KABINETSFORMATIE.
WERKZAME NIEREN
EERSTE BLAD
VRIJDAG 4 JUNI 1937
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
51e JAARGANG No. £ÖS
Personen en Beginselen.
M. Polderman
Buitenland.
De Duitsche Kerkstrijd.
De liberalen en Colijn.
ZORG VOOR
RugpijnNieretiPillen
Belangrijkste Nieuws
Binnenland
Uitg.: N.V, Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg 40, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Gees en
Vlissingen f 0.20. Losse nummers 5 cent.
Advertontiön 30 cent per regel, Ingebonden
mededeellngon GO cent per regel. Kleine
Advertcntiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Ergerlijke profanatie.
Naar aanleiding van wat wij in ons
nummer van Dinsdag j.l. over de Kabi
netsformatie schreven, geeft de „Mid-
delburgsche Grt." een artikel over
„Breede of smalle basis?"
Na een gedeelte van wat wij schreven
te hebben geciteerd, vervolgt het blad
„Hier wordt dus, ontdaan van allen om
haal, aanbevolen de nationale basis van
thans te verlaten.
Ons dunkt: dat is toch een verkeerde
interpretatie van dezen stembusuitslag.
Want de overmaat van stemmen op
Golijn is toch zeker n i e t op de „smalle",
maar op de „breede" basis uitgebracht,
op bet hoofd van dit kabinet en over dat
hoofd benen van bet heele huidige kabi
net
,Wie zich herinnert wat wij schreven,
zal toestemmen dat de interpretatie, die
de M. Grt. daarvan geeft niet juist is.
Wij hebben niet aanbevolen de z.g.
„breede basis" thans te verlaten, even
min als wij gepleit hebben voor behoud
daarvan, maar ons bepaald tot de opmer
king, dat in den gevoerden stembusstrijd
enkele aanwijzingen liggen, waarmee de
Kabinetsformateur ongetwijfeld rekening
zal hebben te houden.
In verband daarmee hebben wij er op
gewezen, dat al hebben de vroegere coa
litie-partijen in totaal 56 zetels behaald,
•daaruit, gezien de houding van de R.-
Katholieken, niet zonder meer volgt, dat
een recbtscb Kabinet kan worden ge
vormd.
Vervolgens 'hebben wij de aandacht ge
vestigd op bet feit, dat wel de Liberale
pers voortdurend beeft gewaarschuwd
meer liberalen naast Colijn te zetten, om
te voorkomen dat de A.R.-beginselen te
veel invloed zouden uitoefenen waar
bij de „Middelb. Crt." zich wel zéér
scherp beeft uitgelaten maar dat de
kiezers, inplaats van meer liberalen,
meer anti-Tevolutionairen naast Dr Golijn
hebben geplaatst.
En wij hebben daaraan toegevoegd de
o.i. zeer logische opmerking, dat we als
we pogen de sprake van de stembus te
verstaan, daarin geen aanwijzing zien tot
bet bestendigen van de „breede basis",
zooals de vrijzinnige pers dat wenscht.
Wij hebben dus geen aanbeveling
gegeven, maar alleen enkele feiten ge
constateerd, en daaraan enkele logi
sche gevolgtrekkingen verbon
den.
Tenslotte nog een enkele opmerking.
De „Middelb. Crt." ontziet zich niet bij
de bespreking van deze kwestie baar lust
tot profanatie bot te vieren.
Op deze wijze
Zij zegt niet te kunnen verstaan, waar
om een kabinet op breede basis minder
goed in staat zou zijn tot een krachtige
werkzaamheid ter bewaring van de hoog
ste goederen dan„een kabinet, bet-
welk, d 'o OjT ft ui |t werpen dezer
linkscbe elementen in de bui
tenste duisternisse, waar
weening en knersing der tan
den is, op een smalleren grondslag zou
komen te rusten.
De „Middelb. Grt." meent waarschijn
lijk, dat zij nu eens echt geestig is ge
weest.
Maar bet is een geestigheid waartegen
wij met kracht protesteeren.
