aPd'
BismaRex
Hel Duitsche Pantserschip „Deutschland" door bommen uit
vliegtuigen van de Spaansche Regeering getroffen.
MAANDAG 31 MEI 1937
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
51e JAARGANG No. 201
Twintig opvarenden gedood en 73 gewond.
Duitschland kondigt maatregelen aan.
Binnenland
Regeling voor huurauto-
bedrijven.
Rexajj MAAGPOEDER
Belangrijkste Nieuws
Uitg.: N,V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw",
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg 40, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f 0.20. Losse nummers 5 cent.
Advertentiën 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelingen GO cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f075, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Volgens mededeeling uit Valencia zou
het Duitsche oorlogsschip de Admiraal
Scheer door Spaansche regeeringsvlieg-
tuigen zijn getroffen, nadat' van dit schip
op de vliegtuigen het vuur was geopend.
Volgens bericht uit Berlijn is echter niet
de Admiraal Scheer, maar het pantser
schip Deutschland geraakt, doch zonder
dat van Duitsche zijde op de vliegtuigen
is geschoten.
De vliegtuigbommen 'hadden verschrik
kelijke uitwerking, 20 dooden en 73 ge
wonden waren het resultaat. De Deutsch
land, die deel uitmaakt van het Duitsche
eskader, dat controle voor de niet-inmen-
ging uitoefent, is Zondag te Gibraltar
aangekomen. Het spreekt vanzelf, dat
deze gebeurtenis tot ernstige verwikkelin
gen aanleiding zal geven.
Reuter meldt uit Valencia
Het Duitsche oorlogsschip Admiraal
Scheer zou twee regeeringsvliegtuigen
onder vuur hebben genomen.
Het Duitsche oorlogsschip zou door
vier van de twaalf bommen, welke door
de regeeringsvliegtuigen werden gewor
pen, getroffen zijn. Aan boord zouden
zich verscheiden ontploffingen hebben
voorgedaan.
Het Spaansche ministerie van lands
verdediging, aldus Havas, heeft het vol
gende communique gepubliceerd
Zaterdagmiddag om vijf uur
hebben regeeringsvliegtuigen
een verkenningsvlucht ge
maakt naar de Balearen. Toen
zij Ibiza passeerden, heeft
een oorlogsschip, dat zich op
200 M. van het havenhoofd be
vond, met groote hevigheid
vuur gegeven op de beide
vliegtuigen, zonder dat deze
eenigen aanval hadden onder
nomen op het schip noch op de
stad. De vliegtuigen beant
woordden het vuur- Zij wier
pen twaalf bommen, van welke
vier op het schip tot ontplof
fing kwamen.
Zooals m'en weet moeten buitenland-
sche oorlogsschepen, die belast zijn met
de controle, zich op ten minste tien
mijl van de kust ophouden.
De Admiraal Scheer bevond zich in de
Golf van Ibiza en nog wel dicht bij de
pier. Bovendien is de controle bij Ibiza,
aldus het communique, opgedragen aan
een Fransch smaldeel en had de Duit
sche kruiser derhalve geen enkele op
dracht ter plaatse waar 'hij zich bevond.
De Duitsche admiraliteit publiceerde
daarna een communique, volgens hetwelk
het Duitsche oorlogsschip, dat door bom
men van Spaansche regeeringsvliegtuigen
is getroffen, niet de „Admiraal Scheer",,
doe'h de „Deutschland" zou zijn. Slechts
twee bommen zouden op het schip te
recht gekomen zijn. Nadere bijzonder
heden zijn echter nog niet bekend.
De Duitsche verklaring.
Gisteravond heeft de Duitsche regee
ring naar aanleiding van 'het gebeurde
met de Deutschland de volgende verkla
ring gepubliceerd.
Nadat enkele dagen geleden „roode"
vliegtuigen de in de haven van Majorca
liggende Engelsche, Duitsche en Italiaan-
sche schepen met bommen hadden aan
gevallen 'en daarbij aan boord van een
Italiaansch schip zes officieren doodden,
werd den Duitschen schepen het verdere
verblijf in deze haven ontzegd.
