EERSTE BLAD
Geen profanatie
Belangrijkste Nieuws
DINSDAG 8 JUNI 1937
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
Opening nieuwe zitting
van de Staten-Generaal.
Buitenland.
De Kabinetscrisis.
Binnenland
518 JAARGANG flo. 288
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes,
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 41455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg 40, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Ve Zeeuw
Abonnementsprijs i2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Gees sn
yiissingan 10,20, Losse nummers sent.
Advertentlön 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 60 cent per regel. Kleine
Adverientiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter o! motte 10.85.
Bij contract belangrijke korting.
Hit nummer bestaat uit 2 bladen.
Men herinnert zich, dat wijl de vorige
week aanmerking meenden te moeten
maken op de ergerlijke profanatie waar
aan de „M i d d e 1 b. Gr t." zich schuldig
maakte, toen zij voor een kabinet op bree-
de basis het pleit voerde.
Onze collega voelt zich door wat wij op
merkten danig in haar wiek geschoten. Zij
vliegt op>, alsof haar het grootste onrecht
was aangedaan.
In de eerste plaats maakt zij er aan
merking op, dat wij! schreven, dat zij
haar lust tot profanatie had botgevierd.
„Het blad (De Zeeuw) kan gerust zijn:
zoodanige lusten kennen wij niet. En zou
den wiji ze kennen, we zouden er ons met
kracht tegen verzetten, inplaats van ons
erin te verlustigen en ze bot te' vieren."
Wij hooren dit met genoegen.
Maar de „Mi d de 1 b. Gr t." zal ons
moeten toestemmen, dat ze, we zouden
haast zeggen niets heeft nagelaten om den
indruk te wekken dat we hier met opzet
telijke profanatie te doen hebben.
Er was toch geen enkele reden om in
dit verband het hoogst ernstige woord
van den Heiland aan te halen. Maar bo'-
vendien: was het toevallig dat inplaats
van duisternis, de oude spelling „duister-
nisse" gebruikt werd? Wij kennen datl
Intusschen, als bier dan niet van op
zettelijke profanatie sprake is, dan bad
het toch wel op den weg van de „M i d-
de 1 b. Crt." gelegen, om haar diep leed
wezen uit te spieken over de in dit ver
band hoogst ongepaste aanhaling. Dit
doet zij echter niet. Integendeel, zij geeft
een breed betoog om duidelijk te rakken,
dat hier ook niet van ongewilde heilig
schennis kan worden gesproken.
Zij doet dat op deze wijze. Na er eerst
op gewezen te hebben „dat de geheele
Nederlandscbe taal van vroeger en van
nu, doorspekt is met woorden en uitdruk
kingen, aan den bijbel der christenheid
ontleend" vervolgt zijl:
„Is in het algemeen het gebruik van
aan den bijbel ontleende zinswending dus
stellig niet als profanatie aan te merken,
dan rest nog de vraag, of zulks hier wel
het geval zou kunnen wezen. Ons dunkt,
dat daarvan eenvoudig geen sprake is.
De geïncrimineerde uitdrukking komt, bij
ons weten, drie malen in het Nieuwe Tes
tament voor, n.l. in Mattheüs VIII, vs.
12; XXII, vs. 13 en XXV vs. 30. In het
eerste zou men nog rechtstreeks van een
uitspraak van Jezus kunnen gewagen.
Maar in het tweede en het derde geval
reeds niet meer: daar worden de woorden
in een gelijkenis eenen derde in den
mond gelegd."
Niet zonder verbazing hebben wij dit
betoog gelezen.
In Matth. 8 20 zou men nog recht
streeks van een uitspraak van Jezus kun
nen gewagen. Het zou kunnen. Maar
in de verdere teksten niet meer. Voor de
„M iddelb. Cr t." staat het volstrekt
niet vast, dat de woorden uit Matth.
13 42 en 50, Matth. 25 30 en Luik.