Het is toch wel ver gekomen als men
een zoo diep ernstig woord van den Hei
land op zoo ergerlijke wijze durft mis
bruiken.
In een deel van de liberale pers is
scherpe critiek uitgoefend op de leiding
van den Vrijheidsbond, die mede oorzaak
zou zijn van de sterke teruggang van liet
liberale steramencijfer. Ernstig werd ge
klaagd over de slappe organisatie en bet
gebrek aan leiding.
Het past ons niet ons met de interne
zaken van een ande-re partij te bemoeien.
Familie-ruzies kunnen bet 'best binnens
kamers worden afgehandeld en buiten
staanders doen goedi 2ich daarin niet te
mengen.
Alléén naar aanleiding van
die critiek een enkele opmerking.
Nu ruim 70 jaar geleden was in de
pers de vraag 'aan de orde, hoe bet kwam
dat de conservatieve partij zoo weinig in
vloed kon uitoefenen.
De beer Wintgens, lid van de Tweede
Kamer en volgens Groen van Prinsterer
een van de bekwaamste leden der con
servatieve richting, schreef dit toe aan
het gebrek aan leiders en het gemis van
een hechte organisatie.
Groen was 'höt met deze opvatting niet
eens.
Electrotechnicus
Erkend
Goes Philips' Service
„Ik kan niet toegeven zoo schreef hij
dat de oorzaak, gelijk men beweert, in
het g6mis aan een bekwamen leider moet
worden gezocht. Aan mannen van be
kwaamheid beeft het der conservatieve
partij niet ontbroken en ontbreekt hel
baar ook hans niet.
Haar ontbreekt een eigen be
ginsel. In een eigen beginsel ligt, al
zou iemand alleen staan, de oorsprong
en de sterkte eener partij. In een eigen
beginsel, dat zich, zoodra bet noodig is,
in een leider 'belichaamt, die zelf door
bet 'beginsel geleid wordt.
De conservatieve partij wordt meege
sleept door bet liberaal beginsel, door de
gemeenschappelijke locomotief. Wat baat
bet, of er iemand meer in den trein zit?"
Misschien kan bet voor den Vrijheids
bond geen kwaad, als bij aan deze uit
spraken van Groen ernstig de aandacht
schenkt.
Maar zij hebben ook ons wat te zeg1-
gen.
Aan mannen vein bekwaamheid ont
breekt het de A. R. partij niet.
En wij mogen daarvoor dankbaar zijn
Wij mogen het zien als een zegen van God
als er zijn bekwame mannen, die in tijden
als we nu beleven met vaste hand leiding
kunnen geven.
Maar toch mag nooit uit het oog wor
den verloren, dat -dit 1 van hoeveel be-
teekenis ook toch niet bet allervoor
naamste is, maar dat vóór alles noodig
blijft bet hebben van en het vasthouden
aan eien eigen beginsel, dat zich
belichaamt in de leiders, die zélf door het
beginsel geleid worden.
DE STRIJD IN SPANJE.
Toenemende actie in het Baskenland.
De regeeringstroepen hebben den zes
den tegenaanval sedert Zaterdag onder
nomen en zijn er in geslaagd de opstan
delingen van den kam van den Lemona-
berg te verdrijven. De geheele berg is
bezet.
Het schijnt dat de regeeringstroepen
willen trachten de linies van de opstan
delingen overal te doorbreken en biertoe
versterking van de luchtmacht hebben
aangevoerd. 'Gistermorgen stegen aan
weerszijden meer dan honderd vliegtui
gen op. De recbtschen, zoo meldden zij
zelf, schoten 15 toestellen van de link,-
schen omlaag.
De verliezen, welke de internationale
brigades bij de jongste aanvallen in den
Guadarrama-sector hebben geleden, wor
den op vierduizend man geschat, waarbij
duizend gesneuvelden.
GENERAAL MOLA VERONGELUKT.
