Vergadering Negende District van den Schoolraad.
Lasten, drukkende op
groote gezinnen.
VRIJDAG 28 MEI 1937
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
51e JAARGANG No. ISO
Dit nummer bestaat uit 2 bladen EERSTE BLAD
Buitenland.
Houd Uw
Nieren
Gezond!
Belangrijkste Nieuws
Binnenland
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw"
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Tolofoonnurnmcr 11,
Postcheque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg 40, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingcn f0.20. Losse nummers 5 cont.
Advcrtcntiën 30 cent per regel. Ingezonden
medcdeelingcn GO cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags f 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Heden werd in bet Schuttershof te
Goes de jaarlijksehe districtvergadering
van den Schoolraad voor de Scholen met
den Bijbel gehouden.
Wegens afwezigheid van den voorzitter,
Ds Heiji, wordt de morgen vergadering ge
opend door Ds V a n Voorst Va
der te Middelburg.
Deze opent de vergadering op de ge
bruikelijke wijze en verwelkomt daarna in
zijn openingswoord allen, in het bijzonder
den heer Kuiper,'inspecteur van het L. O.
te Go-es.
Wij willen aldus -de voorzitter
uiting geven aan onze vreugde en dank
baarheid over -den verkiezingsuitslag van
Woensdag j.l. Ons volk heeft onmisken
baar getoond, dat bet den stoeren arbeid
van -ons -ministerie, speciaal van onzen
geliefden Minister-President, waardeert.
(Spontaan wordt het eerste couplet van
het Wilhelmus door de vergadering ge
zongen.)
Ons volk wil geen dictatuur van Mos-
cou of Musslart, -die ook de vrijheid van
-ons Christelijk Onderwijs sterk aan han
den zou leggen en wellicht geheel zou
wegnemen. Het wil een re-geerin-g, die de
Oh-ristelijke grondslagen van ons volks
leven eerbiedigt. D-eze uitspraak van ons
vo-lk stemt ons tot ontmoedigen dank aan
Go-d.
Wij willen -ook dankbaar herdenken,
dat in 1837, dus dit jaar 100 jaar gele
den, twee mannen geboren zijn, n.l. Kuy-
per en Lobman, die -beiden van ontzaglijk
groote beteeke-nis zijn geweest. Het waren
g-eloo-f'sbelden en zij 'hebben -met alle ga
ven en krachten, hun geschonken, zich ge
geven aan de zaak van hun God.
Aan hun taaien arbeid is het naast G-o-d
te -danken, -dat we vrijheid voor ons Chr.
onderwijs hebben gekile-gen en dat de
schoolstrijd een eind 'heeft geno-men.
We zijn -dankbaar dat o-ns niet is op
gelegd een eenheidsschool, maar dat we
een eigen, vrije Chr. school hebben waar
op Go-ds Woord mag worden onderwezen.
Nadat de -secretaris, de beer J. C. Rui
tenbeek, -de notulen -der vorige- vergade
ring had gelezen en de penningmeester,
de beer A. D. Littooij had meegedeeld,
dat de uitgaven 'bedroegen f 125,71 en de
ontvangsten f 83,60, al-zoo een te-k-ort van
f 4-2,11 (dat door den Schoolraad is ge
dekt), spralk -de heer P.Gornelisse
te Oois-tkap-e-ll-e over:
De eigen structuur der Christelijke
lagere school en haar verhouding
tot andere samenlevingsverbanden
(gezin, kerk, staat, econ. be
drijf, enz.).
In de tegenwoordige tijdsomstandighe
den, aldus Spr., is het zeker gewensc-ht,
ons te bezinnen op wat het steunpunc
moet zijn bij afweer van alle mogelijke
aanslagen op de vrijheid onzer Chr.
scholen. D'at steunpunt ligt in -de eigen
structuur -der lagere school. l
Prof. Wo-ltjer schreef al, -dal -het eigen
lijk do-el der school is- het geven van on
derwijs. In alle menschelijk verkeer zit
echter het element van onderwijs geven
en onderwijs ontvangen. Ook van Gods
werken in het rijk der natuur gaat er een
sprake uit. Ps 19.