13 28 waar soortgelijke uitspraken wot-
den vermeld, door den Heere Jezus zijn
gesproken. Het zou kunnen z ij n,
maar het kan dan ook evengoed niet
zoo zijn. En als Jezus spreekt door ge
lijkenissen, dan behoeven we dus heele-
maal niet aan een woord van den Hei
land te denken#
Het is duidelijk, dat wie zoo over „den
bijbel der christenheid" spreekt, moeilijk
van profanatie overtuigd kan worden.
Wijl zullen dan ook geen verdere po
gingen in die richting doen.
Het laatste „argument" van de „M i d-
d e 1 b. C r t" om haar optreden goed te
praten, doet wel de deur dicht.
Ziji maant ons aan de voorzichtigheid
te betrachten, want zoo licht acht de een
profanatie waar den ander hetzelfde zulks
niet is.
„Wijl b.v. hebben ons er ten zeerste aan
gestooten, toen minister Golijn, te Middel
burg voor 'n 3000 man in het openbaar
sprekende en aan het einde der vergade
ring in het gebed voorgaande, God
smeekte om zegen op den stembusuitslag,
dus: om zooveel mogelijk A.R. stemmen
te doen uitbrengen. Dat hindert ons, die
te dezen meer op het standpunt van
Matth. VI vs. 56 staan."
Het lust ons niet hierover verder te
debatteeren.
De „Mi d d e 1 b Cr t." heeft geen be
zwaar uitspraken van den Heere Jezus
aan te haleD op een wijze die diepe er
gernis moet wekken.
Maar zij1 stoot zich ten zeerste
aan een gebed als van Minister Colijn.
Dat hindert haar, en het doet haar
denken aan de waarschuwing van Jezus
om niet te zijin als de geveinsden.
Nogeens wij; gaan hierover niet verder
debatteeren.
Maar wel spreken wij1 over dergelijke
voorlichting die helaas ook vele positief
Christelijke gezinnen en ook de kinderen
uit die gezinnen bereikt, ons ernstig leed
wezen uit.
En wij1 voegen er aan toe, dat als de
„Midde 1 b. Crt." hier weergeeft de
opvattingen zooals die in leidende libe
rale kringen heerschen, wij dan met
uitingen van waardeering voor de betee-
kenis van den godsdienst voor het poli
tieke leven, wel uiterst voorzichtig mo
gen zijn.
Minister de Wilde spreekt de
Openingsrede uit.
Hedenmiddag om één uur is de nieuwe
zitting der Staten-Generaal door den Mi
nister van Binnenlandsch© Zalken, Mr J.
Mr. J. A. de Wilde
(Anti-Rev. Partij)
A. de Wilde, namens H. M. de Koningin,
geopend.
De leden der Staten-Generaal waren
daartoe in de vergaderzaal der Tweede
Kamer in vereenigde vergadering bijeen
gekomen, onder voorzitterschap van den
voorzitter der Eerste Kamer, Mr W, L.
baron de Vos van Steenwijfc.
De Minister van Binnenlandsche Zaken
die zich eerst om kwart voor één in een
gala-hofrijituig met een militair escorte
van het Koninklijk Paleis1 aan het Noord-
einde naar 'het Binnenhof had begeven,
werd ontvangen en in de vergaderzaal
binnengeleid door een commissie van ont
vangst.
D'e Minister hield de volgende rede:
„D'e Koningin beeft <mij opgedragen
deze 'buitengewone zitting van de Sta-
tenJGeueraal te openen.
De wetsontwerpen, waarbij verklaard
is, 'dat er grond bestaat de daarin ver
vatte voorstellen tot verandering in de
Grondwet in overweging te nemen, zijn
door de ontbonden Kamers der Staten-
Generaal imet groote meerderheid aan
vaard.
Thans rust op Regeering en Staten-
Generaal de taak in gemeen overleg den
aangevangen arbeid, waartoe de noo-
dige wetsontwerpen U onverwijld zul
len bereiken, te voltooien.
