MAANDAG 7 JUNI 1937
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
51e JAARGANG No. gCS 1
De Kabinetscrisis.
Contact met de Indië-
vliegtuigen.
Witte Pu rol
Buitenland.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws
Een zomerjurk
Sluiting van de zitting der
Staten-Generaal.
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw",
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes,
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg 40, Tel. £8.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Gees en
Viissingen f 0,20. Lesse nummers 5 cent.
Advertentiën SO cent per regel. Ingezonden
mededeelingen 60 cent per tegel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motte C.SB.
Bij contract belangrijks korting.
Mr Oud wil wei samenwerking, maar
geen slaaf der rechtsche coalitie.
Op een feestelijke vergadering van de
federatie Friesland van den Vrijzinnig
Detnocratischen Bond heeft o.a. Minister
Oud het woord gevoerd. Sprekende over
de op handen zijnde Kabinetsvorming
zeide hij o.m.:
„Wij staan nu aan het begin van een
nieuwe periode. Wij zijn volkomen bereid
tot samenwerking met anderen. Tot een
samenwerking met verdoezeling van onze
beginselen vindt men de vrijzinnig-demo
craten in de naaste toekomst echter niet
bereid.
Wil men de rechtsche coalitie weer,
met de V. D. goedgunstig er naast, dan
zeggen wij: dank u. Nooit willen wij sla
ven worden van de rechtsoho coalitie.
Nimmer geven wij ons beginsel prijs. Ik
stel er prijs op, aldus de heer Oud, dat
geheel Nederland deze woorden zal hoe
ren. D'e groote taak zal zijn het juiste
evenwicht te bewaren in de vervulling
van de groote politieke belangen met
handhaving van den gouden standaard
van ons ideeaal".
Naar in parlementairen kring verluidt,
aldus 'het „Hbld", zouden de 'besprekingen
welke tot dusverre door Dr Golijn betref
fende de kabinetsformatie gevoerd wor
den, vooral een informatorisch karakter
dragen.
Zooals te begrijpen is, loopen de be
sprekingen in dit stadium veeleer over
principieele kwesties en over vraagstuk
ken der practisohe politiek dan over per
sonen, die van het te vormen kalbinet
deel ui't zouden maken.
Wat overigens het beheer der verschil
lende departementen (betreft, schijnt men
te overwegen of de samenhang van het
geheele economische leven het niet wen-
schelijfc maakt, dat de portefeuilles van
Handel, Nijverheid en Scheepvaart en
van Landbouw en Vissoherij weer teza
men worden gevoegd.
Ook acht men het in Haagsche politieke
kringen niet zeer waarschijnlijk, dat Dr
Golijn in welke combinatie ook, zichzelf
met het departement van Koloniën zou
Mijven belasten.
Het feit, dat de formateur tot nog toe
slechts de fractieleiders van rechtsche
partijen heeft ontvangen, zou volgens on
ze zegslieden geenszins 'beduiden, dat Dr
Golijn zich niet op de hoogte stelt van
hetgeen in andere groepen leeft.
Het dagelijksch contact met de minis
ters Oud en Van Lidth de Jeude geeft
hem daartoe immers volop gelegenheid.
In het algemeen huldigt men in Haag
sche politieke milieu's de opvatting, dat
de Kabinetsformatie niet op zeer kor
ten termijn te verwachten zal zijn.
Die formateur zet zijn besprekingen
voort.
Voortdurende draadlooze verbinding.
(Door samenwerking van de P. T. T.
van Nederland en Indië met de K. L. M.
worden thans proeven genomen met een
ultra-kortegolf-radioverbinding tusschen
de K. L. M.-vliegtuigen op de route van
en naar Indië en de zenders te Bandoeng
en Sobeveningen.
Evenals aan boord van schepen het ge
val is, heeft het K. L. M.-vliegtuig Specht
de D. G. 3, welke Zaterdag naar Indië is
vertrokken, een ultra-korte-golfzender aan
boord. De volgende D. G. 3-vliegtuigen,
welke op de route komen, hebben eveneens
zulk een zender.