D'it geldt niet enkel voor een ieder -
hoofd voor hoofd maar evenzeer voor
de samenlevingsverbanden, waarin we ge
plaatst zijn. D'e kerk kan niet zeggen: ik
heb met onderwijs geven niet te maken.
Ook het econ. bedrijf staat niet b-uiten de
paedagogische zijde der werkelijkheid.
Toch is e-r onderscheid, verschil in
accent. Het gezin, de staat, de kerk, het
econ. bedrijf vinden in het onderwijs
geven niet hun eigen bestemming. D'at
doet alleen de school. En daardoor wor
den alle verbanden, waarin -de school
staat, door haar paedagogische bestem
ming gequalificeerd. Een moeder heeft
haar kinderen lief, en onderwijst ze
daarom. De onderwijzeres onderwijst
haar leerlingen en heeft ze daarom lief.
D'e economie der school is niet als
bij onze bedrijven gericht op finan-
cieele, maar op paedagogische winst.
De chr. lagere school is dus een zelf
standige levenskring, die, gefundeerd in
het Chr. gemeenschapsleven, in haar
pae-dag. taak haar eindbestemming heeft.
D'e belijdenis van -de souvereiniteit in
eigen kring stelt aan de school twee
eisc-hen:
le, zij were af alle- inbreuk, die door
andere levenskringen wordt gepleegd o-p
haar paedag. vrijheid;
2e. zij ho-ude naar haar eigen structuur
r kening met alle verbanden, waarin ze
naar Go-ds wereldorde in -de organische
samenhang van het leven is geplaatst.
Afgeweerd dient dus te worden alle on
derwijs, dat gequalificeerd is do-o-r de eigen
bestemming van een ander samenlevings
verband. Daarom geen onderwijs- in het
dogma op onze scholen, geen voorberei
dend landbouw- of handelsonderwijs.
Vooral dienen we voorzichtig te zijn met
hervormingsplannen van de zijde -der
moderne democratie. Als voorbeeld kan
dienen de arbeidsschoo-1 van den Duit-
schen paedagoog Kerschensteiner. D'oor
het plaatsen va.u allerlei valsche tegen
stellingen (antinomieën) komt hij tot een
schoolorganisatie, die beantwoordt aan
de verabsoluteering van de sociale zij-de
der werkelijkheid, en waarin geen plaats
is voor de vreeze des Heeren. Zoo- wordt
onze arbeid in de school van al haar
heerlijkheid beroofd.
D'e organische samenhang van het le
ven behoeven wij- niet te maken. Die is in
Go-ds wereldorde gegeven. D'e school er-
kenne die verbanden. Zoo liggen er ver
banden met de verschillende samenle-
ving'skringen in de vakken, die we op
onze scholen onderwijzen. Onze hoofd
vakken: Bijb. Gesch., lezen en schrijven
houden met allo gelijkelijk verband. Re
kenen houdt speciaal verband met het
econ. leven Ned. Taal met het cultuur
leven; Vad. Gesch. en Aardrijltsk. met ons
Nederlander zijn. Op al deze verbanden
dient gelet: paedagogiek en didactiek
kunnen de voorlichting der Chr. wijsbe
geerte niet mis-sen.
Een tweede soort verbanden treffen we
aan in den samenhang der leervakken
onderling. Ons- geheele onderwijs concen
treert zich in het onderwijs uit de Bijb.
geschiedenis.
Bij rekenen zijn lezen, schrijven en het
gebruik der Ned. taal noodzakelijk. Bij
Vad. gesch. weer rekenen, schrijven, tee
kenen, Ned. taal.
Een derde verband ligt in het feit, dal
de onderwijzer zelf ge-plaatst is in de volle
werkelijkheid van het leven.
Noodig is daarom, dat we als onder
wijzers ook op kerkelijk en op sociaal-
politiek terrein trouw medeleven. Of
-daaraan wel altijd voldoende- wordt ge
dacht, kan betwijfeld worden.
Als we de organische samenhang dier
verbanden naar de een of andere zijde
verbreken, dan tasten we de structuur
der school aan, en plegen daarmee in
breuk op haar paedago-gische vrijheid.
