Dr H. COLIJN
Op vasten grondslag.
No. 1 Lijst 3
Belangrijkste Nieuws
Eerste Kamer,
DONDERDAG 20 MEI 1937
DAGBLAD VOOR DE PROVINCIE ZEELAND
51e JAARGANG No 193
Stemt a.s. Woensdag
Buitenland.
Binnenland
Uitg.: N.V. Uitgevers-Maatschappij „Luctor et
Emergo" ter exploitatie van het blad „De Zeeuw",
Bureaux Lange Vorststraat 70, Goes.
Telefoonnummer 11.
Postchèque en Girorekening 44455.
Bijkantoor Middelburg: Fa BOEKHANDEL
J. J. FANOY, Lange Burg 40, Tel. 28.
Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA.
Abonnementsprijs f2.50 per kwartaal,
weekabonnementen voor Middelburg, Goes en
Vlissingen fO,2Q. Losse nummers 5 cent.
Advertentiön 30 cent per regel, Ingezonden
mecledeeüngen 00 cent- per regel. Kleine
Advertentiën Dinsdags er. Vrijdags 0,75, bij
vooruitbetaling. Onder letter nt motto f 0.85.
Bij contract belangrijke korting.
De Antirevolutionaire partij staat met
haar Program van Beginselen op vasten
grondslag, op den grondslag van bet
Woord Gods.
Tegenover hen, die de bron van het
recht zoeken in den mensoh, stelt dat pro
gram de uitspraak, dat allej-eoht uit God
is.
Tegenover de souvereiniteit van dien
mensch, 'handhaaft het de volstrekte sou
vereiniteit Gods over al het geschapene.
Tegenover de onstandvastigheid der
menschelijke vindingen op staatkundig
terrein, plaatst het de eeuwige beginselen
van het Woord des Heeren.
Waar de geest uit den afgrond in onze
dagen er zich op toelegt om de grondsla
gen van het gezinsleven te ondermijnen,
daar vraagt dat program om waarborgen,
teneinde het Christelijk huisgezin te be
schermen tegen zoo boezen aanslag.
Het komt op voor de bescherming en
sterking van 'het maatschappelijk zwakke,
maar handhaaft niet minder het recht
der persoonlijkheid tegenover de gemeen
schapsidee.
De beginselen van dit Program met
beslistheid te handhaven, en daardoor
vast te houden aan den Calvinistischer!
grondtrek in ons volkskarakter, wordt
do'or de Anti-revolutionaire partij als
■hoofdzaak beschouwd bij alle politieke
actie.
Aan zulk een part ij kun
nen de belangen van land
en volk veilig worden toe
vertrouwd.
Oók bij de komende verkiezingen!
DE STRIJD IN SPANJE.
Na de verovering: van Amorebieta.
Ofschoon het weer buitengewoon on
gunstig was, 1 de regen viel bij' stroomen
neer en over de vlakten hing een dichte
nevel hebben de opstandelingen, zoo-
als reeds gemeld, Amorebieta, dat als
een stategisch punt van groot gewicht
wordt beschouwd, bezet.
De opstandelingen staan nog slechts op
16 K.M. van Bilbao en ze beschikken
thans, om hun snellen opmarsch voort
te zetten, over den straatweg Durango
Bilbao.
Ter bereiking van zijn overwinning te
Almorebdeta heeft generaal Mola weder
om gebruik gemaakt van de beproefde
tactiek, welke hem zoo vaak reeds op
het Baskische front succes bracht: de
systematische omsingeling van den vijand
en de afsluiting, één voor één, van alle
stadstoegangen, welke manoeuvre den
vijand tenslotte dwingt tot de vlucht, het
eenige middel om aan een volkomen om
singeling nog te ontsnappen.
De opstandelingen beheerschen thans,
naar Un. Press meldt, alle belangrijke
kruispunten van wegen ten Oosten van
Bilbao.
Militaire waarnemers zijn van oordeel,
dat de overwinning van Amorebieta de
opstandelingen in een zeldzaam gunstige
positie heeft gebracht.