Deze zender kan worden gebruikt om
telegrammen van passagiers en beman
ning direct naar de beide grondstations
te zenden. Tijdens de vlucht, welke de
Specht dezer dagen boven Amsterdam
maakte, om de Indië-uitrusting te contro-
leeren, heeft de marconist de door de N.
S. F. gebouwde installatie geprobeerd.
Vliegende iboVen Amsterdam heeft hij
een geregelde radio-telegrafische verbin
ding met Bandoeng gehad. Aan beide zij
den werden de beriohten goed ontvangen.
Benige minuten, nadat de Specht gis
termorgen van Schiphol was vertrokken,
ontving de radiodienst van de K. L. M.
van den marconist bericht, dat de Specht
Bandoeng alweer hoorde.
De proeven zullen voorloopig worden
gevoerd op een golflengte van 17 m.
Later zal men ook overgaan naar de
golflengten 26 en 36 m, zulks in verband
met de tijdsverschillen tusschen Neder
land en Indië. Tijdens deze proefperiode
zullen de passagiers en 'bemanning der
vliegtuigen in Indië gratis telegrammen
naar Nederland en Indië mogen zenden
om de waarde van de verbinding te kun
nen beoordeelen.
Op 11 Juli gaat de eerste proefperiode
na jaren van voorbereiding officieel in
werking. Verwacht mag worden, dat na
de tweede periode, welke binnenkort zal
beginnen, een vaste telegramdienst van
en naar de K. L. M.-vliegtuigen spoedig
zal ingaan. Nederland zal dan het eerste
land ter wereld zijn, dat een dergelijken
dienst op de groote luchtlijnen zal invoe
ren.
Het beste en zuiverste |mlddel om
zonnebrand
en vervellen te voorkomen en te genezen.
Doos 30, 60 ct. Tube 45 ct. Bij Apoth. en
Drogisten. (Adv.)
DE STRIJD IN SPANJE.
Lemona-berg heroverd.
De opstandelingen hebben er Zaterdag
en Zondag met hun geheele luchtmacht
alles op gezet om het Lemona-gebergte,
dat zich op ongeveer 25 kilometer ten
Zuidoosten van Bilbao bevindt, op de
Basken te heroveren. Zij hebben dit ge
bergte, een uitstekend strategisch punt
in den opmarsch naar Bilbao, reeds eer
der in hun bezit gehad, doch werden er
enkele dagen geleden door de Basken van
verdreven. Volgens een Reuter-bericht uit
Bilbao is de luchtaanval der opstande
lingen op Lemona inderdaad geslaagd.
Zij hebben de berg andermaal op de Bas
ken heroverd.
BEVEILIGING VAN DE CONTROLE-
SCHEPEN.
Duitsch antwoord op Britsche voorstellen
te Londen ontvangen.
Het Dhitsche antwoord op de voor
stellen tot herstel van de controle op
de Spaansche kusten, die de Britsche re
geering aan Berlijn, Parijs en Rome
heeft voorgelegd, is thans te Londen
overhandigd. Het is minder ongunstig,
dan de toon van de D'uitsche pers deed
vermoeden. Ondanks het incident met de
„Deutschland", wil Berlijn de controle
opnieuw in werking gesteld zien.
lo. De instelling van veiligheidszones
voor de schepen, die aan de controle
deelnemen, wordt zonder voorbehoud
door Berlijn goedgekeurd.
2o. Wat de door de beide partijen in
den Spaanschen burgeroorlog te ver
strekken waarborgen betreft, heeft
Doitschland slechts matig vertrouwen in
de garantie, die Valencia zou kunnen ge
ven. Dit punt levert slechts formeele moei
lijkheden op.
3o. Ten aanzien van de derde kwestie,
die van de absolute veiligheid der sche
pen, die aan de controle deelnemen, zijn
de moeilijkheden grooter.
Het schijnt, dat men te Berlijn het voor
stel, dat de vier bevelhebbers der vloten
onderling overleg moeten plegen, niet
voldoende acht. Zulk overleg, zegt men,
vergt tijd en maakt het niet mogelijk, dat
onmiddellijk op eventueele agressie go-
antwoord wordt.
