Stemt morgen (26 Mei)
EEN LAATSTE WOORD.
Dr H. COLIJN
De stembus geopend van 8-5 uur
Dr H. COLIJN
Vrijheid van hoopre orde.
No. 1 van lijst 3
No. 1 van lijst 3.
EERSTE
BLAD
DINSDAG 25 MEI 1937
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
51e JAARGANG No, Uï
eerste hokje van lijst 3
Buitenland.
Trouw aan het beginsel: Voor Nederland en Oranje:
Prov. Comité A.-R. Kiesvereenigingen.
Binnenland
Belangrijkste
Nieuws
Uit de Provincie
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw".
Bureaux Lange Vorststraat .70, Goes,
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg 40, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen f0.20. Losse nummers 5 cent.
Advertontiün 30 cent per regel, Ingezonden
yrtetlcdceHngon 00 cent per regel, Kleine
Advertcntiën Dinsdags en V^jdags 9.75, bij
vooruitbetaling. Onder lette»- of motto f 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
Er worden in deze dagen heel wat be
schouwingen gehouden over den vermoe-
delijken uitslag van den stembusstrijd. Er
zijn zelfs prijsvragen uitgeschreven,
waarbij voor degenen wier voorspelling
het dichtst bij de werkelijkheid komt,
mooie prijzen in uitzicht worden gesteld.
Dit verlangen om te weten hoe de uit
slag zal zijn, is zeer goed verklaarbaar.
De morgen te houden stemming kan voor
ons land zeer ver strekkende gevolgen
hebbenI
Er zijn partijen, communisten en nat.-
socialisten, die bet er op toeleggen ons
gebeele staatsbestel te wijzigen en niet
alleen bet volk, maar ook ons Vor
stenhuis van allen invloed te beroo-
ven. Bij alle verschil is er bij genoemde
partijen deze overeenkomst, dat bun
ideaal is om ook in ons vrije Nederland
de dictatuur te vestigen, om, zooals Mus-
sert bet demonstreerde, te regeeren met
de revolver en de karwats.
Gelukkig heeft deze actie in ons land
een gezonde reactie gewekt, zoodat het nu
al reeds vaststaat, dat de nat.-socialisten
de meer dan 20 zetels, waarop aanvanke
lijk gerekend werd, niet zullen bezetten.
Toch is bet zeer goed mogelijk, dat de ge
dachten, die deze beweging propageert,
veel mjeer vat op ons volk hebben gekre
gen, dan menigeen verwacht. Zeker
heid daaromtrent is er echter pas na
afloop van de stemming.
Elen andere vraag van niet minder
groot belang is, boe de verhoudingen
zullen zijn ook als de partijen die de
constitutioneels volksvertegenwoordigi ng
wenschen te bandhaven, een groote meer
derheid behalen.
In de thans eindigende parlementaire
periode hebben we een gemengd kabinet
gehad met een beslist Christelijk stem
pel. Velen zouden gaarne zien, dat in een
volgende periode dat stempel zooal niet
verdween, dan toch zoo goed als werd
uitgewischt. En weer anderen zijn er die
hopen dat een z.g. democratisch regeer-
beleid als thans b.v. in Frankrijk wordt
toegepast en waarbij1 niet de staat, maar
de straat regeert, ook bier mogelijk zal
worden.
De Antirevolutionaire partij neemt,
evenals trouwens de Ghr. Hist. Unie, bij
dit alles een eigen plaats in.
Zij wensoht te bandhaven en te ver
sterken bet constitutioneel-parlementaire
stelsel. Ziji wenscht hoog te houden het
door God verordende gezag, maar zij
wenscht eveneens te beschermen de rech
ten en vrijheden van bet volk.
Gezag en Vrijheid.
Maar daarbij is bet ook baar begeeren
om dit te doen in overeenstemming met
de beginselen die Gods Woord ons dien
aangaande heeft geopenbaard.
Ook in bet staatkundige leven wenscht
zij! tot uitdrukking te brengen haar be
lijdenis dat God beerscbt als Opperheer
en dat Vorsten en volken zich voor Zijne
majesteit hebben te buigen en Zijn wil te
betrachten.
Ook wat deze dingen betreft ontbreekt
er niet de spanning.
Zal het gelukken bet aantal thans door
Antirevolutionaire leden bezette zetels te
behouden of zal de A.R. partij' belangrijk
worden verzwakt?
Wij weten het niet.
Dit is trouwens ook niet de hoofdzaak.