Het radiostation van Salamanca heeft
medegedeeld, dat generaal Mola, de be
velhebber van bet Noordelijke leger van
Franco-, aan bet front van Biskaje tijdens
een verkenningsvlucht in een dichten mist
terecht gekomen en neergestort is.
De generaal is om bet leven gekomen,
evenals zijn adjudant, twee officieren van
den generalen staf en de beide vliegtuig
bestuurders.
Het geheele gebied, waar Franco de
macht uitoefent, rouwt om den generaal;
overal hangen de vlaggen halfstok.
De opstandelingen verliezen in gene
raal Mola een hunner bekwaamste leger
aanvoerders.
Toen vorig jaar Franco met zijn kolo
niale troepen op Spaanscb gebied landde,
koos Generaal Mola onverwijld Franco's
zijde.
Sedertdien heeft generaal Mola onon
derbroken aan bet noordelijk front ge
streden. Hij vermeesterde in harden strijd
Irum en San Sebastian, en begon daarna
zijn actie tegen Bilbao, welke tot den val
van Eibar en Durango leidde.
Mola was een man met groote geestes
gaven en een bijna stoïcynsche kalmte.
De rustige bezadigdheid, waarmede bij
alles wat bij deed tevoren wikte en woog,
bezorgde hem in zijn jeugd den bijnaam
van „de langzame".
Hij maakte op iedereen, die met hem
in aanraking kwam, veeleer den indruk
van een stillen geleerde dan van oorlog
voerend generaal.
Wanneer iedereen het hoofd scheen te
verliezen, deed Mola onbewogen zijn
plicht.
DE PAUS EN DUITSCHLAND.
Zal Italië bemiddelend optreden?
In de conferentie der buitenlandscbe
persvertegenwoordigers te Rome werd op
de vraag, of Italië een bemiddelaarsrol
tussdben de D'uitsebe rijksregeering en
bet Vaticaan op zich denkt te nemen,
verklaard, dat men hieromtrent zich op
dit oogenMik niet kan uitlaten.
INTERNATIONALE ARBEIDS-
CONFERENTIE TE GENEVE GEOPEND
Samenstelling der Nederlandsche
delegatie.
De voorzitter van den Raad van Beheer
van het internationale arbeidsbureau, de
Tsjechische minister van sociale voor
zorg, Necas, heeft gisteren de 23ste in
ternationale arbeidsconferentie te Genève
geopend. Aan de conferentie nemen de
legaties deel van een en vijftig staten.
Duitschland en Italië zijn natuurlijk weer
afwezig.
D'e Nederlandsche gedelegeerden
waren gisteren nog niet allen aanwezig,
de leider der Nederlandsche regeerings-
delegatie, prof. Aalberse, voorzitter van
de Tweede Kamer, is in verband met de
regeeringscrisis en de a.s. bijeenkomst
van de Tweede Kamer, eerst de volgende
week te Genève te verwachten. De arbei-
dersvertegenjwoordiger, 'bet lid van de
Tweede Kamer, Kupers, is in verband
met een lichte ongesteldheid eveneens
verhinderd thans reeds tegenwoordig te
zijn. Met bet oog hierop is met den heer
Zaalberg thans mej. Stemberg voorloo-
pig Nederlandsche regeeringsgedelegeer-
de. Het lid van de Tweede Kamer, Serra-
rens vervangt voorloopig den heer Ku
pers als vertegenwoordiger van de Ne
derlandsche arbeiders. De Nederlandsche
werkgeversvertegenwoordiger, mr Mole
naar, is aanwezig.
Het voornaamste onderwerp van dis
cussie zal wel weer de verkorting van den
arbeidstijd zijin.
Voorts bevat de agenda o.a. ook de
kwestie van de veiligheid van de arbei
ders in het bouwbedrijf en die van de
herziening van de internationale arbeids-
conventie betreffende den minimum-leef
tijd van toelating van kinderen tot be-
Wat willen de „Duitsche Christenen" in
het Rijnland?