Miaja opperbevelhebber?
Generaal Miaja is door de Spaansche
regeering belast met de handhaving der
openbare orde in Madrid. In welinge
lichte kringen gelooft men, dat Miaja
binnenkort benoemd zal worden tot op
perbevelhebber van het republikeinsche
leger.
EEN KARDINAAL GEESELT HET
NATIONAAL-SOCIALISME.
In de driemaandelijksche conferentie
van de diocees Chicago, die door ruim
500 prelaten en priesters werd bijge
woond, heeft kardinaal Mundelein, die
van Duitsche afkomst is, in krachtige be
woordingen de nationaal-socialisti'sche
oppositie tegen de katholieke kerk ge
laakt.
Volgens' Mundelein was deze boosaar
dige nazi-oppositie het werk van den
minister van Propaganda, wiens agitatie
bij op de scherpst mogelijke wijze, als
een „oplichterij" brandmerkte. De kar
dinaal wees er op, dat de Duitsche re
geering zich bitter beklaagde over „gru-
wel"-propaganda, in het buitenland tegen
Duit'scbland bedreven, maar diezelfde re
geering gebruikt thans dezelfde propa-
ganda-methodes tegen de U.K. kerk.
'Zonder Hitler's naam te noemen, zeide
de kardinaal: „Gij' zult u afvragen,
hoe een volk van 60 mi 1 ioen in
telligente personen zich uit
vrees kan onderwerpen aan
een vreemdeling, aan een Oos-
tenrij kschen behanger, zelfs,
een slechten behanger naar
men zegt, en aan zijn trawanten Göb-
bels en Göring, die alle levensverrichtin
gen van het volk voorschrijven. Nooit
tevoren is de Duitsche kerk zoo onmach
tig geweest. Heden ten dage heeft de
kerk geen enkele istem. Wanneer de bis
schoppen spreken gaan hun woorden ver
loren in de sterkere geluiden van de pro
paganda der regeering."
DE ITALIAANSCH-HONGAARSCHE
VRIENDSCHAP TE BOEDAPEST
BEZEGELD.
De Hongaarsche Rijksbestuurder Hor-
thy en Mevr. Horthy hebben gisteravond
aan 'het Italiaansdhe koningspaar een
gala-diner aangeboden.
Admiraal Horthy sprak in het Itali-
aansc'h een toast uit, waarin hij allereerst
de groote vreugde van het geheele Magy-
aarsche volk tot uitdrukking bracht over
de opnieuw gebleken traditioneele sym
pathie tussohen de beide volken.
Hongarije zal nooit de edelmoedige
daad vergeten van de Italiaansche natie,
die in 'het droevige verleden de eerste was
om Hongarije de hand toe te steken en
door de gemeenschappelijke historische
belangen te erkennen, er Zeer veel heeft
toe bijgedragen om Hongarije opnieuw
tot een belangrijk element in de interna
tionale politiek te maken.
Horthy zeide overtuigd
te z ij n, dat de gevoerde po
litiek niet alleen steeds
nuttiger zou zijn voor het
welzijn der deelnemende
landen, maar o o k dat z ij,
in samenwerking met het
machtige Duitschland, een
stevig en peiler zal vor
men voor een duurzamen
vrede, evenzeer als voor
een hartelijke samenwer
king der volken.
Koning Victor Emanuel dankte voo-r
deze wensc'hen en getuigde van de diepe
gevoelens, bij' 'hem opgewekt van het eer
ste oogenhlik dat hij den Hongaarsc'hen
grond betrad af; door 'den edelen geest
van het Magyaarsehe volk en door zijn
groot en ridderlijk hart.
Hongarije voelt thans,
dat het in het fascistisch
en keizerlijk Italië, dat
geheel en al zijn gevoel
van eigenwaar de in E ur o-
pa en de wereld heeft her
wonnen, een vriend bezit,
waarop het zeer positief
kan rekenen.