Het voornaamste is, dat wij1 vandaag
en morgen ook in onzen politieken strijd,
God dienen naar Zijn Woord
Wanneer wij' dit doen, dan kunnen we
ook zeggen met een David en Jozafat, dat
de krijg des H e e r e n is; dat het niet
onze zaak is waarvoor wij1 staan en
strijden, miaar de zaak van onzen ver
heerlijkten Koning.
Dat te weten geeft moed en bezieling.
Dat te weten geeft kracht om ook te
leurstellingen te dragen.
Dat te weten geeft de zekerheid dat uit
eindelijk toch de overwinning zal worden
behaald.
Maar die wetenschap prikkelt ook tot
inspanning van alle krachten, tot het
laatste moment.
Als er zóó gewerkt wordt, biddend ge
werkt en werkend gebeden, dan kunnen
we op den uitslag gerust zijn.
De verkiezingsactie is nu, wat ons blad
betreft ten einde.
Wijl besluiten met een laatste opwek
king om morgen, Woensdag 26 Mei, te
stemmen op
Het eerste hokje van lijst 3.
Het blijft altijd weer noodig er aan te
herinneren, dat de stembus geopend is
van 8 tot 5 uur namiddag.
Tot 5 uur en geen minuut langer.
Voor kiezers die wonen in plaatsen
waar nog de oude tijd gehandhaafd
wordt is het noodig daarmee rekening te
houden, althans wanneer ze op den stem
dag van huis gaan.
Het verschil in plaatselijken tijd zou
oorzaak kunnen zijn dat ze te laat komen.
In het algemeen verdient het aanbe
veling vroegtijdig te stemmen.
Tenslotte herinneren wij1 nog, dat om op
te stemmen niets anders gedaan moet
worden, dan het
rood te maken.
De liberalen hebben in deze verkie
zingscampagne voortdurend de naam
Colijn gebruikt om hun candidaten aan
te bevelen.
Een merkwaardige uitstalling van ar
moede en gebrek aan innerlijke kracht.
Dit belet echter de M i d d e 1 b. G r t.
niet, op bet laatste moment nog eens met
kracht tegen de A.R. partij, waarvan Dr
Colijn de voorman is te waarschuwen,
met een beroep op de v r ij b e i d, die
door de A.R. partij'in gevaar zou wor
den gebracht.
Wij willen bier niet veel meer van
zeggen.
Wie meeleeft weet, boe langen tijd de
liberale machthebbers getracht hebben
door bun schoolpolitiek te heerschen over
de geesten en deze te dwingen in een
door hen begeerde richting.
Dit gaf Prof. Krabbe aanleiding over
de liberalen het volgende vernietigende
vonnis te vellen
„Met de schoolwet van 1889 toen
het recht van het bijzonder onderwijs in
beginsel werd erkend wordt haar af
god (der liberale partij) verbrijzeld en de
eerste stap gezet op den weg naar de
vrije school.
Dit is een andere vrijheid dan
'die, welke bet liberale staatsbeleid in bet
vizier bad, een vrijheid van hoogere orde
voor de bemachtiging waarvan niet de
liberale, maar de anti-revolutionaire par
ti] een historischen strijd beeft gestre
den."
Een veelzeggende uitspraak.
De antirevolutionairen voeren ook bet
pleit voor de vrijheid.
Maar, voor een vrijheid van hoogere
orde.
DE STRIJD IN SPANJE.
In den sector van Dima wordt
hevig gevochten.
Te Sestao, dat eerst gebombardeerd is,
is men nog steeds bezig met bet oprui-
mingswerk. Tot dusver heeft men 22 doo-
den en 80 gewonden gevonden.
In den sector van Dima wordt bijzon
der fel gestreden. Franco's troepen vallen
krachtig aan. D'ima is echter nog steeds
in handen der regeeringstroepen.
MungUia, dat nog steeds in brand
staat, zal naar men vreest, volkomen
verwoest worden.
NIEUWE ARBEIDSWET IN AMERIKA
Boodschap van Roosevelt aan het
congres.
President Roosevelt beeft een bijzon
dere boodschap gericht tot het congres,
waarin hij de nieuwe arbeidswetten,
welke een minimum-loon, een maximum
arbeidstijd en een verbod van kinderar
beid bevatten, aanbeveelt.
Bovendien verbiedt de wet het in dienst
nemen van ongeorganiseerde arbeiders.
In zijn boodschap noemt president
Roosevelt, wat den arbeidstijd betreft,
geen maximum; evenmin geeft bij 'het
loon-minimum aan. Een en ander moet
door bet congres worden geregeld.