De strijd voor de doo-rwerking van Gods
Koninkrijk ook in onze scholen, dient
permanent te zijn. Zoo- wordt de Naam
van onzen Heere Jezus Christus ver
heerlijkt.
Op -dit referaat volgde nog een korte
bespreking, waaraan een drietal perso
nen deelnam'.
In de middagvergadering sprak prof.
dr K. Dijt over:
Het kind en de Bijbel.
Spr begint met een historische herin
nering aan Jhr Mr A. F. de Savornin
Lo-hman, wiens geboortedag voor 100
jaren wij morgen (29 Mei) hopen te ge
denken, en die als afgevaardigde voor
Goes in de Tweede Kamer zijn intrede
deed. Deze heeft in zijn eerste openings
rede van de Unie „Een School met den
Bijbel" allen nadruk gelegd op het ver
band tusschen de School en den Bijbel,
en het is dit verhand, waaraan o-ok van
middag wij' onze aandacht willen geven,
al is ons onderwerp ook geformuleerd:
„het Kind en de Bijbel", Want omdat het
kind naar den Bijbel moet worden opge
voed en o-nderwezen, hebben wij- onze
scholen met den Bijbel en dit laatste voert
als van-zelf tot het eerste. Over dit laatste
maakt spr. eenige opmerkingen, waarbij
hij allen nadruk laat vallen op de cen
trale plaats, welke de Bijbel in het ge
heel van het onderwijs inneemt. De school
met den Bijbel draagt dien schoonen
naam niet alleen omdat in haar enikele
uren bijbelsche. geschiedenis wordt ge
geven, maar o-mdat de Heilige Schrift het
geheele onderwijs beheerscht, voor alle
vakken normatief is en den regel aan
geeft voor alle o-pvoeding en tucht. Met
dit doel zijn o-ok onze scholen opgericht,
dat zij zich richten zullen enkel en alleen
naar het goddelijk getuigenis, en aan dit
do-el en op dit karakter moet in dezen
tijd van veel verwarring en dwaling met
alle kracht worden vastgehouden, anders
verliezen onze scholen haar adeldom En
wel om deze hoofdreden, dat het kind den
Bijbel noodig heeft en we het kind zien
in dit licht: de jeugd met den Bijbel.
Spr. gaat dan in het 'kort na, hoe het
kind in den Bijbel een breede plaats in
neemt; hoe het Oude Testament reeds uit
den mond der jonge kinderen den lof
zang doet hooren; hoe het Evangelie hot
kind tot Jezus leidt en b.v. Timo-theus
wordt herinnerd hieraan, dat hij1 van
jongsaf de Schriften heeft geweten, en
zooals het kind in den Bijbel een plaats
Goej
M. Polderman
Electrotechnicus
Zeelands prima
reparatie-inrichting.
heeft, moet de Schrift in het kinderleven
z'n plaats kennen, omdat zij' het is, die
- wijs maakt tot zaligheid. Daarvoor staat
de Bijbel niet te hoog en het kind niet
te laag en alle bezwaren, welke deswege
wo-rden ingebracht komen of uit het cri-
tisch standpunt voort of geven blij'k van
dezelfde enghartigheid als bij Jezus'
discipelen gevonden werd, die de kinde
ren verhinderden tot Jezus te gaan, maar
daarover door den Heiland werden be
straft. Hoe dit gebeuren moet? Eerst door
het gezin, waarin vader en moeder een
gewichtige taak hebben, en de kinderen
met den Bijbel bekend worden door het
geregeld Bijbellezen in de huiselijke gods
dienstoefeningen en het vertellen uit den
Bijbel. Spr. staat bij deze twee punten
even stil om voor het Bijbellezen met de
kinderen enkele gevaren te bespreken en
eenige wenken te geven, en voorts om het
vraagpunt van de z.g. Kinderbijbels on
der de oogen te zien; de Bijb. Gesch. van
Van der Hulst en ook van Tine Bo-nne-
ma e a. worden, al zijn er bezwaren,
aanbevelenswaardig geacht. Daarbij legt
Spr. vooral den nadruk op het vroeg ge
wennen van 'het kind aan den persoonlij
ken omgang met den Bijbel, waarbij het
gebed met het kind een eerste plaats moet
innemen. In het gezin moet -het kind
leeren met dien Bijbel vertrouwd te ge
raken, maar ook voor dien Bijbel als het
Wo-ord Gods te beven; en het gezin geve
aan het kind den Bijbel mee als d e lamp
voor den voet en het licht op het pad.
