Geen dictatuur, wèl leiding. De hooggeroemde „vrijheid" van het Nationaal-socialisme. EERSTE BLAD ZATERDAG 5 JUNI 1937 DAGBLAD VOOR OE PROVINCIE ZEELAND 519 JAARGANG Ne. PA h nbouw Buitenland. Binnenland Belangrijkste Nieuws s w&t hfct gokl to iet na te tollon, enter genoeg om rap de ca ar. yer- Broedma- ijd geleden mei- de opsporing broedmachines dit van Heems- steeds werden everwij'k groote fgeleverd, welke /an clandestiene een zeer moeilijk de grootste ge- voorzichtigheid kregen de amb- ;e zaak en leidde trk. en door recher- iwcrisiswet, met iar van de Ned. zoek gebracht in der de gemeente i, dat de ambte- hadden. Op een rietjes opgesteld rking zijnde ma- riteit. Het bleek is gevonden had, ijen kuikens, die erden, afkomstig ar der machines lemaakt en de ;enomen. (Tel.) school te Axel. aan deze school n tegenwoordig- den kring Oost- de Commissie ir Drogendijk, te ngen en belang- olbestuur, dhr C. imenzijn met ge- ezigen hai lelijk Drogendijk. Ed van de school, ,gen stellen aan cursusjaar. Deze Allen gingen wijl voorwaarde- uwen leerling zal leerlingen. Over ;e klas goed. Al- irden naar de 3e :an twee jongens, overgegaan met n. De 3e klas tel lier konden allen uitzondering na De 4e klas telde 't laatste jaar de Zij verwierven leerlingen zijn in Axel, D. Dekker de Kraker Dz. te voorts Jan Diele- d. Ree Jz., M. de Anthz. allen te Anthz. te Hoek, .e Jonge Jz., Joz. Axel, J. de Feij1- ir Az. van Zaanir nadat hij' de illende leerlingen ie, hun erop wijl- usten bij' hetgeen loor te gaan met sch en practisch. oud-hoofd dezer r Booij, de scbei- iroken. 5. namens het be dank aan allen, ;t tot het welsla- >r. feliciteerde de aaide succes, als- waarna M. de mede-leerlingen sprak voor alles eleerd en genoten is aan dhr Booijl aan. rsus zijn weer 15 EERBERICHT. vond van 5 Juni: »t Z. wind, zwaar pklaring, aanvan- •egen, weinig ver- ir. iddag 3 uur: Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw", Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes, Tolofoonnummcr 11. Postchèque en Girorekening 44455. Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL J. J. FANOY, Lange Burg 40, Tel. 28. Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. Abonnementsprijs f2.50 per kwsrtaat, weekabonnementen voor Middelburg, Goes en Viissingen f 0,20, Losse nummers 5 ceni Advorlontiün 80 eont per regel. IngeEontien medodeelingen 60 cent per regel. Kleine Advertcntiën Dinsdags en Vrijdags f0.75r bij vooruitbetaling. Onder letter of motto f0,85. Bij contract belangrijke korting. ddag 3 u.: 765. fietsen Pit nummer bestaat uit 2 bladen. In verband met de gehouden verkie zingen is van verschillende kanten de opmerking gemaakt, dat, al is de N.S.B. dan geslagen op een wijze als niemand dat verwacht had, het door deze bewe ging gepropageerde leidersbeginsel toch niet geringe invloed heeft uitgeoefend. Dit zou dan moeten blijken uit het groote aantal stemmen op mannen als Dr Colijn en Mr Oud uitgebracht. Daar uit is gebleken zoo meent men de behoefte, die er bij velen bestaat, om zich aan een sterke leidersfiguur vast te klampen. Terecht is er door de Standaard reeds op gewezen, dat deze opvatting niet juist is. „Ook als men aanneemt, dat althans een deel der meerdere stemmen op Colijn en Oud uitgebracht, niet uit principiëele overwegingen van partij-beginselen voort vloeiden, dan zijn die stemmen toch in elk geval niet, gegeven uit motieven van voorkeur voor personen, maar uit in stemming met hun staatkundige prak tijk, zooals zij die vier jaren lang heb ben gevoerd. Bedoelde kiezers hebben deze mannen vier jaar aan het bewind gezien, en hun stemmen be teekent: Zóó willen wij metterdaad geregeerd worden." De fout, die gemaakt wordt is o.i. deze, dat men niet