Berlijn wil verder gaan en verlangt,
dat, zooals in het geval van de „D'eutsch-
land" de vlootcommandanten zelf repre
saillemaatregelen kunnen nemen tegen
overtreders van het internationale recht.
Ook Italië antwoordt.
De Italiaansche minister van buiten-
landsche zaken, graaf Giano, heeft Za
terdag den Britschen ambassadeur 'het
Italiaansche antwoord overhandigd op de
Britsche voorstellen.
Italië aanvaardt ook in beginsel de
beide eerste punten, n.l. de hervatting van
de samenwerking in de niet-inmenging
en de uitbreidig van het systeem der
[veiligheidszones Un de Spaansche wa
teren, maar maakt reserves ten aan
zien van het derde punt betreffende de
vier mogendheden in geval van een aan
val op een harer en betwijfelt of dit punt
ten uitvoer zou kunnen worden ge
legd.
Italië is ook van meening, dat de oor
logsschepen het recht zouden moeten heb
ben onmiddellijk handelend op te treden
in geval van een aanval.
Met vertrouwen verwacht men te Lon
den, dat een verdere gedachtenwisseling
met Berlijn en Rome de kloof tusschen
de beide standpunten zal kunnen over
bruggen.
SAMENZWERING TEGEN
SCHUSCHNIGG.
Dte Oostenrijksche bladen beriohten, dal
een samenzwering tegen bondskanse
lier Schuschnigg zou zijn ontdekt. Een
zekere Woitsehe is in verband hiermede
gearresteèrd. Tegelijkertijd zijn 31 leden
van een S.S-afdeeling in Oostenrijk ge
arresteerd en de bladen leggen verband
tusschen deze beide arrestaties.
De kerkvervolging in Duitschland.
Gisteren is in alle R. K. Kerken in
Duitschland tijdens de predikatie gepro
testeerd! tegen de beschuldiging door
Goebbels gelanceerd, tegen de geestelijk
heid der Katholieke kerk.
Ds Niemoeller heeft Vrijdagavond te
Berlijn gesproken over de positie der Pro-
testantsche Kerk in Duitschland. Hij ver
klaarde, dat volgens de statistische gege
vens 80 pet. der Protestantsche kerk aan
hangers van de belijdende kerk zijn, tegen
20 pc't., die zich achter de van de regee
ring afhankelijke kerkbeweging scharen.
Niemoeller protesteerde er tegen, dat
het woord van Hitier gelijk zou zijn aan
een goddelijke wet.
Ten slofte noemde hij de namen van 30
gearresteerde of uit hun gemeente ver
dreven predikanten en vroeg den geloo-
vigen voor deze menschen te bidden.
Rockefellers erfenis valt tegen.
Het heeft niet nagelaten eenige ver
wondering te wekken, dat John D. Rocke
feller, die langen tijd bekend stond als
de rijkste man ter wereld, niet meer heeft
nagelaten dan 25 millioen dollar, waar
van de successierechten wellicht drievijf
den zullen opeischen. De inkomsten uit
het overschot heeft Rockefeller in haar
geheel vermaakt aan zijn kleindochter
markiezin Margaret de Guevas.
Dat de vroegere petroleumkoning zoo
betrekkelijk weinig heeft nagelaten, vindt
zijn oorzaak in de giften aan liefdadig
heidsinstellingen en de overdracht van
tal van zijn bezittingen aan zijn zoon
John D. Jr.
Korte Berichten.
De geruchten omtrent ongeregeldhe
den in Portugal, welke in het buitenland
de ronde hebben gedaan, worden van of-
ficieele zijde tegengesproken. In bet ge
heele land heerscht rust.
i Nabij Grainova in Roemenië is een
boot, waarmede twaalf meisjes een
schoolreisje maakten, omgeslagen, tenge
volge waarvan alle inzittenden verdron
ken. Een andere boot met 25 schoolmeis
jes wordt tot nu toe vermist.
i Als gevolg van een hevigen wervel
storm, die de provincie Leningrad heeft
geteisterd, dreigt de Newa buiten baar
oevers te treden, in verband waarmede
de aan de rivier wonende menschen
ijlings him woningen hebben ontruimd.