Hoewel kort, zal ook deze zitting on
getwijfeld belangrijk zijn.
De Koningin spreekt den wensoh uit,
dat UV werk, gezegend door den Aller
hoogste, tot heil van land en volk moge
strekken.
In naam der Koningin verklaar ik
de buitengewone zitting van de Staten-
Generaal te zijn geopend".
Dbarna werd de Minister door de com
missie uitgeleide gedaan en reed bij met
bet gebruikelijke militair eerbetoon naar
bet Koninklijk Paleis terug.
DE STRIJD IN SPANJE.
Zeventien 3-motorige bombardements
vliegtuigen van Franco's luchtmacht ver
schenen gisteren boven de Baskisohe
hoofdstad.
Onmiddellijk werd alarm gemaakt in de
stad en vluchtte de bevolking naar de
onderaardsohe schuilplaatsen, daar men
een nieuw bombardement duchtte.
De vliegers spaarden echter ditmaal
Bilbao en wierpen hun 'bommen bet
waren er meer dan honderd in de sec
toren van Galdecano en Miravalles.
Gedurende het week-einde zijn 14.000
man versterkingen van Ceuta naar Alge-
ciras getransporteerd, om van daar naar
de fronten van Bilbao en Madrid te wor
den overgebracht. Slechte 1500 man van
deze troepen komen uit 'het buitenland.
D'e overige zijn jonge Spanjaarden, die
maanden geleden door de Fransc'hen on
der de wapenen zijn geroepen en in Ma
rokko zijn opgeleid.
'De aankomst van deze versterkingen
beschouwt men als een inleiding tot een
door den nationalen generalen staf der
opstandelingen beraamd groot offensief,
waarvan men een beslissing in den strijd
verwacht.
Nogmaals de incidenten
met de Deutschland.
Een speciale verslaggever van „Paris
Soir" te Valencia geeft een bericht over
het bombardement van de Deutschland,
zooals hij dat ontvangen heeft van „kapi
tein Arcega", 'die de beide regeerings-
vliegtuigen commandeerde, toen deze
bommen hebben laten vallen, welke de
Deutschland troffen.
Op de vraag van den verslaggever, wat
bet „doel van de expeditie" was, ant
woordde Arcega: „De orders, die ik van
luitenant-kolonel Hidalgo Gisneros bad
ontvangen, luidden te vertrekken voor een
verkenningsvlucht 'boven Ibiza en vier on
zer torpedojagers te helpen. Ik heb deze
bevelen nog in mijn portefeuille", zeide
de kapitein tegen den journalist. Hij liet
deze zijn getypte instructies zien.
„De bevelen had de kapitein om negen
uur 's morgens ontvangen, om vijf uur
's middags was hij met zijn toestellen ver
trokken. „Onze toestellen waren zeer snel
le twee-motorige vliegtuigen. Wij vlogen
op 4000 voet hoogte. Bij bet naderen van
Ibiza bemerkten wij in de baai, op onge
veer 180 m van den oever een oorlogs
schip.
Wij vlogen in zijn richting om bet te
verkennen. T o*e n w ij het nader
den gaf het schip vuur op
ons. Het schieten was eerst
slecht en te laag, doch het
werd weldra verbeterd! en
plotseling kwamen in onze
omgeving granaten tot
ontploffing.
Het was toen ongeveer zes uur. Het
was toen heel natuurlijk, aldus kapitein
Arcega, dat wij direct het schip aanvie
len dat ons toeschoten had. Ik beval den
waarnemer vier bommen te laten vallen.
Ik kon niet zien waar onze bommen te
recht kwamen.
De waarnemer telefoneerde mij het re
sultaat".
De kapitiein heeft ontkend, dat de vlieg
tuigen op geringe 'hoogte boven de
Deutschland zouden 'hebben, gevlogen.