onderscheidt tusschen het vertrouwen, dat geschonken en de leiding, die aanvaard wordt op grond van gebleken capaciteiten en de overheer- sching van een of meer personen, aan wie het gelukt is de macht te grijpen en die zich daardoor het recht aanmati gen om heel het leven te beheerschen. In dezen zin wordt het leidersschap door de N.S.B., in navolging van Duitsch- land, gepropageerd. Zij tracht door het aanwenden van allerlei oorbare zoowel als niet-oorbare middelen de macht te grijpen. Beloften, bedreigingen, verdacht makingen, suggestie, alles wat slechts die nen kan om het beoogde doel te bereiken, wordt aangegrepen. En wanneer het ge lukt de meerderheid te verkrijgen of zonder meerderheid de macht te grijpen, dan wordt alle tegenstand neergeslagen en komt de „leider", de dictator in actie. De stembussen gaan dan naar de mest vaalt, de volksvertegenwoordigers worden naar huis gezonden en de „leider" be slist naar welgevallen over het wel en wee van het volk. Van het verlangen naar zulk een lei ding is bij de gehouden verkiezingen niets gebleken. Integendeel. Het stemmencijfer van de N.S.B. liep en dat nog wel nu de leider zichzelf aan het hoofd van de candidatenlijst had geplaatst op ver bijsterende wijze terug. Van een leider in den zin van een „dictator" wil ons volk niet weten en dat gevoelen is ook door de uitspraak van de stembus be vestigd. Uit het feit, dat wij de leiding, zooals de N.S.B'. die propageert, verwerpen, volgt echter niet, dat wij van goede leiding ook in het politieke leven afkeerig zijn. Evenzeer als wij groote of kleine dic tators als ongewenscht afwijzen, erken nen wij de beteekenis van goede en ver standige leiders en het kan geen kwaad ook op die zijde van het leiders-vraagstuk de aandacht te vestigen. Toen in 1865 in liberale kringen op de leiding van Thorbecke scherpe critiek werd uitgeoefend, en onbeperkte vrijheid van de volksvertegenwoordigers werd gepropageerd, schreef Groen van Prinste- rer: „Ook in den parlementairen strijd is een soort van krijgstucht onmisbaar. De uitkomst is zelden gelukkig, wanneer elk zijn eigen gang gaat". En niet zonder instemming haalde hij aan een uitspraak van Thorbecke: „een jong officier moet in de hem alleszins geoorloofde critiek, niet te spoedig van meening zijn, dat de veldheer ongelijk heeft". Iemand had de opmerking gemaakt: „Ik kan niét anderen voor mij laten denken". Niet ongeestig merkte Groen naar aan leiding daarvan op: „Die karakteristieke onbekwaamheid is verre van algemeen. Velen, zeer velen kunnen dit wel". „Men is gebonden aan eigen overtui ging, maar een eigen overtuiging in dezen zin van het woord, wie heeft ze? Wie kan ze hebben omtrent de velerlei onder werpen, die ter tafel worden gebracht? Wie is er, die bij deze of gene stemming onder een ernstig bewustzijn van ver antwoordelijkheid zijn eigen overtuiging niet kant en klaar bij een ander, bij een kantoor, dat hij voor goed houdt, gehaald heeft? Het oordeel van een deskundige, van een specialist, van iemand, die er on eindig meer dan de meesten van weet, heeft grooten invloed. Al redeneert men er tegen, al ligt daarin ook een zeer wezenlijk gevaar, het is minstens een noodzakelijk kwaad. Welnu, het hoofd eener partij heeft de taak der leiding, omdat hij gerekend wordt bij uitnemendheid te zijn de des kundige, de specialiteit in al wat den algemeenen gang van de politiek aangaat. Zelfdenker in alles te zijn, dat gaat niet. Veler overtuiging brengt mee, dat het beter is een ander, een denker van be roep voor hen te laten denken en in de uitkomst zijner overdenkingen te be rusten, zich daarbij neder te leggen, dan, door vasthouding aan een onrijpe ge dachte, uit een zeer vluchtig onderzoek geboren, zich te