Over dit onderwerp schreef de Duit
sche correspondent van de „Rotterdam
mer'':
Groote opschudding brengt allereerst in
bet Rijnland, maar dan ook in alle an
dere deelen van bet Duitsöbe Rijk, waar
men den feilen strijd tussohen Kerk en
Staat met spanning blijft volgen, een brief
teweeg, geschreven door Dis Loy, woon
achtig te Duisburg-Hamborn en gericht
aan zijn ambtsbroeder, Ds Pack, „Gauo'b-
mann der Deutschen Ghristen" in het
Rijnland. Wij ontleenen aan dit 'herderlijk
schrijven, waarvan in bet orgaan der
D'uitsche Christenen in het Rijnland,
„Kommende Kirche", wordt meegedeeld,
dat de schrijver een doorslag van zijn
brief aan meerdere ambtsbroeders beeft
gezonden, bet volgende:
„De brief, dien ik thans aan u moet
schrijven, is mij zwaarder gevallen dan
elke andere brief in mijn leven, want hij
behandelt mijn scheiding uit een kring,
die mij lief geworden was. En tóch moet
het zoo zijn, daar ik met goed geweten
niet meer verder marclheeren kan en niet
als leugenaar en huichelaar in uw orga
nisatie wil 'blijven.
Op onze laatste conferentie kwamen de
geesten plotseling en scherp met elkander
in botsing, maar juist hierdoor zijn de
principieele en godsdienstige verschilpun
ten niet slechts van u, maar van de toon
aangevende stroomdngieni en den laatsten
wil der Duitsche Christenen in 't Rijnland
tot mijn bewustzijn doorgedrongen. Ik
herinner aan het resultaat van deze con
ferentie:
1. Onder de verouderde geloofsvormen,
welke de anti-christelijke en anti-kerke
lijke strooming onder ons volk te weeg
brachten, wordt niet een ouderwetsche
verkondiging in de predicatié, het onder
wijs en de geestelijke verzorging, dus geen
methodische aangelegenheid verstaan,
maar bet Jodendom, de Bijbel, bet geloof
aan wonderen met inbegrip van de histo
rische getuigenissen over Jezus Christus.
2. Hitiers woord is Gods wet en moet
derhalve in zijn ontvouwing in bepalin
gen en verordeningen goddelijke autori
teit hebben. Daar de Führer echter als de
©enige volkomen nationaal-socialist de
wet vervult, worden alle anderen afhan
kelijk van deze goddelijk wet. Hier ligt
derhalve de kern voor de bepalingen en
■de werkelijkheid der zonde.
3. D© beslissing omtrent de echtheid
van nationaal-socialistische gezindheid en
houding ligt voor een ieder in bet rassen
vraagstuk. De voor volkscbe politieke b'e-
Aan een beschouwing in de „Avond
post" is bet volgende ontleend:
De liberalen hebben herhaaldelijk tegen
belangrijke sociale ontwerpen van bet ka
binet gestemd, hoewel hun eigen minister
daarin zitting had. Een veroordeeling van
hun beleid, zooals thans bij de stembus
plaats had, zou dus ook kunnen worden
beschouwd als een steun vóór de kabi-
netspolitiek. Men zou daartoe de motieven
der kiezers moeten kennen.
Indien de liberalen niet zekere waar
borgen kunnen geven, dat zij niet opnieuw
vrijwel alle sociale ontwerpen van bet
(nieuwe) kabinet zullen afstemmen, heb
ben zij o.i. geen recht in de nieuwe forma
tie te worden opgenomen. Zij dienen dan
maar de consequentie van hun eigen po
litiek te aanvaarden.
„Zet meer liberalen naast Golijn". Maai
dan moeten de liberalen niet telkens op
belangrijke oogenblikken het kabinet in
den steek laten.
taalden beroepsarbeid in de industrie en
in de niet-industrieele beroepen.
De conferentie koos eenstemmig den
minister van handel en nijverheid- van
Ierland, Lemass, tot baar voorzitter.
VOOR HERVATTING VAN DE
CONTROLE IN DE SPAANSCHE
WATEREN.
Britsche gezanten polsen de regeeringen
te Berlijn, Rome en Parijs.