Het voorbeeld van de o-uders is in dezen
van onschatbare levenswaarde.
Tenslotte wijdt Spr. zijn aandacht nog
aan den arbeid van de school om Bijbel
en kind tot elkaar te brengen, door a. het
onderwijs in de Bijb. Gesch., wat heel
veel studie van de onderwijzers vraagt
en tegelijik veel tact; b. het bezien van de
andere vakken in het licht van de Schrift
(men leze b.v. werken als van Prof. Van
Veldhuij-zen: De vogelen des hemels, e.a.)
en c. het kind eerbied te leeren voor en
gehoorzaamheid aan den Bij-bel, zo-odat
de Schrift ho-e langer hoe meer gekend
wordt als het levend woord van God.
Daarvoor is een kind niet te jong; het
kinderleven opent zich het gemakkelijkst
vo-or den Bijbel; niets gaat er zoo licht in
als de Bijb. Gesch., en wie onze kinde
ren hun Bijbel leert verstaan, geeft hun
een schat mee, -die voor hun leven geeste-
lijke armoede kan 'buitensluiten. Spr.
wekt de ouders en onderwijzers op om
zelf dicht bij en steeds uit de Schrift te
leven; dan gaan wij. in de lijn der voor
trekkers, die zelf zich voor Gods Woord
buigende, gestreden hebben voor de
School met den Bijbel.
DE OORLOG IN SPANJE.
Een nieuw offensief der
opstandelingen.
D'e opstandelingen hebben aan het Bas-
kische front tussc-hen Bararn'bio en Or-
duna, ten Zuiden van Bilbao, een nieuw
offensief ontketend. Na tot driemaal to-e
te hebben aangevallen, aldus berichten
uit Bilbao-, slaagde de infanterie er in,
de Basfken uit de stellingen in de bergen
te verdrijven, -zoo-dat dezen zich o>p <hun
twee-de verdedigingslinie terug moesten
trekken. -D-e twee eerste aanvallen -der in
fanterie waren na verscheidene uren van
verwoeden -strijd afgeslagen.
De opstandelingen 'hebben zich mees
ter gemaakt van de hoogvlakte, welke be
grensd w'o-rdt door de bocht in den spoor
weg tusschen Ordina en Murgia. In het
noorden ligt -de berg San Pedro-, die de
Ordina-vallei beheerscht.
De -autoriteiten van -het Baskenland
dee-len m'ed-e, dat de berichten van de
zijde van Franco over een aanval van de
rochtschen op de verdedigingslinies van
Bilbao niet juist zijn. De regeeringstroe-
pen hebben tegenaanvallen ge-daan -o-p de
stellingen van den berg San Pedro, dien
zij Woensdag hebben ontruimd. De troe
pen wonnen op vele plaatsen terrein.
Naar het 'D. N. B. uit Berlijn meldt,
wordt o-fficieel medegedeeld, dat de Duit-
sohe torpedoto'ot „Albatros", die op het
oo-genblik op de reede van Palma de Ma
jorca. ligt, -op 26 Mei bij een aanval van
regeeringsvliegtuigen in ernstig gevaar
werd gef vacht door -vier bommen, die in
de onmiddellijke nabijheid van het schip
Onderzoek naar maatregelen ter
verlichting.
Installatie van de Commissie-Fleskens.
Gisteren heeft de Minister van Finan
ciën, Mr P. J. Oud, de commissie ge
ïnstalleerd, welke tot taak heeft een on
derzoek in te stellen naar de maatrege
len, welke getroffen kunnen worden om
de op de groote gezinnen drukkende las
ten zooveel mogelijk te verlichten.
D'e installatierede van den minister
werd -door -den voorzitter der commissie
beantwoord.