„Dat is dwaasheid", zeide bij. „Met toe
stellen als de onze moeten wij van groote
hoogte bombardeeren en met groote snel
heid vliegen".
HITLERJEUGD BETOOGT BIJ DE
KERKEN.
Priesters gearresteerd
Zondag is het te München tot een uit
barsting gekomen in de spanning tus-
schen de R.K. kerk en de nationaal-
socialisten.
Tijdens de godsdienstoefeningen in den
ochtend demonstreerde de Hitlerjugend
voor de kerken. De R.K. jeugd protes
teerde hiertegen en beide groepen zouden
tenslotte handgemeen zijn geraakt.
Van Duitsche zijde wordt intusschen
tegengesproken, dat zich onlusten heb
ben voorgedaan.
Reuter meldde nog, dat tien priesters,
naar aanleiding van de door de Hitler-
jeugd uitgelokte relletjes, in hechtenis zijn
genomen. Ook dit wordt van Duitsche
zijde ontkend.
Zondag is in alle R.K. kerken van
München een protest tegen de arrestatie
van pater Mayer voorgelezen, doch hij
bevindt zich nog steeds in hechtenis.
Pater Mayer is een gewezen officier,
die zich in den wereldoorlog door groote
dapperheid onderscheidde en zeer zware
verminkingen heeft opgeloopen. Hij is een
der meest populaire predikers van Mün
chen.
BEMIDDELING IN HET AMERI-
KAANSCHE STAALCONFLICT
President Roosevelt heeft het hem
telegrafisch gedane verzoek van meer dan
tachtig vakvereenigingen in de staalin
dustrie, om interventie der regeering in
■het staalconflict, doorgezonden aan het
departement van arbeid.
Men verwacht, dat het departement van
arbeid binnenkort stappen zal onderne
men, om een formule tot bijlegging van
den strijd uit te werken.
VON BLOMBERG'S BEZOEK AAN
ITALIË.
Honderd-twintig eenheden der Itali-
aansche marine namen deel aan de vloot-
schonw, welke werd bijgewoond door
Mussolini en den Duitschen minister Von
Blomberg.
In een verklaring, die von Blomberg,
tegenover den president van 't agentschap
Stefani heeft afgelegd, heeft hij, na zijn
dank te hebben betuigd voor de ontvangst
die hem in Italië ten deel was gevallen,
zijn bewondering geuit over de bewape
ning der Italiaansche strijdkrachten. Hij
zeide, den indruk te hebben, dat deze wa
pens in banden van goede soldaten zijn,
Dr Colijn zet zijn conferenties voort.
Gistermorgen 9 uur heeft minister Oud
een bezoek gebracht aan Dr H. Colijn te
zijnen huize. Het onderhoud, dat onge
twijfeld in verband heeft gestaan met de
voorbereidingen tot de vorming van een
nieuw kabinet, heeft vijf kwartier ge
duurd, waarna de beide ministers zich
ieder naar 'hun departement hebben be
geven.
In den namiddag heeft Mr C. M. J. F.
Goseling, de voorzitter van de R. K. Kar
merfractie, wederom een bezoek gebracht
aan Dr H. Colijn en met den kabinetsfor
mateur een onderhoud gehad, dat ruim
twee uren heeft geduurd.
In parlementaire kringen houdt men
rekening met de mogelijkheid, dat de re
sultaten van dit nader overleg wellicht
van invloed zullen zijn op den verderen
gang van de formatiepogingen van Dr H.
Colijn.
Des avonds heeft Dr H. Colijn te zijnen
'huize een langdurige bespreking gehad
met minister J. A. de Wilde en den heer
J. Schouten, voorzitter van de A. R. Ka
merfractie.
Er zijn tieekenen, zegt de „Telegr.", dat
waarschijnlijk in de naaste toekomst de
politieke situatie zich in groote lijnen
duidelijker zal gaan afteekenen.