Senator Black en het congreslid Con-
nery bereiden een wetsontwerp voor, dat
in beide buizen van het congres zal
worden ingediend. Dit ontwerp voorziet
in een minimum uurloon van veertig dol
larcent en 'n werkweek van 35 a 30 uur.
Het opperste gerechtshof heeft met vijf
tegen vier stemmen bepaald, dat de wet
op de verzekeringen tegen werkloosheid
grondwettig is.
Ook de heffing op de loonen, teneinde
deze maarregelen 'te financieren, werd
goedgekeurd.
Het hooggerechtshof heeft eveneens het
ontwerp inzake ouderdomsrente, vervat
in de wet nopens sociale voorziening,
grondwettig verklaard.
DE VOLKENBONDSBERAADSLAGIN
GEN TE GENEVE WEER GEOPEND.
De week van de Geneefsche besprekin
gen is gistermiddag geopend met een
eerste bijeenkomst van den Volkenbonds
raad, die achter gesloten deuren de
agenda voor zijn 97ste zitting had vast
te stellen.
Deze bevat ook de kwestie van de 'bui
tenlandsche inmenging van bepaalde mo
gendheden in 'Spanje, op de agenda ge
plaatst onder den naam „beroep van de
regeering van Spanje". Al beeft de Vol-
kenbondsraad de plaatsing van dit on
derwerp op de agenda zonder eenigen
tegenstand goedgekeurd, toch wil dit na
tuurlijk niet zeggen, dat een uitvoerige
en groote discussie hierover zal plaats
vinden, noch dat de Spaansche regeering
eenig practiscb succes van de besprekin
gen in den Volkenbondsraad zal verkrij
gen.
Men schijnt het er vrijwel algemeen
over eens te zijn, dat de raadsleden
slechts korte verklaringen zullen afleg
gen, waarin zij, evenals zij in December
reeds gedaan hebben, er op zullen wijzen,
-dat de besprekingen over Spanje beter in
de Londensche niet-inmengingscommissie
kunnen plaats vinden.
Gisteravond had men op het Volken
bondssecretariaat nog geen zekerheid of
de Negus van Abessynië al dan niet ge
delegeerden zou afvaardigen. Men nam
echter als zeer waarschijnlijk aan, dat
geen Abessijnsche delegatie naar Genève
zal komen.
DE PARIJSCHE TENTOONSTELLING
GEOPEND.
De internationale tentoonstelling voor
kunst en techniek, de Parijsche tentoon
stelling van 1937, is gistermiddag ge
opend door den president van de Fran-
sche republiek, Lebrun, die vergezeld
was van minister-president Blum.
Er is echter nog niets tentoongesteld.
Ontzaglijke kosten zijn de laatste dagen
gemaakt, om voor het oog van den presi
dent de onafgebouwde paviljoens de
hijschkranen en de vele hoopen materiaal
te verbergen.
Van de verkeersbruggen was er geen
enkele klaar. Steigers waren weggebro
ken, die vandaag weer opnieuw moeten
geplaatst.
De kosten van het verbergen van den
erbarmelijken toestand, waarin de bouw
van de tentoonstelling door de agitatie
van de C. G. T. verkeert, zullen vele mil-
lioenen bedragen.
Dé president opende de tentoonstelling
met den wensch, dat de groote verzame
ling van volken door deze- tentoonstelling
eens te meer de mensch'heid zal onder
richten, dat er geen waardigheid van het
leven is dan in het wederzijdsche begrijp
pen van de behoeften en de verlangens
van ieder volk en dat er geen welvaart is
dan in steeds intenser uitwisseling van
voortbrengselen en denkbeelden.
101 Kanonschoten kondigden hierop
Parijs aan, dat de tentoonstelling ge
opend was.
ZEELIEDENSTAKING IN FRANKRIJK
Te Port Vendres zijn gisteren de zee
lieden in staking gegaan, omdat hun
eischen in zake de toepassing van de
veertuig-uren week en de herziening van
de pensioenen niet zijn ingewilligd.
Té Havre zijn met de zeelieden moei
lijkheden gerezen over dezelfde kwesties.
Ook hier zijn zij in staking 'gegaan.
De havenarbeiders en zeelieden te Mar
seille hebben op een vergadering van hun
vakvereeniging besloten onverwijld tot
staking over te gaan. Geen enkel Fransch
schip kan de haven verlaten. D'e matro
zen van schepen die Marseille binnen-
loopen, zullen gedwongen zijn zoodra zij
voet aan wal zetten, zich bij de staking
aan te sluiten.