Zaterdag 29 Mei lag het pantserschip
Deutschland ter reede van Ibiza. Het
sc'hip behoort tot de voor internationale
maritieme controle bestaande strijdkrach
ten. Niettemin werd tusschen zes en
zeven uur 's avonds het schip plotseling
met bommen bestookt door twee in glij
vlucht dalende vliegtuigen der „roode"
regeering van Valencia.
Aangezien het schip „rust" 'had, be
vond de bemanning zich in de onbe
schermde ruimte in het voorschip Een
der „roode" bommen sloeg, zooals on
langs bij het Italiaansche schip, in de
zaal voor de officieren en in de cantine
voor de manschappen- Twintig dooden en
drie en zeventig gewonden zijn de gevol
gen van dezen misdadigen aanslag.
Een tweede bom, aldus vervolgt het
communique der rijksregeering, trof het
zijdek, doch richtte daar slechts geringe
schade aan.
Het schip heeft geen schoten gelost op
de vliegtuigen.
Nadat de „roode" regeering van Va
lencia door de niet-inmengingscommissie
en door de rijksregeering twee malen ge
waarschuwd was geen verdere aanvallen
te doen op de in dienst der internationale
controle staande schepen, dwingt de
ze nieuwe misdadige aanslag
op een Duitsch schip de regee
ring van het Duitsche rijk tot
maatregelen, welke zij onver
wijld zal mededeelen aan de
niet-inmengingscommissie.
Het bericht, dat Spaansche vliegtuigen
bommen hebben geworpen op het Duit
sche pantserschip Deutschland heeft na
tuurlijk te Berlijn heel wat opschudding
veroorzaakt.
Rijkskanselier Hitler is te Munchen,
toen hij de opening van de tentoonstel
ling der Reichsnahrstand deed, met het
gebeurde in kennis gesteld. Dit geschied
de nog tijdens de plechtigheid. Hitier
heeft kort daarop een lang onderhoud
gehad met von Neurath, den rijksminis
ter van buitenlandsche zaken, die zich
terstond naar Munchen had begeven. Al
daar is behalve von Neurath ook admi
raal Raeder, de opperbevelhebber van de
Duitsche vloot, aangekomen. Hitler is
daarop in gezelschap van von Neurath
en Raeder per vliegtuig naar Berlijn te
ruggekeerd, waarop om half 7 op de
kanselarij: een bespreking heeft plaats
gehad, waaraan ook generaal von Blom
berg heeft deelgenomen. Goering, die te
Weimar vertoefde is eveneens per vlieg
tuig naar Berlijn teruggekeerd. Hij begaf
zich na de landing terstonds naar de
rijkskanselarij.
Het ministerie van landsverdediging te
Valencia deelde Zaterdag mede, dat het
Zaterdagochtend van den commandant
van het Duitsche eskader in de Middel-
landsche Zee, het volgende telegram heeft
ontvangen: „In de afgeloopen dagen 'heb
ben vliegtuigen, welke in uw dienst zijn,
herhaalde malen gedaan alsof zij de Duit
sche schepen, welke hun taak volbrengen
in de controle, wilden aanvallen. Deze
wijze om een buitenlandsch oorlogsschip
te naderen is tegen het internationaal
gebruik Ik verzoek u dergelijke handel
wijzen te doen eindigen, voor 'het geval
van herhaling heb ik opdracht gegeven
met de overeenkomstige maatregelen te
antwoorden-"
De minister van landsverdediging heeft
hierop geantwoord: „Het is niet waar
dat vliegtuigen van de Spaansche repu-
blik op aanvallende wijze hebben gevlo
gen boven oorlogsbodems, belast met de
controle. Indien deze controle
wordt uitgeoefend op den vast
gesteld en afstand hebben deze
schepen niets te vreezen van onze vloot,
noch van onze luchtmacht. Deze garantie
kan evenwel niet worden gegeven, indien
deze schepen op onvoorzichtige wijze en
zonder noodzaak voor anker gaan op de
reede of in de haven van plaatsen, welks
bekend staan als centra van actie van de
opstandelingen, waartegen de wettige re
geering van de republiek optreedt."