Ik ben er van overtuigd, dat de ver
steviging van de as Rome-Berlijn een uit
stekend middel is, om den wereldvrede
te verzekeren. Indien mijn bezoek een
stap in deze richting beteekent, zal de
voldoening over de aangename dagen, die
ik in Italië doorgebracht heb, er te groo-
ter om zijn."
GöRING KONDIGT VOLKSGAS
MASKERS AAN.
De bekende Duitsche Generaal Göring
heeft een rede gehouden op een groote
bijeenkomst van den Rijksluchtbescher-
mingsbond. Hij verklaarde daarbij o.a.,
dat er thans ook principieel luchtbe-
schermingsdienstplicht is.
„De tijden dat men druk kon uitoefe
nen op Duitschland zijn voorbij," aldus
Göring. „Wie nog steeds niet heeft be
grepen, dat men Duitschland niet meer
ongestraft kan beleedigen, heeft slechts
aan de jongste gebeurtenis te denken,
waarbij wij bliksemsnel handelden en hij
zal weten, dat zijn opvatting op een dwa
ling berust."
Göring zeide voorts, dat hef na moei-
zamen arbeid was gelukt een volksgas
masker te construeeren, dat onder alle
omstandigheden tegen alle tot dusver be
kende gassen veiligheid biedt en dat zoo
goedkoop is, dat ieder het zich kan aan
schaffen. Ex zijn reeds millioenen exem
plaren van dit masker vervaardigd en het
zal binnenkort verkrijgbaar worden ge
steld.
Russische godloozen worden bewapend.
Na lange beraadslagingen heeft het
commissariaat van binnenlandsche zaken
in Rusland besloten, dat de leden van de
godloozenbonden zich op eigen kosten
kunnen bewapenen, om zich „tegen de
terreur van fanatieke religieuse elemen
ten te verdedigen".
De godloozen-organisatie heeft reeds
een overeenkomst onderteekend voor het
leveren van 10.000 revolvers, die in Juni
en Juli aan de leden verdeeld zullen wor
den.
Volgens de instructie van den centra-
len raad der godloozen mogen de 'leden
van de wapenen gebruik maken, „als zij
door geestelijken of andere elementen be
dreigd worden, of als zij er van overtuigd
zijn dat het gebruik van de wapenen
voor de communistische dictatuur nood
zakelijk is."
Er staat den christenen dus een bloe
dige vervolging te wachten.
Protest tegen de geldigheid van geloofs
brieven der Russische arbeiders-
gedelegeerden.
Door de vereeniging van christelijke
vakvereenigingsbonden is een protest ge
zonden aan den voorzitter van de inter
nationale arbeidersconferentie te Genève
tegen de geldigheid van de geloofsbrieven
der Russische arbeidersgedelegeerden.
Het protest is onderteekend door den
secretaris. P. J. S. Serrarens en den pre
sident H. B. Berghuys, beiden Nederlan
ders.
Naar de „United Press" verneemt,
wordt het protest hiermede gemotiveerd,
dat er in Sovjet-Rusland, evenmin als in
Duitschland en Italië, vrije vakvereeni
gingsbonden bestaan.
Hofelstaklng in België?
Nadat de vereeniging van Belgische
caféhouders in beginsel was overeenge
komen, vanaf 15 Juni a.s. de café's te
sluiten, indien de regeering niet tegemoet
komt aan verschillende door de caféhou
ders gestelde eischen, onder meer in ver-
Binnenland.
Het bezoek der Koninklijke Familie aan
Amsterdam.
Meer tuinbouwproducten naar Duitsch
land.
Een nieuw plan Deterding?
Nog steeds besprekingen over de kabi
netsformatie.
Buitenland.
Nogmals het incident met de Deutsch
land.
Von Blombergs bezoek aan Italië.
band met de wet op het alcoholgebruik,
hebben thans ook de hotel- en de restau
ranthouders te kennen gegeven, bereid te
zijn, zich hij deze stakingsbeweging aan
te sluiten.