Toeneming van kinderarbeid In Japan.
Het aantal kinderen, dat werkaam is
in de Japansche fabrieken, is met 250
procent toegenomen, alleen reeds voor
zoover dat kinderen tusschen 12 en 16
jaren betreft.
In twintig fabrieken heeft de politie
geconstateerd, dat de kinderen in plaats
van 11 uur per dag 13 of 14 uur moesten
werken.
De directeuren dezer fabrieken hebben
zich daarover moeten verantwoorden. Zij
zijn tot straffen veroordeeld.
Belgrado door noodweer geteisterd.
Gisternacht heeft een buitengewoon he
vig onweder de Joegoslavische hoofdstad
en haar onmstreken geteisterd. Verschei
dene uren waren de straten bedekt met
een laag hagel. Dé schade is aanzienlijk
en wordt op verscheidene millioenen di
nars geraamd. Verscheidene personen
liepen verwondingen op.
Uit Loznitza wordt gemeld, dat de wa
Dr. H. Colijn
terhoos, die Belgrado en omstreken beeft
geteisterd, de rivieren sterk heeft doen
zwellen en dat in dit plaatsje verschei
den menscben zijn omgekomen.
Korta Berichten.
Bij Wustrow (Duitschland) is gis-
teimiddag een militair vliegtuig tijdens
een oefenvlucbt neergestort. D'e beide in
zittenden, adjudanten van den Fübrer,
zijn hierbij om het leven gekomen.
Dé Duitsche rijksminister van eco
nomische zaken, Schacht, vertrekt Dins
dagmiddag per vliegtuig' naar Parijs voor
de opening van de D'uitsche afdeeling op
de internationale tentoonstelling. D'r
Schacht zal waarschijnlijk drie dagen in
de Franscbe hoofdstad blijven.
HET 40-JARIG REGEERINGS-
JUBILEUM VAN DE KONINGIN.
DEN HAAG. In verband met het voor
nemen van verschillende zijden om aan
H. M. de Koningin geschenken aan te
bieden ter gelegenheid van baar 40-jarig
regeeringsjubileum in bet komende jaar,
wordt ter algemeene kennis gebracht dat
aangezien in de laatste jaren bij gelegen
heid van bijzondere dagen in het Konink
lijk Huis reeds meermalen gelden zijn
ingezameld, H. M. met veel waardeering
voor de gevoelens waaraan de bestaande
voornemens zijn ontsproten den wensch
te kennen beeft gegeven bij' deze gelegen
heid daarvan af te zien, en dat het re
geeringsjubileum geen aanleiding zal ge
ven tot een oproep aan de ingezetenen
tot storting van een bijdrage ter aanbie
ding van een huldeblijk.
DE TEWATERLATING VAN
„DE TROMP".
Door H. M. de Koningin in
tegenwoordigheid van Prins
Bernhard.
In tegenwoordigheid van H. M. dé Ko
ningin en Prins Bernhard is gisteren
van de werf van de Nederlandsche
Scheepsbouwmaatschappij te Amsterdam
te water gelaten de flottieljeleider
„Tromp", bestemd om te worden toege
voegd aan de vloot der Koninklijke Ma
rine. Voor de Nederlandsche zeemacht
zal dit geheel nieuwe type scbiip, dat
grooter en zwaarder is dan een torpedo
jager, doch kleiner en lichter dan een
kruiser, een belangrijke aanwinst betee-
kenen.
H. M. de Koningin is gisterochtend om
10.55 u. van het Loo op bet paleis Soest-
dijk aangekomen.
Op het paleis Soestdijk werd zij ver
welkomd door bet prinselijk paar.
Om één uur is de Koningin met Prins
Bernhard per auto naar Amsterdam ver
trokken.
Er bestond groote belangstelling voor
de plechtigheid; oip de werf waren tribu
nes gebouwd voor vierduizend toeschou
wers. Reeds om kwart over één vertrok
de eerste salonboot met ongeveer zeshon
derd gasten van de De Ruyterkade naar
den overkant En zoo geschiedde bet om
bet kwartier tot kwart over twee.
Omstreeks half drie werd een gedeelte
van het IJ afgezet; vele booten en boot
jes van particulieren lagen buiten de af
zetting, bezet met belangstellenden.
Het feit, dat H.M. de Koningin met de
prachtige blinkend-witte kroningssloep
het IJ zou oversteken, bad de belangstel
ling natuurlijk sterk vergroot. Deze galei,
die door twintig roeiers moet worden
voortbewogen, is gedurende langer dan
een kwarteeuw niet gebruikt.
