder de Maas
begonnen.
Aan de Heuvellaan met uitzicht op de
plaats waar de tunnel onder de rivier
komt, heeft de burgemeester van Rotter
dam, in tegenwoordigheid van den mi
nister van Waterstaat, Jhr O. C. A. van
Lidth de Jeude, Jhr Mr van Karnebeek,
Commissaris der Koningin in Zuid-Hol
land, en verschillende andere genoodig-
den van het gemeentebestuur, een rede
gehouden.
In het bijzonder verheugde het den
burgemeester, dat de minister van Water
staat gelegenheid heeft gevonden om aan
wezig te zijn. Het deed hem leed, dat op
het laatste oogenblik minister Colijn ver
hinderd werd om te komen. Minister Co
lijn heeft als minister van Waterstaat a.i.
in Maart 1935 den grondslag gelegd voor
de medewerking van het Rijk, en minis
ter van Lidth de Jeude heeft vervolgens
met zijn ambtgenoot van financiën, mi
nister Oud, die eveneens verhinderd was
om tegenwoordig te zijn, de medewerking
van het rijk in een definitie ven vorm
weten te gieten.
De namen van deze drie ministers zul
len aan dit voor Rotterdam zoo hoogst
belangrijke werk te allen tijde verbonden
blijven.
In 1934 is het onderzoek van den bodem
voor de tunnelwerken aangevangen door
het laboratorium voor grond-mechanica
aan de Technische Hoogeschool te Delft.
Uit 148 boorgaten zijn rond 1400 mon
sters geclassificeerd.
De tunnel zal drie kokers bevatten,
waarvan twee voor auto-verkeer in dub
bele files en één voor voetgangers en
rijwielverkeer.
Het tunnelwerk heeft van het begin
tot het eind, gerekend van Westzeedijk
tot Velgersdijkstraat, een lengte van 1850
meter.
Deze toespraak is beantwoord door den
president-commissaris van de N.V. Maas
tunnel, de uitvoerster van het werk, Ir
Telders, die den burgemeester uitnoo-
digde op een knop te drukken.
Toen de burgemeester aan dit verzoek
voldeed, begon vlak bij het werkterrein
een groote sirene luid te loeien. Op 'dit
signaal werd de motor aangezet van een
groote zandgraafmachine en op hetzelfde
oogenblik kwam de eerste van een lange
rij vrachtauto's voorrijden.
Toen de eerste grond in de auto werd
geworpen, werd er op de tribune luid
geapplaudisseerd. En nog voor het ap
plaus was bedaard, had de grijper al
een tweeden greep gedaan. Een derde en
een vierde volgden en reeds was de
vrachtauto vol. Een tweede vrachtauto
reed voor. Onverstoorbaar werkt de graaf
machine voort. Hap na hap slokte zij
gulzig den grond uit den bodem van het
Heuvelveld en weldra was er een breede
groeve ontstaan. Een groeve, die het be
gin is van den Noordelijken afrit naar de
tunnel onder de Maas.
Het groote werk was aangevangen!