Het feit, dat de bommen op de Deutsch
land zijn geworpen vlak na deze tele-
grammenwisseling toont aan, dat het toe
val geen rol heeft gespeeld, dat wel dege
lijk vliegtuigen met opzet op dit Duitsche
schip bommen wierp. De bommen op de
„Deutschland" hebben de Spaansche
kwestie met al haar moeilijkheden, nog
een stuk lastiger gemaakt, merkt het
'Maandagochtendblad op.
Alle Britsche en buitenlandsche oor
logschepen hadden de vlag halfstok han
gen, toen de Duitsche kruiser „Deutsch
land" de haven van Gibraltar binnenvoer.
ONTZETTENDE BOSCHBRAND IN
BELG IE.
Welke ernstige gevolgen het achteloos
wegwerpen van een cigaret kan hebben
is Zondag wederom overduidelijk geble
ken. Ongeveer half vier bemerkte de
boschwachter van een groot dennenbosch
tusschen Houthaelen en Zonhoven in
België tot zijn niet geringe verbazing, dat
op een plaats, waar even te voren een
gezelschap vertoefd had, er brand ont
staan was. Onmiddellijk liet hij in de ge-
heele omgeving alarm slaan en van alle
kanten kwam hulp op-dagen, doch bin
nen weinige minuten had de brand reeds
zoo'n ontstellenden omvang aangenomen,
dat men besloot om de militaire autori
teiten te waarschuwen.
Over een afstand van ettelijke kilome
ters zag men een gordel van helroode
vlammen, waarboven dikke rookwolken
langzaam ten hemel stegen-
De brand was hedenmorgen om vier
uur nog niet volledig geblusc'ht, ofschoon
men op dat oogenblik voor een verdere
uitbreiding toch niet meer bevreesd be
hoefde te zijn.
GEEN WAPENSTILSTAND IN
SPANJE.
In een verklaring voor de pers heeft
de minister van buitenlandsche zaken te
Valencia, Giral, medegedeeld, dat de re
geering weigert iedere opschorting der
vijandelijkheden, voorafgaande aan een
volksstemming of een wapenstilstand, die
-de waarschijnlijkheid van een accoord
tusschen 'haar 'en de opstandelingen zou
veronderstellen. Dit zou beteekenen, dat
de opstandelingen als belligerenten wor
den erkend. De regeering eischt slechts
de onvoorwaardelijke overgave der op
standelingen.
Wij aanvaarden, zoo vervolgde Giral,
het beginsel van terugtrekking uit den
oorlog van alle buitenlandsche elemen
ten en eisch'en deze zelfs.
Indien de niet-inmengingscommissie
ons een plan wil voorleggen, dat de mid
delen aangeeft om de buitenlanders uit
Spanje terug 'te trekken, zullen wij dit
met de meeste aandacht bestudeeren..
HET BOMBARDEMENT VAN
BARCELONA.
Vele dooden en gewonden.
D'e vliegtuigen van Franco, welke Za
terdagmorgen vroeg boven de hoofdstad
van Catalonië verschenen, waren zes in
aantal. Het waren driemotorige bommen
werpers. Zij lieten een vrij groot aantal
bommen vallen op verscheidene stadswij
ken. Terstond werd alarm gemaakt en
opende het luchtdoelgeschut het vuur op
de vliegtuigen, die onmiddellijk met mi-
trailleurvuur beantwoordden. Het aantal
slachtoffers zou 50 dooden en 100 gewon
den te boven gaan.
In officieele kringen te Bilbao wordt
medegedeeld, dat 8 vliegtuigen van
Duitsch fabrikaat een 'honderdtal bom
men hebben geworpen op Santander.
ONGELUKSDAG VOOR DE VLIEGERIJ.
Vele vliegtuigen neergestort.