stellen tegenover den meester, die gedacht, nagedacht, door gedacht heeft." Ook al kan worden aangenomen, dat het aantal „zelfdenkers" naar evenredig heid grooter is dan in Groens dagen, dan blijft toch een zekere leiding ook in het politieke leven gewenscht. Wie verstandig is zal zich gaarne laten leiden. Maar niet als een blinde, een ontoerekenbare, een willooze. En niet door iemand, die al noemt hij zich „Leider" met een hoofdletter, blijk geeft de leiding van Gods Woord niet te aanvaarden en die in zijn zelfdenkers- waan met Schrift en Historie geen reke ning houdt. Het leiderschap, zooals dit van fascis tische zijde gepropageerd wordt, verwer pen wij en het is ons een oorzaak van vreugde, dat het ook door de kiezers op de meest ondubbelzinnige wijze is afge wezen. Maar gaame zullen we volgen de lei ding van mannen, die door hun daden getoond hebben waarlijk leiding te kun nen geven en die zelf zich door het Woord Gods en de beginselen, die daarop gegrond zijn, laten leiden. BEKLAG OVER DUITSCHLAND'S HOUDING INZAKE BESCHIETING VAN ALMERIA. Da Spaansahe regeering heaft den Britsohen zaakgelastigde Leche een nota doen toekomen, waarin zij o.m. verklaart 'dat zij 'wensoht te doen vaststellen: la. haar protest tegen den barbaar- sdhen aanval, welke het bombardement van Akaeria beteekende; 2o. dat de aanslag op de souvereiniteit van het onafhankelijke Spanje en de be- leedig'lng aan de Spaansche eer het ge volg zyn geweest van de controle; 3o. dat de Spaansche regeering zich derhalve door tussohenkomst van Uwe Excellentie tot de controle-commissie wendt, niet alleen om slechts te protes teeren, maar om zich al haar rechten voor te toehouden ten aanzien van mate- rieele schade en de niet te berekenen mo- reele schade, welke zijn veroorzaakt door dat deel der vloot, welke de niet-inmen- gings-oommissie de controle op de nale ving der niet-inmengingsovereenkomst, had toevertrouwd; een overeenkomst welke Duitschland en Italië stelselmatig schenden; 4o. de Spaansche regeering eischt van de landen, die de nietinmengingsovereen- komst hebben geteokend de noodige waar borgen, opdat haar onbetwistbaar recht oorlogsdaden te verrichten in de wateren, in de havens en op het grondgebied der republiek, geen incidenten met zich zullen brengen als 'men heeft leeren kennen. De Spaansche regeering heeft de con trole aanvaard, doch erop gewezen, dat 'het juridisch niet juist was de wettelijke regeering gelijk te stellen met de „op standelingen''. De regeering heeft steeds het recht voor zich opgeëisöht de „opstandelingen" te bestoken, w'aar zij zich te land of zee be vinden. Zij kan hierbij de veiligheid van toeschouwers niet garandeeren. De Spaansche regeering wijst er op, dat de „Deutschland" niets te maken 'had te Ibiza en dat het schip het vuur uit de luo'htdoelbat- terijen heeft geopend op twee vliegtuigen van de regeering, die 'hierop ant woordden met het werpen van bommen. De Spaansche regeering wijst er ver der in haar nota op, dat, indien men een houding, zooals Duitschland heeft aan genomen, in beginsel goed zou keuren, de vrede in Europa het grootste gevaar zou loepen. REVOLUTIONAIRE BEWEGING IN PORTUGAL? Reuter seint uit Gibraltar dat in Por tugal zeer ernstige opstanden plaats heb ben tengevolge van een revolutionaire be weging. VERNIETIGING VAN HET CHRISTENDOM. Triomf van het „Duitsche" geloof. Slechts nu en dan is men in staat een blik te werpen in de geheime documenten van het Duitsche nieuw-heidendom. Bij zonder interessant zijn in dit opzicht de „Strijdleuzen der Duitsche geloofsbewe- ging in München, winter 1936-'37" waar in 'tdoel en streven der moderne heide nen voor bedoeld tijdperk zijn omschre ven. De tekst van bedoeld document luidt als