De vertegenwoordigers van Groot-Brit-
tannië te Parijs, Berlijn en Rome hebben
stappen gedaan bij de respectieve regee
ringen, om te informeeren naar de in
zichten van deze regeeringen inzake de
maatregelen tot bescherming van de vlo
ten, welke de controle in de Spaanscbe
wateren uitoefenen.
De Britsche regeering is van oordeel,
dat dit dient te geschieden door uitbrei
ding van de veiligheidszones en door
samenwerking van de controleerende vlo
ten.
Men heeft den indruk, dat de bespre
kingen over deze kwestie vlot verloopen
langen no'O'dzaikelijken strijd: tegen bet Jo
dendom mag niet terugschrikken voor
het Oude Testament, maar verlangt zijn
afwijzing. Het Oude Testament is door en
doo-r slecht, terwijl bet begrip Oude Tes
tament zich niet tot dezen naain alleen
beperkt, maar -ook doorgrijpt in het Nieu
we Testament. Wie thans bet Oude Tes
tament nog niet verwerpt of het zelfs- nog
erkent, die is „vom Juden aiufgefressen".
4. In bet geschreven woord ligt altijd
een demonie. De duivel is bet, die waarde
hecht aan bet geschreven woord en bij
legt ze voor ter onderteekening, waarbij
God Zijn band uitsteekt. De Joden waren
de eersten, die hun geloof hebben opge
schreven. Jezus heeft zulks nooit gedaan.
Vergeten mag niet worden, dat het testa
ment niet de kern der zaak is.
5. Ludendorff's kritiek op den Bijbel
(,,'D'as grosse En'tsetzen") vindt instem
ming, Streichers veroordeeling van bet
Oude Testament wordt als noodzakelijk
en rechtvaardig erkend.
In zijn uitvoerig schrijven weerlegt Ds
Loy achtereenvolgens deze bombastische
bepalingen der Duitsdhe Christenen, hij
erkent, dat 'wij den levenden Christus in
geen anderen openbaringsvorm bezitten
dan in de Heilige Schrift. Hij begrijpt
niet boe zijn broeders er toe komen, man
nen als Ludendorff en Julius Streicher
als kroongetuigen te erkennen, want met
zakelijke theologie heeft dit alles niets
uitstaande.
Onder invloed van den storm, dien
deze brief in de 'kringen der Duitsche
Christenen heeft te-weeg gebracht, liet Ds
Loy zich weliswaar ertoe overhalen, eeni-
ge correcties te puibliceeren, doch door
■deze zonderlinge tactiek laat onder meer
de „Refo-rmierte Kirohenzeitung" van 23
Mei zich niet van de wijs brengen. Het
blad schrijft terecht:
„Wij leggen er den nadruk op, dat Ds
Loy zijn brief aan een breeden kring van
predikanten heeft verzonden. Wie zulks
doet, die kan later niet van „misbruik"
spreken. Latere wijziging van den tekst
doet erg zonderling aan.
'Ds Loy heeft nadrukkelijk over -de
„toonaangevende stroomingen der Duit
sche Christenen in het Rijnland"' gespro
ken en voorts den laatsten wil als defini
tieve opvatting en 'houding van de ambts
broeders in zijn diocees.
Wanneer men bedenkt dat -de zich nog
steeds Rijksbisschop noemende D® Müller
definitief tot de Duitsche Ghristeoen is
overgegaan, dan kan men uit deze brief
wisseling reeds duidelijk afleiden, wat de
Kerk van Christus in de naaste toekomst
te wachten staat, als de door 'het heele
land verspreide „Duitsche Christenen" de
overhand krijgenl
M IEMAND verdraagt verstopping der Inge-
wanden, maar traag functlonneerende
nieren, die ernstige gevolgen kunnen hebben,
worden dikwijls verwaarloosd. Rugpijn, ver
stoorde slaap, duizeligheid, rheumatlek, Isohlas
ol spit zijn de er vaak uit voortkomende gevol
gen. Deze verschijnselen waarschuwen u, dat
de werking der nieren verstoord raakt. Houd
derhalve uw nieren In goeden 6taat door een
dluretlsch middel. Stel uw gezondheid niet In
de waagschaal, maar laat Foster's Rugpijn
Nieren Pillen u nieuwe kracht en vitaliteit
geven. Foster's Pillen bevatten geen gevaar*
lljke bestanddeelen en hebben In Holland ruim
80 Jaren ongeëvenaard sucoes behaald.
Binnenland.