Op den Britschen rijksluchtvaartdag,
die Zaterdag met vliegdemonstraties op
alle vliegterreinen in Engeland gevierd
werd, zijn 7 militaire en particuliere
vliegtuigen neergestort. D'e meeste onge
lukken hadden een doodelijken afloop.
Tien personen z-ijn om het leven gekomen.
Bovendien is bij de internationale snel
heidswedstrijden voor vliegtuigen op het
eiland Man een tragisch ongeluk gebeurd.
Een toestel vloog tegen den schoorsteen
van een huis op. Het vliegtuig ging in
vlammen op. Beide inzittende vliegers
vonden den dood. Drie bewoners van het
huis werden gekwetst.
Slechte betalers
ÖBBet Amerikaansehe departement van
buitenlandsche zaken is bezig de gewone
aansporing te richten tot de mogendheden,
welke midden Juni den dan te vervallen
termijn harer oorlogsschulden moeten
betalen.
Tezamen met de achterstallige schulden
is het totaal tot 1/4 milliard aangegroeid
Men houdt er rekening mede, dat be
halve Finland geen enkele andere debi-
teursstaat zal betalen.
Korts Berichten.
Dte Duitsche kranten, welke het ver
slag van de rede van dr Goebbels tegen
de R.K. geestelijken bevatten, zijn in ge
heel Oostenrijk verboden.
D'e Duitsche ambassadeur von Papen,
heeft hiertegen geprotesteerd.
DE POLITIEKE TOESTAND.
Dr H. Colijn bij H. M. de Koningin.
H. M. de Koningin heeft Zaterdagmid
dag te drie uur ten Paleize Huis ten
Bosch, ter conferentie ontvangen den Mi
nister van Staat, dr H. Colijn.
DE OFFICIEELE UITSLAG DER
VERKIEZINGEN.
Dr Vos herkozen als Kamerlid.
Naar uit de officieele 'gegevens van de
hoofdstembureaux uit de verschillende
kieskringen blijkt, zijn in totaal 4.058.077
geldige stemmen uitgebracht, zoodat de
kiesdeeler heeft bedragen 40.58077/ioo.
Hoewel deze kiesdeeler bijna 15 lager is
dan die, welke volgens de voorloopige cij
fers was berekend, wordt daardoor geen
wijziging gebracht in de toekenning der
zetels aan de daarvoor in aanmerking ko
mende partijen, zooals deze toekenning is
bekend gemaakt.
Eenig voorbehoud was gemaakt ten
aanzien van de verkiezing van den Vrij-
heidsbonder dr I. Hl. J. Vos, aanraden
het overschot van diensi lijst slechts een
zeer gering verschil aanwees met dat van
een der andere lijsten van den Vrijheids
bond.
Thans is gebleken, dat het overschot
van de lijst-Vos inderdaad het grootste
Bevoegdheid der gemeentebesturen
uitgebreid.
De wijziging in artikel 18 van het Regle
ment Autovervoer Personen, welke de mi
nister van. Waterstaat in zijn schrijven aan
Ged. Staten tegen 1 Juli a.s. heeft aan
gekondigd, hetee'kent een niet onbelang
rijke uitbreiding van de bevoegdheid der
gemeentebesturen.
Volgens de aanvankelijk in het regle
ment opgenomen regeling, waarvan de in
werkingtreding naderhand is uitgesteld
tot 1 Juli, zouden de gemeentebesturen
op iedere aanvraag een vergunning voor
het vervoer van personen met huurauto's
hebben moeten verleenen.
Thans zal de regeling dusdanig wor
den, dat B. en W. in vol'le vrijheid op
iedere vergunningsaanvrage kunnen be
schikken, dat wil dus zeggen verleenien of
afwijzen, behoudens beroep op den Raad
B. en W. zullen dus na 1 Juli op grond
van de bepalingen der wet van 1936 voor
waarden kunnen stellen, niet alleen ten
aanzien van het taxivervoer, doch ook
voor de huurautobedrijven in het alge
meen.
