Een „alarmkreet".
EERSTE BLAD
Dr H. COLIJN.
VRIJDAG 21 MEI 1937
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
51e JAARGANG No. 19-3
Buitenland.
Binnenland
Belangrijkste Nieuws
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw",
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg .40, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs i2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
VJissingen f 0.20. Losse nummers 5 cent.
Advertentiön 30 cent per regel. Ingezonden
mededeelinger. 00 cent per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags en Vrijdags 0.75, bij
vooruitbetaling. Onder letter of motto f 0.85.
Bij contract, belangrijv.e korting.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Onder dezen titel is van Staatkundig
Gereformeerde zijde een verkiezingsbiljet
verspreid, ter aanbeveling van de can-
didaten van die partij.
Het is inderdaad een alarmkreet, die
er toe mee kan werken de kiezers wak
ker te roepen en het hoogstgevaar-
lijke drijven van Ds Kersten c.s. in
een helder licht te stellen.
Wat bij de lezing van dit pamflet aller
eerst opvalt is, dat er van dankbaar
heid voor de zegeningen, die God ons
schonk en van waardeering voor
wat mannen als Dr Colijn in het belang
van land en volk hebben gedaan, geen
sprake is.
Van de crisismaatregelen, die
ondanks alle bezwaren, die ze meebrach
ten van zooveel beteekenis zijn geweest
voor land- en tuinbouw en voor
de instandhouding van ons b e d r ij f s-
leven, heet het eenvoudig, dat ze geen
baat hebben gebracht.
Stoutweg wordt tegen beter weten in,
ontkend, dat het gezag door het Kabi-
net-Colijn op krachtige wijze is gehand
haafd. „Zelis de Communisten zoo heet
het zitten nog steeds in de Kamer."
Maar verzuimd wordt aan de kiezers
mee te deelen, dat de drie Staat k.
Geref. afgevaardigden bij de
behandeling van de Grond
wetsherziening hebben ge
stemd tegen de paragraaf, die
het mogelijk maakt, dat be
roepsopruiers van het lid
maatschap der Volksvertegen
woordiging vervallen wor
den verklaard.
Het economisch leven, zoo heet
het verder, is niet geholpen. Alweer, van
eenige waardeering voor de bijna boven-
menschelijke pogingen om het economisch
leven uit zijn diep verval op te heffen,
is geen sprake.
Er is, met groote dankbaarheid mag
het geconstateerd, een belangrijke op
leving van ons bedrijfsleven te
constateeren.
Zooals men weet, denkt Dr Colijn er
niet aan, de eer daarvan voor zich op
te eischen. Zelft heeft hij1 er te Middel
burg dit van gezegd:
„Men zal zeggen, dat dit niet alles is
te danken aan den arbeid der Nederland-
sche regeering want de wereldconjunc
tuur is verbeterd. Dit is juist.
Men mocht geen enkele regeering ver
antwoordelijk stellen voor maatregelen
van het buitenland. En nu mag men
evenmin aan de regeering de eer geven
van de verbetering der wereldconjunctuur.
Maar het r e g e e r i n g s b e 1 e i d
in de afgeloopen vier jaar is
wel zoodanig geweest, dat Ne
derland thans in de positie
verkeert, dat ons land van de
verbetering der wereldcon
junctuur kan profiteeren.
In sommige andere landen, b.v. in
Frankrijk, heeft men een geheel andere
politiek gevoerd. Maar daar is het nu
ook geheel anders dan hier."
Dat is e e r 1 ij k en waar.
Het is niet alles tfe danken aan het
beleid van het Kabinet.
Maar dat behoeft ons toch niet te ver
hinderen om te waardeeren wat door
dit Kabinet werd gedaan, opdat ons land
van de algemeene opleving zou kunnen
profiteeren.
Tegen beter weten in en in
strijd met de feiten wordt verder
gezegd, dat ook het financiëel be
leid van het Kabinet gefaald heeft en
dat het er niet in geslaagd is de werk
loosheid belangrijk te verminderen.
Wie eenigszins meeleeft, weet hoe
deze voorstelling van zaken b e z ij d e n
de waarheid is.
Wij gaan niet het geheele pamflet met
zijn schandelijken inhoud behandelen.
Slechts op één punt zij nog gewezen.
Het trekt de aandacht, dat de revolu
tionaire partijen die trouwens zoo on
geveer dezelfde argumenten gebruiken
er in deze „alarmkreet" zoo goed af
komen.
Van het communistische gevaar wordt
niet gerept.
Sociaal-democraten en liberalen worden
zelfs niet genoemd.