De Hongaarsche hoofdstad is geheel
vervuld van het bezoek van het Italiaan
sche Koninklijke paar.
De Maden wijden lange artikelen aan
de betrekkingen van Hongarije met Italië.
FABRIEKEN VAN BUICK EN
CHEVROLET TE FLINT GESLOTEN.
Te Bay City is het personeel van de
electrisohe centrale in staking gegaan,
waardoor talrijke bedrijven te Flint, Sa
ginaw, Bay City en Owosso', die werk ge
ven aan 95.000 man, zijn stilgelegd. Hier
onder 'bevinden zich ook de groote fabrie
ken van Chevrolet en Buick te Elint.
Te Southend in dien staat Indiana zijn
de fabrieken van Studebaker gesloten ten
gevolge Van een staking van eenige dui
zenden arbeiders.
FRANSCH
WATERVLIEGTUIG VERONGELUKT.
Vijf dooden.
Een Fransch watervliegtuig, dat een
proefvlucht deed, is 'kort na den start ver
ongelukt. Vijf Van de acht inzittenden
werden gedood. De anderen werden ge
wond.
Het toestel was bestemd voor het ver
voer van passagiers en vracht over den
Zuidelijken Oceaan.
Op 50 m hoogte werd een der motoren
door 'een geweldige vloedgolf van de door
den storm opgezwiepte zee getroffen. De
schok, die door de watermassa werd ver
oorzaakt was zóó hevig, dat het vliegtuig
over den kop sloeg en in zee viel.
Toen de piloot de oorzaak van het on
geluk trachtte vast te stellen, deed zich
een ontzettende explosie voor.
Over den bouw van het vliegtuig, dat
geheel van metaal was vervaardigd, had
men vijf jaar gedaan.
ALS GOERING REIST.
Vrijdagochtend arriveerde te Innsbruck
de extra-trein, waarvan de aankondiging
alleen reeds aanleiding gaf tot vermoe
dens over een Pinkster-ontmoeting tus-
schen Mussolini en Hitier. De drie salon-
rijtuigen zijn tenslotte bestemd gebleken
voor Goering, die te Venetië zijn vrouw
zou ontmoeten en met haar de Pinkster
dagen in Italië doorbrengt.
De heer Goering is wel een cumulant
om van te heven de man is o.a. gene
raal, luchtvaartminister, hoofd van de
jager ij, economisch dictator, rijksdagvoor
zitter minister-president van Pruisen,
benevens groot-aandeelhouder van parti
culiere ondernemingen maar een mi
nister, die voor een bezoek aan zijn
vrouw met drie salonrijtuigen
reist, is ons wat te veel „bons".
In Nederland geniet een minister een
gereserveerde coupé en daarmee punt.
Salonrijtuigen kennen wij slechts voor
de Koningin, die dan meestal nog per ge
wonen trein reist, merkt de „Msb." op.
AMNESTIE VOOR VLAAMSCHE
ACTIVISTEN.
Terwijl men in Vlaanderen alles op
haren en snaren zet om de betooging voor
algeheele en onvoorwaardelijke amnestie,
die Zondag a.s. door de straten van Brus
sel zal trekken, tot een indrukwekkende
manifestatie te maken, is de Kamer gis^
teren met de behandeling van het door
de regeering ingediende amnestie-ont
werp begonnen.
Vandaag wordt het debat voortgezet.
Het wordt in parlementaire kringen als
zeker beschouwd, dat het regeeringsont-
werp met vlag en wimpel zal worden aan
genomen.
D'e volgende week komt het ontwerp in
den Senaat aan de orde, waar de tegen
stand vermoedelijk heel wat venijniger zal
zijn dan in de Kamer.
Korte Berichten.
Er wordt medegedeeld, dat de her
tog van Windsor (de ex-koning van En
geland), direct na de huwelijksvoltrek
king op het slot Candé met zijn vrouw
naar een niet nader bekend gemaakte
plaats zal vertrekken.