D'e gemeentebesturen hebben nu nog
ruim een maand gelegenheid om de uit
werking van deze materie in een plaat
selijke verordening in overeenstemming
te brengen met de in hoofdlijnen voor het
geheele land geldende regeling.
was:, zoodat behalve de heeren Bierema,
Van Lidth de Jeude en Wendelaar de
heer Vos voor den Vrijheidsbond tot lid
der Kamer benoemd zal worden ver
klaard.
Tijdelijke salarisverhooging.
In verband met den beteren gang van
zaken in de Oranje Nassaumijnen is den
beambten een tijdelijke salarisverhooging
van 5 pet. toegekend.
CHR. NAT. WERKMANSBOND.
Een vaste propagandist aangesteld.
Het hoofdbestuur van den Gbr. Nat.
Werkmansbond beeft in zijn jongste ver
gadering als propagandist van den bond
benoemd de heer J. Strating. te Gronin
gen als opvolger van den heer A. Broen
te Enschedé. De heer Strating is een jaar
op proef werkzaam geweest en heeft in
die periode 16 nieuwe afdeelingen mogen
oprichten. Hij heeft zich nu metterwoon
te Utrecht gevestigd.
DE LOON ACT IE BK WERKSPOOR.
Overeenstemming bereikt.
D'e onderhandelingen te 'sGravenhage
tusschen het bestuur van den Metaalbond
en de besturen van den Alg. Ned., den
R.K. en den Christelijken Metaalbewer-
kersbond, gevoerd over de looneiscben
van het personeel der Ned. Fabr. van
werktuigen-spoor wegmaterieel W erk-
spoor) en over betgeen de 'directie hierte
genover aanbood, hebben tot overeen
stemming geleid. Van werkgeverszijde is
toegestemd in een loonsverhooging en een
verbooging der tarieven, waarmede de
werknemers genoegen hebben genomen,
zoodat een arbeidsconflict vermeden is.
VERMEERDERING VAN WERK
NEMERS IN NED.-INDIë.
Aantal werkloozen blijft echter stationnair
Gedurende het laatste halfjaar is', naar
de Java-Bode meldt, een duidelijke
vermeerdering van het aantal mannelijke
werknemers, die uit het buitenland naar
Nederlandscb-Indië komen, en voorname
lijk te Tandjong-Priok debarkeeren, te
constateeren. D'eze werknemers zijn vrij
wel allen van Nederlandsehen of Ghinee-
schen landaard.
Verschillende g'roote handels>- en cul
tuurmaatschappijen laten de laatste
maanden weder werkkrachten uit het moe
derland komen.
Uiteraard is zulke vermeerdering van
het aantal werknemers een gunstig ver
schijnsel te noemen, doch indien men
hoort, dat het aantal werkloozen prac-
tisch stationnair is gebleven, is aan een
■dergelijken import ook een nadeelige
kant.
DUURTETOESLAG AAN INDISCHE
AMBTENAREN.
Met een inkomen lager dan f 300
per maand.
Van officieele zijde wordt medegedeeld,
dat met ingang van 1 Juni a.s. in geheel
Indië uitgezonderd die streken, waar
in reeds een gelijke of een hoogere toe
slag was verieend aan ambtenaren met
een maandelijksch inkomen van minder
dan f 300, een duurtetoeslag van 5 pet.
is toegekend op de normale en overgangs-
bezoflidiging, met een minimum, van f 1;
hierdoor mag het gezamenlijk inkomen
het bedrag van f 300 per maand niet
overschrijden. (Aneta.)
lepeltje BISMA-
REX zal onmiddellijk
het beklemde gevoel na
den maaltijd wegnemen en
overtollig maagzuur neutra-
s. llseeren. Het bestrijdt oprisping en
indigestie en beschermt den maag-
A. wand. Gebruik eenigen tijd BIS-
^MA-REX en U zult weer voedsel
kunnen verdragen, dat U
x zich jarenlang heeft moe
iten ontzeggen. U kunt
het probeeren met een
i proefflacon van 25 ct.
De groote flacon
f. 1.25 is voordeeliger
voor regelmatig ge-
k bruik.