volgt: In den komenden winter moet de Chris telijke leer in al haar grondvesten aan het wankelen worden gebracht. Daarom moet alles wat maar eenigszins kan in den strijd geworpen wordenl Wij zijn zelfs voor de geringste mede werking al dankbaar, opdat deze Christe lijke pestbuil uit ons volk kan worden uitgeroeid. Het doel van den strijd is feller, scherper omlijnd en dieper gewor den. De Christelijke godsdienst moet be streden worden, omdat zij' van zuiver Joodsohen en Oosterschen oorsprong is. Deze Jezus is de vijand van alle Duit- schers, de vijand van bloed en ras. Heilig alleen is het Duitsche geloof, hei lig de geboorte, niet het Doopsel, heilig alleen is het huwelijk, niet de priesterlijke zegen. Wiji oefenen onze zending niet uit onder menschen van een vreemd ras; wij verdedigen ons tegen de missioneering der Christelijke Kerken. Wij eischen: 1. Afschaffing van de regeeringssub- sidies aan de kerken. 2. Oprichting van zuiver Duitsche openbare scholen. 3. Sluiting van de theologische facul teiten. 4. Sluiting van kerken en kloosters der Christelijke belijdenissen. 5. lederen pasltoor moet de toegang tot het kerkhof ontzegd worden. 6. Vrijwaring van de weermacht voor iederen godsdienstigen invloed. 7. Scheiding van Kerk en Staat. Op een leidersdag, waar bovenstaande punten werden uiteengezet, werd als doel van de Duitsche geloofsbeweging aange geven: „alle menschen te bevrijden van deze christelijke leer die vreemd is aan ons ras en een afzonderlijk nieuw geloof op te wekken en te bevorderen dat geheel op ons ras is ingesteld. Jezus Christus is onaanvaardbaar, om dat hij! de grondslagen van het geloof: Ras, bloed en eer niet kent. Daar het Christendom van Joodsch- Oosterschen oorsprong is kan het nooit het geloof van het Duitsche volk zdjh. Het Christendom is een gevaar voor het Duitsche volk en vernietigt zijn bestaan. DE STAKINGEN IN AMERIKA. Honderdduizend stakers. D'e stakingsbeweging in Amerika heeft zich wederom uitgebreid. Weliswaar is in de fabrieken van Good Year te Akron het werk hervat, maar anderzijds zijn in Detroit weer 11.000 arbeiders van 2 fabie- ken in staking gegaan, omdat de ge organiseerde arbeiders niet langer te zamen wenschten te werken met ongeorga niseerde collega's. Later werd ook een fa briek van Chrysler gesloten. Voorts zijn de arbeiders van de „Fisher Body's-fa brieken te Detroit in staking gegaan, evenals 7000 arbeiders van de Timken Roller Baring"-maatsohappij. Door deze nieuwe arbeidsconflicten is het aantal stakers in de Vereenigde Sta ten thans op ongeveer 100.000 gebracht. Een uur na beursslot is bekend gewor den, dat de staking bij Chrysler is bijge legd, meldt het „Hdbld." TEGEN LUCHTAANVALLEN IN ENGELAND. Gasmaskers voor de bevolking. De onderstaatssecretaris van het En- gelsche ministerie van binnenlandsche zaken verklaart, dat in alle steden of districten, welke het voorwerp kunnen worden van aanvallen uit de lucht, gas maskers worden opgeslagen om aan de bevolking te worden uitgedeeld, wanneer de omstandigheden zulks noodig moch ten maken. Eventueel zullen deze maskers bij de burgers worden thuisbezorgd. Er zijn thans reeds acht millioen gasmaskers beschikbaar. Korte Berichten. In een negental Fransohe gemeenten, waar de landarbeiders staken, 'hebben zich incidenten voorgedaan. Fnkele per sonen, onder wie gendarmes, werden ge wond. De Belgische Kamer heeft met 139 tegen 19 stemmen en 7 onthoudingen een amnestiewet voor tijdens den oorlog gepleegde militaire misdrijven goedge keurd. Hierover schrijft Prof. Dr K. Dijk in „De Bazuin": Zaterdagavond ontving ik het volgende bericht: Reformierte Kirchenzeitung, Organ des Reformierten Bundes für Deutschland. (Dein Wort ist meines Fusses Leuchte und