In bet Noorden van Zweden woedt
epidemisch longontsteking. In het regi
ment 'dragonders te Oestersund hebben
zich reeds vijf doodelijke gevallen voor
gedaan. Vijftig andere soldaten zijn door
dezelfde ziekte aangetast.
De Britsche filmverhuurkantoren
hebben besloten, dat de films over het
huwelijk van den Hertog van Windsor
niet in Engeland zullen worden vertoond.
DE KONINKLIJKE FAMILIE TE
AMSTERDAM.
De radio-reportage.
Dte intocht van H. M. de Koningin te
Amsterdam op morgen is vervroegd van
11.30 op 9.58. In verband daarmee zal
ook de radio-reportage van de komst op
het Centraal Station, den tocht langs het
D'amrak en de aankomst op den Dam
worden vervroegd.
PRINS BERNHARD WEDEROM IN
DOORN.
Gast aan een diner, aangeboden door
industrieelen.
Prins Bernhard heeft wederom Doorn
bezocht, dit keer echter niet om een be
zoek te brengen aan den ex-keizer, maar
om aan bet diner deel te nemen, hem
aangeboden door vooraanstaande indus
trieelen, aan wie hij in verband met zijn
werkzaamheden ten behoeve van de Jaar
beurs te Utrecht te kennen had gegeven,
dat de natuur in Doorn op hem zoo'n
grootsohen indruk had gemaakt.
Men stelde daarom aan Prins Bern
hard voor, een diner te geven in Doorn,
welk voorstel Prins Bernhard onmiddel
lijk aannam. Een twintigtal kopstukken
uit de Nederlandsche industrieele we
reld nam aan dit diner deel.
Prins Bernhard, die zelf zijn auto be
stuurde en slechts vergezeld was van zijn
chauffeur, kwam Vrijdagavond te half 7
in Doorn aan en vertrok na het diner om
9 uur naar het paleis Soestdijk.
MONUMENT VOOR WIJLEN
KONINGIN EMMA.
Onthulling door het Prinselijk Paar in
tegenwoordigheid van de Koningin.
Zaterdagmiddag is de onthulling van
het monument te Baarn ter nagedach
tenis van wijlen de Koningin-Moeder,
hooge ambachtsvrouwe van die gemeente,
verricht.
Om half vijf arriveerden Prinses Julia.-
na en Prins Bernhard, luide toegejuicht
door de duizenden belangstellenden, die
zich langs de wegen hadden opgesteld.
Eenige minuten later verscheen H.M. de
Koningin met groot gevolg, eveneens on
der uitbundig gejuich van het publiek.
De Koningin was in het grijs gekleed, de
Prinses in het wit.
De onthulling van het monument, ge
schiedde daarop door de Prinses en den
Prins, die beiden een lint doorknipten,
waarna de muziek terstond daarop het
lied Dankt, dankt nu allen God, ten ge-
hoore bracht.
Nadat daarop de Koningin, de Prinses,
Prins Bernhard, de Prinses van Erbach
en de burgemeester bloemen hadden ge>-
legd aan den voet van het monument en
de Koninklijke familie wederom in de
tent had plaats genomen, voerde de bur
gemeester, jhr. dr G. G. van Reenen, het
woord.
Het monument bestaat uit een voetstuk
van Beiersch imitatie-graniet waarop de
figuur van Koningin Emma is geplaatst
voluit op halve grootte. Niet als lands
vrouwe, niet als regentes, doch als de
Hooge Ambachtsvrouwe, van Baarn is
Zij afgebeeld.
NIEUWE BURGEMEESTER VAN
DORDRECHT.
Bij Koninklijk besluit is met ingang
van 15 Juni a.s. benoemd lot burgemees
ter der gemeentö Dordrecht, de heer J.
Bleeker, met toekenning van gelijktijdig
eervol ontslag als burgemeester der ge
meente Opsterland.
De heer Bleeker behoort tot de Libe
rale partij.
TARIEFVERLAGING LUCHTPOST EEN
SUCCES.