Het groote gevaar, dat ook ons volk,
ons kerkelijk en maatschappelijk en
staatkundig leven van den kant van het
nationaal-socialisme bedreigd, wordt ver
waarloosd.
Er is voor de leiders der S.G.P. eigen
lijk slechts één vijand: D r C o 1 ij n.
Goes
J. M. Polderman
Electrotechnicus
Sanitair en
Centrale- Verwarming
Misschien is het goed, dat deze alarm
kreet verschenen is en op zoo ruime
schaal verspreid.
De kiezers zijn nu voor het lands-
gevaarlijk drijven van Ba Kersten c.s.
gewaarschuwd.
Allen, die op afbraak bedacht zijn
Communisten en nationaal-socialisten
zullen dit optreden van harte toe
juichen.
Maar wie het wel meent met de be
langen van land en volk, ook al behoort
hij dan tot de S.G.P., zal beseffen hoe
gevaarlijk het is, dat op deze wijze in
de kaart van de revolutionaire partijen
wordt gespeeld.
Zij deze alarmkreet voor een ieder een
dringende aansporing om a.s. Woensdag
te stemmen op
IMPOSANTE VLOOTSCHOUW TE
SPITHEAD.
300 oorlogsbodems bijeen.
Na een ietwat mistigen ochtend brak
gisteren al spoedig de zon door en 't werd
mooi, helder weer, ideaal weer voor de
majestueuze vlootrevue te Spithead.
Onafzienbare drommen menscben be
wogen zich, reeds vroeg in den ochtend
naar het strand. Duizenden hunner had
den den nacht in Portsmouths straten
doorgebracht meldt Un. Press.
Alle hotels, restaurants en de schepen
langs de kust waren overvol.
Het was voor de eerste maal, dat In-
dië, Canada, Nieuw Zeeland en Australië
door schepen van hun eigen marine ver
tegenwoordigd waren.
D'e vloot van het Britsche rijk was ver
tegenwoordigd door 145 oorlogsschepen
van de verschillende klassen, waarbij nog
gevoegd moeten worden de 17 fcuiten-
landscbe oorlogsschepen, die gekomen
waren, om het Britsche koningspaar de
huldebetuigingen van de vlootmogendhe-
den van alle deelen der aarde te brengen
In totaal namen 300 schepen aan de
revue deel.
Een der oorlogsbodems, die volgens
Havas zeer de aandacht trok was de
nieuwe Fransche kruiser „Dunkerque",
vanwege zijn machtige verdedigingsmid
delen en zijn buitengewone snelheid.
D'e Duitsche „Admiral Graf von Spee",
een gespecialiseerd model-oorlogsschip,
trok eveneens zeer de aandacht. Dit
schip heeft zijn equivalent niet in de
Britsche oorlogsvloot. Met zijn zes elf-
duimskanonnen bezit het een absolute su
perioriteit over eiken anderen kruiser
van 10.000 tons.
Met de „Admiral Graf von Spee" en
twee andere oorlogsbodems van nagenoeg
gelijke constructie, de „Deutschland" en
„Admiral Scheer", bracht Duitschland
een nieuwen factor in de vlootstrategie.
De schepen hebben een snelheid van 27
knoopen en hun actieradius is buitenge
meen groot. D'e pantsering dezer oorlogs
bodems zou echter, naar men zegt, te
zwak zijn, om met succes een linieschip
te kunnen weerstaan.
D'e aloude leuze „Britannia rules the
waves" is gistermiddag weer gedemon
streerd. Onder het gedonder van het ge
schut der Britsche oorlogsbodems, bijna
200 in getal-, beg'on Koning George VI
te 3 uur 20 op het koninklijke jacht
„Victoria and Albert" de vaart langs
zijn vloot. Het duurde meer dan ander
half uur, voordat de revue afgeloopen
was.
Des avonds werd op de versierde oor
logsschepen een prachtig vuurwerk ont
stoken. Een menigte van naar schatting
een millioen toeschouwers was hiervan
getuige. Diep onder den indruk van een
vlootschouw, zooals Portsmouth die nog
nooit heeft medegemaakt aanvaardde de
menigte den terugtoent naar Londen.
DREIGENDE STAKINGEN IN
ENGELAND.
De vertegenwoordigers van het Londen-
söhe trampersoneel hebben eenstemmig
een resolutie aangenomen, waarbij wordt
verklaard, d'at 'het trampersoneel niet in
wilde staking zal gaan, doch wel bereid
is deel te nemen aan iedere actie, waar
toe het bestuur van den bond van tranar
pórt-arbeiders zal besluiten.