De commissie is als volgt samenge
steld:
Lid en voorzitter, -de heer A. N. Fles-
kenS, lid van de Eerste Kamer der Sta-
ten-G-eneraal, te Geldro-p. Leden de hee
ren: D. van Geel, referendaris bij het de
partement van binnenlands-che zaken; A.
Mastenbroek, referendaris bij het depar
tement van sociale zaken; mr J. J. R.
Sc-hmal, referendaris bij het departement
van handel, nijverheid en scheepvaart; dr
M. J. H. Smeets, inspecteur der directe
belastingen, invoerrechten en accijnzen
bi,j het departement van financiën; L.
Welling, hoofdinspecteur van het lager
onderwijs, te Groningen; en mr J. J.
Wintermans, inspecteur van den land
bouw, te 's Gravenhage.
Secretaris is drs. J. J. Koster van
Gro-os, adjunct-accountant der directe be
lastingen, te 's Gravenhace.
Na de installatie heeft de commissie
onmiddellijk met haar werkzaamheden
een aanvang gemaakt.
vielen. A'an dezen aanval moet e-en bij
zondere beteekenis worden toegekend, om
dat -on het oo^enblik geen oorlogsschip
van Franco op de reede lag.
VERGADERING VAN DEN VOLKEN
BONDSRAAD.
Belrjië's bevrijding van de Locarno-
verplichtinnen.
De volkenbondsraad heeft in zijn zitting
van gisteren de Locarno-kwestie bespro
ken.
De raadsvoorzitter deed mededeeling
van de nota van Delbos en Eden over
de Fransch—Engelsch—Belgische bespre
kingen.
Delbos voegde thans mondeling hier
aan toe, dat de Fransche regeering nog
steeds niet wanhoopt aan het tot stand
komen van een nieuw Westelijk pact en
alle krachten hiervoor zal blijven aan
wenden.
De Fransche regeering vergeet echter
bij haar streven naar een nieuw Weste
lijk pact geen oogenblik het verband tus
schen de veiligheid in West-Europa en
die van geheel Europa. De Westelijke vei-
.ligheid mag niet ten koste van de alge-
meene veiligheid worden verkregen.
Eden verzekerde, dat de Britsche regee-
ring hoopt, dat de met België geëindigde
onderhandelingen een stap naar uitge
breider onderhandelingen voor een Wes
telijk pact zullen blijken te zijn en het
herstel van een nauwere samenwerking
tusschen alle desbetreffende staten zullen
mogelijk maken. De Engelsche regeering
zal haar krachten voor dit doel aanwen
den.
België, aldus Minister Spaak, is thans
bevrijd van de verplichtingen van Lo
carno, doch heeft den Fransch-Engelschen
waarborg behouden. Deze waarborg is
gegrond op een definitie van de buiten-
landsche politiek van België, die op
tweeërlei neerkomt.
Ten eerste de vastbeslotenheid van
België, om met al zijn strijdkrachten zijn
grenzen tegen iederen aanval te verdedi
gen en te beletten, dat het Belgisch grond
gebied gebruikt zou worden voor een aan
val te land, ter zee of door de lucht tegen
welken anderen staat ook en de vast
beslotenheid, om voor dit doel de lands
verdediging op doeltreffende wijze te or-
ganiseeren.
Ten tweede de verzekering van trouw
aan het volkenbondsverdrag en de ver
plichtingen die dit verdrag medebrengt.
Na de verklaringen van Delbos, Eden
en Spaak werd besloten, de verdere be
sprekingen van het punt-Locarno tot de
volgeride raadszitting in September te
verdagen.
Oslo-staten bespreken ontwape-
ningokwestles,
De vertegenwoordigers der zes Oslo-
staten hebben gis-teren de eergisteren aan
gekondigde bijeenkomst gehouden.
Voor het eerst heeft België aan poli
tieke besprekingen te Genève in den be
perkten kring van de Noordelijke staten
en Nederland deelgenomen.