Groote belangstelling bij de kantoren
van de K. L. M.
Het verlaagde tarief op de luchtlijn
naar Indië belooft een groot succes te
worden. D'e vorige week meldden
zich aan de kantoren van de K. L. M. te
's Gravenhage, Rotterdam en Amsterdam,
en bij de agenten in het geheele land een
groote stioom van koopers voor de bij
zondere luchtpost-enveloppen, waarvan
de bate a 25 ets. per stuk bestemd is
voor bet nationaal luchtvaartfonds.
Op dit oogenblik zijn bijna 14.000 en
veloppen verkocht en wanneer de voortee
kenen niet bedriegen, zullen zeker nog
ongeveer 3000 enveloppen hun weg vin
den naar gretige koopers.
Het passage kantoor te 's Gravenhage
verkocht er alleen al 5000 exemplaren
van.
D'eze goede inzet toont het groote suc
ces van de tariefsverlaging.
HET BEDRIJF DER P. T. T.
De opbrengsten in April en van
Januari Lm. April.
De opbrengst dear P. T. blijft zich
in stijgende lijn bewegen. D'e totale op
brengst in April bedroeg f 6.330.915. Dat
is f 650.512 meer dan in 1936 en f 626.215
meer dan de begrooting. Voor afzonderlijke
diensten zijn de cijfers: posterijen, werke
lijke opbrengst f 3.098.254, meer 'dan 1936
f275.259, meer dan de begrooting
f 293.454; telegrafie respect, f 331.065,
f34.286, f42.865; telefonie f2.239.041,
f312.700, f235.041; en postcheque- en
girodienst f 662.555, f 48.267, f 54.855.
Van Januari tot en met April 1937 was
de totale opbrengst f 24.040.300, meer dan
1936 f 1.556.265 en meer 3«.n de begxoo-
ting f 2.222.500.
DE N. S. B. IN INDIë.
Kringleider te Batavia en vele leden
bedanken.
Naar het „Batav. Nieuwsblad"
meldt, is de heer Plagge dezer dagen af
getreden als kringieider van de N.S.B.
Batavia.
De reden hiervan schijnt te liggen in
de vreemde behandeling, welke de heer
Plagge heeft ondervonden.
Reeds van vroeger boterde het niet al
te best tusschen hem en den heer Scheu-
rer, gewestelijk leider.
Toen kort geleden de heer Plagge ziek
werd, trad automatisch de heer Everts
zijn plaatsvervanger, als kringleider op.
DC heer Plagge was reeds hersteld, toen
de heer Scheurer op een kringappèl
waarvan de heer P., naar later bleek,
geweerd was tot groote verbazing der
N.S.B.-ers mededeelde, dat hij den heer
Everts definitief tot kringieider had aan
gesteld.
Hierna moet de heer Plagge zich tele
grafisch verstaan hebben met de leiding
in Nederland, met bet gevolg, dat bij in
zijn functie hersteld is.
De heer Scheurer deed een tegenzet en
benoemde den beer Everts lot kringpro
pagandist, een functie, die rechtstreeks
ondergeschikt is aan die van gewestelijk
leider.
De heer Everts bleef in zijn nieuwe
functie de kringhdjeenkooisten bezoeken
en dit leidde tot dusdanige strubbelingen,
dat de heer Plagge de wijste partij koos,
aftrad als kringieider en bedankte als
lid. Vele Bataviasche N.S.B.-ers hebben
dit voorbeeld gevolgd.
Het schijnt dat hierna telegrafisch het
royement van den heer Plagge en ver-
Binnenland.
Sterk stijgende opbrengst der landsimid-
delen in Indië.
De kabinetsformatie. Uitlating van Minis
ter Oud.
De bemanning van de Andra in Neder
land terug.
Monument voor wijlen Koningin Emma
te Baarn.
Sluiting van de zitting der Staten-Gene-
raal
Buitenland.
Duitschland en Italië over de controle in
de Spaansche wateren.
Complot tegen Schuschnigg.
schillende anderen uit Nederland is af
gekomen.
DE LANDSMIDDELEN IN INDIE.
Sterk stijgende inkomsten.