De Duitsche generaal von Blomberg
heeft een bezoek gebracht aan het mili
taire vliegveld te Andover. Tegenover de
pers verklaarde Von Blomberg, dat de
vriendelijke ontvangst in Engeland en de
besprekingen, die hij1 met enkele leidende
persoonlijkheden had gehad, een diepen
indruk op hem hadden gemaakt.
De 1500 stakers bijt de Beardmore-
fabrieken in Engeland hebben besloten
morgen het werk te hervatten. De staking
heeft zeven weken geduurd. De bespre
kingen over de looneischen worden voort
gezet.
HET PRINSELIJKE PAAR TE LONDEN
De Nederlandsche gezant en mevrouw
de Marees van Swinderen hebben gister
avond een diner gegeven ter eere van
Prinses Juliana en Prins Bernhard. On
der de gasten bevonden zich prins en
prinses Gustaaf van Zweden, piins en
prinses Arthur van Connaught, de heer
en mevrouw Anthony Eden, baronesse
van Heemstra, mèj. Maffey, baron Ren-
gers, jhr. van Holthe, en verschillende
vooraanstaande personen uit de Engel-
sche aristocratie, alsmede leden van het
Nederlandsche gezantschap.
Hlet diner werd gevolgd door een re
ceptie, waarbijl o.a. prinses Alice en de
graaf van Athlone, de prinses Marie
Louise en prinses Helene Victoria en de
kroonprins van Griekenland den gastheer
en gastvrouw met hun aanwezigheid ver
eerden.
ONDERNEMERSOVEREENKOMST IN
DE TEXTIEL INDUSTRIE.
Minister vraag advies omtrent
verbindendverklaring.
De minister van Handel, Nijverheid en
Scheepvaart maakt, ingevolge het be
paalde bijl art. 8, vierde lid, van de wet op
het algemeen verbindend en onverbin
dend verklaren van ondernemersovereen-
komsten 1935, bekend, dat hiji aan de
vaste commissie van den Economischen
Raad heeft verzocht hem te willen advi-
seeren over het nemen van een algemee-
nen maatregel van bestuur, als bedoeld
in art. 2 van voormelde wet, ten aanzien
van een door de Nederlandsche Textiel-
toomVentie ter algemeen verbindendver
klaring voorgedragen ondernemersover-
eenkomst.
BOND VAN MEISJESVEREENIGINGEN
OP GEREFORMEERDEN GRONDSLAG.
Op den Bondsdag te Zwolle meer dan
9200 bezoeksters.
D'e jaariyksehe bondsdag van den Bond
van Meisjesvereen. op Geref. grondslag
in Nederland werd ditmaal te Zwolle ge
houden. Nooit tevoren was de belangstel
ling voor den bondsdag zóó enorm als
thans. Maar dan 9200 toegangsbewijzen
waren uitgereikt en al wat maar in Zwol
le aan vergadergelegenheid van beteeke-
nis beschikbaar gesteld kon worden, was
door den bond afgehuurd, teneinde de dui
zenden te herbergen. Naast de groote zaal
van de Buitensociëteit, waar de hoofdhij-
eenikoms't werd gehouden, werd verga
derd in vier Ned. Herv. en drie Geref.
kerkgebouwen.
Aan den 'hondslag ging Dinsdagavond in
de Buitensociëteit voor de afgevaardigden
een hegroetingssamenkomst vooraf, aan
geboden door de Zwolsche regelingscom
missie, waar een zeer gevarieerd pro
gramma werd afgewerkt.
'Gisteren werd de eigenlijke bondsdag
gehouden. Niet minder dan 31 sprekers
en spreeksters hebben het woord gevoerd,
waarbij in 't bijzonder ook werd behan
deld het levenswerk en den levensstrijd
van Dr A. Kuyper.
DERDE COLLECTE „JONG HOLLAND
SNAKT NAAR WERK".
Reeds f 84.000 ontvangen.