Nadat de beer D. Goedko-op H. M. de
Koningin welkom had gebeeten verklaar
de H. M., het schip den naam te willen
geven van de admiraals Tromp, waarna
Zij met een zilveren hamer het mecaniek
in beweging bracht waardoor de laatste
beletselen werden weggenomen.
Onder het geloei van de sirenes en het
gejuich van de menigte gleed daarop de
Tromp langzaam en statig te water.
Diplomatieke dienst.
Bij Kon. besluit van 8 Mei is aan W.
L. F. C. ridder van Rappard, buitenge
woon gezant en gevolmachtigd minister
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Binnenland.
De „Tromp" te water gelaten.
De Eerste Kamer over de Pachtwet.
Regeeringsjubileum H. M. de Koningin.
Dr Golijn's laatste appel,
üoodelijke vechtpartij te Arnemuiden.
Buitenland.
De Parijsche tentoonstelling geopend.
De Volkenbondsraad vergadert.
De sociale wetgeving in Amerika.
bij het Deensche Hof, alsmede bij de repu
blieken Lithauen, Letland en Estland, op
zijn verzoek, met ingang van 1 Juli, eer
vol ontslag als zoodanig verleend, onder
dankbetuiging voor de door hem in den
diplomatie.ken dienst aan de Koningin en
aan den Lande bewezen belangrijke en
langdurige diensten.
Vertegenwoordigers ter buitengewone
zitting van de Volkenbondsvergadering.
Bij Kon. besluit zijn benoemd tot ver
tegenwoordigers van Nederland ter bui
tengewone zitting van de vergadering van
den Volkenbond, welke is bijeengeroepen
op 26 Mei te Genève; jhr mr A. G. D. de
Graeff, minister van buitenlandsche za
ken; dr A. Loudon, buitengewoon gezant
en 'gevolmachtigd minister te Bern, per
manent vertegenwoordiger van Nederland
bij den Volkenbond; prof. mr dr J. P. A.
Frangois, administrateur, chef van de af
deeling Volkenbondszaken van het de
partement van buitenlandsche zaken, bui
tengewoon hoogleeraar aan de Handels-
boogesöhool te Rotterdam.
DOODELIJKE VECHTPARTIJ TE
ARNEMUIDEN.
Dader beweert uit zelfverdediging te
hebben .gehandeld.
Twee ongehuwde ingezetenen van Ar
nemuiden, G. de H. en J. F. hadden
Zondag oneenigheid gekregen. Gistermid
dag ontmoetten de twee elkaar weer even
buiten de kom der gemeente, waarbij' op
nieuw ruzie ontstond. Hierbij ging de H.
den ander met een mes te lijf, en ver
wondde hem levensgevaarlijk aan den
bals.
Een geneesheer heeft F. ter plaatse
voorloopig verbonden, waarna het slacht
offer naar het gasthuis te Middelburg
werd overgebracht, waar hij omstreeks 4
uur 's middags is overleden.
De officier van justitie te Middelburg
beeft ter plaatse een onderzoek ingesteld.
De dader heeft zich ter beschikking van
de politie gesteld. Hij beweert geheel uit
zelfverdediging te hebben gehandeld,
daar F. hem met een hamer te lijf wilde
gaan.
Voorts vernemen wij nog, dat de H.
het slachtoffer verzocht zou hebben bui
ten de kom der gemeente te komen om
bemf te spreken.
Betreffende deze mishandeling verne
men we nog bet navolgende
De timmerman 'G. de H., was Zondag
jl. naar Middelburg gegaan en bad aldaar
een taxi genomen ten einde in Souburg
eenige café's te bezoeken. Terugkomende
is hij na te Middelburg nog een café te
hebben bezocht geloopen naar Arnemui
den, alwaar bij' eenige personen aantrof,
en vervolgens met een hunner (den ver-
slagene) ruzie kreeg. De H. liep bij deze
ruzie een blauwe neus op en is huis
waarts gekeerd. Den daarop volgenden
voormiddag (Maandag j.l.) is de H. naar
de woning van F. (verslagene) te Arne
muiden gegaan en verzocht deze mede te
gaan teneinde „eens af te rekenen".
F. gaf aan bet verzoek gevolg en nam,
ter eventueele verdediging een hamer
mede, welke hij in een zijner binnenzak
ken van de jas borg. Buiten Arnemuiden
gekomen zijnde gingen beide personen el-