De ministers van buitenlandsche zaken
der Oslo-staten hielden een gedachten-
wisseling over de gedragslijn, die zij in
de aanstaande bijeenkomst van het bu-
QEZONDE, krachtige nieren
zijn Uw zekerste beveili
ging tegen rugpijn, rheumatl-
scha pijnen, dat gevoel van
zwikte In den rug, stijve en
pijnlijke gewrichten, duizelig
heid en hoofdpijn. Immers
dan worden de schadelijke
onzuiverheden als urinezuur
enz. voortdurend uit het
bloed gefiltreerd en vla ds
urinewegen uit het lichaam
verwijderd.Oe n eren bestaan
uit een groote menigte teere
filters, welke de onzuiverhe
den aan het bloed onttrekken
en als zj verstopt raken
blijven deze achter en veroorzaken kwalen als de
bovengenoemde. Zorg dat de nieren behoorlijk blijven
werken door het gébruik van een diuretlsch middel en
als zoodanig kennen FOSTER'S Rugpijn Nieren Pillen
hun weerga niet. 1.—f 1.75 en f3
Binnenland.
D-e pers over 'den verkiezingsuitslag.
Vergadering ncg-ende district Schwlra-dd.
De Eerste Kaïn-er over de Pachtwet.
Dr -Colijn over den Stembus-uitslag.
Buitenland.
Vergadering van den Vol'kenbondsraad.
reau der ontwapeningsconferentie zullen
volgen. Een gemeenschappelijk voorstel
zal echter door hen niet worden inge
diend en evenmin zal een gemeenschap
pelijke verklaring worden afgelegd.
Met betrekking tot het gisteren ver
melde Zweedsche voorstel over een te
sluiten conventie inzake de openbaarheid
der militaire uitgaven, welk voorstel we
gens gebrek aan sympathie voorloopig
blijft rusten, hebben de vertegenwoordi
gers der andere Oslo-staten zich bereid
verklaard, dit Zweedsche denkbeeld met
het oog op de toekomst in nadere over
weging te nemen.
LAGERHUIS BRENGT BALDWIN EEN
OVATIE.
Dë Engelsche minister-president Bald
win, -die vandaag aftreedt, heeft gisteren
to-en hij voor het laatst in het Lagerhuis
opstond om een voorstel aan te kondigen
betreffende verhooging van de schade
loosstelling der Lagerhuisleden van 400
tot 600, van het geheele Huis een groote
ovatie ge-kregen, welke zeker een halve
minuut duurde.
D'it was niet zo-ozeer, omdat hij verhoo-
g'ing der schadeloosstelling aankondigde,
maar omdat hij voor de laatste maal in
het Lagerhuis opstond.
Britsche mijnwerkers staken niet.
D'e conferentie van de afgevaardigden
van den Engelschen mijnwerkers bond
heeft de voorloopig® overeenkomst, welke
Woensdag tot stand is gekomen tusschen
de werkgevers in Nottinghamshire en de
werknemers, aangenomen.
Met groote meerderheid werd
besloten, het bevelto-tstaken
in alle -districten in te trek-
k e-n.
Korte Berichten.
De regeering van Paraguay heeft 21
Italiaansche „,Caprom"-vlie",tuigen ge
kocht. Een Italiaansche militaire lucht
vaartmissie zal in den loop van Juni a.s.
naar Paraguay vertrekken, om de lucht
vaart van de Paraguaansche republiek te
reorganiseeren.
- D'e Belgische kamer heeft besloten,
de in Januari 1933 ingestelde crisisbelas
ting geheel op te heffen.
Op last van de Gestapo zijn in
D'uitschland 200 R.K. parochiebladen ver
boden.
- Tijdens een -hevig onweder, dat bo
ven het Zuidelijk deel van Noorwegen
woedde, is het Noo-rsche militaire vlieg-
wezen door een ernstig onge-lulf getroffen,
dat twee militaire vliegers het leven heeft
gekost, terwijl twee andere vliegers d or
delijk gewond o<p een onbekende plaats
boven in -de bergen liggen, waar zij met
hun toestel te pletter zijn gevallen.
DE POLITIEKE TOESTAND.
H. M. de Koninriin ontvangt verschillende
staatslieden.
Van doorgaans welingelichte zijde ver
nam het „H-dbL", dat -de uitnoodiging van
H. M. de Koningin aan het kabinet om
zich o.a. te willen blijven belasten met de