ein Licht auf meinen Wege. Psalm 119, Vers 105). Das Erscheinen der „Reformierten Kir chenzeitung, Organ des Reformierten Bundes für Deutschland", ist bis auf weiteres verboten. (Het verschijnen van de „Ref. Kirchen zeitung" enz., is tot nader order verbo den.) Ik voeg aan dit bericht weinig toe. Zóó weinig is er in Duitschland van de geestelijke vrijheid overgebleven. Wat is God voor ons góed, dat Hij den opmarsch der N. S. B. ten onzent heeft gestuit. Hij beware ons voor deze tyrannie. En Hij sterke onze broeders en zusters in Duitschland in den strijd. We hebben veel voor hen te bidden. In Nieuw-Mexico hebben aanhouden de regens overstroomingen veroorzaakt. Tien personen zijn verdronken. De mate- riëele schade wordt geraamd op een mil lioen dollar. De koning en de koningin van Italië zullen in Napels vanmiddag 'n groot mili tair en historisch ruitertournooi bijwonen. Ook de Duitsche minister von Blomberg zal zich in hun gezelschap bevinden. Een groot deel van het Antwerpsche hotelpersoneel is wegens een loonkwestie in staking gegaan. De stakers willen ver der ook de afschaffing van het fooien stelsel bekomen, dat zou moeten worden vervangen door een nog nader vast te stellen percentage op de hotelrekeningen. DE KABINETSFORMATIE. Dr Colijn confereert met Van Schalk en Oud. Minister dr H. Colijn heeft Donderdag middag een conferentie gehad met Minis ter van Schaik en Vrijdagmorgen met Minister Oud. OPENING STATEN-GENERAAL. Kamers Dinsdagmiddag om kwart voor één bijeengeroepen. Ter opening van de buitengewone zit ting der Staten-Generaal zijn de beide Kamers in vereenigde vergadering bij- eengeroepen tegen Dinsdag 8 Juni des middags kwart voor een. Dien middag om 3 uur zal de Ferste Kamer bijeen komen ter benoeming van drie commissies tot onderzoek der ge loofsbrieven en tot het uitbrengen van verslag over den geloofsbrief van den voorzitter. Des Woensdag d.a.v. zal dezelfde Ka mer des ochtends om 11 uur weder ver gaderen. De Tweede Kamer komt Dinsdagmid dag om 3 uur bijeen ter benoeming der commissie voor het onderzoek der geloofs brieven. H. M. DE KONINGIN TE SOESTDIJK. Gisteravond te kwart voor zeven arri veerde H. M. de Koningin, gezeten in een open auto, op het paleis Soestdijk. H. M. Weef hier vannacht logeeren in verband met de onthulling' van het Koningin-Moe- der-monument te Baarn, waarbij Zij van daag aanwezig zou zijn. REIZEN VOOR HALF GELD. Voor militairen beneden den rang van officier. In de te Utrecht gehouden jaarverga dering van de Ver. van onderofficieren „Ons Belang" werd met algemeene stem men goedgekeurd, een voorstel van het hoofdbestuur om de directie van de Ned. Spoorwegen te verzoeken, de bepaling, dat militairen beneden den rang van of ficier, in uniform gekleed, voor „half geld" kunnen reizen, voor zooveel dit de beroepsonderofficieren betreft weder on gedaan te willen maken. De Najt. Ohr. Onderofficierenvereeni- ging daarentegen besloot de directie der N. S. mede te deelen, dat deze maatregel zeer op prijls wordt gesteld en de vereeni- ging het zeer zal toejuichen indien dit tot alle militairen in werkelijken dienst uitgebreid kan worden. DE WERKLOOZENSTEUN. Krijgen sommige gemeenten binnenkort geen subsidie "meer? D'e heer D r e e s heeft aan den minis* ter van Sociale Zaken de volgende vra gen gesteld: Binnenland. D'e handelsmissie naar Zuid-Afrika ge huldigd. De K.L.M. driemaal per week naar Indië. Memorie van Antwoord over da electrici- teitsvoorziening van ons land. Dë a.s. opening van de Staten-Generaal. Buitenland. Protest van de Spaansche regeering. De stakingen in Amerika. Revolutionaire beweging in Portugal? Is dezer dagen aan een aantal gemeen ten door rijksinspecteurs voor de werk verschaffing, namens