De besprekingen tot 't bezweren van de
dreigende staking in de steenkoolindustrie
worden voortgezet en mien bad gisteren
den indruk, dat de toestand reden tot op
timisme geeft.
Tegen morgen zijn weer eenige bespre
kingen aangekondigd, die doen vermoe
den, dat de pogingen van den minister
van Mijnbouw om in het steenkolencon-
flict te 'bemiddelen ten slotte toch succes
zullen hebben.
AMNESTIE-VERLEENING IN BELGIE.
Bij de voortzetting in de Belgische Ka
mer van het debat over de amnestie-
kwestie heeft de minister-president Van
Zeeland een' rede gehouden ter verdedi
ging van het regeeringsvoorstel, welke in
de anti-Vlaamsohe kringen groote beroe
ring verwekte.
De heer Van Zeeland verklaarde o.a.
na aanvankelijke aarzeling ingezien te
hebben, dat de amnestie-ver-
leenin.g een kwestie van
nationaal belang is.
Men hoopt spoedig tot stemming te
kunnen komen, aangezien men het debat
ten einde wil hebben voor de Vlaamsehe
manifestaties van a.s. Zondag te Brussel
DE REDE VAN KARDINAAL
MUNDELEIN.
Het Duitsche protest te Washington.
Het Duitsche protest, bij het Ameri-
kaansche staatsdepartement naar aanlei
ding van de te Chicago gehouden rede
van kardinaal Mundelein ingediend, is
niet door den Duitschen ambassadeur
Dieckhoff tot uiting gebracht, maar door
den Duitschen gezantschapsraad, Hans
Thomsen.
Deze wees er op, dat de door een hoog
staande persoonlijkheid op het hoofd der
Duitsche regeering geoefende critiek nood
zakelijkerwijze ontstemming moet ver
wekken.
Kardinaal Mundelein is van Duitsche
origine.
De kardinaal weigerde een verklaring
af te leggen, naar aanleiding van het
Duitsche protest bij het Amerikaansche
staatsdepartement.
In Amerikaansche kerkelijke kringen
vindt de houding van den kerkvorst al
len steun.
In politieke kringen te Berlijn wordt
vernomen, dat Duitschland vast besloten
is, bij het Vaticaan krachtige stappen
te ondernemen en den Paus te verzoe
ken, den aartsbisschop van Chicago, kar
dinaal Mundelein, in het openbaar tot
de orde te roepen.
LUDENDORFF'S „GODSDIENST"
OFFICIEEL ERKEND.
Volgens een verschenen ministertëele
verordening is de „Duitsche Gods"-bewe
ging van generaal Ludendorff tlbans ge
lijkgesteld met de andere kerkelijke ge
meenschappen en moet deze officieel als
een wijsgeerige gemeenschap worden in
geschreven.
In zijn tijdschrift „Aan de heilige 'bron
nen der D'üitsdhe kracht" kondigt Luden
dorff thans aan, op zijn landgoed Tutzen
sprekerscursussen voor zendelingen te
zullen organiseeren. Bovendien wekt hij
zijn aanhangers op, officieel him inschrij
ving als 'lid van den nieuwen „godsdienst''
te vragen.
VAN ZEELAND NAAR AMERIKA.
Minister-president van Zeeland zal zich
12 Juni a.s. vergezeld van zijn echtge-
noote en particulieren secretaris te Cher
bourg inschepen voor zijn voorgenomen
studiereis naar de Vereenigde Staten van
Amerika. Zooals bekend, heeft president
Roosevelt den heer van Zeeland gevraagd,
om met hem de voornaamste economi
sche en politieke vraagstukken van het
oogenblik te bespreken.
Hoewel de reis van den Belgischen pre
mier, die twaalf dagen in Amerika zal
verblijven, geen strikt officieel karakter
zal hebben, is men van oordeel, dat de
conferenties, die hij aldaar met de meest
vooraanstaande persoonlijkheden hebben
zal, het beginpunt kunnen vormen van
een nieuwe oriëntatie van de economi
sche wereldpolitiek.
Overstroomingen in Palestina.
Hevige regens, welke de laatste dagen
gevallen zijn, hebben in de Bika-vlakte
tussehen den Libanon en den Anti-Liba-
non groote overstroomingen veroorzaakt,
waardoor verscheidene dorpen worden
bedreigd.
Talrijke huizen zijn ingestort en vijf
duizend personen in het overstroomde
gebied zijn dakloos geworden.
Het aantal personen dat verdronken
is, is nog niet bekend.
Korts Berichten.