De Centrale voor Werkloozenzorg deelt
mede, dat thans van 329 plaatselijke co
mités de voorloopige c.q. definitieve op
brengst der collecte bekend is. 'Door deze
comité's is een bedrag van f 79.393,62 ten
behoeve van den arbeid der Centrale inge
zameld. Van 119 comité's zijn de gegevens
nog niet ter beschikking, ook al in ver
band met de omstandigheid, dat om re
denen van plaatselijken aard, het houden
van de collecte op een lateren datum aan
beveling verdiende.
Aan bijdragen van particulieren, onder
nemingen en vereenigingen is tot dusver
f 4621,24 ontvangen, zoodat reeds ter be
schikking is f 84.014,86.
DE N.S.B. IN DE EERSTE KAMER.
In de gisteren gehouden vergadering
van de Eerste Kamer bleven de plaatsen
van de N.S.B-leden leeg.
In verband met een uitlating van den
voorzitter mogen ze op last van Musisert
gedurende dit zittingsjaar niet meer in
de Kamer komen. De staking duurt dus
niet lang.
Eh zij heeft voor de N.S.B.-ers dit
voordeel, dat zij zich nu niet over de
aanhangige voorstellen betreffende 'de
wijziging van de wet op het L.O. behoef
den uit te spreken.
GEEN OVERBODIGE BORDEN LANGS
DEN WEG.
De K.N.A.C. heeft zich lot alle hoofd
ingenieurs van den rijks- en den provin
cialen waterstaatsdienst gewend met het
verzoek ten spoedigste te willen overgaan
tot het verwijderen van alle borden, die
tot 1 November 1.1. gediend hebben tot
aanduiding van 1ste en 2de klasse wegen.
Sinds de invoering van het nieuwe
motor- en rijwielreglement hebben ge
noemde borden iedere beteekenis verlo
ren en ze kunnen slechts nog aanleiding
geven tot verwarring en het afleiden van
de aandacht van weggebruikers.
Vooral zal het van belang zijn de
oranjeborden, welke de 1ste klasse wegen
aanduiden, te verwijderen met het oog
op de overeenkomst hiervan met de
nieuwe aanduiding voor voorrangswegen.
Zooals bekend zal met ingang van 4
Juli a.s. een groot aantal rijkswegen als
voorrangsweg worden aangewezen.
UITVOER VAN EIEREN.
Engeland verleden week de groote
afnemer,
In de week van 11 tot 18 Mei zijn in
ons land voor uitvoer toegelaten
19.702.793 eieren en wel 18.789.413 kip
pen en 713.380 eendeneieren. Hiervan
gingen naar Duitschland 4.891.040 kippen
en 272,240 eendeneieren; naar Engeland
12.031.375 kippen- en 434.880 eenden
eieren; naar andere landen 2.066.998 kip
pen- en 6360 eendeneieren.
BOUW VAN BOERDERIJEN IN DE
WIERINGERMEER.
Voor zeven ton aanbesteed.
De directie van den Wieringermeerpol-
der heeft gistermorgen aanbesteed den
bouw van 46 boerderijen in den Wierin-
germeer in vijf groepen.
Laagste inschrijvers waren: groep 1, 7
boerderijen, H. J. Evers, 'Deventer, voor
f 95.000; groep 2, 8 boerderijen, H. J.
Evers, Deventer, voor f 117.800; groep 3,
11 boerderijen, K. Oooms, Bleskensgvaaf,
voor f 171.600; groep 4, 9 boerderijen. G.
van Noordenne, Hoornaar, voor f 135.000;
groep 5, 11 boerderijen, J. Geusebroek,
Medemblik voor f 174.600. Totaal 46 boer
derijen voot 694.000.
De gunning is aangehouden
D.D.D. rulvert da poriën,
doet de Jeuk bedaren, ver-
frischt en sterkt de huid-
weefsels. Flacons 75 ct,
f 1.50 en f 2.50.
GENEESMIDDEL TEGEN
HUIDflflNBOENIN GEN
Binnenland.
De Eerste Kamer over de wijziging der
L.O,-wet
Sloep van Hr. Ms. de Ruyter gekapseisd.