Van overheidswege en ook. door de
hotelhouders zelf, zal intusschen de eerst
komende dagen nog druk worden onder
handeld, met het doel wederzijdsche toe
zeggingen te bekomen, waardoor deze sta
kingen in het belang van het toerisme in
België alsnog worden voorkomen.
Nieuwe arrestaties in Rusland?
Sedert ongeveer 14 dagen gaan geruch
ten, dat de vroegere ambassadeur van de
Sovjet-Unie te Ankara, Karakhan en Ro
senberg, de vroegere ambassadeur van do
Unie in Spanje, gearresteerd zouden zijn,
de één wegens Trotskistische sympathie-
en, de ander wegens het mislukken van
zijn opdracht in Spanje.
Tot nu toe zijn deze geruchten nog niet
bevestigd.
Havas merkt op, dat in de Sovjet-Unie
verscheidene vormen van arrest bestaan,
varieerend tusscihen gevangen nemen en
bewaking thuis.
Oolk is sprake van een arrestatie van
den vice-volhscommissaris van justitie en
oud-vioe-vo'lkscommissaris van buiten-
landsobe zaken, Krestinsky, alsmede van
Stern, chef van de Duitsche sectie van
het volkscommissariaat van buitenland-
sche zaken.
Hoewel het niet mogelijk is, deze ge
ruchten te controleeren, is het toch een
feit, dat met den dag de leiders in de
Sovjet-Unie worden verwisseld.
De ongehuwde moeder in Duitschland.
Vanwege minister Frick is een decreet
uitgegaan, waarin wordt bepaald, dat on
gehuwde moeders in Duitschland zich
in de toekomst „Frau" mogen noemen.
Daartoe behoeven zij- geen andere stap
pen te doen dan aan het plaatselijk po
litiebureau op te geven, dat zij; op deze
wijze wenschen te worden toegesproken
en dan zal in alle officieele correspon
dentie „Fraulein" worden vervangen
door „Frau". Wel moeten zij' op officieele
papieren, als zij zich „Frau" noemen,
daarbij' aangeven, dat zij ongehuwd zijn.
Alle automobielfabrieken te Lansing
gesloten.
Alle belangrijke automobielfabrieken
en fabrieken van onderdeelen te Lansing
(Michigan) werden gisteren door de Uni
ted Automobile workers union gesloten.
Deze kondigden een staking uit protest
aan tegen de arrestatie van zeven sta-
kingsposten.
Inmiddels hebben de posterijen op
nieuw geweigerd levensmiddelen, dagbla
den en andere zendingen bij' de werk
willigen in de Republic Steelfabrieken te
bestellen.
De staking in Lansing leidde er toe, 'dat
ook alle warenhuizen en dagbladen moes
ten sluiten.
Korta Berichten.
'Bij het referendum over de wet op
de openbare orde, waarbij de comrnunis-
tische partij verboden zou worden, heb
ben 54 pet. der kiezers in Luxemburg
zich tegen deze wet uitgesproken en 46
pet. er voor.
Minister Eden 'heeft medegedeeld,
dat hij1 hoopt over enkele dagen een ver
klaring te kunnen afleggen omtrent de
onderhandelingen betreffende de veilig
heid van de schepen, welke de niet-in-
mengings-controle uitoefenen.
BEZOEK AAN NEDERLAND VAN DEN
KRUISER „CUBA".
De Cubaansche kruiser „Cuba", die een
officieel bezoek aan Nederland brengt, is
gisterochtend te Amsterdam aangekomen.
'Gistermiddag half een heeft de com
mandant van den kruiser, overste Pedro
A. Brito Silva, zijn opwachting gemaakt
bij 'den minister-president, minister van
defensie a.i„ op het departement van ko
loniën.
De commandant was vergezeld van den
Cuhaanschen zaakgelastigde, den heer