De bemanning van de Andra vrijgelaten.
De Stoomvaart-Mij'. Zeeland boekt betere
resultaten.
Buitenland.
Generaal Mola verongelukt.
De hongersnood in China.
Internationale arbeidsconferentie ge
opend.
en dat men binnenkort een nauwkeurig
omlijnd ontwerp zal kunnen indienen.
DE HONGERSNOOD IN CHINA.
Omtrent den toestand in de provincie
Kweitsjou in Zuid-West-China heeft de
regeering maatregelen genomen om de
drie millioen Ghineezen, die in dat gebied
door den hongerdood 'bedreigd worden,
hulp te verschaffen. D'e toestand van deze
menschen is afschuwelijk. Maanden lang
reeds leven zij van boombast en blaren.
Maar aan den beschikbaren voorraad is
nu een eind gekomen en thans eten zij
een bepaald soort leem of modder. De
ontzaggelijke voedselsobaarscbte is ver
oorzaakt door een buitengewoon ernstige
droogte. Tal van rivieren met haar zijri
vieren zijn opgedroogd.
In de rijkste provincie van China, Tsjets-
joean, hebben 50 millioen menschen van
den honger te lijden, naar in begin Mei
bekend was geworden. Ook daar heeft
men tot het eten van leem zijin toevlucht
gezocht en duizenden zijn na Ihet nuttigen
gen van dit „voedsel" gestorven. De hon
gersnood in deze provinie is het gevolg
van een droogte, -die den geheelen vorigen
zomer aanhield.
Ook in de provincie® Kansoe, Honan
en' Sjensi, maar toch vooral in Kansoe,
heerscht nijpende voedselsohaarschte.
Een stormramp in Bulgarije.
In Bulgarije heeft het de laatste dagen
zwaar gestormd en geonweerd. Dorpen
zijn overstroomd en aan de huizen, het
te velde staande gewas en den veestapel
is groote schade toegebracht. Men spreekt
van 20 millioen lewa's of ongeveer een
half millioen gulden.
Bij elkaar zijn een 20 menschen door
het noodweer omgekomen.
Gewande Italianen uit Spanje terug.
Gisteren zijn te Napels 500 militairen
aan land gezet, -die aan het front van
Madrid gewond werden. De toestand van
de meesten hunner is bevredigend', slechts
een tiental is zeer ernstig gewond.
De bladen bevatten beden een tweede
lijst van 27 Italianen, die voor Malaga
zijn gevallen.
Korte Berichten.
In het hospitaal te Ibiza zijn twee
stokers, die bij den aanval op de Deutsoh-
land werden gewond, aan bun wonden
bezweken.
D'e aviatrice, Amelia Eanbart is uit
Carapito komend gistermorgen om 11.50
uur (plaatselijke tijd) op het vliegveld te
Paramaribo geland. Zij heeft hiermee een
nieuwe belangrijke etappe afgelegd van
haar vlucht, die haar van Natal naar Da-
kat, van -daar naar Australië en tenslotte
over Honoloeloe naar Amerika zal terug
brengen.
DE KABINETSCRISIS.
Conferenties gaan voort.
Dir Golijn blijft zich tot dusver bij zijn
bespreking over de vorming van een
nieuw kabinet nog steeds bepalen tot
mannen van rechts.
Na de conferenties met de leiders van
de drie rechtsche fracties op -de vorige
dagen, heeft hij gistermorgen te zijnen
huize een langdurig onderhoud gehad
met zijn partijgenoot, den minister van
Binnenlandsche Zaken, mr De Wilde.