De caféhouders van Luik en otnge-
ving hebben besloten, tot algemeene sta-
Een Europeesche
vermaardheid
de
WITTE KRUIS
poeders, cachets
en tabletten.
Afdoend
bij hoofdpijn, griep,
menstruatiepijnen,
rheumatlek, tand- en
kiespijn,
bq Apotheken en Drogisten - Voor Nederland:
v Dutlm Oegstgeeit
Hoofdagentschap voor Zeeland:
Firma GEBRS MULDER, TeL 415, Goes.
king met ingang van 15 Juni a.s. naar
aanleiding van de houding van de regee
ring inzake de kwestie van het alcohol
verbod.
1 Naar uit Manilla wordt gemeld,
staat heel de stad Paracal, op bet eiland
Luzon (Philippijnen), in brand.
Het aantal gewonden moet zeer groot
zijn.
—o- D'e krijgsraad van 'het hooggerechts
hof der Sovjet-Unie te Svobodny in Sibe
rië heeft 44 personen, waaronder een
vrouw, onder beschuldiging van spionna-
ge en vernieling van spoorwegen voor
rekening van de Duitsche en Japansche
spionnagediensten ter dood veroordeeld.
De veroordeelden zijn onmiddellijk te
rechtgesteld.
PRINS BERNHARD BIJ DE
JAARBEURS.
Dinsdag a.s. installatie.
Zooals reeds eerder bericht, zou Prins
Bernhard kort na zijn terugkomst hier
te lande worden geïnstalleerd als Konink
lijke Commissaris van de Koninklijke
Nederlandsche Jaarbeurs.
Thans vernemen wij, dat deze installa
tie zal geschieden op Dinsdagmiddag drie
uur in het Secretariaatsgebouw, waar de
voorzitter van den raad van beheer, Dr
F. H. Fentener van Vlissingen, den Prins
zal toespreken in een buitengewone zit
ting van dien raad. Het moet in de be
doeling liggen, dat Z.K.H. zich daarna
eenigen tijd in de werkzaamheden van
het instituut zal inwerken. Hoogstwaar
schijnlijk zal dit eveneens gebeuren op
het secretariaat.
NIEUWE TRANSFER-ONDERHANDE
LINGEN MET DUITSCHLAND.
In verband met bet feit, dat de be
staande transfer-overeenkomst tussehen
Nederland en Duitschland op 1 Juli af
loopt, zijn dezer dagen te 's Gravenhage
besprekingen aangevangen tussehen re-
geeringsvertegenwoordigers van beide
landen over een nieuwe overeenkomst.
Van Nederlandsche zijde worden de on
derhandelingen gevoerd door dr Hirsch-
feld, directeur-generaal van handel en
nijverheid, de thesaurier-generaal van
het departement van financiën, den heer
De Leeuw, mr Schaepman, van het de
partement van buitenlandsche zaken en
baron Bentinck van bet departement van
financiën.
DRIEMAAL PER WEEK NAAR INDIE?
Het „A. I. D. de Preanger'bode" ver
neemt, dat, indien voldoende ervaring
mot de „D. G. 3's" zal zijn verkregen, met
ingang van 1 November de K. L. M. een
driemaal-weekschen dienst op Indië zal
onderhouden.
Bepaalde vertrekdagen zijn nog niel
vastgesteld.
Bij informatie deelde de K. L. M. mee,
dat omtrent een drie maal weeksehen
dieüst naar Indië nog niets is-vastgesteld.
DE REGEERING
EN HET VREEMDELINGENVERKEER
Subsidie van 5060 mille toegezegd.
"Woensdagavond! zijn de onderhande
lingen welke reeds geruimen tijd tussehen
de regeering en de algemeene Ned. Ver
een. voor Vreemdelingenverkeer gevoerd
werden, tot een einde gekomen. Door de
regeering zal een jaarlijksch subsidie van
f 5060.000 worden verleend.
Over 'het bereikte acooord valt in d!e
eerste plaats te melden, dat de regeering
baar jaarlijksch subsidie op f 5060.000
heeft gesteld. Het vorig jaar 'bedroeg deze
subsidie f28.000.
Ook 'hechtte de regeering haar goedkeu
ring aan de statutenwijziging van de A.
N. V. V. Deze wijziging betreft voorname
lijk de samenwerking tussehen deze orga
nisatie en de plaatselijke vereenigingen
voor vreemdelingenverkeer. Van deze wij
ziging wordt een bétere samenwerking
verwacht.
Binnenland.
Wijziging L.O.-wet door de Eerste Kamer
aangenomen.