Vier slachtoffers.
Buitenland.
D'e Italiaansch-Hongaarsche vriendschap.
D'e stakingen in Amerika.
Vliegramp in Frankrijk.
WIJZIGING LAGER ONDERWIJS-WET
CONCENTRATIE VAN SCHOLEN.
In de Eerste Kamer kwam gisteren aan
de orde het wetsontwerp tot wijziging van
de Lager 0nderwijswet-19'20.
De heer De Jong (R. K.) mJaakt
eenige bezwaren tegen de voorgestelde re
geling der zoogenaamde teldata bij' de
vaststelling van de rijksvergoeding voor
1938.
Spr. maakt voorts bezwaren tegen de
interpretatie van het begrip „werkelijk
schoolgaand".
Spr. vertrouwt, dat de normen van de
nieuwe artikelen 55bis, 55 ter en 101
slechts zullen worden toegepast wanneer
onredelijke verhoudingen daartoe aan
leiding geven.
De M i n i s t e r v a n Onder
wijs antwoordt, d'at hij omtrent de in
terpretatie van den term „werkelijk
schoolgaand'' op het oogenhlik geen en
kele toezegging kan doen, die hem in de
toekomst zou kunnen binden. Men moet
zich thans houden aan wat in de stukken
staat.
Evenmin kan de minister iets toezeg
gen omtrent de interpretatie van de uit
drukking „bijzondere omstandigheden"
van de art. 55bis enz. Het vraagstuk is
trouwens uitvoerig behandeld in de con-
centratiecommissie.
Het wetsontwerp wordt z. h. s. aan
genomen.
Aam de orde is dan het tweede wetsont
werp tot wijziging van de lager onderwijs
wet 1920, betreffende de concentratie van
scholen.
D'e heer Ossen dorp (S. D.) be
twijfelt of de thans voorgestelde normen
wel juist zijn. D'e beslissing mag niet
worden overgelaten aan de ouders, voor
standers van bijzondere scholen. De zorg
voor het onderwijs is door de grondwet
opgedragen aan de overheid. De overheid
moet in deze niet aan banden worden ge
legd.
Spr. acht het in strijd met 'de hoogheid
van 'het geziag, dat voor het openbaar on
derwijs, waarvoor de overheid de eenige
verzorgster is, verplichte getallen in de
wet worden opgenomen. D'e voorstanders
van het bijzonder onderwijs kunnen zich
in de handen wrijven nu het openbaar
onderwijs eindelij-k gelijkgeschakeld is.
Spr. betoogt verder, d'at de openbare
school 'reeds offers heeft gebracht. Van
de 1064 gemeenten in Nederland hebben
310 geen openbare school meer. Daarvan
hebben 96 gemeenten een overeenkomst
met andere gemeenten aangegaan, zoodat
de kinderen toch openbaar onderwijs kun
nen genieten.
In 214 gemeenten is dat niet het gev'al.
Moet dit aantal nog grooter worden? Het
openbaar onderwijs wordt practiisch een
bijzonder soort, bijzondere school. Spr.
heeft daar practische en principieele be
zwaren tegen en is van meening, dat dit
wetsontwerp niet aanvaard moet worden.
De heer D'e Jong (R. K.) merkt in
antwoord op de 'bezwaren van den heer
Ossendorp over de opheffing van open
bare scholen op, dat in 1936 het aantal
leerlingen der open'b. lag. scholen is ge
daald met 7463. Het aantal leerlingen der
bijzondere scholen is gestegen met 8736,
terwijl het aantal bijzondere scholen is
gedaald met 11. Dat wijst dus wel op een
sterke concentratie voor bet bijzonder on
derwijs.
Spr. is voor juiste interpretatie van
art. 19. Waarom zou alleen voor leerlin
gen der openbare scholen de school dicht
bij huis moeten zijn en niet voor kinderen
die de bijzondere school bezoeken?
De heer De Zeeuw (S. D.) consta
teert, dat de bezuinigingspogingen op