In April hebben de landsmiddelen in
totaal opgebracht f44.2 millioen (v. j.
f29.1 millioen). Over de maanden Janu
ari tot en met April j.l. bedroegen de
landsmiddelen in totaal f 147.8 millioen
(v. j. f 116.8 millioen), verdeeld als volgt:
belastingen f 86 mill. (v. j. f 64.9 mill.),
monopolies f 10.8 mill. (v. j. f 11.1 mill.),
producten f17.1 mill. (v. j. f10.9 mill.),
bedrijven f23.7 mill. (v. j. f21.4 mill.),
diverse middelen f 10.2 mill. (v. j. f 8,5
millioen).
De hoogere opbrengst van de landsmid-
middeien is in de eerste plaats toe te
schrijven aan de verhoogde opbrengst van
de vennootschapsbelasting en bet uitvoer
recht, terwijl ook aan invoerrechten f 1
millioen meer werd ontvangen. Hierbij
voegt zich nog de min of meer toevallige
vermeerdering in de opbrengst van ac
cijns op petroleum en benzine, die even
eens f 1 millioen 'hooger was. (Aneta.)
een bleeke huiskleur, dat past niet
bij elkaar. AMILDA-zonnebruincrême
doet Uw huiskleur spoedig wijken.
Flacon 90 ct. Tube 60 ct. Doos 50 en 25 ct.
(Adv.)
Door den minister van Binnenl. Zaken.
Korte, sobere plechtigheid.
De minister van Binnenlandsche Za
ken, mr J. A. de Wilde, daartoe door H.
M. de Koningin gemachtigd, heeft Zater
dagmiddag te drie uur de zitting der
Staten-Generaal namens H. M. gesloten
verklaard.
Te kwart voor drie werd de vereenig-
de vergadering van beide Kamers in de
vergaderzaal der Tweede Kamer door
den voorzitter der Eerste Kamer, mr W.
L. baron de Vos van Steenwijk, geopend.
De griffier der Eerste Kamer las het K.
B. voor, waarbij de minister van Binnen
landsche Zaken gemachtigd wordt. De
voorzitter benoemde vervolgens een com
missie welke den minister in het gebouw
zou ontvangen en hem weder uitgele.de
doen. Deze commssie bestond uit de leden
der Eerste Kamer prof. Anema en den
heer Ter Haar en de leden der Tweede
Kamer mevr. BakkerNort en de heeren
Van Dijk, Tilanus en mr Goseling.
Even later kwam minister De Wilde,
die met het gebruikelijk ceremonieel in
een hofrijtuig van het paleis naar het
Binnenhof was gereden, de vergaderzaal
binnen, begroet door de leden van ge
noemde commissie. De minister sprak
vervolgens, staande achter de ministers
tafel, de volgende korte rede uit:
De Koningin heeft mij' opgedragen deze
zitting der Staten-Generaal te sluiten.
Het tot stand komen van de wetten,
waarbij verklaard is, dat er grond bestaat
de daarin vervatte voorstellen tot veran
dering in de Grondwet in overweging te
nemen, had de ontbinding van de Sta
ten-Generaal en de sluiting van de zit
ting ten gevolge.
Naast deze wetten kon, dank zij uw8
gestage werkzaamheid, een aantal an
dere maatregelen, gericht op het welzijln
van land en volk, tot stand komen. De
wet houdende goedkeuring van het huwe
lijk van H. K. H. Prinses Juliana met
Z. K. H. Prins Bernhard der Nederlan
den, Prins van Lippe-Biesterfeld, neemt
daaronder een voor ons vorstenhuis en
ons volk voorname plaats in.
De Koningin heeft mij opgedragen u
dank te zeggen voor den ijver en de toe
wijding door u betoond.
In naam der Koningin en daartoe door
Haar gemachtigd, verklaar ik de zitting
van de Staten-Generaal te zijn gesloten.
Daarna verliet de minister, door de
commissie uitgeleide gedaan, weder de
zaal. Nadat de commissie in de zaal was
teruggekeerd heeft de voorzitter vervol
gens deze korte vergadering gesloten.