De Regeering en het vreemdelingen
verkeer.
D!e behandeling van de Pachtwet.
Die stand van het lager onderwijs.
Buitenland.
Dl eigende stakingen in Engeland.
Imposante Britsche vlootschouw.
VERBAND VAN A. R. PROP. CLUBS.
De algemeene vergadering.
De jaarlijifcsche algemeene vergadering
van het Verband van A. R. Prop. olubs,
die daags na de opening der Staten-Gene-
raal pleegt gehouden te worden, zal dit
maal plaats hebben op Woensdag 22 Sep
tember a.s. te H o o g e v e o n, Ier
leiding van Mr G. A. Diepenhorst van
Zeist, lid van Ged. Staten van Utrecht.
De jaarvergadering zal het karakter van
een grooten toogdag hebben
CHR. METAALBEWERKERSBOND.
Jaarlijksche vergadering te Apeldoorn.
Te Apeldoorn is de jaarlijksche verga
dering van den Christdlijken Meitaalbe-
wer'kersbond in Nederland gehouden.
Bij de behandeling van de verslagen
van den secretaris en den penningmeester
welke goedgekeurd werden, deelde de
voorzitter mede, dat tot spijt van 't hoofd
bestuur de jeugdbeweging van den bond
tot heden teleur stelt. Het hoofdbestuur
ziet ook geen enkele mogelijkheid om deze
beweging gezond en krachtig te maken.
Bij de 'bespreking van de redactie van
het bondsorgaan vestigde de voorzitter
er de aandacht op, dat het hoofdbestuur
op het standpunt staat nooit scherp ge
noeg tegen het beoefenen van wilde sta
kingen te kunnen optreden. Het onder
zoek van het hoofdbestuur van alle mo
gelijkheden van actie daartegen is nog
gaande.
De begrooting voor 1937 werd vastge
steld in ontvangst sluitend met f 341.175
en in uitgaaf met f290.540.
Aan het jaarverslag is ontleend, dat in
1936 toen de opleving in de industrie
kwam, het ledental na eenige jaren van
teruggang weer gestegen is. Het bond's-
vermogen ging in 19351936 met ruim
f 84.000 vooruit, waardoor het ultimo
1936 op f 402.501,99 vastgesteld kon wor
den.
DE BEHANDELING VAN DE
PACHTWET.
In de Eerste Kamer kwam gisteren aan
de orde een voorstel van den heer Van
Sasse van Ysselt, strekkende om aan de
agenda toe te voegen en zoo mogelijk in
openbare behandeling te nemen op Don
derdag 27 Mei a.s. te één uur, de Pacht
wet en daarna de andere ontwerpen van
wet, welke voor behandeling gereed zijn.
Na eenige discussie heeft de Kamer het
op voorstel van Mr Mendels (S. D. A.
P.) geamendeerde voorstel met 32 te
gen 7 stemmen aangenomen. Hier
door zal de behandeling van de Pacht
wet en eenige andere ontwerpen Maan
dag 24 Mei en zoo noodig Dinsdag 25 Mei
plaats hebben. Tegen het voorstel hebben
gestemd de beeren Gelderman (lib.), Van
Rappard (lib.), Van Citters (A. R.), Briët
(A. R.), v. d. Hoeven (G. H.), Dé Gijse-
laar (G. H.) en de voorzitter, de heer De
Vo's van Steenwijk (C. H.).
DE NOODTOESTAND IN HET
SLAGERSBEDRIJF.
Verzoek om afschaffing van de
crisisheffing.
Het bestuur van de R.K. middenstands-
vereenig'ing „D'e Hanze" heeft gisteren
een telegram verzonden aan het ministe
rie van economische zaken, waarin opge
merkt wordt, dat in het slagersbedrijf,
tengevolge van de stijging der marktprijs
zen, een noodtoesand heerscht. Het be
stuur ondersteunt dam ook het verzoek
van haar vakafdoeling „Sint Petrus" om
tot afschaffing van de crisisheffing te
besluiten.
Door het Hanzegilde der slagers te Til
burg, is aan de ministers van Sociale
Zaken, van Landbouw en Visscherij en
van Economische Zaken een schrijven
verzonden, waarin wordt verzocht: af
schaffing van de crisisheffing en verdere
ongelijk drukkende lasten, waardoor de
slagersstand geheel is opgeofferd aan de
belangen van andere groepen en stan
den.
Burgemeesters.
D'e burgemeester van Heerde, de beer
W. G. baron van Randwijck, heeft in de
vergadering van den gemeenteraad me
degedeeld, dat hij per 1 Augustus aan de