den minister van Sociale Zaken, schriftelijk bericht, dat van een bepaalden datum in Juni af tot nader aankondiging aan de gemeenten geen subsidie zal worden uitgekeerd uit het Werkloosheidssubsidiefonds? Mocht de eerste vraag bevestigend wor den beantwoord, wil de minister dan mededeelen: a. aan welke gemeenten een dergelijk berioht is gezonden? b. Of de minister het in overeenstem ming acht met de billijkheid en met de strekking van het Werkloosheidssubsidie fonds, dat gemeenten, die zich aan de Rijksregelen hebben onderworpen en waar nog werkloozen in steun zijn, geen subsi die meer zullen ontvangen, hoewel zij evenzeer als andere gemeenten ten be hoeve van het fonds een belangrijk deel van hun belasfingcapaciteit moeten mis sen? c. Of het de bedoeling van den minis ter is, dat in de gemeenten, aan welke tijdelijk geen bijdrage wordt verleend, voorloopig aan werkloozen in het geheel g'een steun meet zal worden toegekend of enkel onderstand ingevolge de Armen wet? OOK VOOR KLEINE ATTENTIES IS Dr COLIJN GEVOELIG. De brief van den autobewaker. Dr Colijn, die als demissionnair minis ter van twee departementen, leider van een demissionnair kabinet en kabinets formateur waarlijk de handen vol heeft, heeft gistermorgen wederom doen blijken zegt de T e 1 e g r., dat hij ook voor de kleine attenties, die hem gebracht wor den, gevoelig is. De autobewaarder van de Plaats, die ook al heel wat keeren de auto van den minister-president onder zijn hoede heeft gehad, heeft den minis ter, dien hij zoovele malen te voet naar een van de beide departementen, aan weerszi|den van zijn autoparkeerplaats gelegen, heeft zien gaan, aan den voor avond van de verkiezingen een brief ge schreven, om den minister een goeden uitslag toe te wenschen. En zie, toen minister Colijn gistermor gen op weg naar het departement van Koloniën, de Plaats bereikte, richtten zijn schreden zich naar den autobewaarder. In een kort onderhoud betuigde Dr Colijn zijn dank voor de oprechte wenschen. Het was de eerste conferentie van de laatste dagen, die niets uitstaande had met de kabinetsformatie. NED. BOND VAN JDNGELINGS- VEREEN. OP GEREF. GRONDSLAG.' De verkiezing van een raadsman. Bij de herstemming voor de verkiezing van een raadsman van den Ned. Bond van Jongelingsvereenigingen op Geref. grondslag in de vacature, ontstaan door het aftreden van Dr B. Wielenga, welke herstemming bij referendum geschiedde is gekozen met 416 van de 734 uitge brachte stemmen, de heer A. J a n s e, hoofd der Geref. school te Bigge- kerke, die met Ds F. C. Meijster, Geref. predikant te Rotterdam, in herstemming kwam. De arrestatie van de gebr. Holland door Duitsche beambten. Op vragen van het Tweede Kamerlid Boon betreffende het doen van stappen bij de Duitsche regeering tot onmiddellijke invrijheidstelling van de door Duitsche beambten gearresteerde gebroeders Hol land, 'heeft de minister van buitenland- sohe zaken geantwoord, dat naar aanlei ding van deze vragen een onderzoek naar de gesignaleerde feiten is ingesteld. Aan gezien dit onderzoek thans nog niet vol komen geëindigd is, zal de minister later op deze aangelegenheid terug komen. Ambtenaren en de N. S. B. Het Tweede Kamerlid De Visser had den minister van defensie vragen ge steld over de publicaties van den he8r F. W. Wessel® te Utrecht met betrekking tot eventueels onbetrouwbaarheid van officie ren en ambtenaren in verband met hun relaties met de N.S.B. en buitenlandsohe fascistische staten. D'e minister heeft thans geantwoord, dat er bij de regeering geen aanleiding bestaat, bijzondere stappen te onderne men met betrekking tot de in bedoelde vragen voorkomende mededeelingen.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1937 | | pagina 1