Bij Apothekers
en Drogisten.
Verkrijgbaar o.a. te Goes: A. G. v. d. Rest,
Ass.-Apotheker, Lange Kerkstraat, Pa
Gebr. Mulder, Korte Kerkstraat, Fa J. M.
den Herder, Kade; en te Middelburg: Fa
Schulte Thieme, Lange Delft, Fa F. H.
J. D'amen, Korte Noordstraat, Fa P. van
Sluijs, Vlasmarkt. (Ingez. Med.)
Binnenland.
Dr Colijn met de kabinetsformatie belast.
Duurtetoeslag voor Indische ambtenaren.
De vrije benoeming 'bij het Lager Onder
wijs.
Regeling voor huur-autohedrijven.
Buitenland.
Spaansch regeeringsvliegtuig werpt bom
men op een Duitschen kruiser.
Duitsche oorlogsschepen bombardeeren
Alaneria.
Ernstige vliegongelukken in Engeland.
ZWAARDERE MOTOREN
VOOR ELECTRISCHE TREINEN?
Met het oog op grootere snelheid
De proeven der Ned. Spoorwegen, ge
nomen met het oog op de verhooging der
rijsnelheid van ölectriisohe treinen tot 120
'km per uur, duren nog voort. Het is n.l.
een belangrijk punt van studie hoe het
zware electrische materieel dat den dienst
tusschen Amsterdam en Rotterdam on
derhoudt, geschikt gemaakt kan worden
voor de nieuwe topsnelheid. Overwogen
wordt door wijziging der versnelling en
verzwaring der motoren de hoogere snel
heid te bereiken.
Het ligt in de bedoeling om de snel-
heidsverhooging met ingang van den zo
merdienst 1938 in te voeren. Deze lange
tijd van Voorbereiding is noodzakelijk ten
einde storingen, als destijds met de te
overhaaste invoering der Dieseltractie zijn
voorgekomen, te vermijden.
ZWSTSERSCHE LOF VOOR
DR COLIJN.
Voldoening over den stembusuitslag.
Meer dan ooit te voren heeft de Zwit-
sersche openbare meening zich 'ditmaal
met de verkiezingen in Nederland bezig
gehouden. Alle groote bladen hebben
voorbeschouwingen en statistieken gege
ven, waarbij vooral de conservatieve pers
er den nadruk op legde, dat het hier een
strijd tusschen gezonden politie'ken in
vloed en nationaals'ocialisme was. De
groote Nederlaag van de N. S. B. heeft
hier grooten indruk gemaakt en sinds
Dinsdag hebben alle groote bladen hoofd
artikelen aan de Neder'landsche verkie
zingen gewijd. De voldoening over de be
haalde zege van Dr Colijn is zeer groot.
D'e „Neue Zürcher Zeitung" schrijft:
„Wel zelden zal een verkiezing duidelij
ker den volkswil naar voren hebben ge
bracht. Het is meer dan klaar voor ieder
een, dat het volk Colijn en Oud terug
wil."
Ook de overige pers uit zich in soort
gelijke 'bewoordingen, waarbij' „Der Bund"
(Bern) nog opmerkt, dat de Hollanders
een nuchter denkend volk zijn, dat eerst
vier jaren het Nation-socialistisch stre
ven heeft aangezien. Naar de behaalde
resultaten heeft men geoordeeld en de
uitspraak dezer verkiezingen zal wel nie
mand onduidelijk voorkomen, meent het
blad. i
Jhr A. F. DE SAVOKNIN LOHMAN
HERDACHT.
Plechtigheid op „Oud Eik en Duinen".
Ter gelegenheid van de herdenking van
zij'n lOOsten geboortedag hebben bet
hoofdbestuur van de Ghr.-Historische
Unie, commissarissen, directie en hoofd
redactie van bet dagblad „De Nederlan
der" en de Chr. Hist, kieskringen te
's Gravenhage, Scheveningen en Loosdui
nen Zaterdagmiddag op bet graf van den
grooten staatsman, jhr. Mr A. F. de Sa-
